Ficha
Título
De duobus fratribus et aliis quibuscumque sociis
Tipo
libro
Autor
Fecha
Formato
image/jpeg
application/pdf
Idioma (código)
lat
Titular de los derechos
Universidad Complutense de Madrid
Núm. páginas
[83] p.
Miniatura
https://patrimoniodigital.ucm.es/r/thumbnail/377224
https://patrimoniodigital.ucm.es/r/item/532028474X
Notas
Ex-libris ms. del Colegio Mayor de Alcalá. Encuadernación de pergamino. Encuadernado con otras obras
Derechos de acceso
Antiguo poseedor
Colección de la edición
Incunables (Biblioteca Histórica UCM)
Impresor
Lugar de publicación
Signatura
BH INC I-114(2)
Identificador BUC
532028474X
Idioma
Latín
Europeana type
TEXT
Europeana Data Provider
Biblioteca de la Universidad Complutense de Madrid
Imagen para miniatura
7
Referencias en
Cantó-Huarte, 631.
H.15901, IGI.10011, IBE.5939.
ISTC, iu00050700.
extracted text
S o l e m n t ó ? £gregitis C r a c a u * *
fratrftme ?
quíbufcuq?
fôciîô
d í a t>e l í k r u f i o
íurtó
cjccellcnriflw
m i m
v i r u m
0 b a U
vtriufqj
fcoctorem
troobus
£ d \ w e
famofiffimumfcoctiffimumqs
D o m i n u m M e t r u m De
t>c
per
0acro pzo dfarfoii intdligento in.rv, partes pimtipate
oioidcndfi aflbmpIUC^iimo nicp pfiderandu arbitroz focietatu genera qootfint.CSecondo focietas qliter pbator.
C Z e r n o qo genus focietatj pctu effe intelligaf. C »Quarto
Qliter inter focios pozriones focietatjfintfaciede. <E ^utnto
que lucra inter focios veniatcoicada.GTSerto q erpenfe inter focios oebeatfierioe coi.CTSeprimo qlem dtligetia focius focio in re coi adbibere teneaf.C^ctauoan oana contingenti'a coi coipozi focietatj vel vni er focus coiter inter o£s
oebeant impartiri al's imputari. C & o n o an facto vnius er
foegs vel eo? inftt'tozis ceteri obligenf i flitter ecfitra an ceteris acqraf.tr©e«'moftvnus er foegs in focterate aliu fociumfinepfenfualio?affumpfit an er facto afiumptt ipfe vel
alTumens ceteris teneatur i ecotra an ceteri eo? facto affumpto vel affumenti obligenf. CCHndecimo qualiter i quado
focietasfiniatur.C©uodecimo quis ratione geftionie reddere teneatur.C©ecimoterct'o an i quado iuri reddendi rationcm adminiftrationis pzefcribatur.(T©ecimoquarto que
actio copetat inter focios i quado vnus ab altero coueniamr,
CT®ecimoquinto qualiter focius focio teneatur,
I r c a p n m a m partem
piincipalem fer genera oiuerfaru foct'etatum piincipaliter effe confidero.
C ^ u m a eft qdl focietas q focietas
vice nucupai vt cu ouo fratres vel plo
resfimulad vnu panem i vnu vinu in
.
!l eade oomo coiter viiitit.Zunc.n.qdarn
ocietas vite pcta vi fm 38al. in J.fi.C.oe colla.-i in.c.fi ouo
fratres in coi cafa poll moztej pam's remanferit:oc ouobus
fratribus oe nouo beneficio in veftiti6;in vfibus pbeudojus.
CSecunda focietas eft rei vnius.l.focietates.ff.p:o fociozvt
cu aio focietatj pbende aliqua re emimustvt.l.cu .pponao.G
pto fo.faciU.g.C.coi oiuidudosvel codurimusivt.ff.pzo focio
J.vtfitpzo focio actio.-z.l.cu ouobusan pzin.-z in.§.^te mela,
i in.l.actione.§.5teft focietate ineamus ad aliqua re emend!
•ff.pio focio.aiias fi no aio focietatj pbende in re coem incidimus no eft focietas cu coiter etia citra focietate res agi pot
vtputacu no affectione focietatj incidimusincoione vt cuenit in re ouobus legata relfia ouob9resfimulemptafitvel
pdocta vt in ?ducrionib9publico? vel bereditas.C&ut Donatio nobis coiter obueniat.CTSlut fi a ouob9 fepattm emimus no focg futuri.C^uibus cafibus no focietatj iudicio lo
ras eft vt.d.l.vtfitpio focio actio.cu ouabus fequetib9;-7,Lcu
ouob9 in pn.iJ.fi idq6 vnus er focgs:in pn.ff.pzo focioj-z.l,
•g.coi oiuidudo.ff.^n oubio aut 36ar.i 36al.in J.cu^ponas
.C.pio fo.videof vclle gp inducaf focietas oe quo ibi p cos.
C Z e n i a focietas eft negociationis alicuius vt.d.l.focietatee
cotrabunftqo eft cu ad aliqua arte erercenda puta argentariS
mercantia velftmilesfocietates pbunftvt.d.l.cu ouobus.$.cn
onoargetarg:iJ.ig.$.deillo:i.l.ouo focietareprerut.ff.,p fo.
<D©uarta focietas eft vecrigalis:vt.dJ.focierates pbunf :vt
cu aio focietatj pbende a re publics vectigal emptu efttvtJ.
adeo.ff.pzo foc.CT^uinta cft focietas vniuerfo? q cr qfto 1
opa oefcendit vt cu focietasfimpfrcoita eft nec oiftinctu fuit
qd genus focietatj fit.CZunc.n.intelligif coita focietas vniuerfo? que er qftu 1 opa oefcendit ideft vniuerfo? q er opa
1 indaftria ac otligetia acqrunf.ff.pio foJ.coiriicu fequetib9.
C S e r t a focietas eft vm'uerfo? feu omniu bonopjvt.d.l.focietates pbuntur vt eu eft pcta focietas vt beredgates legata
oonata aut alia quaciiqs ratione acqfita comunicentur^vt.l.ig,
»§.cu fpecialifn.l.cu ouobus.§.fi inter fratrcst^.fpciu vnt>
oerfa.-zJ.ft focietate vm'uerfa? foituna?.ff.pzo focio.
e
'grca fecundam partem p:in
cipalem aduertedum focietate erpieffe pbi poffe.F,
focietate coire.ff.pio fo.vt cu vbis interueniente ftipulatione
vel paao focg focietate incut vt oicttibi glo.i eft ter. in.Lvt
fit pto focio actio,? ut.l,na cu tractatu babito.-z in.d J.ouo focie«tc.ff.p:o fo.-z tacite actus erercedo fociake vt per 3a t o$ ,
are.©ldra.lRicar.¿lfealfi.'z33ar.in J.ticiú 1 meoiiLf. altero
oe admi.tu.-r per eundé 38ar.inJ.i.^.fi gs boc interdittotoe
itine.actucBpua.'Zp Cf.-z 36al.inJ.fi patruus.Ccóia vtriufqj
íudi.^á focietas pbif folo pfenfinvt.l.qui admittifw.l.plane
.ff.pio foc.i t'nfti.oe ob.que er pfenfu na.circa pzin.t pfenfus
oeclarat" no folú vbie fed etia facti6.ff.oelegtJ.oe gbue:oe
bgs q fiuta ma.pte cap.c.er oie.oe appel.c.oilecti.ff.oe edil.
edícJ.fi eíí.§.ei qui.vt fi aegrésin aegfitis vtif actíb9 oeclara
tiuis pfenfus focíetat¡ vt qi cóiter fecitfierit'nftruméta aegfitt
1 .pmifoje oíbus vtif tagp cóibus oía erút cóia iure focíetatis
pio equ¿3 poiti'omb^.ff.oe le.iij.l.pdgs.§.pe.iJ.fi nó fuerint
.ff.pio fo.-z.l.cú gd.ff.fi cer.pet.Sicut in Dtffociádo er actibus
tacite piefumif oiffoluta focietas.ff.pio foj.itaqjt-z.l.aaione.
Sic etiá in cóferendo er actibus p i u m i f pcta focietas.ff.pzo
foj.fi ¿Csargarita^nde oicebat (9Idra.in.o.§.altero:g? in
fimul babitatio lucro? btneinde collatio 1 eius qò alter fuplu
cratur nó reddita ró faa'ùt focietaté pfumi.ff.oe ,pba J.,pcula,
oe oona.inter vi.-z vro.l/i feruus cóis.ff.fo.ma .l.q
oe
pecuJ.0ns4.fi. T.ff.fami.ber.l.bercdis.^.nó bene. -zJ.er pte
.^filtusti per Spec.plene in ti.oe iudi.§.fequif. ver.vt aute.
THec piedictis obftat.ff.pio fo.l.iig.vbi fola re nó pót videri
pcta focietas q: ve? eft gp nó pbif re tm:vt.d.l. vt fu pio focio actio cú tribus fequé.Tñá nó eft oe pctibus qui re pbunT
f ed pbunf folo pfenfu.ff.oe acti.i 0bJ.pfenfu.5fte aüt pfenfus pót oeclarari vbis 1 etiá factis vt.s.ps. CD iBlterius oubitatur vtnìftatutamercato? valeantin alia curia in curia
mercato? glo.inJ.receptitia.C.oe pftúpec. oeterminat cp nós
q: ipfi nó piìc imponere legé alfis o'fficialtbus pfentm l'upio
ribus.Sed buie réni ob.qi eo?ftatutúeft pfirmatú a iure coi
1 ius eòe impom't legé non ipfi mercatotesJ.i.f.merito.C.oe
veteri iure enuclea.-zideo oicút ooct.gjfiiftaftatutamercato
rum refpiciút actú eo? velfidéacto? puta cftftatutúcp mercato: poffit pueniri er nudo pacto vel gp fcriptura mercaton's
faaat plenafidétnáiftudftatutúvalet i quoltbct foto 1 nedú
feculari fed etiá epaliivt notaftnJ.er ea,ff.oe poftu.nifi iftud
ftaratú referret fe folú ad .ppiios iudices vbigratiafiftatutú
mercato? oteeret gp pfules mercato? credant nudo pacto vel
o-edát teftimonio vni 9 legalt's mercaton's vel gp np admittát
^bationé p fcripiurá mercacoiis túc iftudftatutúnó feruaf in
alio foto qz nó loqutf in illo.Siíoftatutúeo? refpicit modú
„pcedendi puta eftftatutúeo? pfuetudinefirmatú^.pcedatur
fúmariefimpl'r1 oe planofineftrepitua figura ludicg iftod
ftatutú nó valet nifi in eo? fozo vñ coza ptáteftiabífozdo inris Pm ooc.in J.CÚCÍCS populos.C.oe fum. tri. TRó poffent tn
ftatuere gp p: tenerefpio filio nifi filius pzireferat qftú.l.pze
toz.§.g.ff.oe edé. ró eft qz iftudftatutúeft p ius gennú Pm
ipfuj DSal.^té nó poffuntftatuereínter alias pfonasfibinó
fubiectas nifi fubgciát fe fozo fubmittendo fe vel agédotnáft
agút pút ibi recóueniri viiuris cóis vt in auté/zpñter.C.oe
feutétgs 1 interlo.om.iudi.'Z fi eft matriculatus gs in oiuerfis
artibus 03 infpici illa ars in qua puenifaiam ad iudicíú iliíua
artís ptinet.ff.oe lega.íg.l.lega tj feruis.§.fi vnus.ff.adtrebel»
© i aüt eft negociú ertrá vtráqj artiú ad neutrá ptt'net cognitio fed ad fo? poteftatj ter.eft no.ffnau.cau. ftab.í.ig.$.eodej
modo fm ípfu5 in.d.l.receptitia.CJté aduerte qz36al.infti»
pe iure na.gen.-7 cíuí.^.pftat.ponit qñftatutúmercato? béat
vimftatutipopuli 1 oicit gp qñ funt pfirmata perftatutapopuli.Si aút funt infirmata nullo modo valer. Si aút nec pfir
mata nec infirmata valét inter f e d o n e mercatoz 05 mibt'.r.
me màdante ^mifit alti núquid ifte mercatoz ouret mibi obli
garas. Tftñdeo nó.ff.oe folu^.l.fi oebitoz.vbi vide Pm 36al,
inJ.fi.C.oe pfti.pecu.i bec oc fecúda parte piincipali.
palem qö genus focietatj effe intelligaf.Cocludedu
eft gp aut focietas eft pcta erpzeffet-z tue illa focietas intelligif
pcta qua focg pfenfu erpzeffo coire volueriitJ.focietatee con
trabunf:i.l.-z cu ouobus.f^temela fcribitw.§.cü ouo:-z in.l»
ouo forietate prerut.ff.pzo fo.na er puenn'oe parrtü petus legem aeeipiuttvt J.i.§.fi puenit.ff.oepofiti:-z.l.ftipDlationcs cornodiflimö.ff.oever.ob.ßuä focieute in ppetuu.i.oü viout
» Ö
re! ad tpe ve! er fpe ve! fub códiííone coire polìumnetvt.ff.
p:o fo.l.i.Slut eli peta tacite p actus faciales g ínter eoe erer
cenf puta ínter ouos fres iU'babitates vel nepotes i pairuii:
i tue aut viuente pie fub cuius ptáte funt pflituti ftf babitant
i ínter eos nó intelligif peta focietas qz qlíbet qrit fibi aduétícía necteneí pferre:vt.C.oe colla, l.fi.faeitqó no.oe miuie.?
bono.U g oziginé.§.ñ.i qó no.Cp.C.oe reí vr.ac.ín.§.accedit ín vltí.q.©icit 30al.ín additj. qua facit ad tractatu? J¿3ar.
in ver.qro qd fi fres babitát feozfuj g? fi fres habitat leoiíuj
a negocian? fimul viuo píe i lucra comunicai an oicanf focy,
C l á u o d aut pferút qftú ad inuíeé aut pzi pmo cafu pfumun
turfocij fcóonópioboc,lf.oeedé,l.ptoi.§.y.'z vide .ìGal.in
,l.filie.C.famil.ber.3ut polì moité pzis fif babitan;:: túc aut
vnus eli pupillusialter vo maioz aut vrerq3 maioz, p l i n t o
cafu aut pupillus nó bj tutoié i nó intelligif ínter eos peta fo
cietas.i.vt m pducrionib9in fi.ff.pio fa.q: focietas nó pót pbi
fine auctou'tate tutoiís qi pupillus nó pót obligari fine tutoris auctoiitateivt.l.obligati.De aucíoiitate pitá. S e d pone pa
truus fres i nepotes fif babitant tñ vnus negociaf alter vel
nó qd iurio.CLfftndeo aut g negociar facit noie,ppzío aut coi
fi ^pzio nó videntur foctj fi eòi vidétur locy.Sed qd li alter
eoa eli pupillus q nó pót pbere focietaté. É>icit Ji3ar.g> nul
la èli focietas qi cü nó pofl'it erpielìe pfentire ¿ nec tacite, tf,
loca.l.q ad certú.CTSed oic g» cú noie pupilli fit vtiliter geílum potuit bie ratúivt.ff.oe neg.gelì.l.ii pupilli.in pzin.tacit
Cti5 in.d.l.vtpdu£tionib9.infi.PmJBal.in addiíj.quá facir ad
tractatú 36ar.oe ouob9 fratrib9.CTi£ld boc fa eie qi pupillus
I3 nó polTit fe obligarefineturoiis auctoiitate tñ pót libi accj
rere.l.feruú.ínfi.ff.répu.fal.fo.l.oonarap.C.oe acg.pof.inllt,
oe inutil.fiipu.$.pupillus.l.in negocqs.lf.oe regu.iur. in glo.
S i vero pupillus babet tutoiem qui cóicat a ei cóicatur ioeie
tas cótrabit" qi potell cótrabi cú tutoiis auctoiitate vt.o.l.vt
in conductiombue in fine.THó obftat.l.i.in.fi.ff.oe au.tu. vbi
tutoi cú autoiaf necelTe eli <$ loquaf quia illud verú in bis q
piocedút p actú verbi fed in bie que,pcedút p actú fei non eli
opus ¿mone tutoiis.ff.oe ptrabé.emp.l.fiftulas.^.fi fundú P3
33al,í.o.l.fi patru 9 .^D credo verú nifi ille frater maio: folue eét tutoi irti9 pupilli n i iter eoe nó intelligif cótracta focietas qfinepcefu pbi nó potell vt.o.l.vt in códucrionibue.-z
pio fe iyfo autoiari non pót.ff.oe auto.tu.l.i.? et qi non cadit
inuicécollàtioerquofoluseratturozpupilli a ipie admillra
bat qi eóicaretfibimetqó elle nó pót.c.fi.oe inflitti.? et qz ad
minillratis reddit róné vt patet in tototi.oe tuto.i ra.oillra.
S i aút ille frater maioi qui poli moitépatris habitat cú alte
ro fratre pupillo non erat folus tutoi pupilli fed vna cú alio
contutore qui cómunicat illi fratri maioii 1 ei fimiliter cómunicat.'ìtat nó poterat vnus tutoi folus adminillrare line altero vt.l.titiú 1 meuiú.in piin.ó adnú.tuto,? idem ad boc facir,
c.fi vna.§.fi.oe rebus eccle.nó ali.in cle.tñ fi ille frater maio»
qui erat cutoi negociaí cú coi pecunia aui aggredir negocium
infolitU3 patri pupilli vt qi pater pupilli nunrp fuit mercato».
ille aút gerit mercantia31 tune índubio videtur gerere nomi
ne piopiio qi índubio non p2efumif culpa,,£{[ eni queda cui
pa infolita aggredi.ff.oe nego.ge,l.fi negocia.2iut ptinuat ne
gociú folitú li erant ouo fratree qui fimul faciebant merca'til
vno moituo alter poflidés idiuifajfubllantía cú filijs fratria
piemoimicótinuatitunc videf eo nomine continuare.ff.oe
nego.ge.l.na 1 ferui9.§.fi viuo qi apzimoidio tituli pollerioi
foimatnr euentus.l.i.C.oeiponen.lucra.oefcrip^.lu.i ar.ff.
fami.ber.l.fi filio.§.neratiusi.ff.pio fo.l.actióe.§.mo«e,ver.
fed quod er re coi nec oilliguitur an er puma mercantia aliquid pueniat an er fepius reperita qi natura buius actus eli
qó id qd polleafitfemp loco piioiis fubrogef .If.oepigno.l.
cú taberná.in piincipio 1 ideo li nomine piopiio fecit lucrú ac
oanú piopziú ell.Si aút cói nomíe aut é aggreflus folita oif
crete operandoficutoiligés ipfe paterfamilias 1 rune lucrú 1
oanú qó incidir in re cói eòe eli aut infolíta incboando -ztunc
imputet fibi vt.o.l.fi negocia,? no.in auten.vt bij qui obe.§,
qm ver.quid ergo.Pm iSar.in.o.^.altero.^ndubio.auté qñ
piefumitur facere nomine eòi idé eli acfi erpielTe nomine cói
negoaaretur.fF.oe inftito.uiuiws.Sp fi piefumitur facere no
mine piopiio tue fibi iputet qi tue non partieipat locru nec ei
cóferri 03 0amnii.ff.p20 fo.l.fi non fuerit.§.arillo.verba funt
38al.in.o.l.fi patruus 1 idé qn patruus vel frater maioi con
tinuat folita vt noie cói picfumat" facere I5 nonfittutoz eifdé
ratióibus.^ntellige qn pater negociabat" cu pecunia fecus fi
iolum ponebat opera er qua percipiebat emolumetu gj tunc
xirea perficiéda iam ieepta ptinuat" fecus fi oe nouo incipit qi
alia eli opera patrie alia filij.l.fi non foité.§.Iibertus,ff,oe có
dic.indebi.i£taduerte qz idé 36al.in auté.er teflameto.circa
fi.C.oecolIa.Dùttoe filio mercatore qui poli moitépatris in
fodéactu perfeuerauit.iìln lucra poli mone patrie cóferat vi'
ci cóferat' fi oetriméta paflus eli que at poli moité patrie in
<epit ad collarioné non veniiit.C.oe colla.l.fi oonatione.piio
rufo.Sed in eodé actu perfeuerado fi oifeerni pofiet fepcra
tur alias oia cóferunrur.ff.oe nego.gef.I.eii actu -z.l.arqiji na.
^.fceuoiaw.l.na 1 feruius.^.ii viuo.-z qó no.i.l.eius q in pio
uintia.ir.fi cer.pe.-z oe iolut.l.oifpenfatoié.l'm 36al.in.o.aut
<rr telìaméto.aut vterq5 tutoi bebat adminillrationé infolidii ti frater maioiq? eius cóturoz 1 tuefibonafidefrater ma
101 cóicat alteri cótutoii pupilli 1 ei cóicaf intelligif inter eoe
cótracta focietas ar.eius qó oicit 36al.in.l.cu ipe.C.oe cétra
bé.emp.ii^uid fi funt tres fratres ouo maioiee 1 vnus pupil
lus 1 vnus er illis maioiibus ed turoi illius pupilli q fuó no
mine 1 pupilli cuius tutoi eli cóicar alteri fratri 1 ecótra alrer
frater cóicat eis 1 fic inuicé oicti tres fratres cóicant que obueniutets vel er redditibus vel er oom's vel afr.Sln intelligatur inter illos cótracta focietas vr oicendii cp oicrtis frater
tutoi qui pio fe 1 pupillo cóicat alteri fratri 1 alter frater eie
non reddtta nec reuifa róne videnf eótrabere focietaté nomi
ne fuo 1 pupilli cii ilio alio frarre maioze quia facro intelligif
pieftareauctoiiraté pupillo ad contrabendii focietaté 013 alio
fratre per acrum farai vt i rimili fupia oirir 36al.^uantu at
ad fecum pupillo vt videanf contrarilTe fimul ipfi tres puro
g> licer non potuerit in re piopiia autoiari vt.e.tn ille pupillus videns ilìa focietaté tendere in fui vtilitaté poterit rarificare qi I1C5 pupillus non pofììt fe obligare fine tutoiis auctorirateni babet puilegiii vt libi pofiir querere per.04. pupil
Ino cu cócozdanttjs fuperiuo allega^.C%llrerius oceurit oa
bitatio ouo fratres feu patru 9 1 nepos poli mozté patris remanferunt vnus minoi alter vero maioz maioz gerit negociai
cómunia pollea ille minoi maioz factus incipit lucrari er opc
ra 1 idullria fua 1 fimiliter ille qui erat maioi 1 continuo erat
iolitas gerer negocia vrriufqs ita etiam facit ad piefens quia
©ictus frater piimus feu patru9 adminillratita lucru alteriue
fratris feu nepotisficut1 fuu 1 pio comuni vrilitate ponit l i cetfoite magis in fuam .ppiiam familia quam foire maiozem
babebat 1 fic ille frater fecud9 lucra q faciebat pmuicat 1 oa
bat ille fratri pn'mo 1 ille frater piimus oc lueris vtriufq$ fa
ciebat quod fibi videbatur.C^odo oubiraf an iter iltos
intelligatur contracta focietas adeo g?nó queraf fi vnue pi*
fuit kicrarus $ alter quado non conll3t alicer oe intenrione,
CTSecudo oubitatur an illud quod ipfe pzimue frater plus
erpendidit pio fua familia oebeat fibi imputare.Qn vero oc
beat communiter afcribi quafifitcontratta focietae vite,
CTCirca piimus oubiuj facit qi er quo ille frater piimuè c5
fueuerat efle negocio^ gelloi vtriufq3 a piincipio ante^ ille
fecundue frater aliquid lucraretur 1 libi aliquid cóicaret vide
tur potius facta cóicatio er eadé caufa g> er noua qi a pn'moj
dio tituli pollerioi foimatnr euentus vt.s.l.i.C.oe imponen.
lucra.oe fcrip.facit,l,fi.C.oe ootis piomiiri.l.nibil.ff.oe in ré
verfo vbi Iicet ertraneus ootansfiuemater fiue frater fine
patruus ootando ats pfumebatur fauoie ootie oonare tn qi
erat negocio^ gefloi nó pfumitur oonare fed animo gerendi
negocium neptie vel foion'e.l.nibil.ff.oe in rem verfo C03 s
piimoidio tituli •ze.vr.è'.puto q» i bie multum attendantur co
iecture qi vt oicit jBal.in.l.nenfenius.ff.oe nego .gellie J n
bie que oependét ab animo multum valent coniecture.i.fi cu
aurum.ff.oe folu^i.o.l.nenfeniue.i.l.pioeula.ff.oe pjoba^.
l.oolum.C.oe oolo 1 calie pzefumitur mene qualie er acn'bp
oemonllratur vt.s.plene ocum fuit in bac terria parte p,]innpali 1 et in feeunda parte % ideo fi frater fecondue quecuqf
«qwrebat cóferebat frarri foo pzío fea patroo ? ipfe frater
pzimus idé fadebae oe fuis lucris ? coi nomine lucra ycrinf
cß in cóes vrílitaté erpendetet i ita p multa tépoza facére c5
fueu:rúr no reddita necreoifa ratióe oe eo qo alter fuperlucrabaf intelligif contracta iter iftos focietas adeo cp omnia
icquiftta er bis opibus feu artificijs vel ir,duftrije vel alicer
que cófaeoerunt boc mó cöicare inuicej modo pzedicto erunt
¿Sia pio equis poztionibus nó attenta nec babita pfideratióe
aliqua gp vnus plus lucref q5 alter vt piene patet er oictis
AM bae parte marie per ea que oicút iRicardus ¿ffbalúb.lfa.
oe 2lr.? 3ßar.in.o,§.altero.2ideo gp II cótingat gp vnus er
oictis fratrtbus puta fotte frater pzimus fen patruus er par
te fui lucri emeret aliqd fuo nomine er quo pecina er qua ta
lie emptiofuit facta oebebat eé cois per pzedictacú illud tale
eraptú vel cót'cabirur vel falté pzo parte refici'etur alteri fratri in oiuifione medt'etaté pecunie ad qö facit qö oirit, Üßal.
in.l.fed i focius.§.fi abfenti.ff.,p fo.? in.Lfi patruus.C. cómo
nia vtriufcg iodi.? aliquàlitcr oicef.j.in.ri.pte ^ndpalit.i.q,
C C i r c a fecondi quefh'oné qn plus eli erpenfum $ comuni
vieto pzo vac cp pzo altero qz fozte vnus non babebat fami
I i i ali 9 vero babebat vel vnns maiozé cp alter nunqd quate
nus plus eli ipenfu3 per vnú g> per alteram pzo familia fua
polHt repeti ft ille qui nó babebat familiam vel minozé erat
minoz poto gp poffit repetere ne alias videaf oonare gp ci
nó ed pmiflu3.Cn maioz factusra.baJ.fi.§.vltio4ff.oe mino.
•Un caufe.$.itérelatú vbi oicit tex.g? ft maioz circúfcripti fo
rietaté coierit vel ét oonatioms caufa nulli effe focieitiré. 3 d
boc facit qz nedú gp miooz intelligaf oóare alteri alimcta im
mo fi pio minoze plae eqao per alió ipenfu3 eft nó pót repeti ab ipendente J,offido.? J.ius aliméto?.ff.vbi pu.edu.oe .fi
vero vterqj maioz erat ? ille qui babebat familia ? ille q nó
babebat vel babebat minozé ? ftabit in coi vieto in eadé 00
mo ad v n i méfam.tSn id qö plus è ípenfos pzo familia vni
os tp pzo familia alteri9 poffit repetí.jgt i boc fuerunt varie
opiniones p id qö oicit 36aU.Üi patruus.C.oe nego.geftt's.
1 IJ.fì.C.oe eollatj.? in.c.fi ouo fratres in coi cafa poft mo2te
patria remanferút oe fratribas no.beneficio.iuefti^.in vfib*
pbeado?. vbi oe boc oicit effe ter.fingularé ? vnùum in l'ore
qoare ifta qoeftio oepédet ab intellectu illius ter.? ifta queItio indiget altiozi indagine ideo oeea oicemus.f.in.vi.parte
pzindpali in.rriij.q.vbi piene oebac materia oicemus.Secii
do cafo vterq3 frater eft maioz ? tane eft reperire tres tafae,
Ibzimus qñ neater fratrú negociaf .Scös qñ alter fratrum
negodaf .¿erti 9 qaádo neuter negociaf.Tfbzimo cafu quando neuter fratru negociaf ? tunc licet indiuifas bereditate3 ft
mul teneant nulla eft iter eos cótracta focietas.l.vtfitpzo focio aerio.ff.pzo focio nififiterpzeffe actú vt.l.er pte.òliue.
ff.fami,ber.£m 2ßar.in.o.§.alteroXontrariu tenet jßal.io
o.l.fi patrone qz étftnollus negoriatur pót er actibus apparere focialis affectosficaiinter nobiles qoi nó faa'öt queftua
rias mercírias.vtJ.iij.C.oe comer.? mercít.tñ oóa falaria a
ootes ? fimilia in eòi conferai ? acquírút.Sunt em'5 ifti actus
fonales er quibus pzefumifintentio ac volutas focietan's vt
oicit ^ac.i 0Idra,in.o.§.altero.Sd qualitaté ergo actuú re
correndú e f t . ^ i talis pzefumif mens qualis er actiboe inte!
ligipoteft vt.ff.oe acqoi.bcre.l.ouo fratres ?.C.oe ifti.? fob
fti.Lrepzebendenda vbi facto oaf intelligi volutas ar.ifti.oe
re.oiui.$.ceruos.*iRi in animalibus etiá brutis actus ? pfue
lodo qoaJítatis inftinetoe oftédit animö eo? ? eft erpzeffum
oe bia qae fiunt a maioze parte capimli,c.er oze.ftn Ibe.oe
pernfio in cófilio qö incipit vifo pzefato pueto pzemittendum
eft op tria funt membza in Po lí.cóftlio? carta.crliíj. Secundo
cafa qñ alter frater folú negod3f ? tunc nó videtur tacite c5
tracta focietas cú alter frater nibil ponit i ea.ff.pzo fo.l.v. in
fi.^deo tunc quelita ab altero fratre nó cóicamur vr.oJ.fi pa
tro , ?.l.com ouobus,§.fi fratree.ff.pzo fo.fon. ì3ar.in.o.§.
altcro.fadt ratio qzfivi'deref contracta focietas ille qui nego
tiaf magis videretur oonare cp fodetatécontrabere ergo nS
ßfumitur oonare vt.o.I. v.in fi.Contrariú tenet.Üßalin.o.li.
ft patrons oicens gpfiille qui negociaf omnia ponit in cómo
ni videtur ptracta focietas ti a c t t e t ecipiocis fociaüboe pa
(a qt forte alter ponit alia oonat vt.e.oictú fait in piecedenti
membzo.Jde fi vnus erercet v n i artes 1 alius aliam.
lo
ero? cóica tio fpcieta?' incboano eft fct5m ipfum 3ßal.in.o.l.ft
patruus.? ide tenet in 3dditione qui facit ad tractate 3ßar.
oe ouobus fratribus vbifozmaliter fic oicit. Similiter oico
ft vnus negociatur alter non tarnen ille qui non negociaf om
nia que obueniútfibi tributa erredditibus pzebende veler
oono ponit in coi ?ficfaciút bíncinde.lHábic pzefumítur fo
cietas er actibus recipzocie forialibus.^dé oico fi vnus nego
ciatur in vna arte puta in mercantia alter in altera vt in ad
oocato ? tabellione lucro? cóicatio focietatis intentio eft.lHi
fui natura by actus inferunt focietate qz ad ipfam ozdinanwr
? per Iocü ab effectu apparet focietas f m ipm .Tßal.in oicta
addirióe.¿É)ibí auté videtur pfiderádú gp aut ifti fratres quo
rum nullus negociabaf vel alter tantú nibil conferebát ne
qs oona neq3 falaria neq; alia eis pzouenientia nifi folú pzo
uenientia er bereditate parentu3 quá indiuifam cóiter retine
bar qz omnia lucra ? oána pzouenientia er bereditate illa có
municabát ?tunc folú in ea intelligt'tur ptracta foaetas vt eft
cafue in.o J.cum ouobus.§.fi fratres ? ioquaf 3 ß a r . S i ante
cóferebit bincinde falaria ceteraqs ftipendia? oonarionee q
quotidiefiuntnobilibue ? ooctozibue vt efeuléta ? poculéta
1 alia fimilia quotidiana tributa quo? inuicé nó reddita róne
eius qö alter ftiperlucrabaffiebatcollatio ? biefocietas cótracta intelligatur.^fti enifunt actus qui ritra iue ? nomen fo
cietatie verifimiliter nó geruntur ad qualitaté eni actuú recur
rendú eft cú talis pzefomatur mens qualis er actibus oemon
ftratar vte.patet ? loquator 36al. S i vero vnus falaria ?
aliaftipédia nó pfertqz nó acquirit tn qö alias acquiritpfert
fed totius patrimoni) curá ? adminiftrationé babet ? in banc
curi oém operi atq3 oiligentt'á adbibet ? fic pp eòi commodo
operatur.àlter vero eft aduocatus vel officium magiftrams
vel legendi vel militandi vel tabellionams vel negociattóis
alicuius erercet? quicqd acquirit nó reddita nec reuife róne I
cómani ponit ? fimiliterinter iftos intelligaturptracta focietae licet vnus nibilponat nifi opera ? íduftriá fuá. 31ter ve
ro in cóipzedicta pferattamen pzopter boc nó oiritnr oonare magis y focietaté contrabere pzout oicebat.s. jßar.tmo
focietatécontrabere ? eft illa focietas in qua vnus ponit opc
r i ? oil gentiá alter pecunia ideo in dubio omnia p mediú o i
nidi oebent.l.fi non fuerint in pzin.ff.pzo focto.Sorictas naq5 valet ínter eos qui non funt equis facultatib9cum plcrfiqj
pauperioz opera fuppleat quantú ei per comparatone pani
mona oeeft.l.focietates contrabútur.^.focietas aút cot'ri oebet ? valet.ff.pzo fo.^zedirti em'5 actus animú contrabende foa'etatie oftendunt cu3 vt oicit 0ldra.infimul babitati*
locrozúin cómani collatio? inuicéquodalter fuperlueraf nó
reddita ratione faciunt focietaté pzefumi.^ntellige gp oiuidút
per mediú qñ táta erat opera pofita er parte vnus que cozze
ípódebatpofin'onifacte er altera parte alias pzo qlitate poft
tionis oiuidút tt.oJ.fi non fuertnr.erponédo ibi equas.t'.e^
lítate poztionis vt erponitibi 36al.Sed fi vnus feparartlo
era ponebat alter vero cómonicabat ínter iftoefocíetae noni
telligirar contracta.Ctäam vt fócietae contrabatur confenfom vtriofq3 partie itercedere opoztet J. v ifitpzo focio actio,
ff.pzo fo.fedboc cafo nedu5 gp interueneritconfenfue vtriufq3 partís,fmmo apparet oiffenfus eius qui feperatim pone
bat l.itaq3.ff.pzo foc.nec oid'turconfentire focietati qui commonicat cam erquo alter feperati ponebat oicerefmagis 00
nare $ focietaté contrabere.JWeo fodetas contracta non intelligator J.foci'etates contrabútur.$,oonatíonie caufa.ff.pzo
fo.jét pzedicta ratione non intelligarar contracta focietas cú
vnus lucra non ponebat quia nolebat vel quia non babebat
1 open; ? oiligentii qua3 poterai adbibere minime adbibe
bat ?ficnibil neq5 patrimonü neq3 opere ponebat in comuni alter vero omne Iocru$ cómum'cabar vt.o,§.oonationiscl
iloquatur 36ar.fupza.5de3 edam videf oicendum quando
vnus lacra qae ponebat feperati'3 fed operá ? oiligenti'am in
comuni patrimonio ponebat.aiter vero omnia lucra in com
moni ponebat na5 feperati'5 lucrozú pofitio facta per vnum li
cet in communi patrimoniooperam ? oiligentia ponat often
•
w
dit nedum animom non ptrabende focictatie fed etiam ptraeie oiffolHende vLd.Litaq5.que oiflenfu vniua oiiToluitur.l.fj
« focius.§.fi abnn.ff.pio fo.vbi oictum fnit cum vnus pio
fe incipit negociare feiente focio focietati tacite intelligif reniS
tiare fi aut eo ignoiante puta clam liberai focium a fe non fe
a focio vt.d,§.fi abnti vtno.in.d.l.fi patruus.TRec obliai cplj
feperatim lucra non poneret tn operam ? oiligentiam in cói
patrimonio adbibebat erquo vr offendere animum pbende
focietatis qz in incertie non certis locus eli piecture.l.ptinuus
,§.cum ita.lf.oe ver.ob. S e d erquo lucra feperatim ponebat
ell.certu oe aio etiamfifoaetasfuiflet pcta oiffoluendi vt.o.
l.itacp.t fic maio: piefumptio feperanonis que induritur er il
la lucri feperatim pofttione tollit alias minoié que induci po
terat er illa pofitione operar^ in pmuni.lfìas erquo per có
trariam coniectura3 apparet oe animo oifloluende forietatis
ponendo feperati lucra vt.e.patetnó piefumuntur opere po
lite in pmuni animo pbende focietatis. Cus vna piefumptio
tollat alteram.ff.De in inte.relli.l.Diuus.gmmo potine ratio
nepartis g5 pio indiuifo babebat cum altero fratre ponebat
opera fpper toto.l.merito.ff.pzo fo.?.l.qui iurefamiliaritatis.
ff.oe acqui.polT.Érgo erquo ob ali33 caufas potuerunt opere
poni pmuni patrimonio.f.caufa curandi partes fua quam non
poterat curare fine parte alterius que indiui'fa erat CU5 fua 1 1
ea e ti poterat ratione fue partis vt.o.l.merito.5gitur er pie
dieta pofitione operaru non iducaf piefumptio focietatis p cte.Si pero bincinde pofuerintin pmuni oonarionee non à
la que quotidie obneniunt oequibus fuitoictu$,a.fed illae q
De raro obueniutvt legata ootee beditates que fimiliter ob
ueninnt ? piedia empta 1 fimilia ?raneaut erpielìe pmunica
bat puta quia ille cui oiaa lucra obueniebant cedebat tura $
parte pfratri ? econuerfo pfrater fibi.©el 015 vni eojz aliqd
obueniebat faciebat quod inllrumenras cantabat oe ambob9
? fic bincinde faciebant ? intelligitur inter eoa pcta focietaa
omniu3 bonoium vel alia vt.y.oicetur.CTSlut non pmunicabat erpieffe modo pzedicto fed redditua ? fructua iuicé pmtt
nicabant non redditta rande oe piopiietate aut nibil appare
bat an vellent quod elTetpmums nifi foIu3 quia pmunicabat
fructua 1ranenon intelligitur nifi folus fructibue pcta focietaa non auté in piopiietate qoe nó venit pmunicanda nifi
in focietate omniu5 bonop.l.iu.$.cu3 fpecialiter.ff.pio focio 1
oicef infra piorimo mébio.CEertto cafu quado vterqj fra
trum negociatur ? tue fi bincinde lucra non conferunt fed feparatim ponunt non piefumitur inter eoa ¿»età focietaa vt.o.
I.itaqs.cum fimul ba'uitatio lucroium bincinde in pmune collatioieiuaquodalter ftiperlucramrinuicemnon redditara
tio faciunt focietatem piefumi vt.a.patet.£rgo fi non pferut
in pmuni fed feparatim ponunt ollendif animus poriue oiffoluende cp pbéde focietatj vt.D.l.itaqs.aut vnus ponit ? al
ter non ?raneidem oicendu3ell vt.Uv.in fi.ff.pio foaovt.a.
patet aut bincinde lucra pferunt 1raneinter eoe focietaa 5 età intelligitur ? boc eli qó oicit.0idra.ou3 oidi infimul ba
bitatio li*rorum in pmune collatto ? eine quod alter fuperta
cratur inui'cem non reddita rario faciunt focietatem prefumi
facit ad boc.ff.oe pcubi.Lin pcubinatu.oe rito nup.Mn libere.
(TT^ieterea taliaactua citraiue ?nomenJba'etarie celebra
ri non porait.I.pio berede.oe acquiréda bereditate.ff. Èrgo
focietaa tacite intelligatur pcta.TRam focietaa pfenfu pbuur
? animua pbende focietatia er actibua focialibue oemonllra
tur vt.l.iiij.?.l.fi margaritam.ff.pio fo.-z animum colligoe*
aera piomifcuo fyT^e.oe perufio in.o.pftlio.THon enim po
teli Dici oonatio cum nonfiater liberalitate. C T ^ e o enin»
tibi pfero qz tu pfere mibi nec veniunt illa er natura beredi
tatisfimulretente ? fic non veniunt in iodicio familie berai
cunde quia illud folom ad bereditaria poirigirar ? ad ea que
" facit vt beres vt.ff.fa.ber.l.y.?.l.? puto.C^té nó veniuntj
pmuni oiuidundoquia illud oatur ad oiuidendum non ad co
municandum.TReftat ergo piedicta pmuniofiatiure focietatis ? fic focietas videtur tacite pcta fecundum 30ar.in.o.§.
altero.Sed que fon'etas intelligatur pcta tacite an vite vel
rei vniua vel negociationia alicBiua vel vniuerfoium que ex
queltu 1 opera oefeendunt an vero vniuerfoium bonoinm.
T^iemittenduj eli £ attua nollri voluntary non ertendúrar
vltra ea que geruntur.l.i.§.3uhanue.?.§.fi quie boc interdir
cto.oe itt.actuq3 piiua.?.Lfi.C.ne vroz pio mari.Si igitur fra
tree in pmuni cafa babitant ad vnu panem tad vnum vinuj
quedas focietaa vite pcta intelligitur quod efficit vt vnus ab
altero nó pofli't erpenfas nec fructus repetere fecúdú 3ßal.
in.l.fi.C.oe collatj.? ideo fi fratres fimul virerunt ? in puictq
vnus oe fratribua aduentitoius ? liboium fuoiú plus pofuit
alius illud plus repetere non poterit quia licet piopiietaa
ñon fit pmunicata fructus tamen pfumpti iure focietatis puiuendi pmunicati cenfenrar fecundu3 eú. S i quid autem fuper
eli oomini eli fecundu5 -Ì6al.in ri.oe fratribus no. beneficio
inuelliti8.in.c.fi DUO fratres in pmuni cafa poll moite3 patria
remanferunt.in.vfi.pbeu.quod tamen oualiter intelligatur DÌ
cemus infra eodes in.vi.parte piintipali in quefiionibus. S i
autem folum pmunícauerút vná rem folU3 illius rei intelligi
tur ptracta focietas vt in.f^té mela fcribit.l.cú ouob9.ff.pio
i o . S i autem folum lucra 1 oamna ^uenientia er bereditate
parentU3 quam indiuifa3 retinebant folum in ea intelligitur
ptracta focietasvt eli cafus in.§.fi fratres.Dicta.l.eus ouebua.
•jñoii tamen intelligae quod intelligatur pmunicata piopuetas bereditatis fed illud quod er ea piouenit quontas in fine
focieratie vnufquifq3 foitem quam ponit recuperabit vt ifra
patebit.Si autem pmunicauerunt lucra vniue negociationia
tilias tanras videtur ptracta focietas 1 nó alterius vt Dicta.I,
CUS ouobus.§.cu3 DUO argétary.vel pmunicabat ceteros fructus 1 illoius tantus videtur facta pmunio nó in alija obuentionibus piedioium fecundú 3Öar.in.D.$.fi quis boc interdi
« o . S i autem erant oiuerfe negotiationee tue illarum tanras
videtur ptracta focietaa 1 fic non piefumitur pcta focietaa fini
pier idell vniuerfoium que er quellu 1 opera pzoueniunt nec
focietaa omnius bonoiu fecundú 36ar.in.o.l.fi patruua 1 in
D.faltero 1 in.o.§.fi quia boc interdicto.fn quibue concluditargj focietas tacita rellringitur ad actuefocialee 1 non ad
alioe quod Dßal.in.o.l.fi patruua circafinemoicit effe veruj
in actionibua vnifoimibuafed in actibua oiffoimibua 1 in fe
varietatem babentibua per talea actue generaliter piefumif
ptracta focietaa fecundum eumic.CT.I^io pcoidia videtur
Dicendum qiaut'tu pferebaa mibi non generaliter omnia p »
nenientia tibi fedfimpliciterquedam tibipiouenientia er aliqua opera 1 indullria tua 1 fimiliter verfa vice ego tibi ?ferebamquedammibifpecialiter piouenientia er indullria «
«pera mea puta quia que querebá er mercantia Carpentaria
velfimilinegociarionetibi pferebas? econuerfo tu pferebae
«libi que querebae eje Dicrie negociationibue vel tu pferebaf
tnibi que querebae er argentaría vel pduetione vel alia negotiatione 1 ego tibi pferebam que quereba3 in officio tabel
liouatue vel in aduocatione vel in lectura vel er magiftratu'i
fie tibi pferebam quedam fpecialiter que er vno vel plurib9
artificue querebas 1 tu mibi fimiliter licet artificia non effent
fimilia vel oiffimiiia 1 tunc in bis tantus in quibus fiebat col
iatio nó in alije itelligaf pcta focietas vt i.o.$.cú ouo argcta
rü 1 í.o.$.fi free.? loquaf 3 ß a r . C S u t gtialif oía vñcúq3 fi
tieniéria er idullria 1 opa ribipfero et tu mibi et oifformiter
fit bícíde collario nó attéto qp magie mibi ^ueniat er vna indullria 1 opa & er alia 1 fimiliter § tibi obueniat qi foifitá i
plurib9 caufia'idullria mea 1 opa •faF cjp tua 1 tñ ídillíncte oé
ú6 oefcédebat er lucro qllua nó attéta magia er vna opa 1 i
dultria qua er alia pferebá tibi 1 tu mibi 1 ítellígif ptracta fo
cietaafimplervniuerfop q er qllu 1 opa oefcendút vt.l.coiri
cú fequenb9,ff.,p fo.? loquaf 3ßal.Sut funt collata biade nS
gnaliteroia vñdecúqsqfita q veniútpferédaí fpeciali foa'etair 0ÍU5 bonojz fs qdá er bie nó tñ ea q quottidie obueniunt
vt falaria ? fimilia f3 ea q raro obueniút vt oonationee nó q
quottidie nobilib9? aduoca^.fiút fs qraroptigút vt legata v f
ootee vfbéditatee vel ^dia épta ? fimilia q raro ptígút ? in
fpeciali 0ÍU3 bono^ focietate veniút pferéda.l.ifi.§.cú fpéaliter.l.cú ouoD^.í.fociú vniuerfa.l.fi.focietaté vniuerfap foztn
tuna? coierit cu fequéti.l.fi quia er focge.ff.^ fo.? túc aut po
nút i pmuni ^piietaté Ipfap rejs puta qi iter eoa erat pfuetu
do $ qcqd pwuenieb« eie et emptione pmonicabant qi vel
cedeblt pfratri pio pte iura vel fariebítg>inflrumfta citar et
oe ambobus ver erat cófuetudo ínter eos q? oius q eie er bc
ditate vel legato vel er oonatóe obueniebat cedebant in par
te iura alten fratri i tue in bis folü in qtiibns erat talis pine
ludo videi pcta focietas inter eos ar.l.vel vniuerfo? oe pignoia.actio.non át oíuni bono? qt nó ota vñcunqj i qualiter
cunqs piouenientia ponüt in pmuni vt infra patebit.CT'Élec
oblìat g> piedicta veniöt pferenda folu5 in focietate oium bo
noium vtin.o.§.cúípecúliter*in.o.§.fi inter fratres -z.l.fl
quia er focgs-z.l.er parte.§ filias.ff.fami.bercif.j£rgo oium
bono? focietas peta itelligaf cúétaliaforietaspoffít pbi in
qua piedicta feu aliquid piedicto? venit pferenda vt beditatea i tarnen, nó eft focietas oium bono? vt.l.ig.§.oe ilio que
ritur.lf.pio focio,vbi eil cafus aut tadte quia pmunicabat biande non reddita ratióe fructuú i piouentuú oicta? re?.©e
piopiietate aút ipfa? re? mbil erpffe fuit actú nifi quia folus
vna com algs rebne inftmul retinebant i tune in fructibus i
f alija redditibue ipfarú re? quo? binrinde in pmuni nó red
dita ratione erat facta collatio in eia focietae ptea intelligatur
cus er boc appareat m eia animua pbende focietatis. Comunicado en! fructuú íducit fodetaté in fructibuapiedio? quorn
fructua pmunieanf.Criñonauté alio? piedioium vtvoluit
3öar.in.l.i.§.fiquie bocinterdicto.oeitin.actuqj piima.|n,p
piietate aút nó intelligitur pcta focietaa i ideo licet legati oo
natióía beditarie mibi reliete vel ootis vel piedij empti per
vnus fructua binrinde pferuntur i alg redditua in eia folú in
telligitur pcta focietaa nóin piopiietate ipfa? re? er quibua
fructua i piouentus ponebanf in pmuni i ratio eli quia foeie
taa non pbiturnifi oe animo focio? appareat vt.Lvt fit pio
focio actio.rl.nl cú tractatu babito.ff.pio fo.Sed oe animo
Diceretur apparere quando erpieffe oictu3 effet vel quando
Bcquirena in acquifitie vtitur actibua oeclaratiuia confenfua
vt quiacommuniter faciebatfieriùiftramentt acquifiti i pio
tnifene vtebantur tancp communibue tune oía erunt pmunia
iure fodetaria vt notar i.o.$.altero.per £ac.oe ìEre. iRicar.
¿feal5.i 30ar.Sed in cafu piefuppofito acquire's in acquifi
tia non fariebat fieri inílruméta pmuniter nec cedebat fratri
iura quefita pio parte .Jgrgo focietaa in piopzietate facta nó
oicatur cu3 oe animo pbende forietatis non appareat. CTSÍd
tdé fadt quia pmunicatio fructuú inducit focietaté in fructibua
vt oicit DQar.in.o.ffiqui's boc interdicto.non in piopiietate,
n i forietaa pcta in vno non ertendifadaliud.l.cú ouobus.f.
fi fratrea.«.§.cú ouo argétarg.ff.pio focio facit ét qi focietaa
rellringitur ad actus focialee vt é cafua in oicto.§.ft fratrea i
voluit aöar.in.o.f altero.fed actue focialee folú apparent i
fructibus i redditibue qui nó reddita ratione fuerút pofiti in
pmuni non át in piopiietate cú acquirene nó fadebat fieri in
firumenta pmuniter nec pio parte cedebat iura alteri fratri.
jgrgo folum in fructibua i redditibue intelligaf pcta focietaa
non ante in piopiietate.S¿ vero fuerút erpieffe pofita in có
muni vniuerfaliter oía vndecunq31 qualitercuitqs piouenien
tia tam eaque fpedaliter in fodetate oium bono? veniunt vt
legata hereditates bonacallrenfia vel quafi i eri! fimilia fed
ft quecunqj alia quomodocúq3 fratribue pioueniéria puta q»
acarena pmuniter fadebat celebrari inllrumenta vel iura fra
tri pio parte querebat vel ét quilibet ipfo? oía que querebat
Fadebat poni in pmuni catrallo i cómuniter catralla fiue fub
fidia pio illia foluebant.£r qua omniú bono? pmuni accatra
llarionepmuniqjone?folutione ilio? oominiú pfoitio inteU
ligirelTepmunicatúvtellcafuBfingularie.C.oe omni agro
ceferto.Uurali.oecimo vbi 3ßar.foimaliteroicit i nota bác
•l.p fratrea qui fecerút fe tantúmodo in emptionú inllrumeq
tia nominan.^ollea piedia in catrallo reperinutur oeferipta eiue i fratrie i fic pmuniter funt tributa foluta.'flas per
boc eli alga fratrib9 oominiú aequifuú ficut ípfie quoa tenoi
inflrnmenti oefignat.jgiuod quidem ea ratione coiioboio qi
quiuie oeferiptio oe realicuiue eo ignoiante in catrallo meo
noie facta fecutaqs tributo? pio ea per me folutio illi 9 omu$
in me non trlfferatur.C.oe rei vend.Lfolénibue.C.oe oonatU.fi functioneeXamenfi in biaambobua frienria cum parié
tù oomimconcorrat eiufdem rei m fea oominiuj segfiuifie
oicoi cafua ell.C.oe oonati.l.cenfualis.vbicéfualis piofefiio
pteiudicat Domino quando oominus confenfit q> aliua rem
pftus oni tancp ré fui piopiii in céfum oeferat n i er boc in
duriroonatió ? ita pfuluit ons T^e.oe ^erufio in confitto
qo incipit factufic,ppomrapparetin catrallo.-7c.3de3 pfuluit
Dominus ütodouicus oe vrbe in pfilio qo inripiiXü »Hi fr«
tres lucra eie er negotiationib9 viidecunqs pioueniétia iti
fic erat generaliter eo? pfuetudo ti oe legatie <$ oe oonatio
nibua beditaribue emptionibus 1 generaliter oium vncunqi
a qualitercunqs piouenien tifi 1 omnibus vtebant" tain piopiietate qua in redditibus piomifcue tang? communibue. S n
itelligarpcta focietaa oius bono? tacite per illa3 pmunionem
adeo <$ oiafintpmunia iurefocietatia 01U3 bonoru pio equia
poitionibua 1 piimafróte v i oicédu gp nó quia focictae oius
bono? tue pbirqn erpielìe actu é vt cótrabatur 1 boc eli fpe
d'ale in ea vt.l.ig,§.cü fpecialif.vbi.oidt glo.fpecialiter ideil
erpieffe.ff.pio focio melius facir.gf.in.l.er parte.^.filius.ff.fa
mi.ber.in glo.in verbo effent ibi er puentióe ergo non tarile
qi tunc nó eflet focietae puentionalis facit et glo,inlh'.pio fo.
in piin.fuper verbo toto?.que oicit ideil oius 1 eipzeile fadt
etilglo,in.l,fi fodetaté vniuerfa? foituna?.ff.pzo.lo.vbigIo,
Dicit.idefl 0ÌU3 bono? fpedaliter facit glo.in.l.coiri.in glo.pii
ma.ff.pio fo.ét ratio v i elTe quare fu fpeciale in focietate oi
wm bono? vt nó pbatnr nifi erpiefiefit0CÜ31ficnó tacite qx
vbi eli maius periculu ibi cautiue agedu eli vt in.c. vbi periculu oe elect.t.vi.rli.oi.miramur.vi.q.ü.c.fi.C.9 tella.fa.pof,
l.bac pfultiflima.oe carbo.edic.l i.-r.ü.cu fimilib9. S s maiua
periculu é in focietate oius bono? cp i alia cü in ea veniät cómunicadaétoominia re? vn,iufqs?odo?.vt.l.i.piofo,,zin.D.
§.cu fpecialiter 1 i.d.l.fi focietaté vniuerfa?foituna? que nó
veniüt pmunieada in algs focietatibus vt idictie iuribue. j£r
go nó é mi? fi in ea cautiue é agendu.S3 bie nó obllantibua
in pria arbitroi oe iure veritaté vs cp ipfae focietae oius bono? per pdictoa attua focialee intelligaf tacite pcta que forie
taa non folu erpielTe verbia pbi pi fed ét tacite per actus p dictoe fodales cófenfum focietarisoius bono? indicantes. ¡¿t
boc pottfiime tribus piobar róibus.CT "^limo per ter.i.U
focietaté IJOS coire pofiecufequéti.ff.pio focio.vbi iuris pful
tue plinto in.Ufodetaté ponit vnä ooctrina fodetaté polle p bi tacite 1 erpielte.©einde in.l.fequenti ponit alia ooctn'naj
pbi polfefiuevmuerfo? bono?fiuenegotiationis alicuius fi
«e vectigalisfiuevni 9 rei que.Uequena 05 intelligi fecundu.
i.piecedenté cü piecedétia oeclarenf p fequentia 1 ecótra.l. 9
filiabuscufimilibueoe legaris.i.£rgo er quo in piecedéri.l.
Dicebar ^ fodetas pót pbi tacite 1 erpieffe verbis 1 in.tfequéti oicif gp focietaa ed quadrupler inter qs ponit focietaté
oiu3 bono? merito ipfa focietas 0Ü13 bono? potell pbi tacite
per actus fociales piugédofimuloictas duas leges.CCScoo
,pbaf p róné qi focietas eil oe petibus q pfenfu pbüf 9 pfen
fus pót oeclarari non folü verbis f$ etiä factis cu facto oetur
voluntas intelligi immo ét magis § verbis vt fupia piene
vieta fuit in bac tertia parie piicipali 1 i terno cafu principali
quando vterqs fratru negociatur 1 in fecunda parte piicipali
1 patebit infra in pfilio oomini ^ e . o e Iberufio 1 in pfilio
Domini Xodouici.CT2Iertio piobarquia erquo babemus re
gulas 1 iure ac ratione $ focietas pót pbi tacite 1 erpieffe v bis vt fupia patet 1 nulla ler oiritgj focietas oius bono? non
poffit pbi tacite immo poti9 p vt fupia patet ergo Itemua re
gule.l.na quod liquide oe penu.Ie.?.l.quoriene fupia qui farif
da.co.cü ftmilibue.C^uarto gp piedtcto cafu intelligatur ta
cite ptracta focietas oius bono? ollendif nä er quo in pmuni
fuerunt pofita ea que veniüt pmuuicada folü in focietate om
niü bono? 1 nó in aria vt legata hereditates ootes oona 1 fi
milia oe quibus fupia patet que nó potuerüt verifimiliter po
ni in pmuni nifi iure focietaris oius bono? nam iure alterius
focietarie nó qi pdicta nó veniüt pferéda i alia focietate ^ in
focietate oium bono? vt,o.§.cü fpäliter.cü algs.ä.allegaiia
iure oonatóis minus que alias iduceref er illa pofuióein comunifinó intelligeret" pcta focietaa omnium bonoium quia
nó oebet piefumi Donatio v t . l v . i n fine.ff.pio fodo.cü n e m o
piefomafiaaarefQusXcn oe indebito,ff.oe pioba^. manto
neceffe cd fratrí gp animo contrahendi focietate omnium bo
no:u5 pzedicta cóicauerút. t£rgo focietas omnifi bono? cótta
eta cc inrelligaf cú illi actos nó poterai gerì cura ina i nome
fodetatie omniú bono? ar.I.gerir.7.l.pzo berede.oe acquire.
bere.CTiQüíto pzobaf er auctoiitate pomini TRicar. ¿Jíbalú.
i ^ä.oe Sre.in.o.f.altero.quoe boc modo intelligo oú oicut $ ft acquires i acqittie vtif actib9 oeclaratiuis pfenfue fo
rietatie qz cóiter faciebát inftruméra acqfiti i pzomifcue omnib9vtebanf tanqj cóib9 na5 erát cóia inre fodetatie pzo eqs
poztionib9oe lega.üj.l.pzed¿je.ff.fi cer.pe.Lcu5 qd. CTSerto
piobatur auctoiitate ppminiT^etri pe T^erufio in eonfilio
qö íctpit er pzedicto ibernate oedaranf infraferipta pubia. 1
auctozitate oomini iodouici in pfilio qöidpit cú illi frarree.
íQue pfilia gratia clarion's itellectus ifra fozmaliter injerferl.CSlcceditétauctozitasquozúdi poeto? modernozú lege
tiú q font crcelle'tiiTirm poctozea 1 magne aucioziratie q bác
opinione renét in.I.fl foci 9.ff.fi cer.pe.ßr er bis minime vtdeF oubitádú qní pzedicto cafu ítelligaf cótracta focietas omniú bono? que et tacite coiri pót vi er pzedictie patet. C C C t
intelligevera in maiozib9.rrv.annie alias fi aligs eo? fuilíet
imnozcú er focietate oíu5 bono? tráfferaf oñius rerus et immobiliú ipfo iure in fociú vt.l.i.infi.ff.pzofocio 1 fic inducer s alienatóes qua minoz line pecreto indicie facere nó poteft
.l.magisputo.oe rebus eo?.i.l.ler que tutozes.C.pe admi.
tu.? in loto ti.oe pzedtjsmino?.C.merito non intelligeref in
ter eos contracta focietas oiumbono? cuj ét erpzelTe verbis
nó poruiffetfieriper pietà rationé.Tlíon obftat .l.tg.f.cú fpe
eia liter.ff. pzo focio.iúcta glo.que oicit fpecialiter.ùerpzelTe 1
eft ter.iúcta glo.in.l.coiri.eo.ti,oú glo.fup verbo oiftinctu.oi
a't.i.erpzeffe oictú gpfiantfocg 0Ú15 bono? qz illa iura nó itedútoifponere cp focietas 0ÍU5 bono? nó poliit cótraN tacite
per actus fonales ínferétes focietaté oíum bono? qz cúfitpe
contractib9qui cófenfu pbuntur vt.ö.patet in bac eadé parte
1 in quita pte pzincipali-z plenfus ita pót pepzebédt tacite ft
cut erpzelTe ergo 1 tacite pót pbi vt i b i . C T S j loquunf in focieiate puentionali verbis pcta fimplidter quo cafu fi non fu
it inter focios erpzelTe Dictum q focietas pberetur inter eos
fed fimplícüer gp eét f o d e r a s i oubio intelligif contracta
focietas vniuerfo? que er queftu 1 opera oefcendit.ClHon
aút oíum bono? nififiterpzefle oictú gp cótrabunt foderate}
omniuj bono? 1 ifta eft intentio 1 mens ilio? iurium vt patet in.D.l.coirí.vbi oicitter.coiri focietate 1 fimpliciter licet ét
fi non fuerit oiftinctú oicit glo.i.erpzelTe oictú cp alias gp fierent focij fiat focietas 0ÍU3 bono? vt.ff.eo.l.üj.i videtur etia
cótracta focietas vniuerfozusque er queftu venit .Ct fic patet gp loquitur in focietate cóuentionali que verbis contrabe
batur que non pzefumif omniú bono? nifi fit erpzelTe oictú.
CT'lHos aút loquimur in focietate que tacite pbif per actus
fonales in qua actus fociales ondút que focietas ptrabebaf»
CTJdeo fi vir vndecunq31 qualitercunq3 quefita tarn ea q
veniunt pferenda folú in forietate omniú bonozu5 q» quecun
q3 alia que focij inuicé non reddita ratione pferút oepzeben
ditur gp intelligatur tacite inter eos ptracta focietas omnius
bonos er acribus focialibus.Cú tacitú ides operetur quod er
pzeffum vr.o.l.cú qd.cú fimilibus.eodé modo itelligitur glo.
in.l.fi focietaté. vniuerfaru3 foitunarmvbt glo.oicit.i. omnius
bonozú fpecialiter vt.l.iij.§.cfi fpecialíter?c.£rgop3 gp loa
tur in focietatepuenrionali verbie ptracta. £t eodé modo re
fponde ad alia iura fopza a l l e g a t a c i illa iura volunt oecla
rare qualiter 1 oe quibus in oictis iuribus folú veniunt con
ferenda in focietate omniú bonorú nó aút in alia. C S e l fa
tie oieif erpzelTe coita focietas omniú bono? er quo er pfue
tudine oictozú focio? omnia pzedicta que veniunt eiias in focietate omniú bono? conferenda ¿nuicem pmunícabanr.l.veí
vniuerf0zu3.De pign.act.CTHerba ení erpzeffa non funt oe
folénitate focietatie cótrabende que etia3 poteft contrabi tac»
te vt fupza. Tftec priuj reperitur in iure erpzeflum igitur ic,
vt.Lillam.C.oe colla.cótraria loquuntur in oubio. É t er biß
patet quod bic paffiis. a n fodetas omniú bonozum poffit có
trabi tarite qui videbatur multú oubiue pzopter oicta contraria apparet manifefte clarus.ßt pzo maiozi Declaration*
conftliumoomini Ifbetri oe perufio oe quo fupza fozmaliter bic poná.iStfimili'tercófilium oominí ÜLodouiciincípien
do pzius a confilio oomini ^ e t r i quod tale eft.
e
X picdict0
rbematc
<Tl£»imn3 oubiú é.3n inter pdictos S3aitoniú 1
3Ebomí eiue hepté intelligif pera focietae 0ÌU5 bono? cú eo?
bona eóicauerút ad inuicé 1 in coi pofuerútetiá ootalia 1 in fi
muí babitauerút cú eo? familijs 1 er 01'cn'e bonie cóibus fimul virerunt per long'iffimus tepust tamen pmuniter bona
ad inuicem quandoq; emeruntquandoq3 etia3 feparan'5 rettnendo bona comuni quevnufquifcp per fe emerat 1 in cozu3
catraftato Defcripferilt.CL iRefpondeo gp per pzedicta intelU
gitur in Dictum Éntoniú 1 SCboma eiue nepté ptracta focietas omnium bono?.iHá fratrú infimul babt'ratio lucrozu3 in
comune collatio 1 eius quod alter fuperlucratur inuicem nó
reddita rario faciút pzefumifocietatem inuicem pcta ar.ff.oe
pcubi.l.in pcubinatu.i.ff oe ritu nup.l.in libere. iRatio qz talis actus citra ius 1 nomen focietatie celebzari nó poteft ergo
foeieras indudtur ar.ff.oe acqui.bere.l.pzo berede.^tes folo
pfenfu pbif focietas.l.q admittif.t.l.plane.ff.pjo fo.-z inftitj,
oe ob.que erpfen.na.in pzin.? pfenfus oeclaratur nó folum
verbis fed etiá faerie vr.ff.oe legi.l.oe quibus.ff.oe edi\edic.
.l.fi eum.^.ei qui. limine eft gpfiacquirene in acquifitie aduer
fus fratré vtitur actibus oeclaratiuie pfenfue focietatie vt qz
pmuniter fecit fieri inftrumenta acquifiti 1 pzomifcue omnibue vtitur tanqJ pmunibus omnia erunt pmunia iure focieta
tie pzo equie poztiombue.ff.oe lega.iu.l.pzedi)f.<§ penul.-7.ff.
pzo focio.Lfi non fuerint.t.ff.fi cer.pe.l.cum quid.Tñon ob.(5
dictie.ff.pzo focio.l.fi vnue.f .i.t.Lfi quis focietaté.vbi quando ouo fratreepoft moztes patrie in oomopmuni habitat t
vnuß per fe emit illud efficitur folum illius qui emit quia i U
lud obtt'net quando non cenfetur contracta focietas omnium
bono? ad inuices.Sed eo cafu quo cenfetur pcta focietas om
nium bono? adinuicem tunc licet vnus er foeijß fuo nomine
emar tamen illud oebet pmunicare pfoa'o 1 ita tenuit '(Ricar.
¿Ifealú.i Cf.in fuiß confilys 1 vide quod no. Jßar.in.l.tiriu
meuiu34.altero.oe admi.tut.i.l.i.f.fi quis boc intcrditto.oe
cri.acruq; pziua.'iiünde oicebat ÖIdra.quod in fimul habitado 1 lucrozum bincinde in pmune collatio 1 eius quod alter
fuperlucratur innicem non reddita ratio faciút focieta¡é ßiutni.ff.oe ,pb3.l.pzocula.ff.De oona.intcr virum 1 vrozem.l.ft
feruus pmunis.-z.ff.folu.ma.l.que ootis. iHecob.ff.pzo.fo.L
iiij.vbi re fola non videtur pcta focietae. 'iRefpondeo fateoj
gp non pbitur fodetas re tantu3quia non eft oe conrractibus
qui pbuntur re fed pbitur folo pfenfu.Jfte antes pfenfue po
teft effe oeclaraiue.vbfs 1 factis 1 eò cafu quo omniu3 bonorum cenfef pera fodetas equaliter inter fratrc6 acquifitozum
fit oiuifio.£rquo ptedicti Antonius 1 Xbomas erercuerunt
fe in cp plures mercarías 1 oiuerfas 1 oictuß Zbomaß in ve
ro quafi femper erercuit arté fpeciarie tamen lucra bincinde
pzouenientia pmuniafinterquo omnium bono? intelligimr
pcta focietas 1 buiufmodi lucra fuerunt ad inuicé pmunícata.
CTSecnndú oubiú eft fi DUO font focg omniú bono? 1 v n '
er eia fuas filias maritat 1 ooté eis pftituit De pmunibus bo
niß.2Jn illud onus ootiß incumbat fibi patri.2lnver0 cómoniter patri 1 alteri pfodo omnium bono?.TRefpondeo illud
onus incumbir foli patri nec ptribuere oebet alter fodus om
mus bono? nifi boc actumfititer focioß vt oe pmunibus boniß pzoficifcaf pos.ff.pzo focio.l.fi focius pzo filia.verba funt
oomini I b c t r i in oicto pfilio. CTsoequitur pfiliuni Domini
atodouidXuius verba funt vt infra fequitur.
~tr>
A <•
lucra eis er negocía3 0 m liti f r a t r c e
muvmvñtüw
ueniétiá cóicauerít céfef iter eos peta focietas qö g
de bis rónib 9 ^baf.CT^iío qzbecpmunicatio lucri nó ptl
telUgi eé.facta citra ius 1 nomé focietatie ¿ er ea focietae ida
rif ad boc.ff.oe.acq.bere.l.1p bede.i.l.gerir.i ifti.oe bédú qli
tare 1 oiffe.^.pzo bede.^n qb9éerpffu5 ifimili actúqdtra
ius 1 nomé bédi'e gerì nó pt factú ab babéte facúltate adeun
di facultaría additionem inducere, C S e c ú d o qz actos fubfe
c
quens mamfelTat voluntatê piecedenté adeïïe ipfi voluntati
fubfequéti cófoime.fF.ad mace.l.fi |nlian9.§.pioinde.ff.oe re
bas oubi.l.quedl.iBrgolucro? cóicatio qua 3ctû fubfequccej
appello oeclaratiter eofdé potentate pzeeedenté contrabende
focietatis eu illa cóicatiói eófoimisfit.TJbofitioeni fubfequés
iplius cóic3tionis pofitionê arguit antecedentis focietatis que
i l l l piecedere folet.ff.oe pjocu.l.ad ré mobilé.ff.oe acqui, be
re.l.illud.CTSertio qa ipfa focietas contractus é qui confai
fu perficitur.ff.pio focio.l.foct'etatemcoire.ff.oe ac.? ob.l.con
fenfu.inlli.oe ob.qne er confenfu-in pu'n.Certû eli aure contractu qui cófenfu perlirir confumationé recipere fuie verbis
cófenfus indicltibus linefignt'sp que pfenfus ipfe oeclarat~.
ff.oe pac.l.^té qi.ff.oe ac.? ob.l.in qbufcûqs.ff.oe reg.inris.
S.vbi non voce.oe fpon.c.cuapud.oe iure oot.l.murus. iRec
rniru eu facto oebef intelligi voluntas,C.ô ùtili,? fubflt.Lre
piebendend3.ff.oeacqui.bere.l,ouofr3tres oe bomi.c. ligni
ficalti.adfi.inftt.oere? oiui.f ceruos.fF.ad.l.coz.oeftcca.U.§.
oiuus.tf.i qui bominé.gâuinimo magis volunratc actu oecla
rare poffumus q> verbis vt.tf.oe edi.edicto.l.fi tnfine.^.ei q,
S 3 in piopolîto cafu iter ipfos fratres act9cóicldi mutua lucra affuit erga cófequés é vt ex eodé volutas pbe'de focietatis intelligaf , 0 0 quides et eo piobaf vlterius qi emptionis
actus a ouobus coi noie celebiatus voluntaté focietatis cétra
bende euidenter in re illa oemonllrat.C^ói oiui.l.ad officiû,
ÛTi&uarto quare róne focietatis oiffolutio tacite inducif er
actibus oiftolutioné oenotltibus.rf.pzo foc.l.tta.C.cói oiuidu
do.l.fi maioi.in glo.eadé ipfius forietatis celebzaiio euideter
manifeltaf eractib' ad focietaté ipfaspbendl tendentibus.
Ç r bis ergo euideter peludif q>bo:u5fratrûinfimul babita
tio cói'fqs puiuédi' vfus atqs lucro? cóicario inter eoe tacite fo
cietaté effe cótracta oemonflrat ? bec funt que notât 3Ôar.ff.
oe àdmi.tuto,l.tiriii ? meuiû.f.altero.? HÔal.C.côia vtri.iudi.l.fi patruus.C.qui tefta.f3.pof.l,i.?.l.cû opoitet.C.D bo.que
libe.?,l,rei iudtcate4.fi.ff.fo.ma.S5 é fucceffiue feòo vidêdu
an inter eos oium bono?intelligafptracta focietas ? fubfequêter indiuifoiio iudicio oia veniat equaliter oiuidéda 1 pié
ma fróte vr oicédû çp folû in illis negociationib9 intelligaf
effe ptracta focietas quarû lucra mutua cótracta funt.THon I t
aliaf.CTiâô quidé pzima róe pzobat" qz actus »'pli volûtarij
vt é focietas nô vitra ertendif çp ad actû tpfu3 erquo tacite i
ferfad volûtatif manifellationé.C jie vr.pio ma,l.ft.ff.ii cer,
peta.l.non ois ergo cóicatio lucri er quibufdl negociatióibua
pzoueniés non vitra arguit voluntatescontrabéde focietatis
gï in bis negociationibus quarus lucra cóicata funt. C S c t ì o
ad idé videt cafus in,l.cus ouobus.$.cû DUO argentari).ff. p
focio. vbi é erpzeffuì cóioné lucri er negociatione argentarie
pzouenientis non arguere focietaté cótracta effe in lucris alia
de pìouenientibus.CTXemo idé videfpiobari in oicta.l.ci»
o_nobus.$.fi fratres ? in.l.er parte.f.filius.ff.familia bercifcû.^n quib9erpieffum é çp retentio bereditatis fratribus cól
ter pzoueniétis pio in oiiiifo non oemonllrat per eos contra
«35 effe focietaté in aliunde quefins.C^ltio idé vr piobari
ejrcafu.c.cû cón'ngat.oe oecimus ?.c.cu oilectu6.oe capei, mo
na.?.c.audi'tis,ó piefcrip.?.l.i.$.5ulianu3.?,§.bocinterdicto.
ve in'ne;actuq5 pziua.^fn quib" eli erpieffus folû in eo actu in
telligi pzeferipta effe iurifdin'onéatqs cómoditaté ? quafi pof
feffioné cui9 qs babuerit erercitiû adeo vt er erercitio i vno
non inducaf quafi poffeffionis quefitio tonus ipfiua iurifditó
nis vniuerfitatécótinentis.^tainpzopofito ercóicati'one iti
cri vnius negociationis tanni folus illius cenfefinducta foeie
tas non auté bonoius vniuerfoius 1 bee ell opinio 3Ôar.qu3
itacozzoboio in oictis iuribus .Érqua videfin pzopofito ca
fu oicendu foze bunc fer iRicbolaum bee bona que fibi pzopzto nomine erpzeffo quefinit aut aliter cóparauit foanni fra
tri cóicare non oeberefiueer coi pecunia emerit cu res er có
mani pecunia pzopzio nomine acquifita cóis nófitfed eius fo
lui qui nominepiopu'o fibi emerit vt.o.l.fi patruus.? .o.§.al
tero.? in.l.penul.fi quisalteri vel fibi.? in.l.fi vnus er focys,
§.fiquidé vnus.ff.pzo focio.Siue er p;opzia ? boc eft clarum
S T U E ettaj er ea que folum ipfius ^oannis fueratlRes enim
M aliena pecunù mibi piopiio noie cóparm mea folum eli
,C.oe rei ven.l.fi erea.C.fiqs alteri vel fibi.l.i.cum fimilibua
3 n dubio auté er pzopzia pecuraa empta fiiiffe piefumitur vt
cóiter notatur in.o.f.altero.? in,oJ.fi patru9.? in.l.fi oefunctus.C,arbit.tute.f^uinimo oico qjquauio nó p fe folum fed
etias perfecte ? fic comuni nomine emerit non obliarne 0ÌU5
bonozu inter eos focietate.THibilominus er pzopzia pecunia
emiffe piefumitur cafus eli fingularis quem ibi. jßar.fumme
nota.C.pio fo.l.cum pzoponas.CIfeis tamen non refragantibus in ptopofita confusione contrarili ? veriuf arbitroi fo
re oicendu er pluribus.Clbzimo $ quaut's pzefupponatur
quedl bona per fer 'iRicbolaG empia piopiio nomine nibilomin9 erquo funt inter eii 1 oictu Joanne accatraffata cómu
niterqs pio illis catralla foluta oicendu eft er bac comuni acca
ftratione cómuniqs onerum folutione illaru oominius j o a n
ni fuiffe cómunicatus.JIle eli cafus fingularis ita in termini's
oicit ibi Jöar.C.oe omni agro oefeno.l.tura.Ii.ri.cuiue foi, malia verba funt bec.igt nota banc.l.contra fratres qui fecerunt fe tantumodo in emptionu inftrumétis nominari poftea
pzedia in catrallo oeferipta reperiunf eius ? fratris 1 fic cómuniter tributa funtfoluta.TBam per boc eli algs fratribus
Dominium acquifitumficutipfis quos teno: inllrumenti oefi
gnat^uod quidé ca ratione conoboio quia quamut's oeferi
ptio oe re alicui9 eo ignoiante in C3trafto nomine meo facta
fecutaqs tributoius pzo ea per me folutio in me illiua oominius non tranfferat.C.oe rei ven.l.folemnibus.C.oe oona.l,
fi functiones tamen fi in bis ambobus fcientiacum pacientia
Domini concurrat eiufdé ius in eins Dominio acqfiuiffe oicoz
cafus ell.C.oe oona.l.céfualis.CTSecundo illud idé euidenter arguitur er eo quia cum eoiundem mater cóiter in ter eof
dé bonoiuquoiundas oonationé fccir eo oeclaratofe conferreoin't quia voluit inter piedictos fratres queciìqs eoiuj bo
na effecóia cai quidé voluntati materne per inftrumetfi am
bo affenferuntcui quidé in oubioftandusell.C.oe oona.l.cn
piecibus.C.oe fai.I,fiquisoecurio.C.oe cótra.?commit.llip,
l.optima.Cus autem focietas cótractusfitqui mutuo er cofen
fu perfectionéaffumpfit vt fupia Diri ergo ellconfequens vt
per mediti matris oiganu cuius voluntati ifti fily affenferunt
videtur inter eos contracta focietas omnius bono?Xótract9
-.n.qui cófenfu perficifper medtü alterius oiganus interipae
partes erplicari potell.ff.oe confti.pec.l.qui autC3 .§.fi.cum.l,
fequenti.ff.oe contra.emptj.l.i.?fi.?.o.l.confenfu.ff.oepenis.
8.labeo.?.l.lin3.C.fi quis alteri vel fibi cù fimilibus. C T Z e r tio nec parum piefentes oecifioné cozzobozat q> pfumat" bue
Ìer fHicbolau ^uis abfente Joanne pluries cófeffum fuiffe
iter feipfos bona oia cé cóia.Cófeffio eteni g5uis abfente p te emanata pfumptionem aduerfus confitentem inducit.ff. oe
adul.l.capitequinto.in glo.ff.oe edi.edicto.l.quero.§.fi.vbi ò
boc eli cafus notabili's ? nota.ff.oe confeflis.l.certU5.§. fiquis
abfente.Cr quibus tribus potiffime euidenter ocmonffratur
omnium bonoium inter eos contractas focietatem fuiffe licet
circa multa alia infiftànt clari voctoiee oomini mei oominus
Albertus ? Dominus T^bilippus in boc per piius confulen
«es.lHunc vero videndu an pofito ereo quod poli contracta
ita omniü bonoium focietaté oictus fer ißicbolaus fuo pzopu'o nomine agere ceperit aliqua videaf er boc folo iter eoa
oiffoluta foa'etas adeo q» eades cómunicanda non veniar.£c
quidé oicendu er boc focietaté foluta non videri er nuobus.
G T ^ t i m o quia g3uis cu queritur oecontrabéda ab initio fo
cietate non fufficeret cómunicari folum quedam vt intelligatur cótracta focietas omniu3 per piediaa tamen cu agitur oe
focietate bonoius omm'u 0I15 conn-acta confcruanda fufficit q
dam poll communi nomine agi vt inrerdictos fratres fepius
acta funt licet ? quedl alia per vnus er bisfintpiopiio nomi
ne acta boc piobo.^iimo a rimili quia quauis DU agitur oe
vniuerfitateiurifditionisabinitioquerenda non fufficiat q>
vniuerfitas quefita intelligatur vnus iurifditionis folus actum
erplicari vt fupi3 oiri tu cu agif oe vniuerfitateqfita confer
nada fuffiat vnii folu actu iurifditióis fuiffe erercitatii vt ij5a
vniuerfalif pferuerdus é nobilis i.l.vna eli via.oe fcrui.ru.
pie,?Ll.fi llillicidiu.$.fi.? i.Lfi i pte.eo.ti.CScöo ides dare
#baf i.Wqa focietates preri^ff,^ focio. vbi é cafus $ fi poli
gets focietaté omniú bono? alùjd forine emat nomine p p w
illud cóicare cogif focietatj iudicto.fiEcce.n.cp epuie queda noie
npuo gerere cepit fociue polì peti focietaté vniuerfalé nibilominus fi qda coiter agi't focietas fepata non intelligifqm fi
fepata fozet illud focietas indicio cóicare nó cogeref oe cuiue
jprio eft ibi cafue.GTZertio g> bg pctue .ppzto noie celebzari.
Joanne ignozante pfecti fueröt.ßrgo in bie in eiue ßiudiciu
nó intelligaf fepata focietae qm focieta^ renunciatio per vnú
facta focio ignozante nó toll« quo minus qú ille feiuerit cp re
guncians qfiuit cóicare nó oebeat.ff.pzo fo.l.fed ? focius.^.ft
abfente:? in J.aetióe.foirimus.vfctf ad.f renunciare.Jgrbis
ergo peludif búc fer Tflicbolaum taq5 omniú bono? fociú ea
que .ppzio noie acqfiuit cogí poíTe ^oanní cóicare qz cafue eft
rotúdus in.d.l.cú ouobus.ffiinter fratree voluntariú:? ín.l.
vniuerfoc focietaté:? darius in.dj.fi qs focietatem ptrarcrit,
C H l t i m o fupeft videre re credit mentis p oictu fer
cbolaú emptis cantantibus tm in pioni filio? Dicendú eft cp
ft ipfa credira atq? vrozis fue. £ t qdé quoad cantantia in per
foni filio? dícendú eftcpfi ipfa eredita per parré filg nomine
empta ? eidé fuerint traditi cenfef ipfe pz filgs oonafle atqs
igif ea papua fibi filiue babebit fi Donatio ipfa p mozté aut
per emancipationépfirmationé accepit.C.famil.ber.l.filie cumfqJ.ibi ita intelligit 36ar.? idej.C.fi qs alteri vel fibiJ.i.C,
de oona.tfioe emancipatoe.ff.oeoonaJ.oonatióesin pcubinam.§.p:.C.oe Dona.inter vi.? vroloonationee quae pari
tee ? piene idé notaf in.l.queoo^fol.mar.? inJ.fi Donatione
X.oe collar.? in.l.cum vi?.Coe fideiuf,? no.36al.in aute.er
teftó.C.oe colla. Trarre aút viuéte talie Donatio eft nulla.C,
de inoffi.oona.l.g.cú fimilib^gif oñiú eo? credito? in filiú
nó tranriuit.ff.De acg.re.oo.l.nuda.jSuare cú penee fer THicbolaú remanferit eogif illa p fupzadtcta cóicare goáni ? nul
lam poífefiíoné quo ad ipfiue Joinis parte a filgs abuocare,
auté filio eadé nó tradiderit vñ filij nomé tifi in initio
noíauit fibi in veritate omum ? polTelTioné nó qfiuit oe caftrenfi peculio J.iJib.ry.? ita talia filio alTcripfit vi in peculio
babeat.lf.oe pecu.leJ.fi.? no.36ar.fT.oe oona.l.fi pz. Jfgttur
eo? cóicatio eft fratri.fjoání faeíéda cú in peculiú pcefiuj fit
? ad nutú cócedentjfitreuocabile.ff.oe pecuJ.peculiú cú fimi,
j^uo aút ad eredita cantantia in pfoni vrozis eft pfideranda
ci fni.C.fi qs alteri velfibi.l.multúintereft.cuiue oecifio fozmaliter eft bic gpfiquidémaritus viginti fuo noie emerit auf
Donando pecunia numerami rea vrozie efficif. pecunie aút
oonario nulla eft igif illa a marito eritrepetibilie vñ illa re
babíta p fer iñicbolaú eft $oäm cóicanda.Si aút emit mari
tue verefimulatútñ nomé vrozie eft in inftro appofitC:t«nc
qz veritae rei gefte potioz eftfimulatióeofiius vere apud ma
ritú eft igif cóicandum.Si i o maritue vere pzo vroze fua er
fua pecunia cmitttúcomum marito nó aeqrif qz boc ipfe noiuit nec vrozi qzfibinó potuit pp pbibitá inter piugee Dona
tioné.fdeoq; in oúij qfitioneille babef potioz cui poíTeíTio a
DÚO tradita éft.ita oiftinguif illa.l.fingularie.et ideo fi mari
to ipfa emptafinitradita illa pfratri omniú bono? íocio funt
cóicanda.éi vero vrozi túc pecunia pzo boc a fer TRicbolao
erogata nó in vtilitaté focietatj nec cafu foztuito fed mera vo
luntate tájp nó in focieta^ cim ? rationé pzo rata eft Joanni
pfratri cóicanda.l.cú ouobus.fp prt'um:?J.iure focietafl pzo
focio. £c bis oibue $ pcludit" arbitri in iudicio oiuifozio eas
partee effe oebere vt inter fratree equali pontone bona pia
etiá q p fer iñicbolaú^pzio noie empta feu filio? feu vrozis
eqliter oiuidat. f n focietate eni vna oaf regula vt fi nibil ad
poztióee erpITus fu ille eqlee intelliganf.ff.pzo fo.l.ft nó fuerint.infti,eo.§.? qdé fi nibil.oeo grae 2Lodouicue pontanue.
,
etii oecidif quelito gpfivnus er oictis
X p l Ö fratribus fepattm aliquid p fe gerit vel
aliquas empitones p fe tifi faciat.Sn impediaffPtietas omniú b o n o ? vel vniuerfo? q er qftu ? opa oefeendút oe qbus fupza oictú fuit. 'ffti fi quidé poft coiti focietaté
£dtcta boc facit'ignozante fratre Dieta focietas nó impeditur:
imo talia qftta cófratri cóicare tenef vt p$ fupza in pfilto oñ»
X.odouici ? infra patebit in.ri.parte pzincipali in qftionjbue
? latios in anta parte pncipali in pma.q.C&ut ante ? t^stá
e
focietatem talia fecit ?túecúilli fint actos indicantes potios
.animú contractefocieta^ Difibluende g? pbendi pdicti forieíatem merito nóintelliganf contraete pdicte focierates vt er
¿üdictis latius patet. 5"Sl'f talia ppzio nomine acqfita cú ertra
cim focieta^ fint comunican nó oebentJ.cú puob9.§.cú PUO
wgcnrarü:?.l.fi fratres pio focto.pe quo vide piene fupza.
CTS.ecúdo quero oirit 36al.in.D.additione oe qua fupza in
^n.buiue partis g? fi frater noie fuo ? pupilli negociatur pupiilHS poteft babereratú. ¡Quid fi pater gerebat vna negociatíoné puta mercantiá occeíTit relictie ouobue filgsvel eric
ouo fratree qui faciebant mercantiá oecelTit vnus relíctis filijs vnus er oíais fratrib9 vel patruusptinuet Dicti mercan
tiam cum pecunge ? trafico comuni ? nó apparet cuius noie
ipfe cótinuet.an fuo vel fuo ? fratrie vel nepotú cuiue note
intellígaturptinuare:bzeuiterDicendú puto cp aut ifte frater
feu patruue qui ptinuabat Dieta mercantiá erat tutoz vel cura
toz alreríue fratrie vel nepotú:? tune videf noie fuo ? fratría
íeu nepotú pdícto? ptinuare.ff.oe neg. gef.l.ni ? feruue.§.ft
víuo:qz a pzímozdio titulí poftertoz fozmaf euentue.C.oe im
ponéda lucra.Defcríp .l.i.? ar.fT.famil.berJ.fi filia.§.neratiue.
? J.actione.§.mozte.fr.pzo focio.TRcc oiftínguif vtrú er pma
mercantia aliqd puenerít vel er fepius reperita nä qz buiue
tutus eft gp id qö pofteafitloco pziou'e femp fubrogef .ff.oe
pig.act.l.cú taberni.in pn.fm 36al.in.dJ.fi patruue in.y.col.
facit J.poft mozté.^.i.ff.qú er facto tuto.?.fT.Deadmin.tuJ.lufóis.§.tutozé.?inJ.poft ooté ím intellectú.fT.fo.ma.? p36ar.
in.o.faltero.aut ifte qui negociaf ? Dicta mercantiá ptinuat
nó eftratoznec curatoz pzcdiao?:? tune aut ifte negociatoz in
bac mercantia nó gerit alia negocia cóiter fed noie fuo:? tunc
oicti mercantiá fimilif noie .ppzto nó cói oicafptinuare.l.ne
mo in glo.fi.cú.l.feq.?.l.plane.a prio fenfut?.Lberes focg:?.l.
actióe.ffi in rem.?.§.mozte.v.fed qö er re cói.ibi
? oolus ? culpa in eo qö er ante gefto pendet.ff.pzo focio:?.o.§.ft
viuo.facít etiá qz pfonanó 03 intelligi ertrinfecu6.l.fi ita iti—
pularas^.grifogonus.ff.oe vb.ob. ?.l.magis cú fimi.oe folo.
fßt ¿ta intelligo 35ar. in.d.Lticiú ? meuiú.§.altero.circa fines
tertie colúne in vbo tertio cafu qn oubitaf:? 36al.in auté.er
teftp.C.oe eolla. iQuodintellige nifi oenouo cófenfu appareat oe ato focietatis pbende. vt.d.Lplane. vbi cafus.Sut ifte
negociatoz quiptinuat oi'ctá mercantiá? nefcif cuiue noie cóti'nuet nec apparet oe aio pbende focieta^ inter eoe.Cófoeutt cetera negocia qoe cóiter remanferút ? ad eòe pzímoniuni
ptinentia cói noie gerere ? nó pzo fe ipfo folo:? tue róne cófuetudinieetii ifti mercantii cói noie ptinuare ac agere pzefumaf ar.l.vel vniuerfo?.fT.pe pig.ac.?.l.cú pelanionis.$.aft
nam.fT.pefun.inftruc.facitJ.poft ooté.fT.fo.ma.Pm aliú intellect qué ibi oirimue.Sld bee accedút rónee quae fupza pojiit 36al.in pzimo mébzo ? maríme boc,pceditqú lucra er ea
¿puementia pzo cói vtilitaté ponebat nó ¿tettando oe aio rcpetendi.Seeus fi lucra poneret fepatim pzo feipfo vel effent
aliquepiecture cp non comuni fed jppzto nomine negociabaf.
THon obftat.l.?"magie qz illud ve? nifi piectureappareant in
pziú nó obftat.§.grifogonus:qz illud ve? qñ fub intelligentia
pione ertrinfecue viciaret actú nóficaliae vt.d.l.poft ooté.
C u r t i ó qro nunqd focietae poíTit pbi cú mulierib9 ? oicé
dú t%cp ficJ.alimenta.$.fi.oe alime.ciba.lega.qö eft argurne
fu Pm 36al.in.Lrei iudicate.§.focero.cu3.l.er oiuerfo fo. ma.
.ff.ad qóné fratrúfimulbabititiú ? fimul oía cóiter faciétiú fi
cut faciút mulíeree ruftice aliq que ligoníjant ¿nterdú ?oia fa
cíút'vt mafeuli vt ínter talé mulieré ? fratré itelligaf tacite fo
cietas pcta fic iter pl'es frée mafculos Pm f mol.i.o.§.focero.
CiQuarto qro qd opaf focietae tacita q eft ínter vi??vrozé
vt.d.l.er oiuerfo.v.fieuti cu3focia fuit.oicit ibi 36al.cp nó eft
mi'noe pzioilegiata $ alia focietae erpzefta que eft inter aliae
pfonastvt p5 in Iittéra in.d.l.er oiuerfo. ^ u o d intellige fane
qz focietae inter v i ? ? vrozé eft Pm ea qoe babenf in.dJ.adnerfue.C.oe cri.erptl.bere.nó autem gp illud qö querit vir te
nearar cómonicare vrozi quo ad,ppzietaté nifi fozte aliud babeat confuetudo Pm ^mol.in.d.l.er oioerfo vel intellige quo
ad cotjjecationem beneficò erc^ptionis ne cóueniatur vltra y
facere pQjíit non autem vt vioiie bona in comune veoiant
cani marito nec tonerà vt »»¿.perniiti, oe confuetu, fm onm
aôal. in.o.Ç.fi focero.coniuncta.l.er oiuerfo.
CTiQuinto qro fuit pcta focietas inter ouos duratura p annu
quo? vnus pofuit pecunia * alter opera3 qui iuit vltra mare
p:o mercibus ? finito anno ? reddita róne ? foìuta pte lucri
oictus focius q opera ponebat ite? iuit vltra mare ad emendimi merces fuitcp captua in itinere? oia amilit.ßuerirur an
piculii3 fit eòe fup bac qóne oe facto interrogatus ita oiceba.
C T f c i i o v i oicendu oamnii qó ptingit oiao 3ndree quica
prua fuit in itinere cu oibua mercantya i oia pdidit vtriq3 fo
ciò? t i ad eu gï ad.Cantóiu cóiter fpectare.Ét piio,pb«iur
n i tpiuciiq? inter eoa focietaa anno ouratura pcta fuiffe attamen er quofinitoanno pecunia que per oictü antoru'ü in fo
cietate fuit collata minime fuit reftituta nec perita redimi? di
ctua Sndreaa poli annu er ea mercea emendo negoeiü oiao
Antonio partente ptinuat tacito pfenfu inter eoa focietaa renouari vi ,put in limili ot in locatole ? pductoze qz eo finito
tpe in repducta remanente tacite pfenfu er integro locano fa
itaintelligif. Ufte qnerif .§.qui impIeto:?.l.qui ad certö.ff.lo
cari:?.Uegé.C,eo.ti.i©ue locatio inter colonu ? onm focietaa
»ppellat.Lcu ouob9.§.fi in coeunda.lf.pio focio:?.l.fi merces
,§.via maioz.in fi.ff.locari.CSecüdo .pbafp ter.in.l.actione
»§.5té qui focietatéin tépus.v.g> fi tépua finitu ell.ff.pio foc.
vbi oicit ter.qjfifocietas in tépua coitafitfinitotpe libe? erit
recedere éfinitotpe focietaa intelligebaf ourare alias nó o i
ceret ? finito tpe libe? effet recedere cum piiuario £fupponae
babitu.l.oecé.oe ver.ob.lnó pót.oe re.inr.2i focietaa oura
bat g olnü qó oicta occafione obuenit inter amboe forioa v i
del3 inter dictu andrei ? Sntoniö equalif eil partiendü.l.cu
ouob 9 .§.qdl fagaril:?.l.fi id qÓ.§.idé celfue.?.l.Pm Julian«
i ibi glo.ff.pzo fo.C23ertio .pbafqt focietaa pót pbi nó folum erpzeffe:vt.l.focietate coire.ff.pzo fo.? cu i b i s interuenié
teffipularionevel pacto fori) focietate ineunt vt ibi oicit glo.
i eil ter.in.l.vt fit pzo focio acrio;?.l.n! cü petu babito f$ etil
tacite actus focialee erercédo vt p Jiac.oe &re.0ldra,? TRicar.^feilü.in.d.l.ricw ? meuiii.§,altero.oe admi.tu.?p eundem in.l,i.<§.fi qe boc interdicto.ff.oe iti.acniqjpziua,? p C f .
j B a r . ? 36al.in,l.fi patruue.C.cóia vtri.iudi.nl forietae pbif
folo pfenfu:vt.l.qui admitrif:?.LpIane.ff.pzo fo. ¿ k e r u o per
£dicta tacito pfenfu renouata videaf. Z n priü facit qz pmiffum ad tépua poli tépua v i pzobibitfiXin tépus.ff.oe teda,I.
ad tépua,C.er qui.cau.infa.irro.l.cû pzetoz.ff.oe iudi.?.l.mari
tua.C»oe .pcura.c.oe caufis.oe offi'.oeleg.c,nóne:oepzefump*
Èrgo cu ßdicto cafu focietas erat pcta oûtarat per annu poli
annii vi ^bibita merito queadmodû lucru qò er oicta negociatione pueniffet tag? ertra focietatéfuiffet ppziu oicti S n dree.l.cu ouob*.§.cum ouo argétarg:?.l.fed nec esalienum.
¿flberito eodé modo piculum futi effe 03: vt.o.§.qdl fagaril:
?.l.fi vnus.§.?.l.omne esalienum:a prio fenfu:?.l.fi id qò in
pzin.ff.pio fo.?.d.l.fi patruus:?.l.fociü qui in eo,$.poll mozté
? in.o.§.altero. CSecundo ,pbaf qi oictus Andreas in fine
anni reddidit rationé adminifirationis oicto Antonio fibiq5
fui parté lucri foluit que redditio róm's cu folutióe lucri indu
eie pfiiptioné folute focietatf.l.tldiu.C.pio fo.l.actóe.ff.eo.l.i,
.C.vt actóes ab bere.? p bé.inripi.zfeerito fi oict'andreaa
finito anno aliquas emit mercltias fuo noie emiffe pfumitur
vt.l,? magis.ff.oe folu.nec alias fibi intelligaf pfona ertrinfc
cus.l.fi itaftipulatus.§.grifogonus.ff.oevb.ob.CTÊt fi onbi
tatur er qua pecunia emerit pfumiferppzia.l.fi oefunctus.C.
arbt'.tu.l.fi ventri.fin bonis oe pui.cre. % n boc tu recurrendum eli ad piecturaa fm 36al.in.d.l,fi patruua merito periculu 05 effe fou.l.fi vnus.§,fi vnua.ff.pjo foc.vbi cafus Ijipfa
ratio adminillratióis enl focietate curante fi focieiati erpediat reuideri poffit fm 3ßal.in.d.l.tldiu.puta fi petaf vt reddatur ratio adminillratióis curante focietate vt pferat in cói
eozpoze reliqua.ßtficnon ad oiuidendum fed conferendum.
C Serrio .pbafqz tidia focietas manet q>diu pfenfue partii»
integer pfeuerat.l.tldiu.C.pzo foc.inlli.eó.f ,manet.Sed poli
annu non apparet oealiquo vtriufq3 ptis pfenfu ccclaratiuo
focietatj merito poli annu inter eoa nó erit focietae.grgo pe
riculu ad oîctû antoniü ßrinere nó poterai*.«,o.f.qutdä fa*
garÌ3:?.o.f fi vnu3:?.o.§.fté poli mozté.?ficp5 3» bec qflto
reddif fatis cubia,(TTfbzo cuius in decifione faluo femp feniozi pfilio cú er púcto recte intuendo nó appareat an ourlte
anno pdicto quo ourabat focietas inter oictú andrei ? 23ntoniú oicte merces que perierút empte fuerút ? fifr perierint
£ln poli oictú annú vi ita poffe oici aut oicte merces ourlte
anno pdicto empte fuerút ? fumiti curante eodé anno perierunt aut curante anno fuerút empte ?poll annum perierút«
1 fic nó erat erpeditú negocíú qó in focietate vertebatur aut
poli annú fuerút empte ? fimilif poli annú perierút.? fic negocíú qó in focietate vertebaf erpeditú erat:? ille vt puto eli
cafus noílerppjte in quo oictus Sndreas traficauit per mare
per annú ? redtjt cú faluaméto ? cú mercatgs in menfe ^ulü
? védídit oirtas mercantias ? in menfe Slugufti reddidit rationé Antonio ac medietaté lucri fibi pfoluít ?ficerpeditum
erat negocíú qó in focietate verteb3t"? vt puto I5 er púcto nó
appareat merces q perierútfinitoanno fuerunt empte ? pollea perierút.GTlfbzimo cafu qn oicte merces que perierunt
Durante anno focietatj empte fuerút ? curante eodé anno pe
rierút ? túc nó effet oubíú g> periculú fuiffet cóe quéadmodú
? lucrú fimifr fuiffet cóe.l.cú ouobus.«.olna fatalt'a:?.§.gdl
fagariam;7.l,fi id qó.§.idé celfust?.l.pm fulianú.? ibi glo.ff.
pzo focio nifi aliter fuiffet puentú vt crii effet periculú:qz túc
puentio ferulda effet.l.que fojtuiris.C.oe pig.ac.c.i.oe cómo.
?.c.tj.oe oepofito.?c.<rSecúdo cafu qñ curante oicto anno
dicte merces empte fuerút eodé tñfinitoperierút.?fienó erpedito negocio qó in focietate vertebatur ? túc ipfa? merciú
periculú cóe fimilif fuiffe intelligaf nifi culpa polììt aferibi qi
fimilif lucrú qó er eis^ueniffet fuiffet cóe.l.acrióe.ffi in rem
certam.vbi cafus ? in.|.mozte.? in.Lve?.§.in beredea.ff.pzo
forio.facit.l.beree focij.? glo, in.l.nemo.eo.ri. 1 boc intelligo
vt Ciri nifi culpa foctj olnum accidactíqz túceiue 03 effe qui
culpl fraudé colúue cómifit.l.cú ouob9.§.fi in coeunda.§.ol
na,?.§.qdl fagaril in fi.?.fp priú oe illo,§.fi.?.l.nó ob earn
rem:?.l.? ídeo.ff.pzo focto.CSociuaji.terief ce fraude.l,rei
cóie.ff.pzo fo.ee oolo latiozi.ee lata culpa,l.cú ouob 9 .§.venit.ff.pzo fo,? etil oe leui.vt ibi per glo,?.Lforiua focio.eo.ti,
1 ínlli.pzo focio.$,pe.nó aút tenef ce leniffíma:vt.o.$.penul.
?.d,l.focius focio.? per 30al, piene in.d.l.que foztuitis.C.oe
pig.act.? ideo forio imputaf qui feruú per loca piculofa mifit
? ipfe períjt vel ñaué per aduerfa tépoza nauigatú mifit.ff.de
reí ven.l.petitozio.gjut in minus idonea nani merces ¿mpofuerit:autfinegubernarione ñaué in flumé miferit auti'nuito
' focio aut longú fecit iter cú .ppínquius facere poteraf.l.J'rem
qritur.f.i.ff.locati.vel onerauítmulú velequú nimio onere
vel nimio itinere,ff,cómo.l,fi.ff.locati.I.qui infull.§.q mulaa
vel íeruú vulnere curari nó fecitivt.ff.ad.l.aquil.l.qui occidit
»§.fi.ff.oe edil.edic.Lqó fi nolit.§.culpe.l.ab boftibus.§.fi vir
iff.fo.ma.aut aggredif negoeiú infolitú.Cll.n.qdam culpa infolt'ta aggredi.ff.de neg.gell.l.fi negocia abfentisí? per 36al.
in,d.l.fi patruus. CTZertio cafu qñ merces pdtcte poli annu?
fuerunt empte ? poli annú pzedictú perierút:?fitfinitoanno
quo ourabat focietas ? erpedíto negocio qó in ipfa focietate
vertebaf.? túc aut erpzeffo vel tacito vtriufq3 partis cófcnfii
aio focietatj pfeuerande oicme Andreas emit oictas mercea
que perierút qó apparere potell fi vbis erpzeffe oirerút vel
tacite er actib9puta qz Andreas cói noie feiente ? patiéte o i cto amonio oictas merces emiffet:vt.l.qut parif .ff.ml.£t in
fimili oirit 36al, in.l.fi patruus.Ccóia vtri.iudi.facit.l.qui ad
certú.ff.loca.?.l.plane.ff.pzo focj? boc cafu fimilif piculú erit
cóe nifi aliter puentú effet vt fupia. S i i o oictus Andreas fi
nito oicto anno ? negocio abfqj erpzeffo vel tacito pfenfu c i
cti a'ntony eo ignozate oictas merces q perierút emit.?ille
eli cafus noller quo cafu ce iure arbitroz folum ad ementem
•defl ad eú in cuius pfona piculú venit olnú ptinere ? per có
fequés ad oictú andrelmó aút oictú antoniúvterpdictia
pio bac parte rónibus dare cemóllraf ? etil $baf er quo in
petu Dicte focieta^ tépus limitatú appofitú fuit infra qó oebeat ourare focietas imediate eie adueniente ipfa cíes pzo
bomine interpellauit:vt.l.magnl.C.oe pben.? cómit,llip.?.l,
fi ex legati cl.lf.oe ver,obli, S i pio bomine interpellauit et
ioterpellatione oiflbloif fodetastvt.l.actione in pn.i p SBal.
in.l.tádiu:g i c CSecúdo etiá pzobaf qz bonú eft argumétú
oe re ad tépus.l.miles ita.S.qó oidmus oe tefta.milu Èrgo
quédmodú fi aliemos rei focietas eft peta ? finis negocio un
poittusfitfocietasintelligif oifloluta infti.p:o focio.^.^ej ft
alicuiusit.l.actione.f^té fi alícuius rei.ff.eo. £rgo idesfiad
certú tépus peta eft focietae vt in cafu nío tpe intelligifoifio
luta.iBon obftat ter.in.l.fté qritur.fqueimpleto.cú alija íu
pía allegatj. CTUbumo qz ille ter.loqtur in ?ducto:e qui vte
baturfcdiopducto fetente ? vidéte locatoze quo cafu intelligif
facta tacita recóductio. Secos fi locatoze ignozáte re conducta
pductoz vtercf qz túc nó vi facta tacita recóductio.l.qui ad eer
rum in fi.'ff.loca.£tita vult .T&ar.in.o.§.qui impietosii cafu
aútnoftro nó pfupponitur in púcto cp Iciente oicto antonio
«Hndreas eius pecunia vfu3 fueritzimo pecunia .ppzia potius
iplum Síndream vfum fuilíe ? eius ,ppno note pfumaf vt IR
iuribus fupza allega tj. Í L Secundo qz er quo onium pecunie
oteti antonq per cómiíTíoné feu confumptioné tranftatú fuit
in ipfu3 /Hndream.vt infti.oe vfufro.§.?ftitu$:<z infti.quibus
alienare licet vel nó.§.núc admonendi fumus periculum eius
fuú fuit:vr,l.incendió.C.ft cer.pc.?.l.que foztuiij.C.oe pig.act.
nó eftficin pdío vzbano Velruftico in quo eft oiuerfa ratio
mérito «zc.CZertio qz ille teic.loquif in locatióe re? ímobi*
liom in qbus recóductio tacite oz facta.Secus in locatióe re?
mobiliò in qbus nó intelligif reconductio tacite facta vt oicit
ibi glo.ozdi.circa fi.in.o.§.qui impleto nififitpfueta Iocarí:qz
túc pzefumif oñium pmilTiirú Pm 36ar.ibi qó oictú 05 intelligi qú pfueoerunt pjiufj5 elíet locata buie vt p5 ex eodé que
pfuetudo in püao nó pfupponif videlj $> pluribus annis fuerit renoujta foríetas inter oictú Andrea ? antoniú merito
nó eft cafus nofter.C^uarto qz.o.§.qui impleto.loquif f m
36ar.ibt circafi.qñlocatoz patii pductozé remanere in fundo
eo tpe quo erat ad cultura agri aliqd operandú.Jdeo vt ourarec locatio pati pfumaf q ró nó ita vzget in eo q patif finito tpe lociú retiñere pecunia cóem 1 nóftatimfacit cractioné
vt videaf renouare focietaté etiam tpefinitoin qua poterat
elle mains piculú vt in facto coenit § in recóducuone fundi
mtruo otueriom ius Ihtui oebeat. 'iRemo.n.píumif oefere
re cutora fui agri afs fuú iactare pfumercf p.l.có oe indebito.ff.oe^ba.©uptr.n.iactare loó.CC|bHnio qz facer« fundum fuú deteriozc pp fterilitaté.CSecúdo qz pderet frucius
qui in fundo nafcerenf q rónes non militant in pecuniatvt.I.
nómis.tf.oe in lité iur. CTfbieterea in pecunia pót vertí pe >
riculú aie pfentíédo ípfam poertiin mercantias.lxxxvitj.oi.c.
eiciens oñs fozas ? etiá admílíionis eius vt ex púcto psíi ¿n
facto euenít merito non ita er patientia videaf pfenrire vt in
pdio ne patientia indocat pfenfum ad fui oánó.l.inuitó.ff,oe
fertvz.pze.qué ter.allegat ^nno.in.can 16encfi.de ele.j&uod
in re graui ? onerofa nó pdicere nó babef pzo pfenfu ? porilfíme locú b3 in cafu nío in quo nó .pbaf feia oiai íHntoníj
nec cp noie cói gelíerit.CSecúdo nó obftat ter. in.l.actione
qui foeieraté in tépus in ver.g>fi tépusfinítúeft libe?
eit recedere.Cl£»imo qz ifta vba oenotant potius factuj 9
iuszna ptinuando iftú ter.cú pcedéti boc modo intelligi 033»
fupius ¿n.§.pcedéti q incipit labeo aútiurifcófultus oirit.q» fi
vnus ex focgs renódauerit focietati eo tpe qno ¿nterfuít foco
nó oirimit focietaté vt fi emimue mácipia in oicta alias inita
focietate oeinde mibi renúcies eo tpe quo vendere micipia
nó erpedit boc cafo teneri te pzo íocio ¿cuius aie 1 ró eft qa
negociú fup quo peta erat focietas finiiú nó erat.^deo intern
peftiua erat renúciatio.©emú fequif vliculus bec ita accipié
da funuqui oicit bcc ita accipienda funt fi nibil oe boc in coeunda focietate puenit. "gfcoftmodú fequif.f.f té q focietate}
in tépus qui.§.oeclaraf per pcedenté ? q oicit cp ft focietas
in tépus peta eft ante tépus renúciando fociú a fe nó fe a focio hberar.Semií fequif ver.q> fi tépusfinitúeft q oicit cp ft
tépusfinitúeft libe? eft recedere qzfineoolo malo id fit qui
víiculus occUraf p pcedété.§.labeo.vbi oictú erat a¡ fi vnos
er foegs renunciauerit focietati eo tpe quo intereft focynon
oirimi qz negociú ad qo focietas peta erat expeditú non erat
túc tiitépeftioa eli renüciatiow ideo renunciaos (enei actione
pzo focioftnibil oe bocio coeúda fonetatepuenit.Siaútcó
oenit Pt qz focietas peta eft ad tpsfinitotpe g>túcú<p foco in
terfit noi! recedi a focietate oe facto qz negocia expedita non
erantzputa ni ooráte focietate emimus mancipia q vendí nó
erpedit fociòfilefitépus eftfinitúgjtúcúqj fozte interfit nó di
nidi nec vedi ipfò mancipia eo tpe tñ libe? eft ab ea recedere
1 oiuidere oe facto ipfa mancipia ? ea vendere qzfineoolo
malo id fit ? fic loqtúr ille ver.qñfinitotpe ourabat negoció
ad qo focietas peta erat ? cóio re? empta? ourante focietate
quas túc védere nó erpediebat.-z bec erat ró oubitádi in ilio
ter. 5 n cafu aút nío vt ex púcto patet negociú ad qó focietas
erat peta erpeditum erat 1 merees vendue 1 paro lucri oicto
antonio aftígnata merito nó ptingebat oubitatio vt ei oe fa
cto libe? eflet recedere qz iá recelTum erat 1 cóicatio merciuj
nó ourabat qz védite erát 1 negociú ad qo peta erat ad tépus
focietasfinitúerat filr 1 t£s in focietate appofitú expeditom.
CTSecúdo qz in cafu nío ex quo Andreas in fine anni quo
ourabat focietas er puentione reddidit rationé Sintomo ac ei
lucri parte pfoluit tacite videb3f velie focietaté vlterios non
reintegrarúqt in eòe collatio 1 eius qó alter fuplocraf nó red
dita ró faciút focietaté pfomi vt oicebát á^ldra.-z SSar.in.d.
4,riciú 1 meu1u4.aUero.oe admi.tu.Jn cafu aút nío crat fini
tú tps erat etiáfinitúnegociú ad qo focietae pcta erat fimirr'
reddita ró i fine tpis ac lucrú reftitutú q oia fimul peurrebár,
¿Iberito quéadmodú pria bis faciút pzefumi animú focieta ^
pbende. t¿odé mó ep bec faciút pfumi pria eú prio? eadé fit
názvt infti,oe bis g font fui vel alie. iur.§.videam9.ff.eo.l,t,
1 infti.oe tute.in pn.CZerrio qz fepenumero verba in iure
impiopzianf vt oieamus recedere ab eo qó nó oorabat ficut
in fifi in vbo oefinere 1 in ibo amittere:vt.l.fi.ff.oe euic,? in
verbofinirizqiqó núcp incipit oí finiri.l.ft efneus oe pdi.olj
tàm.'tìó obftat tertiú argumétú vt tacito pfenfu intelligàr fo
icietas renouata qz in cafu nío vt er pdictis p5 nollos oeqj eji
pzelfus ne® tacitus vtri'ufq3 ptis pfenfus interuenitámo potius oiflenfus vter pdicQ clare oemóftratú eft merito ic,
CTSerto qroviten9 occurrit Dubitano DUO frés feu patroos
?«epos poft mozté pzis remáferút vn9 minoz 1 alter maioz.
àtòaioz gerir negocia cóia portea ille minoz maioz factus inci
pit lucrari ex opa 1 induftria fua 1 filr ille q erat maioz 1 pti
noe erat folitue gerere negoda vrriufqs.^ta etiá facit ad pñs
qz oictue frater pmus feu patroos adminifti atzita locrú altenus fris feo nepo^ficut1 luú 1 pzo cói vtilitaté ponit I3 foztc
magis in fuá pp familia qui fozte maiozé bébat.? fie die fra*
ter fecúdus lucra q faciebat cóicabat 1 oabatilli fratri pzimo
1 ille fraier pmus oe lucris vtriufcp fadebat qó fibi videbaf»
Ì T ^ o d o oobitaf an inter iftos itelligaf pera focietas adeo
nó qraf fi vnos plos fuerit lucratus § alter qó nó pftat ali
ta- oeintentione. CTSeaido oubitaf an illud qó ipfe pmos
frater plus expend« pzo foa familia oebeat fibi imputare an
vo oebeat cómuniter aferibi quafifitcontrada focietas vite«
C C i r c a pmú oubiú facit qz er quo ille frater pmus pfneue
rat effe negocio? geftoz a piincipio vtriufqs me§ ille frater
fecúdus aligd lucraref 1 fibi aliqd cóiearet vz potius facta có*
munto er eadé ci cp er noua qz a ptnozdio tituli pofterioz fot
matur euéfus.l.i.C.oe impo.lucra.Defcrip. facit.l.fi.C.oe DO^
^mif.i nibil.ff.oe in ré vfo.vbi I3 ejmeus ootans fiue mater
fiue frater fiue patruus ootádo alias pfumebaf faooze ootis
oonare tn qn erat negocio? geftoz nó pfumebaf oonare fed
aio gerédi negociú neptis vel fozozis cú a pmozdio tituli il*
vt fupza.^uto q> in bis multó attendanf piecture:qz vt oidt
36al.iu.l.néfenius.tf.oe neg.gef.^n bis qdepédét ab animo
multó va lent cóiecture.l.ft có auró.lT.oe folu.-z.d.l.néfenius.I.
^cula.ff.De,pba.l.ool0.C.De oolo.Ét talis pfumif mens qlis
i r acnb9oemóftraf vt fupza piene oictú fuit in bactertia pte
pncipali 1 et i l in fcóa pte.? ideofifrater fecúdus qcúq3 acqrebat pferebat fratri fuo pmo feu patroo 1 ipfe frater pmus
feu patruus idc faciebat fcóo frani oe fuis lucris? cói ooie
lucra vtriufqj in cóem vtilitaté erpédebat. £ t ita p molta tpa
facerepfueuerút nó reddita nec reuifa ratione oe eo qó alter
fuplucrabaf intelligif peta inter iftos focietas adeo cp oia acq
ftia et bis ogíb'feu artificias vel induftrgs vel aliter que có"
fucuerunt boc modo cóicare intncejmodo piedicro crunt coia
pio equis poitionibus non attento gp babita piideratione ali
qua gp vnus plus lucrefqJ alter vt piene p5 er oictis fupia i
bac pte marime p ea que oicnnt 'ifticar. malusa, oe 3re. ?
3Sar.in.d.§.altero.adeo qj fi ptingat cp vnus er oictis fratri
bus puta foite frater piimus feu patriius cu pte fui lucri eme
ret aliqd fuo nomine erquo pecunia er qua talis emptio fuit
facta oebebat elle cóis p piedicta/flludtale empmm vel cói*
cabitur velfaltem pzo pte reftciet alterifratri in oiuifione me
ditarem pecunie ad quod facitquod otcef infra in quinta par
te principali in pzima qnellione.
iE" Circa fecundam qónem qn plus eli erpenfum fi victu cói
pio vno cj5 pio altero qi foite vnus nó babebat familiam ali
us vero babebat vel vnus maioiej q; alter nunqd quatenus
plus eil impenfum p vnum cp P altei um pzo familia fua pof
fit repeti,Si ille qui non babebat familiam rei minoiem ba
bebat erat minoz puto gp poffit repetere ne alias videaf oonare quod ei non eil pmiflum.C.fi ma,fa.l.fi.§.fi.ft. oe mino,
Irin caufe.§.3tem relatum vbi oicit ter.Si muiozcircüfcript9
focietatem coierie vel ét oonatioiiis cä nullam eile focietatem
ad boc facitqi nedum gp minoz intelligai oonare alteri alimé
ta.^mmo fi pzominoze plus equo p alium impenfum eil non
pót repeti ab impeiidente.l.officio.?,l.ius alimentomj.ff. vbi
pu.edu.oe.Si vero vterq5 erat minoi ? ille qui babebat fa*
miliam ? ét ille q non babebat vel babebat minoié ? liab.it
in cói victu ? in eadem oomo ad vnaj menfani.C 3 11 id qö
plus eil impenfum pio familia vnius g5 pio familia alterius
polfìt reperi i boc varie fueruntopinióes p id qo oicit 38al.
in.l,ft patruus.C.oe neg.gell.? iiU.fi.C.oe colla.? in.c, fi ouo
fratres in cói cafa poli moité patrie remäferurit.oe fratribus
nouo bene.inuelti.vbi oe boc oicit effe ter.fingularé ? vnicu
in iure, ^uare illa qó oependet ab intellcctu illius ter. ? tfia
qó indiget sltiozi indagine ideo oe ea oicemus alias infra in
boc opere piene qd fentiamus in vigefimatertia queftione.
c
'§rca q u a r t a m pattern E q S l
ter interfocios poitióes focietatis fuit faciendeXó
elude aut inter focios cóuentum eli erpielTe quaiiter ptes iocietatis fiant.3ut nibil eil puentü (5 pcta eil loctetas 1 oe poi
tionibus inter eos liendis nibil nominatim actum eil aut pcta
eil focietaspzo bispoztionibus quas vnus er foeys arbitrato
tur Sut pio bis poitionibus quas tertius pllituerit.C TJbiimo cafu aut nominatim puentum eli vt pozrióes loctetans eq
fiartt ? tunc puentio feruanda ell.U fi non fuerint. in pzin.tf.,p
focio.vbi cafus eil puenmm vt qs ouas vel tree pies babeat
alter vnam ? tunc V5 oict3 puentio in focietate fi mö alius qd
plus ptulit forietati vel pecunie vel opere vel cuiufcunqj rei
cä alterius ? foite aliter non 15 puentio piedicta ea róne qi fo
rietas ed quoddam ius fraternitatis ?13 alias pacta tollerentur inter pbentes bic tn repiobanf.ff.oepofiti.I.t.§, fi cóuenit
.ff.pto focio.l,fi non fuerint pumo rnfo inlli.e.§.ilIo.Hel fo:
te vt ait aibericus non v j puentio focietatis vite fj iure par t o r i i ) vt Joannes fubaudiunt marime licutalibi.ff. oe p.
emp.l.fundi.piima tu fnia placet 330111 in fumma.C.p focio.
in.§.in focietate.jfdem 13 glo.in.d.l.li non fuerint.piio riifo.in
verbo focietati.in fi.CÉut eil puentom vt nullam ptem oä
ni alter fentiat lucrum vero fit cóe? tunc aut vnus pofuit pe
cuni33 ? alter opam vel mirtim pecuniam ? opam.Ét ille qui
pofuit opam puenit vt alter oanum fentiat lucru3 vero fitcóe
?tunc plerunq3 tanta eil indullria focij vt plus focietati pferat q> pecuniam fi folu6 nauiget folus peregrinef folus pericula fubeat tale pactum V3 ? feruandum eft.l.fi non fuerint.f.
ita coiri.ff.p focio. T&cc tale pactU3 fapit vfuram na tata erat
opa illius qui pofuit folam opam vel mirtim pecuniam ? ope
ram pp fuam induHriam q coiiefpondebat pofitioni quantita
ris pecunie er altera pte poftte vt p3 in.d.§.ita coiri. ibi ita oe
mö valebit vt Sabinus feribit fi tanta fit opa quatö ? oänu,
eli. Érquo inferi cp I3 regulariter qn eli pcta focietae in qua
vnus ponit opam alter vero pecuniam pierium ope intelligif
effe coiiefpondensinterufurio pecunie non ipfi foztt vt.l.cum
twobus,§,fi in coeunda.ff,p:o focio.tn piedicto cafu ipfa opa
conefpódet foiti ? inrerufurio pecunie qn aut opere pofite er
vna pteintelligantur rndere interufurio pecunie pofite in forietate et altera pte ? qri intelliganf coiiefpondere quaniitati
pofite er altera pte ? fic fojri. ^ndubio oic cp ope intelligunf
coiiefpondere interufurio petunie pofite er altera pre vi.ff.,p
focio,i.cum ouobus.^.ii in coeunda ni aliqii opa co:ieipondet
fozti qz plerunq5 tanti ell opa quati ell petunia pofita in locie
tate ? fic opa plerüq5 conefpódet foni vt.d.§.ita coiri. g£Juod
qn fit qi buiue certa regula oai i non pót arbitrio boni viri re
linqnendum pnto infpecta opa polita er vna pte indullria pe
riculo pfone ac longo laboie puta fi folus nausget folus peregrinef folus fubeat pericula ? longos fudozee ? infpecia qui
tifate pecunie pofite er altera ptc.l. fi focietatem mecum.ft. fi
focio,?.d.§.ita coiri,? bec funt vtilia fcire.iRam fi ope polite
in focietate coziefpóderent interufurio pecunie 1 finitafocieta
te nibtlfupeft ? lie non fupell capitale vel cafu oia funt peremata.^lle q pofuit opam tenef ad oimidia5capitaUs vt.d.§.
fi in coeunda.? boc cafu intelltgo 36al.in.l. fi patruue.C. cóla
vtri.iudi.3ut ope polite in focietate coirefpondct pecunie po
fue in focietate er altera pte ? fic fozti ? tue qcqd fuperelt cóe
effe 05 qz bec eli natura focietatis vtficutilucrum ita oanum
ambo fentiaiu vt.d.§. qdam fagariam in fi. ? io fi non fupeft
nifi pecunia pofita er altera pte ? lie fozs vnius vel pars illius pecunie ?ficfolum pars loitis fupell qcqd fupelì inter am
bos focios oiuidi 05 ? idem i l i acfi quilibet poneret pecunia.
S i enim iile q ponu opam conefpondentem fozti pdidit ope __
ram puenietis gp ille q pofuit pecuniärn folum cóicec ea5 ? ite "
illa pecunia que fupell oiuiditur ? fi cafu oia line concremata
quéadmoduin ille q ponitoperam pdidit earn totani, ¿¡ta die
g pofuit pecuniam earn coti pdidtt ? ita vult glo.in.d.i. li non
tuerint.in verbo folus.aliae fequeref abfurdum cp vnus toru
pderet ? alter nibilp.Lfi id qó in piin.? ui.§. ^tem celfus.ff,
fi iocio.i? oictum.§.qdam fagariam. ? bec puro vera fi opa
pofita er vna pte coiiefpondebat roti foiti pofite er altera ? i
terufurio fonie, £cemplum ouo jnerunt focietate^ Duratura
P triénium in qua vnus ponebat opam alter vero pecumam
puta cérum. ^llc aut q ponebat operam erat adeo indolii iofus ? tot piculis fuam pfonam erponebat cp in fine triénij ta
ta erat opa que coiiefpondebat viri boni ai bario ton lozti 1
interufurio foztie.Si aüt opa non couefpondtbat tori ioni fs
ptifoztis ?interuiurio loitis. £iéplum in fine trie'ny opera
erat tanta que coiiefpondebat coti ioni ? interufui 10 pecunie
¿Bbodo focietas ourauit folum p biénium qz vnus erfocijs é
moituus vel oia infinebiénij funt pcrem^ta tunc idem iuri3
eli oe pte quo ad parte qò eli oe toto quo ad totum.l. que oe
tota.ff.oe rei ven;?ficquatenus opa conefpódet parti fozris
1 interufurio pecunie oe illa pte foitis cui conefpondent ope
re poiiceer altera partefiatilla oiuifio ? idé ludieef gp oietum
eli oe tota fozte qnope coiiefpondét tori fozti oe alta aut par
te foitis iudicef idé qò oietum eli oe tota foite qn opere non
coizefpondét ioti foni f5 interufurio pecunie ? iftud vr eqnum
que eqtaspotiffime in locietate puenit obferuaricus focietas
inflar fraternitatis obtineat ? fiimam rónem in fe osptinere
,l.vep in p2t.ff.p10 focio. lèoc ét vr arbitrio boni vu i pueni
re qò marime in iudicio focietatis obferuaf.l.focietates pbu
tur.l.focietas.?in.l.fi focietatémecum.?.l.qd enim.ff. fi focio.
atq5 iuripfonum.Cum idem iudicari oebtat oe parte quo ad
partem qò oe toto quo ad totu3 vt.d.l.que oe tota, filt er bis
p5 non obliare fi oiceref impofiibile elle aliquo cafu operam
polle coiiefpondere foni ? interufurio fouis.Cu nemo in pn
cipio focietatis poffit effe tam oiligens ? virtuofus vt opera
fua conefpondeat foni alterine.iQuia I5 a pu'cipio nonfitpof
fibileoperas focij cniufcunq5 oiligentiffimi ? Iludiofi bois coi
refpódere coti foni ? interufurio eius vt er fe p3 tn potell cé
bó tam oiligens ? indullriofus ? vitam fui tot periculis erpo
nens putafifolus nauiget folus peregrinetur folus pericula
fubeat cp fua opera quafi in principio conefpondeat interufu
rio pecnnie ? parti foitis ? traete tpismaion'pti foitis ? eiue
interufurio ? ifinetpie tori foiri pofite er altera parte ? eiue
interufurio, Tjèonamus eli pcta focietas ouratura p octo annos vnys ponit cernii ? alius opera ? indullrias fua.^umo
b
anno focietatis acceflít p mercátgs vltra mare ? redtjt adeo
cp feeeruntmarimú lucrú pjincipaUfcr piopter induftriam i
óperam i periculú quo fe erponebat ille focius qui ponebat
operam in focietate licet opera fua non poìTit effe tanta que
in piimo anno poflì'c toti foiti ? eiue interufurio refpondere
tamen poteft parti fonia ? eius interufurio coiiefpondere ?
vlterioii tempojecum iteruin accederei vltra mare pio ipfio
emendis ? vendendis mcrcàtys conefpódebit opera fua i n terufurio foitis ? alteri parti eiue.Cus plus oe opera pofue
rit quando bis acceflit vltra mare ? fuam vita pluribus erpo
fuit periculis cp quádo femel tantum ? inflnetempoiietantú
fuit operatus ? tot periculis i fudozibus fuam erpofuit perfo
naj cp opera fua conefpondere potent toti foiti ? eius intera
furió.Ét ex boc infertur cp tìcontraximus focietatej tu ? ego
ouraturam puta per octoannos in qua tu ponebasopera5 ?
induftriam ? ego ponebam pecuniam cú boc pacto g> oánus
elTet meum ft quod contingeret lucrum vero commune vt.l.ft
non fuerint.§.ita coiri.ff.pio focio.? a principio focietatis cafu omnia funt concremata vel nauis periculo oeperdita tempoie quo opera tua non coiiefpondebat toti fojti fed parti ?
interufurio eius pio illa parte foitis cui conefpondebant ope
re iudicabitur idem quod oictum eft oe toto quando toti folti conefpondebátopere pio alia autem parte foitis cui opere
non couefpondent fed folú eius interufurio iudicabitur idem
quod oictum eft oe tota foite quando opera coiiefpondebat
folum interufurio pecunie ? non foitis cum idem fit oe parte
quo ad partem quod eft oe toto quo ad totum ? iftud yidetur
equilTimum ? turi confonum.Tñam fi oiceremus exquo inter
uenit pactum piedicmm g? oamnum efiet meus lucrum vero
commune licet a piincipio cafu foituito'omnia fint concrema
ta tépoze quo opere conefpondebatfolum parti foitis ? inter
ufurio totius ? non toti foni tamen totum oamnú oebet efie
meum quia ita conuentum eft.iñam tenendo opinione quas
tenet gfan.l.fi non fuerint.piimo refponfo in verbo focietati
infine? aso.in fumma.C.eodem in.§.in focietate. SJftud pa
ctumeflet contra naturam focietatis que claudicare non oebet i per confequens non valeret vt oictis iuribus vt ergo
va lea t opoitet cp opera ? induftria coiiefpódeatoamno ? p
confequens interufurio ? foiti vt.o.l.fi nó fuerint.§.ita eoiri.
vbi cafus.^uatenus ergo opera conefpondet foiti eatenus
oamnum eft meum.abinde.e.iudicandum eft oe refidua fot
tis que cafu foituito peryt.ljdem quod oictú eft quando ope
ra coiiefpondet interufurio foitis. iñon em'3 eft inconuenie's
equitatis ratione vt oictú pactú piedicto modo interpietetur
nefitcontra naturam focietatis ? vt magis valeat g5 perear.
É t piedict3 vera nifi ille qui ponebat operam in focietate q
oebebat Durare puta per octo annos efiet tantum induftrio,*»
fus? tantum operaretur q> opera fua ante lapfus biénij fuiffet futficienscoziefponderetoti foiti alterius ? eius interufurio nam tunc quemadmodum fi focietas ouraflet vfqs ad
vtij.annos piout contracta fuit ? verifimiliter Durare oebet
cum aduerfa foitunanon fit confideranda vt.l,inter ftipuláté*
§.f3cram.ff.oe verbo.ob.^He qui ponebat operampofuiflet
tot operas que coiiefpódiffent iterufurio ? toti foiti ? multo
maioii quantitati cp foiti ? interufurio eius. %tt etiam fi ourauit minus videlicet eotempoie quo opera nó conefponde
bat toti foiti fed parti foitis ? interufurio.Conuemés eft vt
oamnum totu3fitalterius cum contrarioiu3 eadé fit natura.1.
cus Duobus.§.quida3 fagariáinfine.ff.piofocio.i£rgo fi foct'e
tas ouraflet per. vívannos ille qui ponebat operam pofutffet operas coiiefpondentes multo maioiiquatitatig? foni al
teri9 ? interufurio eius ? fic alter focius pofuiflet plures ope
ras cp cóueniens efiet refpectu foitis alterius,Cum róe piedi
cti pacti talis pacifcens oicatur plus percipere,ff.oe cótrabé.
emptj.l.fundi partem.jjta etias econuerfo conueniens eft er
pacto piedicto vt fi ille qui ponebat operas pofuit minoies
operas que non cotiefpódebant toti foiti fed parti.Cu3 f ° n e
taecafu ante finitum tempus fuit finita puta quia in fecundo
anno omnia erant cócremata ? fic minoies operas g5 efiet có
neniens refpectu oamni.Zamen Damnum fit alterius vt con
nentú fuit róe oicti pacti ? per banc rationé idem puto in ca-
fu.e.piorimo quádo opere in fine tempoiis conefpondiflent
interufurio pecunie ? foiti licet non maioii quátitati cp foiti ?
interufurio quia piopter pactú piedictú g> oamnúfitillius g
pecuniá pofuit lucrú verofitcómune.lfèicoperas ponens có
municauitfocio oe lucro plus Debito.iñá vbi oebebat pmti
municare folú quatenus lucrú opere conefpondebat lucro pe
cunie bic cómunt'cauit totu5 Slbinde.e. quatenus plus oebebat exiftimari lucrú opere cp lucrò pecunie merito vice verfa
er pacto pzedt'cto.lHec obftat glo.in.o.l.fi nó fuerint quia fu
per illud pactú focius videbatur fe aftringere ad plus oebito.Zamen ét piopter illud pactú focius g pmunicabat totum
lucrú piedicmm fe ad plus Debito aftringebat vt patet infra
clarius in ptima queftione vnú CU3 reliquo compenfetur . S 3
fi lucrum opere foluj elTet quanto lucrum pecunie ? fic opere
coiiefpóderent interufurio pecunie tunc bene putaré illud pa
ctum cp oánumfitalteriu6 effe iniquú ? contra natura focieta
tis que fummá vt fupia oebet conrinere equitaté , 0 u e quan
do fu arbitrio boni viri relinquendú cenfeo g>m iudicium fo
cietaris plurimi! verfatur.l.focietates.§.foeietas:?.l.fi focieta
té mecú.?.l.quid eni.ft'.pio focio.? boc vltimo cafu intelligo
glo.in.o.l.fi nó fuerit oe qua fupia ? piedicta teneméti qi (ut
quotidiana ? vtilia ? Doctores minus perfecte Declarant.
<L S e d piimo quero quid fi nó apparet ptracta focietas fed
ponens operas tantú vult aliquid certú pio opera fua ? non
reneri ad Dánú.©ic cp tale pactú feu puentio valebir nec erit
ptractus focietatis fed locitionis operarú.^ta pcludit frater
j!6artbolomeus in pifanella fup vbo focietas in fine vbi ét
oicit cp talis ponens operas poteft pacifci non folum vt babear aliquá certa3 fummá pio opera fua ? nó teneatur oe oa
no vt fupia oictú eft.Sed ét vt tales partes lucri babeat ? ni
bil oe oamno quoniá illam partem lucri non rccipit vt foci9
fed vt locatoi operarum.^ftud oictú. videtur intelligendú vt
aliquid percipiat quando apparet lucrus.Si vero non apparerei lucru3 fed oánu3 ? tunc nibil perciperet quia lucrú oíd
tur oeducto oamno vt.o.l.fi non fuerinr.§.ariflo.?.l.mutius»
ff.pio focio.? infti.eo.ti.§.©e illa.Crgo fi eííet oamnus non
cadit confideratio lucri ? fic cú nullum confiderete efie lucrú
tunc nibil percipiet.2lut er vtraq5 parte fuit pofita pecunia 1
conuentú fuit vt oamnú alter fentiat lucrú verofitpmune ?
fie vt capitale vnius fit faluum. © e l ex vna parte fuit pofita
pecunia ex altera opera ? ille qui pofuit pecuniam piouidit
fibi vt capitale fuúfitfaluú lucrum vero fit pmune ? tune tale
pactú videf valere nec videtur vfurariú nec ptra natura focieratisqi I5 oe natura focietatjfitcp inter focios feruetur eq
litas VLo.l.fi non fuerint.in piin.?.I.cú ouobus.^.quidá faga
riá in fi.lSx pacto tamenfimplicitatéfue namre excedere pót
? per boc videtur cp lucrú addítum foiti ? ex negociatione 1
induftrta focij nonfitvfura.Lcú ouobus.^.^té ex facto.ff.pio
foct'o.nifi eflet lucrú taratum a piincipio vt quinqs pío centenario ? tune piefumif illicitum cómereium femper faluo capitali vt tenet glo.tn.o.^.Jté ex facto.'fRá aliquis contractus
iudicatur vfurarius ratione certi ? non iudicat" vfurarius ra
ratione incerti oe vfure.c.nauiganti verba funt 36al.in confilio quod incipit ^fn oei noie amen.vifo inftrumento facto i
ter ©golinú Sllbertum ? foitunatú vbi er piedictis pfuluit
oictú ptractum non piefumi vfurariú.^dem tcnm't Siberie 9
vtrefert lí^ofti.in fumma oevfu.§.an aliquo cafu ver.quid
fi periculú pertinet ad recipiente infolidú.q oirit gj SUberic9
oiritgj oe rigoie iuris ? er vi pacti ? oe natura petus appio
bati ? liciti talis focietas eft l i c i t a r á pio maioii parte mer
catoies lucrant"? iura ad ea que frequenti9 accidunt adaptan
tur.lT.i5 legibus.l.ná ad ea.iRec moueat te cp pteulú pecunie
ad recipiente infolidú ptinet ? nó totú lucrú ná contractus er
puentione legé accip¿unt.ff.oepofiti.l.i.§ fi pueniat.ff.oe reg.
iur.l.ptracms.ff.ad.l.aquili.l.fi feruus§.fi calice3.fT.0e rcontra
ben.empti.l.fiftulas.^.fruméta ? ad ble opinionem alberici
firmandá pofliint multa adduci.T^iimo ifti.pio fo.§.oe ilio.
Secúdo qi in algs ptractibus valet pactú pieter naturá con^
tractus vt oánus fpectet ad fufeipienté vt in comodato ? fimi
libus f5 m 5o.cal.?1#>et.oe "^»erufio in.c.fi.oe vfuris.? R5o
ftien,in,D.ver, quid fi periculum.gui fimiliter concludunt Pm
ipfajfeofti'.qjquiote talts focietae im SlbericS non iure fo
cietatis fs vi pacri licita poflitoici tarne' non eil oíno equa.^ó
in indicio anime pfulere3 cpfiie q pecunia recipit cafu foztui
to ißam amitteret ie qui oedit remittat Pm j3olli.ibi mibi tri
falua veno« oeterminatóe vr oicédú gp aut ille qui fibi cauic
tp oinuj effet alteriue pine ptulit in focietate pecunie vel alterine rei ? tale pactú valeat nec fapiat vfurá.l.fi nó fuerit.§,
•i.i.y.fF.pxo fo.íbit'ta oemú valebit fitáti fit opa quáti oánus
eli infti.eo.§,oe illa.ibi qi fepe quojfida" bominúita pciofa é
opa in focietate vt eoe iufiúfitmelioiipditióe in focietate ad
mitti.vt.l,fi focietaté mecú.infi.ff.p20fo.Socíetae.n.fummaj
róe$ babere 03 cú indar fraternitatie obtineat,ff.,p focio.l.ve
rú í píinXóueniée ergo erat cp ille qui pine in focietate póe
bat plus pripet vt.o.l.fi focietaté ?.o.l.qd.n.eo.titn. tL £rgo
ex quo apponédo tale pactú gp oánúfitalteri9 or plue perei
pere vt.l.fundi pté,fF.oe contrabé.emp.ff.oe feruie erpoi.l.fi
védit02.$.fi.^ut pueniée é er quo plue focietati pferebat me
rito tale pactú validú ? iurie rígoze ? fimul equitate iudicari
oebeat vt oictie iuribue ? boc cafu intelligaf DSßal.i oicto có
filio.CÜel rude gp termini 36al.funt qú vnue focio? fufee
pit in fepiculú certi cafue foztuiti? fic oánus non erat er toto
ilterí 9 fs folú róeilliue cafue foituiti.l.fillulas. §.fruméta.oe
c5tra.emp.C3ut nó cóflabat cp ille q fibi piouidit vt oánú
effet alteriue 1 lucrú cóe poneret iu focietate aliqd plue vel
pecunie vel alteriue reí g> alteras erat oubiú qz fozte alter
ponebat in focietate operam ? ipfe ponebat pecuniam ? ille
qui ponebat pecuniam fibi pzomdit vt oamnum elTet alterine ? (nerum commune ?fiegp capitale fuumfitfaluú ? túc oe
rigoze iurie v i oicendúcp tale pactú validú fit vt,o.§.oe ilio
ver.? adeo.? loquatur S l b e r i c u e . C ^ ö tú firmiter nó alie
ro indicio fancte matrie ecclefie me fubijeiés oe eqtate tamé
fauoze anime (1 ille q oedit pecunia feít cp plue non pofuit in
focietate cp alter licet gp boc nó appareat cófulcdú eli ei gp fi
pecunia perierit cafu foztuito qui oedit remittat ? loquatur.
teolli.5o,caU T&e.oe 1berufio.£ogitatióes.n. bominum
oipotétí oeo occultari non poffút.c.ín ciüitate.oe vfurís.lídé
ft oicédú effetfiilleq pofuit pecunia cauit fibi vt capítaleTuUS eífet faluú.C&ubitaf an plue in focietate pofuerit gp alter qz fozte alter ponebat opas-Tñá índubye tutt'oz via eli eli
genda oe fpon.c.iuuenie oe bomi.c.petirio,oe cleri.ercóica.c.
illud.aut conllabat gp ille qui fibi .puídit q> oánú effet elterius ? fic gp capitale fuus efiet faluú nó ponebat plue in focieta
te neqs pecunie ne$ alteriue rei fs equaliter ambo ponebat.
"làuta qz vnue ponebat eentú ? alter fimiliter ponebat cétus
•arane er quo tale pactú in quo focíuefibipzouidit gp capitale
fuú efietfirmúeli contra natura^ focietatis nó valeat vt voluitglo.notabilie in.l.fi non fuerint fuper verbo focietati.pio
fo.oe pxecario.c.i.ff.eo.lcu$ piecario.? boc modo intelligatur
glo.rú'ü.q,iü.c.pleri(£ vbitraditur regula gp qñ capitale é fai
nú ibi cótractue oicitur vfurariue ? illa opinioné tanip terno
re3 fauoze aie tenendá arbitroz que ceterie rebue pzeferenda
eft.lfancrimus.C.oe facro fanc.eccle. ^uid.n.ptodell totum
múdú lutrarifi aia oetrimétú patiatur oe fimonia.c,¿íbatbe
ns.Tflon obllat.o.§.coiri ?.o.§.oe ilio qz in oictie iuribue il
le qui ponebat opas fibi pzouidit gp oánú efiet alteriue lucrú
vero eòe ponebat opas tindufiriá fuá in focietate que tanti
erat quáti oánú ed vt patet in oicta.l.fi nó fuerit.íbi fi tari fit
opera quanti ? oánú eli vt in.o.§.oe illo.íbí qz fepe quozun
d i bominú ita pzeeiofa eli opa ?c.l£t ideo capitale illiue qui
fibi pzouiditq? oánú elTet alteriue lucrú vero cóe nó erit fai
uú.ÍRas fi fuus eonfociue qui pofuerat pecunia fufhnebat oá
nú pecunia?.3lte qui fibi^uidit vigoie oictipacti fullinebat
oánú amiffa? opera? quod tantúerat quantú oánú pecuniarú alteriue vt patet ibi fi tátifitopa quáti ? oánú eli ? fic erpielìe patet in oictie iuribue quod capitale nó erat faluú vel
in oictie iuribue ille qui fibi .puidebat er oicto pacto plue po
nebat in focietate cp alter vt patet in.o.§,ita coirübi pleröcß
eni táta eli ídullria focfi vt plue focietatí cóferat qñí pecunia
vt.o.§.oe illa.ibi qz fepequorúdá boius ita priola é opa ?c.
Cóueniene ergo eli gp pluepercipiat qí alter vt.l.fi focietate;
(11 fi.pio foipiout plus oicebatpercipeie vigoze oicti pace«
vt fupza pzob3tum eñ.lRon ob(ìat.§.$tem er facto quia
ibi folú in cafu lucri pzouifu3 fuerat.C£rat.n.mercatoz cut'
foztuna erat fp piofpera.gtfnr át nulla fuit facta métio quia
minime fuit oictú gp capitalefitfaluú vel gp oánú alter furtineat túc ergo cus cafue obmilTus remaneat in oifpofitíóe iurie cói'e.l.fi cus coté fo.ma.oe condi.ob caufa3.l.fi ertraneus.
? oe iure cói fit vt ínter fociosficutlucrú ita oánum cóe effe
opoiteat vt,o.§.oamna fatalia.?.o.§.qdá fagariam.in fi.vbi
cafus.^Sberito iter illos focios licet oani nulla efiet facta mé
rio fi tú oánus efiet cóicabif pio ea parte pio qua cóicabaf lu*
crú infti.pio fo.§.illud erpeditú.vbi cafus ? boc modo foite
poffet intellígi.o.§.5té er facto gp é metí tenédú. £ r quo no,
cpfifiatpactú oe aliqua parte lucri pieltanda.C3des pactus
vr factus «n oáno fm 0offre.in libellis fuis in IRub.que ici
pit ft aIiquifocietates.ín.§.nunqd amiffa pecunia.in fi.? £(30.
in fumma.C.eo.ín.§.in forietateper.o.§.illud cú prio? cades
fit natura oe le.ii).l.fi.? ¿des tenuit 3ßal.t'n.o.l.i.C.pto foc.tn
•iq.q.in ver.tu oic cp quatenus eli cóe lucra; eatenus eli cóe
oánus ? non aliter.'jgr piedicris ergo patet gp in oictis iurib 9
non erat factus pactU3 gp capitale tfnius fdet faluú.CSiqui
tñ vellent tenere opi.pria3 q> piedictus petus non fit impiobatus confulo eis gp ablline'ant a talibus petibus 1 fi nolunt
abllinere falté equitatis ratione indicio anime que ceteris re
bus é pieferédá vt.o.l.fanctimus.?.o.c.¿8batbeu3.fequcdú c
confiliu5l&olli.in.o.$.analiquo.ver.q» fi periculus efl.-z 50.
cal.? T^et.oe T^erufio ín.o.c.fi.oe quo fupta fuit oictus ic.
C S e c ú d o iurta pdicta quero peta focietate ínter ouos quorus vnus ponebat opa; et alter pecunia poll longa tpa ? muí
tie fndoiibus piecedentibus non íuenifnifi capitale faluum.
a n oebeat effe piecípuú eius qui ipfum pofuir./£r piedictia
patet oecifio quia fi opera coirefpódiffet interufurio pecunia
vti'n dubio piefumitur túc capitale ell illius qui ipfus pofuir.
I^uare.n.oeberet babere focius meus pecunia meá 1 fi tu oi
a s qi ponit opas.Tftñdeo gp pzeciaj ope intelligifcoitefpou
dere interufurio pecunie non ipil f o i t i . C S ú fi vnus ponit
cómoditatéope alter ponit cómoditates pecunie non aút piopzietates^inge eni3 gp vnue po net in focietate oecem milia
nulla potell effe piopoztio nifi oe còmodo opere adcómodu;
pecunie non adtpfam totales foité.^ietereaiífud ell erpief
fum qn er vna parte ponif fpecies puta pecus eralia opa pa
Hons gp folum cómoda 1 oána óbueníenna funt cóia non aút
ipfum pecus vt.l.cus ouobns.J.fi in coeunda.ff.pio fo.vt oicamus í focietate pofitus poti9 vfus rei q5 res ipfa fm 36al.
in.l.y.C.pio foc.Si vero opera cozzefpódetpofirioni quanti
taris pofite er altera parte?ficfozti tunc fi in oiuifione que
fit ponamus poll longa tpa ? multis periculis ac fudoiibus p
cedentibue non inuenitur nifi capitale faluú er illa parte foitis cui ope cozzefpondét oebent fieri oue partes ? vna pare
eebet effe illius qui pofuit operas que perdite funt alia illi 9
qui pofuit pecum'á qi er quo opere oeperdite nó conefpóde
bài tori fozti fed panificutille qui pofuit operáfiin illis ope
risque parti foitis coirefpondebát fuiffet lucrú oebuiffet oi
uidere per medíú.Codémodo er quo funt oeperdite oánum
non oebet effetotú fuus fed oebet oiuidiper medíú.l.cú ouo
bus.$.quidas fagariá in fi.? fic vterq3 participaret oe ilio oá
no quodraneparticipat quando iUa3 partem foiris cui cotie
fpondebat ille ope oeperditecóicat vterpicdictispatet.ßö
tñ non vf tranfirefineoubio ? ¡p clarioii itelligétia ré eréplo
fubgeíam9.Cótrari foeietate3cú quodá aurilícc p oeto annos
ouraturá in q ipfe ponebat opas ? ídufiriá fuas ego vo pecunia nec aliter puentú é iter nos qúo lucrú ac oánú oiuidi oe
beat nee pfuetudo regionis aut focio? aliter appetqz túc con
fuetudo religióíe ac forio? eét feruada.CTñá iter auri'ficee
03 eo cafu feruari pfuetudo aurificú vt in át.oe fideiuff.§.fi.?
oe edi.edic.l.qó fi nolit.$^ affidua.? oefideiulTJ.fi.P3a3al.
in.l.iX.pio fo,i.iu.q.? iter focioe pfuetudo focio?.l.vel vni
uerfo?.oe pig.ac.qi qó pfuetú éfieritacite actú vr.C.loca.l.
licet.facit.o.§.q affidua.?.l.fi.?.l.5fé querif.§.q ipleto.locati,
3ffle artifererat pfona peritilfìma idullriofa vigilas ac fumme follicita adeo gp vbi alfi aurifices cóiter pfueuerút lucrare
»r.pio catenario áno quolibì vno cú reliquo ppcfato.Jlle lufa Ö
trabaf.rr.quoliber Ino ptingit gp ifineqniqs ano? cara oía pi
crúc adeo g; nó remaferút nifi día cétú in focietate p tne po
fita vel nibil remáfir.^oerifmó fi illa cétú remaferút oebe
ant eé pcipua mea vel cóicare oebeá focío meo t pío q pte i
fi nibil remáfit an oánú OCÓ1U5 cétuj floieno? oebeat eé meú
aut oiuidi iter me 1 fociú meú oebeat 1 qualiter 1 an ego te
near ire? pone alia cétú vt pficiaí focietas vfqj ad alios tres
anos 0m noftrá puentioné.Uàiio cafu qñ fola cétú remanferúe peludédú vr gpficafus fjdictus nó ptingiflet oe.rr.lucratj.
quolib3 áno.r.attribueréf ope 1 pecúie mirti vt alij aurifices
cóiter pfueuerút lucrart.CT IReliq.r.ercelfe ope 1 idufrrie ac
fudoii iftius aurificis oe qb9religs.r.ope folum attributj.Si
ego fuiffes pfecut'quiqj arbitrio boni viri.Cóueniens e vt fi
iUa.r.attributa folú ope funt oepdita cafu quéadmodú fi non
fuiflent oeperdita fuiffes quíq3 lucratus eodé mó er quo funt
oepdita quiq3 reficia focio meo ar.o.§.qd.í fagariá.i fi.í quo
vbi lucrú ibi oánú 1 eius qó oicit 3Stal.in.li.C.pio foc.in.iij.
q.ibi oú oicit tu oic cp qtenus é eòe lucrú eatenus é eòe oánú
1 nó aliter 1 fi oe ti Ita cétú p me pofitis in focietate oebeá in
fine pdicto? quínq3 áno?.rrv.reficere fi tatú fuiffes vltra .r.q
eént quolibí áno mirttjope 1 pecunie fm alio? pfuetudtnem
attributa lucrati fi illa quiq3 nó fuilfem lucrat'qfi reliq r.q
folú ercelle ope1 iduftrie ac fudoii illi9aurificis atrribuebáf
folú cedát lucro eius qfi oiuifio oebeat iter eos fieri er qlita
te poitionis vt.o.l.fi nó fuerit.Pm vnu3 íntellectú 1 fic er quo
ille aurifer plus ponebat ope in focietate cp ego poneres pe
cunie babita oicta pfideratóe plus oe lucro pcipc oebeat qué
admodúfifuílfent ouo 1 vn 9 pofuiflet in focietate folú centú
a alter oucéta.C^Ue q plus ponit in focietate plus oe lucro
pcipere 03 vt.o.l.fi nó fuerit Pm vnú intellectú oe quo.s.p3
qi opepieciú 1 ertimationé recipiút 1 illa ertimatio 1 pciú lo
co pecunie fubrogaf ,l,cú ouob9.§.fi in coeúda.ff.pio foe.? fic
babef pinde acfiifte q pofuit opa5 pofuiflet oe pecunia tátú
quatú fructabát ille ope.zffbodo euenit cafus cp oía perierút
adeo cp nó remaferút in focietate nifi cétú vtru5 oebeant effe
piecipua mea qui in focietate pofui cétú 1 vidfef oicendum cp
fic vt capitale meú retrabas alias rebabeá vt.o.l.fi in coeun
da.tamé quia er quo nó fu5 lucratus aligd oe reltqs.r.que fo
lú fuiflent ope 1 ercelfe iduftrie ac fudoii illius atrributa ita
nó eftpueniens g> oánú mei fententiascapitalis. Cótrari'um
tñ vr oicédú 1 vt res clarius patefiat ponamus eréplum ego
pofui i focietate cétú 1 aurifer ille opa3 focietas oebebat c u rare er noftra puentióe annis octo infinequiqs anno? i focie
tate reperiebanf oucéta cétú oe capitali 1 cétú oe lucroXapi
tale erat meú lucrú vero eòe equalitaté^poitionis pfiderádo
vt.s.cafu oia perierút 1 nó remanferút nifi centos qre magis
oicunf perijIle cétú q pfiftebát in lucro modo piedino cp cétú
que pfiftebát in meo capitali cú in vtroq5 erat quantitas nec
magisfignataerat vna cp alia.CTCerte videf gp ratio reddi
nequeat 1 ideo vt oiuifio oáni pzedictifiateqlitate feruata q
inter focios feruáda é 1 boni viri arbitrio qó in focietate più
rimú feruaf .©uinquagita itelliganfpergffe oe lucro 1 qnq
ginta oe capitalize? qz ille q pofuit cétú túc efiet in maiozi
oáno cp ille g pofuit opas ? °ém eqtaté qrefifuiffet lucrú er
eo nó percepiflet nifi.rrv.pfiderádo modo piedicto 1 oe oa
no ipfe ponit gnquagira oe fuo capitali ?.rrv»oe lucro quod
e valde icóueniés 1 abfurdú qz qfi totú oanú eét illius q pofuit pecunil 1 ideo oiuifio 03fieriboc mó qi fi fuiflet lucrum
cétú oe quo.o.pfiderádo mó pdicto ille q pofuit opam fuiflet
pfccut9oe illis cétú Iucratis.lrrv.v3.rrv.pz0 pte ope cozzefpó
détisìterufurio pecunie pofite er altera pte 1 qnquagita pio
refiduo oparú ereellétiú ac mario? labo? vltra alio? pfuetti
diné 1 ille g pofuit cétú i focietate pfequeref oe illis cétU3 lu
cratj.rrv.¿¡fbodo er quo er illis oucétis fimul tácp in vnú pft
deratis V3 er.lrrv.illiue g opas pofuit 1 cétú.rrv.illius g pofuit pecunia funt cafu ptedicta cétú quinqginta cedút oáno i l lius qui pofuerat opas g «n ilio alias aceruo áno bébat.lrrv.
1 fic remanét lìbi.rrv.er illis.lrrv.? alia gnquagita cedút o3
no illius g pecuniam pofuerat 1 í ilio aceruo bébat.crrv.? fic
reftat fibi.lrrv.? boc mó eq erit illius pditi oiuifio nó ob.f.
fi in coeunda,qz ibi ponebaf fpecies in focietate bic quátitae»
G T S i at oia perierút cafu adeo gp nibil remáfit tue ille q po
fuit opas cui reftabát in manu.rrv.illa ponit 1 alter q pecunia pofuerat ponit alia.rrv.? fic funt quiquagita.CT%e? qz
funt oepdita cétú 1fieoïa 1 p pfeques alia quiquaginta.rrv.
03 ptribuere ille q opas ponebat ?.rrv.ille pofuit pecunia 1
fie ille g pofuit pecunia 05 refundí p altcrú g opas pofuerat
in.rrv.-z boc mó ille cui oebebanf.lrrv.fi fuiflet lucrú er quo
ota funt peremata cafu illa.lrrv.pdidit 1 ille cut' oebebanf cétú.rrv.fi fuiflet lucros filr alia.lrrv.oebet ponere 1 qz vltra
boc oepdita erát pzo cói cá alia gnqginta q erát illius g ba*bebat centú.rrv.^lle q amifcr9t.lrrv.05 refunde illi alteri g
babebat centú.rrv.-z ¿lía pfideratio videf metí tcricda 100c.
non ira oeclarát 1 videf buie materie puenire vt eqlitas fer
nef q pmaríme iter focios puenit obferuarí.l.ve? pío fo.ff.-z
bec oe piío 7 Po.CDSertío cafu núgd ego cogar iterato ponere eétú er quo antefinérpís cafu oía funt concremata oicit
glo.in.li.C.eo.g> nó qi finira é fodetas.lverum.f.fi.ver.res
vero.piuncta gío.ff.pio fortes qi videf aetú folus oe ponen
do femel 1 non pluries.ff.pio fo.l.fi focius pio filia.ver.nec fi
piioi.Pm ]ßal.in.l.i;C.pio foc.in.vg.q.Tñó ob.l.fi nó fuerint
in pii.ibi eqs eas elfe pftat qi 03 ítelligi in oubio in quo Dubio ope piefumunf alio nó apparéte coiiefpóde interufurio
pecunie er altera pte pofite vel itelligif eqlitate .ppoitionis
vt ille q plus ponit in focietate plus oe lucro peipiat ? boc ar
bitrio boni viri vr puenire qó in focietate plurimú verfamr
d.fi focietaté mect15.ff.p10 foc.ibi DUS oicit ad boni viri arbitriú res redigeda é 1 pueniés c arbitrio boni viri vt nó vriqs er eqs ptibus focij fumtis velini fi plus alter ope idiiftrie
pecunie i foderate coUatur9fit.l.quid.n.finerua.eo.n'.vbi ter.
idé foimaliter oicit alias fi oicerem9 g? opera fp folú itellige
ref cotiefpondé interufurio pecunie adeo çp ille q pofuit opá
baberetmedietatelueri 1 ille g pofuit pecunia baberet olías
medietaté lucri piuría feqrent" abfurda 1 ptra nâ's focietatis.
CT'fñá pito feqret"gp fi multo plus valet epa 1 îduftria çp pe
conia vel ecótra ille g plu6 poneret nò plus pciperet ptra o»
età tura 1 natura focietatis vr patet p glo.fupius allegará i.D.
J.fi nó foerit. CTScóo fequeref aliud abfurdú gpfivnus po
fait in focietate folú.r.puta in ilio g cótrarit focietaté cus barbitonfoie g eget modica pecunia pio fua arte erercéda 1 bar
bitófoi opas 1 luerabaf .rrr.í áno.gj ille g pofuit pecunia ró
fequeref medietaté lucri 1 aliá medietaté pfequeref ille bar
bitófoi qó effet abfurdú 1 ptra oé3 eqtaté inaturá focietatis
que fummá 03 babé eqtaté vt.o.l.ve?.^té aliud 1 foite maius fequeref abfurdú gpfieffent fer mercatoies aut alg arrifi
cea g fimul ptraberent focietaté 1 vnus poneret mille C focie
tate 1 alg opa3 gp vnufgfqs pio eqli poitóe baberet 1 fic ifte
qui pofuit mille nó baberet nifi ferra pté qa 05 eqliter oiuidere cú tili g pofuerút opas boc é quilibet pio virili qó effet
abfurdú qz cú plus multo pofuerit i focietate qui pofuit mille
qué vnos focio? g pofuit opam multo plus oebet percipere
g pofuit pecunia vt lucrú fue pouói coiiefpódés pcipiat vt oi
ctis iuribus.Bkl fi oicerem9 gp ille g pofuit pecunia eqlirer
oiuidit cú illis g pofuerút opas boc é oes tilt gnqs ferát vnaj
pté lucri róe ope qua? vna opa reputef-z ille q pofuit pecunia aiterà pofler maius feg abfurdú pone gp eét vna ars q cú
modica pecúiafiererqi piicipafr pfiftebát i ope. ¿Ifecdo vn9
pofuit i focietate.rr.q pío ocá opa 1 arte fuffidebát a quinqj
opas vt poflet i barbitófoiib9pting?.£flet ne pueniés gp ille
q pofuit i focietate folú.rr.mediá lucri ferret 1 reliqui g funt
qnq3 g pofuerút opas q plus pót valere media opa vnios fo
li 9 $ itéruftjriú Dicte pecúie nó ferát nifi aliá medietaté lucri
terre nó imo vt er fe p3 effet inigffimú 1 ptra Dicta iura 1 na
turá focietatis q fummá osptiné eqtaté 1 ideo pdícta oiftinctio quá feci videf turi a eqtati puenire vt ftuefitptracta focietas in qua vnus vel plures ponút opas 1 alter pecuniá nó
apparét alia pfuetudíne regióis feu ipfo? focio? iter eos par
res lucri 1 oánifiarecjles eqlitate ^poitóis vt ille g plus po
fait ope íduftrie vel pecúie plus arbitrio boni viri confeqtur
qó i focietate fp verfaf vt oictis iurib9l3 i oubio aliter nó ap
pente poitóes iter eos oebeát fieri eqles eqlitate quátitatj 1
Boc mó itelligif,o,l.fi nó fuerint 13&aUn,Uin.i.q.C.pio fo«
C Z e r t i o quero erat ptracta fociefas iter coming ? colono;
partiarium vtXcum cuobus.f.fi in coeunda.ff.pio fo.modo
oominus locaoit boues cum pacto fibi piopter illos boues
caret,r.minas grani qnoli'bet anno vltra qua; caret fine bo
bus an tile ptractus fit vfurarius quid oicendum.iBici potell
gp aut funt ope bouu; i licitus eft ptractus nam boues oeterioianfipericula cni funt.ff.loca.l.i nane faufeli fecusfi fta
rét pt'culo ei9 cui locati font.*fi?a et tue ptractus illicitus erit i
ita tenut't Snto.ce but.-z ^o.eal.in.c.c.fi. allegar.o.c.pleriq;
.riiij.q.iij.oe qua materia piene vide in fequentipte principa
li.q.rriig.Sed nunqd fi ons mutuauit pecunia colèi vt ei ce
maioii pte fruemu; rndeat cicatur vfurarius.©iccdu3 ed cp
fic ar.ei9 gp oicit go.cal.i.o.c.fi.oe vfu.ee eo q muruat pecunia; titio vt vadat ad molédinu vel furnu vel itret fcolas fuas alias nó mutuaturus vide qt> no.ooc.in.l.rogafti.§. fi tibi
kff.fi cer.pe.-zfier boc recipit cómodu vel vtilitaté que pofii't
pecunia etiniari é vfurari 9 1 tenef ad reflitotione; i non ce
mercede qua cat fibi tittus fi laboie qua ét caret alter. S e d
©e vtilitaté qua b5 alius puta qi er boc molendinum vel fur
nu vel fcole babent maioié concurfum perfonarti i eft maio
ris fame.^fla.n.bene polTunt pecunia ertimari videlicet tatù
quatu fibi reputar vel reputare cebet illud cómodum vel bo
nolé piopter boc cpritiusiuit ad molédinu vel furnu vel itra
nit fcolas fuas q non feaìiet fi pecunias nó mutuafiet.Sed é
fubttliter aduertendu cui oebeat fieri buiufmodi refiitutio,
3[(li.n.cui pieftat feruitiu nó q: er boc fibi nibil peryt nec p lliti ono molendini aliqua vtilitaté er ilio mutuo quam alteri
non pieftitiflet étfinemutuo nó igif locupletar er boc. H3oc
ergo cafu puto qò refiitutio paupibus fit faciéda qui fp fucce
dut erquofiédaé refiitutio i nó conftat cm cebeat fieri ertra
©e vfu.c.cu tu.ftn ipfum ^o.cal.in.o.c.fi.'gbnmo tfi cafu oe
eo qui colono mutuauit pecunia vt maides fructus pciperet
puta qipfueuerat coloni in illis partibus refpódere oe tern'8
parte fructuu.^fte auté colóus piopter mutuu fibi factum re
fpondet oe medietate illud plus quodabefl colono piopter
tnctiì mutuu ipfi reflituendii puto vt.o.c.cu tu.oe qua materia vide in fequeri parte in.rriy.7.rriiij.q.Secundo cafu qu3
do contracta ell focietas i oe poitionibus fiendis nibil nomi
nati eli puentu aut vnus ponit pecunia tatù ialiter opam ta
turn aut vterq; opa31 vterq; pecuniam aut vnus mirtim pe
euniam i opera alter opa; folu aut econcra vnus pecunia tan
turn alter mirti; pecunia i opera aut vterq; mirtim pecunia;
i operam.^rimo cafu quando vnus ponit pecunia tantu al
ter operam tin i tunc in oubio intelligif gp veniat equis poitionibus nifi aliter 3CtumfitPm 38al.in.l.i.C.pio fo.? eli csfus inXfi non fuerint.in piineipio.piuucto.§.i.Pm vnum intel
leccum.ff.pio fo.Tflam ibi vnus ponebat pecuniam alter ope
ram vt p; ibi plertmqj enim tanta eft indullria vt plus focietati pferat cp pecunia i ptes focietaris benefiebatvt p; ibi in
piin.ibi equas eas eflepftat i boc mó intelligit earn 36al.in
.l.i.C.pio fo.? intellige equas equalitate quantitatis vt quilibet babeat oimidiam ? boc pót oepiebédi er ptin.illius ter.
luncto ver.fequenti ibi fi vero placuerit vt qs ouas ptes. ?e.
v b i quo piedicti foefi uolunt oiuidere equaliter f; vnus vult
pcipere maioie; poztionem q> alter neceffe babent verbis ce
piimere vt p; i.d. ver.fi vero aliter qui fequifpoft piincipiu.
Sequentia eni; oeclarant piecedentia.l,quéadmodu;.ff,ad.I,
aquil.infti.eo.ti.§.boc tn capite ? infti.ee re? oiui.^.ljtem la
pilli.l.nibil.oe piungen.cu eman.libe. S e d intelligendo eqs
equalitate piopoitionis fm alium intellectum oe quo.s.p; in
tertia parte piincipali oic vt.s. oictum eli qfi eli puentum vt
vnus oamnnm ferat lucru verofiteòe marime in.i.q.i id vr
equius vt p ; . S i aut vterq; operam vel vterq; pecuniam vel
vnus mirtim pecuniam ? operam alter operam tifi vel econ
tra vnus pecuniam tifi alter mirtim pecuniam ? operam vel
vterq; mirtim pecuniam ? opam ? tunc oana ? lucra equalia
funt fi aliud nó fu acni ? ¿telline eqlia eqlitate,ppoitói6.i.quo
titatis nó eqlitate quatitatis vbigratia vnus ponit ouas partes alter tertia nam in lucro ? oano qlibet o; babere partem
coitefpódenté ei qó pofuit in foeietate fi oe boc nibil é aliud
erpfium qfi inter eoe boc tacite actu intelligaf vt q plus eris
i pendili fuflinet plus emolumenti erpectet.ff. pio fo.l. quid
enim.l.manifeflÌmi.$,etT in.fi.C.oe fur.-z.d.l.fi non fuerinr. Pj
alium intelleciii que ei oat ikic.oe mat.in.d.l.i.C.eo. ¡Qui in
tellectus I; non applaudeat Iittere.dJ.fi non fuerint.que alios
recipit intellectum vt.s.patettn eli veriiiimus in fe i nö.frn
a6ald.in.d.l.i.vbiét oicit cpfioperai indullria vnius valde
ercedat operam i indullria; alteriue puta fi folus nauiget fo
lus fubeat pericula folusftetfirusad apoteca; i fimilia plus
pcipere o; arbitrio iudicis relinquédo acfiboc eflet erpzeffe actum.ff.pto fo.l.fi focietatem mecu:7.l.qd.n.quod eft no.-:
verifiimum qi ad partes foeietatis facicdas attendeva eli ope
ra i indullria perfona? vt qui oe indullria i opera plus ponit plus oe frucribus pcipiat vt.d.l.fi focietatem mecum.-z.d.l.
qd enim.^uod facitpio ruftici's fimul babitantib9 vr q plus
oe induilria i opa ponit plus oe fructibus pcipiat i ideo pfu
Iuit 36ar.in.q.oe facto inter Cinciarellum i %1anutium fra
tres q fimul babitabät i quofdam boues cóes babebant i ci
ctus.Cinciarellus babebat ouos filios q labotabanr cu oictis
bobus quafda pofielTióes alieni ex eis pzedicto laboiirio me
dietatem fruetuum perceperüt.^Ifcodo querif quomodo fru
cms piedicti veniant oiuidédi inter eos.Sld i'fiä quefiioné o;
piimo viderj i cófiderari g? fili fructus triplici ratione oeden
t u r r i t o róe oparu erbibita? a perfonis piedicto?. Secun
do ratione operarum erbibitarum a oictis bobus.Tertio ra
tione erpenfarü facta?.f.in femine mefioiibus i alije opo:
tungs.Cum ergo oe oiuifione oicto? fructuu; rractetur.Ilèoc
enim opoitet vt piius oetrabatur oe oictis frucribus omnis
impenfa facta ab eis.I.fi vnus er focijs,§.fi quid vnus.ff.pio
foc.licet Jßar,nibil alleget i fic fi impéfa facta fuit pio equa
It a oicto Cinciarello i Hanutio.^ta cóiter pio equali poitó
ne reuertatur.THullus enim cafuseftinquo talis oeductio
nonfiat.l.fundus.inpzin.ff.fami.ber.Be refiduis fructib9 oe
bet oetrabi quod tangeret piopoitionibus boiì i ficut boues
funt equalibus poztionib9cóes ita illud cóicet".iPla; illud qö
qrit rescóis querit ciiis pio ea pozione qua oni funt.l,cóis
feruus.in fi.oe acqui.pof.lf.^e refiduis fructibus oebet fieri
oiuifio i capira.f.vt qlibet oicto? fratru i fili) vieti Cinciarel
li totu babeant feupcipilt.Cu.n.oicta ps fructuum cedat pio
opibus ipforii. ^Ilud quod quis lucratur er opera fua oebet
babere piecipuum vt in.l.cum ouobus.§.fi fratres.ff.pio fo.
verba funt 3i3ar.in.o.confilio quod incipit Cinciarellus. 0 d
uertendum eli q? quandoq; ouo fratres mutuo pieftare babent pzedium cóe.^te; acceperunt quedl pzedia ad laboiitiu
i vnus eoi« b; ouos filios q Ufr laborat.^I&odo ta oe frucribus rei cóis q? labou'tfi'multa acqfiueriit qrifqualiter oebeat fieri oiuifio inter eos cu pollea veniat ad oiuifioné.TRff
deo pfideraiidu é aut loquifoe fructibus rei cómunis aut oe
fructibus rei códncte.Tjbiimo cafu aut loquimur refpectu me
dietatis fructuu que oebefrefpectu .ppiietatis fundi i illa c i
nidaf folu inter ipfos ouos fratres q funt ^piietaru ¿Ili9 rei
vt.o.l.cu onob9.§.fi.in coeuda.2lut ce alia oimidia q pio iu
re labon'tu pripif pio cultura i cura t ilia oiuidit" inter oés
quattuoi qz focietas eli iftius nature qi oiuidit lucru oparum
in capita non in ftirpes.Secundo cafu idi vico gp oiuidit" in
capita non in ftirpes fm 30aLin.l.i.C.pio fo.qi focietas refpicit capita eo? qui opa; ponunt in foeietate p2efupponédo
ergo q> omnesfintin boc actu operarfi cuilibet oebetur poi
tio.ÌTlHec.n.o; obefie illis ouob9filüs cpfilüfunt na er fuis laboub9fibi querere pofiunt.C.oe bo.que libe.I.cu opoit;
§.fic eteni.im 36al,in.l.fipatruus.C.cóia vtri.io.Zamen bic
eli adiiertédfx quia fi laboiitiü fuit factu cu bobus cóib9ouoru; fratru 36ar.pfuluif poitionem pio bobus ipfis fratrib9
quo? erat boues oebere attribuì' vt fupia patct fed Üßal.in
.o.l.i.C.pio fo.-z t'n.c.i.oe benefi.fratris.in vfibus pbeudozu
oicit cpfifuntfoefi omnium que acquiruntcum perfonali laboie opera boum viderur accedere perfonali labori i fic inferi gp pio ipfis bobus non oetrabatur pomo tamen ipfe ibi
oicit cp aliquando confulendo adbefit opi.26ar.magifiri fui
tan^fuusotfcipulus.Sed puto oicendum gp quemadmodumfiliusquando cum pecunia patrie i opera fua aliqufd Iu
cratur pars lucri attribuitur pecunie i pars alia opere fily
b
ig
adeo cp oicítur adnentítíum filg vt babetur in.I. cum oj.^.tj
oe bo.que libe,ita ét boc cafu nam er quoftlglucrú facíunt cú
bobu6 patrie i eo? opera pare lucri attribuir bobue i pare
a eo?filiop.T¿>:etereaoe boc videtur caíue in.Lfi vnue.§. f»
gd vnus.ff.pzo fo.vbi fi eli impenfum ab vno focio? vtiliter
oe ipfiue pzopzio.^llud cú interelíe fuo repetere potent fed
in ter eli ipfo? fratrumquojum erant bouee qzfiopere boum
fuilTent locate ipfie fructaffent vt.Lcum ouob9.ff. fi quie er fo
cijs.ibi iumento? vecturae.ff.pzo fo.Sed quanta oebeat effe
poztioqj pzo bobus attribuii arbitrio iudicie relinquendú puto.j£t bec credo vera qú periculum i oetrimentú boum perliner ad oominum ipfo?,Si autem non pertinet ad ipfum qi
vult fibi faluare valozem boú tunc puto gp non oebeat recipe
re fructus pzo bobue qz effet vfura ar.eiue qó non.^o.cal. in
.d.c.fi.oe vfu.fi autem periculum boum eft comune vtqz occa
fione cómunis Iabezitfi oeteriozati funt i fic occafione focieta
tie.l.focium qui in eo.§.focijscum refifteret cum.l.iequenti.ff,
pzo focio. lucrum etíam comune effe oebet.l. cum ouobus.§.
gdam fagariam.infi.ff.pzofocio.l.manifeftiffimi.§. fed cu5 in
fecunda.C.oe fur. Zamen pzo quota parte lucrum oebet effe
comune i fic gp quota parte oiuidi oebeat inter focioe qz con
ueniene videi iftum qui pofuit bouee aliquid plus pzo eie oe
bere pcipere cp alter ar.d.<§.fi quid vn 9 arbitrio boni viri re
linquèndum arbitroz g> marime in indicio focietatis verfatur
•Ufocietatee con trabunf.§. focietas i\, fi focietatem mecum i
.l.quid enim.ff.pzo fo.Societae enim fúmam radonem babe
re oebet.l.verum.in pzin.ff.pzo ro.que fumma ratio eft vt i l le q plue ponit in focietate plus oe lucro pcipiat vt.d.l.fi non
fuerint 7.d.§.focietas.7,d.l.qd enim. iSrgo qui vltra operam
pofuit bouee aliquid plue oebet percipere ó lucro g? ille qui
pofuit operam folum.
C o a r t o quero qd fi bouee funt oeteriozati vel in totú pe
rierút oic q> periculus i oamnum eo? oñm fequatur nifi ali
ter puenerit.l.fi id qó vnue.in pzin.-z in.§. ^tej celfue tractat
.ff.pzo fo.vbi enim lucrú ibi piculum effe 03 vt in iuribue fupza allegatis.Sed lucrum boum in oubio eft oñi eo? ergo 1
periculú qd intellige nifi culpa alteriue er focgs ptingeret qz
túc periculum fequif culpabilem.I.cum ouobus.§. gdam faga
riam.in fi.vbi cafue vel nifi bouee effent pofiti in focietate qi
tune róne focietatiecóe effet periculum oe quo infra in fequé
ti parte pzincipali in.rriig.?.rrv.queftionibus.
CT^uinto quero gd fi fily fratrum erant impuberee an aliquid pzo eo?operibue recipere oebeant oicendú eft cpficqi
ét impube? ali® opere effe poffunt.l.cete?.IT. oe rei ven.l.fi.
.ff.oe libe.ca.nitì fit infane.ff.oe ope.feruozum.l.fi.§.fi minoz
quantoe aút fructue pzo eo? opibue pcipere oebeant cum no
poffint tm labozareficutmaiozes arbitrio iudicie eft relinqué
dum vt q plue oe ope ponit plus oe lucro pcipiat vt.l.fi rode
tatem mecum/t.l.gd enim.ff.pzo fo.^Jn oubio m vr g> cófundanf cum erpenfie in illie qui aligd operanf vt funt ruftici fa
eie qó oicit DBal.in.I.fi patrono.C.neg.geft.
GTSerto quero gd fi vnus er illis fratrib9 vel vnus er filys
fratrú non pofuit operam totam f3 partem puta qz pzo parte
tpieftetitfimulcú alije ad labozandú 1 pzo alia parte locauit
opas fuas puta pdurit fe in ciuitate cú alt'quo eiue 1 alij rema
ferút oomi ad labozádú.ÜSic gp ille g locauit operas fuasfiè
filiurfamilias lucrum qó ipfe facit oz fuum aduentittuj vt no.
in.I.cum 05.$.i.C.0e bo.que libe.ààuod intellige ve? nifi ipfe filius non reddita róne ipfum lucrum pfueuít ponere in cói
pzo labozitio vel alia cói caufa ad ipfus labozitium puta erant
rullici qui raro babent pecuniam vt oicit 36al.in.l. edé.C. lo
cati.£geb.int pecunijs pzo meffozibus vel pzo indumétie vel
pzo iftrumétis labozitij 1 ideo vnus ipfo? locabat opae fnae
vt poffet fuppleri neceffitati labozitij.CT S l i j vero in labozi
tioopam totam ponebat tue enim credo g> lucrum filio? qó
factú fuit obeám pzedictam 1 neceffitatem labozitij pofitU3 in
cói nonfiteo? pzecipuú.Sed tunc partem fructuú ferant ac ft
ptinuo i labozitio labozaffent qó.n.opib9oeficiebat fupplebát
pecunia ideo fi operam poftjiffent ad oiuifionem fructuú venire oebent ar.l.fi focietatem mectim.ff.pjo fo.-z boc qn er có
iecturie apparere pót cp ifteftliueoperas fuas locabat non vt
lucrare? pzo fe fs caufa fupplendi neceffitati labozitij tangJ fo
detae effet inter eoe qó er varíje círcúftantíje bincinde luder
poterit arbitrari.Si vero eft frater aut ínter eoe non erat ? cta focietae lucri 1 queftue vtXcoíri.ff.pzo fo.vel omnium bo
no? vt.l.g.§,cum fpecialiter.eo.ti.? tunc lucrú qó fecit eft fuú
.Lett ouobus.§.cum ouo.ff.pzo fo.-z cú veniunt ad oiuifionem
fructuú labozitij pzout quifqs pofuit operam tota3 vel partem
eatenus ferat .ppoztionabiliter oe fructibue vt.d.l.fi focietaté
mecú.i.d.l.gd enim.? voluit JS3al.tn quadam aportilla in.d.L
fi non fuertnt^.i.nam laboz ? pecunia oiuifionem recipiút.L
fcio.oe an.le.Si aút inter oictoe fratres effet peta focietas lu
cri 1 queftus puta qz glíbet quiegd er opera ? induftria querebat non reddita róe eóicabat quo caru er reeipzoeis actibus
tacite lucri 1 qlíus intelligif peta focietas vt oictusfuit.e.in.n»
parte pzincipali vel erat pcta focietas otum bono? 1 tuncfiq
(tus ? lucrú qó er opera cuiufqs oercendít eóieari 03 inter ipfos fratres focios vt.l.cotri.cum fequéti.ff.pzo fo.Si oíum bo
no? oía vndecunqj pzouenientia cóicantf vt.d.§. cum fpecíali
ter.£ft ét aduertendú g>.e.pzorimo mébzo oictú eft oe filio q
locauit opas fuas vt fuppleret neeeffitatibus labozitg magie
aio oiuidendi fructus cp querendi fibi lucrú vt.s.patet.
C S e p t i m o quero gd fi vnue er illis fratribus bs plures fi lios cp alij an in oiutiíone oebeat fieri pfideratio alimentozus
pereepto? fi ¿mpenfafitoíbue oe cói. $2>ic cpfialíqua opera
percipíebatur ab iftie filgs pueris marie que effet piene Digna alímetíe aliqua reftauratio alimetorus pzeceptozum fieri
nó oebet fedfiab eie non percipíebatur aliqua non opera
tunc bene poffet repeti falté a patre pupillo? fon 36al.in.l.ft
paterno.C.oe nego.gef.oe quo latine otcef in.vi.pazte pzin.
<D@ctauo quero gd fi aliqui er illis fratribus vel fili) frat?
babebat vrozes q lucrú fecerút er eo? labozib9 an lucrú oe
beat effe eòefiea? ootes pofuerút i cói quod videf qz vroi
tenetur operari in Domo eius a quo recipit alimenta vt eft
glo.i.l.ficut.ff.oeope.ltbe.jgrgo er quo a communi alimenta
percipiebat in communi quicquid acqm'rit er quaeuncp ope
ra acquírat ponere oebet ? iftud videf effe oe méte 36ar.in
.l.gaio feio.in fi.ff.oe alimen.? ciba.le.qui oirit gp mulier oe
bet facere oia in oomo beredú a quibus percipit aliméta nó
iure legati ? idej videf effe oe mente Snge.in.U.C.oe lega,
vbi oicit cp vbi gs oebet aliméta pcipere non iure legati fed
er alio capite túc ota opa poffibtlia ad vtilitaté oñi cedunt p
»o.l.ficut patronus.ff.oeope.libe.? ide3 videf velie Slng.i.l.
affiduis.C.qui poti.vbi oicit g» oia opera mulieris cedunt lo
ero mariti a quo 03 aliméta percipe.^dé vident" tenere cano
nifte í.c.cú in officijs.oe tefta.S3 videf g> obfequi alia rerui
da in oomo eius a quo recipiunt alimenta oebeant operari
f m qlitaté perfona?.Sunt át queda ope parue ertimationis
quas fifr 05 operari.ar.l.in rebus.ff.cómo.ff.pe.i.ff.fo.ma.L
n eú ooté.f.finár i feuiffimoXeterú fi mulier faceret aliqua
arté vel mercátiam vel effet cirurgica vel obftetrir.que gdej
nó funt ope oomeftiee 1 familiares id qó acqrít er iftie ope
rib9nó aegrit ei a quo recipit aliméta 1 iftud v i effe oe men
te 38al.in.l.fi vrozé.C.oe pdi.ifertie ous qrit an mulier i DO
ino viri opart teneaf a quo recipit aliméta 1 facit pzedicta DÌ
ftíctioné qua puto verá.Credo tñ gpfimulier pp opae fabzilee vel artificiales qs erercebat nó poterat pitare obfegales
quas mulieres fm qlitaté pfona? pzeftare prueuerút gp tune
ps pzedicti lucri oebeat cóicari arbitrio boni v i r i o s eni fibi
ppenrare pté lucri cú alimentie ar.l.fiquie a Iiberis.$.r3 fi fili
os oe libe.agno.i.I.cetep.ff.oe rei vé.^ofuilTet eni operas
obfegales ad vtilitaté ei9 a quo percipiebat aliméta qs ope
ras pone nó potuti pp fabzilee 1 artificíales vt fupza patet. 1
opepzecíú 1 eriftímationé recipíút vt.o.I.cú ouob9.§,fi i eoe
unda.^lus ét vr oicédú gpfipdicti erát rullici 1 vroz vni 9
er eie erercebat opa ruftícaliaficutmuftulue vt interdú facíont ruftíee mulieres q ligonisant arant 1 metút 1 alia ruftica
lia erercét gp ifta mulier oebeat oe fructíb9 pceptís ¡p opib9
fuis oeduce pté ar.eiue qó oictú fuit fupza i tertia pte pzincipali.in.iij.q.TRon obftat quod ipfa percipit alimenta oe com
munì qz? alg mafeuli fimiliter alimenta pcípiunt oe cói.^ec
ob.g> oebet operari in pomo eiosa quo recipit alimenta qi
videtnr intelligendum oe operibus obfequialibus per id qc5
fupia oirit 3 3 a U bec puto vera oe iure.Zamen videf cp c5
fuetudo feruet piium qi mulieres nibil oe poirione fruct'uum
peipiunt i piedicra tene menti qi funt quotidiana ? ooc. non
tangut.CCj^ertio cafu qnpbitur focietas piopoitionibus qs
vnus er pbentibus vel terrina pllitutt i intelligitur gp poitio
nes focietatis arbitrio boni viri fiant vtnon vtiq5 er eqs par
tt'bus foefi iumus veluti ft alter plus ope vel induftrie vel pe
cunie in foeietate collaturus fit.l.fi focietatem mecu •z.l.focieta
té.ff.pio f o . p u d em'5 pueniens effe pòt boni viri arbitrio vt
nó vriqj er eqs partibus foey ftmus.l.qd enim.ff.pio fo,
C T ^ o n o quero fratres i nepotes multa eo? labozibus que
ftuerunt quo fiat oiuifto inter eos an p capita vel in ihrpem
Dßal.in pfulédo fic fozmaliter oicit in pzedicto cafu.jjn cbzilli
noie amen.lucra focialia equaliter inter foct'os oiuidunfidell
in capita feu nume? perfona? qz ilta eil natura focietatis in
oubiovt partes fint equales.ff.pzo fo.l.ft nó fuerint.pzimo rn
To ét fi non elìent equali's induftrie vel valitudinis qz fpecies
fraternitatis eli focietas gpficutinter fratres res funt equaliter oiuidéde nid aliud actu fit ita iter focios.ff. pio fo.l.ve?.*
ficut naliter vnus fratrum ospzocurare cómodu fratris.l. ere
ditO!.§.fi.ff.ma.5ta 1 focius eòi lucroftudere05.ff.i5 neg.gef. .
•l.(i negocia.Cum ergo irti fuerint foci} labo? ficut ét lucrozus
equo iure oiuidendo? 1 oe facili ptefumitf focietas accidenta
Iis vbi reperif naturale pfoitium 1 liccómertiu fequatur con
foitium naturale adiuctiè tu acribus indicantibus focietaté.ff.
pio fo.l.cu ouobus.§. fi fratres quare oico cp oicta oiuifio fie
ri 03 in capita.30al.alio oifponif pfiU'o,
nomine oomini
amen,Super piimo pucto oicendum eli cp omne lucru oedu
etis fumptibus òbet oiuidi in capita 1 non in Itirpes 1 fic om
nes ad lucrandu apti 1 abiles oebent babere partes equales
•ff.pio fo,l.fi non fuerint.zfeinoiibus aut.riiij.annis non oebef poitio pio numero perfona? qi laboi puero?non poted
pzomereri coequalem poitionem tu qi non poffunt pbere fo
cietatem tu qtoieu5 opera impar eli opere robulto?.ff.oe rei
ven.l.cete?.Sup alio oubt'o oico gp medietas que ptingit ratione piopzietatis 03 oiuidi in llirpes qz fructus pzimong oi
uidunf pzo béditaria poitioneficutipfum pzimoniale vel aui
tu patrimoniü.Sedfructus labo? oiuidunfpto numero labo
rantiu ar.ff.oe an.le.Ueio.? fic medietas attribuii piopiietati
medietas labori perfona?.C.pzo fo.l.i J 6 a l .
<C©ecimo vlterins quero qliterfiatoiuifio inter fratres feq
inter patruü 1 nepotes.Sld cuius euidentiam piemittendu ed
tpqn ouo fratres vel patruus 1 nepos vel fimiles babitauerut fimul 1 fociale viuut.Jfnterdum acquirut er fola opera pu
ta qt quilibet eo? vadit operando 1 inde recipit mercedej tue
quicqd acqrerent puta qi er eo? falarijs emunt boues vel ci
pos vel alias res é eòe cuiufiibet pio oimidia pte fi funt ouo
vel pio tertia fi funt tres 1 fic oe fingulis. TRon enim refert
quotfintqi femp in capitafitoinifio.Si vero vnus acqrit er
opera alter non qi non eli aptus ad operandi! puta qi nepos
eft paruuluscuius nulla vel quafi nulla fit opera tue non piefuimf focietas 1 totu ellacqrentis vt.ff.o admi.tu.l.titiu 1 me
uiu.§. altero, ^nterdu acqrunt aliqd er rebus cóibus puta er
fructibus piimonialibus 1 tue pio quantitate quam qlibet b5
in patrimonio acqrif.^nterdum acqrif fimul er re 1 opera vt
qi babent boues 1 faciut laboiitiu 1 tue media pars attribuii
rei puta bob 9 ? acqrif vnicuiq3 £m rata quam bs in re 1 alia
medietas attribuii ope 1 attribuii ilta parscuilibet pio virili 1 ita pfuluit 36irt. Ifbaruulis aiit cullodiétibus bellias qi
ope ipfo? funt viles fuffirit gp in recópenfationé babeant aliméta 1 velliméta oe cói.ff.cómo.l.i'n reb9.nifi er qdam oifere
rione oaref eis qdas mercedula pio ope 1 effet bn factu.36o
nes 1 terra q funt empti p patruu 1 nepotem funt ipfius pattuii nepotis 1 non bs parte eo? filius patrui nifi eatenus q tenus filius patrui effet lucratus 1 contuliffet in piecium oicta
rum rerum in confilgs fuis.
C ^ n d e c i m o quero erat qdam rullicus q oeceffit relictis tri
bus filgs 1 certis nepotibus pauulis er vno er illis filtjs 1 er
alio magni's 1 er alio filio nullos reliqt nepotes bébatq3 irte
rullicus tpe moztis molta aialia q erat fua v; pecudes capzas
poieos baceas boues afìnas 1 equas que aialia in fua remanferut bereditate modo illi filg 1 nepotes p multa 1 multa tpa
fteterutfimulin tin gp oicta aialia funt pluries renouata.©einde tractu tpis veniétes ad oifcoidia oiuidere volebat bona
oicebat illi filfi non primo 1 an oia oebemus oeducere aialia
q remanferut in bereditate noltri patris 113 non fupfint illa
¿pria tn funt alia in locu oemoituo? fubiogata merito in eo
ru3 locu fuccedant.ff.oe leg.i.l.grege.lRndent nepotes gp aia*
lia qremanferunt in bereditate paterna oia funt moitua ea q
in piefentia? reperiunf funt empta er eo? laboiib9pio parte
1 ió puenit vt partem in eis babeant ne qó fuis labozib9 que
fiuerut pdant.C.oe bo.que libe.l.cu non folu.vbi per 36ar.-7
36al.qrii modo qdiuris.Orca boc aduertendu puto aut aialia q in piefentia? reperiuntTunt nata 1 renate er antiqs aia
libusq reperiebanftpe moitis illius piimirufiici 1 eo cafu Io
cu babeat.ff.oe le.i.l.fi grege.oe pig.l.grege.facir.l. fi oonate
,§.ii fpófus oe oona.inter viVz vro.l.pioponebaf.ff. oe iudi.
1 bine oz in.dJ.il grege.g» pactus factu cu rufiico cum quo eli
facta foccita feu focietas animalius trabifad fetus 1 ad anima
lia pollea fubiogata z eli oupler ratio vna qz fubiogatum fa
pit naturam eius in cuius locum fuit fubiogatu 1 etiam qi v i
denf curare aialia in fetu p oicta iura. 3Ua ró eli qz ille cui9
fuiu aialia quoufqj plus eli in valoze ipfo? aialium reu fetuu
feu fructuu eo? quatenus plus valent oz lucru 1 illud lucrum
05 oiuidi inter ilium q pofuit operas 1 ilium q pofuit aialia
vt.l.cu ouob9.$.fi in coeunda.ff.pio fo. non aut illud qó vale
bant aialia pofita in foeietate qi illud eli capitale 1 fi oiuidere
tur tue ille q pofuit aialia effet in oauo falté pio parte pdendo fuu capitale. Jille aut q pofuit operam effet in lucro gp nó
puenit nature focietaris vt.d.l.fi non fuerint.ff. pzo fo. -z'ideo
quoufqs eli lucru 05 oiuidiinter eos lucru adeo vt nullus fen
tiat oamnu qi non eli oare oamnu vbi eli lucru 1 econtra.l.mutius.ff.(p fo. nifi fotteeffent aialia minuta vt pecudes que
foite i m pfuetudinem regionis 1 iudiciu boni viri oeberent
oiuidi poli ccrtu tps capitale vna cu lucro equaliter vt fupza
in altjs qónibus fuit oictum.Si vero aialia q non reperiunf
non funt nata nec renata er aialibus q reperiebanf in beredi
tate pzedicta is ipfa aialia que eo tpe reperiebanf perierunt 1
noua empta funt er pecunia redacta er cóibns redditib9 fratrum 1 filio?,j£rempIu boues bereditarij moztui funt vel eq
vel afinefinefetu 1 noue empte funt er pecunia ipfo? fratru
c nepotu.23n ipfa aialia ita nouiter empta erut ipfo? ta^ pa
trimonialia an vero cóia iter fratres 1 nepotes er quo er eòi
òus redditib9 empta funt puto oicendum gpfifructus ipfoiuj
aialium bereditario? fine patrimonialium fuerut conuerfi in
<cóem vtilitatem fratru 1 nepotum 1 ita p fpacium tpis cóiter
operando pi'erunt 1 noua empta funt puta quoufcg babuerut
boues pzimoniales equas a afinasptinuo pio eòi vtilitaté fra
m i 1 fic filio? illius rullici 1 ét nepotum laboiauerut 115 filfi
oicti rullici effent oni tn nun^ feperatim aliqd pofuerut pzo
opa ipfo? aialium 1 tue er quo lucrum ptinuo fuitpnerfum,p
eòi vtilitaté ipfo? fnatrum ac nepotum puenit vt fimiliter o i
numfitcóe.l.cunì ouobus.§.qdam fagariam.ff.pzo fo. babira
pfideratione fi fructus ipfo? aialium fuit plus qua effet capitale.jgremplu in patrimonio bereditario erant boues valoris viginti fioieno? retinuerut p oecem annos adco gp fructa
ueriit pzopoztione q viri boni arbitrio attribueref bobus tri
ginta q fructus fuerunt cóieati ita nepotibus ficut fratnbus 1
boc cafu vr inter illos pcta quedam focietas adeo gp vfq3 v l tra capitale feu eriltimationem capitalis fupell aliqd illud o i
effe lucrum 1 illud lucrum oiuidif inter oésXapita le auté 03
ponentib9 rellitui.l.cum ouob9.§.3item er facto.2llias feque
retur valde abfurde gp ille q pofuit oicta aialia cum qbu6 eli
factum lucrum:Iucrum effet eòe oamnu aut piopiium oomini
aialium 1 fi oiceres non oamnu eli eòeficut1 lucrum 1 ideo
ammalia empta funt cóia tunc enim oamnum non effet eòe qi
fi in animalibus emptis nepotes baberent ratam quam pofuerunt pio emptione ipfo? illa rata effet eoium 1 fic nullum
oamnum fentirent fed folum lucrum acquifitum er opera ipfoui3 boum. "^«eterea non ell in confideratione lucrum nifi
pzius oeducatur oamnum vt,d.l.mutius.^erito concluder]-
dum ell ciclo cafu ammalia nouiter empia er cómunibus red
ditibusfratrum ? nepotú vfqj ad valozempatrimonialiú tem
poje quo inceperunt cómuniter operari effe ipfo? fratrum ti
cp capitale eo?. 2-lbinde autem fupza eoe ?ficipfa atalia noui
ter empta fuccedút iu locum oe moztuo?? eiufdem funt cuius
erant oe moztua vfq3 ad pcurrentem quantitatem nifi rellitue
retur ono animalium quatenus illa ammalia meruerút,p ope
ra ipfof.jfn oubio tamen ad euitandú ptrouerfiao magis v i def bòi viri arbitrio illa ammalia nouiter empta fuccedere in
locum oe moituo? animalius. S i tamen aliud boni viri arbi
trio er aliqua iulla caufa puta qz opere ilio? ammalili fuerút
parue qz ammalia in bzeui fozte perierút nec erat iter eos fo
cietas qz fozte erant illi nepotes pupilli cú quibus non ptrabitur focietas.l.vtin pductionibus.ff.pzo fo.? boc cafu ad bo
ni viri arbitriú recurrendú ell ? boc quando opere ilio? ani
maliú fuerunt.pofite pzo cói vtilitaté ilio? fratrum ? fic oomi
no? ac ét nepotum. S i vero illi fratres rang? plus ponentes
operas fuam ? opera ilio? animalium puta boú cum quibus
colebant qui erant illo?frarrum plus perdpiebant ideft integram parte que boni viri arbitrio pueniebant pzo opera ilio
rum animaliú puta boú.^einde illi boues funt moztui ? tunc
fiue iter eos nulla effet ptracta focietas vt ptingit cú pupillis
olnum boú eltpzopziú oomino?.l.que foztuitis.C. oe pig.ac.
Siue fit ptracta videffimiliterçp totú oamnúfitoñozum ra
rione oimidij vt.d.l. que foztuitis ? ét ratione lucri qz er quo
totú lucrú obueniens pzo poztione boú oeducif per oominoa
boú.Conuenit ét g? totú oamnúfiteo? per regulam oicenres
çp oamnú regulaf a lucro vt pzo ea rata qua quis fentit lucrú
p:o eadé rata oebeat ? oamnúfemire.l.cú ouobus,§.qu¿dam
fagjriá.ff.pjo focio.ínfine.l.manifeftifltmi.C.oefurtis.Si au
té non percipiebant integras parté pzo opera ilio? boú. S e d
q: ponebat boues ? operam plus percipiebant gì ille qui po
nebaf operam folam tamen illi qui ponebat operas plus per
cipiebant er opera ¿pfo? ptemplatione opera? boum ? tune
conuenit g> eatenus cóicent oe oáno quatenus oe lucro perei
piebant per oictas reguláficuteueniret fi vnus poneret in focietate operá ? pecuniam ? alius folú operam er quo ille qui
pofuit pecuniá ? operá plus pofuit in focietate gp ille qui poíu
it folú operá plus oebet participare oe Tuero çp tile qui pofuit operá folá ?fieoe lucro lile qui pofuit pecunia ? operas >n
oubio participait ouas partes vs medietates pzo pecunia.^,
quartá parté pzo operabile aút qui pofuit folú operam folú
confequetur quartá parte pzo opera ?ficmedietas lucri attribuii pecunie ? alia medietas opere.Samen qz er illa opera i l
le plus percipiebatcúfuaopera contéplatione pecùnie,Conuenit çp er quo pecunia fuit Gufa illius lucri opera? gp pzo ea
rata contribuât ad oamnú ne eueniat gponsqui pofuit boues
er quibus alius ét aliquod percipit lucrú patiat"totú oamnus.2HÜUS aútfitcertus non poffe pati aliquod oamú nifi amiffio
nis opera? quod non iudicatur oamnú fed amiffio lucri quia
oámú pfillit in capitali pofito in focietate.^Uud auté quod,puenit er opera oicítur lucrúficut? illud quod pzouenir er capitali cú opera vt.l.coíri.cú fequentibus.ff.pzo focio. i£rempiù potell oari in ilio qui pofuit folú operá ? lucrabatur non
folú er opera fua fed etias er bobus.SUter vero operam fuas
? boú.T^onamus g> ille qui ponebat operam folá labozabat
cú bobus illius qui ponebat operam ? boues ? vbi er opera
fui folafinebobu6 lucrabatur folú tres bol.vel quatuoz i oie
cú bobus lucrabatur octo oecé ? aliquando ouodecí cuius me
dictas attribuebatur bobus ? alia medietas perfone iufta.l.ft
non fuerint.ff.pzo focio.?ficpater çp refpectu boú licet ille nó
poneret boues plus lucrabatur q; refpectu perfone fue fole fi
ne bobus.Conuenit ergo nature focietatis vt er quo ett'am re
fpectu boú aliquod facit lucrú quod ipfe etias percipiat oe o l
no per oictá regulam.l.cú ouobus.§.quidáfagariam in fi.vbi
lucrus regulaf a oamno ? econtraficutét oicimus in pecunia
cú vnus ponit pecuniam ? operá alter operam tantú licet ille
qui ponit pecunia ? operam plus percipiat oe lucro qz plus
ponit qz percipit vnam partem pzo opera aliam pzo pecunia,
gli e aút qui ponit operaj folú vnam parté percipit fdlicet fi
opera nibilominus et quo er illa opera qua percipiebat plus
refpectu illius pecunie pofite ab alia parte quam percepiffet
er opera folafinepecunia qz fui'ffet alias fozte opera fterilis
fine pecunia. Conuenit vt pzo parte fi contingat oamnum in
pecuniaptribuat ille qui ponebat operam folá ?ficille qui po
nebat pecunia babebat indubio medietaté lucri refpectu peni
nie.l.fi non fuerint.ff.pzo focio.alia medietas lucri attribuitur
opere indubio vt.d.l.fi non fuerinr.Ifeec pars oiuidif iter am
bos quoniam er quo ambo ponebant operá. ^deo ? eodem
modo oamnú oiutdi conuenit per regulá pzedicta oicto.§,qui
dam fagarías.iEt er bis patet cp illi qui oicút cp oamnú contingens cafu foztuito in pecunia oebet effe illius qui pofuit pe
cunias non aút oebet participare in eo file qui pofuit operam
recedunta veritare non tamen funt repzebendédipzopter ao
ctozitaté gIo.1Jbe.-z Ci, in.I.i.C.pzo fo. qua babent pzo fe qi
er pzedictis patet contrariú er quo ille qui ponebat operas fo
lam lucrabaf cú pecuna cuius opera fozte alias fuiffet fterilis
vel qz puenit vt oe oáno pecunie participet I5 ille g ponit pe
cuniá babeat parté lucri refpectu pecunie ? refpectu illius par
tis oe oamnoquod ptingeret participare oeberet.
<T©uodecío qro babeo ouas oomos bñtes clauftrú vel poi
tijeú cóem in medio illa? ediú vnamfimpl'rvendo ? alia reti
neo. Cuius erit clauftrú vrpoiticus.tSu'c gp 05 oiutdi ? medie
t3saltera erit éptozis alia medietas erit fua a latere meo erit
mea ita not.36ar.in.I.qó pclaue.ff.oe oam.infec.p illú ter.cu
gl.fi. q incipit Ps boc appet.facit qó not 3ßal.in.c.i.§.fi qs.^,
qd fi qnedam plateóla eft in medio in ti, oe contro, inueftitu.
S e d Slng.in.d.l.qó concla.oicit boc pzocedere quádo in vtra
q3 oomo effet bofttú per quod intraf? erif in oictú clauftrú.
S e d fi in vna oomo? tantú eft boftium per quod intratur 1
eritur in clauftrúfiuepozti'cú.Clatiftrúfiuepozticus erit illius
tantú cuius eft oomus babens boftius quod eft menti tenendu3. ©icit IJbau.oe caftro in.d.lquod pclaue.gj fi inter ouaa
oomos eft pons in medio ad vfus vtriufqj oomus cenfef co
mune ? pars vtriufqs oomus. S e d fi clauditur aditus vnius
oomus tunc illi oomui oecedit ? alteri totum accrefcit.I,ficui
edes.ff.oe leg.iij.quod intelligit Uban, verumficlauditur vt
perpetuo claufusfitqó colligitur fi claudif muro vel pariete
fecus ft ad tps qö colligitur fi finganf boftia taliter gp nó pof
fint aperiri.Tfíam tunc adbuc remanet eòe ? illa funt vtilia fi
oús venderei vná er illis oomibus ? alia referuaret Tfbau.
IT©ecimotertio quero pone plures funt fratres qui oiuidút
vunas oomú que babet plures partes ? in medio eft quoddá
clauftrú/Sni in oiuifione obuenit vna pars oomusfineclan
llro.aiijs alie partes oomus cú clauftro. Sin ille cui obuenit
pars oom9fineclauftro poffit er aliqua caufa venire in oictú
clauftrú. ®¿c g> non ? ideo cogi poterit vt claudat boftia fue
partis que funt in oicta parte oomus fibi conringétis verfus
oictú clauftrú ad boc vide ter.? op ibi notajßal. ? cñs ^ l o rianus in.I.fi fundú.^.quecúqj.ff.oe ferui.rufti.p2edi.
<T©ecinioquarto quero gdfiínter oomú tuas liberam ? feo
dararij eft quodda3 clauftrú quomodo clauftrú oiuiderur.gäic
gp per eozdulam oiuidr oebet verfus fuam oomú ? illa oimi
dia erit fua.Stlia oimidia verfus oomú vafalli erit feudatar ificutfitinter ouos pzopzietartos vt notatJßar.in.l.qöcon
claue.ff.De oáno infecirá notat 2ßal.in.c.i.§.fi gs ver.gd 11
qdam plateola.in ti.oe ptrouer.inueftitu.in vfibu6 feu.q oicit
boc pzocederefipatii oiuifionem illud clauftrum aliqñ eft ita
modicú gp oiuidi non pót vt notaf in.d.l.qó conclaue.p ooct.
? 36al.in.l.S3binus.§.fi oe veftibulo.ff.cói oiui. ©icitetias
36al.in.d.c.i.g; fi inter oomú pbeudarary ? oomum oomini
eft vnus puteus.Cuius aqua non fufficit vtriq3 pzeferf oom9
quafi babens maiozem partem.
CDBecimoquinto quero gdfiinter plures vicinos eft puteus
cóis an poffit oiuidi.22>ic g>ficfiin rolo cói eft factus.l,iiij.§.i.
comuni oiui.? ibi p oominu3 fio. qui oieit g> fecus effet fi ip
ft rolum baberent ius bauriendi aquas qz fozte folum in quo
erar puteus erat publicum vel alterius.
CBecimoferto quero fuut tres fratres babentes beditatem
cóem.Hnus fepcran's negociaf ?,pre lucra reponit reperan'5.
a i ü ouo labozát bona cóia ? multú meliozauerút.^uerif an
iutelligantur focy ? ao fratres qui pofoerunt opas ? fomptos
in meliozando oebeant rebabere pietüi opera? ? fnmptnnm
ab irto frarre q feperatim nogociabaf 38al.ira pfuluit.
C J i n nomine $befu rpi amen.er cóione bereditatis nó pie
fuimf focietaö.ff.fami.ber.Ler parte.§.filius qt fcperata non
vidlFim pferunt.Cum enim intétio volütarios regat actus vt
notaf.ff.fi cer.peta.l.non omnis in piin.C.ne vroi pio ma.l.fi.
ff.oe itine.actuqj pziu.l.i.§.interdicto.^rater minoz qui folus
negociaf cum nil ponat alijs nolutc fieri focius Ij voluerit effe
coberes.ff.pio focio.l.qnta.in fi.? non cóicac que ab eo qUefiCa funt.ff.pto fo.l.cum ouobus.§. fi fratres. £ r cóione nego*
ciationis non piefumif intentio que non p3 oe pcubi»l.in pcubinatu.ritu nup.Un libe.feicenim frarcr cercine er quo queItionum retinuit fibi velie fratres vocariin foztes nutibus oe
clarauii ar.Liig.ff.^) fo.facit.ff.oe legi.l.oequibus. S c d ouo
fratres qui cóibus poffeffionibus incubuerunt ?coluerunt,put ponif Diligenti cui tu piedia ampliauerunt.ff.oe ver. figni.
•ino intelligaf,§.oiui.fratres.TBon ergo lucramf fructus nec
oebent pdidiffe laboies.ff.cói oiui.Lfi quis putans.§. finauté.
percipiant fumptusfiquos oepiopiio pofuerunt.ff.fami.berJ.bis pfequéter.$.fumptus.notaanffi^.oe actio.§,que
dam.? fi quas operas pofuerunt perfonaliter mercedem babere oebent vr.d.§.finantem.TRa3 er quo frater minoz nego
ciatot labotes non pofuit in rebus cóibus ? in cóione nec bos
pofuiffe gratis credi benignus eft .Cum eque cffent facultates
argumentum a pxio fenfu.ff.pio fo.l.focietas.§. focietas aut 1
que vltra bereditatem acquifiuerunt étfioe cóibus rebus ou
modo non eòi nomine piopua fibi vendicant.C. cóia vtriufq3
lu.l.ü patruus.C.fi qu s alteri vel fibi.l.i. ? okto.§.fifratres.
Ssle? gp oe eòi i boc erpendiderüt reponantvr.dJ.fi patruus.
ß c boc collige que ptoponuntur q» per partes bereditas oiuidetur in beredirarijs oumtarat bonis.feocenimpiunrit ad
focietatem bereditas ? poffeffio rerum cóium non autem con
fenfus,ff.fami.ber.l.beredes.§ fi ouobus. j£r boc enim focie
Us pera in alijs ertrinfecis non piefumirfvt pzediri j ß a l .
c
^ x c z q u i n t a m p a r t e m prin^
cipalé que lucra veniant inter focios cóicanda.3ut
inter eos eft pcta focietas vniuerfo? que er queftu ? opa oefceudit aut focietas omnius bono? aut aliud genus focietatis.
GUbtimo cafu vniueria que er induftria ? opà focio? querunfcóieantur vt in emptione vendtrione locarione pducttóe
ceteraq5 que er opera ? Diligentia oefeendunt non aut hereditates legata oonationes cum er queftu non oependeant vt
eft cafus in.l.coiri cum fer fequentibus.ff.pio fo.soi autC5 eft
coita focietas oium bonosraneoés res que coeuntium funtcó
tinuocóicantur.l.i.§.in focietate.ff.pio fo.Cum enim oium bo
no? focietas coita eft tunc ? bereditas ? legatum ? qo oonalam eft aut quaciiqj róne acquifitum coi acquirif.l.ea vero.§«
cum fpaliter.ff.pzo fo.?.l.cum ouobus.§.fociu5 vniuerfa.?.§.
fi inter fratres.? J.fi focietatem vm'uerfa?foituna?.ff.pto fo.
aonium rerum focio? tranfit abfepalia traditione vt.d.§. in •
focietate.iQuod ve? intellige in bis que erat fociotum tpe p
«e focietatis. Secus in rebus pofteaacquifitis qi tunc earum
Oiiium non trailefinetraditione vt oicit glo.notabi.in.d.§. in
focietate.quefingulariffimeallegaf gpfieratraditio non erten
difad futura ? ideo fi qs obligauit oia fua bona pfenria ? fu
cura ? pftituit fe fuo noie piecario poffidere gp ifta lieta tradi
ti» piccari} non trabifad bona in futu?querenda cuius effectus ifte eft qi pio pntibus fi interuertafpolMio pòt agi con
ditione er J.fi.C.oe acqui, poff.nec requirunf ercuilio oe qua
in auté.boc fi oebitoi.C.oe p i g . ^ 1 0 futuris 03 agi bppotbe
caria piecedente oifeuffione oebito? Pm Aberra oe bobioi
aibertum papienfem vt refert 3ßal.in.d.§.in foeietate.? vo
Iuit 3ng.in.d J.fi.C.oe acqui.poff. frem intellige ve? qn 00
minium re? focio? modo pzedicto träfferrur inbonifq3 poffi
dere poffunt.Secus in bis que poffidcri non pofiun; vt fune
nomina oebito? qi in bis requirifeeffio vt.d.l.eavo.in piin.
a ibi per glo.? iiöal.CCirca tertiumqn é coitu aliud genus
focietatis $ vniucrfoiu queer queftu ? opera oefeendit ? gì
oium bono? ?ranegeneraliter oicendum eft q> cuius generis
d i pcta focietas ei'us foloj lucra ? non alterius generis cuius
non eli pcta focietas veniunt cóieanda vt.d.I. cum ouobus.$.
cum ouo argentari).? bic ? ideofieft pcta focietas vnius rei,
illius rei folum lucra veniunt communicanda.Si plurium ne
gociationum illa? negoctationum folum lucra cóicari oebent.
S i vectigalium folu; vectigalium veniunt cóieanda ? nó alia
1 fic oefingulisvt oicto.§.cum ouo,
CTlJbrimo quero vnus er focijs emit aliquid er pecunia com
muni vel er pecùia redacta er còmuntbus redditibus nuquid
emptum eómunicari oebeat. 2lut crantfocfi omnium vel vni
uerfotii que er queftu ? opera oefeerdunt ? rune eómunicari
oebet vt.d.l.fi quis fociet3tem.?.l.coiri.ff.pio fo.? banc opim'onem tenet oominus lRapba,ful.tn.d.l.fi quis foeietate vbi
foimaliterficoicit fuper glo.dd.fi quis focietatem. oum glof,
fuper verbo coire.oicit.f,omniu5 bcno?.2Hioquin quod emit
non cogitur cómunicare.C.còmunia vtriufqj iudi.1. fi patruus
Iftapb.ibi oicit imo idem effet in foeietate quefius vt.l.coiri.
cum.l.fequenti.s.eo.Sld.l.fi parruus.C.cómunia vtri.iudi. refpóde gp ibi loquitur in comunione incidenti non in foeietate
alicuius rei velqueftus ? fmefitomnium belio? fiuequellus
oebet in comune redigi vr.d.l.coiri.eumpcoidantijs^ta oicit
TRapba.aduerre qi.dJ.fi quis focietatem.iiicta glo.viderur te
nere erpteffe ptrarium in alia foeietate q5 omnium bonoium.
C ^ i e i t em'm ibi ter.fi quis focietatem coierie qued emit ipfiusfitnó comune fed focietatis iudicio cogitur rem comunicare ? glo.ibi in verbo coierit.fozmaliter ita oicit.f. omnium
bonop.giioquin qued emit nó cogitur còmunicare.C. <' muni3 vtriufqj indiJ.fi patruus ita oùitglo.?cómuniter ooe.intelligiit illam.l. in foegs omnium bono? ? eriam in.d.l. fi patruus in piin.oum ter.oicit quod emit nó cogiturcómunicare.
aSaLibi oicit nifi ille patruus qui emit ? ntpotes eiTent foeg
omnium bono?.THam tunc oebet comunicare ? licet ¡mediate fubfequatur ? oicat er quo nota gpfifut plures fratres vel
patruus ? nepotes foefi vel quicunq, foefi ? vnus emat ciani
poffeffióem pio fe ? fuis beredibus gp nibilominus talis pof
ieffio oebet communicari ? dande lima ? oolofa emptio non
oebet fibi patrocinai qi non potuit clam ? altero ignoianre
focietatem oiuidere fed oebuit renunciare ita gp perueniret
ad noticiam focy.ff. pzo focio.l,aetione.§. renunciare ita oicit
30al. iSuod oictum inrelligo in foderate omnium bonoium
piout verba fua in piincipio fonant cum fequétia redpiant a
precedétibus intelligén'am.l.qui ftliabus ?.l.fi feruus pluriuj
.ff.oe leg.i.? pio ifta inteiligéria facit ter.in.d.l.fi patruusvbi
oidtter.q» patruus pio fe tantum emens non cogitur nepoti
bus comunicare qi non erant focij omnium bono? ? gp ¿Ile q
pio fe tatum emù non teneatur focijs vniuerfo? que er queftu? opera oefccdut comunicare facit qi quefuum er caufa fo
cietatis per vnus er focijs nó oebet eómunicariJ. eum ouob9
•$.cum ouo argentare ?.§.fi inter fratres.ff.pio fo. S c d qua
do vnus er fooj6 vniuerloium que er queltu ? opera oefeen
dunt emit pio fe tatum nó caufa vendendi ? fic lucrandi fed cà
retinendi non oz queftes qtfibabet rem foluit piecium quod
oicitur rei coitefpondere ar.l.eurabit.C.oe act.emp. £rgo er
quo nó fuit facta oicta emptio caufa quefius ? lucri nó venit
in cómunteanóe quafi ertra caufam focietatis vt.d.$. cu ouo.
S c d multum facit in contrarium gp imo veniar eómunieanda
res empta a focio lucri ? queftu6,l.coiri.ff,pio fo.vbi ter.fozmaliter oicit eoiri focietatem ? fimplieiter licet ? fi non fuerit
oirtinctum videtur coita effe vniuerfo? queer queftu veniut
boc eftfiquod lucrum cr emptione vendirione locatione pdn
«ione oefcendit.j£r bis patet q? bic paffus remanet oubius.
T^iopcozdia foite oici poffet gp aut loquimur in foeietate om
nium bono? ? tue clarum gp cogitur comunicare vt ell cafue i
«dJ.fi quis focietatem ? in.dj.fi patruus.2lut loquimur in fodetate vniuerfo? que er queftu ? opera oefcédunt ? rune aut
emit nomine piopiio aut eòi aut oubitatur. Tjbiimo cafu qui
do emit nomine piopzi'o autpftat gp emit caufa queftus ? iu=.
cri vt qt emit caufe vendc'di ? er illa venditione lucrum facié
di ? tue comunicare oebet.d.l.coiri.CTRec obftat q> emit no
mine pzopzio qi natura oicte focietatis eft quod omne lucru5
oefcendés er emptione véditione ic.cum oictis focijs lit cónmne Durante fodetate,d J, coiri»&ut pllat gp non emit caufa
queftus i lucri fed caufa rctinédi pio fuá neceflitate vel vr er
penderei pecuniam,ppiiam qua babebat in rebue ftabilibue
vel mobilibus.non tamen venalibus i boc cafu nó puto gp re
neatur cóicare qz oicta focietas erat focietas lucri i queftus i
oicta emprio non fuit ea oe cá facta aficcumfitextra caufam
focicraris qz non pzo lucro .pueniente er queftu ergo eius nó
fiet cóio.ff.pzo focio.l.cum ouobus.§.eum ouo.i.$.fi inter fra
tree.? boc intelligo ve? nificófuetudo ipfo? fuerit oía emere
noie cói qzranefiemit clam pzo fe vr fraudare alium i ideo
cóicare oj i ita etiam polTet intelligi 3ßal.qi ratione pfuerudinie videtur pcta focietae iurta pfuetudinem eo? tante per
actué fociales.Si ergopoflea emit pzo fe claj vr ab illa focie
tate caufata er pfuetudine recedere qUod non licuit nifi cói có
fenfu velfinitafocietate. S i oubitatur i tunc infpicienda eli
pfuetudo focij an pfueuerit cóicare i eri! qualitae rei empie.
S i enim pfuetudo ipfozum erat gp empta noie pzopzio piueuerant cóicare pfuetudo feruanda eft.l.vel vniuerfo?.ff.oe pi
gno.ac.f acit ét quod in rimili oicit jßal.in.d.l,fi patruus.® i
def enim tacite pcta focietae inter eoe iurta pfuetudine5 ipfo
rum cum non folum erpzelTe fj ét tacite per actue fociales con
trabatur? intelligatur illa focietae pcta que er acribus fociali
bue oemonllratur vt p5 piene fupta in tertia parte pzincipali
S i non pllat oe pfuetudine nec pltat an ree emptafitnegociandi caufa i fic lucri an vero non caufa lucri i quefius fed,p
fe retinendi i tue er qualitaté rerum empta? i focij emenrie
fuo nomine bonus vir poterit arbitrari.
bis enim que ab
aio Dependent multum operator piecrare.l. fi cum aurum.ff.
oe folu.l.néfeniue.oe neg.gell.l.pzocula.ff.oe pzobatio.l. DO*
lum.C.oe oolo i talie pzefumifmée qualie er actibue oemó
fìraC vt in oicta terna parte pzincipali piene p3. Jgremplum
patruus vel frater fociue vniuerfo? que er queftu t opera ó
feédont emit vnam oomum qua egebat pzo fua babitatione
vel fúdum pzope bona fua noie fuo nee alterine pftat oe eorum pfuetudine i tunc nó pzefumif emptio facta caufa negociandi i fic caufa lucri i queftus fed caufa retinédi pio fe ideo
non cóieabitur cum idfitertra fecietfites.Sed pone emit mer
latías vel fundum in bono foto vt alteri reuéderet i tunc er
qualitaté re? bonus vir arbirrabítur lucri i queftus caufa em
ptum ideo cóieabitur.Sut erat peta alia focietas i runcaur qs
emit nomine cói a res efficitur cóia altero ratam babete.lf.de
neg.geft.l.fiego. S e d fi nó b5 ratum remanet folius eme'tis
.ff.oe pben.emptio.l.fundus ille.Sntemir noie piopiio i tue
oiftínguef.Slut emit oe piopiia pecunia.aut oe cói aut oubi
taf.CTIfctimo cafu nó eft oubium quod res non eft cóis fed
fua pioptia.l.fi patruus.C.cóia vtriuíqs iudi.fm vnum intelle
«um aut oe pecunia cói i tunc aut ille qui vult habere partem in re empta erat maioz aut minoz.^zimo cafu nibil pót
babere i re empta vt.d.l.fi patruus.<7.l.ii vnus.§.fi vnus.ff.,p
focio.qui ter.facit Pm 3ßal. ibi ad qónem que oe facto fuit in
ter beredee ouo? fratrum quo? vnue erercebat mercantiam
noie pzopzio v fuo periculo i per illum ter. oecifum fuit gp fi
etiam oe eòi pecunia factus fuerit nó teneatur alteri fratri cói
care I3 alteri fratri ad interelTe teneatur vt fentir ibi glo. quas
tene mèri. CSecundo cafu aut ille qui emit erat turoz vel cu
ratoz minozie 1 tunc ree efficitur cóis.l.y.qñ er facto tu.l.cura
toz arbi.tute.ofticy neceflitae 1 pecunie pzopzietas boc opera
turfim36al.in.Lfi vt pzoponie.C.oe rei vendi.aut non erat
tutoz vel curatoz minozie federtraneus quinó repzefentabat
ipfum minozem 1 tue ree non efficitur minozis nifi in fubfidi
um.f.fi emptoz non effet foluendo 1 fic non bs vnde pecunias
reftituat vt.l.filie oe folu.fm 3ßar.i 36al.in.dil.fi vt propon i s ificree empta er pecunia minozie fuccedit loco pecunie 1
queritur ipfo iure Dominium fpáli fauoze 1 non iure cói 1 nó
femper.Sed oemus bie tris pcurrentibue.f.g> minoz.cp peco
nia fua top in fubfidiumfirnJßal. in.d.l. fi vt pzopom'e.Sut
oubitaf er qua pecunia emitur 1 pzefumi'rar 1 er pzopzi'a.Lft
oefonctos arbi.tu.l.fi venttiinfi.oepzioilegi.cre. iRecorrendum tñ eft ad pieaurae vt pfideremus quantitatem bonoium
cóium 1 an ifte maioz nara babeat adminiftrationem 1 geftio
nem nec ne a cuius pdirionis fit vtrum pfueuerit lucrar» vel
non. THam et illis piecturis bonus vir pzefumeran er pecu-
s
nia cói vel er pzopzia facit qood notatur in.lfacultas.C, oe io
re fi.li.r.Pm 36al.in.d.L fi patru 9 .C£ertio cafu qfi Dubitai
cuius nomine cmerit 1 rune indubiopzefumitur emiffe nomine pzopzio.U magis.oe folu.ne alias intelligarur pcrfona'er
trinfeca.l.fi itaftipulatue.§.grifogonus.oever.ob. fm 3ßal.
in.d.l.fi patruus.iBicit tñ ipfe j ß a l cp vbi oubitatur quo nomine emerit a nomine pzopzio an cói quod recurrcdum eft ad
piectura 1 pfideranda eft affectioipfius ementis -zconfuetudo
nam fi pfueuit vt plurimum cói nomineemere g?ita ibi in DU
bio emiffe intelligarur ar.l.vcl vm'uerfozum. oe pig.acr. ^fta
autem oubia vt plurimum ptingunt in mercantijs qz non fiút
inftrumenta ibi que oicant gp emit pio fe 1 fuis beredibus.
CT^tem piefumitur boc er bis que poft acta funt iter eo6 pu
ta li actus erat gp emeret cói nomine.l.iiij.f. fi ab ¿gnoto.ff.oe
manumif.£rpzedictisapparet folutaqueftio quottidiana fi
vnus er fratribus cüm pecunia hereditaria facit mercantias 1
er illis lueratur vtrum oebeat alteri fratri cÓicare.TRam piimo videnduni eft ari fecerit nomine cói vel piopiio 1 cu3 bec
queftio oecurriffet oe facto oicit 36ar. cp fecit oftendi fibi l i bzum rationum in quo ptinebaturbic eft liber rationum mer
cantie f a n n i e ""ßberri 1 fratrum 1 er boc oirit apparerc gp
nomine cói faciebar mercanriam.l.nenfenius.ff.oe nego.geft.
? pzoprerea lucrum erat cóicandum.Sed fi non appareat boc
tuncfiille frater non erat tutoz nec curatoz lucrum 03 effe fuó
pzopzium.l.titium 1 meuium.§.altero oe admí.ru. S e d fi eét
tutoz vel curatoz tunc lucrum qö fecit ex pzima mercantia em
pta er cói pecunia oebet effe cóe.Secus fi er reiteratione ein
ptionum na3 pecunia redacta er mercantye cóibus vel er fro
«¿bus cóibue non eftcóie vt oicit glo.i.in.d.1. fi patruue 1 ibi
J ß ü . i bec q Diri oe tutoie 1 curatore funt vera quando con
fiat gp mercantiam fecit nomine pzopzio.Tñas in dubio etiam
Dici poteft g> aut ifte tutoi negociando aggreditur negotium
infolitum patri pupilloium vt qz pater pupilloium nuncp fue
rat mercatoi 1 tunc in dubio videtur gerere nomine piopiio
qiindubio non piefumitur in culpa.CTßft enim quedam nil
pa infolita aggredi.ff. oe neg.geft.l.ft negocia. Sut continuât
negocium folitum non autem aggredimr infolitum vt fi erát
ouo qui faciebant fimul mercantiam 1 vno morruo alter con
tinuat fumptibue fily fratrum ¿ndi'uifam bereditatem poffidentiumtunc videtur eoium nomine ptinuare ar.ff. oe nego,
geft.l.nam 1 feruus.§.fi viuo. qi a piimoidio tituli pofterio:
foimatur euentus.l.i.C.oeimponé.lucra.Defcrip.li.r. 1 eft ar.
ff.fami.bercif.l.fifilia.§.neratiu6.'z,ff.p2ofo.l.actione.f.moite ver.fed quod er re cói nec oiftinguitur vtrus ex puma mer
cant¿a aliqd peruemat vel er fepi'us reperita qi natura bUiue
actus eft gp id qö pofteafitfemper loco piioiis fubiogetur.ff.
oe pigno.l.cum tabernam fmÜÖal.in.d.l.fi patruus.
CTSecundo quero quidfivnus er focys facit illiciram lucrú.
a n illud inter focios veniat cóicandum.Enc gp aut eft pera fo
Cietas licita 1 tunc lucrum illicite quefitum non venit cóicandum.ff.pzo foci'o.l.quod autem er furto. S e d cóicatum fponte trahit feeum periculum pdemnationis qz qui percipit a focio fcienter illiciram lucrum videtur fe aftringere ad penam
non folum ad perceptareftituenda.ff.pzo focio.l.fi i'gitur.ßö
tamen er malefìcio focius ptulerit non aliter recipere oebet gì
fi pdemnatue fuerit.ff^zo focto.l.quod autem ver.quod enim
qui ter.facit ad queftionem.Si pluree erant focy omnium bo
noium 1 vnus feneratur pecumam fub vfuri's 1 molta lucrai
1 omnia ptulit in cóe.¿Éiodo redijt ad penitentiam 1 pzomifit faeerdori rellituere male ablata nunquid ertrahetur oe cói
1 videtur gp non qz.d.l. requirit vt piimofitpdemnatue tamé
fatis videtur pdemnatus er quo piomifit faeerdori rellituere
nec refert quomodo fuerit condemnatus Pm ¿Ubar. fili. in.d.
.l.quod aút.facitad boc quod notât Ifèofti'.m.c.fi.oe fepul. vbi
ipfe oicit gp in cafu illius oecretalis non folum lie erat ptefta
ta fed etiá fenrentia lata er eo feilicet gp facerdos piecepit oe
linquenti vt fatiffaceret illis quos lefit 1 ficpieceptom facerdotie oirif fnia facit qö notât 26ar.tn.l.i.§.buius lludy.ff.oe
iuftí.i iure.oe eo g .pmiftt faccrdoti in pfeffióe oe nó agédo
qi non poterit poftea agere tangí publice pfonefit^miffum.
C B l i d e tit oe bocin.l,ft tibi.§.qdá,ff.oepac.p ooc.legétee.
^Suàndoq; eft focietas illicita lucra illicitu ? tunc non eli cómunicandu necfieli cóicarum fponte faciit tranlire periculum
qt actio pio focio nó poteft nafci.lf.p20 fo.l.nec pzetermittendumfanI Ö il.ibi 1 oicitur focietas illicita illa qui faciunt pie
dones qui verat tot3m ^ftaliam.TRa irte funt illictte focietates.? incidüt in crimen lefe maieftatie.lf.oe colle,illi.l.quifqa
finis autem ilia? focietatu ell furandi terras occupandi lites
feminadi que oia funt contra natura vt babemus in ftmili.lF.
oe ter,mo,l.oiuu3,?.l.agraria.e3nde quo? finis é malus ei 9
fubftantia mala é? repiobata a iure 1 to modo ciuitates qua
faciunt ligascontra fuperioté vel contra pare; 8d emulationé
quia nó valet vt no.f nno.i.c.oilecta.oe ercef.ptela.P3 j ß a l .
in rub.C.pio focio.
C X e r t i o quero quid ft fratres poli motte patrio remanferunt in comunione ? vnus aliquid lucratur ? oubitatur vnde
quefiuerit.lRefpondeo aut ifte fratcr erat bomo male conditions ? nullius artifici) ? omnia piefumuntur babere oe comuni patrimonio patrie arg.eius quod oicitur oe vrore que
ptefumitur omnia babere oe bonis mariti.ff.oe oona.inter
viru51 vro.l.quinta.C.eo.ti.l.etias.ry.q.iy.c.placet.? ideo có
municandu eli vt in auté,oe eccle.titu.§.interdicimu6.Si aut
piobetur bone conuerfationis puta quia eli artifer ? bene lu
cratur ilio cafu non piefumitur cp babeat oe comuni nifi erpteflfe piobetur immo ptefumendum eil q> er operibus fuis
quiafuitoiligensfibi querendo.C.arbi.tute.l.fi oefunctus.i
oe bere,vel acti.ven.l.venditot.circa mediom ibi pteciii enis
bominis.C.ad.l.fal.l.iij.in ptin.i£ll enim ptefumptio q» artifer aliquid lucretur er operibns fuis cn; maledicatur bomo 3
froctu non afFert t omne artifici^ per continuum erercitium
oicitur fufcipere incrementum.l.legatis.$.otnatricibus.oe le,
iij.frn 5a*oe Sre.in fuo tractam oe ouobus fratribus.
Ì T ^ u a r t o quero pone q>fintouo foctj vnius mercantie«
Sinus vult ire cummercantia ad certum locum alter oicit no
lo ? »Ile accipit ? vadit fuo periculo.©ic q> oe lucro non tene
tnrconfocio vt notat aöar.in.l.quia poterat ad trebel.fcòm
36al,in addinone qua; fecit ad tractatum 36ar.oe ouobus
fratribus facit.l.fi viius.§,fiquid vnus.ff.pio fo,? oe iu.oo.l,
fi mancipia.?.l.pe.§.mancipia.ff.fo.ma.
( C ^ u i n t o quero quid oe fructibus ootis vnius er foctjs.
TRefpondeo cum fructus ootis cedant marito piopter onera
matrimony vt.l.pto oneribus.C.oeiure ooti. ? etiam quia
eli oominus rei ootalis.C.oe rei ven.I.oote ancillam.ff.fo.
ma.l.fructus.i.l.Diuoitio.^fti fructus cómunicanmr inter focios omnium bonotum.ff.pto focio.l.fi focietatem vniuerfa?
fottunaru5.i.l.fi inter fratres voluntariu3 cómertiu.i.l.ea ve
ro.§.cit fpecialiter.cum et ipfa 00s communicetur.f.actione.
l.fi vnus.cum.l.fequenti.lf,pto focio. a l i a s vero fecus nam
lue cederent foli marito piopter onera matrimoni) FM DO.
Tibetrum oe ""jjberuiio in confilio quod incipit quoniam iam
dudum confului.in oeci'moquarto libio.cófiliozum carta.rlv.
CCSert0 quero vnus erfratrib9totam familta; alimentami
ex lucris fuis patre moztuo. ^ftud ptecipuum oeducetoirit
•Jßicboioe mat.q» non quia boc erpédédo pio oneribus paIris ell ? non vfus beneficio legis.Bed videt" volutile patri
querere pleno iure er quo non feotfu3 polfedit ? boc per lit
terä.l.cü 0p0ttet.ibi.0u5 oicit er fuis operibus poffeffe funi.
TBam econtra fi pater oilTimulat q> fili9 cófumat vr reniici'3
re vfufructui vt eadé.l.§.finauté.l>m TRicbo.oe mat.lbót oi
ci cp aut filius fecit vt adminiftratot qt pater p man9 eius re
gebatnr? tunc oebeat pcipere aut fecit boc ituitu pietatis 1
obfequij natia ? tunc ea nó oebeat percipere ar.lf.oe nego,
ge.l.nefeni9,ff,oepeti.be.l.fi.ßm jßal.in.l.certu.C.fami.ber.
CSeptimo.iQuero an inuentu per vnü focium itineris vel
a cafu vel foitunafitcomune Ci. in.l.tadiu in fine.C.pio foc.
oicit q> nó ? é quellio puerilis.j£go credo verii p.§.cu5 DUO,
nifi effent foci) oium bono? qi tunc cu ipfi pferit oia vncuncg
«zqlitercöq3 cjrtta.l.iij.§ cö fpaliter.ff.pio focio.? ea.Uü ouobus.ffociü vniuerfa.iuentu ét corcare tenet"fitale inuétfi fie
bat occupatio puta qt erat géme vel lapilli i littoie maris in
nullius bonis eriftenres.ff.oe acqui.pof.l.i,? tbefaurfi quidé
p » parte inuentousfitinlli,oe re? oiui,§Jbefauro0»?,rütj.,
q.v.c.ficut inuenifti.THó tn intelligas q> acqfitio fiat folu p in
(trumentu vifusfineactuali apptebéfione immo é necelTaria
actualis apptebéfio facta manibusaut pedibus.l.iij.in piin.ff.
oe acqui.polT.Pm Tg>au.oecaftro in.U.in ptin.eo.ritu.Secus
fi inuentu erat tale cp non efficiebaf inuenientis per illä regu
la cp tufi non é ad aU'ö fpectare fcireoebmfti.l.ai querebatur
.C.vnde vi.quia eratalterius.£rquo nófitinueniéris 'non te
netur eóicare immo li fibi inuentoi tale inuentu appzopu'aret
oelinqueret vt oicta.l.cum querebatur.? er Delicto acquifita
non oebent communicari.l.quod autem er facto.ff.pio.fo.
CL^ctauo ^uero vnus foctoiiifuitaliquid lucrat9ertra id
qò (ociztaté non tangit an locietati cedat.©ic cp nó ? ideo nó
eli cómunicandii.0,eadé.l.§.cii ouo.? bic qò eli argumentum
pio affeffotibu0 ? pio feruitotibus alio? vtfiquidlucrent nó
ipediendo oebitu officiu; oebeat illud l'ucrfi ad eos plenarie
perti'nere fm oominu3 j&ionyiìuì oe perufio in.o.§.cii ouo,
Secus fi impediretur oebitum officium ar.eotum que Dieta
funt fupta in quarto quefiro quarti membri pu'ncipalis.
CTlRono ^uero fi funt ouo focij qui babent oomfi eo? có
muné altero abfente alter folus habitat nunqd reneaf ad pte
penfionts.aut funt vfufructuarij qt ambo babét vfumfructu
aut ambo funt oni aut vnus e onus alter vero retinet in pignus ? ea' habitat aut vnus é oominus alter vero fimpliciter
? fine caufa retinet ? ea babitat.CTlfbtio cafu quando ambo
funt vfufructuarij ? vnus habitat videt" habitare iure fuo vt
infra oicefqu ambo funt Domini aut vnus vult babitare alter vero vult locare tue agant coi Diuidudo ? iuder officiü fn
115 ita oiriget vt vel regionib9eiu6 vti fruipmitrat vel locec
vfumfructù vni er illis vel ternepfone vt hi pcfióes fine v i
la ptroiierfia percipia'c.l.oomö.^.cö vfufructu.ff.cói 0iuidan
do.Hel fi res mobili'sfitétfipoterit oiuidi vt iter eos conue
niat caucantq3 per tempota fe vfuros ? frnituros boc eli ve
apudfingulosmutua vice fit vfuffructus vt.D.§.cum oe vfn
fructu.?.lJ3ec oiftictio.§.cu fundus.ff.locati.CTScöo cafu qn
ambo fuRt oni.23ut qrimus nuqd ille q bitauerit teneaf fol
ue péfioné illi focio q nó bitauit.SIut qrim9 fi vn 9 vult babi
tare alter nó vult locare an volés bitare cogaf ad locandu5,
C C i r c a ptimii é pcludendu aut aliqd puentus de penfione 1
WRC puentioni llandii eli ? fi poli finitó tempus erptelium in
puétione babitauit oicitur Durare cadécóuentio.l.^té queri
iur.§.qui impIeto.ff.locati.8ut nihil fuitactii oe penfione f5
fimpliciter vnus focius babitauit oornö eoe;alter vero q nó
babitauitpetit penfioné partis fue ab co qui folus babitauit
? tunc oicendu eli cp non babitans ab babitare pefionespete
re non potell quia babitans cenfetur iure fuo vti.l.merito.ff,
pio focio.? quia vfus non pót oiuidi nifi oiuidaf oomus vt
videt oe boc glo.o:dinaria in.l.fabinus.ff.cói oiuidüdo.?.l.fi
vt certo.§.fi ouobus vebiculu5 .ff.cómodati.^ta oicit lAicar,
malüb.fuiffe iudicatu vt refert Ci.in.l.fi quis put3ns.$.finau
té.ff.cói oiuidundo in additi.fuis,Secus fi percepiffet fructus
agri vel penfiones quia tunc teneretur redimere parte5 ptecepto? per oictalfi quis putans.§.finautem vbi cafue.Ct fic
concludédo ratione cóis ptocedi't vfus indiffercns fed non in
tegra percepn'o emolumento? fm 3Öal. in.l.ouo fratres.oe
acquiré.beredi.? "^»etrum oe perufio in confilio quod inci
pitÄucasfrancifcus-ilfeatbeusbabitantes oomum communemin.riig.libtoconfiliotumcarta.clvi.vbi tenet focium
babttantem non tenere alteri ad penfionem.
GTCirca fecundu fi vnus vult babitare alter vult locare.Sn
volés babitare cogaf ad locädii aut volebat alteri locare tori
oomu aut parté. £5i tota oomii ? tue aut oomus erat confue
ta locari aut non.Si erat cól'ueta locari vtputa ouo babebat
bofpitiü eòe qó locari cófueuerat ? vnus vult locare alter nó
? tunc equus iuder cogct eos Ilare equirati étfineotuifióe DO
minij ?pfiderabitqjpfuetudo é altera ni\C.oe,pbati.I.actoz,
? facit qò notat 36ar.in oicta.l.fabinus ? i oicto.§,cu fundus
fm 3öal.in.l.i.C.qui tefta.Si vero nó erat confueta locati.?
tunc aut alter focius vult vti ad vfum oeftinatii ? potell eni
inuito altero focio qui volebat locare vt vult glo.in.o.l.fabi
nus.? glo.in.o.l.fi quis putans.§.fiquis in communem.? glo.
in,Urbo«bus.§.fi nam's.ff.oe vfufructu,?,!, intanium.ft.oe
rerum oiui.nec tune tenetnr foluere penfionem qz cenfetur iu
re fuo vttp pzedicta. Si; vero vult va iure ad vfum nó oefti
natum i tane fi resfitoeterioz non pótfon^ac.oe 30el.in.l.
fi edes cóes.ff.cói oiuidúdo.í. vnus er oominis.ff.oe feruitu.
ti.generali.-z fi vtif non tenef anione pzo iodo vel cói oiui.
fon glo.in.dXfi qs putaus.§.fi quis in cóem fundú.i.l.fi fúdú
•ff.eo.Si vero nonfieretmelioz neqs oeterioz i tune pp immenfas ptentiones 03 veniri ad oiuifionem ím duil.C.tffa
crofan.eccle.l.iubemus nullí.in pn'n.fup verbo oiuidere, farit
.ff.oe ferui.viba.piedi.l.i re cói. S t vo vnus vult locare par
tem fuam alter non vult/jjàone frater meus 1 ego babemus
oomum cóem ipfe indignai' mecum recedit oe oomo 1 locat
parté fuam cuidam ftipendiario.Égo nolo gp ille ftipendiari9
ftet in oomo cum ibi babité cum familia mea f3 frater meus
oicit cp ego non poffum pzobibere vti íuo iure 1 ipfe non in
uenit aliú cui poffit locare 1 pars fuá non 05 effe fterilis.Hn
de aut ego accipiam eam ad penfioné aut ego admittam ftip¿
diarium;©ic gp ego non teneoz ílípcndianu5 admitiere qz nó
eft bonefta pfona.ff.vfu. 1 babiXnon alter, nec vr equnm gp
quis cópellefpducere.I.nec emere.C.oe iure oelibe. P5 26al.
in.l.i.C.qui tefta.^uod facit ad qónem fi vnus fcolaris recedit vt non poffit cameram fuá alteri locare ad q«5 faeít qz qui
focietatem pbi't certam pfona3 eligit.^ufti.pzo focio.§. folmf.
1 ad idem.ff.oe ver.obli.l.fi quis arbitratur.oe offi. oele.c.fi.
gtem beres focij non fuccedit in focietate.SJnfti. pío focio.$.
actione.i.§.moite,iñon enimfitquis focius alicui innito i p fo.l.q admittitur.ff.pzo focio.ar.p inftitu.locati.in fi. vbi in lo
cú pzimipductozis alter eius beres fuccedit.C.locati.l. nemo,
vbi pót quis rem pductam aly eqne idoneo locaread eundes
vfum ar.ff.oe vfufXequiffimum.§»fi.Sed piius oictum veri
lis eft p Dictam.I.g admittitur.cum ouabus fequétibus nifi ali
ter fuerit in pbendo actum ar.viy.q.ij.c. illud. •í fequenti.fm
Spe.in ti.oe iudi.§.gnalia.ver.circa. boc quero an fcolaris 1
"íRofre.inrubiica pío focio.ver.quidfi plures.03 ^o.an.in ad
ditt.in oicto ver.circa.©icendum vr gp aut focio? intereft qz
non eque idoneu3 fubftituius itunc loquif glo.3nftúlocati.|,
fi.1 Spec. 1 "iRofre.iìlut focio? non intereft qz fubftitutus fit
tm idoneus 1 tune pótalium loco fui oimittere a loquituropi
nio pria non vtfitfocius ad oiuidendú fjad babttandum Pm
Tñicbo.oemat.-z 36al.in oicta.l.nemo*
C Circa tertium qñ vnus cft oñs 1 alter retinet rem in pignus.f.creditoz 1 tuncfiuefitpignus puentionalefiuepzetoziú
fiue iudiciale talis credúoz retinens oomum 111 pignus fiue lo
cet alterifiuepotuerit locare 1 loeauerit fiue babitauent cum
habitando oícatur fructus pcipere Pm glo. in.l.fiis qui bona
.§.i.oe pigno.ad penfionem tenef vt eft tee. ¿n.d.§.i. ibi cum
in vfuras fructus pcipiat.Hut locando aut ipfe percipiédo ba
bitandoqj per quem ter.oicit 36al. ibi gp I5 glo.fing. in auté.
oe erbi,reis.§. fi vero oicat qo fructus erienuant foztem í pi
gnoze puentionali. Secus in pzetozio pignoie vel iudiciali qz
oe pfuetudine creduoz lucrar eosfonillam glo.tñ illa cófuetudo eli p ter.d.l.fi is qui bona.§.i.<z ideo idigeret ifta pfúem
do pzobatione factifon36al. ibi quod tene menti. £x boc no
ta ip I5 ¿3uil. oicat aliquid effe oe pfuetudine non creditur ei
nili ¿-bef.^fdé tenuit erpíTe 36al.in.l. pfentaneú.C.qúo 1 qñ
iu.qtí tene in èli qz fepe venit oe fetó 1 ego vidi idé oubitari.
CTCirca quarrum qñ quisfimpliciterbabitatoomú alterius
1 tune aut bonafidea nó tenef ad penfioné qi bonefideipof
feffoz Iucratur fructus oe refti.fpolia.c. grauis 1 p £3uil. in .1.
fructus.-zXer oiuerfo,ff.ee rei ven.-z.Lcertuj.C.eo.ti.nifi fozte
íub dubio tñille bonefideipoffeffoz feciffeteipéfas in oomo
1 ad perpetuam rei vtilitaté qz tune fozte erpenfe cum penfio
necópenfarenf que percipipotniffet qz habitando aut locado
oz fructus pcipere vt.dXfi is qui.f.i.t.l.vzba.pzedi. péfiones
.ff.oe vfu.ideo cum erpeniis cóputat.l.fumptus.ff.oe reí ven.
•zXfup.C.oe euic-^n qbus legib9 eli cafus in quo bone fidei
poffeffoz non lucrai fructus er quo cú expéfis factis copen fari
oebét tñ cogita qz eft quottidianú <z pulcbzumfieft ve?. 2lut
nó poffidet bonafidef3 aliter a tune ad péfioné tenef Xin fúma.§,-zficbabitatióe.ff.oe pdi.inde.'z ibi p 36a r.
Ciòccio qroncius cuiue oomus peryt incédio vel ruina 00
mum pfanguinei vel amid fui inlrauif tunc vacuam nulla pen
fione puenta quam per aliquos ános habita uit oonec fuá 00
mus refecta fuitpetitpfanguineu6 oñs oomus penfione5 É l
bertus Galeotti extra volumen oiftinguit.Slut vterqj pzedicto? vel alter pfueuít locare oomum aut non.CUázímo cafu tenef inquilinus ad penfionem p.l.fipolienda. oe pzefcri.
verbis.céeeúdo cafu qz neuter locare vel pducere iblebat
non teneaf inquilinus.ff.oe oonatj. ínter vi? 1 vroze3.l.vtrú
.ff.oe pzoba.l.pzocula.C.oe vfu.l. credítoz p quam pzobaf gp
mutuans qui non puenit in mutuo oe vfuris fibi foluendis ti
las non petit.C.oe reuoca.oonatj.l.fi.ín fi.C.ne oe ftatu.oefii.
.l.tj.-z.l.fi pater.C.fami.ber.-zXfilie.ff.eoXque pater.C.ó neg.
geft.l.y.ff.eoXnenfenius oe le.iy.l.vroz.§.fi.ff.oe pdi.indebi.
.l.cum bis.§.penuI.ff.man.l.fivero non remunerandí.§.pzio,
fon fo.an.in addig". Spec.in tí.oe locato.§.poftcp ver. pono
ficut er pducto.? vide oe bac materia 36ar.in.l, in fumma.§.
frumento.ff.oe pdi.indebi.
Condeció qro ouo funt fratres alter ex bis eleetus é ad ali
qo offifi fed qzfimpler1 infuffíeíés inuétus eft alius frater ei
fubllitutus eft nunqd lucrum er offó ilio pzoueniens 03 fubfti
tutus cóicare cum fratre.©ic q?non f3 illud babebit pzecipuú
»C.oe affeffo.l.veluti caftrenfe.C.oe aduo.oiuer.íudi.l. fo? ni
fi pactum aliud inducat vt in.^.idé papínian9.? in.§.fi fratres
.l.cum ouobus.$.pzo focío.lfíam impericia fratrie buie obef
fe non 05.ff.fi qs ali.te.pzobi.l.ü.§.fratris.l.oe pupillo.ff. oe
noui opis núc.|.fi pluríú.nec 03 alteri per alte? 1c.ff.0e alie.
iu.mu.caufa facta.l.i,g>aút ipfe oebeat totum habere pzobaf
.ff.ad municipa.l.titío.oefupple.negli.pze[a.c.grádi.in,ví.íni
Spe.in ti.oe iudi.§.fequitur ver.quidfialter, in quarta parte
Spe.facít vt maritus non lueretur in totum ét fi in totU3 non
fubftinet onera matrimony,
CBuodecio qrofili9tu9accepitvrozé a q tu accepilli ampia
ooté pzo eo vroz ifta oecedit in mfimonio 1 filius tuus er fo:
maftatutivel er pacto Iucratur iftam ooté vel certa3 eius par
tem.^lèiodo querit' nunqd te mouuo filius tuus oebeat babe
re boc lucrum pzecipuum vel oebeat fratribus fuis conferre
riE6al.in.l.vroztU3.C.fami,ber.pcludif gp 36ar. in quadá fuo
traetatu fequédo.©i.in.l.fi cum ooté.§.tráfgrediamur.ff. folu
to matrimo.oiritcpiì focer fubit onera matrimonii) boc lucrú
eft pzofectítium 1 ipfe Iucratur qz I3 acquíratur filio er fozma
llatuti non ourat penes eum nifi quodá momento tancp ,pfectitiú. C S ¿ vero filius fubit onera mfimoníj puta er lucris
futs aluit vrozem tune ipfe filius lucrai ootem cum effectu qz
eft aduentitium lucrú a fi tu oicis in ilio lucro pater babebat
vfumfructú.TRñdeo quod pater oiffimulando vr remittere.l,
cum 05.§.finautem res.C.oe bonil'qs libe. 1 in illa onera funt
pzeeife er re filg.Si aút pater ? filius participauerunt in one
ribus mrimonij iurta onera que vnufquüqs luppoztauit lue?
ootis acquirif . C S i aút paire moituo filius lucref nulli ou
bium eft cp baberet ooté pzeeipuam 1 nil pferret vt eft cafus
notabilis in.dXvroz tua Pm 36al. ibi.^bi etiá oicit gp filius
emancipatus pót a patre erigere ooté fue vrozisqz vbi one
ra mrimonij funt ibi 05 effe oos q pio ipfis onertbus oefer
u.re o5.l.pzo oneribus.C.oe iure ooti.
C©ecíotertio qro qñ filius lucraf cú pecunia pzis. S n tale
lucrú oebeat eé pzecipuum vel poft moztem patria teneatur
pferre fratribus.Sup boc arriculo plures fuerút opiniones,
C ^ z i m a quidem fuit glo» inXcum op3.C. oe bonifqj libe,
quam fecutus fuitSpe.in n'.oeiudi.§.fequitur.ver. quid fi al
ter volens ea que filius er paterna pecuniafibip patrem ad
negociandum pceffaacquiri't peculium pzofeetitius viderì 1 io
fratribus cóicanda foze.C.fami.ber.l. certum. £ a qdero opinio oupliciter piobatur.C^n'mo ex ooctrina ter.^nfti.per
quas pfonas.§. fanctitum.oicentis gpfiquider re patris filio
obueníat totum patri acquiri.iQue aút inuidia eft vt quod er
patris occafione apudfiliumpiofectum eft boc é eum reuerta
tur. CSecundo er ter.l.er re.ff.oe vfufru.oicentis erre fru
ctuarij 1 id intelligitur per feruum acquiri qó er adminiftratione re? eiufdem lucri feruus fecit 1 igitur fructuario acquirit.adidem ter.ff.oe vfu 1 babiXfi ita.§.fi.oicés feruus cuius vfum oomtarat non etiam vftimfcuctu; babemus poteft
•edam ex pecunia noftra negociafus clic 1 quicquid co modo
acqfiuerit in peculio noftro fu. Jta igif in .ppofito noftro fili9
.que in ptate babuit pater porefl ex eius pecunia négociât9 fu
iffe i pfequenter quicqd eo modo acqfiucrit in peculio pater
nofitigif ei acquiraf .^Inde ét rcfultat vt fratribus id cóicet
vt.d.l.certû.Secuda fuit opinio 33ar.in J.i.$.f5 nec cafirenfe.
ve colla.bo.i in.d.l.cu opoitet.i in.Lillud.C.oe colla.in aliqbus lec.i in tractu fuo oe ouob9fratribus in prima parte eiuf
dé in.y,q.ptin,i i'n.l.fi tibi.§.fi pactus.ff.oe pac.volcris medie
taté lucri boc cafu ope i induftrie fily negociâris attribut' igif
illud aduétitiû fratribusnon cóicari.C.colla.I.fì.zlkcdietatem
aiitaliam lucri attribuì pecunie patria igif ilia tâq? peculiuj
ptofectituifitfratribus cóicanda vt.d.l.certû.feec aut opi.pjo
baf ex ter.3nfii.per quas pfonas.§.que aiit er alia ibi ou oi
ritter.ne qò ei filio fuis laboiibus rei pjofpera foituna accef
fit boc in alii ic.'Bd idem ter.in.d.l.cum op3 ibi 1 ftlij non lu
gebunt que er fuis laboiibusfibipoffeffafunt ad alios tranf
ferenda ic.CTSecundo piobaf er eo qò oicit in rimili in focus quo? fi vnus pecunia alter operam atqj induftrias ponit
medietas lucri ponenti pecunia tribuir.Sltera vero operam
ponenti.C.pio fo.l.i.ff.eo.l.cus ouobus.f .fi in coeunda. ©icit
enim alibi ter.cfi plerfiqj pauperioi opera fuppleat quantum
ei per cóparatione5 patrimony oeeft.ff.pio fo.l,focietateo.§.
focietas.? alibifientpleruqj enim tâta é induftria focy vt plus
forietati pferat cp pecunia eo.ti.l.fi nó fuerit.? alibi ftc.f. qi fe
peopa alicui 9 ^ alteri9pecuia v j infti.eo.§. oe ilia fane.lbac
in opinioné ipfe limitât in.I.qò feruus oe acqui.pof. G E e r
lia fuit opinio 38al,in auté.er teftó.C.oe colla.? in.dJ.cu5 05,
oicentis 0m opinionem 3a.butri.banc lucri oiuiftonc non fo
refienda£5 36ar. vnifozmiter vt femper pio parte oimidia
oiuidatur f, arbitrio boni viripfiderata quantitate pecunie 1
qualitate pfone filie eiufdéqj induftria.fi2.uid enim fm eundé
fi pecunia paterna numero fueriteentu er quaftliusfingulari
eius induftria Iucratus fuit mille.Cii tri alius non fuifiet lucra
tus oucétos certe tunc iniquû erit ot'cere fm qò36ar.voluit,
3mmo boc cafu tribuenda erit maioi poitio perfone 1 indùUrie fily qì paterne pecunie ar.ff.adJ.fal.I.ft beres inftitutus.
1 boc qi equii cum fumus in bonefidei iudicijs bono viro otnidenri piacere 05 perinde acfierpieffum puentfi foiet.j@ffi
eiu enim ius oicentis qui femp ante oculos equitate; babere
05.ff.oe eo qi3 cer Jo.Lqò fi epbefi. 3n bonefideienim iudicijs iuder 05 in re equa terminanda quâtû fi nominatim eius
rei q vel cuius equa facta é puentio.ff. ò neg.gef.l.qi tantudé*
vbi eft cafus nobilis nec buie fnie refraga nfea iura q 38ar.
fupia oirit.3Ha in focietat| pctu loquunreuius natura évi in
oubiópueniffe videanrpoitiones inter focios equates eé oe
bere vt.d,l,fi non fuerint.3nfti.eo.ti.§.'z quidéfin i b i U idem
pcludit ipfe 36al.i.l.certiì.C.fami.ber.C^uarta fuit opinio
oomiXodoui.qui vt ipfe afferit in confilio qò incipit quo ad
piimfi piopofite pfultarióis i lectionu oifcuriu fuit in bac opi
nionevj.^uandoqj ftlius ctl pecunia patrio negociaf nomine
patris.âliqn negociaturfimpliciter.Slliqn nomine pjopu'o 1
eiufdé periculo.aiiquado nomine coi 1 coi periculo.CT Ifbti
mo cafu oicebat totu lucrum baberi pio ptofeiritio cótcandnq5 foie qi ex quo paterno nomine negociarcenfetur taq? infti
toi feu .pcuratoi patrio ad negociandu pftitutus 1 ideo'totum
patri quérir.ff.oe.pcuJ.q6 piocu.er re cu fimilibus 1 pnr fra
tribus cóicabirvt.d.l.eertum.C Secundo cafu idem pcluden
dnm qi er quofimplicitercu re paterna négociât" cenfctur in
oubio nomine paterno ncgociari.3deoqj pii queri ac fratribus cóicari ar.ff.qn er fac.tu.l.er moite,§.i.i fi.CCXerfio cafu qn nomine piopiio 1 periculo fuo oicebat tunc filio qri nec
cóicari oebere pio boc allegai J.idéq5fimandaucro.ff.manda
li.td.fi vnus er focys,§.fi qd vnus.ff.pio fo. C ^ l r i m o cafu
oicebat veri effe opi,35al.fupia relatam tu qi non piefumif
filius velie opera 1 induftriam fuâ iâctare.ff.oe pioba.l.cii in
debt'to.oe renu.c.fuper boc. tu qi certii eft id qò oe fuis labo
ribus ac induftria querit aduentitiû cenfef vt.d.I,cum 05.1 oi
cto;§.qò aut er alia.^nde clap eft in eo bedie inter patres 1
filiû pfiftere poffe ciuilem obligarionem J.iubemus.§.fi.ff. ad
trebehfirmamtglo,? ooc,inJ,frater a fratre.ff.oepdi.indebi,
1 in.I.fi quis pio eo.ffioe fideiuf.$.i.C.oe pac.conuen.l.pac, 1
J.i'mperatoi.ff.ad trebeU eft cafus in.I.fi quis piiotis.§. in il
lo oe feciidis nup.Zum étqi ter.oicit fozmaliter q? fepe quo
runda ita pieciola eft opera r i eos iuftum lit melioii pditione
in focietate admitti.3nfti.p10 fo.$.oe Illa fane.-z banc opi.ita
femp legendo tenuit ons 2-odo.^einde pfulendo ipfe in oi
cto pfilio tenuit alias fecutus fuit ops'JBar.i quo fp oicit gp fo
let effe fubfta'ti'a veritatis.Ss puto nó effe recedendù ab opi.
38al. qu.im oe iure verioiem imagisequitatipfonam arbi
troi per ptedicta 1 p ea que piene oicra fuerunt fupia in quar
ta parte principali in piima.q.
CiSccimoquarto quero qdfifilius lucrariaboiado in re pa
tris puta agruj feindit vel oe lana patrio panum facit nnnqd
lucrum qò er opera peruenit patri acquiraf in boc oirit. •ft-ìi
cbo.oefliat.qj aut id in quo laboiat ftlius trafit in nouam fpe
ciem vt qi oe lana panum facit 1 tunc pioprietao acquirif filio ar.^nfii.oe re? oiui.f .fi ouo? patri vero acquirif vlufru
ctuo.Si aiit non trafit in noua fpecié vt fi laboiat in fundo pa
terno ligonijado vel fimilia faciendo 1 querir patri pieno iu
re I5 er lubonbns fuis bocqueratqi opera cedit rci.ff.oe con
di. mdebi.l. fi in area J5 Pm opi.36ar.fupia relatam equii ect
gp iuftu piecium opere tribueref filio operanrificutipfe oiiit
in filio mercatoie lucrante cum pecunia patris. Tftam laboi 1
pecunia oiuifionem recipiunt.ff.oe an. lega.l.feio. 1 buie opi'.
oicit 53aI.in.d.l.certu.C.fami.ber. cp ipfe ce eqm'taie pfulen
do 3dbefit in fuis propiys terminis.f.in filio mercatoie cum
modificatione tn oe qua.s.piorima queftione oirit 36al.
C©ecimoquinto quero an lucra eroffieijs a cóitate quefita
per vnii er fratribus alteri cóicandafintons 2Lodo. in oicto
pfilio qò incipit quo ad piimum piopofite cófultationis oicit
gp nondum tn non ptemplatione illa babuerit. D9oc atTt ve?
effe piobaf qf aut bmói lucrum accedit peculio aduentitio p'u
ta qi ex eius laboiibus quos in officio babuitfrater Inerii fen
fit cum tunc id peeuly aduentity fu vt.C.oe bo.que libe.l.cum
C5i.d.§.quod aiiter alia.3nfti'.perquas perfonas no. acqui,
c tunc fratrt non pfertur.Lfi.C.oe colla.aut es lucra peculio ac
ceduntcaftrenfi puta qt ratióeadminiftrationioin bmóiofficys frarer er publico falariii pereipit 1 id quafi caftrenfe pccu
lium eft.C.oe inoffi.tefta.l.fi.C.oe affeffo.l. veluti caftréfe.C.
oe aduo.oiuer. iudi.I.foti. 1 tuncfimiliternec fratri pfertM-i.
,f.f5 nec caftrenfe.cum fi.oe colla.bo.lHcc qdem oieendus q>
quauis fratres bereditatem paterna^ indiuifam tenuerint in
ad boc hi coi quefita redigere oebeant qt contra ter.in.1. cum
ouobuo4.f1 fratres paternam indiuifam.ff.pio focio.
CCBecimoferto quero an lucru ootis pioueniens vni er fra
tribus cófcari oebeat. ©ic q? lucru er oote ptouenics ad vnu
er fratribus maioié qò ad eum ootis ca peruenire oicitur vt
J.iy.f.nam 1 fi quis oe oor.ptele.ac étipfius ootis fructus q
mariti funtob onera matrimony q fuppoitat .C. oe iure 00,
J.pto oneribus.ff.oe iure oo.l.ootie fructus.altcri fratri om
nium bono? pfocio cóicari oebeant cu ille paritcr onera matrimonij fubfiinuiffepiefupponat".3lie
ter.fingularis iun
età glo.fi.inJ.fi eo fpealiae incipit fi eo.ff. pio fo. vbiotep
lucrus ootis pioueniens vni er focys oium bono? cóicari 05
ét alys fi illi matrimony onera fubftinuerunt nec ptedicte oe
terminationi obfiftat oifeeptatio ootto? 1 glo.oe qua inj.oo
tem.ff.oe caftren.pecul.-z in.I.qò fcitis.in verbo ootéacquiri.
1 in.l.i.i.y.C.oe bonifqj libe.i in.I.fi cu ootem.^.tranfgredia
mur.ff.fo.ma.i in.l.y.C.fami.ber.iin auté.er teftó.C.òe col-,
latio.i p jBar.in tractatu oe ouobus fratribus.in ptima par
te ptin.iqóne vltima in qua querir an pars ootis qui vrote
ptedecedcte maritus alias filiuser fotmaftatutilucraf veniat
di fratribus cóicanda qiii illa loquitur eo cafu quo nó piefup
ponif oium bono? focietas ptout bic non tn oieendus er omni negociatione in eòi oomo incer fratres viuo patre facta in
telligaf pcta focietas qm prium eft vt ps in J.cum os.C.oe bo
nifq? libe.c infti.per quas pfonas.fquod aut er alia.? buius
rario illa eft qi bmói negociatióes viuo patre facte patri vfu
fructu querut vt in oictis iuribus.i io negocianf patri mó re
ferunt queftum frater fratri in quo pfiftit focietas.ff. pio fo.1.
coirà cumJ.fequen.3te qi nec poteft pbere in aduentitys fine
c
i
«mfenfo patrió víuentfs in cuius funt potcftate.C.oe bonifcp
libe.Lfi.$.filgs autem.Satism eft ¿Uá contractant intelligi er
comunicatane omnium bono? poft moitem patrie inter eoe
facta ? ita confuluit ooXodo.
C ï v i j . quero ouo prerunt focietatem oetnde in fine trienij
reuifa róne lucri apparet çp qlibet fuit lucratus centú. S n u e
eo? fua centú fuit pfecutué ? extra focietate pio fuie neceflïta
tibue pfumpfit. alius vero fecit fe creditor Diete focietatis I
centú occafione oicti lucri ? nibilominue ptinuo ibt'dé in Dicta
focietate rerinuit non aliter oifponédo.¿foodo finita focietate pzedicta illeq retinuit oicta centú in focietate in qbus fe fe
ccrat creditoié vult oe lucro plus perctpere cp alter focius er
quo illa centú plus altero focio in focietate retinuit cum gbue
lucruj fuit factúficut? cú alije qz qui plus ponit plue percipe
re 05.LA nó fuerint.ff.pio fo.CContrariú credo qz er quo oi
crue fociue erat credito: oicto? centú non oz ea pofuiffe in fo
cietate nec babuiffe animú ponendi nec quantú ad ipfa centú
Dictue fociue pót o ici prift'e focietaté cum in fua erat volunta
te ? ptlte quadocúqj fibi placebar recuperare etiá fi focietati
non erpedirerficut1 quilibet alme ertraneue qui ibidé cepo
fuiffet centú in qbue fuiffet factue credito: focietatie qz illa ti s
tum funt periculo focietatie non aút credítoiie.l.incendiú.C.ft
cer.pe.-z ideo puenit vt ét lucrumfitfocietatie qi vbi periculum ibi lucrú effe 03.I.CÚ ouobue.§.oamna fatalia.ff.pio fo.l.
mJnifeftíffimi.C.oe fur.aliae fi periculú effet focietatie lucrú
aút effet fuú fequeretur gp capitale effet faluum quo cafu quic
quid accederei fozti vfura effet qi in euangelio. Xuce oicítur
mutuum oantee nibil inde fperantee«
C S fig quero ouo prerunt focietatem in qua vnus pzomifit
ponere tria milia alter operá ? induftriam ? pepigerunt vt il
le qui ponebat tria milia oeberet baberelucrú oe ouob" mi
libue ftoze.aiter vero qui ponebat operá ? induftriam fuam
oeberet babere lucrú oc mille floze.Contigit gp ille qui pzomifit ponere tria milia non pofuit nifi mille focietae ourauit
p quinquénium.i&icit ille qui pofuit millefinitafocietate oetj
mibi mille ? parté meam lucri oicit ille qui pofuit pfonam 1
operam ? indaftriá fuam non oebef tibí aliqó lucrum qiego
oebeo oe mille lucrú er foima noftre puentíonie 113 videaf
gp ille q pofuit operá non oebeat lucrari omne lucrum factuj
cú illa pecunia.Cus pecunie pofite in focietate pare lucri attri
buaf.l.quinta in pzin.ff.pzo fo.U non fuerint.eo.ti.nonpueniat quem lucri cú alteriue iactura.l, ná bec na.ff.oe pdi.inde
bi.Xamen attento pacto ? puenrione inita inter iftoe focios
oicendft eft gp er quo erpiéffe puentú eft vt ille qui ponebat
operi ? induftrias fuá baberet lucrú oe mille puentio fibi fer
uanda eft.dl.fi nó fuerint.Li.§.fi puenir.ff.ocpofiti.c.i. ?.c.t'tj.
oe pactis.lRon obftat gp pare lucri attribuaf pecunie qz id ve
rum qñ puentio non effet facta mópzedicto.S5 in cafu noftro
puenrio fpectaf vt.d.l.fi non fuerinr.ver.fi vero placuit.15 focietae vt alter lucrú alter oamnú fentiat coiri non poffit vt.d.
•LA non fuerint.$. fi. B e l falté ille qui nonferuauit pzomiffa
tenef focio qui pofuit operi ? per qué nóftetitquin poneret
opera ad tria milia que oebeant ponificutad mille pofita.1,
ftipulationee non oiuidunf .§.celfus.ff.oe verbo.obli.
C ï v û i j . q u e r o occurrit oubitatio ouo prerunt focietatemin
qua vnus pzomifit ponere tria milia ? alter operam ? induftriá ? puenerunt vt ille qui ponebat tria milia baberet ouaa
ptee lucri ille qui ponebat opera baberet terna partes. ¿É**
do pringit gp ille q piomiferat ponere tria milia nó pofuit ni
fi mille ? quingentoe ? finaliter lucrari fuerút in tribue ánie
tricétosflotenos.^iuerif modo qúo oebeat fieri oiuifio bui 9
lucri ? videbaf çp ille qui pofuit opera ? induftriam er quo
puenit vt oeberet babere tertiá parté lucri oe tribue milib 9
qó eft oe mille gp oebeat babere ouae partee lucri factae cu3
oictis mille ? quingentie ? ille qui pofuit pecuniá oebeat ba
bere tm lucrum oe quingentie ?fietertiá partem. 5 " £rium
vf gp er quo pepigerunt ? puenerunt gp lucrus oebearoiuidi
p quotae V3 ille qui babebat ponere pecuniam lucrú babere
oebeat oe ouabus partibue.ísjlle qui ponit opera3 oe tertia
pte.ljta vr oiuidendú iftud lucrum Pm gp eft puentum ? fic il
le qui pofuit mille ? quingentoe babeat ouae parte lucri vt
conueiiium eft ? illi qm' pofuit perfonam induftriam? opera;
babeat tertia partem ?qz ille qui pofuit pecunia oebuic pone
re tria milia ? non pofuit,Igr quo ille qui pofuit operas non
potuit tifi lucrariquatum fuiffet lucratus fi focius eius pofuif
fet tria milia pzout pzomiferat teneaf eidé ad intereffe arbitrio boni viriqó marine in focietate verfattir.
C i r . q u e r o ouo prerunt focietaté in qua vnus pofuit millet
alter opera ? induftriam fuam ? puenerunt vt lucrú infinefo
cietans oiuidant equ3lirer vt quilibet babeat Oimidia5 ptigit
grille qui pzomifit ponere mille pofuit mille ? quinientos,
s&ucrif modo oe illis quingentis vltra quie oebeat babere
iucrú an oebeat otuidi inter eos pzout erat puentum oe illis
mille ? fic ét per mediú quod v i qi a piimozdio tituli polleri
ozfozmator euentus.l.i.C.oe imponen,lucra.pzefcrip.libzo.r.
5 n prium qi fuper illis quingentis nulla fuit facta puentio ?
foite ¿nduftria ? opera ílk'us non merebatur tm lucrum.¿l&e
cito oebeat oiuidi arbitrio boni viri quantú ad illud lucrum
factum cú illie qmngérieflozeniscú marime in focietate boni
viri arbitrii verfetur.^uto aduertédú an illi quententi fioreni vltra piiml fottemfintpofui feiente ilio q ponebat ope
ram ? induftriá in focietate qt in Iibn's apparet gp ille pofuit
oictoe quingentosftozenosvltra oicta mille in cói cozpoze fo
cietatt'e.aut focius qui ponebat operá ? induftriam nibil fci'e
feat oe boc foite putabat gp ille effet creditor ilio? quingenro
rum vel gp aliña oepofuiffet illá pecuniam. "J^zimocafu qui
do feiuit vr tacite pfentire ? focietatem *>bere qz focietae nó
poteft pbifinepfenfu tacito v d erpzeffo.l.vtfitpio fo .actio.*
•d.l.nam cum pctu babiro.?.l.vt in pditionibue.ff.pto fo. ? fic
fi fibi oifpUcuiffec pdiriffet ? illa pdictio impedilfet focietaté.
i&uo cafu cum pdictio fuiffet operata effectú fuus qz impedii
fet actú taciturnitae babef pio pfenfu vt oicit glo.in.l. fi fideeuffoz,$.fi pater.ff.oe pig.? ideo inter eoe intelligif et quo ad
tilos quingentos peta fecietas.Sed oubiú eft qúo túc oebeat
oiuidi lucrum factú er eie.^Jbuto oicendúgjer quo ifta quan
citae quingento?flo:eno?addebaturquantitati mille ftoieno
rum ?ficponebat'in ea focietate in qua puentio iá erat facta*
Slcceffozium regulaf Pm fuum pzincipale 1 idé iudicabitur oe
addito qó oe pzincipali vt in regula.acceffoziú.?.Lque oe to5a.ff.0e rei ven.? imputet fibi iliequi pofuit quingentoe floie
nos euin non aptius legem oiat.l.veteribus.ff.oe pac.l.inter
{lipulanté.§,úff.oe ver.obíi.GTSecundo cafu qñ ignoiáte fo
ció pofuit ilíos quingentoeftoienosereói nomine vñ fuerút
tucrú er eis,pueniens erit eòefialter q boc ignoiabat ratifica
re vultfacit.l.cóie feruus.§.fi.ff.oe acqui.poffeffio.l.fi ego oe
tieg.geft.? qó babef iu regula ratun.vi.?.l.fi.C.ad mac.
C T í ci.quero mercatoz vendít rem valenté.r. pío quiudecim
foluendis bine ad annú. <Sbifitvfura. Canonifte oicunt gp fic
«i.c.in ciuitate oe vfu.^uod 26al.ve? mtelligit in bie reb9
que confiilunr in pondere numero ? menfura qi in bie tm re
bus cóiHittitur.S-cue fi vendatur oomue vel piedius pzefer
tim cum emptoz interim percipit vtilitatem vt.C.oe ac.emp.
jJ.curabit.ita oicit 30al.in TRubii.C.oe vfurie.
CT3Ecij.quero qd econuerfo mercatoi pp puenditionem vili 9
emic.líerbí gratia emir frumentúin berba pío quinq3 quod
tpe meffie ven'fimilíter valebat octo an ifte mercatoi fit vfurarius.©i£unt ooctoies gpficp ter.it« oicto^'n ciuitate.36aL
in oicta rubiica oicit gp aut piefene numerario eft cá oáni vé
ditoiis ? eft vfura aut fola puentio eft cá oamni qz oe pzefen
ti non folmf pzeeiam ? tune petus non eft vfurariue aut neutrum eft cá oamni qz frumentú in berba non plus vs tpe con
tractue ? peto» tune non eft vfurariue fed líeitue.ff. oe pben.
empt.l.fiftulas.f .fi frumenta.?.l.fi oebito:.$. veriftmile. ?.ff<
oe verbo.obli.l.inter ftipulantem.§.facram.
Círig.quero quidá oedit agrum feu potere moie noftro co
lendú ad medietatem fructuú. Cum boc vt mutuarci colono»
rcv.ftozenos.^uerif an ille petusfitlicitus vr oicendú cp fie
z oe iure cói abfq3 aliquo pacto ? mutuo colonue tenetur ró
ere ad medietatem froctuú com medietas fructue oebeatur
oño ratione piopiietatie ? alia medietae colono ratione cuU
ture.Lcú ouobus.§.fi in coeund3.ff.pzo fo. ? oñe nibil ponit
nifi fundutn colonos aút femen 1 oía que circa cultura) requi
S
rnnfnr se oecimis.c.cusfafua.^n prium v i e t a qz quotiens
mutuú eli cá aheuius acceffionis fiue lucri aut emolumenti ell
vfura iurta illam auctoutaté mutuú canteo nibilinde fperan
tesXuce.vi.c.oe vfuris.c.pfuluir.c.pquefius. <r.c.fi. per oocr.
fcüuicqd cni accedit fozti vfura é.riiij.q¿ij.c.pleriq3.lf.oe pac.
,l.fi tibi.r.milia.?,I,rogallt,§.fi tibi occem.^uod étpiobatur
per ea que oicunt ooc,in.c.fi. oe vfu. © e ooctoie qui mutuat
pecunia fcolaribus vt intrent fecum qz oí cómittere vfuraj er
quo er ilio mutuo fperat aliqd. Similiter in foznario qui mu
tuât pecunia fuis aduentozibus vt coquant fecum q: c i vfurâ
cómittereerquoermutuopercípít emolumentum qò oatur
ratione cocture pañis i idé in molendinario qui mutuat pecu
nia euntibus ad molendinus vt vadant ad fuú molendinú qz
cómittit vfuram pp emolumentum multure quod percípit er
quo pecunia mutuata fuit ci illius emolumêti I5 illa multnra
fibi oebeafpzo molendino ?non pio mutuo tñ er quo mutuií
fuit cá çp illi irent ad macinandú molendinarius vt oicunt co
ctozes c i vfurarius.Sic et videtur oicendú in piopofuo no=>
Uro çp I5 medietas fructuu oebeafratione piopiietatio fundi
feu poteris. Zamé er quo potere non fructabat nifi effet qui
ipfum colerei 1 pecunia mutuata fuitcâ culture cü colonus ali
ter non reperiebaf i per pfequens pecunia mutuata videtur
cá illius lucri a perceptionis medietatis fructuti ergo vfura*
ruis vr cenfendus ille ons mutuans colono vt colai ce medie
tate fructuu rndeat ratione pzedicta.lfcuto falúa veriozi ceterminatione fubmittédo me femp iuditioni 1 cozzectioni fan
cte matris ecclìe çp in bac qónefitoiftínguendú pzo veritate
reperienda.Sut potere feu fundus cum piellantia feu mutuo
pfueuerat locará ad medietaté fructuum 1 fuie piellantia feo
mutuo pzo minozi poztione puta pio tertia parte fructuu aut
femp pfueuerat locari pio medietate fructuum.C Tgm'mo ca
fu cum metuíí fuerit cá ímediata illius emolumêti vj a tertia
parte fructuu vfqjad medietate, nulii cubium ëcp quatenus
cil alie erceffus a tertia parte vfqj ad medietatem qui piouenit pp mutuum oz vfurarius piura 1 rónes fupza allegata*,
gàuod vr intelligendum ve? llantibus terminis piedictis qj>
piellantia feu mutuumfitca illius plurio putafipfuetudo talis rñdent ce medietate pzouentfferpp penuria bominum.eo
qz fozte in regione illa non ell aliqd caltrum feu villa pzopin
qua vel oeferta fuitpp guerramaut moztalitatem ideo terre
nom ibi pa? valebat eo qz multum a longe vemebant coloni
er algs caltris longinqtiis ad colenduj quid nonfinemagno
laboze 1 periculo ptingebai marime pegrinando 1 relinquen
do ita longe a fna babitatione bona lua 1 pío reponédis foi
te fructibus a longe vel pp periculum latronum vel incur fus
boftiíí.ááuo cafu cum plus videat' ponere colonus quaj cils
fundi ratione pzedicta puenit vt boni viri arbitrio plus perei
piat.l.focietates pbunf.§.focieta® aút.?.l.fi focietarem mccuj
coieris.'Z.l.fi non fuerint.-z.l.cú ouobus.§.quídá fagariam.ff.
pzo fo.ideo fi mutuú eli cá vt equaltter pereipiat c vfura, S 5
fi pîingat qò in regione illa vbi tanta erat penuria bominum
fiat callrum vel villa vel comini fundo? faciant cornos admodo çp ell par er qbus terrena pp maioiem cómcditatem 1
co? bonitatem ineipiunt plus valere 1 effici vttlioia pzeut cé
tingit in Campaniain qua optima funt terrena 1 nouiter factum ell callrú.Spedaliccbu perperufinos tunefibabeas ibi
potere in quo fozte fecit magna erpenfam in comibus $ ba
bitatóe ruftico? 1 colono? edificandis a fozte in bobus quos
colono ad parte lucri 1 oamni fua pecunia facit faciat pactum
i:u colono vt riideat oe medietate fructuu5.2-icet alias fuerit
pfuetum in regioneilla rùderi patrono 1 oomíno folú oe ter
tia partefineillis cómodit3tibus 1 illos fumptus quantucûqj
ipfi colono fecerit piellantia feu mutuum vt fe liberarci a pii
mo patrono velalys fuiscreditoiibus feuemeret inllruméta fundi vel pio victu familie fi illa piellantia feu mutuú boni viri arbitrio non fuit cá vt oemaioii parte fructuum rude
ret fj folum vt fe liberarci,Cum fi nò babuífietpzefiantiá ne
ceffe baberet vt etfineea eodé modo arbitrio viri 1 fm partium intentionem rñderet oe medietate fructuum tñ variauit
a tertia que olim foluebafad medietatem que bodíe pzomittif qipditio regionis 1 poteris eli bodie raiionibus pzcdtctis
vel alijo meüozata. Cum pditiones 1 piscia re? varientur er
tpear.l.pzecia re?.ff.ad.l.fal,7 co? que cicunt ooc.in.l.ij.C.o
refcin.ven.i in.c.cum cám 1 in.c.cum otiecti.oe emp.-z vendi,
non videtur vfura imo pctus licitus 1 bee opinio vidcf verioz 1 magis mitis ad pferuationc bumane focictatic.Sed ahi
fozte rigozofius oicerent pctum illicitum a víuraríú.^ucd tú
remitto oecifiói tbeologo? ac fancte matris ecclefie cuius coz
rectioni me fubijcio.Caueàtm mutuans ne cicat q? pp mutuú
nibil plus percípit 1 nibilominus in co.de aliud gerir qz fozte
labozatoz pp piellantiá oe qua necelíúatcm bjillud plus fol
uebatcogitationes enim bominú omnipotenti oeo occultal i
non polTunr.c.in ciuitate.oe vfuris 1 voluntas a piopofitú c i
ftinguunt maleficium.l.ita vulneratus.ff.3d.Uquil.cum fimili
bus.Si vero femper pfueuit locari ad medietatem fructuum
1 tunc aut femper cu? piellantia. 2lut aliqñ cum pzefiária feu
mutuo.aiiqú fine.'lèzimocafu aut pzedía potería vicina fi
miliapfueuerant oari line pzellantia ad tertiá partem fructuú
1 cú pzellantia ad medietatem fructuú.^fii'd afir potere femper fuitpfuetum oari cú piellantia ad medietate fructuum fine pzellantia non pfueuit oari 1 boc cafu pfuetndo regionis
in onbio fit obferuanda.l.qo fi nolit.§. qui affidu3¡ff. ce edi,
edicto.l.cú oelanionis.f. afiná.oe fun.ínfiru.ff.jífie vtdet cen
fendus vfurarius qz mutuum vide? cá illius plnris v j a tertia
parte fructuum vfqj ad medietaté rationibus iaj cictis 1 boc
intelligo in oubio nifi fozte pcurrerent3lie bonitates 1 melio
ratióes in ilio poteri q5 in alijs.i marime teneda eli bec opi
nio qi tutioz pio aia.c.iuuenis. oe fpófa.Si vero pfuetudo in
ill3 regione non erar fsímo eratconfoznjis com iure coi quia
potería pfueuerunt cari ad medietaté fructuum pzout oe iure eli tú cum piellantia feu mutuo qz pfuetudo eli in regione
cp femper coloni6 fiat piellantia feu mutuú 1 ipfi rndenr ce
medietate fructuft alias non rcperirenf coloni qui in regione
illa colerent ptedia."glel eli pfuetudo mirta alfquifinepzefiá
tía cant ad mediet3té 1 aliqui cú pzellantia.Sel aliqui ad ter
tiam partemfinepzellantia 1 aliqtii cum pzellantia 1 aliqui li
ne ad medietatem.didimo cafuquando omnia potería có
fueuerunt cari ad medietatem fructuú cum ptellanría feu mu
tuo.Slut id obuenít er oefectu fundi qt fozte efi macer 1 par ú
fructifer.ílut er oefectn lociqi foitefitusell in aliquo loco in
quo gentes armo? quafi ptinuo 03mnificát pp tranfuum qué
fíiciunt.Sut id pzóuenit er penuria bominum que é in ilia re
gione.Slut id piouenítpp paupertatem rufiico?? colonozum
qui cóiter funt pauperes pp magnas er actiones.Sut t'd pzouenit ertra íllos cafus puta folú ratione pfuerudinis puta qz
colonus oi'cit iftud potere pfueuit cari cum pzellantia ego fimiliter volo piefiantiá 1 ita oícút alíj in regione illa.CTIbii
mo cafu qñ id obuenit er oefectu fundí qi infructifer feu fieri
lis 1 macer 1 tune cú natura focietatis inflar fraternitatís ba
beat.l.ve?.ff.pio fo. 1 banc habeatnam vr partes lucrifiant
equales equalítate pzopoztíonis vt.l.fi non fuerínt.ff.pzo fo.-z
alias puentio oíceretur p natura focietatis vt ibi glo.i in bac
focietate pp llertlitaté 1 ferrilítaré ¿pfius poteris lobozes Ter
penfecirca cultura femenboues infirumenta 1 alia queponit
colonus erígunt meliozc partem cp medietatem fruc;uú qz eo
cafu pp magnas erpenfas 1 labozes culture attenta flerilitate
1 inferrilitate íllíus regionisfiuepoteris multo plus ponit co
lonus ^ oús poteris igitur maiozem parré fructuum oebcat
percípérc vt partesfintequales 1 fi recípít pare5 poztionem
fructuum pzout eli pfuetum feu puenrú in cafu pzcdicro illius
pluris oícítur effe cá piellantia le mutuum 1fiemutuú ell cau
fa gj.vbi aliasfinemutuo attétafferílitatefeu macritudine ter
reni in regione illa 1 magna erpenfa ac labòubus colonoium
vt parteo eflent equales equalitate piopoitionis folum tertia
pars fructuú effet oebita oúo ratióe fue pzopiietatis que parum fructífera erat.CoIono aút oue partes ergo pp mutuum
percípit illud plus igit" vfuriarius in ilio pluri eli cenfendus.
C l R o n obllat.§.fi in coeunda vbi medietas fructuum oebcf
oiio ratione piopzietatio 1 alia medietas colono ratione culto
re qz id ve? in oubio alio non apparente qz in oubio piefumunf partes equales qn medietas 03tur oiio ratione fue pzo
piietatis 1 alia medietas colono ratione culture fj alio appac
$
Ü
rente v i in «fu pzedicto noftamueturn: picture qz in inferite
non cerdo locus ell piecrure.l.ptínuus.§.cú ita,ff.oe ver.obli,
Sicut in rimili oici'mus qñ vnus ponit operam i alius pecuniam vt in oubio partes lucri cquaüter oiuidanf boc ell cp i4
le qui ponit operam percipiat medietaté lacrimlle qui ponit
pecunia j l ú m medierarc.vr.l.fi non fu;rint.fr.pzo foramen
qñ pftaret gp vnus poneret plus altero puta ille qui ponebat
operá qui folus nauigabat foluo peregrinaba? pericula fimili
ter folus rubeat vt ptesfintequates piout d i na focietatio vt
fupia maiozé partem lucri pcipere oebeat cp ille qui ponit pe
cunia.Símílitcr econuerfo ft ille qui ponebat pecunias fozte
plus merebaf oe lucro róne fozte magne quanriratís pecunie
qua ponebat in focietate cp ille q ponebat opera plus oe lucro pcipere 05 vt partesfinteqles eqlirate^poztionis vt effe
oebét vt.d.l.ft nó fuerint.,put eá inrelligit 36al. cú oicit eqU"
ter .ppoztiouis 1 ide puto in feciído calu qn er oefectu loci qz
fitus eft vbi gentes armor prueuerunt trálire 1 oánificare qz
róne periculi 1 oamnitepecontingentis minus oz ponere in
focietate cp ille qui ponit operá 1 induftriam faá remen 1 er
penram pío vt eft colonus qz er quo babeat ptátem cundí ad
alia loca tntioza vbi non ponebat operá faam in periculo ve
riftmiliternon traftulú re ad colendi! ¿n loco periculoro 1 vbi
erat ín periculo pdendi totá erpenram 1 operam faam.rviíj,
menfium qbus ourat cultura 1 cura vt oicit 36ar.in.l.oiuoztio.ff.rolu.nutri.Hbi oicit gp annus culture 1 cure eft longiox
nifi pp mutuum fibi factúfinequo fozte non poterat colonus
facere 1 lie mutuum eft cá cp I3 colonus pltjs poiiat in focietate cp oño qui pofuit fundusftantéin periculo pzedicto nihil©
minus non plus pcipiat p naturam focietatis vt fupza. £rgo
er mutuo illud plus cp ofio oebeat" qó arbitrio boni riri pei
pirqò in focietate femp verfaf.l.fi rocietatem mecfi coieris.L
fi focietaté mecum coifti.1. in p20p0fita i.l. qd enim in fine.ff.
pio fo. nitide fi arbitrio boni viri plus merebaf colonus oe
poztione fructuum g5 oñs qó in cafu pzedicto róne pzcdicti pe
riculi in oubio vr prefumendii qz vbi periculum ibi lucrú.C.
oe fur.l.manífeftiffimi.l.cú ouobus,§.qdam fagariá.in fi.ff,,p
fo.-z non plus pcipiat fs equalizer cum oño fundi illud minus
pp mutuíí fibi factum vr percipere merito illicifus pctus effet
in oubio céfendus nifi aliter arbitrio boni viri vr fupza ,pbarcE.CT iRon obftat gpficutcolonus ponit in piculo erpenfam
1 operam ita 1 oñs interufurium 1 parte lúas fructuú fundi.
Èrgo equaliter oiuidi oebeant fructus róne equaliratis peri
culi vt.d.§.qdam ùgariam qz oñs er quo babebat fundus in
loco perículofo róne pzedicta non poterat euúare periculum,
S : c u s in colono qui poterat fe tranfferre ad colendú in tuto
loco nifi pp mutuú (ibi factum qó fuit cá buius 1 fic ipfe bene
poterat euitare periculú.Xamen illud mutuum fuit cá gp pofuerit fe in periculo ilio 1 et qz omms minima res eft magna
rufticis non líe ciu;bus 1 oiuùibus vt in umili oicit glo. in.I.
illicitas.§.ne tenuis.oe officio pzefi.vbi oicit glo.q» pozews eft
o:ulus ruftici. ¿ffbcríro non iudicenf a pari in oictc periculo,
CTZertio caru qñ id obuenit gp oñs fundi facit pzeftantíá co
lono feu mutuum qó idé eft pp penuriam bominum que erat
in regione illa 1 er alije partib9non poterant trabt bomines
nifi cu pzeftanria 1 fic id nó obuenit er oefectu fundifiuepote
ris qó pa? fruearct nec er oefectu loci vbi polirú erar potere
qz locus effet pmculofue.Ss folum pp penuriam bominú qi
fozte caftrum qó erat in regione illa fuerat oeftrucms vel pp
guerras pzeteritas in regióe illa habitantes fe trállulerát ad
alta loca vel pp magnam penuriá vel pp nimias eractiones,
THutic aút ceffante guerra er quo runt in alijs partibus alloca
ri noluntamplius redire vel er magna moztalitate boies oefeterunt-z tuncfiarbitrio boni viri qó femp in focietate ver
fafvt rupia potere erat borni adeo cp merito medietates fru
ctuum oñs ratione pzopzietatis 05 pcipere a al:am medietaté
colonus qó in oubio pzefumendum eft vt pfanet iuri.c.cus oi
lecois oe pruetu.faeit.c.cámq3 oe refcrip.i tunc I5 mutuum eét
cá cp ijle colonus venirer ad colendú in illa regione illud potere tñ non eft cá imediata fructuú ipfum mutuus fs potere er
quo pcipiunf fructus qz fructus percipiunf er fundo vt.d.§. fi
in coeunda.non er mutuo aficnon eft ccrendue pctus illicitae
nec focietas inequalis immo equalie 1 Pm naturam focietatis
i n qm oebent fieri parres equales vt fupza 1 pfonat turi ifta
equalitas vt.d,§.fi in coeunda.imo fi aliqua inequalitas effet
potius oeberet céferi er parte oomini mutuantie qui plus vi
debafponercinfocietatecpcolonus p mutuum m non plus
05 percipere qz er mutuo mi 05 pfequi iurta illud mutuú oan
tes nibil inde fpcráree.£ld boc ét fadt qz I5 qu¿3 redimat ius
fuum pecunia feu mutuo non tñ oz vfura quafi er mutuo aliqd pfequatur qz vnicuiq515 iusfaumredimere vt oicit glo. in
,c,i.oe vfuris. (D©uarto cafu qñ id pzouenit pp paupertaté
•ruftico? qui fozte non babent vifde emát boues 1 alia inftru
menta v d non babent vnde viuant vel babueront mutuus a
pjimo patrono qui non vult oare ei licentia nifi reftituat Ubi
mutuú fuum 1 fic non euenit er oefectu poreris qz erat bonft
nec er oefectu loci qz non eratfirnin loco periculofo 1 verifi
militer oánificabili.Ss er paupertate ruftico? 1 rune idem oi
cendú eft qó in cafa piecedenri bffdé rónibus manine qz boc
eft pfozme iuri cói vt.d.§.fi in coeunda.^dé ic.CTiÉluinto ca
fu qñ ratione pfaecudinis qz pfiieueruntfieripzcftantiein re
gione illa non réne oefectus feu paupertatis terreni qz erat
bonii nec loci qz finis erat in bono loco. S s folti ratione pfue
tudinis regionis pp rationes ot'etas in tertio 1 quarto caiii ar
bitrio tñ boni viri femper faluo qz pluries oiri in bmói fodetatibus femp arbitrium boni viri pzineipaliter eft pfiderá
dum ? attendendo in oiuifione 1 in emolumétis lucris reu fru
ctibus parriendis vt ps in.d.l.fi rocietatem cú alys pcozdátys
fuperius allcgatis.GTlñon obftat gp quicqd accedit rozti vfu
ra eft qz bec ve? qfi mutuum effet cá lucri 1 fie lucrú pzoueni
ret er mumo.lfn cafa aút noftro mutuú non eft cá lucri fs cui
tationis oani effet enim in oáno oñs fi fundum fuú fterilem
relinqueret.T3ec ergo patíaf boc oamnú I5fibimutuú faccre qz póì quis redimere ius fuú vt euitet oamnum ét pecunia
©ando vel alias pcedendo vt per glo.in.d.c.i.oe vfaris.qz vt
oicit ibi glo.faú tifi recipit non alienum. fructus enim oebét
effe pars fúdi.l.fructue.ff.oe rei ven. 1ficficutfundos erat fu
«e ita ét fructus.^oftcp aút funt fepe rati colonne bs medie
tate pzo cultura 1 cura vr.d.§.fi in coeunda.oñe aliam medietaté ratione oiiij fui 1 fic illam medietaté recipit vt faam quia
erat pare rei fue.5¡rem pzo veratione redimeda I5 aliquid oa
re.c.niTi effenr.oe pieben.racit qó notai Jio.andree.in.c.ij. oe
tráíactio.C^zeterea er mutuo non ver.iút fructue neccrefeunt in cafibus piedictis.Ss er fundo oziunf qui fondos erat
oin'.^deo puenit gp fructus pzo partefintoñi 1 pio parte coloni ratione cure 1 culture vt.d.§.fi tncoeunda.'iHon fic quan
do mutuú effet cá gp maioz pars fructuum reftitueref oño cp
pueniret arbitrio boni viri qi tune in ilio crceffu effet Ju rum
pzoueniene er mutuo.^dco vfura vt.e.£t eo.mó róde ad ea
que babentf in.c.fi.oe vfu.qñ ooctoz mutuar pecuniam rcolari
bus vt intrent fccú.eJel foznarius illie q babentcoquere pa
nem vt feeikoquant. elei molendinariue vt veniat ad fuum
molendinú qz tn bie calìbus er muioo pzouenit lucrú. Tl-ìam
multitudo rcolariú caufjta eft er mutuo ci bonozis 1 emolumenti falarq pfilio? 1 fimilium 1 mutuú eft factum cá baben
di illud lucrú 1 idem in molédinario 1 foznario.Cum nec mo
lendinú nec furnue pariant fructue 1 er pzcdictie videf fozte
polle oici gp li ooctoz mutuar pecuniamftolaribuenon gratia
bonozis nec emolumenti.Ss tantúmodo vt euitet verecúdtá
qz fozte babebat pcurrétem valde follicitum 1 remper vacabar piacnde fcolariii adeo cp mutuane non poterai aliter con
feruare bonoié fuum 1 cuitare magnam verecúdiam nifi nm
tuaret fcolaribus pecunia tune er mutuo non pfequif cómoda
nec bonoié fs rmmodo euitet verecúdiam non vr cp cafu cen
fendus vfurarius 1 ita v i ooctozee oebere limitari in.d.c. fi,
Sicut in fimili oicimue oc ilio qui redimii pecunia ine fauni
vt non cenreaf vfarariue cúfaumnon alienú prequaf vt oicit glo.i.d,c,i,oe vfa. ^ u o d tñ relinquo iudicádú faeris tbeo
logie 1 rancie matriecclefie cui me fabticio,
C i d n j . q u e r o qdam oedit vaccae palcendae iure focietatie
ertimatae viginti floze.i^uerifqùo lucrú oiuidi oebeat ínter
oñm oanté oictae vaccae pafcédas 1 colono reu paftoze3 qui
iure rociecatie pafeebat 1 vr g> er qua em'tnauo facit emptio
nem pio medieafe vt mit 3Sar. in.l. fi vt certo,§.nune vidé
dum.ff.cómodatr.? 36al.vldef velie in.I.i.C.cómodati,? ides
Sßartbolomeus ce Salp.in.d.§.nunc videndú. ? Tfbau, oe
call.in.d.§.oina f a t a l i c e illa medietate que é! partons nul
(um lucrum fentiat ons qz oe re aliena non oscómodum reportare cum ex ea nullum fubeat periculum nec aliquas operas ? labotem imponi! oepecunia ad quam lite paftoi tenet"
minus qi effet vfura cumfitquoddam capitale illud in pieciú
qö non recipit oiminutionem imoftatfirmumnec eft pofitus
in focietate fs obligaros eft parto: ad foluendum ideo non 05
ex eo aliquidpfequi alias effet vfura cum quicqd accedit fo:ti
vfura eft.iñec eriam pót aliquid peti ex ea ranq5 partoi fit in
moia foluendipieaum per.l.cnrabit.C.oe act.emp, qi ex quo
vídef tacite puentum inter oum ? paftotem vt piecium non
foluat quoufqj ourat focíetas illa oilatio oí facta ad cómodíí
oebitoiis ? in eius cómodum 05 interpretari.l.qui boc anno,
•ff.oe ver.obli.fgif non oicif interim effe in moia merito ra
rione moie nibil foluat ? fic non bj locum boc cafu.l. curabit
Tratet ergo q> oe medietate piedicta oño nibil oebef. © e
alia aut medietate quafibiremanfit integrum fructö non per
cipit qi ipfe ponit Dieta medietatem ? colonus feu paftoi ope
ras labozé ? vicrii ? videf focietas in illa medietate que oño
remifit in qua ons ponit ammalia paftoi feu colonus opera5
1 victú.á^uo cafu lucrum cóiter oiuidit" inter eos.l, cum ouo
bus,§.fi in coeunda,ff.pio fo.?.l,ft non fuerint eo.ti. f e r i t o
fructum quarte partis oicta? vacca? oominus percipiet non
eut medietatem ? fic paftoi babebit tres partes lucri vs ouas
partes ratione medietatis quam videf emiffe pp ertimationé
vt fnpia ? fic ratione oñij fui ? vnam partem ? fic medietaté
alterius medietatis ratione opera? ? victns.iBominus aut fo
turn babebit qnartam parté ratione oñfi fui qo fibi remanfit
in ilia medietate ? boc videnf fenrireqdam in artiffima confcientia pftitnri.Be? qi boc inri non puenit ? eft prium focie
tati bum3ne qua mundns pferuatur qifiboc effet nullus reperirei qui vellet animalia oare in foccitam qi quafi totuj lu
crum effet paftoiis.^omini aút minima pars ? qfi totus mii
dns qui obferuat vt medietas lucrifitoñí alia medietasfitpa
ftoiis oamnaref tiqí víuram feu illicttum lucro? erercens qö
non eft oicendü cum iura iudicio meo coi pfuetudini pzedicte
pueniant ? vt puto pfcientie non répugnât faluo tñ iudicio fa
ero? tbeologo? ? liete matris ecclefie cui me femper fubijcio
1 cu bac pioteftatione loquoi.^deo pio verioiipclufione oicendum videi q> oñs qui pofuit oictas vaccas ertimatas v i gintiftoie.infocietate pallori feu colono 05 babere medietatem fructuu ? colonus feu paftoi aliam medietaté vt eft cafus
tn.dXcum ouobus.§.fi in coeunda.fftndét piobaf per régulant qua oifponif q> lucrú regulaf a oano ? oamnus a lucro.
É t ideo pio ea parte qua quis fentit oamnú pio ea rata oebet fenrire lucríí.l.cú ouobus.§.qdam fagariam.in fine.ff.pto
fo.l.manifeftiffimi.C.oe fnr.Sed oñs fentiret oamnu5 oe o i
ctis ouabus vaccisficafu foituito perirent vel in aliquo modo oeterioiarenf cóiter ?fieequalíter cú colono feu paftoie
,l.cú ouobus,§.oana fatalia.?.d.§.fi in coeunda.ff. pio fo. £ r
gofientpio medietate equaliter patii oamnum ita ? equaltter
puenit vt partiaf luerum.23lias fequeref f m aliam opiniones
g>ficutpio quarta parte oñs 05 fentire lucrum ita ? pio quar
ta parte oeberet fentire oamnnm ?fieoñs quartam partem
©Ini fentiretXolonus aút tres partes oani ratione ertiimrio
nis facte oe oictis vaccisqòép cafusoicti.^.oina fataliaibi
oum oicitter.|ídemq3fi pecus errimatú oatum fu ? id latrocinio aut incendio perirei eòe oamnus eftfinibil oolo aut cut
pa accident eius q ertimatum pecus acceperit.Écce q> ibi é ca
fus g> oinum erat eòe ergo ? lucrum 05 effe eòe ratione pie
dicta.CZertio piobaf ? alia róne.THam fi ertimatio facerec
emptionépio medietate Pm aliam opiniones fequeref q> pio
ea medietate qui colonus feu paftoi intelligif emiffe oñs nó
oeberet aliqó oanum fentire.Xus qi res périt oño.l.que foi
tuitis.C. oe pig.act. %xm qi er ea parte Pm aliam opnionem
nullus fentit lucrum.£r alia aút medietate que remanfit oño
que intelligitur pofita in focietate colono feu pallori oñs ficut
l>3 medietates lucri ratione oñij ita 1 oeberet babere medie
tatem oamni ? colonus feu paftoi ratione cure ? victus ficut
bs medietatem lucri ita 1 medietaté oamni oeberet fubftine>
re ? boc non poffetnegari llante alia opinione pria quod eét
p cafum oicti.§.oamna fatalia vt fupia ? p cafum oicti.§. qui
dam fagariam.vbi fi naufragio qd perierit oinnm ambo fen
tient.^deoqj actione pio fo,oamni panem oimidias agnofee
re oeberet ic.THamficutilucrum ita ? oamnum eòe effe ops
quod non culpa foci) ptingit.tCì^uarta ratio eli qi fi medietas intelligeref vendita colono feu pallori er oicta ertimatio
ne ? per pfequens effecta in onio ipfius coloni non autem po
fita in focietate pio oamno ipfius medietatis oaro culpa colo
ni feu paftoiis non cópeteretactio pio focio oiiio ponenti vac
cas ertimatas qi rei fue quilibet eli moderatoi ? arbiter.l. in
re mandata.C.mandati ? in re piopria culpa eli culpanda nó
autem punienda.ff.fo.ma.l.fi pftante.quod effet p cafum oicti
.§.oamna fatalia.ibi 1 pio focio eritactio.fi mó focietatis con
trabende oata funtquauis ertimata ? in,d.§.quidam fagaria.
TRon obliar q> ertimatio farit emptionem qi id veru3 in peri
bus oe cuius natura eft vt res ex totofiantalterius vt fentit
36al,in.l.i.C.pio fo.? in.l.fi pafeenda pecoia.in fi.C. oe pact,
quod non eli in cafu noftro alias fequeref vt oiri cp oicte me
dietatis oamnus effet coloni ? medietatis alterius medietatis
que oicitur Ilare in focietate quod eli falfum 1 contra oicta iu
ra volentia oamnum cóiter partiri 1 fic equaliter I5 fint oata
ertimata vt eli cafus in.d.§. oana fatalia.£rtimatioergo ratione fubiecte materie intelligif facta vt feiaf vaio: rei pofite
in focietate vt polTitfciri.Sln oicta ammalia crefcant vel oe^
crefcant 1 p pfequens anfitlucrum vel oanum alias Difficili
mu effet boc feire non babita ertimatióe a piincipio. CTURó
obftat.l.q.ffipio fo.vbi onm rei pofite in focietate trifitin fo
cium 1 fic pctus focietatis eli oe pctibus in qbus oninm tranf
fertur qt ¿Ile ter.loquitur in focietate omnium bonoiuj in qua
ontum tranfferf qi omnia funt còia 1 non cadit in ea illa oubttatio quofiatoiuifio que cadit in alia focietate cum omnia
equaliter vndecuqs 1 qualitercnnqj quefita oiuidanc. CClRÓ
obftat.l.que foituitis.C.oe pig.act.i.c.i.oc còmo.in qutbuc ps
g? periculum 05 effe oominiqi id verum inalijs pctibus in
contractu focietatis qi in eo periculum er fua natura ell commune vt.d.§.oamna fatalia.? ratio eft qi omne periculum có
tingens rarione focietatisfineculpa foefi non confiderato cuius fit res oumodo occafione focietatis oebet cómuniter oiui
di.d.l.cum ouobus.§,quidam fagariam.?.§. fi quis er focijs.
T^zo omni tn oubitatione tollenda cautius effet puenire feu
oeclarare q? ertimatiofiebatvt poffitfeiri valoi rei pofite in
focietate non aiit vt faciat emptionem nec er boc mains oam
num incurrit ons ponens in focietate rem eitimatam ea erti
matione que non farit emprioné quauis res que perfit fit fua
qt er quo pertìt poll^ pofita eli in focietate oicit" perire occafione focietatis ideo cóuenit cp oamnumfitcomune vt oicto.^.quidam fagariam.?.I.fi id quod quis.§.idem celfus.eo.
ri-CTlRon obftatfioicatur cpfioominus fentit oamnum folius medietatis fui capitalis ? alterius medietatis colon9 feu
paftoi.Er boc fequitur cp fuum capitale pzo medietatefitfat
uum ergo er eo quod eft faluum nibil 05 Inerari alias eét vfu
ra quicqutd accedit fotti faluo capitali vr per glo.in.d.c.pleriqj vt fupta ps in alia quellione.'lHam id non pzouenit er eo
cp capitale oebeat effe faluum.Sed er eo q> oe natura focietatis eft vt vbi eft lucrum equaliter oiuidaturvbi eli oamnu
fimiliter equaliter oiuidatur vt.d.$.oamna faralia.?.d.§. qui
dam fagariam.? ratio quare oe natura focietatis id eft qt 00
minus qui ponit vaccas piedictas in focierare non ponit eas
vtfintcòmunes ratione oominfi fed frucras earum qui fructus cotiefpondent opere pofite per colonum feupalloté pie
dictum in ipfis vaccis pafeendis ?gubernidis vt.d.§. fi in co
eunda ibi ptecium.n.opere artis eli velamentu.ibi.n.funt cqparata ouo quando oatur pecus in commune pafeendum vel
ager ad colendum.Scut ergo ager non intelligitur comunica
tus quo ad oominius I3 fit pofitus in focietate.Jta ? pecus qi
oicitin eòe pafeendum non oicit in eòe oominiu.Si ergo fru
ctus vacca? perierunt adeo q> nullum eft lucrumficutoominus qui pofuit vaccas in focietate pdit fructus ? interufurium
c
iti
«a?.1fta conuenit cp colonus feupane: focius ctus pdat operas fuas qs adbibuerat circa pafccdas ? gubernandas nietas
vaccas que cozzefpódcbant interufurio oicta? vacca? Durate
focietate q: ope cozzefpondct interufurio vacca? non ipfi capi
tali vr.d.§.fi in coeunda.Si ergo non folú fructus vacca? qui
erant cóes inter oictos focios róne pzedicta.Sed et ipfe vacre perierunt feu oeteriozate fuerunt ? oánum effet oñi adeo
cp oe eo non participaretcolonus feu parto: non feruaref cq
litas in focietate q: colonus non poffet pdere nifi operas oñs
aút poffet perdere interufuriu5 vacca? '? ét ipias vaccas ? fic
capitale ? per pñs plus perderet ? plus pericoli fubiret one
cp colonus qó non puenit focietati que cum iftar fraternitatia
babeat fummá rónem ? eqtatem ptinere Ds.l.ve?.ff. pzo fo.?
necefle eft gp feruef inter focios equalitas aliae elfet p naturá
focietati cp non eft aliquo mó tollerandú vt oicit glo.in.d.l.ft
non fuerint. $ tj ibi oñe iRapba. ? oicit effe eòe opinionem
quam ét tenuir áso.in fumma.C.pzo fo.?ficne fequaf boc ab
furdum cp p naturam 'focietatj non fernet" equalitas puenientius ell vt of num capitalis ipfa? vacca?fiteòe I5fintin omo
oñi ? non prozie cp cpfittotum oñi ratione oñg qó effet p
naturam ipfius focietatie ? ét qz oamnum 05 oiuidi l>m quota
lucri vr.s.?.d.§.qdam fagariam cum pcozdantijs qó non eét
fi oánum eflet foliue oñt qz tunc colonus nullum oánum fub
ftineret lj perderet operas.Tftam id qó oefcendit er operib9
oz lucrum.l.coiri.cum.l.fequenti ibi queftus enim intelligitur
qz er opera cuiufq5 oefcendit.l.fs 1 fi adiciaf .ff.pzo fo.ibinon
aliud lucrum cp qó er queftu vertif ? iura volunt gp oamnu3
fit eòe g non poteft intelligi nifi oe oamno capitalis qz ille q
ami'fit opas non oz pati oamnum f3 perdere lucrum fimiliter
ille q amitlt interufurium vacca? vel alterius capitalis capita
li firmo remanente ? faluo non oz pati oamnu3 f3perdere lu
trum vt.s.qó non pót pfiderari nifi oeducto oamno vt.l.mutius.ff.pzo fo.ibi neq3 enim lucrum intelligif nifi omni oáno
oeducto neqs oánum intelligif nifi omni lucro oeducto.^ze
terea oato q> oñium animalium pofito? in fccictate fit traila
turn vt.d.l.y.ff pio fo.i.l.ft id qó.§,t'dem celfus.eo.ti.tñ non é
cóicatum oñium iure emptionis ? venditionis quafi videatur
medietas aíalium vendita ratione crtimationi6 q: nó fuit boc
actum inter ptee neqj erpzeffe neqj tacite ? oicta collatio ani
malium ertimato? non fuit ad boc facta f3 folum aio cóicandi
? ponendi in focietate pzo eòi vfu ?ficilla aialia erant effects
cóia non iure emptionis f3 iure focietatis oe qua agebaf? nó
02 emptione ? véditione ar.l.fi quis nec cám.ff.fi cer. pe. © e
cuiue na eft vt lucrú ? oánum fu eòe meriio opus eft vt oñe
rebabeat fuú capitale oeinde lucru5 tiuidaf eqliter.l.cú ouo
bus.§.fi in coeúda.?.§. ité er facto.ibi pecunia victoz eú certa
quatitate acciperet alias fi oñus non recuperara fuuj capita
le tune oñe effet in oáno ? paftoz feu colonus in lucro qó vi*
derefinducere quádam focietaté leontná 1 inequalem quá iti
ra oanant vt.d.l.fi non fuerint.THec pót oici lucrum nifi pilo
capitale oetrabaf .I.mutius.ff.pio fo.? fi oicaf qúo oetrabif
capitale er quo cóicatum fuit oñium pzo parte ? in focíú tráf
litum róne oicte cóionis.lfèoteft rùderi gp tenendo gp oñiuj
fit tranflatum pio parte in focium róne oicte cóionis non pie
fumif intétio oonandi fs pbende focietatis.l.focietas pbif.§,
oonationis cá.ff.pio fo.? ideo cum oñium fu pio parte traila
tonfonratas focietatie er quo eòe inter oictoe focios erat fa
ctum reeuperabit ertimationem pio parte focio? ? fic quilib?
focio? babebitin oictisanimalibus ratam l>m ratam quá ba
bent in focietate in pereto ? in fine focietatis ? refundet vnuf
quifq3 pzo fua rata ertimationem illi qui pofuit in cói focieta
te alalia facit.l.fi id quod.ff.pzo fo.? ita obferuat cófuetudo a
qua minime eft recedendú vt.l.fi oe interpzetatione. ?.l.mini
me.ff.oe legibus.? per banc viamfaluefpfuetudo que bj vt
ammalia funt cóia ? cómuniter oiuidanf. Saluetur ét opinio
ilio? q oieunt cp oamnum eft eòe ratione onij tranflati in focium^i tranflatum eft in focium non tág>fingularempfonas
f3 ta> in vnum coipus cus alijs focije nifi refpectu oiuiftonie
quo cafufitoiftributio iufingulosequaliter Ptn ratam focieta
tis.Cum oamnú regulef a lucro ? econuerfo ? fic fm rata3 fo
detatie vt,d.§.fiin coeunda.? faluefpfcjentia qi lucros pcipit
non er pzecio animalie quali pzo parte videaf vendims fedo
? ei mutuata pecunia pio illa rata er qua pecunia faciar lucró
qó effet p confeiam qz er quo non eft venditio nec tacita nec
erpzeffa fed cóicatio feu pofitio facta in eòi coipoze focietatie
non pót oici Iucref er mutuo ? fic v i faluaripfcientia ? ét
non eft p naturam fodetatie vt I3 minué ponat V3 medietaté
aialis cum aliam medietatem vendiderit colono tacite ratióe
oicte ertimarionis tñ plus percipiat qzimo non minus pofuit
in foderate qi non medietatem aialisfed integrum animal vt
«ö.alias oicédo q» effet venditio pzo parte coloni focij fequeref vnum valde abfurdum ? p multa iura q> ille colonus feo
paftoz cui vr vendita medietas animalis ratione oicte ertima
donis poffet illam medietarem alij vendere ? tradere cus rei
fue quilibetfitmoderatoz ? arbiter.l.in re mandata.C.man.I,
nec cmere.C.oe iure oeli.?ficoaret focium focio ponenti aia
lia ét eo ne oum infeio f? ét inuito qó iura impiobant.ff.,p fo.
.l.qui admittif.cum fequé.merito non eft oicendus 1 bec opi.
pfozmis pfuetudini ? cófdentie multum eft iuuanda cus ét iu
r i pfozmis videaf ? fic iura oicentiagn'n pctibus oe quo? na
eft cp tranfeat oñium ? ertimatio faciat emptioné intelligunf
in alia ma' cp in focietate que bs oiuerfam nam ? feperatam
ab alijs petibns I5fitbonefidei.Uomouobus.f.venit.ff. pzo
fo.qz ertimatio non fuit in ea ad vendendum fs vt feiaf vaio:
rei ve! róne oamni vel ratione reftitutionie ertimationis p
rata focietate finira.^erim aút oonec ourat focietas oicta aia
lia funt oe cói cozpoze focietatis in pereto non aút in fingulari
ar.l.fs fi bac.§.qui manumittif.ff.oe in ius vo.? fm ipfum in
tellectum non eft oriafiueoicta aialia mozianf cafu foztuito
fiue moite näli qz vtroqs cafu oánus é eòe vt.d.^.oamna fata
lia.ls Dßal.fecerit ozias t'n.l.i.C.oe fruc.? li.erpenf. vbi oirit
cpfiaialia pofita in focietaté mozianf cafu foztuito oamnum c
eòe vr.d.§.oána fatalia.Secus fi moiianf moire nali qi eo ea
fu oamnus eft oñi ponentis cuius eft oominium.l. que foztui
tis.C.oe pig.act.? banc oifferentiam fecit Üßal. intelligendo
cp folum vfus allium fit cóieatue non aút Dominium eo? q:
tuncficafu foitui'to perierunt non fuiffent eodem modo peri
tura apud oñium ? fic focietae fuit cá oáni. f e r i t o eòe effe
05 vt.d.§.oamna fatalia.?.d.§.qdam fagariam.Cicuta po
fuit in focietate ammalia q volúntate cói focio? fuerunt tranf
ducta in certo loco in quo cafu foztuito agenttbus armo? funt
oerobbata vel a furibusfineeo? culpa qó nó eueniffet in fo
eietati nó fuiffent colUta ? fic focietas fuit cá illiue oáni cafus
foituiti. S í át moite nali puta vetuftate vel vacca motitur in
parta nam tunc Pm 36al.oamnum eft oñi cuius erat oñium
? ratio pót effe qi eodem modo effent peritura penee oñm ?
fie focietas nó fuit cá oamni fs natura qz naturaliter perierút
quo cafu oánum eft oñi vt.d.l.que fouuitis.que ozia non tri
fit fine magna Dubitinone ét oato gp pp ertimationem oñius
nonfitrranflatum.feec oubitatio non cadit in cafu noftro tenendo I'm intellecrum pfuetudinis vt.s.appzobatus eft gp ata
lia pofita in focietate ertimata intelliganfpofita in cóieozpore focietatis quo ad oñium poffeffionem ? vfum ac fructus.!,
.y .ff.pto fo.merito qúocunqs oicta aialia pereanr fiue culpa ft
uecafufoituito fiue moite náii pereunt cóiter ? fic vnicuiqj
focio? pzo rata namfipereunt cafu foztuito occafione focieta
tie intelligunf pire merito puenit vt oánúfiteòe inter focios
•l.cú ouobus.§.fi in coeunda ?.§.oána fatalia.t.§.qdam faga
riam.?.§.fi qe er focge ?.l.focius qui in eo.§.focius cú refifte
ret.ff.pio fo.Si moite näli I3 non occafione focietatis tñ fimi
liter eft oánum eòe ratóe oñíj cois vt.d I. q foituitj.C.oe pig,
act.36ene tñ faterer gpficolonue vel paftoi vltra operas fe
cit aliquam impenfam in gubernandis ? pafcendis ipfis animalibus oatis in foccitam iurefocietatis."jfbuta qi pío paleo
is foluebatannuatim aliquid velpp magnas niues nó potuit
eas oucere ad pafcendú opoituir gp emeret furfur bladam fa
bae vel glandeefeu aliam materiam ne periréradeo gp non
funt modice impenfe ? funt neceffarie vel emit fal,p pecudibus pafcendis certo tpe ? fimilia illam ípcnfam puto fiédam
oe cói nó aút per ilium qui ponebat operas per ter.in.d.l.cú
ouobus.f. fi quie er focije ?.l.oé es alienum qó manente foderate contractum eft oe communi foluendum eft ?,l,quibus
caliWi.lfi focio arbiter.Ç.fi tccu foeietâs mibifit-7.1.1Î vnus
er focijs.§.fi qd vnus er focije.oe fuo neceffario impenderit
in comuni negocio iudicio forietatj feruabic ét vt feruer eq
liras q: fi oictâ impenfa? colonus faceret oe fuo fozte in focie
tate magis çp oominus poneret qò non cduenit er quo lucrò
equaliter oiuidunt.Ét iftud videf equuj in focietate caufa eq
litatis feruaude vbi colonus alias nimis oamnificaretur licet
multu faciat in contrariû.l.ctt; ouobus.§.(i in coeunda. qui.§.
eqperatcolonum ptiarius i focium in aialibus i colonus par
tiarius oés erpéfas facit oe fuo tn equipatio non eli fupunifozmis vt patet in.viij.pte in.rviiu.q.tÉuod inrelligo quâdo
impenfa eli magna,Secus fi modica per ea que oicta funt in
»Un rebus.§,poffunt.ff.cómo,7 in.l.nenfenius.ff.oe nego.ge
Ih's.i.l.bacten9 oe.vfuf.i.l.fi qsa liberis.$.fi.oe.libe.agno,
T8on obliai fi oiceref qj imo oamnum vaccarum qn oominium remâfit apud oominfi oebet effe ipfius per.o.l.que fo:
mitis.ClHec er boc infnrgit inequalitas qzficutiile qui ponit opas fuas fi perirent non poflet aliquid repetere nec eius
beres.^ta i fi vacca pergt Duplici raiione.Ubiio quia bomo
non pofuit fe in focietate fed tautum opam.t.focius qui in id
quod.§.focius cu refilleret.ibi quia id non in focietate? tc.nó
fic in vacca que fuit pofita in focietate licet oominium non fit
cómunicatum i eriam er eo quia bomo liber non recipit erti
mationem.I.liberbomo.lf.ad.Laquil. Siquidtamen in me
dicos impendit pio focio recuperabit.l.cum ouobus.§. quid!
fagariam -z.o.l.fm 5uliann3.eo.ti.lCt pzedtcta vera intelligo
quando effent talia ammalia er quo? opera nullu6 frucrus p
cipitur vt funt vacce pecudes capte potei? fimilia nam tunc
quatenus colonus ipendiffet oe fuo oe coi ocducet vt.e. nifi
impéfa fuiiTet modtca.l.in cómodati.§.pcffunr.ff.cómo.£n it
aialia ecnt talia eie quo?opera.fructus pciperef vt funt eque
efine 1 fimilia tueficcolonus feu pafioi er ipfis opera? perei
pit non tenefoominus aliqd impendere pio erpéfis cu eipé
fe cófundant"cu5opibus.ff.cómo.Mn rebus.§.poffunt ibi na?
ribario? impéfe naturali.f.róne ad eu pertinér qui vtendutn
accepiffet fac.infifi.l.ceterû.ff.oerei ven.ciifi.ffeotefteni vii
colonus feu palloz eis ad vfum oeftinam.l.arbozibue.§.fi na
uis.ff.oe vfuf.l.ouo fratres.ff.oe acq. bere.l.meriio.ff.,p lo.
£>ifr 1 oiins poflet eis vti ad vfum oeftinatû fi boc cóuenit
filando ocis aialibns aliméta pio eo tpe nifi fotte vfus oiïi
redderet focietaré ineqle? cum in ea eqlitas feruâdafitvr.l.lì
non fuerit.ff.pto fo.puta fi oedi colono feu pafioriin focata?
feu in focietate equa 1 colonus accepit ea non folu .ppter frn
ctus fed eriam quia pio fuis neceffitatibus poterai ea vti-z fic
vtroqs refpectu accepit colonus.j£tficons ponebat in focieta
te equa vel afina? aptam ad feti! a ad fomegiandu3. Colonus
aut ponebat opam 1 indufiriâ alimenta fellam 1 feramenta 1
fie plus çp oominus qt er ea percipicbat medietaté fruetnu 1
etiiopasqz ea vtebatur pzo fuis neceffitatibus ad vfum oeftinatû 1 fic pzopter illa opas multo plus ponebat in focietatis çp oominus nâ cóuenit e.r quo plus pofuit in focietate pi9
percipiet qï ille qui minus pofu&f.ons.ff.pto fo.l.fi focietaté
mecu.infi.-z.o.l.finon fuerint.qi eo cafu fi ons fimiliter aliq
bus tpibus vellet vti opera oicto? animalium licet ad vfum
oeftinatû puta in ellate vt 03 ligna in vno menfe.^n vindemia medio menfe nó puto poffe er quo focietas er boc redde
ref ineqlis 1 colonus qui plus ponebat non plus pciperet qò
effet ? natura focietatis que cu inftar fraternitaris babeat in
ea eqlitas feruari 05 vt.o.l.fi nó fuerint.vbi glo. coniuncta.U
veru3.Secu3 fotteficolonus nó plus poneret boni viri arbi
trio çp foite pót ptingere eo refpectu qt colebat fundu oui 1
oe palcis cóibus in oomo oui ea aialia gubernabat na tue fi
piopter vfus oni focietasboni viri arbitrio non reddif ineq
lis nó puto g> oiis nó poffit eis vti ad vfus oeftinatû oûmodo vtaf tali mó çp códitio coloni nófiatoeteriot puta qt ipediref fotte fetus vel volebat vti eo tpe quo coloni pditio vai
de incomodare! puta qi volebat vti tépote eftiuo quo colon9
bébat neceffe pio fructib9trituladis 1 pouadis 1 pp vindemia
vel tpe quo feminaf vt fimû poitet 1 agrii ipiguet fi eòi vti
litate.TRó.n.cóuenit boni viri arbitrio gp colon9 q cullodit to
to anno tfuo fumptu pafeit vel pio maiori,pte alimentar aia
lia 1 nutrie non poffit eo? opa vti oicri3 tpibus 1 marime qz
verififr vt cófuetudo vr apptobare 1 boni viri arbitrio pue
r.ire gp ob ferii pio eòi vtilitatis faciendu 1 vfum feu còmodi
tate coloni oeftinata videnf non oni.£t tfta vr partili inrentio qt eus colonus eo refpectu valde plus ponat i focietate $
ons puenitboni viri arbitrio vt multo plus pcipKtl.fi focie
tate mecû coiris.ibi ad boni viri arbitriti ea res redigéda eli
1 cóneniens é arbitrio boni viri vt nò vtiqj er eqs parnbus
focij fimus veluti fi plus alter ope iduftrie pecunie i focietaté
collaturus fit 1 r.l.qd.n.ibipueniés effe boni viriarbitrio vt
no vtiqj er equis ptibus focij fimus veluti fi alrer plus ope i
dullrie gra pecunie collatur9fitin focietaté 1 in.o.I.fi nó fuerinr.ibiplerûqj.n.tâta é iduflria focij vtplus focietati cóferat
gì pecunia 1 in.l.forietates pbunf.ibi cum pleriiqj pauperioz
opa fuppleat quâtû ei per pparationé patrimoni) oeeft qt co
lonusplus ponebat vt.s.non ad vfus oiii. B u e aut volebat
vri ad vfum fuus cû oamno coloni qò non vr boni viri arbi
trio puenire ratióibus iâ oictis facir.I.fabinus.infi.ff.cóm.oi
ui.Cófuetudo rn plurimû eli ponderada quia qò cófuetu? eli
fieri vr cóuentù inter partes licet nonfiterpteffus.l.fi vno.ff.
locari.l.fi cû bermes.C.eo.ti.cû fimilibus.l.fi tibi polienda.ff,
oe pzefcrip.ver.i cófuetudo in re oubia multu opatur.l.fi oe
interpietatioue -z.l.mim'me.ff.oe legi.c.cu oilectus oe confue.
•l.quodfi nolit.fquiaffidua.ff.oe cdili.edic.l. cu5 oelanionis
.§.afina.oe fun.inllr.alias pdicta boni viri arbitrio regulanf
cû in focietate arbi'triu boni viri p marie attédaf 1 ad ipfum
recurrédû eli vt.o.l.fi focietaté mecû.cû pcoida'tijs.ff.pîo fo.
.l.quiluminibus.ff.oeferni.vrba.pîediJBenetn purares gp
in aialibus minuris que ecnt pvi volotis 1 magni frua9 làbo
ris 1 erpenfa? ,put funt fues oiuifio lucri 05 fieri arbitrio bo
ni viri nó aut equaliter per mediû cu in eis multo plus vltra
modu ponat colonus çp ons ideo cóuenit vr maioté parte cófequaf arbitrio boni viri cû in focietate oebeat feruari eqlitas vt oicit glo.aso,? IRapb.in.l.fi nó fuerir.ff.pto focio.-z io
in ptibus illis épfuetudo gp ifinetriény vel qdriénu fs vari
as loco? pfuetudines oiuidaf eqliter capitale cû fetofiuefrn
etu ad eijlitatéferuandâ q fp in focietate 05 feruari vt fupta,
C ï r v . q u e r o qdficolonus locat oicta aialia pio certa mercede vel cu eis lucrai locando opéras fuas 1 animaliû vel rii
bobus cóibus colendo terra aliena vel poztando cu eqs eóib9
vel afinis granfi extra oiftrictû ad vendendu ad qué vf«3 ve
rififr boni viri arbitrio non videnf oefiinata oicta aialia nec
videf oe oniintentione vt colonus ob eâ caufam vtaf oiciis
aialibus eus ammalia ob eâ caufam oeficiant cû oâno Domini 1 vtilitate coloni pteter natura focietaris.l.ft nó fuerint.«.
arifto.ff.pzo fo.ibi coiri nó pofì'e vt alter lucrû tifi alter oam
nus fentiret 1 ibi ralé focietaté nulla? effe vt alter lucrû alter
vero nul lu lue? fs oânu? fentiret.^m'quilTimus genus é focie
ty e t qua qs oamnû non aut lucrû fpectet ita oicit ter.ibi 1
ideo puto gp Diete opere oebeat cedere ad lucrum oni fi fua
rata queadmodû ad oa'nû cedit licer em'5 quis poffit vnre coi
ad vfum DeftinatU5.l.arboribus.$.nauts.ff.De vfufr.-z.l.merito.ff.pto fo.i per 36al.in.Li.C.oe tefia.tn non pót pereipe
re fructus ex ea qs partécòfocio rellituat.l.ouo fratres.ff.oe
aeq.be. vbi oicit 38al.q> licet vni er focijsfitpiomiffum vti
integre re eòi tn non eli licita itegra perceptio emolumento?
1 iftud videf viri boni arbitrio cóuemre gp femper inter focios marie in lucris 1 oânis parciédis verfatur vì.o.l.fi focietaté mecu coieris.ibiad boni viri arbitrili ea res redigenda é 1 in.l,focietaté mecû.rbi ex bis qs virû bonus cóftituere
opoituilfet 1 ibi vt ad boni viri arbitrili redigi oebeat 1 i.UI
.ppofita ir qónc.ibi arbitriû boni viri eriftio feqitéde elle eo
magis qj iudiciii^p focio bonefideié ita oicit ibi paul9iurifcó
fult97{.l.qd.n.i.ft.ibiillò 0tpueniés effe boni viri arbitrio.
C ï r v i . q r o celebiaf pctus ifraferipti tenotis.Cmo vnû par
bou,ppcio libta?qnqgita 1 ifios boues 0 0 1 loco cuidâ labo
ratori erriatos libtas.Lad laboiitiû faciédû cu eis ad terminò
trium anno? 1 ipfe labotatot piomittit quolibet anno trium
annornm in fello fancte marie augulli oare pio locatico feu
laboiitio quod facit cum eis vnum modius grani quos boues
V i tenere alimentare -zpafeere omnibus fuis erpenfis 1 in fi
ne trienni} mibi otóos boues reditúe faluo gp fi Dicci bouee
valerét vltra oictú pa'ú medietas lucri oeat eé oicti locatozis
? alia medietas pductozis ? ft minus oicto pcio valerét mibi
locatoti folue medietaté ei9 qó minus valerét oicto pcio ? fi
o ieri boues vel alt eo? moziref oebet mibi medietatejertia
tióis eo? reftitue ? folue faluo q>fi,pmala cuftodia pirct tue
co cafu integra pieciú oare oebeat que oía pmifit facere ?c.
CTááuero er piedictis nunqd oictus pctusfitlicit 9 ? fi in ali
quo peccat locato: ? in quo"?ficpeccat ad qd teneaf. 1£>aro
vltía oáni cétra bonú pfeientie inferif in pacto necfinepeccato Diocedit/iRatio.n.qre locato: licite vecturá vel locattcu5
accepit oupler é . C ^ i i m a q: periculú rei locate fpectat ad
ipfum. IRatio róis qz ipfius rei oñus eft.ff.locati,l.non lolct.
CTSecunda qi res locata p vfumpfumif vel oeteriom que
róes qz celTant in mutuo qzfitoe meo oantis tuúaccipiétís.l.
•Ü .appellata.ff.fi cer.peta.Si ergo accipiétis fit fibi perijt ? 1 l
bi oeteriozaf ergo oare vltra fozté ? recipe é illicitu ? e vfura.THo obliar cp ille pductoz bj medietaté lucri.^zimo cafu
qz I5 locatoz póruerit p3cto oe fuo pcedere.f.partem lucri qó
totú fuuj eé oebebat non tñ potui't fe eronerare per i'dé pacto aperte p5 boc.c.fi.oe vfu.in pzin.Scóa vero pars eft peniras illicita facit.l.cú ouob9.§.oána fatalia.ff.pzo fo.cp mozs
nate noceat códucrozi pfiliú jo.an.oz effe.Si pctusftaretin
terminis locatióis .pcederét fupiadicta fed foima pacto? facit
eú tranfire in perú focietatj in qua vnus ponit ré alius opera
pfonales qó bene I5.? túc res vi cóis quo ad lucrú ? oamnu
? fie lucrú .pueniens er opa ? rullici eftfiemediú fruméti eft
pcedentj ?'rei pceffe lucrú ? oamnú eft róne tñ putaré abftinendú a tali peta pp fraudé oe pzedicris vide.riì'g.q.ig.fi fenerarius.pfiliú ^ a u . o e leasarijs vt oicif.Cófidera pzo clariozi intelligétia g> interdú tradens oictos boues inttédit eoe
locare.^nterdú intendit focietaté pbere.T^zimo cafuqñ eos
intédit locareiputa tradii boues vni ruftico vt quolibet anno
oet er oictis bobus.r.vel.rr.tìunas grani ? nibil cóuenit oe
oamno nec oe lucro oicto? boum fi foite plus vel minu6 finite rpe locatióis valerét.? boc cafu licita eft locatio qz locas
er re locata pcipit lucrú vt puenit er quo res locata oererioratur cú oamno oñi ? firmili oñi eft pículiKvr.l.incendiuj.C.
fi cer.pet,Cóuenit s gp vbi piculú ibi lucrú.l.cú ouob9.§.qda
fagariá infi.ff.piofocio.? piculú ptineat ad oñm q eft locas
.ff.locati.l.non folet.^nterdú puenit vt colonus oet quolibet
anno.rv.vel.rr.minas grani? piculú oicto? boum oánú ? Iu
crii fi fotte plus vel minus valerétfinitalocationefitcomune
? boc nó eft licitú Cal.? &nto.oe bu.in.c.fi.oe vfu. ratio effe
por qz piculú 05 effe oñi fimilr lucrú ? oánú fi fozte plus va
lerét.14 foztuitS.C.oepig.ac.s er quo locatoz remanet oñs.vt
.d.l.nó folet fuú 05 effe piculú.? fi aliter caueref effet iniuftus
lucrú ? grauaret pductozé ouplici onerevidel5 péfione oicta?
.rv.vel.rr.mina? grauj 1 ét medietate oáni feu piculi qó eét
ptra nam locatióis.vt.s.? eriá onere pafeédi ?gubernádi ? ét
feminis.? I5 oetur fibi medietss lucri fi plus valerent boues.
^ftud eft oe raro pringétib9? eft paliare vt liceat fibi Dicere
oe oáno qó cóiter ptingitqz boues nó crefcút vfu fed oecrefcunt.ar.l.cú oebere colúná.ff.oeft1it.vz.p2e.?ficloquaf ^o.
an.s.merito illi q oant boues ad celiatici fi volút gp oamnú
feu piculúfiteòe nó I5 ? eft iniuftú lucrú ? intétio oepiauata.
¿ecus lifimptrlocát pzo certa mercedetqz túc cú oñs boum
fubeat piculú ? ipfi boues oeteriozent" prinuo vfu licitú eft Iu
crú.f utelligo oúmófiatcú bonafide:nóaút oepzauata inten
tione, Cogitattóes.n.boíusoípotéti oeo occultari nó pñt.c.in
ciuitate.oe vfu.IJnterdù focietaté pbút in qu3 colonus pom't
opam fuá ? aliméta boú:oñs aút ponit boues:oe ptibus aút
fiédis oe oano ? lucro nibil eft puétú:? túc oebét oe lucro fieri poitiones arbitrio boni viri eqlitate .ppoitt'óis.l.fi nó fuerint.ff.pio fo. ©ebet eni pmo pfideraricp medietas fructuú
debita oño fundi róneppiietatj fundúl.cú ouob9.§.fi in coeú
da pzo fo.?c.CT£>iimo ? añ ota oetrabif medietas fructuú
? oño fundi pcedif. Sllia medietas q attribuii culture ? cure
oiuidif inter colonú q ponit opaj fuá:? illú qui ponit boues
fuos eqh'f eqlitate .ppoirióis arbitrio boni viri q bébit cófiderare qs ponat plus i focietate an colon9 q in focietate opas
? induftriá femé ? aliméta boú? piculú eo? pzo medietate ac
etiá oánú oeterioiatióis eo? pzo oimidia frn qó eli na focie
tati6.l.cú ouob9.$.qdá fagariá pzo fo.JHn ponés boues q po
nit boues piculú ?oetrimétú medietas eo?.? ille q plus póie
mat'ozé pté frucraú pcipi'er vt in iurib9.s,in «pn.q.allega^Si
át puétú eft oe pte lucri pcipiéda pio bob 9 ? tue aut oe quota
pura oe medietate tertia vi' qrta aut ó certa ^tirare puta.rv.
velrr.minas grsni.Tjbiío cafu v5?uétio qz bec é n i focieta^
vt lucrú ? oánú eqir eqlinre .ppoztiÓis Diuidaf inter focios:
vt.o.f fagariá.iúcta.d.Lfi nó fuerint.|fta tñ puentio vt lucrú
fit licitumVm na5 focieta^ 05 fape eqlitate vt qs lucrú pcipiat
f m qó ei oebef Puara eqlitate,ppoztóis arbitrio boni virizvt
.d.l.fi nó fuerit.al's eét lucrú illieitú:qz ? nas focietatj vt ibi oi
cit gl.?1fbau.oe ca.qz focietas inftar fraternità ij obtiner.vt.l.
ve?.ff.,p fo.? fúmá 03 ptine eqtaté vt ibi al's fi nimis vn 9 er
foegs lederei puta ruftic9nó v i bonafidepera.?ficvi nutrire
peccatú p pdicta.o.in^ri.q.Scóo cafu qñ puenit oe certa ept»
¡tate puta.rv.minas grani vl'rr.quotl5 áno.? túc I5 de na focie
t3tisfitvt lucrú oiuidaf iter focios p quotas ? pquotas poffit foci9 pacifcitnó át piptitatee vt oicit gl.in.Leu ouob9.§.ité
fi in facto.ff.pzo foc.ibi oú dicit ter.cú tertia gititate ?gl.erpo
nit ¿deft quotitate al's oieitgl.cp eétvfura.THibilomin9in cafu nro fi iure focietatj boe puenit foite nó eét ípiobatúfiadeft
bonafides? intétio pbédi focietaté oúmó nó plus p3cifeaf gp
fibi puem'at attéto gp folú patit" oetrimétú in pte boú ? nó de
totofirng> eft na fócietatj.l.cú ouob9.§.oána fatalia,?.§.qdá
fagariá.?.f.étp3tebitin alijs qónib^rimis.lñó ob.o.glo.in
•o.§.5téfier facto:qi loqtur qñ capitale erat faluúfirnpactú
ipfo? focio? vt p3 in ter.ibí pecunia victot cú cerra ^tirate p
cipet:bic át capitale nó erat faluú nift pio oimidia.? ideo pío
illa oimidia nó poffet pacifcioe certa eptitate pftáda fed pío
alia oimidia q erat piculo ? oáno ipfi9pceden^ boues q ptinuo oeterioianf vt erperiétia oocet.l.eú oebe colúná.oe fui.
vz,pd.fo2te poffet aliqd licite pcipe.tñ vt oicit T^au.oe leas,
fupza qz cóiffiuntfraudes p iftos vfurarios q volúr palliare
pfciétiá.Cauti9 eft abftine ne pbibitú Directofiatp indirectú
? fi pur nó vult abitine facere peccata 03 nó oe certa frítate
f3 quotitate lucri tm nam focietatj ? modus,s.tr3ditú.? fi pur
faceret oe certa qmtate id arbitrio boni viri faciant nó ercedat non ob.glo.in.o.f^té er facto qi ibi pacifcebat" oe certa
eptitate ponens pecunia ? faluú erat capitale vr.s.^n oíb9 tn
indicio fancte míis eccfie me fubmitto ? tremulenf bác mam
arringo nifi qivideo totú múdú fup bis? feqntib9ouab9qóni
bus vfari pato s apire viá vt licite poffit fieri nó foie malu5
qui tñ meli9 fentit meli9 loquaf? paratus fum femp coirigi.
C36rvu.qro DUO prerút focietaté in qua vnus pofuit pecuniam puta qngétos ? alius opas ? induftriá fuá modo Dubita
tur qúofiatoiuifio inter eos oe lucro fi ertat lucrú vel fi non
ertat lucrú oe oáno vz piculú totius pecuniefitfuú fi vult cò
fequi lucrú pío medietate qz medietas lucri attribuir" pecunie
quá pofuit in focietate cui9 piculú toti9 fubgt ? alia medietas
ope pofite er alia pte in focietate vel fi piculú pecunie eft có
muñe vz:túc quodámó mutuata ponéti opas medietas illius
pecunie er quo er ipfa medietatefubijt piculú ais nó fubirej
pt'culú.l.incendiú.C.fi cer.pet.merito eripfa medietate nullú
lucrú pcipiat mutuans qz effet vfura p iura vulgaria fupius
allegata in .primis qónib9 mutuú oantes nibil inde fpantes.
? qcqd accedir fozti vfura eft ? vbi capitale eftfirmú.qcgdei
accidit vfura eft.vt in.o.c.plerictf.? ibi p glo.? p illas regulas
vbi piculú ibi lucrú. C2lduertendú qz interdú opa polita in
focietate eft tanta q arbitrio boni viri cozrñdet nó folú interufurio pecunie f3 eriam ipfi pecunie ? fozti pofite in focietate
puta q: foite pecunia nó erat multa ¿nduftri3 autem magno ?
longo tépoie ourauit.? túc in lucro oebent fieri partes arbitrio boni viri qó in ipfa focietate femp verfatur.l.fi focietaté
mecú coieris.l.cú ouobus.§.veni't.?.l.focietatem mecú.?.lin
^pofita.ff.piofocio.qz partes oebent effe equales equalitate
^poztionis.vt oicit Ì3al.in.d.l.fi nó fuerint.? eo cafufioam
nú eft in focietate er quo cozzefpódebat interufurio ? fozti il
le q pofuit opas perdit eas ? ea? oánu5 patif .^lle q pofuit
pecunia perdit eá 1 oánú eius patifvt.oM nó fuerint.fiti
coiri.ibi fi tifi fit opa qnti oanu é.^lerûqs.n.fama eli indu
fina focij vtpluspferatfeciersriqîpecunia.i.fi fol9 riauiget
folus pegrinef feluo fubeatpicula.Si vero opa pofita m fo
cietate coiiefpódebat folû interuftirio pecunie pofite er altera pre piout indubio é vto.l.fi nó fuerit in principio ou oicit
loquédo oe forietate in cp vnus ponit opas i alius pecunia fi
nó fuerint ptes focietatis adiecte eqs eas eé pfiat oum i me
dietaté lucri pfequif ille q pofuit pecunia pp tnterufurius pe
tunie i medietate confeqnif ille qui pofuit opas couefpondcn
té interufurio pecunie i ita intelligaf.o.l.fi nó fuerint in pri
«pio oanus autéeritcommune vt.o.$.oina faralia i ideo fi
cótingat q? in.o.focietate nófitaliqò lucrû fed imo oamnum
pecunie feu foitis pofite in focietate que in rotti? vel in parte
eli oepditafineculpa focij vt.o.§.oina.-7,o.§ quidâ fagarii
i illud cóuenit nie focietatis maria ci equalitatis feruande q
femp inter focios feruida eli vt.o.l.fi non fuerint per glof. i
ooc.fi em'3 ille q pofuit pecunia alteri focio pone'ti operas co:
refpódétcs interufurio pecunie pderet mterufuriu illius pecu
nie ietia5pecunia i fic ipfnm étcapitale.CLSbfurde efier t
l'nequale q> ille qui pofuit opas fclû amifit opas.^lle qui po
fuit capitale nó folû amifit mterufuriû pecunie çp conefpóde
bat pofitioni opera? fed etii ipfum capitale quod eét abfurdû i cótra nam focietatis que b? vt ptes in lucro i oamno II
unt equales i pio ca quota qua lucrû attribuir"pio eadé quo
ta i oinum frn naturi focietatis vt,o.§.quidam fagaria.i p
alias rationes fupia in ouabus piorimis quelìtonibis occla
ratas.lHon ob.q? medietas illius pecunie intclligaf mutuata
quia ille qui pofuit opas non percipit lucrû réne pecunie fed
ratione fuarû opera? i ille qui pofuit pecunia? non percipit
ratione oparuì f5 ratio interufurij pecunie pofite in focietate
merito ille q pofuit opas nó pót Dici çp pcipiar lucrû cr pecu
nia mutuata vel er opib9fuis merito ille q pofuit pecunia cu
medietaté lucri percipiat er pecunia qui pofuit i focietate ratione iterufury vt.s.nó pót Dici illud lucri! er pecunia muti-a
ta reripere merito illud lucrû nó fapit viura, fed venit er co
tractu focietatis q oi lege i oiuina i canonica a cuili é appio
bata cui9 na eli vt lue? i oinû fit eòe i ecjliter oiuidaf vt.o.
•§.qda fagarii.-i.o.^.oamna fatalia.? fupis in ouabue piori
misqllionibus é piobatû i fic nó ob.l.incendium.C.fi ccr.pe.
GT2ld iura ir oicéria mutuû oâtes nibil inde fperâtes ad oi
centia qcqd accedit foiti vfura éfirmomanéte capitali. Tftiide
tur qò in cafu nro nullu intelligit" factû mutuu vt.s.ió er mu
tuo nibil fperat qo nó fecit vr.s.p?.£ld f? it qcqd accidie foi
ti firmo manéte capitali -zc.lftiidefcapitale nó éfirmûim
mo fi oepderef ponés pecunii pio medietate patiebaf oam
nû pio alia it medietaté nó patiebaf oinu? nó ea róne quafi
capitale effetfirmu?fed qi id pioueniebat er na focietatis v j
feruaret" inter focios eqlitas que alias nó feruarct"cótra na
turi i fubllirii focietatis vt p glo.in.o.l.ft nó fuerit. oe quo
fupia larius p?.£tficpcludi potell gp ponés pecunii oicro ca
fu quo opera pofita ab alia pre conefpódebat interufurio pç
cunt'e pofite in focietate ab vno er focys piout piefumif media parté lucri percipiat fi lucrû é i fi oinum pringat in foite
medii pté oinifimiliter fubfiineat nec fapit vfuram imo eli
contractus licitus i a iure appiobatus ét in róe nali i equità
lis fundatus i bumane cófuetudini cóuenit cui fauendû ell cû
tendatad pferuatióe? focieta^ bumane i er ipfa focietate rea
publics i ciuitas que tédutad pferuationé bumani repletur.
CDlHon ob.q> vbi varie funtopuiióes adberendû cfttutioti
.c.guuenis.oe fpó.qi er quo oicta opinio é ptra iura i tendit
ad oilìolutioné focietatis Inumane i rei publice oanû non ell
amplectéda imo oeponéda ar.eo? que oicunf in.c. pafiotalis
«§.q vero.oe offi.oele.i ad piedicta fecit pfiliû 3Sal.q fic foi
mal? oieit.C^n -tpi noie amé vt appet er tenoie inliruméti
fuit pet a focietas vno ponéte pecuniâ.f.cccc.floie.altero opa?
ad pté lucri i oani vn très cafus poffunt euenire. "Ubrimus
qn nó é lucrû neqj oinû i tûc integra quatitas o? reddi i fie
rilis erit opa i pecum'a.Secûdus qn eli lue? a tue illud é comune faluo capitali qi actû i puétû fuit oe pte lucri ftéda nó
oe foite pcipiéda.Sertius qn é oinû i tue minuit" fois pio
medietate oini i bec legunf i no,per glo.-z ooc.in,l.t,C, pio
fo.fejc fentetin piobaferpiefie per fer.in.o.$.oina fatalia.
ibi ou oicit eòe oinu? é ibi eli rer.ad litteri.fRó crii? pt itelligi nifi oe oano contingéte in foite.tf.pio fo.l.mutius vbi ne
qs oanii ic.vbi eli tertus.'iRi focietas qnqs cfl oinofa qñq?
tucrofa qixq? fierilis i nó pt effe oamnii nifi qrì capitale nó é
faluúvt ibi ps aperte ? boc ét piobaf aperte.ff.pio fo.l.fi nó
fuerint.§.ita coiri.vbi oicif q>fivnus ponit pccunj'351 alter
opa? tue oemii ponés opas nó pticipat in alio oáno cp opa?
amilTaru? qn ita eli fpecialiter aetú ínter focios 1 meuef eri'i
ibí quefiío núqufd títulís cóuentio valet cótra naie? equità te?
focietatis 1 Decidir ibi cp valet ergo fi pieciu? nó elTet appofi
tú oamnii elTct cóem ita tenet ^aco.De are.in.l.i.C.pio fo.i
ed ipfa verim.TRó ob.glo.ibí.pofita que vr oicere príú.f.qj
pecunie pereat ponenti pecunia 1 opera ponenti opas qi vbi
eli tertus nó eli curádú oe gloi\? ita t, ."©al.in pfilio qò inci
pit in rpinoie amémultiloqu? mibi femp oífplícuit.fñó ob.
fi oiceref ille q pofuit pecunia er quo pio ipa pecunia pcipit
vtilitaté 1 lucrú cú alias nó babniliet lucri! nifi refpectu pecu
nie qua pofuit i focietate puenít vt ét fenriat oam! li oánü có
tingeret 1ficficuter tota pecunia pcipit lucri! ita er rota pecu
nía pcípíat oanus cú oánú regule? a lucro 1 ecótra.I.cú DUO*.
bus.§.qd.i fagariam.in.fi.lf.pio fo.l.manifcllill'imi.C. oe fur.
^He aút qui pofuit opas pcipit lucri! er opera nó er pccúia.l.
cú ouobus.$.fi in coeúda.ff.pio fo.-7.l.feio amico.ff.oe an.le.
^deo nó vr cóuenire vt fentiat osnu3 pecunie er quo nó fen
tiebat lucri! quia imo er opera fentit lucrú córéplatíone pecu
nie alias foite opa eius fut'ffet flerilio vel qfi vt contingit in
mercatoji'buo q er indafiria qui babetci! pecunia lucrantur;
¿Jndullría it fine pecunia nibil valerci fic er opera lucraba
tur refpecti! pecunie q mirtini cú opa erat ci lucri 1 ille q po
nebat pecunia fimílíter mirti's er pecunia 1 opa pofsta cr alia
pte pcipiebat lucri! ci! ais er pecuniafineopa nullum pccpiffe cú pecunia er fe fola nó pariat pecuntá.l.minuo.ff.oe in li
té iuri.merito puenít cpficutille q pofuit opas mirtirn ci! pe
cunia pcipit lucrú pio medietate refpectu ope 1 pecúíe ita fen
tiat medietaté oani 1ficutille qui pofuit pecunia mirris fentit
íucrú medietatj refpectu pecunia ope pofite 1 cr alia pte fen
tiat medietaté oiniptingérís i pecunia p . o . f q d i fagarii.in
fi.1 iflud iuri puenit 1 nali rói p pdicte 1 et bòi viri arbitrio
qò fp i focietate attedi oebet vt.o.l.fi focietaté.ff.pio fo.cú fi.
GTírviu.quero qdi contrarerút focietaté ad vcctigal feu ga
belli fructuú q recolligebant in quodá territorio mó pringic
q> eratfiumépublieum q? oiuidebat 1 pfinat DUO territoria.
Sccidit cp díctúflumenipetu 3qri! mutauit antiqui! alucum 1
noui! pftitut't p oecurfus vnius anni 1 in bac mutatióe abfiuUt oe iure vnius territotg occupido térras fuss in alio territ o i i o . ^ ó qrif núqd er mutatióe illiuo fluminio augeaf vel
oiminuat"velfintmutatifines1 fic gabcllaríjs q emeruntga
belli fructuú oebeaf gabella oe fructib9il!a? terra? q funt p
fiúmé ipliate JSal.fic oicit.^n noie oñi amé. ^n fupiadicto
púeto DICO cp róe aluei murati nó augefpiomifiio feu véditio
fructuú q fuit limitata 1 tarara tpe pet9.lf.oe acq.re? oo.l.ne
in agris limitatj.lT'.ce oi.ifec.l.oim ifecti fiipulatio ppetir.§.
fi is q veniao.-7.lf.oe ruinisj.i.ifi.-7.lf.0eaíj quotti.-z efii.l.i,
.§.illD.-7.§.Jfté qrif 1 e qfi erpflii? eo.ti.l.boc iure,§.fi aq^q?
ifpiciebaf locus pei9 .pbaf.ff.oe p.épt.l.ruptilia polla,vbi ór
erplTi? facit eo.ri.l,i lege 1 qi mutato alueo nó ppea muta't" fi
nes pleba natuú vel eallro? vel oiocefus vel publico? territorio ? p.o.l.in agris limita^ fa.ff.oe vfuf.I.^té fi füdi.'§.f? fi
ifula fs ips 36al.í fuo pfilio.©oc ét 1 alia róe ^baffinester
ritoiio? qiiq? funt euidéter oifticti p vías regales qñq; p flUi,
mina qnq? p mótes 1 valles qiiq3 p lapides 1 figna militi! ap
paréiia 1 iftio modis cóiter territoiia oífiígúf vt r,0.^0.Sin.
J5S 6olf.i.c.ci! ci3.De.pba.-7 06al.ipfi.qD icipit qlttcr'pbciur
ptinétie Diftricr'\3fnterdú1pb3t lineo iurifditionú p erpll'as 1
tacitas ptiú alTertióes vt.no.C.oe pbé.i cómit.fiipuls.l.oprimam.C.oe iure oeli.l.cú ali'qs.IJnterdi! p vulgi opiniones 1
iudiciú circúcolétiú qui in bac materia funt tefies magis ido
nei.l.i.§.i.ff.oe fiumi.i quanto funt fimplicioies 1 rullici funt
credibilioies qi non oeponunt nifi oe pofiefiione facti tana?
oculis femp aflates fup ipfo loco vt no.ff.oe ver. ob.l.llipú-
latió ifta.§.bic quoqj.^té quatidoqj pzobanf p fentémiam iu
dicú feu arbitro?.ff.oe arbi.Unter caftelliamJ.ínftí. oeiudí.
,§.fi. sjuterdú'per pceptiones rcddituú.l.fi qs fup.C.fini. reg.
^ ñ c j j p:ob3nf per cuftodes.l.í nomine oñi.§.tn fardinia.C,
ÜC off.pzcfec.pzero.afri.^n .ppofitio igif noftro ius alluuióis
non pót locus fibi vendicare in cafu noftro Duplici refpectu.
Í r i j h i í o qz per alluuioné id videf addici q¡5 ita paulati's ad
dicif vt inidlígere nó poffimus jptú quoquo momento tempozj's addiciát.l.adeo.fpzeterea.ff.oc atq.re.oo.3fnftúoe re.
oiuifione.§.pzeterea.ergo cú nó paulatim fed vno ímpetu vi
fluminís ipfumflumémutauit alueú pzedia que erát i medio
ínter alueú antiquú relíctú ? nouú remaná eius cnius fuerác
? in Dominio ? iurífditioe qz qó noftrú é a nobis fiue noftra
volitate auelli nó pót.ff.oe re.iu.l.id qó noftrú nifi per modos a iure ozdmatos fs oeiure nó reperíf ifte modus ftarnt9
vt per modú aluei factá per falt 9 ? vno ípetu abfcp alluuióc
cp pzedia ín medio eriftétia mutét oñius 1 íurifditionem me
rito ?c.ar.l.illá.C.oe colla.l.ín finalibus.ff.fini.regú.vbi Dicit
tertus ín finalibus qftionibus vetera monumeta feqnda funt
mó fi nó varícrate 1 arbitrio poffeffozum additi© ? oetractis
agris poftea permutati .pben
cafu aút noftro nec poíTef
fozes nec fucceífozes eo? mutaueruntfinesquare ergo ftare
.pbibenf . C S c ó o qz er quo territozia fuerút allignata ? Di
uifa vt fciret vnufqfqj cprú fuus territoziú fe ertéderet.gllud
ius videf in eis qo ín agrís limítatis ¿11 quibus nó babee lo
cú ius alluuionís.l.in agrís limitati3.ff.de acq.re.oo.ín ratione fui ibi vt (circi quid cuiqj oatú eét ? eodé modo I5 ínfula
nata í medio fluminís fit eo? qui pzope ripá pzedia pofiidét.
3¡fnli¿.oe re.oiuifi.§.infula,v.fcd t'n ilumine nata.?.l.adeo.§.
ínfula.v.at ínfluminetñ non ber locú in agris limitatj.Uit p
toz.§.infula.ff.oe flu.ibi ínfula aút occupanti é fi limitati agri
fuerút.CTZertio facit ter.in.c.fup eo.oe procbíjs.rrví.q.iííj.
volumus ?.rvi.q.itj.ls.? i glo.c.qz indicate oe pfcript.in qb 9
patet.cp fi fines oiocefus fen .puicía? conftat oiftinctos futile
vel ett'35 pót .pbarifinesoiocefu, feu parrocbi'aríú feu pzoui
ciarú pzefcribi nó pofiunt ? ró eft ne .puinciarú termini confundsnf ? oicit ibi 00/iRic.ficulus cp limes parrocbia? ? pzo
uincia? bene polTunt pzefcribi iure pzopzictatis Í5 nó ture finíu5-f. vt limes vnius ertendaf ? alterius reftringaf oe quo
p glo.rvi.q.íij.quicúqj.? bodie babefin.c.i.oepzefcri.in.vi.?
lie p5 gp iura ouriusftatuerútqñ tractaf oe reftringedo vel
ampliado fines oiocefum vel ^uincia? feu territozio? cp qñ
ftatuerút oe acqfitione feu perditione vel mutatone alia? re
rus facit etiá qo oirit 1fbe.oe'"|jberufio ín.c.fup eo.oe parro
cbijs vbi ipe oicit g? íjnno.oicebat gpfinesepatuú folét effe
flumina motes ? valles ? ibi oicit ifbe.oe Ipberufio P5 vná
opi.quá ipe fequif gpfifluméqó erat limes feu finís eft ficca
tu5 p longitudiné feu latitudine oiuifus intelligaf ? p íudices
arbitrio boni viri actualí figno oiftíguif .Sic oicamus ín pzo
pofito noftro er quo flumé per faltú oereliquit alueuj antiqui fluminís q erat limes interutrúqj territoziú malleanenii
um ?gallenfiii intelligafalueus oiuifus íterutrúqj territoziú
? p iudícé arbitrio boni viri actualifigno oíftíguaf ? fic 110m ligua ímponanfin loco vbipfueuerateé flumé oñiidés in
terutrúqsterritoriú fa.etiá tcr.ín.o.l.ín noie oñi.fin fardinía ibi vfq; illos fines pzouincias africanas ertédere vbi an
te inuafione vandulo? ? mauro? res puplica romana fines
búerat ? vbi antiqui cuftodes feruabát 1 ibi cum átiquis finí
bus integre feruenf."|(bzeterea vt oictusfuít.s.in territozíjs
cóiter funt termini oiuidcres qnqj flumé vt in cáu noftro olí
erat qñqj motes qñqj valles qñq> paludes qñqj magnus lapis.Ubonamus gp ille magnus lapis q erar finis iter DUO ter
ritona ruina vel ípetu aqua? fublimatus é per modicum vel
magnú fpatiú i vno er oictis territozíjs.©ícem9ne nos alió
territoziú ertedi ? illud reftrigi certe non imo ne oef occafio
alíenú occupádi iusftatuitad officili oe finibus cognofcendis
p mefibzé vl'aliter términos Declarare ? fi res eregerit oculi's fuis ? res ? loca afpicere vt.l.in ruptióe flumis fines agri
pfundit inúdatio.ff.fi.reg.ftc í fimili oicam9 in (ppofito noftro
er quoflumenquid erat pzofineínter Dicta ouo terrítozia v i
? impeliate ac abúdatia aqua? quodá ípetu receflìt 1 in alio
Joco tráftrc cepit ac lectii quafi oeficcatú oerdiquít adofficiú
eius qui oe finibus cognofcit pertinet términos vbi antiquitus er3nt ponere 1 fi erpedit 3d locum vt oculis fnis videre
poffit sccedere. vt.dd.fi in ruptione.-z.o.c.quia indicante,? pze
dictam conclufioné in dubio tenendam puto.
C S r i r . q r o fi vn9er foegs q 05 pone pecunia oe ^pzia pecu
m'31 noie,ppzio emú fruct9cuiufdá molédini pzo qnq; ánis ?
alter q 05 pone opera oecedít ourlte oca cóductióe, v.anno?
an ei9 beres p:o ilio tpe quo ourabat pductio poft mozté oecedentj oebeat pté lucri pci'pe oe fructib9illis36al.fic fozmaliter pfuluít í li.eo.carta.cviu. ^ n rpi noie amé.3d euidentiá
fctedit é gp lucra lucrata ourate focietate tráfmíttunf ad bere
des focio? fie oanafiueoán¿ficara ouráte focietate qó enim
pteritú é mozte fupueniéce nó tollif .ff.p fo.l.actóe.^.i.? ideo
fi ourate focietate ét vni 9 oiei empta funt aliq cói noie etiá p
mille annos mozs nó diftrabit comercia |5terita fj poft mozté
noaa íncboari nó pñt focialí noíe.ff.pzofo.l.beres focij.?,l.ac
rione.§.mozte.?.l.3deo.ff.oeneg.geft.l.ná ? fui 9 .§.fi viuo.ff,
oe admi.tu.l.titíú ? meuiú.f .altero.bacigif róne vz oicédú gp
fruct9 oicti molédini oeberet eé cóes cú brdib 9 oicti THicbolai q: initiú pcñ'nfpicif .ff.oe v.obl.l.filí9,?.l.fi a colono.iñó
ob.qj oicti fruct9 fuerút empti noie vni 9 tifi qz cót'cari oebebat ? ad boc erat natú ius in vita.ff.pzo fo.l.fi qs focietatéprerit vltima cartazfi g actio erat nata merito.T^icbolaus tráft
uit ad fuos beredes cú ep ipfi puenirenffiqd oáni eét.ff.pzo
fo.l.ve? §.in brdé.? qó ibi no.^n priú v i ná fic in tbemate
oz ifta focietas fuit celebzata cú iñiebolao pp operam ab eo
ponéda in focietate.Sicut ¿gif circa molendinú núcp potuiffet
opera nibil petere poffet fibi cóícarí.ita fi oeceffitcú pzo tpe
poft mozté opari tió poffitiificfitoiuifto tpts.ff.oe ftip. fer.l.
fi ^u9cóis meuij.§.fi.ope eni brdis marie incertenó funr ecdé
cú ©pib9 Dcfuncti.l.fi nó fozté.§.libert9.ff.oe pdi. indeb.? idé
oico in oano/flbone cp poft mozté 'fRicbolai fupuenit fterili
tas boc certe nó nocet brdib9oefunctí q nó repif in pctu emptióis noíat9 fj folú i pctu focieta tj.ff.pzo fo.l.actióe.§.fi poft.
9
9
?.Lfi poft.?.l.ft q ó . f f i fili .v.Duob .ff.oe neg.ge.l.cú actú.§.
pompo,?.l.at q na.§.fceuola,ff.oe admi.tu.l.tut02é q tutelam.
T^zeterea fi bfs iñicbolaí petit fibi cóicori ipfe 05 iplere er
pte fua fj boc nó pót qz nó eft eadé opa.ioiíe eft g capzart'o g
nó tenuit foccitá nifi vno áno cú oeberet tene pzo plurib9 na
eatenus qten9?e.? nó vltra.^fté ifte q oe fua pecunia emit 05
bre capitale fuú faluú.ff.p:o fo.l.cum ouob9.§.fi in coeúda.?
no.C.e.tí.l.i.f té lucrú qó pzo pte eft de ptert'to pzo pte nó bs
cámopa? oe futuro ncceffario oiuidif I5 fee9 eét in lucro mo
métaneo'vbi infpícif pncipú folú qcqd poftea oe futuro ptiti
geret vt in legib*p:o bac pte allegati .Clinic e púct9fupiozis
pfilij DBal.^uídá prít focietaté cú TRicbolao boc poeto ? 13
mó g? ipfe oebé ponere pecuniá in forietate:?.o.fñicbolaus
oeberet pone opasfue pfone in oicta focietate ? oeberet oictus iHicbolauopcipe qrtá p£é lucri qó ptíngeret in focietate
pzedicta ? pzo Dieta qrta pte ptríbueret oánú fi qó ptingeret
in oicta focietate poftmodú ouráte dicta focietate oict9talt'3 q
pecuniá ponere oebebat emit fruct9 reddit9? ,puétus cuiufda
molcdini pzo qnq, ánis .prime fequétib9 pzo pzecio oucéto?
flozeno? quá emptioné fecit noie fuo ^pzio ? pecuniá pdicta
vs oucctosflozenosintegrati- foluit oe fua ^ipzia pecunia oe
mú oict9 iHicboIa9oeceffit poli ouos áno6 vel circa a tpe có
ductióis oicti molendini ? Dictapduetióe ouráte nódú finita.
¿Bbodo qrif núqd ilk q oictos fruct9 molédini pdicti emit te
neaf cóicare brdib9 oicti Tfticbolai poft mozté oicti THicbolai vs pzo reiiduo tpe quo 05 oictú molédinú retiñere vigoze
pductioiiis pdicte nec ne. T^zefuppofito Pm narrata gp oe in
tentione ementís oictú molendinú fuerit fructus ípfius cómu
nícare cú Dicto ^icbolaoficutlucrú feu oamnú alia? rerum
que erant in focietate cótracta ínter eos ? paratus eft comunicare lucrus tempoze quo oictus iñicbolaus virit.
CT3tcr.quero qñ vnus er fratrib9 focius al¿cui9negocíatíóís
oecedít relicto filio pupillo qliter qfita polì p patruus oiuida
tur vel per eú empta vel fi mutuauitpecunias pupilli nomine .ppzio JBal.fic fozmafr cófuluit.^n rpi noie amen in ifta
rimerà fare 03 gp qú er ouobus fratrib9 alicuius negociatio
nis focgfl alf oecedit mottefinita£ forietae. |gifquo ad no
tti incboationc adminiftrationis iter pupiilú fitiú fratrie pie
moitui 1 patrnú i pupiilú nulla é focietas.ff.pio fo.l. actione
•$.moi$.Sed nee cu ipfo pupillo pót iter patruú i pupillum
forietae cótrabi ipfo exilléte turóte qi fifai autot elTe non pót
vt.Li.ff.oe aucto.tu.fi qd ergo acqrit" pupillo per patruú boc
lió pringit iure focietatis fsopottet q> alio iure pringar.C'ontingere ergo poteft ouobus modis.Cgbrimo qt cói nomíe
geftú eft «fieacqrif officio geftionis.CTSecundo mó qi ree
e empta a tuttoie oe pecunia pupilli i tue acqrif pupillo rati
liciti iure fpeciali vt no.oe rei venJ.fi vt piopois m confiare
oebetgtoe pecunia pupilli niindubiopiefumif <$ pecunia
fit eiiw apud quéfitpoffeffio ipfius pecunie q alij ea$ tradidit
id é ipfius emptoiis.I.fi oefunctue.arbi.tute.j8c bis apparet
oeterminario qfito? qi cói noie empta cóia funtfi,pprionomi
ne empta funt nò funt cóia nifi piobefq> flnt empta oe com««
muni pecunia,ff.oe admi.tu.Ltitiú i meuium.§.altero tuto: ta
men q pecunia pupilli fe expédiffe negat tenet"ad irereffe qi
in emptor; piedio? puertere oebuit i ita oiligens eííe in fa
trie pupillificutin,ppiij6 i fi babuít bouú fo? pio fe ipfo oe
buerat idé^curare pio pupillo cui9 pecunia babebat iter ma
RUS bec é bonafideoi oiligétia facere alteri qo fibi vult fieri cúilliue cura fufteperit.f téfipecunia pupilli patruus mu
luawt nomine fuonó nomine pupilli tenefad omne interef
fe quod ex lirita negociatióe pupillo queri poruíffet.ff.oe ne
go.ge.l.qui fi vfurís 3SaI.in.li.e,carta .erriy.
CT3Érri.quero mercatoi reripit a me in ifta cimiate cétú fioie
noe vt occafione camby faeiat mibi care in ciuitate nespoli
Jrrrrv.an fit liritú 36al.in rubiica.C oe confti.pec. oicit g>
fie boc.n.nó eft vfura fed periculi parnú oúmodo non nimia
excedat medú fed fm generale pfuetudinc mercatorum.ff. oe
nau.fen.I.piculi.i iuríefictioneoádo fibi litteras vel pftitué
do fe folutu? neapoli nó oicitur cóftituilTe minué re ? fie ifta
cábia funt lirita vfq3 ad códignú vel pa?.è'.f m 36al.in.o.ru
biica vbietiam in fi.ponitquie oicatur mercatoi oicene vna
mercatio non faeit mercatoiem nifi fit oeferiptus ante in ma
(ricala mercato? oe quo per 36aLi.l.legatis ferule oe ie.ty.
CTSÉxrù.quero focy babét burfaj eòe; i cóftituút aliquej qui
piecft illi burfe.ff.pio fo.l.ve?.§.fi cú tree.zffbodo pone pio
talie piepofitue noie focietatie petit ab vno focio? vt ponat i
focietaté pté qua oebet oicit ille ego cópenfo cu? eo ad quod
mibi tenerie.Sn boc cafu locú babet cópenfatio oicendum e
gj> nó qi non agit ille vt fingularie perfoni fed ex cói coipoie
focietatie.Jitejilla pecunia eftftatutaad vfue focialee arg.C.
©e compen.Lin ea i ibi per Cui ®al.in.l.eius.C.oe ppen,
CTBÉtriij.quero ouo fratree bona cóia babentee fructueilu
era inuicé per multa tpa cóicauerút tractu tpie vnue fepatim
in feereto emit aliquid ex lucro fuo i fecit ptractú oicit pio fe
Scú'mifr i aliue fecit.Sn vterqi tenet"cóicare 36al.ita confn
luit.lbúctua talie queftionis talie é ouo fratree carnales Ion
go tpefimulbabitauerút tenendo fimul oía bona fimul etiam
fructue percipiédo ex oictie bonis i onera fimul foluédo lu
era prieipado i cóferendo qi legifte ambo erát indifferenter
cóicando ota eoiú bona fruems redditus i piouétus nulla nii
gì róne exquifita p alium vt cóibus vtebanfi vfi fuerút per
ípaciú.rxv.anno? 1 vltra oicta cóione ourante vnue ipfoiu?
piopiio noie emit certa bona ex fuo lucro oifioluta forietate
p moité vnue beres alterius fratris petit ilia bona oiuidi t i
g>fimulcóia.C"^ ueríf vtruj veniút oiuidenda vel funt pie
ripua illiue fratria emptoiíe vel fuo? beredú vel qd iurie.
< T £ n xf>i nomine amen.Sd euidéria? generalé piemittende
8» forietas é contractue celebiatiuus qñq3 a verbis expiimen
libue fup alio incipiée quadoqj re ipfa i factie emanas focie
tas que fermonib9 pbinir clara é qt certttudo verbo? oecla
rat certitudiné itellectus.lf.pio fo.l.iij.Societas vero que có
trabifrebusipfisifactis adilla extendunfadquefactabic
Ide ptotédunt fe nec vno tatú faciéte pbi'tur focietas fed pio
mifctrn factuj exigit vbi facto ptrabitur 03 eni3 q> in focietate
vterqj aliqd ponat vel re? vel factum.ff.pio fo.l.v.i.Lfi non
fuerint. vnde qualitas facto? bincinde oeclarat qualitate? 1
modú foriera tj. 3ta ergo oicendú é ve ouobue fratrib^q ex
legu periti® lucranf n i fi cóicauerut lucra nó oico parua que
vfu cófumunf in oomeftica familia fed notabilia que puertu
tur in emprionepiedioiu vel alias perpetui vtilitaté inuicem
cóicare tunc ifta funt cóia 1 fi vnus eo? altero ignoiante fa tit
inftruméta pio fe tantu tenetur cóicare.ff.pio fo.Lfi qs focietaté cótrarerit.imo etia3fi vnufquifqs faceretdandefiinos có
tractue per fe oeberet cóicare qi cóis confenfus requirit" ad
boc vt actioni pio forio oerogefficuteni in cótrabenda focie
tate confiderat"cómunis confcnfus ita iperimenda actione.ff.
10 fo.l.acrione.§.oiximus.3n bac.n.focietateficutin qbufli
et actis piobidis oebem9 pfiderare genus 1 oifferétias vt
no.C.oe pzoba.l.actot.Si confideremus genus v i fuifle inter
eosfocietasgeneralis qoficptobo fi quis vulteognofeere fo
cietarie qlitaté pfideret vt? actusfintprfi alijs actibns qui in
dueut cótrariu qui ponutur in.l.pe,C.cói oiui.i p locu a ptra
rio cognofcet q em'5 actusfintoilfolutiui eo? cótrarij funt foriatiui.^fti ergo fratres funt focy generates 1 boc cófiderato
genere verusrii qt fpecies oerogatgeneri videamus vtrum
in bac fpecie oe qua qoerif videlicet in lucris quafi cafirenfi
bus feilieet officio? 1 aduocationu fuerit iter cos focietas 1
v i q> nó piopter oifferétii qi ex boc lucro negociabantur fibi
1 faciebit oicere cartas in fe titu.Jfn priusqi tfte oifferentie
feu dandeftine oiftinctióes nó minuut focietate generalé 03
eni3 renuciare focietati ita q> alter cui renuciaf feiat vt.ff.pio
fo.Lactione.§.renuciare.ff.fi cer.pe.l4i focius 1 eft expiefium
q> ree vniue nomine empte cómunicenfvt.o.l.fi quie focieta
té.quare Pm et que ^ponerent"oia bincinde cóicanda funt a
tpeqoo vterqs oe lucriefinealiqd in foderate pofuerut vfq3
tdfps mosrie piimi oefuncti facit qt5 no.in.I.titiu 1 meuiu.$.
altero ce adrm'.tu.ff.? ibi piene p 36ar.-zin.c.ij.oe ouobue
fra.nouobene.iue.x.coU'3ita oico 1 pfulo ego 30al.oe perù.
CSxaig.quero vt? in foio pfeientiefitlicirii fraudare gabel
¿ae.lftndeo ponédo pclufione3<u fallétijs.lRegula é q? nó eft
fiicitu fraudare gabcllas.Cljbrio fallii qn iponens gabellas
nó b3 iurifdictioné imponédi 1 bic regula 1 fallentiam ponit
36ar.in.Lvecrigalia.ff.oe publi.CSecudo fallii qn gabella
effet nimie erceffiua ita vt fonet in extorfioné indebitam fm
3&al.in.l.fi.€.oe iure aure.inu.qut allegar.Tjfnno.in.c.q: pie
ricg.oe imuru'.eccle.iTSrertio fallir qn rei velpiincepe i m ponit noua vectigaliafineci qi cu ci poffet puta pio oefenlione patrie fm no.per ^nno.elegiter inx.innouamue.oe <é
fui ibi p (&ofti.(Ti&uarto fallii qn gabella feu vectigal eét
épofttu ob illi cim fdlicet vt itineranteefintfecuripio rebus
«pfona 1 ptincepe velcóitas nó cuftodire trinerà fecura qi
tunc nedu eft liritu fraudare gabellas fs ét piinceps tener ad
eeftirarioné o i n i i m fifofti.in fumma oe céii.^.ex qb9 caufis
Ìpe.coliLver.q> fi tex. Jta oicit oomi.^ibarii.laudeni i quo
dam opttfculo oe confcientia*
CT3Éxxv.quero ouo ptraxer ut focietaté Duraturi p qnquéni
115 in qu3 vnus póit opa31 induftrii alter vero pecunii. B n
ce reuifa3 róe? ille q ponebat opas exn-axtt certi quititateni
oicens fe extraxiffe oe lucro an boc facere potuerir 1 puto q>
ante reuifas róes boc nó poffit cu ante reuifas róes nó potefl
collare anfitlucru. vel oinu cu nó oicat"luc? nifi oeducto oa
no 1 fic oetracto capitali miffo.l.mutius.ff.pio fo.fed nó confiat q» capitale poffit octrabi ante reuifas rationes fotte.n. nó
erat pecunia 1 erat in oebitoub9 q fotte funt inexigibiles v f
Ioga oifficultate ac tpe quo cafu DÌ min9 eé.l.i.C.oe plus pe.
1 fi£Vj oe iure q> ante reuifas róes nó I5 ponéti opasretrabé
aJicp Qlitaté iure lucri qo adbuc nó appebat cu vt Diri nó pt
Inerii oici nifi oeducto oino 1 fic oetracto capitali vt.o.l.mn
tius. jrallit piio fi puétufititer focios q? vnicuiqs vel mitiéti
opa liceat tm oetrabe annuari qi tue puério feruida é.l,i.§.fi
puenit.ff.oepo.l.fi puenerit.ff.,p focio.CTScDo fallit qn cófn
euit ita fieri vt ille q ponit opas poffit annuari tifi oerrabere
quo cafu licet nófitpuentus expieffo pacto tii ratione confue
tudinis vr tacite puétus^ut affolebat fieri.c.quod tran Ila tionem.oe off.leg.ibi fi quonda ic.l.qj fi nolit,§.qui afiidna.ff,
oe edil.edi.l.fi vno.ff.loca.Lfi cum berme6 .C.locari.l. fi ubi
poliéda,ff.oe piefcripti.ver.l.nemo eft qui nefciar.ff.oe ouo
bnsreis,c»ei;litteris,oe teftuc.cam.De refcrip.facit qò oicit
SBal.in.laduerfus.C.Ioca.vbi oicit gp I3 artifici oebeat foto!
regnlarít ope pfecto tñ edificarozes oomo? boc nó íeruác qz
ifta iterptario eét eie noia onerofa 1 ió media via eligir per
qua vtriq5pripfulaf.ff.0e folu.l.cú ftic9,ff,lo.l.ifulá.í fi.alias
poffét celiare ab ope.pp.n.qó fit fi cpi còmodo 03 interpta
ri fi vtraqj pte 1 equo poffibili imity mpXigonisatoies a't
1 paupes manuales q ex alitnéij.pendct pebét babé aliquid
oe mane 1 boepfonat eqtati q: vba oebét itelligi^m qlitaté
pfona?,ff.oe ope Jiber.l.et9 edifici),? (ra t3. Ci.si v.Uduer fus
vt ibi refert 30al.£5i ergo effent paupes artifices q oieti ex
eo? laboiib9viuút 1 fozte fi annuari nó poffent aliqd pzo eo
ru3 vita ertrab| cogeréc oitpittere qó vtef in oánú tori9 focieta^ % ió pfuetudo oiipon.it vt tales artifices poffint ánuati
aliqd ertrabe oe focietate bpc.cafu vt fupza oixi I3 non fit er
pzeffe puétú tñ ei licere puto p pdicta 1 ex bis vr oepbendi
tertia fallétia V3 qú er qliiaie pfona? poneniiú opas qz foze
funt paupes 1 ex fudoze vultTui oieti viuút tacite actú vr vt
er òperibus fuis aliquid oe focietate ertrabant qui alias nó
poft'eor operari per pzedicta quod boni viri arbitrio quod í
focietatibus vt plurimum verfatur marirae confuetudine, %
qualitaté perfotiarum attenta relinquendum puto,
Círxvi.querp pri focietaté cú quodaj ruftico cui oedi vaccas ouas pafcédas ad eòe lue? 1 oánú ouratu? p quiquéniu3
elapfo qnquénio rufticus pfeuerateodé mó rerincndo oictas
vaccas 1 fruct9 ea? nulla facta métione cp iure focietatis vej
aliter poftea tractu rpis veniút ad oiiiiìionej rufticus n ille g
oedit fibi vaccas mó pdicto.S>e trib9 ptigit oubitaripzio an
itelltgaf poft oictú qnquéniú tacito còfenTu qfi eadé focietas
renouata a ptinuata 1 ad boc rñdeo cpficarXJtes qrif .§.q
ipleto 7.I,q ad certú.ff.locati.i p ea q oicta funi i tertia parte
pzi.circa p i l a in.g.i.v.q.'z in.ri.pte pn'.in.ij.q.ScDo oubita
tur ad eptú tpus itelligaf renouata ifta focietas poft qnquén»
U51 quo ad boc rñdeo eifdé pactis 1 modis qbus erat peta p
ma vt oicit 36al.in pfilio oe quo.in.ri.pte ptin.in.rrry.q.vf
falté ad tpus erpediés vtriq3 pri ar.ff.pzo focio.l.fi cóuenerit
ibi fi nó puenerit fi tñ intépeftiue renúcief foeietati eé pzo fo
ciò acrioné 1 p ea q oicta funt in,o.rrrg.q.Tñó.ob.l.qrif.§.q
ípletow.l.q adcertú.ff.locati vbi recóductio tacita in vrbanis
vr folus facta ad id tps quo inbabitauit 1 in rufticis ad aliud
qz id pzocedit qz tato tpe pcipiebanf fructus oebiti 1 erpedie
bat pductozi 1 locatoti colono 1 inqlino vt amplino ouraret
nifi nouo cófenfu renouaref tacite 1 erpffe.^n cafu át noftro
focij q prerút focietaté ad qnquéniú fozte viderút gp erpedie
bat qj tatú ouraret qz fozte ante nó erpediebat foeietati vt oi
uideref ifta met ratio fubeft in fcóa renouatóe tacite focietatis vt oicit .ÌSal.in.o.pfilio qó pofui in.o.rrrij.q.qó tñ arbitrio boni viri relinquédú puto qui infpectis oíbus circúftanlijs poterit arbitrari quáto tpe erpediat foeietati ourare bác
tacita focietaté poft qnquéntú tacito pfenfu renouata vt.o.l.fi
cóuenerit.ver,? fi nó puenit.Eertio oubitaf quomó oiuidaf
lucrú 1 fructus oicto? aialiu3 in ifta noua focietate tacite recò
tracia tacito pfenfu poft qnquéniú.'Tjbzío pzo oecifióe buius
qftionis pfidero q> infinepzimi qnquénij patronus q pofuit
ruftico ouas vaccas puta valéteo.rij.oucatos.^zío 1 jfte oía
babé 03 tot er illis aialibus q afcédát ad oictá quáritates. rij.
oucato? reliq át aialia funt cóia róejucri ínter patronum feu
0Ú3 -zpaftozé pio eqnalipoztióe.l.cù ouob9.§.fi i coeunda.ff.
pzo fo.-z piene oictú fuit in.v.pte pn.in.rriiij.q.-z fic oñs 03 i
tacita focietate renouata poft qnquéniú tacito confenfu aialia
valctia.ry .oucatos pio fuo capitali 1 medietaté alio? aialiu3
pzo fua pte lucri 1 paftoz feu rufticus bs aliá medietatej lucri
que é fua in bac focietate tacita rufticus oe poztióe fua nibil
tenef oare pzono qz ex re fua .ppzia opa 1 induftriá ac labore fuo lucrú pcipit oñus át oe illa medietate q cedit ruftico fi
fua poztione lucri nibil ponit ruftico nec pecunie nec ope nec
induftrie nec oicta aialia merito nó eft ratio er q qcqd oebea
tur oño er fructib91 lucri oicte medietas tagentj rufticú pzo
fua pte lucri qz focietas inftar fraternità^ optinet 1 equu5 03
ptinere 1 nó eft equu5 vt ille q nibil ponit pfequaf ptes lucri
prigenté er re rullici opa induftriá 1 laboze ruftící.I.veru5. in
pzin.ff.pzo fo,? p 36ar,í,l,tiriú 1 meuiú.§.altero.ff,oe admú-
tuto.alias effet focietas leónina.l.fi nó fuerint.ff.pzo.fo.'z ptineret oóationé qó iuri repugnat.I.focietates pbunf.§. oona
•tionis cá.ff.pzo fo.oe oictis aút aialibus afcédentib9 vfq3 ad
fummá»rÜ'0«cato? fi capitali pioni 1 oe alia medietate aia. lui refpectu lucri tangenti pzonuj vt.s.m bis pót cófiftere tacita focíe^s ínter patronú 1 rufticú tacito pfenfu poft qnqué
niu5 peta t qua patronus ponit ruftico oictú capitale id é oca
aialia afcendétia ad oictá quátitaté.rij.oucatozú 1 medietate3
alio? ataltu tágentes patroni! róe lucri 1 rufticus in eia ponit
opa5 induftriá 1 labozé fuu5 quo cafu oñs pzo fuo capitali in
telligif ponere oicta aialia aftédentia ad valozé.rij.oucatorú
1 oicta alalia afeendentia ad medietaté lucri 1 rufticus opam
1 iduftriá 1 túc oé lucrú piouem'és er eis 03 oiuidi eqliter in
ter patronú 1 rufticú cú in oiuifione focietatj 1 p pfequens in
oiuifione buius noue focietatj pete tacito pfenfu 05 rebabere
fuú capitale qó itelligif oe nouo pofitú tacite in bac noua fo
cietate poft qnquéniú tacito pfenfu pcta 1 medietaté lucri qfi
ti in bac focietate nouiter cótracta aliá medietates lucri bébit
rufticus pio fua opa 1 induftriá vt.o.l.cus ouobus.§.fi in coeunda 1 eadem cófiderationes puto babédam pzo fucceffiuis
tempozib9 oe quinquénio in quinquénium quia a pzimoidio
tituli pofterioz fozmatureuentus.l.i.C.oeimponenda lucra
oefcrip.'z.I.minus inftructus.C.oe acqui.poff, 1 banc confide
rationem putoiuri % equitati confonam«
e
feram
partem pancia
palé que erpenfe oe cóifierioebeát oic cp oés er
penfe quefiuntoccafione focieta^ ó cói fieri oebent 1 ideo (t
quid ab altero focio? occafione focieta^ impéfu3 eft foeietati
imputatur a iudicio focietatis feruabit.ff.pzo foc.l.fi.vnus.§,
fiqd vn9.t.l.fociú quii eo.^.focius.i in ea.l.§.fi qs er foegs,
CT1^>2Ìmo quero qd fi vnus er foegs pp focietatatem pzofe
a 9 fit ad merces emédas an oéat rebabe oés erpéfas.f.tá via
tica meritozio?ftabulo? cartulo? 1 vecturas fui vel fuo? far
cinarú vet mereiú oic cp oés foeietati iputabit vt.o.f.fi qs ex
focgs.oeductis tñ bis qs oomi feciffet Pm 36al.in.l.i.C.eo¿
C S e c ú d o quero an aliqd oebeafpp labozem focio? oicit
Bnge.in.o.^.fi qs er foegs qó nó p ter.ibi eos oútarat fum
pt9 foeietati iputabit q i eá ré ipéfi funt.^ídé pfuluit 36al. vt
p3 in.rrv.q.que incipit.rrv.qro piecedétibus qbufda verbis,
(TZertio quero fi ouo focij puta in arte páno? er oifparibu3 ptíbns pdurerút fundicúfimulquá pté babeat i ipfo.lRe
fpódeo.2lutloqmur refpectu locatozis 1 babétptes eqles.ff.
loca.l.cú opoziebit.oe ouob9 reis.l.reos.^.cú in tabulis. 3 u t
loqmur babito refpectu ad intereffe 1 túc oebent foztiri acceifoziusficutpzinci'pale ar.C.oeagri.? cenfi.l.quemadmodus
l¿.ri.i idem oico in maffaritgs.? fuppellectilibus focieta^.ff,
lo.l.fed 1 addes.§.fiquis mulierem.Pm 36al.in.o.l.i.
CTQuarto quero focij emeruntparietem cóem vel femipedes inter fe ptulerút vt ibi parieté inter fe edificarci ad onera vtriufq3 fuftinéda.l.cii ouobus.§.ité mela.oeide paries in
diget refectióe cuius erpéfe relici oebeat oic cp cóibus erpen
fe cum in cói negocio impédaf vt.o.l.fi vnus.§.fi qd vn 9 .ff,
,e.i fi vnus er foegs cói refecerit ty plura remedia na5 vfqj
ad.iig.menfes pót agere ad foztécú vfuris cétefimis qó an 1
qñ fint bodie pmiffe vide in.l.focius q i eo.ff.fi fo.-z p 36al.
jin.l.úC.oe fum.tri.-z i.Uum allega6.C.oe vfu.? erffa.eo.ti.c,
falubiiter.'zinerigédopziuilegio vtef qzpferef ceteris credi
tozib9 ét anteriozibus in tpe.l.iterdú.ff.q poti.» pig.ba. SecS
dú remedíú bét qn pót totú oñium védicare refpectu ptis có
focg «13 fibi .pfUer ptumacia fuá auferaf.jEertíú remedíú qt
agere pót ad itereffe.l.cú ouob9.§.idé refpódit.ff.pzo fo.vbi
cafus i.l.fi vt pzopónis.C.oe edi.pziua.vbi Ci'.ponit vnam
notabile? oíftinctíoné 1 intellige gp electa vna vía ex pdictis
nó poffet ad alia? redire.l.fi.C.oecodi'ci.?.l.rtfundu8.<§.elegl
ter.ff.oe leg.cómi'ff.£t qt ifte articulus parietis cóis é quotti
dianus 1 multas queftiones vidiXóclude gp parietej cóem li
cítum é refkere 1 oemoliri vni focio? altero inulto fi erpedit
er quo paries nó eft fufficiés ad fuppoztáda pódera ^>ut núc
funt.ff.cói oiui.l.fi edes i.ff.oe nego.gef.I.ft cóes edes.i.l.ft
parie^ú.l.fe,ff.oe oaanfec.? cótra fociú .pbibété refectioné
«oemolitfonèvtrefia' poffit agi poteft fòt oiuiducio iudirio
vel vti poffidetj vt.o.l.fi edes i fi p3ries eét cóis iure foaeta
ria ad boc piincipaliter oidinatus agi pot p20 focio nedum
coi oiuidundo vi ibi i tue oeberet agi piincipalirer qii focielas erpieffecontrabif nó qn in ea incidimus vt foifuan ratio
ne legati cóis vel contractus inter vinos vt.I.vt fu pio focio.
•aio ciifequentibus.ff.pio focio.fecus fi paries q eli effet fuf
ficiens ad fuppottàda pòdera qne nife fnnt qi tue vnus er focus nó oeftruit vt aliti idonioiéeius loco fubioget.l.pariete3
»ff.oe feui.vr.pdi.vbi cafus per qué tertu oirit M a r t i n 9 oe
fano.qj fi molédinu é eòe inter plures i vnus vult melioies
molas iponere gp fociue non cenef ad ipenfam pferrc er quo
mole pzefentes fuffieiut allegar,ff.oe oam.infec.l.fi edibus i
bene Pm 2lnge.in.o.l.parieté.qj tene firu coidi.S>eide conelu
de fi vnus focio? refiat edificiu eòe fuo fumptu puta parie
i l ruinofum vel oomu ruinofam vel molédinu erifientes in
flumine cafiruj vel foirilitiu eòe nil oe fumptu recupat fi no
mine fuo reficit.l.fi is q.C.oe edifi.p2i.vbi cafus fi crefcit nomine coi 1 foaus fuit reqfitus 1 cótumar in còferendo erpen
fas refiriés bét tria remedia/flbtimu vt poli refeaioné vfqj
ed qrruoi méfes fumptu repetere poffit cu vfuris cétefimis 1
eis elapfis confequifre? iure onu 1 fi nò vult recuperar oés
fumpt9 a intereffe vt.s.p5.t fpeciale é vt piopter focietaté 1
còtumacia non audiaf volés cedere rei alias eét fee9 vt.s. oe
vfuf.l.cuvfufructuariuspatustibigl.oeclaratfsfi focius nó
fuit cótumar agif folti ad fumptus vt.o.§.idé refpòdit foci9.
S i vero res tatumodo eli cóis non cn iure focieratisficutcó
tingit in ouobus eméttbus récóiter aut in ouobus legararijs
aut beredib9 eiufdé rei vel alio mò in còiunctioné mcidétib9
n vnus focio? reficit rej cóem fumptu .ppu'o tue bént locum
©no primo remedia.f.repetito fumptuu cu vfuris 1 adiudicatióis oiiij p cótumacé q noluit in fumptu cóferre fed nò ba
bet locu terrius vt poffit piecife agere vt fibi refundanf fum
ptus cu omni intereffe vt.o.l.fi vt pioponis. vbi at babés ré
cóe$ nó fuiffet reqfitus ad refectioné vel nó fuiffe cótumar có
Bitume boc cafu nó poffet cóueniri nifi tantumó ad reftitutio
nej fumptuu vt.o.l.fi vt^pois.i no.p gl.in.o.f.^dé rndit fo
rius.l.cu ouobus.Si aut oubitafan qui reficit refecerit note
piopiio ve[noie cói.©ic gp coi note piefumif feciffe.Tfàiimo
: boc licitu.Lmerito.ff.pio fo.priu illicitu?imo annuarefpte
e.vt.o.l.fi is.Secudo qz facies noie ptoptio in oubio intelli
g i f oonare fumptu 1 oonatio in non pteiumif .ff.ocoba.l.cu
oe idebito.frn ànge.in.l.qdaiberus.ff.oe ferui.vr.pdi. 1 fic
babes erpedita ouo pucta primo an liceat reficere vel oemo
liri edifiriu eòe. Sedo fi reficitur an fuccurrat" reficienti 1 in
quorellat videre qdfiambo volunt reficere fed vnus vno
modo alter altero mó cuius opinioni lief an res ciuidaf foz
te.l.fi.Ccó.oe le.Bic q> eius voluntas erit pioponéda q edifi
tifi magis idonee vult refieé 1 itellige q> idoneiras nó peeeet
in ertréo qz nullu ertremu laudabile fm pb«5 cafus é in.l.in
reficiédo.ff.oe oa.infee.i ibi p glo.lReftat ét videre qd fi pa
ries cóis fuit edificai9 boc pacto ne lumintbus alteri9 focioru
cfficiaf1 fic vfqj ad certa altitudine modo appet oeftruct9 fi
oe fozma antiqftarasappet pt vfqj ad fiarii piiltinu non ob
Hate feruitute vt luminib9officiaf vr.ff.t5 fer.vr.p2e.Lfi tefió.
S i aut oe fo:ma antiq llat9 é oubitatio qz fozte p plura tépo
ra edifia'a Diruta lleterat volut nuc reficere pfocius piobibet
refeaioné a cena altitudine fupza ne luminib9fuis officiatur.
© i c q d vbi nó pót qs edificare p foimafiatutane luminib9
otficiaf.-zficoe fozma edifieadi ptendif recurrif ad arbitriuj
boni viri,ff.oe fer.vi.pie.l.q luminib9.vbi cafus.£11 àt arbi
ter bonus vir in arte peritus 105 femp eligi idonioz.i fi pof
fint baberi ouo nó 03 eligi vnus.vt in auté.nó a!ie.§.q vero
leonis.iuctofi.glo.magnefac.l.fcmel.C.oe re mili.W.nj.-z ad
de 35al.woll.qbusmo.feu.amit,e.i.i Slng. in.l.i,C.oe ema.
libe.7.ff.oe edili.edic.l.qd fi nolit.§.fi mancipiu.i per 36ar.
»n.l.qnotics.C.oepóderato2Ìb9.li.ri. Similiter reffat videre
an in eòi parieteliceat oe nonorignaimittere:qz oe antiquis
nó eli oubiu.©ic q>ficficoiter quefitus eilvt fullineat ouera
vtriufq3.7 per immiffioné talium lignozum nò noceaturtali
parietrme® vicino eo $ aptus eli ad onera fuppouanda afa
fecus vt.d.Lfi edes. 7.d.l.Sabinus. ® b i -io partes non effet
oictis oneribus ferédis oeffinatus fs fozte oelectatiomb9 foeiojzrqz vnufqfqs oeleaabaf bre oepictu 1 fozte er parte fua
bre eum claufum pio feculari cappella vt videmus quottidie
in palatfis magno? viro?.i tunc nò effet licitò imtrtere rigna
noua per q poffent oicte pitture oellrui aut oimiuui oelecratio:vr.d.l.Sabinus.iuncta glo.i^on intelligif ptinaciter in eo
qui er pte fua oepinriffet parietér-z nollet in ea parte imirti ri
gnaiqi negare non pót er quo oneri ferendo? negocio? erat
pies oeputatus cafus elt.in.d,l.qda iberns.fparieté.ff.de fer
uit.v2.p2e.Pm Sng.ibi.'z an in pariete eòi oe nouo liceat face
feneltras vel foiamina.©ic q? nó inuito vicino.ff.oe feru.vi.
pie.l.fi inter.'z.l.eos.Sf d inppiio pariete bn poffum face fenefir3.l.fi.§.luci9.ff^ePui.vt.pie.7.l.cueo.e.ti.'7.UIri''.C.e.ti.
C T S e d pone q> babeo^piiu pariete iurta oitu cuiufda pulcbie puelle vel quoiuda religiofo? volo faeere ibi fenefiram
vt poffim pfpicere illam puellam vel illos religiofos.
CT^uero nuqd poffim oicit'^e.in.d.l.larius.q? autfacio ad
meà vtilitaté 1 poffusraut ad emularioné vel inbonelH inten
tioné 1 nó poffumfon"^e.vt refert 36a!.in.d.l.alri9qd tene
menti, ©einde an altiare qs poffit pariete eòem. &ic gpficfi
oanu nó timef er edificarióe 1 edificansvult q» edificiufiteòe
fecus fi vellet q> effet^ppiiu.ff.oe fer.vi.pie.l.qò oiau.§.fi er
tribus.-z vide eo.ti.Lin re cói.in fi.^té pclude q? iurta pariete
cóem ad ouos pedes etia in folo ^spiio nibil qs facere pòt p
qò paries oeterioief.'putapllruendoaliqd qóbumoiéptinuu parieticói afferattvn nó balneumó cloaeamecfiftulamp
qua oucaf aq. THec erta I3 in pariete eòi aquariu facere.l.fillu
lam.in pn.ff.oe fui. vi.pie.q6 tene menti. TRec cria licet bre
fipe parieté cóem aliqd p qò paries eruraf vtcófiruere foznacé vel aliter facere magnii Igné. vt.d.l.qda ibcrus.alut aliqd p q6 impediaf refeetio parietis.Sut aliqd aliud p qd impedi3f pferuario parietis.vt.d.l.fillul3*.$.iurta còem.Scale al
iurta pàriete3 cóem baberi pnt qnfinelefione parietis funr.
vr.d.l.fillula3.§.fcalas.iuncta glo.ibi. ^tépcludir g> in pariete
eòi licitu eli pingere.-z eidé trulla imponerej-z ota alia facere
que ad còmoditaté facientie fpectat nò remouendo in aliquo
farié:neq3 foima 0 ieri parieris cóis. vt.o.^.parietc còem.rn p
tales incruilafióes vel picruras nó augebif in aliquo pdénatò
vicini oemolien^ 1 pariété reficien^ vt ibi.CTÉt pio clariozi
intelligétiaian qs poffit edificare inuito pfocio vel vicino.éic
gp aut qs vult edificare in pariete cóùaut in^piio pariete fiue
foloiaut in folo publico. (CT^iimo cafu qn vult edificare in
eòi parieteioie vt er pdictis p5.CTSci$o cafu qn vult edificare in^piio.-z tue aut vult er^pzio aliqd in alienum vel fupta
allenii pioicere puta vult bre canale in fuo p qt5 paries vicini inundef vel per qd aqua pioiciaf in alieno 1 nò pòt.I.fiftu
las.ff.fi fer.védi.Jdes fi aliud vellet pioicere in alienu.vt.I.i.
»fT.oe fer.vi.pie.3ut vult aliqd in allenii vel fupia alieni im
mittere:puta qi er meo in pariete vicini volo imirtere tignu5
vel fupia oomu vel folu vel llillicidiu vicini volo facere pio
fernu velertédere meu llillicidiu 1 nò poffum.*ib2imu,pbaf
in.l.fed fi inter.ff.oefui.vi.pie.'Z in.l.fi cumeus.ff.fi fer.védi.
Secundu ,pbafin.l.i.e.ri. vbi cafus.-z.l.fi qn.ff.fi fer.vedi.vbi
cria per mediu pedé nó pòt qd fupta alienu incubere.-zfiboc
nò obliate aliqd eli edificatu quo remedio mibi fuccurratur.
C7/Qnq3 qs edificai nò in meo nec.o,meii:fed ? fuituté mibi
Debita.-z tunc vt illnd edificiii tollaf bs locu interdu qt? vi aut
cl3m.vel interdum oe nouiopis nuci.l.i.ff.oe no.ope.nuncia,
C ^ n q s qs edifieat in meo vel fupta meuiadeo gp nó reqefeit in meo.7 tunc b5 locu.Lquéadmodu.in piimo cafu.ff.ad.L
aquil.Sut reqefrit in meo.i tue aut manuaiiter aut naturalif.
T^itimo cafu poffus mea auctou'tate oellruere.vt oieit glo.in
•d.I.f?fiinter.t in.d.l.quéadmodii.§.i.in fct5o cafu.i.l.fi vice?
.«.fi ad ianua.ff.qt5 vi aut cla.Hut nalif 1 tue de beo adire iudicé.Li.C.oe interdic. ( C B t r u aut liceat oefiruere edificiu fa
au fupia alienu fi liindamétu edifici} eli fupia ^piiii faciéris.
Bic gp nò vt eli cafus in.d.l.quéadmodu.§.i. Sut qs edificai
in eòi.-: tue an forius poffit^piia auctoiitate oefiruere 36ar.
oirit per glo.in.d.l.liceat.f5 fi inter.q?ficutillnd qd imittif in
remeasmepoffeffa poffum oefiruere mea auaotitate.gra
illud qó Imittií in c5i re licet imittatur a focio.2l&íbi ante ibi
vifum fuit oubius oe quo ibi vide.3ut qo vult fimpliciter in
fuo edificare nibil aiit vult imittere in alienti vcl.s.alienus ?
tunc nifi faciat córra oebitá feruituté etiáfifocio officiat edili
care pót.l.eft ? bec feruitus.ff.oe fer.vr.pzedi.vbi edificando
in fuo qs pót olficere pzofpectui oomus mee imo ? edificado
in fuo pót obferuare lumina vicini ét i totú.l.cú eo.ff.oe fer.
vr.pzdio.vbi cafus ?.l.altius.C.co,ti,? fic quis pót in fuo edi
ficare etiá fi vicino noceat vt ot'etis iuribus.^allir in herede
qui lumina oomus legate in toni obfcurare non pót I3 poffit
pzo parte oúmodo lumé fufficiés remaneat babitáribtis.hbínas edes.ff.oe fer.vr.pzedi.Secúdo fallir in.l.fina.C.oe fer.
? aq vbi vicinus in folo pzopzio non pót edificare pzope are
03 aliena qn per tale edificiú auferrur ventus ipfi aree adeo
cp fruméta a paleis fepari non poffunr.Zertio fallit qñ quis
edificado in fuo officerei fegetibus vicini Pm gl.t'.ibi rcfpondeo fecus efTe .ppter vtilitaté fegetú vicini agri ne pereant.ff.
oe fer.rufti.pdio.l.ruftico?.Éauartofallit vbi edificado i fuo
ad emulationé oirecte pzecidit vtilitaté que in loco vicini trá
fit er loco in quo edificai.£remplú fi ad emulationé tui tatú
pzecido venas aqua? ozientes in meo que in tufi Directo oecurrút vt.l.i.§.oeniq5.ff.oe aqua plu.arcé. á^tiito fallit qua«
do edificiú tederei ad emulationé rei publice qz nó licet.C.oe
meta.t rubzica li.rij .?.l-qciiq3 caftro?.C.oe fundis limito?, li.
.ri.? p glo.C.oe edifi.piiua.l.perpiouinciá.?p ^nno.in.c.pifanis oe refti.fpo,Serto fallit qñ qs i fuo edificare vellet nó
intermiffio legitimo fpatio ad vicina ínfula qz in area libera
por edifican' per onm ? alium eius noie intermiffo legitimo
fpacio a vicina ifula.l.iperatoz alias incipit in area,ff.oe fer.
vr.piedi.qó aút oicat" legitimú fpaciú vide ibi p glo,? ter.in
.l.meniana.C.oe edi.pziua.qó intellige qñ er obiecto ad edificio alterius edificai qz túc 03 internum legitime fpaciuj vt
nó.in.l.fi cui.? in.o.l,meniana.ars meuiana.C. oe edi. pziua,
vt p5 er ter.ibi videnf obiecta.Si vero edificai a latere ? túc
nó reqrif aliqó úeruallú.ff.oe.fer.vr.pze.lferujtus.f.fi.? ió
videmus babitatozes oomo? babere oomos cótiguas ? boe
mó itelligif .o.ment'ana.Ps 2lnge.tbi q.l.loqfin vrbanis.
ruftis aút qó fp3«u oebeat itermitti a vicina ínfula vide ter.
notabile i.l.fi.ff.fi.regú.? I3 terms ibi faciat métioné oe edificio ? lie v i cp illa ler loquaf in vrbanis vt.Li.ff. cóia pdi'ozú.
vbi edificiú vbicuiq3 pofitú or vrbanú pdiú tñ intellige nifi
edificiúfitpatú gratia fructuú qz túc rufticus oicitur.ff.oe fer
ui.vr.pzedi.li.ruftico?.? ibi p $o.i.? boc mó intelligo.o.l.fi.
ff.fi.reg.aliaf illa.l.eét peta ter.o.l.meniana.?ficneceffe foiee
oicere gp eét cozrecta ? legú cozzectio é euitáda.l. pzeeipimus.
in fi.C.oe appel.q» tene métiqz funt quotidiana ? notabilia.
Septío fallit qñ funt DUO q bént oomú cóe5 vn9bétpté infe
riozc ? ali^pte? fupiozé oñs ptis iferiozis tmittit fumú ad 00
minú ptis fupiozis ? oñs ptis fupiozis imittit aqua oño ptis
inferiozes an polTint oe boc é ter.in.l.ficuti.§.Srifto.ff.fi fer.
vé.?.l.pe.ff.oe iniurijs.T^ro cuius oeclaratóe oic P5 25ar.i
o.§.arifto.^ñq3 oñs parris inferiozis facit igné folitiú ad re
gioné familie ? túc pót licite facere nec teneffifumus afeedit
nifi animo iniuriandifaciat vr.o.l.pe.? eodem modo fi oomi
ñus partis fuperiozis infundere! aquam per folarium fuum
vt mozis eft non teneffialiquid oefeéderet nifi aio ¿niuriádi
faciat.Sed fi oñus par? inferiozes uellet ibi facere tabernas
ubi cótinuefitignis ? fumus magnus ? grauis ? boc non pof
fet ? eodé modo fi oñs fuperioz infundere! aquá ultra folitú
quia non licerci ? ¿ta oicit 3Bar.oebere intelligi.o.§. arifto.
C £ e r t i o cafu quado vult edificare i publico ? tune aut uult
edificare! pziuato pzopzio tñ unit aliquid Ducere per publicú
aut uulr edificare in pziuato tamen uult immittere aliqd fupza
publicum :aut uultfimpliciteredificare in publico non autem
uult Ducere aliquid per publicum nec uult immitere aliquid
er pziuato fupza publicum fedfimpliciterin publico edificare
uult."]jbzio cafu qñ uult oucere aliqd p publicú puta uult facere pductú p uias publica caufa oucendí aqua3 ad oomú uel
adfundúfuum ? tune non poteft.l.feruitutes.§,publico.ff. oe
fer.ti.generali.Secúdo cafu qú uult facere aliquid fupza publicú puta er una oomo ad alia ponte fupza uiá publicam uel : ,
^fernú túc limiTr non p5tJ.fi 1ntercedat.ff.0e fer.ti. gnalí P5
35zl.ibi.i.l.q fella.§.in rufticis.ff.oe fer.ru.pze.ubi p 3Sal.
piene oeftinguété qñ locus medi9 ipediat feruiturem intra er
trema,fallit fm £lng.i,o.l.fi intercedat.qñ pfuemdo é in con
trariú ut é bic 1 boc 15 glo.C.quefitloga píu.in rubzica.Xertio cafu qñfimpl'rin publico edificare uult ? túc autfinepnrif
fu pncipis uel ftatutú nó pt.l.feruitutes.§.a pncipe.ff.oefer.
ti.gñali qué ter.notát ooc.p uolétes inicíú fcalla? pftrué i uta
publica p qs adeàf aditus ad oomú fuá qz nó pótfinepmiffu
reipublice.iHunquid aút pfes poflit pmitte.i©ic gp nó nifi fit
ler nelftatutút'n aiutate cp pzefes poffit.l. pbibere.f .plane,
.ff.qó ui aut clá.? uide TSir.í.l.i.ff.ne qd i loco pubü.? .TBal.
in rub.oe pben.emp.CT)^ñq3 qs uult edificare i publico uel
fupza publicú cú prniflu pncipis uelftaniti? tune aut tale edi
ficiu3 non nocet alteri ? pót ut oictis ¿uribuszaut nocet alteri
puta qz .pfpect9 aut adit9alicuifitoererionaut anguftioz ? túc
non poteft quotiens.n .aliquid in publico fieri permittitur ita
opoztet permitti utfineiniuria cuiufqsfiat? ita folet púceps
quotiés aliqd noui operis inftituendum permittere.l.i.f.mert'to.7,§.fi quis a piincipe.ff.ne quid in io.pub!i.?.l.ij.§.oeterioié.?.l.i.§.oeterioié.de flu.?.ff.ne quid in flumi.publí.l.i.§,
qó auté.? de itinere actuqs pii.l.unde ét.§,reficere.C.de eman
ci.libe.l.nec auus.? p 3Qar.in.l.quo minus.de flu.? p 38al»
.C.de fer.l.manifefte.? p ^aco.de are.ff.de dam.ínfec.l.flumi
nú.?.l.fi finita.§.fi qd uicino.? pzedicta intellige uera nifi foz
te quis boc impetrauerit.f.erpzeffe petierit ? pceffum fibi fit
nt.d.§.fi quis a pzincipe cóitincta glo.ibi alias in publico uel
fupia publicú edificare nó poteft cú iniuria uel damno uicint
ut dictis iuribus ad boc etiam facir.c.per uenerabilem.qui filij fint legitimi.ibi non gp alieno iuri pzeiudicare ueltmus.?.c.
er tuarum.de auct.?ufu pali).facit etiam ter.etpteffe in.l.fi.f.
Iurius.ff.de ferui.ur.pie.qui'cquid glo.ibi dicat que addir ad
tertummarime.?non bene?ibirepzobauidictam glo.? de
bis ad pzefens fatis dictusfitcú proprie nó tágat ma natura.
CT^uito quero focius omnium bonozum emifituotú ire ad
fanctú jfacobú caufa implendi uoram fecit erpenfam.3n fibi
nel communi coipozi focietatis oebeat imputar*.áSuidá pfu
luir 'cp communi cozpozi focietatis eft impurandum.l.fi focieta
tem um'uerfaram.ff.pio focio.Contrarium eft uerum. Wloue
re enim ? uotum adimplere eft meritozium apud deum 1
falute3 anime refpicitde uoto.c.m3gne.?.c,licet fedfaluus ani
me que er uoti erecutione queritur ut.d.c.licet non poteft cómunicari nec participan" cum focio quia illa falus coberet fo
lum anime uouentis falus enim anime qneritur pzopter pzo
pzias ? uirtuofas operationes de pe.dilii.ij.'^^3 anima.Con
ftat autem gp illa que refpiciunt animamficcoborent perfone
gp non tranfeunt ad alterius am'mam de renun.c.nifi cum pu'
dé.i.q.iü.§.econtra.rriig.q.i.^.i.meríto non eft conueni'ensg»
erpenfa facta communi cozpozi tmputetur.Tñam etiam in focus omnium bonozum ubi eft lucrum ibi debet elle damnum
.l.fi igitur in fi.ff.pio focio.? etiam quia ifta non ueni't occafio
ne focietatis nec é talis act9 q ad focietaté prineat.lRó obftat
•l.fi fodetatem.§.fi.qt ibi loquitur in commodis tempoialib9
que funt commum'cabilia ? ita confuluit ^ e . d e ^erufio in
confilio quod incipit.^uoniam iam diu confului in.riiij.li. có
filiozu3 carta.rlvi.CT£go credo pzedicta vera nifi ipfe focius
omnium bonozum ideo vouiffet ire an fanctum ^acobum vt
liberarerur ab infirmitate qua ipfe multum grauabatur ? pio
pter votus fanus effect9é vt quotidie videm9 de facto qi tunc
de cói fieri debent/íRá erpzelTe quefiuntpzo fanáda infirmi
tace focij omnium bono? de cói fieri debent vt.f.patebit/iRo
obftat fi diceref ilirmitas uenit piopter peccata in auté.vt nó
lur contra natu.? de iurantibus per capillos dei.collati. vi.de
penit.c.cum infirmitas.Xollit enim deus malos de medio ne
peccatum eoium augeat.rriij.q.iiij.c.ea uindicta.? fic occafione fui dilecti ergo er communi deduci non debet.d.l.cum duo
bus.§.fi.ff,pto fo.qz deus tollit malos pariterqs bonos ó me
dio malos ne peccatum eozum augeatur ? bono ne malicia
malozum mutet intellectum eozum de pe.dift.iiij.fi er bono.?
fic infirmitas uenit ita bonis licut ? malis ? quelibet in dubio
bonus pzefumitur oe fcruiinio^unico de p;efum.c,fi.
C S e r i o qnero qd oe alga bonis q qs facit in bac vita puta
erogetpecunias in paupes numédos vel puellas maritadas
vel ecclefias aut bofpitalia pftruenda nunqd fibi foli vel con»
muni coipotifocietatj ipurari oebeant.Tfbiimo vr oicédu q>
fibi foli ipurenfqt oia bona que qs facit in bac vita ptoderut
ei quo ad vita eterna5 pzomerenda aut ad minus fupplicium
fubftinédu oe pe.oift.ig.ffi qs auté.3ut ad boc vtoeusciti9
illuftret co» illius ad vera penitenza oe pe.oift.v.falfas.'Z DÌ
fti.ig.§.fi.in fi.ergo er quo fibi foli pzodeft fibi foli oebeat ex
penfas iputare vt.s.pzorie oictu e f t . C 5 n ptrarium facit qz
bona que qs facit in bac vita pzofunt ad bona tpalia cófequé
da.rrg.q.ij.fi quéliber.anficlucru er quo er it cóe ergo etia er
péfa cóis oebeat effe vt.o.l.fi igt'tur.in fi.i.o.l.cu? ouobus.§.
qda fagaria.infi.ff.pzofocio,? in eaX$.^té ftin communem
riuum reficiendu 7.$.$ rem rndit focius <z,§.fi quis er focgs.
C C i r c a boc videtur falua verioztoeterminatióepoffe oici
aut bona que focius facit in bac vita facit pzo commodo piopzio aut pzo coi commodo aut oubitatur.lbzimo cafu quando facit clemofinas pio còmodo pzopzio puta qz vouit ire ad
fanctu Jacobu in immiffionem fuoiu peccatozu3 vt oeus fibi
Iongiozé pzeftet vita que pzopter peccata abbreuiaf .rg.q.g.
c.i.i,rg.q.ig.e^i.t per glo.oe appel.q fronte.-z per glo.i.c.fo
let oe fen.ercó.Zollit.n.oeus malos oe medio ne peccati eo
ru? augeaf .rriy.q.iig.ea vindicta.vel fuit er oelicto fuo peni
téria fibi iniuncta i tunc fibi iputari 05 erpenfa vt.s.piorima
quefiióe oictii fuit 1 et qi pena qua quis foluit er oelicto fuo
fibi folu iputari 03J.CU ouobus,§,fi ad maleficiu.ff.pio fo.nifi
er tali oelicto focietas lucra? fenfiffet pnta qi faceret furtum
vel vfuram qua cóicauit focietati fciétibus focgs oemum fibi
fu it a facerdote penitentia iniuncta q? ipfe reftitueret a ét acce
deret a fanctU5 IJacobu q2 tunc oanu qtf pringit vni er focgs
occafione illius Delicti oebet effe cóe.l.qó er maleficio in fi.?
•l.i.fi igifi.l.nec qdg7.ff.p20 fo.Secudo 1 tertio cafu qn qs fa
cit bona pzo coi còmodo vel oubitaf 1 tuefipauperibus oat
cófuetas quottidianas oifiributiones q modice funt 1 itelligiì
tur fieri pzo aialibus ilio? q ipfis bona relinquerut vt bn farientibus bnfaciamus J.f? 1 fi lege.§.pfuluit. ff.oe pet.bere.?
ét p20 coi pferuatione 1 augméto.rxg.q.tj.c.fi quélibet.vel et
oecimas pfuetas foluit que oe oibue folui oebent vt p3 in ti.
ve oeci.rvi.q.i.oecime.'Z.q.vg.quicunqj vel etia? qz eo? pater vouit ire ad fanctu ^acobu 1 filius vult implere votu pa
tris 1 tunc er quo irte erpéfefiuntoccafiones focietaif pzo coi
pmodo oe coi folui oebét vt.o.l.cus ouobus.^té fi in cóem
riuu5 -z.o.l.fi vnus.§.fi qd vnus pzo fo.alia6 bona que fierét
ab vno er focgs etia oium bono? nifi ptobenf facta ob cóem
vtilitaté puta qt pater eo? eos ita grauauerat oe ppit'o erpé
détis itelligunffieri.'^iimo qz elemofina nó oebet fieri oe
alieno 1 fic oe pte pfocg oe bomi.c.ficut oigmu?.$.eos oe iu
reiur. earn te oe vfur.c.cu? tu oe oecimis.c.tua.i.q.i.nó eft pu
tanda.r.difi.oblationés.riuj.q.v.c.g.'z.ig.'z.e.elemofinam.'z.c.
neq3.Seciido qz nemo er focgs etia oiu5 bono? pót plus par
te fua alienare.ff.pzo fo.l.nemo er focgs.i.l.iure focietatis 1
.l.omne es alienii.ff.pzo focio.2Tertiu qz l? generaliffimaj ad
miniftrationem in bonis cómunibus focius omnium bonoru
intelligatur babere tamen ei nó permiffa intelligifdilapidariofinedonatio ar.l.crcditot.§Jucius.ff.man.ff,de dóati.I.arifto.ejc.e.ti.c.g.^uarto qz dilapidarefiuedonare bòa focg éq
dam culpa vt no.in.d.§.lucius.fed in focio debet abeffe culpa
vt.dJ.cum duobus.§.venit auté iJ.focium qui in eum.ff .pzo
focio.CSld boc ergo ne ifte focius dicatur effe in culpa que
in dubio non ptefumitur.l.quoriens.§.qui dolo.ff.de ptobar.
J.fi creditot.C.de pig.ac.er fua parte erpenfam feciffe intelli
gatur.TRon obfiat gp quom'diane diftributiones que modice
funt oe communi fieri intelliguntur t quia quantitas impenfecófideranda eft.iRam facilius ptefumimus oonationem in
modkis cp in magnis.ff.oe oona.inter viru 1 vro.Lfi feruua
cómunis.ar.eius qó oirit 36al.in.l.fi paterno.C^e neg.geft.
ad boc optime facit glo.in.c.ceteru.in ver. ratiì.oe oona. vbi
babetur gp ptelatus in pauperes parua oonationé cófiderata
pfueludine 1 facultate ecclefie erogare poteft.cófuetudo enim
tribuit liberioiem admimftrationem:vt,o.c.ceterum»
C S e p t i m o qro aliq funt erogara in bonoté vni'er filgs fo
rio? puta pío ooctozatu vel rmlíria vel ét in nuptgs cü ourít
vroié fili9vel cu tradidit filia nuptuí.'lRñdeo fi funt focg 0ÍU3
bono? oe cói talis impéfa fieri o?.l.fi focíetaté vniuerfa? fot
tuna?.ff.pio fo.t.l.cú ouob9.§.fi inter fres eo.ti.-z.l.er pte.§.
fili'.ff.fami.ber.vbi qcqd p vnú er focgs oiu? in bonoté filg
vnius er focgs erogaf er cói oeducí o? ad boc ét facit qz oía
lucra 1 oía oana ptingentia vni er focgs oíum bono? oúmó
nó .pueníút er oelicto cóícarí oebét.vt.d.l.cú ouob9.§,focium
vniuerfa.íuncto.^.p príú cu legibus fequét¡b°4 oamnú,pueniens focietati occafione erpéfa? qs in bonoié filg pz fecit er
quo nó .puenit er oelictoúmo er virmofis opibus cóe effe 03
qt> p5.ná omne gp focíus omniú bono? acqftuit occafione filg
fui cóícarí focío o? vt.o.ffociú vníuerfa.s 1 qcqd erpendit
occafione filg er cói oeduci o? cú prio? eadéfitna.vt.o.§.focium vniuerfa.ver.p priú.-z.dJ.cú ouob9.§.qdá fagaria.in fi.
»l.manifeftíffimí.§.cíí in fcoa.C.oe fur. 1 idé in localibus que
caufe bonou's oiíe poitat.s.cóman .l.fi vt certo.§.fed videdu?
£m Í6al.in quad! apoftilla manu fua B in libio ^p2¿o.1fíon
obftat ter.in.d.l.fi focíetaté vniuerfa? foztuna?.§.i.ita puenit
vt qcqd erogarefvel qrerefcóis lucrí atq? impendg qft ter.
vult ibi ot'cere gp fu fpeciale pp pactíí:§ in príú eft ius cóe qa
illa verba ita puenit vt qcqd ic.impottát ídem qó ius cóe vt
patet per ter.in.o.^.qdafagariá.ibi náficutilucrú ítaoamnú
cóe effe opoitet.vt.d.l.cú ouob9.§.foc¿ú vniuerfa.iuncto.§.p
prium.ergo nibil operanf J.ficuti.§.apud pomponifi.ff.fi fer.
ven. 1 gratia dubitationís tollende appofita effe cenfenf.l.quí
mutua,ff.má.Bel rúde gp illa uerba fuerut appofita ad often
dendú w erat peta fpecialis focíetas omniú bono? in qua qcqd qrítur uel erogaf cóe effe o?.ut.o.§.focíú uniuerfa.piunctío,§.per priú.i ideo oirit ¿ta puenit ut qcqd erogaretur uel
qretur •zc.cú bocfitfpeciale in focietatc omniú bono? in qua
qcqd qrítur uel erogaf nifi er oelicto ^pueniat cóicari oebet.
ut.o.fforiú uniuerfa.-z.l.ig.^.cú fpecialiter.E.eo.'Z.l.fi qs focietaté.f.eo.qó feeus eft in omnibusalgs generibus focíetatú
cú in nullo genere focíetatú cómunicef;quicquíd queritur uel
erogatur nífifpecíaliterin focierate omniú bono?:ut.s.ea.l.
,§.cum ono.-z.$.cum fpecialiter.-z.s.e.l.coiri.i oíctú fuit plene.s.in.íg.parte piíncípali circa finem.
<T¡@ctauo qro fi frater monacbus uel abbas ^mouef utru?
debeá ptribuere ad erpéfas.'iRndeo £m 36al.ín.l.fi focíetaté
uniuerfa? foituna? gp nó:qt cú monacbo nó pót pbi focíetas
níft effet ^»motus in uita pzis pze uoléte qi ille erpenfe oebét
fieri oe cói pzímonío.l.fi filia.^.neratius.s.famíl.ber.fm eu?.
C l ñ o n o qro an onus ootádí filia unius er focgs omniú bo
noium ptineatad folú patré uel ad oés focios.^rimo uidef
oicédú gp folipziincúbat per ter.ín.l.fi focius pío filia.j.e.ná
ibi oz fi eft factú pactú gpfiliefocio? oebeat ootari oe cói gp
tune oos oe focietate oáda efttsfinó cft factú p3ctú piedictú
onus ootádi nó ptinet ad alios focios f? ad patré.-z banc opi.
vz tenere Specu.in tí.oe iudi.§.fequif .uer.qdfiunus.-z earn
erpteffe tenuit Tffce.oe T^erufio.in.riíg Ji.pfilio? carta.rlvi.
in pfilio qó íncípít quoniá iá oudúpfului.^n príú facit pmo
qi qcqd focius omniú bono? volútarie erpédit ín bonoié filg puta ooctoiatus militíe vel magiftratus vel fimiliú er cói
pfequíf J.er psrte.^.filíus.s.famil.bercíf.i.l.fi focíeraté vniuerfa? foituna?.f.eo.iin eadé.l.$.fi inter fratres.ergo multo
magis fi er necefíitate in filia eius facit erpenfam.vt ín auté.
multo magis.C.oe facrofan.eccle.^ut eft erpenfa 00^ q ipfi
patri neceffariaeft cúiure nature filia ootare cogaf.l.fi.C.oe
00^ ,pmifJ.obIíg3mur.§Jege.).oe act. 7 obliga .l.qui liberos
J.oe rítu nupt.Secúdo qt quicqd focius omniú bono? abfqj
oelicto querit etia occafionefilgcóicare 03 ín eadé.l.§.focium
vniuerfa.ibí fine filg coipoti nocitúfitpferre oebere refpódi
1 per priú qcqd abfq? fui culpa pftíterit er cói pfequíf .vt.o.
;§.fociú vníuerfa.v.per priú.g er quo focius filie fue ootem
£ftat abfqj fui culpa fufeípiat filias feminas.Cide legi.bere.l.
ler.ríj.tabub? quas iure nature ootare cogitur.vt.d.l.fi.C.oe
00^ ^mif.ipfa? ooté er cói pftari oebeat. Vertió qt focietas
in fe fummá rationé 1 equitaté ptinere oebet cú focíetas ius
quoddá fraternita^ in fe cótinet.j.e.l.ve?in ^n.Sed fumma
ratio ? ¿quitas el! vt Acuti lucrum ita oamnum commune fit
qó culpa focij non contingit vr.o.f.quidá fagariam in fi.? eft
ter.erpzeffus in.l.fi nó fuerint.s.e.jjniquifiirnum enim genus
focietatis eft in qua quis oánú non lucrú fpectet vt.o.l.fi non
fuerint in fi.fj focg omniú bonozum oia lucra vncunqs ? qua
litercunqj pzoueniétia inuicé cói'cant.l.iij.§.cu5 fpecialiter fupza.e.?.f.eadc.l.§.ii inter fratres.?,§.fociú vniuerfa.?.l. focie
tate vniuerfarum foztuna?.?.l.fi quis focietaté. J.e.oummocfo
non pzoueniat er oelicto.l.qó autem,J.e.ergo oia oamna vn
decunqs ? qttalitercúqj pzouenientia eis cót'cari oebent oummodo non pzoueniat er Delicto vt.o.§.per contrarili cum vbi
lucrú ibi oánum effe oebeat vt.o.$.qutdá fagariam.in.fi.me
rito ootépzeftare er coi vnus er foctjs otnniuj bono? eius fi
lie oebet ? boc fummá cominet rationed equalitatis feruáde
cá que inter focios feruari oebet vt oictis iuribus alias ft focius oíum bono? er piopiio filias fuam Dotare oeberet talis
focietas non fummá cominera rationé immo iniquifi'imá cus
omnia lucra vndecunq3? qualitercúq, piouenientia cóicet fono vt oictis iuribus oána aút effent eis ptecipua qó effet ini
quíffimú ? contra pzedicta iura.fQuaro qi qs quota lucri par
tem ferre oebet totam parté oamni nifi aliter fit conuentum
fübftineát.l.fi non fuertnt.§.i.?.ij.6.e,Sed focius omniú bonozum cóicat omnia lucra vt.s.p3 ergo ? omnia oána nifi er
Delicto ptoptio pzoueniantfuftineat.Sedoamnúfiue e r p e n
fa ootj non ptouenit er, Delicto vt fupta ps.ergo er cói Deduci
Debet.^uinto qz quéadmodú omne lucrns etiam hereditaria
paterne vel materne qó coberet perfonefiltjnon oicaf effe
quafi Dominus re?paternaru3.l.in fuis oe li'.? poft.^fnfti.oe
bere.quali.? oifferétia.f.fui.? ab eius perfona non poteft fe
perari cú pater filijs falté legitimam iure inftitutionis relinq
re neceffe b3 vt in auté.vt cú oeappel.cog.§.aliud quoqs capi
tulú.C.oe inoffi.tefta.auté.nouiffima.^pfe filius oium bono?
focius confocio communicare cogtl vt.o.§.cus fperialiter ?,l,
cum ouobus.§.oe ilio querif .cum fi ergo ? oanu3 Doris qó
coberet perfone patris vnius er focijs oium bono? qui necef
fario cogif Dotare filiá vt.o.l.fi.C oe ootis pzomif.er comma
ni oeduci oebet.Contrario? eadem natura vt.o.§.fociu3 vni
uerfa.iuncro.§.per contrarili ?.§.quidá fagariá in fi.?.l.mani
feftiffimi.$.cú in Pa.C.oe fur.Serto qz oos quefita focio om
niu5 bono? manente focietate confocio cóicari os.l.actione.f.
fi.cus.l.fequentibus.f.e.ergo eadé ratione ooté quas focius ne
ceffario cogif oare filie fue er cói patrimonio oeducat ? banc
opi.tenuit jßal.in cóftl.qó incipit.^fn cbztfti nomine amen fa
ctú tale eft ventrucius ? fufterius ?c.vbi ipfe confuluit filiam
vnius er focus omniú bonomm oe cói oebere ootari per.o.
•l.fi focius pzo filia.pio quo ét faciunt pzedicta.CTfeis tamen
non obftátibus opi.pzimá S p e . ? oo.1bet.videl3 gpfiliavnt
ns er focijs oium bono? folus oe patrimonio patris ? nó oe
cói ootari oebeat patrimonio focio? bis rationibus cozzobo
rari poffe arbitroz.^zimo qz omne es aliena quod manente focietate occaiione focietatis contractnm eft oe cói folui oe
bet.l.omne es alienú fupza.e.?.l,iure focietatis.J.e.Sed oebi
tú ootis non eft contractu occafione focietatis fed fpeciali obli
gatione patria vt.o.l.fi.C.oe ooti6 pzomiff.?.D.l.qui liberos
.f.oe ritu nup.ergo er comuni folui nó oebet vt oictis iurib".
CTSecúdo qz nemo foegs ét oiu3 bono? plus parte fua alie
nare pór.l.nemo er focgs.J.e.ergo focius pzo filia folus oe fi
pzio non oe cói ootes foluere oebet alias alienaret plus pte
fat ?.o.l.nemo.CXertio qz onus ootádi coberet pfone pa
iris ? eius pfonas afficit vr.o.fi.?.o.l.§.er lege.? que coberet
pfone ad aliú non.tranfeút oe off,oel.c.fi.e.ti.c.ís cui.li.vi.oe
pzefump.c,mádata.CT^uarto p ter.in oicta.l.fi focius pzo fi
lia.que loqtur in foegs oium bono?fonglo.i.ibi in qua DOS
er pacto oe cói folui oebet ergo fi nó efiet pactus non oeberet oos folui oe cói fed folú oe poztióe patris alias illud pa
ctú nibil oparef.C^uito qz rnlio iurifcófulti que fub pditó
ne icludit róe fui oicti qz erponif fi pzo qz.l.luci9 .§.tutelle oe
admi.tuto.ff.fifideiuffoz.§.fi.jVoepigno.Ps rapba.fulg.? in.I.
folus.J.oe refcin.vèdùque ró or ipfa ler.ìRatio.n.legis é aia
legis é cafus legis é més legis é virtus legis é ipa ler vt no,
3041.i auté.poll fratres,C.oe leg t.bere,qua róe celiarne ce
fat ipfa ler.c.cú ceffante oe appeM.iHud.s.ad.1. aquil.1. quod
oictú.s.oe pactis.l.cú pater.§.onIciffimis oele.g.ergoer quo
in.o.l.ft focius pzo filia.rnlio pauli iurifcófulti ibi fuit fub pdi
tione vt p5 ibi fs fi fotte cóueniffet inter focios vt oos oe cói
cóftitueref oiri pactú nó effe iniquu fuper quo ver. fundata é
intétio iurifconfulti vt oicit glo.ibi iu verbo pftitueref q rñfio pdittonalis includit róes fui oicti ergo P3 ipfam roej intel
ligi oebeat qua celiarne ? ipfa ler celiare 05 vt.s.p3.<rSer
to boc ts gl.in.o.l.fi focius pzo filia.in ver.nó folus vbi glo.oi
eie ná focietas non tenet" Dotare cuius opinioni i dubio adbe
rendú eft vt voluit IJaco.butri.in.l.i.Cq pzo fua iuri. S i focietas non tenef Dotare ergo nó er cói patrimonio focio? fed
folus er patrimonio patris alias fequeref gp focietas teneref
Dotare qó effet ptra oictá glo.GTSeptimo qz in.o.l.fi focius
pzofilia.fpecialefitpp pactú gp oos ibi oe cói oetur ? incótra
riu3fitius cóe.l.iusfingulare.ff.oelegi.patet ná regula focietatis eft gp oé es alienus manete fodetate ptractus eft licet per
vnú er foegs poftea cp oiftracta é focietas folutúficde cói fol
uédú eft.l.omne es alienú.?.l.fi focij fumus.?.l.fivnus i pzinc.
,ff.pzo focio ? bec eft na debitozus que debent folui er cói co:
poze focietatis vt P3 er di'ctj iuribus.S3 in.l.fi focius pzo filia
vbi er pacto dos de cói folui debeat fi folú fuit p?omiffa manente focietatefinitaea non ds folui de cói vt ibi di'ci't ter i fi»
qó é contra nam ? regulá focietaris que vult vt debiti! cótra
ctú manente focietate poft eá diftractas de cói foluaf vt dictis
iuribus ergo er quo debiti! dott's pzomiffum manente focieta
te non foluif de cói patrimonio poft diftraetá focietatem non
erat pzopter aliud nifi qz debitum dotis non debebat folui de
cói cozpoze focietatj vt dieit glo.in.d.l.fi.focíus pzo filia, alias
effet contra nam ? regulam fodetatis ? iura pzedicta qó manente focietate permiffum fi ad focietaté perrineatfinitafocie
tate non foluatur er cói.Éft ergo fpeciale in dicta.l. fi focius
pzofilia.q?dos de comuni folui debet pzopter illud pactus qó
liricte itelligi debet.l.quicquid aftringende.de verbo, obli.vt
iacer.l.piofperit.ff.qni ? a quibus.cum erozbiret a iure communi quod fecus effetfinon erozbitaret a iure communiquia
tunc inrelligeretur ím fozmam inris communis de refcrip.c,
caufam que ? fic dos pzomiffa manente focietate ea finita de
communi folueretur vt dictis iuribus er quo ergo er dicto pa
cto dos pzomiffa manente focietate de communi ea finita nó
debet folui de communi vt.s.patet feqm'tur neceffario gp illó
pactú cú non intelligaf fan ius eòe non erat pzopter aliud nifi
qz erozbitabat a iure cói ideoftricteintelligif vt er pzedictis
patet.Clflon obftat.d.l.fi focietaté vniuerfarum foztunarú,
qz ibi non intelligitur de eo qó erpeditur in filium er debito
nature vt eft dos ad quam de iure nae pater eft aftrictus vt
.d.l.qui liberos.qz iliud folum coberet pfone pa>ris vt.s.dictus eft fed intelligif de alia ertraozdinaria erpen fa (tenda in
bonozemfilt'ozúputa militiedoctozatusmagrantus ? fimiliú
? fic eft ratio oino diuerla er dmerfis non inferf.de calum.l.ft
de bis quibus vríndi.l.refcrí.(L'í8on ob.l.cii duobus.^.fociúvniuerfaiuncto.^ percontrsrius.qzibi loquiturín eo qó
focius omnium bono? queimír qz quocunq3 modo quefitum é
debet eommunicari nifi er ddicto quefuú lit non tamé videli
cet ar.a contrario fenfu ergo quocnnqs modo erpendaf de có
muni foluende eft qz bereditas legatus ? donatio quefita vni
er foegs omnium bonozú debet conferri ? tamen focius com
munia donare nec vende nec legare poteft quia nemo er foegs omnium bonozum plus parte fua alienare poteft vt.d.l.
nemo ? per boc patet gp non obftát iura pzedicta ? etiá ps gp
non videlicet ar.g> contrariozú eadéfitnatura ? fic patet effe
refponfum omnibus in contrariúallegaij.íPín contrarili fa
cit gp ifta non lit bona refponfio quia ideo focius etiam omni
um bono? non pót plus pte fua alienare qz alienádo plus p te fua effet in culpa.ff.pzofo.l.veru5.inpzin.l.nemo er focijs
§.illud qnerirur.ff.pzo focio.cuius culpe nomine focius focio
tenetur.d.l.cum duobus,§.venii.?.l.focius fodo.ff.pzo fo.fed
dando dotem pzo filia quam neceffario dotare cogitur non di
citur effe in culpa vtJ.patet.£r pzedictis ergo bic paffus du
bijffimus redditur nec puto gpfiqs vni velieri opinioniad
bereret poffet de mendacio redarguì,
C O T T I M O qro ODO funt frés focus vnus foluit ootee FILIA?
fratria velambo.23n oebeat rebabere qò foluit oe poitióe
fua.TRndeo g>ficqz negociu fris cui9 on"erat ootare filia vti
lif geli«: eo fciéte i patienre i qn ille ad qué negociu prin? pa
tiaf mudare vr.ff.mad.q parif i ille béftantp pncipal'ad qué
negociu ptinet re ipa vt no.s.ad veiled, vir vrozi.§.fi,nec ob.
qò no.ooc,i.l.fi.C,oe dotj pmi.f.cp ejcue9 vr donare ootädo p
rraditióe? vel oblt'gationé.C.oe pac.cóuen.Ler mone qz illud
v e ? nifi fit adbibitus apzemulierisf?bic vr adbibitus vt
•o.l.q patif.Jte? illud veru vbi folus ertraneus oorat fecus
fi vna cu? pre na? ouo rei oebétad paria ¿udicari.ff.oe ouo.
reis.l.e.$.iVz ideo non pót videri ertraneus oonaffe i pater
nó oonaffe.^ré vbi é alia piectura ceffat pzefumptio oonatio
nis oe folu,l.fi cu au?.? no.in.o.l.fi.p accur.fed bic é alia con
iectura.f.qj cótemplatione pit's muli'eris vt oicit erpiefie glo.
in.o.l.fi.ar.C.oe ne.ge.l.fi negoau foiozis i é erpzeffu? fupza
oe in ré ver.l.-z nibil itereft i ita pfuluit 3ßal.in pfilio qò in
cipit |[n rpi noie amé factu tale é vétruci9? fufiefius ic.
ÖEi.quero vnus er fratribus infirraaf ? fiunt erpenfe cui9
fumptibus fieri oebeat.1ftndeo:aut nó funt focij i fiunt oe fi
piioiaut funt focg i tiic aut oitt3 bono? i fiunt oe cóttaut vni 9
rei i tunc aut infirmitas emanauit occafionaliter a focietate i
fiunt oe communüaut aliter i fiunt oe parte pzopzia infirmi
vt.o.§,quidam fagarwm.t.l.focium qui in eo.§.fi.cu?.l. fe. P?
36al,in quidam apoftilla fua manu bic in libzo fuo.
CTig.quero cótracta ell focietas inter colonum partt'ariu31
onm.Sn colonu6 teneaf mundare follata ixxg? colonus nó
teneaf mundare nifi fit ocum fic nec facere.ff.loca.l.fi ¿n lege
.$.oomus in glo.foper ver.efficerenf .Ccontra videfg? teneaf vtXpzedia marcia.§.fi.oe fun.inllruc.vbi or q> tàlia ce
dunt venditioni ergo eodé modo locationi qz eifdem regulis
fungunf vt.l.i.loc.£5?concludédo oico g> pzimo oebet infpici
pfuenido regionis.Sln conductozes pfueuerit boc facere vel
non ca eni que funt in pfuetudine videnf oeducta in conuen
• lione.C,loca.l,circa.ff.oe edil.edic.l.qó fi nolit.§,q affidua oe
aqua plu.arJ.fed fi pzius.§.i.vnde confulo g? aduocatus acro
riafiuerei pzo quo talis vfus eli i confuetudo faciat oe boc
pofirioné.Si vero oe boc nó apparet oiceré aiaduertendu?:
sut purgatio illius follati perfine! ad perpetua vtilitatem rei
qz raro mnndatur i tunc nó fpectat ad colonu? qz eli erpenfa
neceffaria qua? eri! vir repetit ab vroze.ff.oe impenfis .l.im
penfe.ibi ageres -zc.qz ageres ide? eli oicere qò follata vt.o,
.l.pzedia.§.fi ita legauerit.Si vero ¿Ila purgat¿ofieretad pze
femes tpi's vrilitaté? omni anno fozte oebebat fieri i pertinet ad colonum qz talis impenfa o? cófructibus ppenfari.l.li
cet.§.i'.ff.oe impenfis.T^zeterea ad colonu? pertinet cultura
agri'.ff.locati.l.fi merces.§,conductoz.fed boc pertinet ad fundi culturam.ff.oe aqua piu.ar.l.i.f .oe eo opere, ergo it £t
pzedicta intelligo fiue foffatusfitfundi locati fiue fit fibi com
munis cum alio velfitomnino alterius eo cafu quo oomin9
babetiuspurgandivtcolligitur oe aqua plu.ar.l.g .$4.1.9.
verba funt 36ar.qui ita confuluit.
GTiig.quero ego oedi agrum labozatozi qui pzomifit refpó
dere de medietate fruetuü an oebeat oeduccre erpéfas.TRn
deo in fructibus labozatoz 1 ego fumus focg fed.ager rema
net meus ter.eft in.o.l.cum ouobus.f.fi in coeunda.qui alibi
non reperitur.jgrpenfe ergo quefiuntad perpetua vtilitate?
ad dominum pertinent.Slie vero quefiuntcaufa reaolligédi
fruems non debent per laboratozem deduri fed integram me
dietatem frucrau? reddere tenetur fm Ja.de are.in.l. fructus
kff.fol.ma.-z ^a.but.in.l.i.C.de fruc.-z litis erpen.fi tarnen colonus cogeretur ad foluendum datas 1 collectas a boc repete
reta domino quia boc pertinet ad folum dominum.l.ediles.
de via pub.de agri.? cen.l.litibus.^.fi.i ideo coloni clericoru
qui coguntur per cóe ad foluendu gabella fruetuü pzo pte do
mino? poffunt fe pferuare indénes p retétioné l? ppellantur
de facto poriufg? de iure Pm 36aldum.in.d.§.fi in coeunda.
CrXii'u.quero.Sln colonus debeat poitare fructus ad domu3
domini.'IRefpondeo fi ambo funt eiufdem territozg colonus
debet poitare fruems ad domum domini fed colonum quem
babeo affifii non debet poitare perufiu? fa.ad boc de anno,*
trib.l.mediteranee.li.r.vbinulla riuitasoebés tributa fenef
ea deferre ad ertranea loca:? ratio reddif qz indeferendo ninne grauaref.facit.e.ti.l.pzo locis.Pm JBal. in.l.accepta.C.oe
vfu.^allit fi confuetudo regionis aliter fe baberetzea eni que
funt in cófueradine videnrar oeducta in cóuentione;C,loca.l.
circa.ff.oe edil.edic.l.qò fi nolit.§.qui affidua.
C X v . q r o ouo frésfieteriitpoli moité pzis in eade? fomilia
1 vnus pofui't oe fructib9bono? fuo? vel labo? fuo? pio v i
ctu coi plus cp altenan i oiuifióè bono? bébif pfideratio illi 9
pluris vt repetere poffit.^icédu vz aut illi fruci9 crtabat aut
erat pfumptizfi ertabat funt fuufi erat pfumpti aut inter illos
fratres erat pcta focietas puiuédi'.qi viuutad vnu pane 1 ad
vnii uinu:aut nó erat pcta focietas:vt qi unus fratrii erat ma
ioz 1 alter minoz inter quos nó pbif focietas.l.vt in pductionib9.in fi.s.e. vel alias erat inbabilis ad focietate pbéda puta
qi erat furiofus vel^digus cui bonis erat interdictu vel monacbus cu qb9 nó pfumif focietas cu tacitus pfenfus iter eos
nó adelt.ar.ff.loc.l.^té qrif.§.q impleto.-z.ff.oe pig. ac.l.pupillo.cu fimilib9.<Tl^zimo cafu nó babebif pfideratio illius
pluris:qi focietas iure pfumpti intelligif cafus ell.r,colla, oe
fratrib9nouo bnficio inuefii.in vfi.pbeu.dc.fi ouo frés in cói
cafa poli moité patris remaferut fm 36al. in fi.C.oe colla.?
boc nó eli róne fraternità^ vel róne babitarióis fj róne cóis
menfe Pm 36al.in.o.c.fi ouo fratres.i boc tene bene tnetùqz
qnottidianu ell.na tota oi'e plingit gj vnus fratrii b? maioic?
familii altero 1 oe Iucris fuis ponit pio cói victu i oomo Pm
Sng.in.d.l.fi.C.oe colla.qò OBal.itelligit ve? vfq? ad neceffi
taté victus qmfialiqd fupeffet vltra neceffitaté effet oni:? ad
ducit fimile oe fructib9 er reb9 parafrenalib9vroiis in qbus
fi aliqd fupell qò nonfitpfumptu o? pfinere ad ipfam vroié
per ea q notanf in.l.vbi adbuc.C.oe iu.oot. in.l.fi.C.oe pac.
puen.? ita oicit JSar.pfuluiffe Pm ipfu? DBal.-z ^fac.oe àlbe
roctis patauinu in.o.c.fi ouo frés.oe quo plenius.f.in.rn'ij.q.
CTS'ecudo cafu qn nó effet pcta focietas.? tue erpenfas alimcto? nó credere g> impntaret fratrib9 nifi feciffettacp admi
nillratoi vel fecit cu.pteftari0e.ff.oe neg.gef.l.néfeni9 vel ap
pareret alia piectura gj nó aio oonadi.vr qz redditus bri fuffl
ciebat fratrib9ad aliméta f? fozre ¿Ile pferuabat frumétum vt
melius ve'deret 1 interi? oe burfa fua faciebat erpéfas.iHon
eni pfumif Donare ei qué usili ebaritate nó tenebaf alimétare
.ff.oe peti.bere.l.fi.fac.qò no.in ftfi.ff.oe Dona.l.filie.i adde
qò no.C.oe neg.gef.l.i.-z.l.aliméta.i ita voluit 36al. in.l.filie
cuius.C.fam.ber.^dc puto qn ille frater q fecit erpéfa? in ali
mentj effet paup cii paup nò pfumat" erpédere aio oonadi.vt
no.in.d.l.aliméta.^is.n.cbaritas incipit a feipfo.ar.l.pzes.C,
oe fer.i aq.-z in neceffitatibus nemo liberalis pfumif vt no.
5ac.but.? aSal.in.d.l.alimcta.i boc mò intelligo .TSal.inj.il
pzno.C.oejieg.ge.^n qòne ouo? ruftico? quo? vnus b? più
res filios q? altenan ¿n oiuifione oebeat fieri' cófiderano aliméto? pcepto? oe quo 0ietti fm't.s.in qrrapte pncipali.-z eia
rius.j.oicef in.rrifi.q. ^ e l oicas q» 36al.ibinó loquitur oe
alimene pcep^ inter fratres.*qi eo? pfideratio in oubio fieri
nò o? vt er pdictis p?.fed loqm'f oe alimentis peaptts a filgs
fratriiiqz tue eo? pfideratio o? bzi Pm fua oifiinctionc.ita tn
qz ipfe loquif in rufticis q paupes cóiter funt.ar.cius qò oicit glo.in.l.illicitas.§.ne tenuis.ff.oe offi.pfi.ou oicit cp pozc9
elloculus ruftici.i06al.in.l.edé.C.loc.g oicit rullici raro bnt
pecunia nifi cu recolligunt fructus inter paupes fua oillincrio
ibi intelligaf nefitp id qò fupia indurir 2lnge.-z ter.in.o.c.fi
ouo frés.quisrepzebendiit36al.in.d.l.fi pino malefadut 1
falua pace iudaice eu intelligiit 1 minoz quo qfcp audetos ad
celu imponere oe quo latiffime in.vi.pte pncipali.in.rrig.q.
CCivi.quero fi vnus fratru puta maior natu ponit lucra fua
1 pecuniam in actione pn'mong cóis vel emitboucscòes pzo
colendis poffeffionibus noie fuo 1 fratru.Sn illa impenfam
recupare poffit.©ic g? ea a fratribus pzo eo? poztiomb9recu
perata pcoidat.ff.oe neg.geft.l.er ouobus.vbi ter. ad littera?
loquif oefratre faciente impenfas in rebus cómunibusPm
36al.in.l.filie cuius in piin.C.famil.bercif.
OEvg.qro qdfifrater clericus pzebédatus babitabat fimul
su alio fratrer laùo.Sn clericus teneaf còferre fuu3 periculu
d
ig
fi videf $ non qt ed redaría ad indar penila
eaflrenfis?
¿ac fententiaj videf tenere 3Bal.in.l.facroíancte.C.oeepif.
? de.vbi oicit q> et patri non tenef conferre fed boc intellige
rem veruj nifi vltra rónem babitatióis elTet ét ratio cóis mé
fe q: tnne potaré cp pferre oeberet vfqj ad neceflitatem p ea
que ná fupiadicta funt ? adduco rónes qi fi frater fuus Iaicus
lenetur fibi pferre vt fupzadictú eft eodé modo ? ipfe tenef
cóferre fuo fratri laico ? fic a pari pzocedant facit ter.oe alie,
pbeu.c.i.tbi ecclefia cultrir ?c.£m ^aco.oe albergoctis pata
uinum in oicto.c.fi DUO fratres.? infine.
C í v í ü . q u e r o DUO funt fratres focü oíum bonozum ? vnus
babet magná filiá alter vero non vtrú illa filia fit alenda oe
cói an oe parte illius tifi qui earn babet qó videf ar.fT. pio
fo.l.qui admittif cum fe.Contrariú Dico qi onus alímét3ndC
vroiis vnius ec focijs eft eòe qó patet q: oos retinef in com
muni.o.l.act¿onc.§.fi.eú.l.fe.? idé in onere erbibitioni's relique familie nam qi5 per totá familia queritur cóicatur focio.
ar.oe ope.liber.l.ftcm ad boc facit.o.l.fi focietaté vniuerfaruj
foztuna? f>s 33.U.in qu3d35 aportilla manu fua piopiia in J .
cú ouobus.f.fi frarres.ff.pzo focio.ad boc facit ter.in.l.i.ff. fo
u.m3.?.I.vbi adbuc.C.oe iure oo.vbi oos non folum ostur
piopter m3ritum ? vroiem fed etiam vt mulier alat fe ? ft J
lios ergo er quo oos er qua filtj ali oebent comunican oebet fratri focio oium bono? er cóíbus bom's filij ali oebent.
CCXviig.quero fi vnus er fratribus foegs oium bono? é in
Iludió an fratres oe cól' teneantur emere libios legales. Ifttí
deofinon funt focg non tenenf ? fi emunt agunt anione ne*
gocio?gefto?.ff.oene.gef.l.nenfenius.Si vero funt focg te
nenf emere fed libii tunc funt cóes oium fratrú qi communi
ter empti funt.ff.pio fo.l.fi vnus.§.fi vnus.Pm OGal.in aportilla bic piopiia manu ad boc facit.l.fi quis focietatem.ff.pio
fo.vbi qó emptuj é per vnú er focijs oiu$bono? cóicari 03.
C i r . q u e r o . 3 n fingula veftiméta pteciofa ? perle piectofe
qs facit pater nuptui iputenf in ptesfilg.lftñdeofiequátú va
lent mó non quatti fuerút empte q: ifte res nó pfumunf Donate fs aceómo.l.vt cerro.§.íterdú nifi magna oignitas ? oiur
tis? cumulatio facet pfumi piíú.ff.oe le.iij.l.fi filie.oe oóa.l.fi
33al.i addi.quá fecit ad tractatú ÍSar.oe ouob9frib9.
C T í d.quero vroz oedit in ooté quafdá res appzeeiàtas puta.r.puti veftiméta.Jfta mulier vfu cófumpfit qó fepe ptingit in mulieribus rufticalib9 que oát in ootes quafdé res mo
biles cjs poftea vfu pfumút.Én babeat minuere ooté ? Dice
dú eft cp nó q: vf idej acfipfumpfiiTet alias res mariti que
nó bfit oiminuere ooté f>m 5Jo.oe ^mol.in.l.ertimate .ff.fo.
ma.^uid ergo ponam9mulier oat in ootem quofdá boues
aratoiios túc ertimatos poftea oiminuif ertiatio boum nóo»
co piopter qualitaté boú fed qz cóiter tm non valent videtur
idé quod oictú eft.s.(>5 oo.©ionpiiú oe perufio i.o.i.ertiare.
C i ig.quero an erpéfas factasp altera er fratribus tnupti
is vroiis poft moité paterna vroies oucenté oebeat ét alteri
fratri iputare.©ic cp alteri pfratri imputan non oebeat quá
uis ? in ipfius alterius nuptijo viuens poter ipenfas fecerit.
É t boc qui'dé pzimo pzobat ter.lf.oe muner.? boil, qui ozigi
né.ffi.fi oicens q> is qui ouos filios relinquebat nifi de impemis in bonoié alterius er filgs fariédis er cói pzomonio fu
pzemis fuis cauerit .ppujs fumptibus ille faciei quáiiis fi altero viués pater bmói onera erpediuerit.§cóo ad idc ter.in
.Ler pte.$.filius.fT.fami.ber.vbiéerpielTumq> alter er fratribu3 fratris fui bonoiis gratia peta oebita pio pte iputari
non pót quáuis paterná bereditaté indiuifas retineant ? qua
uis viuens pater pio altero fratre fui honoris gratia ptracta
debita folgerit vii ibi eft buius qónis cafus. Sertio idej pio
batur.ff.de ma.? bo.l.ft filiú.ff.ad munic.l.lucius.f idé refpó
ditbcredes.ff.fa.be.l.fi filia.f.idé fcribit ?.§.li filiuffa.qui afe
eft fub.l. pomponius ait fi vni.? boc I5 naj cú bac teftium ba
bnndantia noftris maioiibus phcuerút Pm doXodo.in pfil.
quod incipit quo ad piimumpiopofttis.q.articulum.
CTSdg.quero funt duo fratres q bona diuiferút moiif vn 9
cú filio q poft moité fai patris habitat cú patruo a quo ptiuo
peipit aliméta vel funt duo fratresfimulftátesin cóióe ? ad
vná méfajpané ? vinú ? vnus bj foite familia magná alter
vero nulli vel minoi? ozif oubitatio.an qtenus erpéfus é fi
alimétis ? p victu alteri9poffit repeti.pi cafus quottidie fo
kilt ptingg ? magna potiffime circa vltimú é inter ooc.ercita
tio.fr^uárú ad piimú cafus oe nepote moiáte cú patruo ba
bète tñ bona oiuifa a patruo a quo peipit aliméta ipfe nepos
.f.victú ? veftitú,p fe ? fua familia ab ipfo patruo.Tñúqdab
co feu eius bedibus talis ipéfa poffit p 0CÚ5 patruú feu ei9bé
des repeti vel aio oonádi facta videaf inuitu caritatis ? alfe
ctóis rónepiunctióis fanguinis qó vf per id qó br in.l.pater
no.C.oe ne.ge.l.,pcula.ff.oe .pba.l.fi feruus cóis.ff.oe Oo.inter vi.? vro.marie fi pót cade aliq remúeratio qt fotte ocús
nepos ? ei9familia puta vroi ? filij pieftabát aliqua feruitia
feu opas oicto patruo p id qó bi in;l.fi nó remúerádi .ff.tná.
? q ó b:p.T©ar.in.l.qoo^ff.inma.?in.l.cú qd.ff.fi cer.pet.
? in.l.officio.C.oe ne.ge.facit ad boc optie glo.in.l.fi paterno
? ter.i.l.fi vir iana.§.fi,ff.oe oo.iter vir.? vro.quem allegai
glo.i.o.l.fi.piono ibi oú dieit ter.^ vir cibaria vroiis familie
l métione pieftiterit que in cói vfu erát non pdicenf facit ét.e.
ti.l.fi id q ó . f i.?.l.i rebus.f poffunt.ff.cómo.faeit ét ad piedi
età illud qó df de maire ? auia i.l.néfenius.ff.de ne.ge.?.in.L
àliméta.C.e.ti.q non repetút tales erpéfas nifi piins fuerint
^teliate ? marie boc vf pzocede fi dcús patruus fuiffet diues
qz diues faetlius pfumif donare § pauper p id qó br in.l.fed
?fi fufeepit.^.i.ff.de iudi.qz et erpéfa parua vr magna C multú diuire p id qó bz in.l.vtru.ff.de do.iter vi.? vro.g>icas q»
aut erpéfe erar magne aut modice.Si magne aut fumus i ca
fu certo aut dubio.Si fumus in cafu certo puta qz pftat de in
tentióe qz fozte fuit pzoteftatus vel aliter erpzeffit ? cóftabat
de intétióe pzedieti alimétátis $ ipfa aliméta aio repetédi p llabat vel fozte dirit ep patrono affectu ? er caritate ? vt filio
faciebat erpéfas fi aio repetédi ? túcftamuscerto ? repetanf
<7 non repetanffanqó pftat de intétione p ea que béntur i.d.
«l.aliméta ? in.d.l.néfenius ? in.d.l.fi pino facit nibil.ff.de in
ré verfo. iRei.n.fue qlibct é moderatoz ? arbiter.l.in re man
data.C,m5.aut fumus in cafu dubio ? túc in dudio non pzefo
mif feciffe aio donádi.l.cú de idebito.ff.de pzoba.c.fupcr boc
de pfump.? idé vbicúq3 pót pzefumi vel accómod3ri alia cau
fa cp donati'óis túe.n.illa fp piefumif ad boc vt ercludatur do
natio vt babetur in.l.fi cú au?.ff.de folu.l.eleganter.$.qui re
pzobos.ff.de pig.act.l.fi piocuratoii falfo.ff.de condì,indebi. 1
boc nifi qsípendat feu foluat táqui debitum vbi friebatinde
bitú qi tune piefumituranimo donadi vt.l.i.?.l.auod qnis fei
cns.ff.de condi.inde ?.l.cuius per erroié.ff.de reg.iu.vnde in
dubio pzeftádo quis alimenta de fuo alteri femper piefumif
animo repetédi boc facere nec babet piobare de boc aio vel
qj fuerit pzoteftatus a pzineipio.Sed tune onus pzobandi con
trarium incumbit aduerfaria vt eft ter.iuncta glo.in.d.Lfi pa
terno lieet poffit pzobari contrarium feilieet cp animo donan
di boc fecerit per alias circunftantias vt ibi per-glo.? marime fi pzobauerit alimentatus g> ille pzeftabatfibi altircta af
fectione paterna vel materna ductus licet non effet nec pater
nec mater.i ita erpzt'mebat fe boc facere vtficnon repetat di
tfa aliméta vt p:obatur in.d.l.fi paterno pzobatur etiam in.U
nenfenius ? in.l.alimenta na5 ibi eft fpeciale in maire ? auia
pzopter affectionem maternam ? auitam ergo fecus vbi ceffat dieta qualitas ad boc etiam facit qz perfona que non tene
tur alimentare repetit aliméta pzeftita vt.d.l. nenfenius ?.d.
.l.aliméta.l.qó in vrozé.C.de ne.ge.l.fi quis a liberiseli ma
ter.ff.de libe.ag.? marime boc piocedit in familia nepotis cu
ad ipfum nepoté fpectaret onus alimétandi fuá familias non
ad patruu3 vt.d.§.fi mater.per fy.i 36al.in.d.l. alimenta in
queftione de matrealimétante filiam quando onus fpectabat
ad fratré q fuceffit patri i vníuerfo er foimaftatutiqñ ipéfa
nó effet modica vt per 3©ar.in.d.Lfi mater.facit ét in auté.vt
iiceat mai.? auie.§.illud cú eni buie patruo non incúbit necef
fitas alimentandi nepoté ? eius familia ab eo repetat qó impendit.Cóeludamus ergo g?fipatru9 vel frater i dubio pftat
alimenta nepoti feu fratri vel familie ipfo? repetat dieta alimenta pieftita in dubio p piedieta.Büoc tamé fallit i quibufdá cafibus.Cri^rimo quando pftabat qj aio oonádi fccerat
per pzedicta,CSecundo quádo erpéfa erat modica vt oidi
30ar.in.d.§.fi mater.qt modicum ptefumif oonare pcurrenle piectura pfanguinitatis feu piorimiratis p id qò bí in .d.l.
vtruj.-z in.d.l,fi feruus cóis.? in.l.,pcula,<z p 36ar.in.d.l. cum
Qd.i in.i.que ootis alias enim róne pfanguinitatis nó piefu*
mifooiiatio in re nó modica vt eli oe mente 35ar.tn.d.L cu?
gd.1 in.d.l.que ootis.vt.à'.CZcrtio fallit qñ ille qui recipie
bat altméta piellabat alimétanti feruitia pdigna alimétis 1 ftc
luerentia cópenfationej alimento? vel pa? minus fecus fi ali
méto? erpéfa fatis ercedit vt voluit 2Bal.in.dl. fi pino in qó
ne rullico? fimul moiantiú i fic fi opera nó eli pdigna alimé
lis pnt ipfa aliméta repeti Pm eum qò vr intelligcdum quate
nos ercedit ertimario aliniéto? ertimationé opera? facit ter.
ín.l.er aio.ff.oe oona.inf.vi.?vro.^uatenu3.n.res oa ta afeé
dit ad ertimationé meritieaten9oz remuneratio.Sed qtenus
ercedit tue in ilio erceffn nó pót oici remuneratio facit qò hi
in.l.aeqlius regulus.ff.oe oo.i ibi p 36ar.<z ¿fmo.i in.l. fanctimus.C.oe oo.iin.l.oonatio.C.oe oona.p Sng. facit quod
bí in.l.cp aút.§.fi vir.ff.oe oo. inter vi.? vro. i qò no.36sr.
©e Saty.in.l.i.C.oe oona.CC^uarto fallit qfi intuitu pietatj
client pitica oicta aliméta vt fi ahmentatas a patruo,veI a fra
ire oiuite eét paup i infuffieiens ad pftandú aliméta fibi 1 fa
miliefucqitücfipatruuseosalimétauít vel alter frater pp
Dieta pauptatem iuncta piectura .primitatj foite pfnmcref ani
mus oonádí i nó repetédiipfa aliméta pflita p id qò bí in.d.
•§.fi mr p 26ar.i in.Lnéfenius.i in.d.l-,aliméta p glo. i in.d.
,l,fi pino.? p 36ar.in.d.l.cum qd.? in.l.er ouobus.f fi.ff. oe
neg.ge.ibi intuitu pietatj qò intelligo fi ille qui pftabat alimé
ta erat oiues alimétatus i o paup.Si enim alimétatus eét oi
nes tue erpéfa magna facta in eú nó oí facta intuitu pietatj vt
no.in.l.cú bi.§.fj fi in annos.ff.oe tranfac.? in.l.illud.C. te fa
crofane.eccle.faat ter.in.d.I.vtrum. ibi er mó ? genere ipenfe
nó Difficile eli ic.ff.oe oona.inter vi.? vro. facit ter. in auté,
vt cu oe appel.cog.§.aliud quoqj capitulú ibi in egentiú aliméta ipendi.^dé fi vterqj effet paup cum oís caritas incípiat
•» re ¿pfo.l.pfes.C.oe feruit.? «qua. facit qò bí in.Ufi qs a l i oer¿s.§.fi vel pares.ff.oe libe.agno.vbi et ille qui ell obliga
tus ad aliméta pieflanda ercufaf róne paupertatj.lfdem vr fi
»Ile q piellabat aliméta gerebat negocia tilo? neporn qz non
piefumif alimétare el oonádí potius vt negocio? gellot cu
fnbfit alia cá gì oonatióie.1.7 nibil.ff.oe in rem vfo. ? qò no.
in.l.fi.C.oe ootj piomif.-z in.d.l.néfenius.? in.d.l. aliméta e r cufaf ratione paupertatis ? boc oepzimo principali oubio.
C C i r c a Pj principale oubiú qñ plures fres poll moité píis
remáferunt vel patru 9 ? nepotes ? fimul lleterút p multa tpa
in cói vieta ? ad vná méfam pané ? vínú ? vnus bébat plures filios alter nullú feu paucioiesjaut ille q nullú filium feu
paucioies bc't poffit qtenus plus eli ipenfum pio familia alte
rius fris repetere.Super boc articulo magna fuit iter oocto
res befitatio ? vary varia loquüf adeo q> quot capita tot fnie
.c.qi oiuerfitaté pcef.piebé. H i d e f m oeiure poffe oiftinguis
out ille qui nó bébat familia erat minoi aut maioi primo cafu
qn ille qui nó bébat familia erat minoi ? tue minoz nó pzefu
m i f Donare piura allegata in fecúda pte pzíncipali marime p
.l.t'n cáe.§.ité relatú.ff.oe mino.?.l.fi.§.fi.C. fi maíoz fac. facit
qò no.38anin.d.§.altero.? 36al.in.d.l.fipatruus.7 ter.in.d.
I v t in pductióbus.infi.ff.p fo. Secúdo vo cafu qñ vterqj é
maio» i vr g> inter eosfitpcta focietas vite adeo q> vnus qte
nus plus é ipenfujp fíe ? filys fris nó poffit repetí róe focie
tati q induci vr ar.notato? in.I.,p bere.§.papinianus.?.l.gerif
.ff.oe acq.bere.-zifti.oe bere,qli.0if.§.,p bere.Tfíá lj fratres
fimul hitantes ? bona cóia retinétes nó intelliganf er pdicris
^bere focietaté.Si tñ lucra inuké eóicauerút p ralécóionej fo
cietasinducta vr.l.cú ouob9.§.papinianuo.alias icípít fi fres
.ff.pio fo.? p 3Ja.oe are.?|@ldradú.í.d.altero.7 p 53al.in.ci.
»l.fi patruus.C.cóm.vtriufqj iu.? in.l.i.C.qui ted. Tñá focietas
pfenfu pbif er actibus recipiocis focialib9 vt piene oictii fuit
in fecúda ? tertia pte piicipali boe,pbat ter.i.c.i.ffi ouo fres,
ibi fructus erúteóes oe fre.no.bñfi.muefti.r.coll.in vfi.pbeu.
p qué ter.multujfingulatiteroirit 56al.in.l.fi.C.oe coli, q? fi
ouo frés fimul virerút i in vùtu cói vnus oe fructtbus adué
tirio? i Ubo? fuo? pofuit plus g> alter nó pót aliqd repeterc
i l j .ppiietas cóicata nonfittñ fructus pfumpti iure focietaris
puiuédi cóícatí céfent"i idem oirit 36al.in.d.c.i.§.fi ouo frés
vbi oicít.iñota gp q vinuntad vnú panem a vnú vinum oñt
ad ¿nuícé cói'care reddítus •z.puentus.ppiio noie acquifitos qò
intellígít vfqj ad pcurrenté neceffitatej victus nam qò fupell
oñi ell.^dé oicédum in fructibus parafrenaliiì re? vroiis qs
maritns admíftrauít i pfumptifunt fructus náfiqd fupeft qò
nonfitpfumptú ptínet ad ipfam vrozé vr no.C.oe iure cot.l,
vbi adbuc.-z.l.fi.C.oe pac.puen.-z pDBal.i.l.fi viua mfe.C.oe
bonis ma.i in.l.affiduis.C.q po.ipig.babe. vbi refert 36ar.
cófuluiffe in pfilio.crrv.ir p ^Sar.in.l.fi.ff. ad.l.fal. Subdens.
idc 36al.in.d.c.i.§.fi ouo frés gp fructus pfumpti in mefa coi
nó funt cócs róne fraternità^ vel róne cóis babitatióis fj ró
ne cóis méfe i illud notabile oictú DBal. fequif Slnge.in.l.er
ouob9.§.fi.ff.oe neg.gefl.i oo.2-o.pon.in pfilio.clrir. vbi oi
rit illú ter,in.d.§.fi DUO fratres foie fingularé i vnicú in iure
facit ad boc ter.in.l.er onob9.§.fi.vbi oicit ^ fi vnus fratru?
aluit filium vel filia alrcrius fratria a ftcnepoté vel nepré pie
satis refpectu aetíoné p eos non bj i fic nó repetet aliméia p
cum ipenfa i oz refpectu pietatisipendere róne pfanguinita
tis i paretele pio materia i genere ipenfa? vidj pio a limen
ris viau i vefiitu gp tue cenfenf irrogati aio oonádi i nó aio
repetédi vt.d.l.vtrú.ff.oe oo.inter vi.-z vro.-7.l.^cula.ff.De-,p
ba;?.l.fi feruus cóis.ff.oe oo.inrer v i . i vxo.i illá.l.er ouob9
.$.fi.allegar glo.in.d.l.fi pino.C.oe neg.geft. £x qbuè pcludi
vr gp quatenus plus eli ipenfuj pio cói vicru nó poffit repeti
facit qò oirit36al.in.d.!.fi patruns.C.cóia vtriufqj ¡u.i p pie
dieta ét idem pfuluit Ibe.oc Sncb.in pfilio qò incipit, ¿ifea
teria oe qua querif nó ed noua fj tacita p oocr. i idem òixit
S[ng.in.d.l.er ouobus.^.fi.p.l.fi focius pzofilia.ff.pzo fo. ibi
nó intereffeq? alter focius filia babuerit -zc. CTCótrari'aj par
lem puto oe iure veriozé.f.qj ille qui nó babebat familia qte
nus ipenfuj eli pio victu familie alterius fratriefierpenfa nó
eft modica repetere cá poffit, T£>rimo becpclufio pzobat" qz
piedicte cói babitationi i fructuú in cói collarioni ac coi cibo-z
potu nó puenit oiffinitio focietaris. éSuonia focietas eft DUO
rnj pluriúue puentio bcnelle pcta ad vberiozé quefium i cómodiozé vfum qua oiffinitionem ponit glo.t'nlli. pzo fo.in ru
brica i fuit oiffinitio Ct'ceróis qua ponit gljo.in fumma in ri.
pio fo.in prin.? Spe.in ti.oe iudi.§.i generaba ver.? no CU3
ergo in piedicto cafu nó pueniat oiffinitio focietatj § nec oiffi
nitú.l.i.ff.oe oolo.l.ois oiffinitio.ff.oe rrg.iur.Secundo pie^»
diaa pclufio piobatur auctoiitate vt oicii 36ald. in pfilio fuo
quod incipit. (Quidam nánes oe fpello i cola eius frater vbi
foimaliterficoicit.Super fectdo puncto pnd randum é. 3 n
buiufmodi comunione fructuum fu inducta focietas vt omnia
fint cóia equis poitionibus I5 vnus plus pfumat falter per
.l.fi focius piofilia.ff.pzofo.ian piefumaf bincinde Donatio
mutua 1 fic ccffet repetitio. Sin piefumaf maioi adminifirare
ita gp nec Donatio nec focietas pfumaf. TRñdco non picfami
oonationé qt vbi por cadere piectura adminillrarióis nó j5fu
mifoonatio.l.fi.G.oe D0IJ.1pmif.l.néfeniu8.ff.Deneg.geft.l.fi.
.ff.oe peri.bcre.Tfbiefumif ergomaioi natu res minoiis natu adminillrare nó aút pfumif oonatarius.vt.l.ticiú 1 meuiuj
^.altero Deadmi.tu.3ila eft pclufio DSal.in.d.^filio que faij
„pbat oictaj pclufioné.Zertio facit qt pofiro gp p cóionem babitationé 1 fructuú cóioné intelligaf peta focietas ¡n talis forieras intelligif pcta folum Inter fratres feu patruú 1 nepoté non autem cum filijs patrui feu fratris quare cum onus ali
mentádi filios ptineat ad patrem nó aút ad patruutn.I.fi quis
a liberio.ff.oe libc.agno.èequif cp ét fi piedictas erpenfas
feciffet ét ille frater feu nepoa qui nó babebat familia pio fa
milia patrui feu fratris ponédo fructus oés in cói cú fratre $
oictis alimétis tñficutfiipfe foluilTet ocbitum pio fre feu pa
truo poffet illud reperere.^ta 1 í termis nris fi frater vel ne
pos oe,ppii8 fructib9 feu redditib9alimétaffct familia patrui
feu fris cú geffiffet negociú ¿pfi9 poffet ea repetere.l.foluédo
.ff.oe neg,gef.l.fi.C.eo.ti.facit qò no.ooc.in.l.infuIJ.f.vfuras
.ff.fo.ma.oe marito alente vrotc er q nó fuit adbuc pfccutus
ooté qt cú gefferit negociú píis ad qué fpcctabat alimétare fi
lia pót ipfa aliméta pltíM p actionem negocio? gefto? repc-
tere a paire mulieris vt ibi oinr^fo.oe ^fmo.ls infer maritoj
? vroié fit tanta piunctio vt oicanf focg oiuine ? bumane DO
mus ? ouo in carne vna.Udaerfuß.oe cri.crpí.bere.I.fi.ff.oe
rita nup.oe cog.fpi.c.martinus.Sic ét ft pz impendit pzo filia
maritata impenfas q ad maritum ptinebant pót p: tales ípen
fas repetere a marito.l.qó in vrozé.C.oe neg.gef.? ibi 36al.
? ooc.foztius g in termini's nfisqñ patruus erpcdit pzo fami
lia fris vel frater pzo familia patrui 05 poife repetere qz licj
fit patruus tñ er quo neceffario onus alimétádi ad partem pti
nebat nó piefumif oonaffe fj aio repetédi feciffeficutqñ ípen
dit"fi filia maritata vt Diri nec focietas q fozet poffet ¿ntelligi
peta ínter fratres feu nepoté ? patruum fi qua fuiffet peta 03
boc operári vt videaf oonaffe filio fratris alimenta pdicta qz
boc nullo iure .pbatur.l.illá.C.oe colla.ímo in pri'um facit.I.?
qcqd iúctis Icgib9 pcedentib9.ff.pzo fo.£Suarto,pbatur piedi
cta pelufio er tbeozicaÜöal.m.l.fi pzno.C.oe neg.ge.vbi pelo
dit gpfivnus er ouob9 ffibus fimul babífátibus babeat muí
tos filios alius vo nulla babeatfiliú ? oibusfitfacta ipéfa oe
reb9 cóibus ? pzo rata ípenfa filijs fris pzeftita q nullam pili
teruntopam vel fi aliquaßftiterunt nó eratcoequalis alimen
tis pitáis ipfisftltjspót frater q non b3 filios talia aliméta re
petere ab alio fratre cópenfata tñ equaléria opera? fi qs pie
flitiffent facit qö in fili DZ in.l.fi foztj.? ibi p 26ar.tf.oe callr,
pec.^uinto facit qz erpefaq non ell facta pio cói vtilitaté re
gulariter nó venir ar.l.cú ouobus.§.p prium.?.l.adeo.in fi.ff.
pzo fo.cum ö erpenfa facta pzo filijs patrui feu fratris non ce
dat in cóem vtilitaté er quo tales erant q opas equiualétes fi
cói vtilitaté pilare nó poterai merito repetanf. Serto ? foiri
as .pbatur afiumpto ar.a prijsficutenim fi vnus fr bs plures
filios opantcs alius vo nullú bs operanté er bis q pioueniút
er opis pdicto? er bonis cóibus 05 plus recipere iurta qlitatem opera? filio? alterius fm ea q traduuf p 36ar. in pfilio
qó incipit ißictonienfis.? in pfilio qó incipit 3ßtoctiarellus,
alia Cinciarellus.? in pftlioqo incipit.^uatuoz ffes.£rgo p
prium fi erpéfefiuntpio ralibus filijs fris nó oebét cóiter ce
dere fed pz 05 teneri ad illas rellituédas qifirnnam ell vt có
moda cuiufqj rei fequanf illum qué fequunf incòmoda ? eco
tra vt in regula.frn näm.ff.oe reg.iu.? in regula, 3 0 q fenrit
onus oe reg.iu.in.vi.? in.l.cú ouobus,§.Dána fatalia. ? in.§.
quidam fagariam.ff.pio fo.Septimo piobaf bec conclufio ra
tione quom'am ta inter fratres cp inter focios quátú fieri pót
equalitas eli feruanda ita vt lucra ? oána eqlia effe oebeant
•Ufi nó fuerint.ff.pzo fo.qó eli intelligendú refpectu equalita
tis ppojtionis id ed quotitatj nó aút qiiátitatis vñ fi vnus er
focijs pofuit centú alter vo pofuit oucenta qlibet pdicto? in
lucro ? oáno ufi aliud actúfitprent coizefpondéte5 capitali có
fequi 05qfi inter eos actum efie intelligaf vt q plus eris vel
p ericuli pofuit vel fullinet plus ét emolumenti pfequi oebeat
ar.l.manifeftiffimi.§.cú in.ij.C.oe furt. ? ita 03 intelligi.d.l. fi
nó fuerint.im TRi'cbo.oe ma. in.l.i.C.pio fo.qó eli multú no
tabile ? ve? im TQal.in.d.l.i.? fequif ibi Salp.in.vij.q.p re
gulam Pm nam.ff.oe re.iu.facit ét.l.fi qs focietaté.ff.pzo fo.fa
ciunt ét no.p X3ar.in.Ml tibi.§.pact9.ff. oe pac. ? qó in fimlli
tradii p 36ar.in auté.vñ fi pact9.C.oe inoffi.teíl.i in.l.qó oí
.ff.oe ver.ob.cum igif pdictus fr non babés familia in oicta
focietate circa aliméta folú babebat onus pfone fue alter vo
q babebat familiam non folú babebat onus pfone fue fs filio? fuo? quo? opa inutilis ell onus babeat vt eqlitas ferue
tur inter pdictos fres étfifocij eént er quo aliter nó eli puen
tum nó 03 frater q non bs familiam onus alimentandi filios
alterius fris fufeipere fs quátum pdictus fr babens familiam
plus onerie ? incòmodi bs iurta poitioné minozem fructuú ?
.puentuum vtilitaté ? cómodú pfequi 05 qó ét fentit TJbau. ó
call .in pfilio qó incipit plures fratres remanferút arbitrimi»
enim boni iudicis verfaf inter fratres eqlitas feruari oebeat
ad equalitaté^poitionabiléferuandá q eli pacis pferuatiua.l,
cú pz.S.euictis.ff.oe le.y.l.cú 03 poll pun.C.oe bo.que libe.l.
illud >añ fi.? auté.er tefió.C.oe colla.? qó no.in.l.fi.C.oe fruc.
? li?' erpé.iSctauo pzobaf ná quedá funt pfone que necelTario
tenenf alimenta pitare ? ¿Iti nó repetunt q in alimcntis ípen
dunt.l.aliméta,C,oe neg.geft.Ui qo aliberis.§. fi mater,ff.oe
libe.agno.^uedam funt pfone que non tenenf almenta pzeIlare ? ¿Iti repetunt c¡ pio alimérfs ipendút vt piene br in.l.i.
? in.l.q in vrozé.? in.d.l.alimenta.C.oe neg.gelt.l. nenfenius
.ff.eo.ri.?.d.§.fi mr.? manine boc pzocedit in familia alterius
fratris cuius alimétandi onus fpectabat ad patré vr.d.§.fi ma
ter ? p 36al.? Ci.in.d.l.aliméta.in qóne oe matre aléte filia3
qñ onus fpectabat ad fratré qui fuccefli't pzi i vniuerfo er foz
maftanitiqñ erpenfa nó efiet modica vt ibi p 3Bar.? in.d.<§.
fi mater.facit in auté.vt liceat ma.? aui4.illud.cum g fratri nó
babenti familia nó inciibat onus ? neceftitas alimétádi filios
alterius fris fan patrui ab eo repetat qó ipédit.Tflono ad idé
fiaci't qi vt oicit 36al.in.l.néfenius.ff.oe ne.ge. factum fimplr
cenfef factú adminiftratoiio noie f3 adminiftratoz qz alias pie
fumeref Donare nibilominus róe admiftrationt's nó pfnmif
oonare vr.d.l,néfenius.?.ff.oepeti.bere.l.fi.ff.oele,iij.K vro
ré.§. pi naturalis ?.l,nibil.ff.oe in ré vfo.l.fi.C.ó oo.pzomif.
p Jöal.^n quib9 ps cp I5 ertraneus ootasfiuematerfiuefra
terfiuepatruus in oubio piefumif er pziuilegio ootis oonare tñ fecus eftfigerebat nogocia eius quam ootabat qz pzefu
mif tune admiftratoit'o noie Dotare nó aút aio oonandi fs re
petendi quáro amplius in cafu nr0 in quo tale non oaf.f. pzinilegiú vt pftans in oubio alimenta pzefamif oonare vt.s.
pS.téeci'mo ad idé facit qz vt fupza oictum eft inter focios 03
magna feruari equalitas tá in lucro gp in oáno cúfintconerà
vt.d.f.qdamfagariá.l.manifeftiffími.C.oe fur.l. cú ouob 9 .§.
5tem fi in cóem riuum.?.§.fi plures.?.l.fi vnus.§.fi qd vnus
.ff.pio fo.? ifta equalitas intantu3 03 feruari inter focios vt fi
fieret pactum erpfiiim ínter eos ptinens inequalitaté nó vale
ret qz effet p naturam focietatis vt oicit glo.in.I. fi nó fuerint
,ff.pio fo.? Ìfso.in fumma.C.pio fo.? in.d.§.in foderate ? i l lam glo.audiui gp fequif 00.lRapb.l5 nó viderim. S i boc nó
pót fieri erpzelTe multominus ot actum tacite vt vnus percipiat maioiem parté cp alter.Si enim frater qui bs filios intel
It'geref filios fuos alimentare oe bonis ? poitóe alterius fra
tris pciperet plus parte fua ? qó non puenit per pzedicta.23d
idem fa.l.uemo.l.iure focietatis.l.omne es alienum.lT.pzo fo.
in quibus ps gp nemo er foegs plus parte fua alienare pót fs
alienando ptrté fratris pzo uictu ? alimétis familie fue plus
parte fua alienaret qó fieri non pót per pdicta iura, ß t pzedi
cta marime pzocedunt qñ ille qui babebat familia adminiltra
bat cú ei non liceat er bonis fratris alimentare familiam fua
facit ad bocil.creditoz.^.lucius.ff.man.vbi babens generalem
? generaliífimáadminiftrationem non pót Dilapidare feu 00
nare fa.ff.oe oo.l.arifto. ? in.c.g. oe 00. Jftem qz Dilapidare
feu oonare vel alienare bona focg ? puerterein^pziam vtilitates efTet quedá culpad.ve? in piin.ff.pzo fo.?.l.nemo er fo
cgs.$.illud queritur.lT.pzo fo.fed in focio 05 abelTe culpa.ff.^j
fo.l. venit.?.l.focium.^ndedmo ad idem facit qi ex ea que co
berent pfone ad aliumnon tranfeunt.c.fi.oe offi.oele.eo,ti.c.
5 0 cui li.vi.oe pfump.c.mandata. fs pzeltare aliméta filijs co
beret pfone pzis.l. fi qs a liberisi, fi vel parens.ff. oe libe,
ag.ergo non tranfeunt ad patruum.^tem id ad qó tenetur pa
ter er oebi'to nature alius facere non tenetur ét focius nifi er
pzeflefitpuentum.ff.pzo fo.l.fi focius pzofilia,fed pater tene
tur er oebi'to naturale alimétare filios fuos vr.d.l.fi quis a Uberis.merito ad alium nó tranfit boc onus I3fitinter eos focietas vt.d.l.fi focius filia.rg.banc pzobo fntam auctoiitate
oo.Sng.? oo.'Tjbau.oe caltan.l.fi.C.oe colla, oicentiú gp opi
nio pria pzocedit qñ fructus pfumpri funt pauci ? fr non erat
inultum oiues vel nepos ? ita intelligunt ¿llam.l. ex ouobus
.^fi.ff.oe neg.gef.p ¿llud verbum intuitu pietatj in ter.pofitú
qm magni fumptus erogati fi alimcntis oiuitú ? non egentíum nó oicunf «rogati in piácámfeu pietatis intuitu vt no.
in.l.cú bi,§.f5fiin annos.ff.oe tranfac.? in.l.illud.C. oe facro
fanc.eccle.? banc étopinionem pfulendofecuti fuerunt qdam
ercellentiffimi ooc.ooXucas oe Callio.? o o . ^ e . T^bilip
pus oe eoznio patres bonozandi ? ego idé pfului vna cú eis.
rig.qz fi intelligeret"pcta focietasinducens vt alimenta piedi
ta fi filijs alterius pzis feu patrui nó poffent repetí attento gp
oicti filg nó ponebant aliqd in focietate nó opas equalcntes
nec aduéticia lucra que quo ad vfumfructu; rueruntur pzi net
fructus bono? aduentitio? qi ftmiiiter funt patrie vt.l.i.C. oe
bo.ma.l.cú oj.-z.Ucú non folú.C.oe bo.quc libe.oícta focietas
magísptineret oonatíonésg5 focíetatem qò fieri non pót.!. v.
.§.fi,ff.pzo fo.l.in cáe.la.ij.f.i.ff.oe mino.riig. in bac ptejpfu
luie ercellentiffimus ooc, pz i DO. meus marianus oe fenis 1
incipit pfilíu3,pfequédo oidiné pzedicta? qónu3 affumo puma
qónem. CConcludit è pót cp vieta alimenta qtenus plus el!
ípenfum pzo familia fratris'vel patrui poflint repetí p alium
fratré nullam feu minozéfamiliam babentej falúa tñ verioii
ínia cuíufcúqj melius fentíétís.féoc tñ fallit ín qbufdá cafib9
in qbus Dicte erpenfe alimento? non pñt repetí, ^ z í m o qñ
fuiffet modica, Sedo qñ pftat gp aio Donandí facta eft vel et
qualítate pfona? poffit pzefumi verififr gra oonandi non re
petendi feriffe ar.eiusqo br tn.I.fi paterno.C. De neg.geft. p
36al,,7.ff.oe'neg.gef.l,néfenius.-z.s.ét p5,2!ertio qn ille q re
cipiebat alimenta pftabat aliqua feruitia feu opas equalentia
feu equíualétes alimentis pzeftitis.^narto qñ intuitu pietatj
cent pflita alíméta.^uínto qñ pzno affectu vt.s. latius oictú
fuit in pzima pte buíus qónis.'ifíon obftát q pzío loco fuerút
adducta in priam partem. í£t pzimo nó ob. gp focietas pbitnr
tacite p acras focíales qz itellígí 03 ve? qñ actus fociales funt
recipzoci vt piene Dietu fuit in.ig.pte pzincipali qò nó erat in
cafu nro qzfilgfratris vel patrui nibíl ponebant ín focietate
vt.s,T8ec ob.fi oiceref g> ponebat pz eo? 1 p patrem vr peta
cum filfis qz boc non eft ve? nam petus focieratj non trabit"
oe pfona ad pfonam nifi p actus fociales ¿nut'cé factos.ff. pzo
fo.l.nemo píuncta.l.plane.THon ob,§, DUO fratres vbi allega
tur ter.vmcus in iure gp ínter eos q viuunt ad vnú panem 1
vnum vínúin eadé menfa qtenus eft ípenfum in vnú magís
cp in alte? in alimentis róe maiozis famílie vel maio? one?
ñon repeti pót qzintelligif inter eos peta focietas vite nam fi
recte ¿nfpicímu6 illú ter.pa? aut níbil ad boc facit oicit enim
ibi ter.fozmaliter.Si DUO fratres in cói cafa pcft mozte? pzis
remáferunt 1 vnus eo? pbeudum acqfiuerit pleriqj oicútad
alíú nó ptínere neqs viuente eo qui acqfiuír neqj poli moitej
eius fructus tñ erunt cóes oonec fimul babitauerunt.jgr quo
ter.apparetq? nullafitmétio oe frucrib9 pfumptj neqj ín cói
me'fa neeg aliter f¿ tm gp funt cóes ooncc fimul babuauerunt
1 fie tpalíter non s oicédum gp ille ter.Ioquaf in fructibus cófumptís in cói menfa tú ét qz ex ter.illo boc non apparet i'fií
effet oiuinare tum ét qz ter.oicit gp fructus fint cóes fi erat có
fumpti in cói méfa non poterát amplius Dici cóes qz non erát
in re? natura.^zeterea aut volumus gp ¿lie ter.i,d.§»fi DUO
fratres.loquaf oe iure cói aut volumus Dicere q> loquaf De
iure fpeciali pbeudo? ,put 1 multa funt fpecialiá in pbeudís»
Tbzimo cafu fi volum9 intelligere gpfintcóes oe iure cóiwut
volumus intelligere gp fructus pbeudifintcóes róne cóíe ba
bitationís vel qz bñt alia bona cóia 1 boc non eft ve?.l. cum
©uobus.f.fi fres.ff.pio fo.nó enim cóio inducir focíetaté f3 re
cipzoca eollatío vt ibi -z.l.nam cú tractatu babtto i.l, vtfitpzo
fo.actio.ff.pzo fo.-z piene oictú furt.s.ín tertia pte pzincipali q
actus reciptocus cóís collatióis bincínde ibi non apparet í. d.
,§,FI DUO fratres.Slut volumus intelligere gpfintcóes ratione focietatj oium bono? vel alia focietate 1 tunc nó róne cóis
méfe f5 róne focietatis caufate erpffe vel tacite er actu recipio
co oe quo nó apparet in.d.§.fi DUO fres imo 1 tunc ea .ppiietas eét cóis.l.fi qs focíetaté,•z.l.coirí.ff.pio fo.aut volumus DÌ
cere gp eént cóes róne focietatis pete in fructib9inter eos 1 túc
boc intellígeref er actu recípioco cóis collatióis bincínde oe
quo nó apparet ibi non aút róe cóis menfe qt bec fpé6 focietatis non reperíf iure cauta nec ibi nec alibi 1 repugnaret na
ture focietatj vt.8.p3taut volumus gp fructus fint cóes qz illud
pbeudúfitemptum cói noie 1 tunc ét .pptietas effet cóie.l.cuj
ouob9.in piin.ff.pio fo.f.pcedente focietate vt.d.l.cú ouobus
vel ilio ratú babéte.l.ft ego.ff.oe neg.geft. qò vr repugnare
Ali ter.q vult gp fructusfintcóes.^ieterea túc eét cóio róne
focietatj pete ad emendú eòi noie non aút róne cóis méfezaut
volum9 oicere gp fructus illius pbeudifintcóe6 iure eòi quia
emptú oe pecunia cói 1 boc nó eft ve?.l.fi patru9.C.cóia vtri
ufq3 iudi.l.fi oefunct9,arbi.tut,l,i magis.ff.oe folu. 1 fic oe iu
re cói illi fruct9 in ilio te;ctñ potuerút eé cóes.iReftat g $ fint
cóes pe iure fpeciali 1 fic gpfitfpále ¿n pbeudo ilio vt fructus
fint cóes nó róne cóis babitatíonis fole f3 róne cóis bitatióis
fi pbeudi íúctísfimulficut1 multa alia in pbeudís funt fpália
«z ió fHng.in.d.Lfi.C.oe colla.oírte cp ille ter.in.§,fi DUO. pa?
facit fozte voluir oicere pp rónes ptedictas vel gpfitfpále in
pbeudo qò potíus regulaí Pm pfuetudiné cp £m ius ciuile ro
mano? vt in.c.í.oe pbeucogni.-z ita intelligit illú ter, ibi
oe beluúvt ibi referí 38al.£té nó obftat ille ter.qz fm Jja.ö
belui.ibí 1 glo.pbeudú fuit acqfitum oe cói pecunia, 'iHimú-ú
igíf fi fructus pfumpti eóicanf ñ oe iure cói vt.s.fs fpálí pbeu
do?,5tem fpále eft in pbeudo vt fi fuerit quefitú oe cói pecu
nía 1 emptú noie alteriu3 tm feiente oño pbeudú illud cóicaf
ter.é in.c.í.oe nouo bñftcio.r.coll. |ítem qtpfuetudinespbeu
do? fuerút introducte Pm vfum ab antiqs fapíentibus inltitu
tum I3 qdam beftie oicant vfum pbeudo? in fe fapientias nó
babuílfe fm 36al,in.c.í.ín glo.-z qz oicimus in vltimis vbis
fuís q pbeudú oare poffit. ¿Íccírco multa alia funt nngularia
n fpália in pbeudis.Tñá vltra íá oicta fi qs pbeudú pzo le 1
bédibus fuís recepir 1 ftípulaf intelligif recipere pio beredi
bus fanguinis er fe oefcendétibus.vt in.c.i,oe gradibas fuccelfióís in vfi.pbeu.t ín.c.í.oe ouob9 fratrib9a capita, inuefti
tis.-z ín,c.i.$.fi diétaluo.oe alíenatione pbeu.fm 36al, in.c.i.
oe fuccef.pbeu.S5 ín.d.§.fi DUO fres fpáliter eft pzouifum ín
pbeudo Pm pfuetudiné pbeudi q> fructus pfumpti fint cóes.
non oebemus trabere ad ius cóe.l.íusfingulare.ff.oele
gi.Ubzeterea jßal.oicit gp fructus pfumpti funt cóes ertates
aut funt.ppig oñi 1 ille ter.fimpl'r oícít cp fructu6 funt cóes g
tam oe ertátibus cp oe pfumptíbus ar.l.oe pzccio.ff. publieia
na.lñec éc ob,g? oícít j83al,ín.d.c.i,§.fi ouo. vbi oicit gp q vi
«unt ad vnú panem 1 vnú vinú inuícem videnf cótcare fruct9
1 redditus ,ppu'os qt rñdet" multiplicíter. ^ t í m o qt ille ter.
in.§.fi ouo loquíf róne oubítationis pbeudi acqfiti cuius eét.
cafu aút pdicto non erat oubíú cuius elfent bona.Sectido
pót rùderi gp illud pzecedit refpectu fructuú cóícato? fratri nó
aút filijs fratris qò ét intelligit 3öal.quo ad necelfítaté vici9
fratris vnde fecus eftfinecelTitasnon íminebat victui frarris
vt in terminie noftrís, Zerti'o rùderi poteft gp illud ptocedit
in parna erpenfa non in magna -zpto impenfacibi? potua
parua non oef repetitio fecus pio alia impenfa p no.p 3ßal.
in.l.fi paterno.C. oe neg. geli, Ruarte pót rñderi gp ille ter,
róne emptíonís facte oe pbeudo p vnum er fratribus oe bo
nís cóibus vt quauís vnus frater emerit pbeudum nomine^?
piío 1 fic fit^pzium vt oicit ¿Ue ter.tñ er quo fimul babitabát
in cotone fructus íntelligunf cóícarí pp cóem ímpenfa5 quod
non elTet qñ oíuíftfl'ent qi iam vnufquifq5 fecutus eft partem
fuami frater recepifiet pio parte fua qò er cóibus bonis p
pbeudo impenfum eft fm qò fentit,d.§.fi ouo infi.-zq? oictú
Dßal.oebeat intelligí vt loquatur in altero er modis ptedic^
P5 per ptedícta 1 ét qt alias eflet fibipríus in.d.pfilío. 1 in.d.
bl.fi pzno cum bis que oiritin.d.§.fi D U O . I in.d.l.fi, qò non é
oicédum ar,c.cú erpediat.oe elec.ín.vi.-z.l.pcipímus.C.oe ap
pel.i pío certo eft mirandú qúo alíqni ¿ta generaliter 1 indi
ftíncte per.04.fi D U 0 f r a t r e ß * p »d qò Jßal.oicit ibi, 1 in.d.
.l.fi.nó babita alíq pfideratione vtrum erpéfe fuerint magne
vel parue 1 vtrum ille pzo quo erpendebanf efiet oiue6 vel
pauper oicant erpenfe pzedícte non pñt repeti qò minime ita
indiftincte eft oicédum fed cum limitationibus pdictie marime ne in graue oánum alterine q tractat oe oáno.^lli aút in
quos eft facta impéfa tractant oe lucrofiatertéfio quod nó eft
ot'cendúcú nemo in Dubio pfumarur velie oonare.Uú indebito.lf.oe ,pba.c.fup boc oe renunc, 1 omnis minima caula q
fubefle polfit earn ercludic ét in cafibus in quibus regulariter
piefumebaf Donatio vt oícít 3ßald.in.d.l.fi.C.oe DO. piomi.
multomagis in cafu noftro non pzefumitur Donatio oictozuttj
alimento? cum regulariter qui non eft necefliratus ad ahmen
tandum nó ptefumítur animo oonádí oare aliméta fj porrne
tanq5 negocio? geftot animo repetédi vt.é.clare fuit oemon
ftratú.'lñon ob.d.l.er ouobus.^.fi.ff.oe neg.geft. qt loquitur
in alimentis pteftitis intuitu pieta^ vt p5 er ter.puta.qt alimé
tatus erat paup 1 non bébat vñ poffet fe alimétare non ita in
cafu noftro vt.a,
quibus vr poffe cócludt gp aut frater fett
patruus non babebat bona cóia cuj alio fra tre ve! nepote tn
fotte moztuo píe recepii eú ¿n oomo i alimétauit ipfum q tn
erat fufficiés ad fe alimétandum er bonis futs.ppzgo i b cafu
in oubio nó pfumaf 0ftitiffe aliméta aio oonádi fs repetendi
cum nó fit oe pfonts que neceflìtenf ad alimétandú qó tñ fai
lit ín cafib'.s.in ptimo mébio pñtis qónis pofitis.^dej 1 muí
to foitius qñ nó folú alimentaffet fs ét adminiftraffet negocia
alimétati q: negocio? gefto: nó fjfumif oonare fj aio repeté
di erpédere aut bona cóia babebat 1 tune aut vnus folus admiftrabat aut ambo.Si vnus folus admíftrabat 1 idé fine ali
métet oe pte fua vtrúq5 vel plus oe pte fua q5 fratris vel ne
potj nó in modica quíntate. S i u e 1 multomagis plus oe pte
alteri9 fris vel nepotj cú tenef reddere rónem admiftrarióis
.Ufi remunerádi.-z.Uft ¿)curatozé.f i.ff.mádati.l.t'^.l^teseo?
,§.fi oecurióe.ff.qó cu.vni.no.l.i.?fi.1 p totú oetu.i ra.oillr,
?.C.?.ff.oe neg.gell.p totú 1 in.Uú feruus.ff.oc pdi.-z oemó,
a ét teneaf reliqua rellícuere.l.nó folú nollrú oebitoié.§,is 3
reddere.ff.oe libe.leg.-z.d.Ucú feruua.t.l.q fub pdt'tione.ff.oe
pdt.1 oemó.t.l.itj.ff.oe tell.manu.facitét qó no. glo. in.l.i.C,
oe eden.-z qó babef oe vtro.luce.c.rvi. % tradit'in.c. qualiter
1 qñ la.fi.oe accu.THó eníj puenit vt alienú largiaf fi fe 1 fa
milia fua cú rei fue nó aliene qs é moderato: 1 arbúer.l. i re
mádata.C.man.i ét qificutipfe poíTet repetef que erpédidít
oe fuo pío eo cuius negocia gerebat multofotti9ep fi aliqd,p
fua vtilitaté oe alieno nefitin fua ptáte fibi met facere oona
tione5 oe alieno ar.c.fí.oe infli.?.l.creditoi.§.luciue.ff. man.L
pfes.C.oe tranfac.Si vero amboadmiftrabát 1 ambo incói
ponebát,puentus feu redditus fuo p:o cói victu 1 túc aut nuU
Ius eo? bébat familiá 1 ambo erút maioies 1 túc p actus red
piocos vf peta ínter eos fodetas quedá vite in q I3 vnus po
nal plus oe fructib9q> alter qi fotte plus pcipiebat cp alter tú
róe piunctióis fanguinís 1 róe collatióis reciptoce 1 nó reuife nec reddite rónis qtenus eli plus ipenfu3 p vnú quá p aliú
fotte nó polTit repeti 1 qt verifil'r nó pót magná eccedere qua
citaré 1 loquaf 36al.9.nifi foite aliq piecture in prius appare
rem puta q: feribebat in libio 1 memoriali 1 retinebat cóputú oe bis q ipfe erpédebat q: aíus .pbatur p piecturas 1 ifte
piecture pñt fumi ét er fcriptura pziuata vt oicit 36al.in.l.n¿
fenius.ff.oe neg.gell.aut vnns bébat familiá alter fo nó vel
vnus bébat maiozé familiá quá alter 1 túcqtenus plus eft im
péíuj p vnu5 q5 p alte? in oubio poíTit repeti nifi in cafib9 oe
qbus.sJBene ve? eli q>fifotte ille q bébat familiá magná
ootes fuas rerinebat in cói oe bis pfiderato bri 05 ar.l.,p one
rib 9 .C.oe iure oo.arbitrio boni viri 1 étfifamilia pftabat ali
quas opas p cói vtilitaté 1 fimifr fi ille q bébat familiá pone
bai opas fuas p:o cói vtilitaté nó cp poflít petere falar¿U5 er
quo nó fuit puentú ná incerti falartj nulla eft petitio.l.falariú
.C.má.nifi fuiffet cófuetti» locare opas fuas pio certo falaria
alíjs vel ille cuius negocia admíftrauít fuit folitus conducere
olios fi certo falario q: tune illud poffet peti vt pfulédo oirit,
«ed.oefenis.in pfilio.ccri.p.l.fi nó fozté.§.libertus.ff.oepdi,
inde.fa.qó oidt 36a[.in.l.i.C.má.<z qó no.Ci.in.Uercepto.C.
I0.1 J6al.in.l.?ctus.C.oe fi.inftru. oe mercede oomus -z^o.
in addi.Spe.i ti.oe loca.§.núc rellat ver. vidi fepe oubítari.
oe quo ét vide in.ví.pte pzin.in.rrvi.q.fs bene poffet petere
intereffe er.d.admíniftratíóe ¿bando cp er.d.admíniftratione
fuit ín oáno qi fectffet.d.tpe fi non admíftraffet negocia fua q
facere oicta cá nó potuit er quo fuit in oáno fa.qó béfur.l.ú,
1,0},1 ín.l.aliméta.C.oe neg.geft. Benit ét lucrú ceffant fi ne
gocio? gefto:.pbaret gp fuiffet lucratus tmfiopas fuas locaffet alteri p id qó bétur in.l.at qui na.fnon tiíi.ff¿oe neg.gef,
fa.l.in fúma.S.in fruméto.v.-z fi arbitratio.ff. oe có.índe. fad,
cú ouob9.§.fi in coeunda.ibi piecíú opere artis eft velamétú
,ff.pio fo.l.feio amico.ff.oean.le.c.cú in offícys oe pfcrip.ibt
oú oicitter.nemo tenef fuís fúptibus militaren qó no.36al.
in.l.i.C.má.i fq nalis.fat cú oo.oe pferi. v.-z boc oictare vr
eqtas 1 ró naturalis nili piecture prúim fuadeát puta fi alius
fuiffet gefturus gratis.l.i.C.oe neg.geft.vel fojte attéta qlita
te gerétis 1 negocio cói gp gerebat pp cóem beditatem quam
poffídebátar.eius qó oicit 2Sal.in.Ufi píno.C.oe neg.geft. 1
cú regula certa nec Doctrina oari poffit oe bis arbitrio bói v i
ri puto píiderationem babenda5 vt feruef equalitas ínter fra
tres b5 enim focietas fummá rónem cú inftar fraternità^ ob
tineat.Lve? in p:in.ff.p:o fo.t iter eos fp boni viri arbitráis
vfaf.l.fi focietaté mecú.-z.l.q» ft nerua.ff.pio fo.7 in iftis erpé
fis 1 fumptib9 iter fres non 03 fieri fcrupulofa inqfuio fs bo
níviri arbítriú 05 verfari vt oicit 1Jo.pon.in pfilio.clri.'Z ides
fentit oñs T^iu.oe caft.in.Ufi.C.oe colla.vbioicit cp illa negocia tnter fratres non funt acerbe tractanda.
¿"iriiij.quero p: mifit filiú adftudius1 tá in Iludió cp in po
ctoiatu fecit magna erpéfas oeinde pz mo:tuus é nunqd ille
filius fuccedés pzi vna cú fríbus teneaf bos fumpeus cóputa
re fibi in poirióe fua.lRñdeo vba Ci.in.Uer parte.§.filíus fa,
ber.fic oñt.Si p: filiú militare fecit 1 vroiem illi affociauerit
1 nuptias celeb:auerit talis fili9 nó tenef fri fuo talia facienti
ad fúptus pferre er quo apparet gp ille pío quo facti funt fúptus lúcrateos pcipue q: nó ertát.^té in eo.f .oicit Ja.ó bel.
bec iba ar.buius.f .fuit Determinata bec.q. jgiuidá bébat ou
os filios legiftas fi vno q fubtiliusftudetfoluit cétú libias
,p ooctoiatu poftea oecedit filijs fuis bedibos inftütutj q> alter
filius nó pót oetrabere alia cétú oe cói béditate occafione re
cipiédi puentum ar.e.l.fi filie.§.neratius.£t ideo pclufto é cp
illas erpéfas filius nó cóputat in ptem fuá fs lucraf eas fa.qó
no.p glo.-z alios.ff.oe mu.? bono.Uq 02igine34.fi is.-z ifte er
penfe nó funt in re? na 1 ió oiri iputari non pñt in fua po:tione legitia ita pfuluit Üßal.qui ét in eodé pfilio .pfequif fie.
^uátu5 ad fcóm punctú oico cp nó 05 cóicare fríbus id qó lu
erat"er medicina marime poft moité pzis nifi priffent ionices
focietatéqó nó .pponifin cafu nro.ff.pzo fo.l.cú ouobus.§.fi
fratres.C.ó oecnri.Ul5 idiuifa.li.r. Circa tertiú oubiú ic.Cir
caqrtum cp illi fratres q remanferunt oomi meliozauerunt
poffeffiones oicédus écpíi fecerunt erpenfas ad ppetuam re»
vtilitaté vt qz plátauerút vineam vel fecerút oomos vel « 5
erát res fteriles fecerút magná ipenfas 1 fecerunt fructíferas
tales ipéfas poffet repetere.ff.oe neg.geft.l.er DUO. S Í át pn
cipalíter fecerút erpéfas cá fructuú bñ arádo 1 colédo I5 poffelliones incidéter fiát meliozes oíco cp ét túcrepetít erpéfas
qtenus medicus é locupletatus poft moztem pzis qz vídentur
geffíffe cóe negocíum? ió pzo pte illis medid bñt repetitioné
vel fructuú retétioné vfqs ad peurrenté qnátitaté.ff.có.oiuí.U
in boc iudicío.fsfipater reftauraffet alios filios eos faciendo
coequales oicte erpéfe facte ad fructuum pceptiones non pñt
repeti ita pfuluitüßal.in pfilio cp incipit.^n rpi noie amen,
ßäueritur pater mifit filium ad ftudium.
CJSrv.quero pcedentibus qbufdas 'i-bis prinétibus ad focie
tatem pbendá fecutú é poftea cp quedá mercantie cóiter funt
empte 1 cp vterq3 oblig3uit fe qrif vtrúfitpcta focietas. iRn
deo fic.f.re? empia? focietas tñ que pbif facto non ertéditur
vltra ipfum fem f5fifodetas pberetur precedéte pactione ta
lis 1 táta eét focietas qle 1 quatum eét ipfum pactum feu con
uentio tá in reb9 cp in tpe qz actus qui Determinant Pm volú
tate erpteffam iudicanffimpacta fs actus qui oeterminátur a
volútate tacita colligunt" er ipfis rebus 1 factis.ff.oe legi.l.oe
qbus.infi.ff.pzofo.Uoe illo.fsfi focij inuicem oifeedanez vni
remanét merees apud aliú nó.^lle apó qué remanét merces
03 feruari ab alio indent's ab obligationibuspctisficutpiinci
palis os femare indénemfideiuffozemfuum qz DUO focij v i denf inuicemfideiubere1 ille reputai principalis apud ques
remanetfinalecómodum1 aliuseiusfideiuffo:vt in aút.oe fi
deiuf.in pzin. -z.ff.ad vell.l.vir vrozi.§.fi.Sed queraf au ifte
focius apud quem non remanét res oebeat babere mercedes
opera?fiuefalariú aliquod oicédum eft cp non qz nó animo
mercénarij fs focij pofuit operam.ff.pio fo.l.cum ouobus.§.fi
in coeunda.Si aút aliqsftareteú aliquo mercatoze pzo famu
lo eius nunqd poffit petere fibi pftitui falarium. ^ffta non eft
materia noftra qz bic loquif in focijs nam ea róne qua vnus
focio? peteret ab altero falarium eadé róne alter ab altero a
fic nibil remaneret plus apud vnú $ apud alte? fed qñ ftetit
pio fámulo 05 infpid piio qd actum eft inter ptes 1 fi nó apparet 03 ifpici pfuetudo loci 1 fi pfuetudo loci nó apparet 03
tnfpici qualitas perfona? cuius iduftrie cuius pitiefitille qui
operam pftat 1 marime ét oebet pfiderariftfu bó paup qui
non b$ vnde vinài nifi oe fuo laboze nam non eli verifimile
cp voluerit operari gratis ad boc oe variUi ertraot.7 cog.l.i.
in pzin.Pm 35al.in confiltjs fuis.
CCirvi.quero qdam preruntfocietatcm ad emédum fructus
aque lacus puftni pio vno anno ?pfuetudo eli q? funt octo of
ficiales q erercentpfonam l'uà in oicta focietate captióis ? ve
dírionis pifciú ac cure qbus pfuetú eli oari certíí falarium cui
libet esercenti. Jguenit cp peta ocá focietate inter focios oe fa
lario nó eli puentù.^ìuerif mó an esercenti pfonam fua3 in
Dicto officio oebeaf falariú.Ést l?piima facie vide3f oicendu
gmon p ter.in.l.cú ouobus.§.fi qs er focgs.ff.pio fo.ibi olita
*at eos fumpms focietati iputabit qui in ea re ipenfi funt qui
ter.loquédo oe oicrtoné raranuam oútarat vr ercludere oés
alios fumptus.Sttñ in cafu noftro prium eli ve? 13 enim nó
fitpuentum oe certo falario eis oando róe oicto? officio? tff
cú pfuetudo fifupponaf vt.s.intelligif in puentióe oeducta qz
qò pfuemm eli fieri pzo erpffo babef.l.ft tibi polliéda.ff.oe p
fcrip.v.l.fi vno.ff.loca.l.fi cú bcrmes.C.e.ti. acfieffet puentu3
oe falario oictis officialib'oldo ad boc fa.g> nemo fuis fum
ptib9 militare tenef oe ^fcrí.c.cú in officijs.? qz opa ptecium
recipit.l.ctì ouob9.§.fi in coeunda.ff.pzo fo.ibi opere pzecium
eli fa.l.ft vnus er focgs.?.l.fociú q in eo.§.focius.ff.pzo fo.ibi
qcqd pofitum eli in focietate p vnum er focgs oe cói coipoze
focietatis oeducif.ad boc ét fa.l.fi cum au?.ff.oe folu.!. cu? oe
indebito.ff.oe .pba.vbi nemo pfumif iactare fuum fa. et qz il
le q plus ponit in focietatefiueopefiuepecunie plus oeduce
re os.ff.p fo,l.fi focíetaté mecú.ibi vt nó ttaq? er eqs partib9
focg fimus veluti fi alter plus ope induftrie pecunie i focíetaté collaturus fit.?.l.fi nó fuerint.ibi fi mó aliqd plus ptulit focietati vel pecunie vel ope vel cuiufcúq3 altérius reí cá.
c
I r c a feptimam partem p a n
cipalé qualem oíligentíá focius in re cói babere te
nefXoncludendú eli q> focius in re cói illam 03 Aliare oili»
gentíá quam in fuis .ppzgs tpe pete focietatis pftabat.ff¿> fo.
cú ouobns.^.venit.? ibi p glo.? ¿n.d.l.focíus focio.Jfnfii.e.f.
pe.qò intellige qñ pfueuit effe oiligens in fuis.ff.fo.ma.l.fi có
lianw.$.fi maritus.? ibi p Ci.?3Bal.? focaie tenet oe fraude
.ff.pzo foXrei cóis.oe oolo latiozi 7 lata culpa vr,d.§. venir.?
ét oe leui vt ibi p glo.?.d.l.focius fodo.?.d.§.pe.non aút tenef oe leuiffima culpa qzfifocius fuit in leuiffima culpa eco»
tra fuit in leniffima culpa aline focius fecum pa? oiligenté fo
ciú affociando ? fic leuiffima cú leuiffima culpa cópenfaf inlii.
pzo fo.f .fi.i.d.l.focius fo.Pm 36al.in.l.q foztuitis.C. oe pig,
act.qò intellige nifi bic focius pfueuerit in luis effe oilígentíf
fimus qztúc fi nó fuit oiligentiffimus in reb9 cóibus tencf oe
leuiffima qz non eli túc leuiffima imo latioz culpa vt in fili 0»
cit 36al.in.d.l.fi pliante.§.fi maritus.nec ét tenef focius oe ca
íu foztuito.l.cú ouobus.§.oamna.?.§.quidá fagarias. que aút
oziafitinter fraudé 7 oolum latiozé culpam latam ? leuiffima
1 cafum foztuitum 7 quo vna ab alia oifeernatur pleniffime
ponit 36al.in.d.l.que foituitis.vbiomnino vide 7 per .16ar,
in.l.q? nerua.ff.oepo.
CTÜbiimo quero qd in berede focg: aut Ioquimur in geliie
p oefuncru31 tune bes ad illá culpas pftat quá pzeftaret is in
cnítis locú fucceffit.l.actione.ff.pzo fo.? eius culpa tenef qua te
nebaf is in cnius locú fucceffit vt ibi fa.l.actione.f. mozte.ff.
pzo fo.ibi.Jitem oolus ? culpa in eo qò er ante gefto oepen
det.? boc in béde eius q volnntarie gerebat qui tenef eo mó
quo tenebaf oe fructus fecus in bede eius q gerit er neceffitate vt in béde tutozís q folum tenef oe oolo ? lata culpa nó
leui I3 oefunctus ét oe leui teneref vt oicit glo. in.l. curatozio
»C.oe neg.gef.3ut in geliis p bede? ? tunc aut loqmur in be
de geréte volútarie vt qz gerit oe nouo ? túc oe oolo lata cui
pa ? leui tenefficutquilibet geffoz.Sitfoin eo q tenef gere
re oe neceffitate vt qñ negociú fuit ineboatum p oefunctus ?
1 tuni aut ipfe non pficit ? in boc ét oe leui culpa tenef vt no.
p glo.in.l.cum oñdimus oefideiuf.tuto.autpficit f3 in eo cuipabiliteraliqd cómifit ? tunc non tenef qz bes focg q erplicat
ineboata p oefunctum folú oe oolo tenef.l.beree focij.ff.pzo
fo.fa.qò no.in.Uuratoiie.C.oe neg.geft.Pm oñm i&ionyfiuj
oe perufioa'n.d.1. beres focg. beres enim focg cum ineboata
P oefunctum erpedit tenef pzeftare bonasfidé.l.nemo.ff.pzo
fo.idem vt oolu3 malus abfit.l.li cum fundum.in pzin.ff.oe p
ben.emp.vbi ter.ponit oziam inter bonáfidé? oiligentias vr
p5 ibi non folú bonamfidéf5 ét oiligentiam pzeftare oebere
idem vt nó folum a te oolus malus abfit fs ét culpa.
CCSecundo quero focius in focietate negligenter fe geffit in
qbufdam adeo cp queda in focietare er negligétia eius perierunt ? in qbufdá induftria fua focietas aucta eli an cópendt'u?
cú negligétia cópenfef.lRúdeo nó vt marcellus li.vi.ffo?.fcri
% bit.l.nó ob e33.7.1.7 ió.ff.^ fo.^nduftria em'5 7 oiligétia bita
p vnum er focgs nó cópenfaf cum oáno culpabílíter ptingen
te qz oe na focietatj eft q> oiligentia adbibeaf ? culpa puniaf
vt.d.§.venir.?.d.l.focius focio.fecus fi oánus cafu emcrgat.l.
fi negocia.ff.oe neg.gefi.f m 36al.ibi 7 idé in inftitutoze appofito ab vno er focijs.l.Jídéqj.in piin.ff.,p fo.qz qò negligé
tía pergffet non cópenfaf cú còmodo qò p inliitutozem focie
tati acceffit.l.oe illo.§.¿ídem queritnr.ff.pzo fo.
c
3¡rca octauam partem p n i v
cipalé oe oáno qò ptigit in focietate vel vni er focgs an oebeat cóirer iputari aut ante focieratem pctam ptingit
oánum ant poli.Si añ periculum eli eius cuius erar res òpe
rgt eréplum cú tu beres tres equos 7 ego vnú focietate coiui
mus vt accepto equo meo qdrigam venderes 7 er (3 ciò mibi
quartá redderes fi igif equus 3nte vendittoné moztuus é mibi pergt qz ante pctam focieratem períjt ná non fuit focietas
peta quadrtge bñde f3 vendende.l. fi id qò in focierare.in pn.
vbi cafus.ff.pzo fo.Si vo polipetas focietare? res pergt 7 rúe
aut añ collationé aut poli.Si añ collationé ei pergt cuius rcs
eft eréplum primus focieratem ad mercé emendá oú ego oe
liinaba pecuniam meá ponendá collationi pergt fozfitan i iti
nere añ collationem.vt.d.l.fi id q ò . ^ t e m celfus tractat. £ r
quo no.qj nó fufficit oeftinario vt tráfear periculú in aliú. S i
vo perijt poli collationem tue pergt focietati vt.d.^.Jfie? celf u s . ^ z o cuius tñ oeclaratione eftaduerrédum circa oána q
obueniunt pcta focietate: aut obueniunt pcta alia focietate g>
oium bono? ant pcta focietate oium bono?. CTTJbzimo cafn
aur oána veniútfineculpa focg aur 013 culpa. S i fine culpa q
dam refpiciunt 7 pcernunt id qò in focietate ponif puertédu?
ad negociationem pp quam focietas pera eft 1 tane perijt vtri
q3 focio? vt.d.§.^dé celfus vbi cafus. tQuedam refpiciút em
pra er pecunia ad negociationé Deputata 7 idem qz periculu?
eft cóe.l.f? nec es alicnum.?.l.fed 7 fi adgeiaf .ff.pzo fo. ^ u e
dam refpiciút vtilitatem 7 oánum .puenientia er negociatióe
pS eréplum cum empta er pecunia Deputata ad focíetaté ven
dunf aut maíozi pcio aut mínozi ^ empta fint 1 boc vterep fo
cío? percipiat equalirer.l.coiri.ff.pzo fo. vbi cafus. ^uedam
refpiciunt qda ertrinfeca obueniétia cá feu occafione illius fo
cietatis:? túc aut focíetas eft cá remota itmedfata oamni aut
mediata pzimo cafu qñ focíetas eft cá mediata oamni oamnum eft eius cui obuenit eréplum fi oum fozem pp focietate?
abñs quidam meus pfanguineus inftr'tuitquédam ertraneum
berede? ? nó me 7 oictum ertraneum nó inftimiffet fi fuiffet
pns.-aur legatú pp meám abñtiaj oefijt mibi oerclinqre vel
meum patrimoniú negligentiusadminiftraui vel ipfi quada?
fub mó oonata fuerát quá oonationé oonás reuocauíter eo
qz oonararíus pp oictá abfentiam Donanti pzomiffa nó ferua
uir.l.i.C.ò oo.que fubmó.l.fi.C.oe reuo.oo.c.ve? oe pdi.ap,
nam focietas non fuit imediata cá oáni fs mediata qz focietas
fuit cá quare fociu3 fuit abñs 7 abñtia fuit cá imediata oáni
7fienó futt cá imediata oáni focietas fs abñtia ió oánum eft
meú.l.focium q in eo.§. focius cum refiftere.ff.pzo fo ?'idé in
lucro qò m i b i ptingit occafione focietatj tñ focietas nó fuit ci
pzorima 7 imediata f3 remora 1 mediata eremplus acceffi ad
quédas oñm ? cú petaremus oe faetis focietatis cú oicto oño.
^ntantum placui ei q> oonauit mibi quoddam foztilitium 1133
boc ipfe fecít mea ptemplatione tifi 7 non ptemplationefocie
taris I5fifocietas nó fuiffet ego nó acceffiffes ad oictum oñm
1 fic non babuiffesfottilítiú nam fimiliter lucrú non elicóican
dúficutinec oanom vt,d.§.focms fi refifterem, S e d fi pcem-
piattone focietatis oediffem mibi foirilirium tone cóicarur focijs vt vulrglo.magn3.in.l.Pm3fuli3nú.ff.pio fo.qó fa.ad am
bafiatoies qbus fuit aliqd oonatus cui queraf. Sin oictis am
bafiatoiibus vel eos oeftinátibus.TRam in boc oebeat pfide
rari qnalitas ooni q: ft oonú fuit tale qo ptinebat ad ilium q
cos oeftinabat tune quereref eos oeftinantibus focius fi oca
oona pueniunt ambaftatojíbus qz tune I3 tila legatio fuerit oc
cafto tñ fuit mediata occafto oe quo vide.ff.oe,pcu.l.qui,ppzio
¿curato: vt in certís.i per Cün.l.fi.C.oe fur.-z ex bis apparet gp cá remota equiperaf caufe ¿mpulfiue non caefi.facit
.ff.re? 3mmota?.l.fi.mulier.Pm 36al.in.d.$. focius, Scóo ca^
fu qñ focietas eft cá imediata oamni vt qñ oánum er foderate vel ex negocio eius factum eft.iSiéplum fi focius cú refifte
ret cóibus feruis venalibus ad fugá p:o:úpenribus vulneratus fuerit.Crpenfam enim qui in curando fe fecerit pio focio
actione pfecutu? vt.d.f focius.iúcts.d.l. Pm Rullami Pm Ja.
2Sutri.ibi in glo.fi.'gel cú qdam ex foegs ad merces copará
das,pfectus in latroné inciderit fuáqs pecuniam pdiderit ferui
eius vulnerati funt refqs ¿piias pdiderit Oicit Ijfulianus
rifconfulrus oánum effe cóe.^deoqj actione pio fo.oáni partem oimidiá agnofeere óbere tá pecunie q> re? cetera? quas
fecú non ruliiTet focius nifi ad merces cói nomine cóparandas
pioficifceref.Sed 1 fi qd in medicos impenfum eft pio parte
fociú agnofeere oebere recriffime.Jfolian9 ¿bar pioinde 1 fi
naufragio qd pierit cu non alias merces cp naui folerét adue
bi olnujambo fenriét vt.d.$.qdam fagariá vbi cafus qó ite!
lige ve? fi poitauit res neceffarias pio expedicióe negociatio
nis qi tuncfifuit oerobatus oánum 03 effe eòe fecus fi nó ne
celTarias puta cá oelectationis vel bonoiis vt p5 in.d.§. qdas
fagariam.ibiqs fecú non tuliffet focius nifi ad merces eoi no
minepioficifceref emendas Pm Ja.3Butri.ibi 135ar.in fimi
fi tra ambafiatoie oerobato in itinere inj.fi feruus cóis.§,qó
vero.ff.oe fur. qi non 03 ei tale oánum emendal i cumfitqd
ei imputef Pm eum. puedas refpiciunt ea que alte? ex foegs
pringunt ob cám que focietate non pcernat.fs funt abftraeta 1
feperata ab ipfa focietate 1 tunc oánum non p tin et cóiter ad
vtrúqj focio? f3 ad eum folú cuius cá feu occafione oánú cue
nit cafus eft in.Lnec es alienum 1 in.l.oé es alie11u3.iT. pio fo.
1 in.d.l.fi non fuerint.f.cuj DUO.? ió tex.in.l.pio fo.arbiter.ff.
pío fo.oieit focios ptribuere in eo oamno qó ex illa focietate
oepédet.Scóo cafu qñ funt focij oium bono? tune oamnum
eòe effe 03 nifi ex ¿piio maleficio ptingerit.d.l.cum ouob9.$.
per prium.-z.Ladeo.^.qó ín alea.ff.pio fo.qó qualiter intelligaf vide in.v.mébio pzincipali in tertio qfito.Si aút culpa fo
cij accident oánumfiuelatiozifiuelatafiuelenifiuefraude v f
oolo oánum ipfiuseffe 03 q culpam fraudem vel oolus còmi
fu vr.d.l.cuin 0u0bus4.fi in coeunda,-2.$.oana.-z.§. qdam fa
gtria3.in fi.?.d.§.per prium.d.l.cum ouobus.-z.l.oe illo.§. fi.
.ff.pio fo.i.l.non ob earn ré,7.1.7 ió.ff.pzo fo.*tìam focius te
nef oe fraude oolo latioii lata 7 leui culpa I3 non tenef oe le
m'ffima 7 cafu foztuito vt.s.pioxima parte pzincipali oictum é
7 ió focio imputai qui feruum p loca periculofa milit 7 is pergt vel ñaué aduerfo tpe rauigatu3mifit fi ea n¿ufragio peré
pta eft.s.oe rei ven.l. q petitorio 7 eft aduerfum tps ab ocro
bii vfq3ad apiiléfonglo.ibi.C.oe naufrag.I.iij. in ft.Sut i mi
ñus idonea naui merces ípofuerit.Sutfinegubernatoie ñaué
influmémifitiaut inuito fociotaut longú fecit iter cú ¿pinqus
facere poterat.I.Jftem querif .§.i.ff.loc.veIonerauit mulú vel
cqnum nimio onere vel nimio itinere.ff.cómo.l.fi.7.ff.Ioc.l, q
infulam.§.q muías, vel feruum a vulnere curari rió fecit.ff.ad
.Uquíl.l. q occidit.f.fi.ff.oe edi.edic.l.qó fi nolit.§.culpe.-z.ff,
fo.»a.l.fi ab b0ftibus4.fi vir aut aggredii negociú infolitú.
Cft eni'3 qdam culpa infolita aggredi.ff.oe n cg. geft.l.finego
eia abñtis Pm 3Sal.¿n.d.l.fi parruus.C.cóia vtriufqs iudi.
CTTfbiimo quero focius vtif re cói ad eum vfum ad qué oe
putata eft res boc cafu ft res perijr abfq3 culpa non impntaf
iocio.l.cóis feruus.la.g.cóioiui.ff.oe act.emp.I.pe.
CTSecúdo quero ouo funt fratres oíum bono? focij. IsJnus
emit quádam gabella a cói 7 piomittit certas pená. Sllrer fra
trum venir p ilium ?ctum.3n p boc incidatinpenam rñdeo
non q: ille q puenit non incidit in penas q: non eft obligatus
.ff.pzo fo.l.iure focietatis 1 qó no.per Spe.in ti.oe iudi.§.fe
quii.ver.qó fi ouo fratres.Sed alter qui eft obligatus nó in
cidit penam qz non puenit vt no.ff.oe alie.iudi.l.ig.§.opu6 P$
36al.in addúquá fedt ad tractatum 36ar. oe ouobus fribus
in quada3 alia additióe oicit cp alter q eft oblt'gu9 i. idt't in pe
nam q: eft in culpa pzo quo facit, 1.1 qcqd infi.cú.l,fe.ff.,p fo,
C X e r t i o quero erat peta focietas ínter oñm 1 paftozes qui
retinebat aialia in focciram que poftea auferuni per gétes ar
migeras.íHut furto in pafenis vel inftabulis violenter an fit
periculú paftoiis cui perierunt aiali.i.lRñdeo fi cóiter omnes
oe pera retineb^nt oicto tpe aialia ibi vel pafcebant nulla cui
pa pót ¿mpurari palto* 1 ió periculum eft cóe oñi 7 paltozia,
Tñon enim intelligif culpabilis tile q fecit qó pfuetum eft fie
ri vel q facit quod maioz pars bominum fadt.C.oe pig.act.l,
pignus 1 ió non eli in culpa q reponit res in oneo in quo fo
lebant alij publice reponere facít.ff.oe edili.edi.l.qd fi fugitiuus.§.apud labeonem.-z.ff.ad macedo,l.iij.7 p boc oicas gp tu
to: q oeponít pecuniam apudcápfozem cuiusfidesappzobata erit publice 7 apud eius tabulam oés pfluebát cóiter ad pe
cunt'am oeponendá periculum non ptinet ad tutozem fs ad pu
pillum ex quo rutoz in nulla culpa fuit 1 ide3i'n retínente pan
nos in fundico.©erba funt ítlng.in.d.1. pignus. S í vero illi
oe pta cóiter non retinebantperículum eft folúoetinetís vel
pafcentis.l.cum ouobus.§.oána.Pm eum p.d.l. pignus 1 vide
oe aíalibu3 relictis in pafcuo p glo.in.l.fi negoda.ff.oe nego,
geft.-z p Ci.in.l.nemo.C.oe epif.-z cler i.-zíó oicit 33al,in.l.ne
mo.in fi.C.oe epif.audi.oe quo oimiffo in pafcuis qué lupus
occidit vtrum teneaf ille q eum oimifitoño equi.Qeritas eft
gp aut erat pfuetudo vnius id eft oñi oimittereequum in pa
íeuis non excufai oimittens aut erat generalis pfuemdo pte
i rúe excufai oimittens ita addir Cün.d.l.nemo i addi, gfftud
eli ve?Pm 36al.ibi nifi rónenoue caufe oebuiffetadbiberi
maioz oiligentiafiuecuftodía gp folita qz tune eft imputando
oimittenti vtpura li lupi núc vadunt per ptá cp non funt foli
ti ire qz noua cá nouam oefiderat euftodiam 1 oiligentia ani
plioiem Pm ipfum 36al.in.d.l.nemo.
C M u a r t o quero quid li focius q falmas focietatis poztabat
cá fraudandi vectigal vel pafiagium non fecit iter confuetus,
© i c cp periculum eft fuum ar.ems qó in fimili oixit ."íSanoe
vectúrali in.l.cum pioponas.C.ó nautico fe.-z boc apparet eo
ipfo cp non tenditperftratampublicas paffagg fs oiuern't ab
ea tex.eft notabilis in.d.l.cum pwponas.ibioum oicit nec loco nauigü feruato Pm 36al.ibi.
CZ Quinto quero quid ii quis focius metu boftium vel impe
tu maris non feruat locú nauigij vel irineri6 nunquid puniaf,
gite gp non qi ceffat ró oe i eiuiii audacia que fignaf in.d.l.cú
¿ponas.ad boc.ff.fi qs caur,l.íj.§.fi qs tñ ibi nifi anguftic.ic.
.ff.oe publica nis.l.cefar.ff.oe libe.cá.l.imo Pm 33al.in.d.l.cú
pzoponas qui ídem ot'cít li fecit cá iuris fui conferuandi ve q:
vectígal erat íllicítum quod fraudare non eft peccatum ná cef
fat ratio.d.l.cus pzoponas que oicit pzecípiti auaritia. ^fta.n.
non eli auaritia fs pfilium qz nemo tenetur iacrare fuus-ff. oe
¿ba.l.cum oe ind¿bíro 1 ideofirex ímpofuit vnu3 groflus fi
falma palìagerij oe facto accipiunt ouos licitum eft quocúcp
ingenio fugere manus eo? qz pzedones funt Pm 36al. qó ín
telligo ve? nifi iter qó ille focius fecit effet periculofum nam
in culpa eli qui tranfit per loca periculofa.ff.loca.l.^té querif
.^.i.-z.ff.oe rei vendi.l.qui petitorio.
CJSexto quero oum focius res focietatis oeferebat mora II
bi fuit ptrouerfia culpa fua qi fozfitan erat in moza foluédi 1
fequeftrú in rebus focietatis fuit feríi cuius é pículumfiueoe
trimentú ipfa? rep.&iccp oifferentíscuipp fui culpam fuit
factum fequeftrum.l.videamus.^.qui vinum.ff.locatí.
CSeprimo quero vnus ex focijs fuit captus aliqd foluírpzo
redéptióe perfone fue.Sn oebeat oe focietate oeducere.lRñ
deo aut eft peta focietas certe negociationis 1 fi exercédo qó
adillam focietatem ptinebatcafuqdemfoituito 1 inopinato
captus eft 1 túc illud iputaf foeietati alias non vt.d4.qda3 fa
gariam.d.l.cu3 ouobus. S e d fi effent focij oium bono? tune
oánum eli eòe nifi pp pzopzium maleficium focius fit oánatus vt,d,Uum 0u0bus4.fi.cum fequentt,
(C&ctìvo quero vnus pofuit in focietate opera? alias peco
niam poli multa rpa veniunt ad oiuifione? i non inuenit" nifi
folum capitale faluu illino qui pofuit pecuniam vel ipfum ca
pitale et ed oiminutum an oebeat oiuidi inter focios vide qò
oiri.s.in.iig.membio principali.
CT'lHono quero an generaliter quis teneaf ad oána.Tftñdeo
quoddá eli oánum intrinfecú vt qz fuerces in focietate pofite
pierunt vel pecunia a latróibus eli ablata ? oe iftis oánis oi
ctum ell.s.áÉuedam funt oamna ertrinfeca vt qi focg prerfit
multa Debita adeo gp oe cozpoze focietatis non pñt folui ? tue
Dico gp oánum talium obligattonu? Debito? eli eòe ? fi vnus
íorú foluit recuperai ab alio.p rata.l.oé es aliennm.cum fc.ff.
pzo fo.? fi vnus eft carceratus fumpius oe cói folui oebent vt
,d.§.quidam fagariam ?,d.§.oamna.
C decimo quero oedi alicui vaccas pafeédas ? gubernádas
fructus vacca? erunt cóes f? ipfe vacce remanent mee. Sicut
fi oo agrum meii ad labozandum in fructibus laboiatoz ? ego
fumu6 focij f? ager remanet meus vt eft ter.in.d.l.cú ouobus
.§.fi in coeunda qui alibi nó reperif Pm ^fa.oe aren.I.i.C.pto
fo.736al.in.d.§. fi in coeunda. iàuod facit ad qónem focate
ouium g? fetus lana ? lac ? bmói fimilia fint cóia Í5 non oues
in foccitá oate 7 qò Dico gp oues i focata oate nó funt cóes in
telligif boc mó v? q> capitale meum non eft cóe f? melioiandum 1 oereriotamétum eft cóe verbigratia.©ediagnos i foc
citam nam qtenusranevalebant tag? capitale meum ante oía
oetrabam.jíílnd aút qò crefcit puta qz agni funt facti caftrolies vel pozcellifiuntpotei tractu tpis illud oiuidif tág> inter
focios 7 fi.oedi equa in foccitam ? tracm tpis cafu oeteriojata
eft eriftimatio facía ínter eos pio medíetate piculum oeterio
rationis prinet ad me pzo alia medíetate ptinet ad te vt. d.§.
oána.nam bec eft na focietatis que na tácp quoddam intrinfe
cum oibus pctibus inell qz natura nibil eli aliud cp quedant
©ifpofirio quam ler vel pfuetudo llatuit fup pctu.ff. oe pac.U
fi vnus.§,pactus.v.qò in fpecie ootj Pm 33al.in.l,i.C. pio fo.
CTíi.quero primns focieratem tu 1 ego Duratura quinqué»
ilio boc pacto gp ego ponam mille 7 tu opas vel gp ego pona$
merces valétes mille 7 tu opam oeide cafu foituiro ante quin
quénium perierunt nunqd ego cogar iterato ponere glo.in.d.
.l.i.oicit gp non qtfinitaé focietas.^tem qt vr actum folú oe
ponédo femel nó pluries.ff^p fo.Uoct9,p filia.vfi. necfiptiot
fm -16al.in.d.l.i,oe quo vide.s.in.iitj.pte pzincipali vbi late.
quero DUO mercatotes focy oiftrabunt focietate? ínter
fe 7 vni affignanf mercantie que funt venetgs,2lltcri alligna
lur mercáríe q funt perufu cum emolumétis 1 oneribus./feó
qro qlicer vnus pferuabit alte? indéné.Certú eft.n. gp nó am
bo ererceant ínfolitú eundé actú vnus vr inflitoz alterius 7 a!
ter alterius 7fieqlíbet é ¿nfolidú cblígatus vt uo.Ci.C.ft cer»
pe.l.cú te in gallia Pm JJa.oe are.? T^e. iRndeo fi vnus infti
toi é obligatus 7 pdénatus pferuabif indénis p folutioné. S i
nó eft pdénatus p cautioné.l.li focij fumus ?,l. ce es alenu? in
fi.ff.pto fo.£t addir Ci.in.l.certú.C.fami.ber. gpfinó eft obli
gatus tñ eft pdénatus p infirm guarantigie qò et foima ftatu
li b? vim filie quod bí pio pdénato 705 pferuari indénis fo!
nédo non cauédo qò eft nobile 7 idé oico fi eft obligatus per
feripturá libti mercatotis que fcriptura b? parata erccutione?
er foimaftatuti.TRampio pdénato bz omnis ille certú quem
parata eft erecutio Pm 35al.in.d.l.certù.qò tene menti.
C í i i j . q u e r o qda? focius allegai oánu3 effet oatú cafu foitui
10 qs b? piobare. TRndeo ille allegai cafum pdiccionis 0? eu?
.pbare manifeftilTimisróntbus.l.creditot.C.oe pig. act.C. oe
tefta.l.pubIicati.C.oe tefti.l.telliú.in fi.C. oefideinftru.l. ficut
iniquú.? eodé mó ille qui allegai cafum fottuitú ? ita intelligi
tur.l.ij.c.oe naufra.li.ri.ff. fi qs cautio.l.g.§. fi gs cú poffit. 1
ibi per ¿3uil.De cu,7.ff.oe ercu.tu.l.fcire o?.f .fufficit.vbi fitte
ra oicit cafusfibari p nalem iufticia? qò intellige p ouos vel
ires telles Pm J a . oe are. 1? qdam oicunt p illum ter. gp imo
^baturpiuraméram qò intellige ve? effi cafus foituitus é ex
cufan'uus a pena ne eá incurrat qi tune piobatur p pioptiú iu
ramétum fi oicti cafus foituiti oifficilis eft ,pbatio fa.l.nó oés
.§.a barbaris.oe re mili.?4.fi.C.oefi.inflru.f5fiille cafus foi
tutos pót pzobari fariliter tue oebeat plene$)ari,l,ig,§,fi ad
0iej.7.l.quicómeatus.ff.0e re mfii.Pm 2lng.in.d.l.fi creditoz.
a ibi TJàau.oe caft.oicir gp qdam funt cafus q manifefte veni
unt vt incédiú ruina naufragiú 1 oe illis nó eft oubiu? qdam
g occulte veniunt vt eft furtú ? illi .pbanf p piecturas vt fi fi
bat gpfifuit factú bolliú 7 boc 3pparer p telles 7 p euidétiam
facti'f? gp res fuerint erpottate nó apparet ftabif eius iuramé
to oe boc Pm eú 1 vide Spe.in ti.oe pigno.f.i.ver.? nog> fi
creditot.? 06ar.in.hfi gs er argétargs.^.fi.ff.oe eden.? vide
p Canoniflas in.c.bona fides Depofiti',7 ibip oo.'fñicbo. fico
lú.in glo.ibi pfumptio fufficit ad pdénatione? vbi referédo oi
na 3Sar.in.d.l.fi ge er argétargs.^.fi.oicit oú querif qliter^j
befpdino rei gp qdam funt cafus aptiffimi vt incédiú vis bo
Ilium incurfus ? tépellas ? tunc tenef apre piobare qda? funt
cafus occulti vt latrociniú oe nocte cómiffu? vel oerobatio in
cápis 7 tunc piobaf babíto refpectu ad qualitaté pfone 7 tpis
1 limiliú puta inuenit qs boftium fue llatióis actum ?fractu?
vbi erátres oepofite vel intrauit locú piculofú equefter 7 eri
uit pedefter ? oicirp Iatróes feu fuiffe oerobatu? 7ficoe fimi
Iibus ar.J.non oés.|.a barbaris.ff.oe re mili, 'fàkbo. ficulus
1 in eadéparte vide que Dicá.j.in.q.que incipit.Sutoi b? res
alienas inftationefuerút fibi oerobate ?c.? aduerte qt mots
nális pfumiffineculpa fecus in alia motte.ff.cómo.l. fi vt cer
to.§.fi vtcerto.qò nota pio animalibus moituis.
CTiiig.quero futoi inftatióefua veftiméta tenebat latrones
nocte effregerútillá 7 inde veftiméta rrarerunt querif an ille
emédare teneaf ? oico gp nó qi furtu? qò fit p effractioné ma
ius ell algs furtis ? inter cafus foituitos pnumeraf vnde b3
ípálem tirulú.ff.oe effrac.7 erpil.p quod p? gp fpále crimé eft
1 qò fpálem rubiicá recipit nec fuitptentus fartum ? effracw
ra? ponere in ti.gnali oe furtj.p quod p? gp pietoi illud graue
reputauit fimilis ró reddif.ff.oe nau.cau.ffabu.l.ig.§.ig. quid
aút li effractoies mibi aliqd rapuerút gp ego non teneoi qt in
ter cafus foituitos reputai ler erpffa é.ff. loc.l.i.ff.oe offi.pte
fec.vigil.l.ig.§.effracture? gpfitgenus7 mains cp furtú arguì
tur qt grauius pnnif nam 7 effractoies nocturni in ppetuu in
metalli oánanf fures nocturni non in pperuum. C.oe effrac.
.l.fi.ff.oe efira.7 erpi.l.i.vnde i nullo iudicio bone fidei cafus
fottuitipteflanf.C. oe pig.acti.l.que fottuiris.ff.oeacn'o.emp.
.l.fi ea res.S? pornofinepiudicio cp i Ile futot fimplr furtu? 1
abfqj fractura paffus fuerit adbuc ércufabif ná mifit res illas
inftationeficut oes alg futotes g ellfineculpa.C.oe pig. acri,
»l.pignus.ff.oe edi.elic.l.qd fi fugitiuus.§.apud labeoné. inlli,
ad.l.aquili.^.i.^n culpa enim eét fi nó cuftodiffet ottea que co
flodiri folét f? itatióes cuflodiri nó folét § in culpa nófui'r.ff.
cómo.l.nó folent ? il!e g oedit pános fuos feiebatftatione?q
lis erat ? quo foitis quare gfifeiebat llationé malam D. bac fi
bi pános eft enim ípurandu? fibi q oedit.ff.cómo.l.fi. nec eni?
tenef qui ré viciofam fciéti vendidit g nó tenef q res reponit
in loco pl'ueto boi fciéti nec eft iputádum illi q accepú g fecii
qò alij faciút nec potuit mala cullodia fibi facere oánu? vt im
putef fibi inbcrcia.ff. cómo.l. ad eos plus oico gp furtum poteftfineculpa fieri quo cafu qui per furtum perdiditfineculpa pdidit ar.ff.oe fur.l.eum qui marime.qi perdidit res fuas
ar.ff.oepo.l.gjnerua.§.ft.?.ff.oe contra.emp.l.quod fepe.«.fi
res.ljg pars altera Dicar cp culpabilis fuerit^befculpa.ff.oe
adminiftratio.turo?.l.cirograpbi8.ff.ad fille.l.i.$.fi. piobef g
gp ilia eftftatiopfueta 7 cp in ea publice pfueuerunt boies po
nere veftiméta 7 cp iter àfs ftatióes ifta bona é ? bòa 7 fida
reputai 7 gp ipfe futot pdidit ét res fuas 7 alienas 7 gp ilio fe
ro illa veftiméta pofuerat inftatióeficuté a futozib9 pfuerú 1
fi oef libellus petaf er q cá quo iure agaf.á&artinus ò fano.
CTiv.quero an q releuafp cafum fottuitum oebear.pbaregj
ebfqj fui culpa euenit.©icg> fi gdem ^batur modus caufalis
ptingentie verifimiliter piunctus cú culpa vt furtu? qò vt pio
rimum ptingit culpa male cuftodiéns.l.cu? ouobus.§.oána.ff.
pio io.'Bel incedium qò vt plurimum ptingit culpa male v i gilantis.ff.oe peti.7 còmodo rei vendi.l.fi védita.ff.ad.Laqui.
.l.fi feruus ferunm.$.fi fomicarius.tunc non fufficit talé cafu?
piobare qin culpa piefumif pceffiffe? infuiffe cafuiPn»36aU
in.d.l.fi creditoi 7 ibi ponit qualiter piobef incendio?finecui
pa 1 qualiter pzobetur furtumfineculpa*
e
C $ v i . q n e r o p vnius er focg© cutpam wmnnm Mtoj eft in
qbufdam rebus focietatis.an cópenfef cum lucro in quo fui
induftriá focietas aucra eft vide fupza pzorima pte pzincipali.
OÉvg.quero pcta eft focietas inter titiú i feium locaui mea
oomú babitádam pzo certo tpe cuiltbet eo? infolidum i pirn
eipaliter qua oomum pzediett titioa i feius¿miferút mibi re
Iar3re libera a erpedt'tam i allignare mibi eá modo tiriusfo
Ius babitauit toto ifto tpe iftam oomum fs feius non babit«
uit mó oomus cóbufta é a nefeif cuius culpa querif an poffit
agi ? feium qui nó babitauit nam cuilibet fuit locata infolide
g quilibet tenef ad relarádum oomum i tenef pductoz re có
ductá cuftodire i vti ea.C.loca.l.edé. ^tem ambo oicti focg fe
infolidum obligauerút ad relarádam oomum g quilibet intel
ligif iufolidumpmiffiffe relatare oomú pzout qhbct infolidú
pdurit qz in pzecedétibusoicta intelligunf in fequétibus repe
tita.l.ticia.§,idem rñdit.ff.oe ver.ob.t.Ufi titius.oe ope. libe,
i quilibet pducto? ad oiligentíí i cuftodiam tenef .l.fi vt cello ver,f5 verius.ff.cómo.'Z ouo rei pñt pftitui vt ibidé fequif
i piefumif incédium culpa babitltis faetu>l.ig .ff.oe offi. pze
fec.vigi.nifi clare ¿betur prium i ftc cafui foituito nó 03 affcribi.S3 oices fi culpa piefumif t'nbabítáte oomum g nó pze
fumif in eo qui nó babitauit.TRñdeo piefumif culpa in nó ba
bitaute qz nó adbibuit oiligétiam qua oebuit oe fe enim qri
05 qui pa? oiligentem focium admifit.ff.pio fo.l.focius.
viij.quero ineidéter qd fi mea oom9 er modica cuftodi®
eli incéfa 1 oeinde oomus viani eft cóbufta an emédáda lint
oamna.TRndeo incédium qñqj oritur cafu foituito abfqj culpa aliqua 1 túc nó eft addéda afflictio afflitto vnde er tali in
cédio non obligaf.d.l.cú ouobus.$, oána 1 boc cafu vicinus
cuius oomus er erufta vel Demolita cá incédg agere non pót
«ff.ad.l.aqui.I.fi quis fumo.f.quod oz.ff.quod vi autclam.l. ft
alius.f .ell 1 alia 1 ibi erpzeffe no.Birit tñ ^a. bntri.qp qñ p
falute totius vicinie vna oomus oiruif ne ignis oia ruat cp có
tribuédum eft ad iftud oánum p oés virinosficutcúfitiactus
mercium pio faluáda naue.l.ij.ff.ad.l.rodii oe iactu 1 loquif
in Diruto nó ¿nullo 1 vtercpifto? ve? oicít.ljnterdú incédiuj
oiif er culpa:? tunc aut er culpa certi bois aut incerti fi qdé er
culpa certi bois tenef emédare oánum pbuftióis qi culpa ét
in r e s t i a pcedens cafum in re aliena obligare pfueuit.ff.ad
«l.aquili.l.q occidit.§.in bae.i.l.fi feruus feruú.§.fi qs infoia,
qz vnius factú alios non 03 in periculum trabere vt.l.ea lege
,§.fi foimicarius.ff.ad.l.aqui.? ibi no. C C S i át certi bois cui
pa oepiebédi non pót puta colonus in re pducta non habitat
p fe nec p familiam 1 femp abllinuit ab igne ibi faciendo DO.
mum tñ retinebat ad pferuandú rea fu*s non tñ boc cafu eft
poffibile oe oomo in qu3 habitat igne tranfuolare ad aliam
oomum p5 eréplum.ff.ad le.aqui.l.li qs fumo.§.i/t.d.$. eft 1
olia.THó enim eft in culpaincédg ille qui ignes nó fecit nec fa
cere pfueuit p5 ét eréplum in incédio bofpicij leonis qz nó ap
paretan incédium babuerit culpá ab bofpitibus vel ab ertra
citoie bofpicg vel a famulis eius Pm S3al. in.l. ficreditoi.C»
oe pig.act, 1 tunc non tenef oñs prime oomus erufte qi certi bois factum ¿bare 03.l.l3.§.fi.ff.nau cau.ftabu.cu5 ifta actio
er pte puenti meram penam ptineat ¿batió enim 03 effe neceffario pdudens.l.nó boe.C.vnde cognatù.in piefentia. oe
¿ba.^n oubio vo bij piefumunt iguem feciffe qui foliti funt
ibi igné facere 1 ab bis 05 inquiri Veritas oe culpa 1 culpabi
|¿.ff.locati.l.oñs ozieo?.THunqd aút in oubio ptefumaf cafus
vel culpa otto incédio nam plerúqs incédiujid eft vt plurimú
culpafit.Mij.ff.oeoffi.piefec.vigil.ff.oe peri.? cómo, rei vé.
»Ufi vendita.pót Dici gpfinó pftat vilo indicio oe eo qui fecit
ignem 1 oñs erat pfuetus effe vigil 1 oiligée 3» non teneatur
oñs in oubio ar.ff.oe re mili.l.ñ oés,§.a barbaris.ff.cómo.l,
argétum.aiias fi erat bó pa? circumfpectus vel pftat gp ipfe
focus fecerit tenef.ff.locá.l.fi qs fundum.ffi colonus. oebuit
enim effe oiligés in fe 1 familia fua.ff.ad.l.aqui.Ufi feruus.§¿
pioculus.ff.fur.aduer.nau.l.i.ertraneo?aút factum nó pieftat
nec cafum vento? fi pp vim vento? ignis plus folito arfit vt
,d.§.in bec facit.ff.oe incédio rui.nau.Uqui edes ,$.A vero^ú
fua ma.C. ad.l.aquil.Ug.infti.eo.§.capite tertio. 1 ió fi er qua
lítate vel quátitate ignis incédium oitum eft qó pzefumúur p
locom ab effectu 1 oominus vel inquilinus non adbibuit oiligentiá quam oebétadbibere boies follici» tenef oe ifto oá
no róne cuípe.Siaút cafu vel infoztunio boc accidie nó tene
tur.in oubio aútfipftat oe facto ¿piio vel culpa qz tcnebat
ibi pueros qui incéderút tenef alias nó vba funt 38al.iu pfilio qó incipit fi oomus ¿pria er modica cuftodia eft incenfa.
CCíir.quero oedi afina meam in foccitá in quinquénius 1 eft
pfuetudo cp ifinequiquéng oiuidaf afina a fetus vel pecus 1
fructus ea?.1Jnterim afina perijt naliter nunqd rufticus mibi
tenebif ad aliquid oic cp non qz eodé modo effet peritura pe
nes me ét fi fuit tradita ertimata qz in pctibus non ozdinatis
ad oñium errimatio nó facit emptionm.d.Ucus ouobus.§.oa
na.loca.Uig.? boc p regulam traditam.ff.oe pben.emp.l.cum
manu fata.$.nemo.Sed qd fi perijt cafu foituito cui refiftì nó
porait ter.oicit in.d.§.oána.qó periculum eft eòe vnde fi afina erat errimata.r.rufticus tenebif mibi reficere quinqj nas fi
nibil reficeret totum oánum meum foiet qó eft p illum ter.q
oirit cp oánum eft eòe 1 fic aliter iudieamus oe cafu foituito
1 alter oe naturali Pm ©al.in.l.i.C.pio fo.? voco moztes na
les que er aeris intéperie vel epidimia vel fi vacca vel afina
moiif oum parit fatalia aút vel cafus foituiti appellanf ea q
pieueniunt oifpofitioné innatam Pm 36al.tn.l.i.C.oe frutti,1
Ii.erpen.f3 fi interuenit culpa rullici tenef euendare tota quan
titatem qi ante tps oiuidende focietatis tota afina mea eft I5
ertimata fuerit tradita vt piediri fa.C.oe pac.l.fi pafcéda peeoia.Si aút poftep afina oebuit eqU'ter partire interuenit cui
pa ruftiri tenef emendare mibi folum oimidia partem pzecy
z non oánificauit me in plus Pm S3al.in.d.l.i.
2
TXc.quero pone rufticus ¿mifit mibi oimidiam ptem fructuum vacca?:an oeducat erpéfas fumptuum.iRñdeo non qx
fimilis eft partiario colono oe quo iñ latius in.v.parte pzincipali in.rriiíj.q.i.ver.bñ faterer gpficolonus vbi oiri cp aliqñ oñs reficit medietaté ipenfa?quod vr equius róne equali
ta^ feruande qñ colonus alias nimis oánificaretur tñ cogita.
3té inftar focg bs in aliquo vt.d.^.fi in coeunda.-z.ff.loca.l. fi
merces.$.vis maioz.bec tñ ozia e inter bunc rufticú 1 ve? fo
dum qi peras foccite tráftt ad beredé non focietas.l.actione
»«.moite.ff.pzo fo.^té fi moiiunf aialia cafu foituito rufticus
non tenef oño vt.C.oe pac.l.fi pafcéda.fs in vera focietate te
nef forius emédare mediam ptem oáni qz bec eft na focietatis.vtXi.C.pio fo.aut s eftfimplercultos 1 paftoz aut partiarius paftoz pzio cafu nò tenef oe cafu nafr vel accidétaliter có
tingéti nifi culpa pcedatcafum.l.fi vt certo.fnunc vidédu3. v.
qó vero fenectute.ff.cómo. Scóo cafu qñ eft partían9 paltoi
1 túc aut partiarius fructuúfiuefetuum aut ptiarius pzimo?
capirà 1 fic focius Pm 36al.in.U.C.oe fruc.-z lit.erpé. 1 eft ef
fectus qzfié focius vt qz pecoza funt cóicata vel qz puenit vt
eent focg oánum fatale eft eòe vt.d.§.fi in coeúda. S i aút eli
paftoz ptiarius fructuúfiuefetuú vt qt vacca vel pecoza tradú
tur in foccitá cú pacto oe fructibus oiuidedis 1 túc aut funt oa
te ertimate ruftico oe cafu foztuito pierunt 1 eft eòe piculú vñ
rufticus tenef emendare oño medietaté ertímationis vr.d.§.
oána. S i aút nó fuerút ertimate nec apparet oe aio focietatj
pbende.-z tune totú periculú eft oñi 1 bec va nifi paftoz fuiffet
in culpa qz tune totú periculú eft paftozis Pm T^e.-z 56al. in
.d.Uft pafcéda.lHon.n.eft pcta focietas nifi refpectu fructuú 1
fatis eft cp rufticus ponit opera 1 ipenfam nifi pactú vel pfue
tudo faciat tráfire periculú in boc enim Itandú effet pfuetudini qi qó pfuetudine cauef pio erpteffo bz.ff.oe edi.edic.U qó
fi nolit.f q affidua.-z ró quare ertimatio facit tráfire periculú
eft qi facit tráfire¿ficuum.i.cómodu5 náfi pecus vel vacca me
lioiaf in ertimatióe medietas melioiaméti eft oñíalia medie
tas eft rullici 1 ita ptiunf cú oiuidunt foccitam vt.s^s in in.r.
.q.qui s fperat cómodum non 03 fpernere incómodum.C. oe
fnr.l.manifeftiffimi.$.fs cú in fecunda cú cómodum 1 incorno
dúfitdrca idé.f.circa ipfum principale pecus. Cóclude g tres
cafus interdú totum piculum é paftoiis róe culpe interdú totú
oñi róe retéri oñij rei inertimate q pñt cafu foituito interdú
eli eòe periculú róe ertimarionis Pm 36al.m.d.l.fi pafcéda.
¿ í r i . q u e r o vacca fuit oata in foccitam moiif vacca remanente vitolo 3n focietas ouret in vítulo,E»ic gpftcPs glo, in,U
fijtf qnod in verbo remanere in fi.ff.pio focio.
CLirg.quero ouo frairs foctj bnt ouoo fundos coee oiutferuntps vnius fuit etiicra an pkulu? euictiöisfitcöe.&ic g> pe
riralfi euictiois eft cöe qz cii oiuifio vicem pmotationis obrine
nt oicedum e gp b? locü euictio ficut in pmuratione.C.oe reru?
pmu.U? e bee qoedi pmutatio DO vt oes io tenet oe euictio
ne focius i fic piculu euictionis eft coe.vbi gratia fundus non
euictus vs.r.fundus euictus vsfil'r.r.fsfiifta.r.refunderentur
focio cui fundus fuit euictus alteri focio nibil remaneret refu
dunfg qm'nqj i boc fubtili rone qi folum media? b$ a pfocio
Pm jßald.in.l.ft familie.C.famil.ber. i boc intelligo ve? Pm
Ä3uil.De cu.in.d.l.fi familie.qn fit oiuifio p modus affignatio
nis re? puta ego i tu babebamus DUOS fudos coes oiia'fim*
itaep tu bebas mufundil i ego aliu.^ffa oiuifio eft p modus
affignatois i fic fi boc cafu eaincaf mens fundus babeo recur
fum p te pzo pte ma qi n'deoz babere er pmutatiöe qdam at
ego oimifi tibiptem quam babebä in ruo.nö teneris mibij?
pte i fic loquif .d.l.fi familie.qn aitfitoiuifio fingulo? coipo
ru5 vt fi beamus fundu cöem i oiuidimus p limites i p mediu i hoc cafufiqueras an öbeaf euictio otftingue qi ant eai
cif ps mea pp factum tuu i tue teneris mibi oe euictiöe vt po
ne ego i tu be"bamus beditatem coemoiuifimns beditatem i
illo? fundo? qui ibi erat quilibet babuit media certe boc cafu fi emncaf beo recurfu3 oe euictoe vt fi tu an enictione obli
gaffes fundu vel medietate i ideo fi pp obligatione euincitur
babeo recurfum ? te.C.cömo.vtrt.iuXfi fratres.
CLiruj.quero vnus er foegs er vfura furto vel alio maleficio lucratus eft mo oanafcuius oebeat effe piculum an foii p
pnu vel coe vi.s.in.g.q, qtiinte ptis piincipalis vbiclare oiri
qbus addecp fi vnus focio? foluirpde'nationcob ppmm ma
jeficiu illud in focietate no pot imputare qua'uisfintfoeü oiu?
bono?.?ficfa.q? fi vnns fratru foluit pd&iationem occafione
rPPii) maleficg oanumfitppiium no cöe ¿puis beditatem pains cu alio fre babeat coem ita oicit Spec.in ti. oe iudi.i.iiö.
ptc Spe.v.feqmf.$.qd fi aliter.qö Iimita ve? nifi lucru quefi
tum er illo maleficio er quo fuit oänatus fuiffet fociö coicatm
u.g> at er farto.§.fi,ff.,p fo.fiuefitoa'natus a iudicefiueiuiTus
• 3 lacerdote vt qfitfi er maleficio reftitueret Pm ¿fear, fil.in.l.
q>.n.ff.,pfo.eu pzeceprü facerdotis madan^ reftitui oa'num er
maleficio oatu oicaf fnia Pm Ifeoftt.in.c.fi.oe fepul. ? videm
¿SPS» oe vfu.i'n.vi.reliq vi.in.d.y.q^uinte ptis pzincipalie.
ILfrug.quero fibres piis oilapidauit i pfumpfit i viuo pa
ire fubupuit i lufit eeinde ifte p: moituus eft oibus filfis eqIiter inftitun's free ont buic qui fubiipuit q> täto min9accipiat
-7 in pte fua iputet nunqd pnt eum copellere vf cp non. qi o l
num oatu viuente patre no venit in Ifta actiee.ü puto.s.f? ft
Colo.ff.fa.ber.^tem vr g? ti remitiere pateret piunctione pfo
na? ar.ff.oe .pba.l.pcula.i ideo vr q? cu pater nibil oirerit i
lefto gp fratres nibil pofii'nt petere.C.oe inofft'.teft.I. oimodo
-z.C.oe reuo.oo.l.fi.^n prinm vr.ff.oe pac.l.tres fres. oic Pm
fi3uil.aut ifte filius erat emäcipatus i tuefiuepfideremus cri
men fi penafiueobligatione fiueerercitiu obligatio ifta ftati?
nata eft vr.ff.oe fur.l.fi qs vrou'.i io cum fuerit qfita actio pa
triille p: mou'ens ad bedes trafmittit actionc.ff.oe pziua.oelic.l.i.i io ad quelibet pzo pte ptinet ilia actio.C. oe bere.ac.i.
fi adnlta.fi aut erat in pta'te non fiiit nara actio f? obligatio lia
lis.l.ferui.ff.oe fur.i io oicit ¿3uil.De cu.cp cu non fuerit nata
actio fj folum patri n Jli'ter obligatus bedibusno fubuenitur
ope actiois fj opeppenfatiöis fozte alg pcepiffentfructus v l ira qua oeberent i ifte agat poterut opponere copenfatione?
•ff.oe pdi.inde.l,frater a fratre.ff.oe copen.Lid quod nä.ff.oe
neg.geft.l.ig.§,fi pupiHus.i intelligo cp veniat folu in ppenrattonefimplumno ouplü nec qdruplum.ff.fami.ber.1. oano
pmtffo.ff.pio fo.l.fi id qö.§.fi filius.no ob.l. tres fratres quia
ibi fuit factu furtii poft moite oefuncri f? ßuiU in.I.incerti.C.
fami.ber.-z 36al.in.l.filie cuius.circa fi.e.ti.vide36aJ,in aute.
ertefto circa fi.C.oe colla.qui aliter vf oicere.
t L i r v . quero DUO funt focg qui bnt oomuscoem vnns corn
mittit Delictum pp qö 03 oeftrui oomus 1 comittens Delictus
"3ptem mferioze an iota oomus oebeat oeftrui piimo vr oi
tendu $ oebeat oeftrui,I,bactenus.^'.oe eo ope.ff.oe aq plnf
ar.fa.l.plautius.7.l.linea margarifa?.ff.ad.l.fal.5n prium facit.Iífi cóem.ff.quéad.fer.amit.ad boc.l.eum q.§.p:o pte.ff. oe
bis qbus vt indig.-z.l.g.C.qñ 1 qbus quarta ps oe.i.l.nó arft
pIius.$.fi.ff.oe Ie.i.36ar.in.d.§.oe eo ppe.oicit qñqj ad facié
dum qritur ante fniam.qfiqs poft fniam an erecutionem qnq?
poft erecutíoné piimo cafu qñ aute fniam pone g? qs vadit 1
ouditptem fuperiote 1 petit cp iuder no pzonnnciet oomu oe
ftrui 1 tunc iuder fi vult pót cómutare penam oeftructióis in
alia qi eet incómoda alterius pris.l.qd g.§.pena granioz.ff. ö
bis q no.mfa.Pm Cy.i 36al.in.l.i fi feuerioi.C.oe infam.qii
q3 queric poft fniam an erecutione5 qi fuit .pnunciatfi oomú
oeltruenda 1 tuefifcusrediant pié alterius 1 poftea oeftrualur.l.fi poftulauerit.ff.oe adul.i.l.nó amplius.^.fi.oe le.i. i . l .
.g.qn 1 qbus quarra ps oe.Ssfififcuenó vult emere qd ba
beret facere iuder vel ps.J.videbitj.Zertio cafu qñ poft ere
cutione qi oomus eft oeftructa totaliter 1 tunc pót focius p fo
ciu agere qi fuo facto eft Danificatus.vt.l.fi is cum quo.ff.com
mu.otui.-7,l.pe.in ptin.ff.fo.ma.T.I.merces.f culpe.ff.loca. S i
vo vult ? iudicem agere q fecit oeftrui ad boc é aduertédum.
Elut Domas piius publícat e publicara oeftruif 1 rúe vf cp iu
der no teneaf.ar.qi róne pris pót fuper foto oifponere.C.oe
ve.re.fifci.cu pii'ua.có.l.i.li.r. |[ftud peederetfi poneremus fi
feu velle fsfififcusnó vult vtftatimoicá tenebifactóe in factú.ff.ad.l.aquil.l.quéadmodú.§.magiftratu5.nam ler q iubet
oomu oeftrui 03 intelligifinealterius lefione.l.g.fmerito.-j
.§.fi qs a pncipe.ff.ne qdin lo.pub.7.l.impatot.ff. oe fideico.
"•-P b o c opti'me.C.oe bo.oäna.l.i.ff.oe pe.l.impatoz.-7.l.pqna
tes.vba funta6ar.in.d.§.fi eo ope^Öal. in.d.l. <rfi feueríoi.
oicit gp iuder 03 abftinere fe á oeftrnctíóe 1 effe ptentus fola
pfifcanóe qiftatutú03 intelligi abfqs piudicio rertg. vt.d.f. fi
qs a pticipe.ná fi puilegia recipiút interptationé artan'uá fnul
to fott^odia 1ftatutapenalia.ar.ff.oe li.-zpoft.l.cú qdam fa.
•ff.cói oiui.l.fi is cú quo.ff.oe pic.-z cómo.rei vé.I.lectos. 3 I g
oieút cp inferioz tenef pmutare cú fupioie qt> falfum é qñ res
eft eóipp oiuifo.Si aút oomus vel turn's eét cóis p indiuifo
bn poffet cópelli ad oiuífioné a affignaref ei velfifeops fupe
rioi ad oiruendú inculpabiliaútaffignarefps inferioi q non
©írueref Pm JBal.in.d.l.? fi feuerioz.
CTírvi.quero tres era't fres vnus voluít ire ad ftipendium
ñlg fibi erpffe,pbjbuerút ipfe tñ adffipédiami'grauit 1 ab bo
rtib9 captus fuit 1 ab iftis boftib9 fibs fuit fallia ipofita p cui9
redeptione fui fres pígnoiauerút fundú cóem oibue p cétum
fioie.fub vfuris mó cú ipfi volútoinidere qritnr vtrú tallia «
vfura pdicti oebeat í pti ipfi9capti íputari.^alis tallia vr cá
pieta^ eé foluta 1 ió nó iputada i'n pte redépti ab boftib9. C.
oe cap.l.liber.captus.é.n.in cám pieratj folutio fcá.C.ó oona.
•I.fi qsp redcpríóe.C.oe epi.i cle.l.fi captiui.ad boc qnod no.
36ar.oe pecn.le.l.fticb9.ptiuaref fucceffione fi negliges eéti
tali redétióeXótrarius tñ é verius V3 qo folutú é in redéprio
ne et'us fibi in poitioné eius 03 iputari.qt ca ipfi9 capti fuit fo
lutú nec vr folutú aio oonádi boc fentit 36al.in.d.l. líber captus. vbi qrit qd fi vnus er frib 9 é captus ab iftis oe focieta
te q oñr latrúculi.l.q a larróibus.ff.oe tefta.Si ab boftib9ini
micis cpfialter fr foluit 1 ißm redemit pót repetere a fré qñ
fr redeptus pót foluere oe fuo.Secus aút fi nó poffet foluere oe fuo ad boc iducit.d.l.liber captus.fdé ts ipfe in.d.auté.fi
captiui.qd aút eét in parre, vr íec«s vt idé no.in.auté. er teftó
fC.oe colla.? ét in.d.auté.fi captim'.íSt p boc nó ob. pzimo qö
in pri'am pié adduri qi illa iura loquunf in píe pferrim pdicta
funt va fi fres ¿¡direrunr.ff.oe neg.geft.I.néfenius.Ge.ti.l.alimera 1 tenefcaptiuus redéptus babere ratú qö geftú é p ei 9
redéptóe vt oicit auté.fi captiui.? qö no.3ßar.in.d.l.fticb 9 .1
fi qd é folutú in vfuras oí intereffe ipfo? fratrú vt in.c.g.oe
fide.f qö ibi no.p fnno.^nde peludo oíctú redeptú oebere
in poitioné fuá íputare qö,p ipfa redéptóe eft folutú cú ven it
ad oiuifionécú fratrib 9 1 ita pfuluit 00. ©iorrp. oe puño í eó
filio qö incipit.in rpi noie talis tallia ?c.
C í r v g . qro in qóe oe faao qdá mereatoi oecoztonio noie
blafius oúit effendo apud coitoniu cuida vecturali note vannes oe comitatu pufg vis tu ire fabuanú p ouab9 falmis p j
no? groffo? quos béo ibi 1 boc fuit añ pafca natiuitatj 1 oie
g
t m vannes vecturalis rñdit volo ti non poíTum ire ante pa
fea natiuitatj i ipfe rndic vis tu ire feo pafcate rñdit volo.i fic
fuerúc in pcoidia oe veetnra i blafius ódit fibi lf®3 ad boc vt
béret pinos q vanes bita Ka reucrfus fuit oomú fuá i ibi fu
it oieb9 veneris fabati oie cñico i Die lune i oie martj arri
puit iter i iuit fabiianú i oata Ira babuit panos qbus bitta
reuertebaf cú ipfts i cú fuit ¿pe fraetá filio? vbecti obuiauit
qbufda oe focietate oñi ambiofij q aggreffi 1 oepdati fuerút
oictú váné oe oictis pánis 1 beftijo fup qbus (pfos oucebat
n ipfas beftias 1 panos fecú ourebát p certú fpaciú 1 p 9 otes
reniuéta fuit vna er oictj beftgs 1 certa quátitas oicto? páno
rú apud certos quo?aliq erát capti a oicta focietate 1 aliq nó
n pté páno? relhtuerút bita certa gettate pecunie p:io 1 ante
cp (pfos relfitue vellét mó oicit oictus blafius oicto vani reftituas mibi pános qt ob tui oefectú funt amiffi.qz nó iuifii in
termío in quo oebuifti ire qi oebebas ire oie lune z tu iuifti
oie martj ita cp ob tui oefectú fnnt amiífi ac ét qn illi oe focie
tate obuiauerút tibí potuifti icidere funes qi illi oe focietate n
poztafieni pános cú iucnilfent alios cú alijs falmis feotai 1 n
ourerút ipfas 1 vanes rñdit 1 oicit cp nó tenef ipfos reftitue
cú ñ amiferit ipfos ob fui oefectú fs cafu foituito 35al.fuper
boc púcto bieuib9vbts pfuluit gp piculú mercaton's fuiffet cuius erát pani 1 ñ vecturalis.qz cafu foituito 1 ñ culpa vectura
lis funt amilfi.ff.pmo,l.fi vt certo.f-núc videdú. a oe re. iu.1.
pctus cú fi.^uidá oo.Snt.pfuluit priú 1 facit mentioné oe có
filio I Q ü . i oicit ipfe ptio oñdá gp oe iure oictus vánes vecturalis teneat" ad reftitutionc páno? 1 oium erpenfa? erinde
facta?.Scóo oicit ine rñdeo ad allegata p S3al,in prium per
modú piilg.Sup oicto púcto -zc.fup quo púcto ^Salite? cófultas é cui9vba funt bec vs in noie oñi amé ptidie pfuluí bre
uibus vbis fup púcto cuiufdá puerfie q eft inrer quédá blafiú
oe coitonío mercatoié 1 quédá váné vecturalé oe cóitatu pufij occafióe quotúdá páno? oicti mercatotis oerobato? oicto
vecturali¿pe fraetá p focietaté oñi ábiofq 1 oixi piculú fuiffe mercaton's cuius erát pani 1 ñ vecturalis qt cafu foituito ñ
culpa vecturalis pani amilfi fút.Ss qdá oo.èlnt.pfuluit pria
1 facit métioné oe pfilio meo 1 oicit cp ñ eraminaui bñ púctú
qóis cú er púctofirneú moia pcefferat cafu31fieé piculú oebirou's.l.qó te.ff.fi cer.pe.cú fua vnlgari ma.^té culpa pccffit
cafus qz ñ fuit iter arreptú p vecturalé in termio.-zfieqi p pa
ctú fecit oi eé in culpa.ff.loc.l.videam9.? qó ibi no. $té oiCie
gp icidtt in angultias eo gp fe artauit vñ fibi iputet.ff.fi qs cau,
.l.g.§.fi qs tñ-^oimaliter aút vba púcti talia funt vs gp oictus
mercato: oirit oicto vecturali vis tu ire fabzianú ¿ ouabus
falmis páno? groffo? quos béo ibi -z boc fuit añ palca natùii
tatj 1 oictus vanes rñditficvolo fs nó poffum ire añ pafea ?
ipfe rñdit vis tu ire facto pafcate q rñdit fic volo 1 fie fuerút
in pcozdia oe vectora 1 Wafius oedit fibi Iras vt béret pános
q vánes bita Ira reuerfus fuit oomú fuá 1 ibiftetitoie vene
ris fabati oie oñico 1 oie lúe 1 oie mart¡ arripuit iter.«c.©i
cit s pdictus oo.ant.q» pita oies p 9 pafea iterpellauit ¿ boie
«2 oictú vecturalé i mota pftituit 1 ét i culpa qi pactú ñ Puauit.
a ió fecit tráfire piculú cafus fottuiti.ff.oe ver.ob.l.fi feruú III
pulatus fuero.§.anfilius.'Z.§.effectu8.'Z.§.nouari.ff.oepoiiu,
,l.fi i alia.ffi.cú fi.Ss falúa reuerétia fua ifte icófideratiffime
loquif iiue púctú infpiciatfiueiuris róné pfideret 05 eni feire
id qó é oíbus notú gp I5 vba oicti pacti faperét certú ternunú
ad tter arripiédú qó nó eft ve?-z ¿ tanto nec iterpellat tñ oi
ctus vecturaf cú puenrio fuiffet fimpler 1 ñ penalis potuit mo
ra itineris purgare, vt no.in.l.fi ifula.-z in.l.magná.§.íequif.t
iu.l.-z fi p 9 tres pfertim in paucos oies 1 cú ¿ túc ñ intereffet
mercatozis.vLl.fi ita qs.§.fcia.cú fi.vulgarib91 er quo moza
fi qui cómififfet celeri ¿fectione purgauit iá piculú ad eu5 nó
pttnet.ff.oe noua.l.quotiés.$.vñ marcellus.ff.oe pdi.fur.l. in
re furtiua.ff. ó ver.ob.l.ptinuus.§.ité q ifulá i fi.-z.l.iterdú.f.
vlti.ff.oepfti.pec.-z oe locato.c.potuit cúfi.-znó ob.ar.oe culpa qz nó e aliud bic culpa $ ceffatio vel moia firn eú 1 ió ean
dé rñfioné fufcipit.f.negatiuá cp ñ é bic pfira certa oies p 9 pa
fca ad iter arripiédú 1 ió nó eli ve? eú ceffaffe nifi «pbaf eus
potuiffe pmode ¿¡icifci a voluiffe.ff. oe fideicó.li.l. tbais.§.i.
gté qz talis culpafiuefu mo» tm fine fu aliò § moia tñ pur
«ari pót.ff.loca.l.ft in lege.f colonus.ver. fi cp paucis oiebus
1 ibi oiat.glo.no.paruá moiá nó pfiderari cú oánú non afferai 1 fi oicaf bic attulit oánú fi moia eé ot'caf-z boc er euentu
oáni.Tftñdeo euétus fuit cafu foituito ñ gp tarditas ¿fectióís
eét ad cafus ozdinata bec.n.vllo pfilio cafib9inopina^ obuiari
pót 1 cuftodia aduerfus vis P 3 ? ¿ficit.ff.oe ac.emp.l.fi ea res
qd g in ifto vecturali culpaf ampli9 oie martj quo iter arripu
it nuliú erat itereffe mercatoiis cátum 1 p pñs nec noua oblichatio fuccefferat 1 ió qó oubiú é fuffeciffe añ amiffam obliga
tioné¿ficifci cú nó folú oebitoiis fcó fed ét fato qs ercufef ab
obligatióe futura.ff.ad.l.ro.oe ia.l.fi vebéda.^.idé iurts <z ibi
n o . S j nec aduertit púctú ná i eo allegai moia vnius ot'ei tm
.f.oiei lune 1 vecturalis oicit nec alia ps oiffitef in púcto q é
foimaius oe ptiú volútate -zcuiftádumé.C.oe ¿ba.l.i.qj illa
oie fuit pluaia 1 t(5s ¿fectiói priú vñ ercufatus é.ff.oe publi.
.l.cefar.oe ver.ob.l.ptinuus.§.cas ita. boc ét cito pót liquere.
3Jté oies lune erat oies folénis qi erat feftú úinocétú oe pfe
cra.oi.iij.¿nunciádúq oielicitú erat feriaré.!, vacare ab ope
irv.q.iig.placita.ficutvacátfabii -ztellotes ita pñt ocio vacare
vecturales qi in bonoié oei faaut 1 ió nó culpanf 1 ió ts róe
moz. ceffantj 1 culpe nó fubfiftétis tú bñficio celeris ¿fectióis
tú ét pp anguftias tpi's 1 ita oico 1 pfulo 1 alias pfuluí ¿ vecturali.Tñó ob.l.ij.fi qs tñ.ff.fi qs cau.qz.bic é nó artauit imo
ederirer ¿fectus é 1 in illo.f é cafus ? alleganté a oebuit me
lius ifpicere ius 1 factú.-z ñ ob.l.ité querif .§.i.qi bic tpe in fe
pgruo 1 opoituno 1 fecuro eriftéte itinere tpe quo iter arripu
it nó in pgruo Is.n.gés cafus fataf oánú attulerit.tñ boc cafu n
culpe pfcribédú eé fupius ¿baui 1 ¿baf in.§.in ererdtu. i . § .
vis maioi.-z in.l.pctu.cum fi.verba funt 36al.in oicto pfilio»,
CSrviii.quero cafus taf ptingit in quodá inftro in quo vn*
focius védidit pté fuá alteri quoiúdá molcdino? 1 claufe referuads pp pciCí nó folutú vltra qfdá ^titatesqs pepigi't pio
eodé pcio fructib9 certi tpis.i.vnius áni reperiút bec vba foi
maliter.Seneaf ét oictus éptoi oibus fuis fúptibus 1 erpéñs
manutene 1 aptari facere oicta claufá 1 locú 1 oicta mondina vterpedierit nec¿ ipfismanutétióe -zactaróe oictus vedi
tozi i aliquo teneat" accidie gp fuit oiluuiu valde magnú 11T0litú 1 oicta molédina irrepabiliter oeftrurit 1 oictá claufas 1
locú¿piium oicte claufe 1 molédino? ¿ifus iutilia reddidit «
multa alia mar ima oána italic Ocó emptozi i oomib9-z terreo
¿pepofttts necnó 1 alijs babentib9 molédina in oicto liberi,
¿ f e ó qrif vtrú oictus éptoi er virtute oirto? vbo? oicto véditozi ad aliqd tcneaf 1 oicédú q> ñ cat's 1 rónib9 infraferipj
tñ ad eaidétiá funt pmittéda qdá q ita naliter funt va que no
pñt negari.Ét pzio gp pp foztuná aque -zptt'nuú eius ípetú nó
pñt molédina 1 daufa in eadé qlitate máuteneri nifificutfuc
ceffiue erpedit reactádo qñ ocftruunf in totú vel Deficit aliqd
nec.n.surriio nifi vis ot'uina iterueniat pferuari pñt 1 é mole
dinúfifeedibus q pferuanf refidédo.ff.oefer.vzba.pdi.l. eus
cebe colúná.gcé eftfifeboi q nó pferuaf nifi p rellitutionem
oepditi vt oicútpbi.ff.oe iudi.l.¿ponebaf.ff.De neg.geft.l. fi
ae beditaria.oe ver.fi.l.ipéfe.tñ qñ fupuenit vis oiuina 1 fui
mé oe celo vel grádo vel naufragiú ipoffibile é ré vel boiej
pferuari 1 id na manifeftú é.ff.oe ac.emp.l.fi ea res.ff.ó ver.
ob.l.iter ftipuláté.ffacrácú fi.CCTfciima igif ró é ifta ille q
¿mim't fcni bois ñ tenef oe facto flumis qz ñ ¿mittit fcni flu
minisqó vi oiuinaaccidit.ff.oe oá.infec.l.fluminú.|.feruius
ibi flumis -zc.i.l.dániifecti qdá ibi vi ertrinfecus «zc.vbi éca
fus adlfam.ff.de re.iur.l.pctus.vbi é ét cafus ad Ifam. C S e
cúda qz cafus foztuit9 nó fuit ¿uífus <5 nó tenef ¿miffoz de ca
fu foztuito.l.fs 1 fi qs.f.qfitú.ff.fi qs cau.UC.pmo.p £ i . 1 eft
ró qz er cafu nafeif erceptio 1 future erceptót nó intelligif qs
renúciare vt no.í3nil.de cuXd.f .qfitú.C^ertia qi iftecáus
fuit ita repétus -z ita ifolitus « piculofus vt ira dei pon9 cp na
cafui piuncta videref 1 tftt cafus q ercedút vfum 1 pfidersn'o
né bumaná nó veniút in ¿miffióe étfieét ¿milìus cafus.ff.ó
pben.emp.l.fiftulas.§.fruméta p y£>ar.a no.ff^e neg. geft.U
cú alicui •z.ff.ad.l.aquil.l.qucadmodú.^.in bac iliud.invbo fubita.ibi ter.crpffus.'Z.l.fi putatoi.ibi cú diuinare.-z in.l.fi qs fo
mo.in vbo magna vi.-z i.l.fi er plagijs.§.fi.in ^bo cáu magis
§ culpa.? ¿uü<de cu.allegat illú.$.fruméta.lp cafu bui9 qóis
¿n.d.$.qtiefiftihi,cratiarta q: emptoz non fufcipit in fe pica
Inni i j quidam cura -z follin'tudiné focialé epurò fuo fumptu i
iriciatu ed folu (lue area vii boc oetrimétii nó venit cui viciu
foli pmifcef et fi eét fufeeptu piculum. vt.ff.loea.l.opus.? ibi p
38.ir.mulK> magia vbi piculi nó é facta mério. C ^ u m r a qz
irte cafusfiti'seft cafmati vbi folu.i.area vadit in pfnndu i li
beraf oebi'toz.C.oe iure empbiteo.l.i.na 1 bic area cprnm ad
vfum molédini i fubftitia eius mottoa eft i ibi refici nó pór.
C S e r t a qz irte cafus appellar"tépeftas q nó venir in petn ni
fi ce eafiatmétio fpaliffima.ff.oe publi.l.cefar.•z.l.tj.f, pe.ff.
fiqs cautióibns.GTSeptimo qz ob oi pmiffione fatti inrelligi
tur erceptus cafus fozraitus nifi oe eo notati? fiat mério vt ex:
£ffe no.26ar.ff.oe ver.ob.l.ftipulatio ifta pofi pzin. na3 tiali
ter boc inefi.CTi0ctauo qt ofs pmiffio facti bs banc tacita có
ditionév3m'fi iufta ca ipediat.ff.oe ver.ob.l.in illa fiipulatióe
fi JKalédis p jKòar.^té intelligif bec pditio g?ru efi mibi pof
fibile cuftodia.ff.loca.l.in lege locarióis.in auré.vt iufiuradum
qd pzeftafab bis in ouob9locis in ter-CTl^ono qz cafus oe
ertinetóe aree é cafus incogitatus qz nunqus alias' ptingit i g
cogitari nó oebuit io pmiffoz non tenef oe ver.ob.l. inter fii
pulantem.§.facra.ta enim infoli'ta aduerfamq3 fortuna fpecta
re nó oebuit.CTSecimo qz errinctio fubiectt' ertinguit fubfta
tiam rei in oifpofitioné bois.ff.oe Ie.ig,l.ri.§.fi ré.ff. oe folu.
•!.q rec4.aream.ff.0e vfufruc.l.g.'C^ndect'mo ille q .pmic
fit manurenere parieté ad fufiétandii onera vicini fi paries ca
dit tenef reficere parieté eùjfmodi.i.eadé'fpecie id eft foima 1
qlitate 1 idé intelligaf.ff.oe fer.vzba.pzedi.l. eu oebere eolu
na.qi oé foto? b3 tacita pditionéoe pofiibili.ff.oe ver.ob.l.in
terdu.'z.l.fi bó.p 36ar.? oato fpatio legttimo oe ver.obti.l.i
ió.iXprinuue.f.ité q infulam.-z in code loro.^n àlio.n.ron te
nef reficere nec aqna fubfequi.ff.oe aq quot.l.boc iurc.<$ fi sef
vbi eft er£fiu.<r©uode«o qz illatfbavt erpedi'erit qnodda,
téperamérufunt abfolute locuti'óis vt rediga nf ad arbitrium
1 fenfum boni viri 1 pzio oico gp oicrio vt feu ¿Hit idé eft o i crii qdficut tps reqfieritficutpp tpe erpedi'eritficuteqtes oictauerit.C.oe eden.l.edita.ff.oereligiofis.l.fiqs fepnlcru.§.fu
ptus -z.l.vtfiqs.§.fi coIon9.ff. vbi pn.edii.ocbe.l.ii.^.modus
aut.ff.oe ererritozt'a.Uucius.fqre eft modus in re b9.ff.oe.v»
ob.l.fi ira qs.§.ca lege.C.oe fronte 1 fribut'.l.p locis 7.l.me
diteranee.li.r.C.oe nauicularue.l.cu nauiculario?.in vbo p?o
mercedula.Sed oé qd tps erigit oe neceffitate Tfpzo volitate
pfequendo? fructuu facti?ftiirp oictii emptoiéficutnoroiiu é.
CTi£>e«motmiog> tres funt cafus. •"Jjbzimus manutenrióis q
fignificat puctaliter eudéftatii1 cudtlfitu1 eandé qlifaté. © 5
qz boc eft pcife ipoffibile oe na in aq q femp rodit 7 fp mone
tur.Sequif fubiucriue 1 trafittile oe pzio capite pctus inde P5
caput ipfius in pacto poffibili furrogatus loco ipoffibilis V 3 1
actari facere.S? pone gp ifiud Pm impofiibilitaf pp eo? nam
qz non pót aptari eodé vel fili' mó certe ifte cafus é obmiffus
oe ver.ob.l.qcqd aftringéde.vnpfidera ozdfoé fcripture.nam
pzia ps incipit a manutenróe 1 qz nó pót effe multii Duratura
p fe ipfum.trafit ad frds caput.f.ad aptationé 1 fi ifiud fee?? ca
put eét poffibile in eodé loco 05 reaprari. S i aut nó eft poffi
bile ipolìibiliu nulla eft obligario qz tpoffibiliu nulla sft foln
tio a nulla erecutio vtin regula.iuris.nemo.n. tenef ad ipoffi
bile oe ercu.ni.l.titius.§.fi.ftem vbum manurenere fignificat
erpéfas in reficiendo nó in faciédo aliud nouu alterius generis edificsu.Stc fi marimsbs in ooté molendinu tenef refice
re 1 lapidee amota© reponere.l.i.infi.ff.oeipeufis in reb ? oo
talib9 factisjió in tenef facere turrim lapideam vel pilaftras
ad folimdiné molendino?.vn leges q loqunnt'q» vir tenet" Io
quunf in reficiendo vel loquuf in moderatis eipéfis que pnt
fieri oe frnctib9 ootis.ff.foluto matrimonio.l.fi cii ootc.§. fin
aut in feuiffimo.cu enim nefeiaf quaro tpe matrimoniò fit on
ratu? nó tenef ancipite erpéfam fscrre oe fua burfa I3 faetaj
poflit repetere farit.C.rem in 0fenti ^.f5 nec ob ipenfas.pa
in cafu nro neceffaria nó funt.qz obligatio eft limitata ad certuni lorn 7 vt ita oirerim ad locu loci.CT©erimoquarto quia
emptoi nó pmifit vendirozi tenere molendinu marina« nec pp
mifiteireficere nec reacqrere molas vn fi edificius qt> oz mo
lendinu 1 daufa fuiffent infigurain nulli frucras fuiffent pce-
ptùi FoilTent frurtuà eque perituri ideo non tenef Jf.ad.l.ro<
oe iactu.l.fi vebenda.§.ide5 iuris. ibi no.plene in.I.qò te.ff.fi
cer.pe.p alios a 36ar-Scut fi pmitto abbati manutenere cápaníle qd nó afferebat fructus remoris cápanís nóteneoz ma
nutenere cápanas nec reinlìrumctare cápanile lj parrocbiani
nó audiétes cápanas nó vadát ad ecclefiá ad fariédú oblarócs
vt.l.qcqd aftringéde.ff.oe ver.ob.fi funtoefiructe vel vi vèto
rú erepte nó teneoz nec pót mibi Dici tu oebebas nouis poto
nibusfirmarevel oebebas claudere feneftras cápanilis qo fi
fuiffet factú véms nó erpoztaffet eas.feec.n.ambages fonti,
ri.circa mediú.C.oe fenté.q pzo eo qtì intereft. "^ozzo mola
q mobilio eft nó 03 refici meta.i.inferioz ps mole q é infira
1 imobilisé.ff.oe fundo inftructo.l.cú odanióis.§.afina3. fm
nam cafuií illius.^.vñ cafus ptingés in mola nó ptinet ad oi
cmmpmiffozé f3 ¿Ile folus cafu6 fufficit ad ípediédú redditus.
C^ecimoqnto qz realiter 1 ^pzie loquédo ét fiqs .pmififfet
reficere macinas 1 alia infira vtibilia molédini qo bic ,pmtifus nó fuit ñ tií poffet oici ilfud qd alibi oicit iurifcófultus ve
tera erplicare 1 pferuare put equi eft neceffariú é noua tñ in
eboare mibi neceffe nó eli.ff.oe neg.gef.l.ná 1 feruins.$.fi v i
uo.i ibi é cafus gp manutenerefignificatvetera.i. ea q 0I15 po
fita funt in fubftátia nó noua qz idé eft oictii pferuare 1 mano
tenere, vñ oemófirat pcedentéfigurasloci.^utappzobat.I.ra
ptibilia polla.-z.I.in lege.ff.oe pbé.emp.Cè»ecimoferto fi re
feramus nos ad arbitrici boni viri gp iacet ielufú in vbo erpe
dierir.ff.oe fideicómif.Iiber.l.tbais.^.lucius.T ad Itbzá iuliicie
pfiderandií eft gpfinaliscá ilitus pmiffióis fut't gp oiitus vedi
toz oebebat recipe fructus illius anni vñ grafia fructuu illius
ani bzeuis tpis fuit oinú cp illas erpéfas q ptingerct véditozi
X> referuatióe fructuu facérct emptoz folus.-z bec éfimplerve
ritas 1 nibil aliud fubfiátialiter fuit oirtú nec cog tatú ad búc
S fenfu3 verità^ trabédus é fenfus fcriprure 1 iftud fonare 03
P viuam rónem.nas oís qui occafióe fruemú bzeuis tpis tenef
agnofeereonus erpenfa? nó tenef facere erpéfas ad ppetuJ
rei vtilifaté fe eas oemú q funt gratis pfequendor fruciuus 1
qs pfueuit facere ille q bs pfiderare folus oe fructibus illius
tpisficutfieét copfimatoz q boc pmitteret.ff.foluto matrimo
nio.Lfrucms.ff.oe vfufru.l.bactenus.boe na.36ar.ff. oe ipen
fio in reb9ooraIib9 faais.l,ipenfe.7 p nota ibi p 36art.oecidíf íftepafius.C^zeterea cíí querif vtrú oebitoz q nó obli
gauit fe erpffe ad caffi foztuitú teneaf oc cafu ©icunt gpuil.d
eu.i Ci.lRap.i 3lg oocrozes in.^.f? interdü oiftinguendú fore.lñam aut nulla culpa pcedir? nó tenef oe cafu ? iftum articula pfequif ©í.oe verb.obli,l.ptiniiUS.§cú qsíHut pcedít
culpa 1 tue refert.Sut tila culpa nó inflruebac cafus.i nó tède
bai ad cafus 1 nó tenef ff.qd viantclam.l.fialius.^.é-z almd
•i.l.nó oé.oeftamlibe.SIut erat ozdinata ad caffi 1 tue refi rt.
Sut talis culpa nó vem'ebat punienda er na pctus vr in culpa
leuiffima in perù vitro citroqs obligatozio qui eelebzarur gratia vtriufqs 1 nó tenef .ff.cómo.l.ft vteerto.§, mìe videndú 1
no.ff.oe neg.geft.l.fiue bereditaria.aut purgabafp actionej
er eo petu 1 tue refert.Sut cafus nibilominus ptigiffet 1 boc
eft certú 1 nó tenef vt.ff.ad Iegé rodiam oe iactu.l.fi vebenda.§.idé iuris a,\,i in rotú.oc ipenfis in rebus ootalib9 fac^.
1 oe act.-z obli.I.is qui.aut certú eft gp non prigiiTet 1 tune te
nef .ffcómo.l.fi vt certo.ffs interdú.aut efl oubiú 1 tune re
os abfoluif.C.oe pig.acti.l.que fozfuitis. Ssbiciifto empto
re nulla oepzebendif culpa 1 marime qz oe tam fubito 1 oi
ninc) cafu no potuit oiutnareficutoe multis ali;s quepringerút in cinirate 1 iu oomo fua.Cui pót vici piopben'sa quis te
pcuffit.Cer bis apparet gp ille q oicit cafus vernile p culpa
cómiffasin obmittédo 03 pbare gpfiülud nó fuiffet obmiffus
cafus nó ptigiffet cp in cafu noftro pbare falfum p re? nam é
1 ipoffibile 1 fi vírerffpbare vcrirafqscccolta fide pót ondi
nunquá caruit fuffragi'o 1 in pzudentia re? merita nó pót immutare.Si oiceret tu emptoz potutili 1 oebuilli facere tu.fcis
te mériri marime qz nec inftrm boc oirir nec vba aliq oe boc
fuerút nec fuit oictú nec cogi'tatú. C 7 i£go credo gp ipfe alias
fit verar 1 qo in boc erit.Ss fi falloz in opinione mea 03 00
lo médatio 1 malitie fue refiftere p vi'as 1 modos q fequunf.
1 ce iure,CJ£t pumo qz oís pmiffio Determinata Pm locuj
e
ig
¿ta Detcrminate ínclodft ílltim fpomnem alinm ercludit.ff.oe
co qó certo loco.Mg4.ft quia ita verficulo quéadmodum. S 5
boc opuapmilíuin fuit oeterminatum loco.f.loco molédino?
1 clure,€Cnña3 locu6 piedícaf oe pte iureriozi rei non oe par
te ertrinfeca 1 remota 1 que eidem cozpozi non coberet.ff. De
ver.fig.I.locus.vH er »pío inftro colligif veritao.Jftem nó tenefquia facere erpenfam oubiá.SJubium enim erar p ípfam
re? nam an fperones effent pzofuturi vel nó vñ oubia reme
día nó tenef quia adbibere cú fumptu nec ¿ incertis fuum pa
rrimonium certú euertere. Ulnde in oubijs oicit ler gp tutius
ed nó nauigare 1 tutina nó edificare ¿n arena. Jlmmo plus qz
ipfa ventas oeclarauit eos non fuifie^futuros.^té fperones
nibil faciút ad clttfam q fuit verfa ín ruina nec ad lectú fluminís q fuit barenatus adeo qj étfimolendinafterilTentin pede
tñ non madnaflent.CDJÍte coptumatozes erát eque migraturi tum pp Diluutum 1 arenationé alueí 1 elafe tú pp macínas
1 alia vtenfibilia q Deficiebát in molendínía q non tenebatur
reficere Dictus emptoz 1 fic nullo mó interfuit nec intereft Ditti véditozis fperones factos fuiffe nullú ei cómodú erinde la
turí.^tem véditoz pbas 1 nepbas pariter colít. C X e r t i o q*
qui .pmitttt oomú non tenef facere alia edíficía q> ipfam 00mum étfipzo illa alia pueniaf ad oomus vñ non tenef ftrue
re viam.lét qui ¿milit facereftagnumnon ppea¿mifu facere viam 1 aque ouctú.qz oiuerfa cozpoza funt.ff. oe erceptio.
•W3fiante.i£rpéfa eni3 Diuifa eft 1 oiuerfa opa.ff.oe neg.ge.
•Leu actum4.fi.-7 pp vnum onus non teneoz ad ouo étfifepe
rari non pñt.Sicut fi ego ¿mitto ponere tectum in oomo nó
ppea teneoz facere parietes I5 tectusfineparietibus poni non
poffit, vt.l.eú qui edes oe vfucaptióibus.lj fuperius nó poffet
effefineinferiozi.qz non pót fuftentari in acre oe oáno infe
cto.l.qó pclaue.^nde qui¿mittit manutenere tectum non fi*
pterea¿mittit manutenere pañetes? qui¿mittit manutenere
molas non ppea pzomittit manutenere molendinum qz q u i ¿
mittit accidens nó pzomittitfubiectum fuú nec econtra.Hnde
ñ pzomino feruum in genere non ppea pzomitto effe coquum
vel tertozé vel molendi'nariú oe le.i.üegato gnaliter.?.l.ricie
tertozes. (T^uarto qz verbú manutenere non fignificat ma
nutenere per aliqó aliud a remoris adiunctum qzficpoffet o i
ci tu oebuifti fup illam clufam facere aliam qó eft falfum naj
ita non pót oici tuoebebas manutenere p aliud accidens fepa
ratim a re fs per modum pfuetum in loco ilio tm vt.l. venditore/i pftat.cóia pzedio?.? bicnunquá fuerút fperones. "Bti
de qui pzomifit aaótiare molendina non tenef facere fperones inconfuetos 1 infolitos qz oe infolitis nó intelligif cogita
tum.l.mella.^.i.oc alimenti* 1 cibarijs legatj oe aqua plu. ar.
.l.fi pzius.§.recte.verfimó enim vbi eft cafus ad litterá.CÉt
pfirmaf boc mozibus ciuitatj 1 equüate nali que penis bone
fidei interpzetaf vt.ff.pzo foJ.fi focius pzo fUia.TRam qñ quis
copmmat molendinú molendinarijs pzomittit pferuare ipfus
macinans.Si oeftruif non foluiffibicoptumumnec tñ pdem
naf oñs ad intereffe f5 fiat in fufpenfo oonec reficiaf qz ifta é
natura pctus. vt.l.babitatoze.*.l.fi fundus locum.ff.qñ oies le
gari cedit.l.firmio.in pzin.CT^uinto qz in ifto pctu non venit
leuiffima culpa nec p eam cafus nedum cafusfimpliciter.l.ft
vtcerto.f.nunc videndum.-ff.eómo.'z per J¡6ar.in.l. quod ner
na.23ar.et notat in.Utiam4.l3. fo.matrimonio.i eft erpzeffus tertus 1 glo.ff.locati.l.in ñaue faufel14.fi ita. ?,l, marcius
7,l.fi merces.$.vis maiox.74.qui colúnam. C S e r t o qz non
tenef quis infolita aggredi.ff.oe nego.geft.l.fi negocia, iñam
qui pfueta facit ab omni culpa ¿mmunis eft vt P3 in queftione oe equo relicto in pafcm's 1 puto bonamfidemcum induftriá quam oedit ei oeus fufficere.ff.oe neg.gef.I.pzoculus.ff.
oe condi.7 oemon.lquíuis.i notatur.ff. oe iureiuran.l. eum
qut.$.in popularibus.CTSeptimo qz fperones a oomino an
te cafum fuerant p oictum emptozem pzeozdinati 1 pzo rato
03 baberi qz fuit vtiliter geftum ac etiam incboatum.ff.oe ne
go.geft.l.pomponiue in negocio.in verbo 1 que tñ. 1 ibi piene notatur.Bnde nulla culpa é fi foztuiti cafus iniqnitas operam bene incboantj euenit.ff.oe neg.geft.l.fed an vltro.§.i. , j
.$.fi.7.l.fucceffozi eius.§,fi.immo pzo facto babetur quod vtiliter inceptum eft nedum ad excipiendum fed ét ad agendum
cafus eft ad litteram ibi. CiQctauo qz fi tutoz pzomittit rem
pupilli faluam foze ideft manutenere.£t ponamus cp ifta res
fit nauis 7 mergaf tempeftate certum eft eum nó teneri.C. oe
neg.gef.l.tutozi.oe vfufru.l.arboiibns.^ nauis.multo foztius
idem in focio reddítuum 1 in quolibet bonefideicontractu.
CTlHonoqz verba oebent intelligiPm naturam contractus
oe vfuris.fiftipul3tus.S e d oe natura iftius cótractus nó ve
nit cafus nec etiam culpa leuiffima fi qua fuiffet.ff.locsti.l.fi vt
certo.fnunc videndum.74.q0 vero fenectute.non gp nifi mé
daciter 7 per calúniam oici poteft non Pm veritates. ( T l b z e
terea ifta verbaficuterpedierit.f.pzo tempoie.TRas buie ver
bo erpedit femper intelligitur annerum tps.l.i.in. pzinci.ff.oe
erercitozia.Ét eft erpzeffius oe verbo.obli.l.contractus.^. ité
qui infulam.oebent ¿ntelligi in boc actu focietatis fructuum.f.
vtriq5 parti nó vni er focys.ff.pzo fo.Uctio4.labeo.vbi é er
pzeffum i.ff.oe folutíonibus.l. cumftiebus.Hnde ifta verba
funt tiriaca cétra venenum.qz arbitrium boni viri infertú om
nem micbinationem ercludit.ff.oe pzocu.l. non cogendum.§.
at qui iuftas.-z.l.lucius oe erercitozia. <T©ecimo gp nibil oe
fperonibus fit pzomiffum vltra omnia pzedictaficpatet qz qñ
copula cadit intra actus ouo? verbo? quozum pofterius poteft aliud infozmare 1 qualificare certum eft cp infozmat illud
.ff.oe vino legato.l.fi.§.cui oulcia.7 oetermiat 1 reftrígit ver
bum indefinitum oe ver.fig.Lfi cum fundus. 1 pzecifum verbum recipit namralem 1 rationabtiem modificationem.ff. oe
oper.liber.l.cum libertus.§.in omnibus.-zfimiliterqñ copula
bs in fe limitationem localcm totum antecedens intelligif oe
eodem locooe penu.lega.Lnam qó liquide4.fi cui penus.SS
bic oicit 1 aptari facere oictam clufam 1 locum totum referf
ad intra locum 1 ad effectiua loa 1 oe fubftjntia eius oe pbé
da emptione.l.pacta puenta.-zficoe folo acconcimine intra lo
cum nó De fperonibus eft oictum. C £ t nota cpfialiquis ali
ter interpzetaretur inftrm intentare! falfum re 1 pfilio pzeter
qj notarius boc interpzetetur oa appellationibus.I.ab erecutoze.quem credo veritatem oictu?.CT5 i e m querif cum iftud
oiluuium fuerit oie vltima octobzis 1 ifta molendina eént co
ptumata pzo certis cozbibus frumenti annuatim pzeftandi oe
quatuoz menfibus in quatuoz menfes tñ in bieme pa? fructabant fed pp eftatem qfi totum coptumum pzeftabát que eftas
tota erat tranfacta vtrum coptumatozibus oebeat remitti coptumum pzo rata numeri oie? pzeftanu'um oe bieme an pzo
rata qualiratis oie? babito refpectu ad vtilitatem verbi gratia.^one coptumati fuerunt pzo quinqginta cozbibus in ella
te.Coptumatozes lucrati fuerunt quadraginta cozbes De fructibus.^nde pp femeftrebiemale non pdidere nifi oecé cozbes.Stn fub pzetenfione cafus oebeant lucrari 1 locupletar!,
©ico non fed 05 pfiderari qualitas oie? arbitrio boni vi*
ri vt in boc alio eremplo.X-ocaui tibí oomum que erat in nú
dinis pzo vno anno pio oecem in toto anno. Sfft3 oomus nó
erat vtilis nifi octo oiebus nundina?.tu babuifti illos octo oi
es qui funt finalis cá penfionis Ì5 oecima oie fnperueniat cafus migrandi non tñfiettibt remiffio péfionis tricento? quin
quagiBt3 ier oie?,l.quod fi oomos.ff.locati.íed arbitrio boni
viri.Jitem fi lorarem ttbi vineam oemenfe feptébjis fi Vno
anno 1 recollects parte vindemie migrares pp bolles non fi
pterea pzo numero Die?fietremiffio mercedis fs pio vtilitaté eoium.arg,oe ver.obli.l.eum qui certarus in pzincipio 1 no
tatur foluto matrimoni'o.l.oiuoztio.Bbi ergo vtilicas peruenit tempusfiniendelocationis effeaus vtilitatis pliderandus
eft non numerus oie?.£r quo fequiturqj nec emptoz oe quo
in pziozibus fit mentío etiam fi erpzeffe cafum fufeepiffet tene
tur nifi quatenus in bieme poffet fructificare ipfi vendirozi 1
non pzo eo qó frucrificatú eft in eftate pzecedén 1 iftud eft ,p
poztionale ad iufticiá.C^tem querif pone gp oictus empto:
fufeepiffet in fe cafum foituitum 1 ocm aduerfam foztunam 1
cafu molédina funt oeftructa vt pmittif 7 tpe cafus cozbes fra
menti valebat DUOSflozenospoli vero valebat D e c e r n có
fideretur tempus cafus foztuiti an tépns poftea fequens. 1 DB
co gp tempus cafus metitur intereffe quod eft in Dieta pzomif
fione.qz pzomiffio ad illud tempus referrar quo incipit effe in
oblivione. 1 poftquá intereffe incepit effe in obligatione f a ,
età é nooatio.ir.oe noottioibn0.1.fffdu coznelianu.0ficconfi
deraf tps códiriant's.i.cafus foztniti in codinone poltri in quo
« f u pftflit obligatio nee pót poft rem peréptam cafu crefcere
obligario ? intereffe boc notaf.ff.oe negocys geftis.l.fiue be
reditaria.Jté aliud efl fubfeq periculü fotiune aliud fubfequi
periculii vere culpe i nonfictevel imaginarie.^ottuna.n.oa
«u oat in fpe i ideo fpes foli ewimada eft etil fi colpe caute
alia effet qd ecótra non eft ve? nifi culpa babeat in fe oolu?
v e ? vel pief«mptn3.|ita oicut omnes ooctoies i marie oiia
£3uiI.oe cu.in.1.vinfi.ff.fi certum petatur.Cfyé ifte cafus re
fpicit fpé furare perceptionis grämende é fimilis cafot qua
do quis oedit oamnfi in berba frumenti qi eftimatur epti tue
fpes illa poterai vendi ? nibil vltra oebetur Pm veram opi
nioné ^acobi oe arena vt ipfe notat in.l.eedere.ff.arbo? fur
tìm cefarum. B5anc opinione apptobat ^o.Sind.in addinomi
bus Spec.oe iniurtjs ? o$no oato in additionibu6 fuis ibi li
cet.Specu.ibi variet ita oicit 35ald.in confilio quod incipit
3 n fbiifti nomine amen-talis cafus é i quoda5 inftruméto ic.
Orrir.quero qdl mercatoi ferit fequeftrari res alteri9 mer
carotis ? pzoinde oamnificatus eft ille cuius merces feqftrate
funt qt vedi nó potueriit.Beinde reuocam eft fequeftruj i io
der q reoocarozil oiaifequeftri fni3mralitoe oamnis ? inte
reffe nulli feeit mentioné.iBemuj petunf oamna ? intereffe
©pponifgp non poffunt peti qt oe calunia agentis non potei?
queri nifi in eode? iudicio vt.C.oe fruribus i litio erpen.l.ter
minato.C.oe iudicüs.l.fanamns per oocto.CTJfn contrario?
or cp oominus calumniaroi tenef criminaliter crimine ftellio
natus qt eft in oolo i oefiritrituluscriminis ergo eiurlirer te
netur ad intereffe.GTlHa vbicuncß oelicra cócernit rej fami
liaré er eodé oelicto nafdfciuilis ? criminalis.ff.oe falfis.l.q
nomine.C.qn ciuilis actio pieiudicet criminali.!.».? notaf in
•!.fi.ff.oe pjiuans oelic.C£go alias cófului agi poffe per.l.
rem quandl.ff.oe oolo.?.l.fi oleum.£t nunc pfulo q> ille qui
turbanit mercatoté in venditione rerfi quas poffidebat tenef
ei ad intereffe vt notatur ,ff, vti poffidetis.l.fi ouo.f fi.in fine
vltime glo.cui glofe ét fapientiffimi Rare oebét i ibi v deant
n ler.terminato nibil farit ad factu nec id qd notaf inl.fancimus.C.oe iudicgs qz bic agimus oe intereffe rei principali^
qd femper peti pót.Hnde cu p iftu? vt video mcracroìé qui
vocaf ons Jacobus liqueat er ptobaris fnia pio ea lata iniqf
fime 05 emendari ? pfultoz qui p:o ono ^acobo pfuluit con*
fiderauit ptobabiliter vi iudictj moti a principio fed non mo
uédi.ff.oe ifamibus.l.oebuit eni.^Ilud é certu?quod ons
cobus cu nibil piobauerit ptefumif calumniofe mooiffe lite?
»l.i.ff.oe aduocatis oiuerfo? iudi.c.i.oe electióe libio ferro in
fi n e . C f t é non pfiderauit quo iure venia! intereffe qd é rei
pzecium.£ft enim aliudrei pieci ti.SIWud wnpenfa.ff.oe ccndi
tionibusioemonftrationibus.l.quibusoiebue.f.? facit qd
no.5nnocen.in.c.fi.quod metus caufa.^ta oicit 35al.in confi
lio quod incipit.^ cbu'fti nomine amen.qaida? mercato: ic.
CTirr.quero pone cócepi in animo meo erercere arte? clbij
mietendo pecunia vltra mare ? timédo pericula maris emaci
panifiliu3meu 7 oonaui ftbi omnia bona mea.l.oés.§.lucius
.ff.que in fraudé credi.©einde ineepi facere mercantia? 7 om
nia mobilia perdidi in mari quo poteft fubueniri ilice qui ba
bent me obligani5 er cabio.Ctvf gp non fubuemaf quia ad
nerfus creditoies futuros pót ercogitari fraus. vt.l.i.oe iure
fifri.lib.r.arg.ertra ne fede vacate.c.i.CTJn contrariu? vr qs
oolus oedit caufa? buie ptractui 7 qd malo mote geftu eft óe
bet refeindi nec eil equü in lucro motari filiü 1 creditoies oa
nu fentire.ff.oe bis que in frau.credito.l.ait proi.§. bec actio
3aco;bu.oicir cp creditoies futuri babét vtile beneficiti iftiue
edicri.ar.C.oe oona.ante nup.au^.fed i l neceffe Söal.in rob.
oe reuo.bis qui in frau.cre.atte.funt oicit gp bic piefumiif fa
età non folu in fraude? fed limolata qfimularionullis credito
ribus nocet vt no.C.oe repu.beredi.l.y.Secus fi futuri credi
toies eént creditoies er caufa lucrariua ar.oicti.c.i.ne fede va
can.Pm ißm .13al.qui etil querit.^uid fi mercimoniarius ru
pit qui oebebat mibi cenni ego in fuga illii appiebendi 1 accepi centu que babebat in marfubio nuqd egofirnfactus 00
minus iftius pecunie 1 v i $ fic qi iuris auctoiitate erecutio«
nem feci.arg.ff.oe pben.empfio.l.fiftulas.f. fundum.^n ptr®
rium videturq7Ìftampecunia?oebea?confignare ludici vel
faltem notirtcare.TRam fine oomini voluntare oominiii adipifei non pomi nec ob.<S.fundum quia ibi loquirur in legitimo adminiftratoze Pm ipfum Dßaldum in oicra rubiica.
C T X cri.quero capfo: qui tenebat tapera cabij rupit? aufugi't
qui ét erat mercato: mó veniunt oeponéteò 1 pettìt oepofira
veniunt védétes 1 petút pános.aut piccia veniút cirograpba
rij 1 petút fe pieferri veniút vroies 1 nur9p:o oonbus veni
unt qdá pzo vfuris ertoitis.aiij veniút pío furris fibi factis
? inuafionibus veniút 1 alg fimplices piiuilegiati.CT fiSueri
tur quo oídine 1 qbusfitpiius fatiffaciédú.lRñder.16al.in.l.
pío oebito.C.oe bo.auc.iudi.pof.q7 pzius fatiffit oúis rerum
verbi gratia ofponéti fi ertat oepofitú.ff.oe putle.cre.l.fi vé
tri.$.in bonis.Secundo fatiffit véditoii mercíú fi ertát merces reddúf ei merces rancpfingulariterobligatas pzo pzecio
1 fi plus valer illud cedit ad cómodú alio? credito?.ff.oe ac.
emp.l. iul.f .offcrri.S? fi ifte merces nó ertar f? funi vendite
1 alie loco ea? fubrogate vr ét qrille fubrogatefinttacite obli
gate.ff.oe pigno.l.cu? taberná.ff.oe oo.inter v i ? 1 vrozé.l. fi
oonate.§.fi fponfus.^n priú vr gp fola res védita obligaraé
pío pzecio nó alia res empta er pecunia inde rcdacta.ff.oe in
ré verfo.l.gdl.vbi oe boc vr ter.valde notabili6.et ró é qz
pzecúi er illa re védita redaetú non erat obligaram ergo nec
res que er eo emirar.^dé oicit 36al.in pmutatióe qi vbiferi
ptum é in obligatione non fuccedit alia illius loco vt no.ff.oe
ver.fig.I.labeo.?.ff.oe reí ven.l.marer.Snge.in.l.licet cifde?
pignonbus.C.qui po.in pigno.ba.t? gp non pzefertur véditoi
quádo é habita fides oe pzecio 1 vide eú in.l.m rebus .C. r e
iure oo.36al.in.l,fi cú ootej.^.fi mulier fo.ma.oic¡t gpfitép9
véditozio mercatoz pcepiffet fraudé fugiendi qz túc oolus oe
diffet CI5 habendifidemoe pieeio baberi oebet perinde ac fi
non fuiffet babitafidesoe piecio.arXfi qfi.ff.d pig.ac. qz 00
miniú vr remanfiffe penes véditozé.l.quod vendidi.ff.oe cótraben.emp.7 boc fequitur ét Sng.ibi oicens ep er bieuítate
tpis piefumitur fraus vi fi foite oie fequéti arrípuit fogá. ar.
,l.fi vétri.$,ín bonis.ff.oe piiuiIe.cre.?no,in.l.pcft cótractu?
»ff.oe oona.p3 4jmo.ín.o.§.fi mulier.? poft bfpotecarios ve
m'unt oeponentes.ff.oepo.l.fi boíe?.§.r ^ ! t í o veniút oés ci
rograpbarij pío rara an attéra piiozitate qi licítú é oebitoii p
cumulú credito? face oeteríoie? el? pzio? credito? neqj oñin
neq3 bppotbecl neqj pziuilegium babentium.ff.oefeparatio,
bo.l.i.fer contraria Pm ipfum 36ald.in oicta.l.pzo oebito.
<C$rrü.ouero pirati cambium cum quodam mercatcìe in ci
oitate pifa? boc modo gp ipfe faceret mibi litteras can bú ad
quédam alium mercatoiem in «uñate ^enetiaru? in qu.bus
continebatur gp ille oeberet mibi foluere 7 fuper fe rccipitur
iftud cambiú quas litteras oetuli tilt mercatori venetiarú qui
acceptauit litteras 7 antegj mibi foluct aufugi't.^uerif cuius
fit piculú 36ar.in.l.ftngularia.ff.fi ccr.pe.oicit gp e piculu? ere
dúotis fi cápfoz veneria? pmifit mibi folué nam bieui manu
vr mibi numeraffe 7 ego oemú penes eúin oepofitú pofutf
fe.S? ifta ró nó vr vera qi pecunia non erat pus nec folutio
ni parata 36al.t? eadé opi.in.o.l.pio oebito tfi per alia róe?
oicens gjfatiffactú mibi vr er quo illú numulariuj accepraui
.ff.mand.l.inter caufas.$.abeffe.J[tem tacite videtur facta no
nano qz é facta pmuratio oebitoiis 7 loci.ff.oe noua.l.omnes
? qd no.eo.t¿.l.li oebitoié p glo.?.l.oclegare p 36ar.¿n pti
mis cáfpoz ^pmiriffet fe facru? ? euraturu? gp mibi folueretur
quo cafu nó pnumerahif iter creditoies fugiérís f? iter creditoies feribétis oúmó reddáfibi fuas liiteras.C.d códi.ob el?
»l.otffolutis.7 ió cautela ég>p pactú erpieffú reddat fe tutù i
oém euentú.jjréfi cápfoz piimus erar pftiiutus fuge ídiftincte
tenefpp oolú fuú faeit.ff.oefideiuf.l.qfatifdare P? ip? 36al.
C í r r i i j . q r o qdl mercatoi pdurit oomú oús vult eú crpel
lere qz vult foitep fuá bitatióe vel er alia cá qrif er qb9caufis poffit erpelli oic gp pót erpellí pzimo quando fuperuenit
neceffitas locatozum inbabitandi oomum vt quia vroie? ou
rit fcilicet er poftfacto cum fpes oucendi vroiem non effet té
pote locaroiis Pm 3mo.in.c.ptopter fterilitatem oe loca. 1
36al f inrl.edé,C,loca,qui ide$ oitú io filio qui vroiem oucto
fas ed ve! ibi valí facere arti lane veì alti boneftas vel bis
fimilia nó obdat gp potuit ida pfpicerejqz nó tenetur oí« pfiderare fed opinqui.l8J enim q funt fatis remota erút i fotre nó erunt.tf.loca.l.fi qs oomú.§.i.ff.fi qs caa.l.fs1 fi gs.§.q
fitú.i idé in pte i mie indigétib9babitatione et bonefta ca i
noua 113 oomusfitampia vt polfit vterqj daremnó cogif
Ilare in cói babitarione pfertim q poffit infidiari pudicitie.ff.
vbi pu.edu.oebe.l.f3fioifceptef.§,i.Pm ipm 30al.Scóo qñ
fupuenit neceffitas reficiédt feu reparidi oomú fecus s fi tpe
locarionis eadé necelTitas iminebat q z túcnó polTet pp boc er
pelli.ar.a ?rto fenfu in.d.c.ppfterilicaté.Xertiuacafus ed qn
inqlinus puerfe vtif re locata qó intellige Pm 36al in aút.q
rem.C.oe fa.fan.ec.ouob9 cÓcurrétib9.f.q> fu oeterioiatio no
tabilis gjtitatis.ná pio modica nó fit refcilTio pctus.i.fcio.oe
redi.in inte.Scóo cpfitad ppetua3 oeteríotan'oné oe q vide
136ild.in.d.auté.q ré.? in.Udé.C.loca. Quarto qñ canone
nó foluit p biéniu nec moia infra bieue tps purgauit.c.potuit
oe locato.t.d.c.pp derilitaté. vbicócludit 00. Tñico.abbas fu
eulus.gj aut locatio fuit facta 3d longú tps aut ad modicu.piimo cafu aut cóftituta fuit vna péfio pio toto tpe ? pot erpelli
fi nó foluit in tpe puéto qfi nó fernet legé ptractj.ió nec ei fer
nada é.c.puenit in boc.oe iureiu.l.cú ¿ponas.C.oe pac.lauli.
.§.offerri.ff.oe ac.emp.aut péfio fuit pditutafingultsannis ?
tune polTit erpelli fi nó foluat per bienniú.vt.s. qópzocedit
ét (late pacto cu nó poffit erpelli curante tpe locatióis qt bs
tàc(ta3 pditione.l.qro.$.iter locatoié.ff.loca.qii vo locatio eét
facta ad modicú tps nó é neceffe erpectare biéniu fs fi no fot
nit péfioné tpe oebito pt erpelli ét,ppiia oñiauctotitate ar.d.
«l.edé.0 quo Iati9 í.o.c.ppfferilitaté.poo.Tñíc.i i.o.c.potutf.
CTXrriiu.qro gdas molédinary prerút focietaté 7 pdurerut
molédinú in piculofo tiberi qò podea flumis ípetu oeftruif
petit" péfio opponifoe cafmate/fteplicaf cp feíre oebui nam
riberis ? vicia loci qi in arena erat fuus mobilis ? aptus mi
ne.TRefpondeo penfionem non oeberi qt caima ed in fubftl
tía rei pducte ? in re que nó ed non oebetur penfio feu merces idé fi piopter iníolitú metú aqua? molédinariuo migrauit.ff.oe migra, l.i.ff,loca.l.babitatotes P5 a6al.i.l.l>C.locati,
CTSrrv.qro qda pdurit molédinú oedructú cú pacto.cp oeberet #3 reaptare reaptauit fs ite? oedructú e. vñ fruci9 pei
pi ncqueút an fit remiffio mercedis qó dat in boc an oebuerit ite? reaptare nec ne oicit 36al.g? non 05 ite? reaptare 1
iófitremiffio.ff.oe le.iij.l.fideicómiffa.§.fi qs ita.S3 gd fi fi
milit reaptare ? manuten? reaptatú.rñdeo túc oebet reaptari quotiés opus ed ar.ff.oe arbi.l.inter caftellanú.fed quid fi
nibil ed oictum oe reaptatione.rñdeofimagna é impenfa p
linei ad oñm q tenef tradé molendinú iudructú.ff.loca.l.f5?
addes.^ü.nec pzi9 tenef molédinarí9ad péfionc PsipspSal.
C T i crvi.qro nunqd ipeditus vno tpe cafu foituito oéat retta urari aliud tps DBar.in,l.fi ita dipulatus eés.ff.oe ver.ob,
oicit túc reintegraftps qñ opusfiédúeffet idé factú fecundo
tpe quod factú in pu'mo vt in oomo al's fecus vtfialiqs pio
milit mibi feruire pio vno anno ab ¿da oie 1 ipfe fuit impediros pio ido anno ? vellet ipfe feruire pio anno fequéti pio
eadé mercede nó teneoi recipe qi aliud é feruitiú ptimi tpis
aliud feeúdi pfidat in opibus q varianfer fpe.l.fi non foites
.fhbertus.ff.oe condi.indebi.allegat ad boc ter.fing.in.l.vfu
fructus mibi in bienniú.ff.oe vfufru.le.P5 38ar,? 36al.in.l.
liberti liberteqs.C.oe opere libertom oicit cp quandoqs er il
lis operibus oebet refultare ceriú cotpus cuius figura ? qua
litas eadem effe poted vno tempoteficut1 alio puta ptomi
fi edificare oomú fcribere librum 1 poted alio tpe opera pze
diri quádoqs er illis operibus nó oebet refultare certum coi
pus 1 tune aut ed certú tps limitarti opi quo ad piincipíú ? fi
né fui ita g>fitoe foima pc»a ? túc nó pót fuppleri tps pzo té
pote 7 ponit eréplú in potedate qui non venit in termino vt
poffit refpui nififieteritper aduerfarios oe qbus latius per
36al.in.o.l.liberti liberteq? ? p 38ar.in.o,l.fifiipulat9eém»
dírrvij-quero oe periculo ruine opisconducti per plures
imgiftros feu fabios cuius periculo cedat oicit 36ar.in.o.I.ft
dipulatus effem.g? ille quicondurit opus faciendú pio parte
ficiendo non Uberatur quia oicítur obligatie iiidiuidua,!, di
pulationes non oiuiduntur.?.Lin erecutfone.§.Pa fpedes.ff,
oe verbo.oblig3.oebet ergo facere totum opus fed oubitatur oe ouobus.piimo an poftep opus coziuit oebeat rebabere ¿ntegrú tempus ? rñdetur cpficvt.o.l.fi ita dipulatus eés.
Secundo oubitatur cuius erpenfis oebeat reftó.^ftud oecla
ratur in.l.martinus.ff.locati.qz pzo ea parte que cozzuit periculú fuit oomini in lotus vnde illa pars reficienda erit pecunia oomini cú periculúfiteius er quo abfqi culpaconductozú
eoenit refiduú faciet vigoze pzime pductiom's Pm 35ar,in .0.
J,martinu6 7 in.o.l.fi ita dipulams effem.Xerrio videndum
ed cuius oamno cedit ruina ptingens in edificio iam pdructo
oic autpdructoz edifici) 1ficcóductoz feu faber fe non obliga
nit ad totú illud opus pdruédú fsfingulisoieb9nouiter ad có
llructióes locat opas fuas túc oe ruina qúocúq?¿ueniétis ipe
nó tenef cafus éfingu.ff.loca.l.ealege.§.locaui 1 ibi p 36ar.
1 per 363l.in.l.aduerfus.C.loca.vbi oicit gp ille g oieti aliqó
opus eonducit non teneffivici'ofum opus facit per.o.§.locani.fufficit em'3 fi talt'ter operefqualiter feit ? non affirmat fe
partili ? qz ideo vr oieu'm pducere vt oieti poffit eú repioba
re fi ergo nó repzobat conducés imputafei qz locans nó adrì
git ad fe ad certam operi's qlitaté nec ad tépus certú aut locat
eius operas ad opus pdruédú vna locatióe ? túc ruina contigens vicio foli vel cafu foztuito aferibif oño edificg cafus eft
in.o.l.martinus 7 in.o.l.fi.ff.oe verbo.obli.Cótingens vero
oolo lata culpa vel leui locantis operas fuas aferibif cóftructozi cafus eft in.l.fi vt certo.§.nuc vidédú.ff.cómo.^dé fi locauit operas fuas vt certú opus facere tenef licet péfio in fin
gulos oies pteftita fuerit vt.o.§.locaui vbi cafus 1 ibi per
J S a r . S i vero ptingit leuiffima culpa eidé nó aferibif nifi in
fe erpieffeoé futurú periculú fufeeperit quoniam cóuéìio tue
facit eú teneri oe leuiffima culpa non auté oe cafu foituito,1.
opus qó in aduerfione cú.l.fe.ff.loca.vbi eft cafus valde nota
bilis gp illi qui pdurit opus fuo periculo faciendú vel vt i pe
des menfura pieftetur tenef oe leuiffima culpa quofq; appio
betur in piimo cafu.f n Po quoufqs menfuret"nifi per locatoréfteteritquo minus apptobef vel menfuretur nó autem te
netur oe cafu foituito vt eft ibi cafus 1 in.l.fi pnufcp.ff. loca,
fm ooXodo.pon.in.o.l.fiftipulatuseffem.
CTòÉrrvig.qro pringit gp francifeua oomini bartoli erat credit« cuidam oe otto in.rl.ftoteno? auri cui fcripfit litteras la
lis renotis ínter cetera videlicet./élpagamento fi e ebe eóuoftra faluesa 1 mía veggiate oe mádarmili.modo ille oebitoi
oedit illam pecuniá cuida nobili dui T^erufinofideoigno vt
pott3retillam pecuniá oño frácifco q ciuís Iberufinus boc
notificauít oicio tñ oicta pecunia nó foluit mie oictus
nei
feus repetit oictá pecunia a oicto mitten^.^He oicit gp nó tenetur nifi cederei iura qrif gd iure 1 v! primo oicendú cp oi
ctus oztanus non teneatur ouabus rarionibusipzimo quia fe
cutus mandati creditozis oedit pecuniá fideli bomini.vñpin
de eft ac fi oedííTet ipfi creditozi.ff.de pig.ac.l.folutá.^.folutas
feóo qz fatis vz fufficere debitozifidonúcio cómiftffe vr legif
a notaf.ff.cómo.l.eum,§.li.cú.l.feq.7.l.argentú.^npr¿ú vz qt
oictus núcius fuit eleetus p ipfu3 debitóte? erst núcius ipfius
debitoiis nó creditoiis 1 mala electio cft in culpa 1 op fuerit
malus núcius apparet ab cffectmqt pecunias nó dedit credito
ri.vñ imputetfibidebitot qui infidelénundú elegit.ff.loca.l,
cú in plures.§.feruú meú.^.q»fifinediftinctióe.pterea b videnf determinare vba littere oú dieit cú veftra faluesa 1 mia
vediatis tc.nam p ifta ^ba creditot redditdebitoté aduifatus
cp mittat p talem nunciú gp resfitfalua ipfi creditori q verba
íntelligunf cú effectu fed res nó eft falua crediroii peainia nó
folnta.ff.fi cer.pe.l.piculú.ff.deadmni.tu.l.cú qrif. pieterea cui
pa eft cómittere pecunias tam potéri boi a quo inuito nó pof
fit erigi cú nó fit idoneus pueniendi facilitate.l,u.§.i.ff.qui fa
rifda.cog.7 boc er qlitate núd deptebédif.vt no.in.d.l.cú qrif
.§.fi.cú.Lfe.pterea ifte erat oebitot generis vñ cafus fottuit9
eú nó libera.lincédiú.C.fi eer.pe.pterea nó Puauitfotmasml
datùqi nó dedit pfone p qua pecunia effet falua.? ideo remanet obligat9ficutpus nec libaf cedédo actionéfiereditoz talé
ceffioné nó vult acceptare.C.oe folud.eú a quo debuit eni ifte
débitos eé curiofus vt iraderet pecunia tali vt eá faceret faluá
creditori necpdeft ei cp confidit oe bono viro i bone famedi
vba epillole effectu reqrutw oe effectu futi cogita tu vt appa
ret er ipfa fcriptura ita foimaliter oirit X3al.m fno pfìlio,
< T Xrrvùy.qro qda locauitquadaapotetóritto ad qua apote
ci nó poterit intrari nifi p bolliti apotecc cuiós claueo babebat oia9pducto: vel nifi p oomu oicri locatone quaj bitabat
©ictus locato: acridit gp quoddi fpoitellu3 oomus oicti locato
rie in q bitabat i q erat pineta diete apotece remafit aprii oe
nocte vii p oictii fpoitellu far i latro ttrauit oeide acceffit in
oca? apoteci i multas peaìias i res ide furata fuit i fabtraUt qrebaf vt? oictns pdueto: pofiit agé p oi'ctu locatole 1 ad
qd i qnófitfoimandus Itbellus.T&ndeo n vf piimo cp ocus
locatoi nó teneaf na? ons òtteo? efiracris i roptfs oiiei's nó
tenef niftpmifitcuftodia3?dactO)i,ff.loca.l.ons oiieo?in fin.
.C.loca.l.er otuiCfi tn ver cp qn non pót intrari ad onea ni
fi p oomu locatoiis tue vtderef fifomédu p ifo q> ipfe fecero
vel paline fueritfieritale furtu veltairegp ipfe friat farienté
ficut piofeaf per oictas legee 1 facit ad boc.ff.oe fun.iftrue .1.
fi ita.f? tn oicendu eft cp nó é neeeffe intentare crime in qóne
piopofita.Ss agi pót prra locatole er locato réne culpe I5 eni
locato: oe culpa cómifia in re fua que nó eft locara nó teneaf
tn boc é ve? nifi talie res rei locate coberear na erqoo bétur
igreflus p oomu nó locati ad oomu nó locatafictenef cullo
dire oomu .ppiii vt p eas vel eius occafioné nó oef oanu ira
oneo locato vel in rebus eriftentibus in oiteo locato nam ad
boc obligaf er bonafideq in bmói ptractibus venit vt.ff.Ie»
ca,l.fi vt certo.^.nuc vidédu.ff.e.l.in lege locatoiis na tenéd©
locatoi fpoitellu fuum aptu5 occafioné oini oat vii cani ipfe
quodamó oediffe vr.ff.ad,l.aq.I.qoccidit.§.pe.imo plus folte vf oicédu cpfifintcuo vicini quo? vnufqfqs bs camera p
pté non pducta 1 vnus oe nocte oimittit fpoitellu fuu aperta
vn facilis é acceflus ad camera alterius vicini gp ifte talis pp
lata culpa tenef vicino vrili actióe legis aqlie argumcto eo?
que notanf .ff.oe vfufr.l.fi cuiue.§.oepictoiis.fm vna folnrioné tn ter.ibi v i oicé ptrariuj 1 marie qi bic cómitrif culpa;
in re ppn'a q nó punif .ff.fo.m«.l.ét.§.i.fi.oico ccum locato-.
res oe oca culpa teneriactióe 1 pdueto 1 tètra eu é àgédus p
aaioné er pdueto qi cu appet culpa I5 colpa non fuerit ca ime
diata fs mediata oini' qi ti imediata é illa q per fe fola fufficit ca mediata é illa q nó fufficir nifi aliud adiugaf fibi vt.ff.lo
ca.l.q oomu tn quel, culpa locatoli« p aetioné er códucto pur
gaf nec é oilliguendu vt? talis culpa fuerit imediata ca oini
vel mediataqi oi cau culpa é 1 oanu ifert ic. p bona fidé in
bmói pctibus p nam pctus 03 puntri oe ac.emp.l. Jiulianus»
in pn,7.§.gté qui furé.Cr bis ergo apte pcludif rebusficfe
bntibus ocum locatoié teneri n i certe in.o.l.ons o»eo?non
erpiefii't ocus locatoié teneri oe ea cuftodia q apud eu3 remi
fit fs apud eu remanet cuftodia oomus qua bitat ió fi ei male cuftodiuit nó claudédo fpoitellu oe nocte a culpa quodamo
do lata ercufari nó pót.ff.pto fo.l.efi ouob9.§.oana.ver.q> fi
a furi.i.ff.ad.l.aql.l.fi feruus feruu.§.fi fotnicari9.? qui non
facit qd facere tenef videtur feciffe contrarium eius quod oe
betfacere.ff.oereg.iu.l.qui non facit JCal.in piio li.pfilio?,
CSl.quero qda odofius cipfoi piomifit faeé artem cibo be
ne legali-1 bonafide1 qdas Sntonius ertitit fideiuffoi vfq3
in quatitaté.ccccc.ftoteno?ifte odofius in libiis fois fcripfitfe
effe oebitoic quoiiida occafioné pano? piperis 1 ferri oride
ifte odofius fefellit t aufugit quero vt? ocusfideiuffoitenea
tur ad oicta oebita fcripta in libiis fuis occafióe pano? piperis "i ferri pofito gp oicti librifintititulati boc mó vs iili libti
funt libri cabtj talis capfou's.Sld £dicta pucta rndeo 1 oico fi
deiufioie5 nó teneri pluribus róibus piimo qifideiuffoiaccef
fit ptomiffiói pneipalis oebitoiis.f.oicri odoftj f3 oictus odofius tue nó piomifit mercantias in panno? bn 1 legaliter face
ergo occafióe mercitiefideiulio:nó tenef qifideiulToinó pót
obligari in plus vel aliud cpfitobligatus ipfe pncipalis.ff.oe
fideiuf.l.grece.§.illud.£xt5o qtfideiuffoiin certi cis nó tene
tur ertra illà vt piene legifi no.ff.locati.l.quero in piin.fed
iftefideiuffoifideiuffitin ca$ cabfi 1 illa non é ci cambi} fs al
ter eius negociationis mercantie pannoium ergo in bac caufa nonfideiuffit%ficnon tenetur,fftoe vcrbox>b.l, quicquid
aftringende.ff.oefideiuf.I.fideiufToiesmagiftratuum.^. aure
lio.Zierrioqt fideiuffoi intelligiffideinberein CÌ3 bonelia 1
non in caufas iniuftas 1ficticiasacfimulatas.ff.admunicipa.
,l.luci9.§.fi. Quarto qi illa éfideiuffioneceffaria er pte capfo
risrió nó vi effefideiuffusnifi in cas quaftatutuoifponit.ff.fi
qs cau.l.f3?fi qs4.fi. Quinto qi oiuerfitate negociarionu oi
nerfi funtfines1 obligatióes oiuerfe 1 fepate.ff.oe inftito.l,
cuicuq34.nó tn.-z.l.bébat.ff.qi5 cu eo.l.ricianus.i ió fideiuffio
coartata ad certu gen9negociatióis nó ertédit fead aliud gen9
qnimo fi gen9 in quofideiuffitfitalg generi pmirtu fideiuffoi
nó intelligiffideiuffiffein illl negociationé mirti generis fine
mirti erercitg.ar.ff.oe le.iij.l.boc legatu.ff.oe le.i.l.ticie terto
res. vii qfideiuffitpiocapfoiefimpfrin arte cabij nó v: tene
ri fi càbiu incidat in mercantiaiqi ^ncipair alia negociatio eft
pcta,ar.ff.nau.cau.fta.l.iij.§.vn fi mercatoi fcribitpciu i libiis
clbu oicés ad id fe teneri er cabio tu qt otigo ifpicif nó v: gp
er bocfideiuffoidbij teneafiqt a ^motdio tituli poliertot foi
maf euétusti qt vf oe boc vifil'r cogitatu pfideiuffoté.ff.oefi
deiuf.l.tutoi.C.oe fponé.lucr.oefcri.l.i.li.r.36al.i fuis pfilijs.
C i l i . q r o fi vn 9 ponit pecunia i focietate 1 alter opa31 fois
eft oepdita vel oiminuta an oaniifiteòe--7 qi'rpbef ifie cafus
DBal.fic foimal'r pfuluit in pfilijs fuis. 5fn rpi noie nri multi
loquium femp oifplicutt femiloquiu femp placuit ouo prerut
focietate boc mó qt vn9oepofuit oucéta ad pte lucri 1 oamni
alter ponebat opam ,pmitté6 cu oicta pecunia mercari 1 róne
ponefinguloméfe 1 fi inde pderef^bare infra mefes qrif p°
fi fois eft oepdita vel oiminuro cafu foituito an oanu foìt! fedite fu eòe oiri gpficp id qò legif.i no.ff.pio fo.l.cu oucb9.$.
oina fatalia.ibi ou oirit eòe oinu é ibi eli ter.ad Iram 0terea
nó é onbitidu pp erpffa vba paeti.na vba ont ad parté pani
qó nó pót itelligi nifi oe oano ptingete in foite.ff.pio fo.l.mo
tius.ibi neq3 oanu -zc.vbi é ter.na focietas qnqs é lutrofa qn
q3 HenTqnq5 oinofa 1 nó pót eé oanu nifi qn capitale nó eli
faluu.i ibi apte ps.? boc ét .pbaf apte.ff.pto foJ.fi nó fuerint
•$.ita coiri.vbi ot gpfivn9ponit pecunii alter opasitucoemn
ponés opas nó pticipat in alio oano cp opa? amiffa? qn ita é
fpil'r acni in focios 1 mouef ét ibi qó nuqd talis puétiovaleat
ptra nalé 1 eqtaté focieralj 1 oecidif ibi gp V3 s fi pactu nó eéc
cóe.-z ita ts ^a.oe are.i.l.i.C.pio fo. 1 eft ipfa vttas nó ob.gl.
ibi polita q vi oiccprium.f.g» pecunia peat ponéti pecunia 1
opa peat ponéti opas b fuit erpffe actu gp pieulu numo? effet
cóe.i boc fufficit in qóne nra.Sed volum9 feire qd eét pacto
nó'appofito fut opi.ni gl.ibi oic oanu cc^piiu nó eòe Jfa.oe
are.oic eé cóe.i idé iRofre.in ti.oe actióe pio fo/flbet.? Cy.
a qda fua eqtate oiliiguut atif vt ibi p eoe ego oico gp vbi ca
pitale i quofiatfba forietatj nó eft faluuiqi cafu pfit gp vtriqs
pijtfioiau capitale fuit cóieatutqi vterep eft ons pp ptetfec9 fi
oniu nó fuit traftatu vt inftitoie.ni fi pnripal'r eft inftimtoiffj
in qftu foci9pieulu oni é.-z ita itelligif illa gl.i bec va funt ftue
cafus ptingat i ipfa pecuniafiuein mercantgc emptj er ea 1 b
oiri fubcincte i pApte pfilij mei vidi pfiliu cuiufda alteri9pdicentj q nec paetu eraminauitmee na? focietatj póderawt falua
audacia fuamec tn 03 re^bédi:qi naie é gp tot capita tot fine 1
ét qt gl.eidé eft magni reftis.fs vbi é cafus legis ter.pualet gl.
vt eft ter.i.o.$.oana fatalia.fm ^a.oe are.f3 gcqd fit oe'opi.
ooc.pactu tn appofirii in pctu folui't ifiiqóné vt oiri.Sequif
vide fi nó appareat oe cafu q oebuif,pbari infra pctu rps pué
tu vtru poffit peti erecutio in ipfo capitali.iv: cp nó:qi nó eft
liqdu nifi pofito calculo i ipfo capitali.vt.l.cu fuo.oe pdi.-z oe
mó.cu fiXótrariù eft ve?qt inftrm bs in fe tres cafus.f.oani
1 ifte cafus .pbadus é a reo cui pmittif ercipe oe cafu 1 lucri 1
certe iti capitali é liqdii fsin lucro liqda'dii ab actote 1 et p codicé rónu. £ 1 1 1 terti9 cafus qn nó emerfit lucru neq; oamnii
a adbuc ifte cafu inftrm eft erequédu:aut $ reus .pbat oamnu
1 tue inllrrn nó 03 ereq nifi pio pte oimidia in q inftfm eli li
qdii in oé euétii.vr.s.oiri in p° paffu aut re9 nibil .pbat.i tue
in totufiterecurio:qi fcriptura oic quos flotenos oés cii medietate lucri ic.t b fcriptura ouas bs ptes.f.oe foite certa 1 f
lucro icerto vn id qd é certu ereq 03 oicoftatototermino reo
ad fe oefendédu 1 nó .pbata p refi oefenfióc ifte é é rea 9 mo
dus gp petatur erecutio in editate pdi'cta 1 $ citcf reus $ op-
pofiat i ftattìaftermín9ad piobfdff i ree nil piobltefiatere
cutio pzomiffióis certe quititat} afpecificatein ¿miffione pie
días nec ignozat iuder illud vñfozma iurifdictionis caufatur
imo fit er leetióe iftrumentú nec regrifalia piobatio er parte
actozi's Ij p negociationé erceprtones poflït fieri rea oubia.ff.
oe trifac.l.poll ré.erceptio autéfieétpzobata nó ercluditur a
ftaturo qz nafeif er tenoie inftruméti vt legif 1 no.C.oe fen.I«
cus eo?.Seqm'f vid2 an cafusfit¿batos -zc.fupereft vt vide
mus gd piefúmaf oe iure 1 bieuis cafus é legis fi in ptinenti
íuerüc empte pcefumifer illa pecunia aliter nó cu aliúde po
tuiffet babe ter.eft no.oe p2tuil.cre4.fi vétri.^.fi.fj illud non
eli bic ¿batú fed certe ille merces nó fuerút empte oe vento
il.fi. vbi pupil.edu.oe 1 piefumunf empte eòi noie pp precedete ptractú focietarts oe admi.tu.I.g ncgociarioné.? focius g
ponit illas merces in eòi non tenef oe fuo folné fed coi ergo
falté é ttñ ptobatú gp o í nú 03 effe eòe fed certe iter vniuerfa
lé gelìoié 1 pticularé ac militatú fociú multú interelt er pticn
lari,n,focietate ponamus oucento? nó ptefumifcoi noie em
pta quecúq5 emunfideoqj nó pót pzefumì' focius oucéto? eòi
noie cmilTe oía nec ét boc vel tllud pp incerritudiné faeti non
oeterminati ad boc qd.n.fi emerenfmille milia 1 focietas pe
cunie 1 ope effet drca.r.tm in focio generali ladminiftratoie
vmuerfalipót pzefumi q> qeqd ic.nó in focio q eli ad vnam
quátitatéficutnec in eo qui ad v n i fpcs mercaf in eo qó pót
febabere ad plures fpecies putafiè focius pano? 1 emit latti vel adfinépano? 1 renit in focietate vel adfinéreuéden
di ipfam lana 1 nó venit in oubio incúbit piobatio ei q oicit
emptú adfinespanno? oupltci ergo erñte pzimonio.f.fociali
•z pzopiio non pzefumif indubio er fonali vt.Carb.tu.l.gcgd
oe relta.c.cú inoffi.p^fnno.facit.ff.oepe.be.l.fs 1 fi.i4.q6 i t
•ff.ad ireb.?iti9.C.e.aut}.p regatos qz magis affectar bre q p
p tifi «p cóe.C.qñ 1 qbuo quar.ps oebe.l.i.li.r.facit.ff.oe fol.l.
1 magis 1 qt5 no.C.oe bo.q liXcus opoitet in pzin.facit.ff. oe
pecu.l.binc querif .§.pót pzeterea 1er erpffe oicit gp id qó fo
cius emitfimpliciteripfius fit f3 indicio foeietatis cogif cóicare ergo fuo noie vr emiffe ter é.ff.pzo fo.fi qs focietate ptrarerit qo emit ipfiusfitnó eòe -zc.nlfiuefuo noie fiue fimpliciter emat nó intelligifpfona ertrifeeus facit.ff.oe ver.ob.l.Ii
ita fiipulat94.grifogonus.in fi.Ç.nec é verú çp fola volútate
emétis redigaf oe pzopzio incómune fs voluntas 1 actus neceffaria funt.ff.oe peeu.I.nonftatim-z.l.fi.ff.fi pars beredi.pe
ta.ff.fi cer. pe.l.fi focius.ver.çp fi cómuné 3Sal.ínpfilüs fuis.
CTSlij.quero q teneanfptribuere qú vna oomus oiruit"¿pter incédiû 36al.in pfilgs fuisfiepfuluit
rpi noie amen
i l ilio punctofieoicédú ell q? incendi'ú qñq; ozitur cafu foztui
to abfqj alq culpa qz tue non e addéda afflictio afflitto vñ er
tali incédio nó obligaf alteri.ff.pzo fo.l.cú ouobus.§.oána fa
tilia.-z boc cafu vicinus cuius oomua eli erulla vel Demolita
cifu incédij agere nó pót.ff.ad.l.aql.l.fi qs fumo.§.q> o í -z.ff.
gp vi aut clá.l.fi alius.fé 1 alia 1 ibi p áóar.erpzeffe oirit tri
Jía.but.gj qú pío falute totius vicinie vna oomus oiruif ne
ignis oía vrat gp ptribuédú é ad illud olnú p oés vícinos ficut cúfitrapt9 merciú p faluada naui.l.y.ff.ad.l.rodil.oe iacru.z loquifin Diruto nó in iullo 1 vterq3 ípfo? ve? oicit.^n
terdú ¿ncédíú oiif er culpa 1 túc aut í culpa certi bois aut icer
ti fi gdé er culpa certi bots tenef emédare oánuj vítionis qz
culpa et in re pioptía ptecedés cafus in re aliena obligare có
fueuit.ff.ad.l.aql.g occidit.f.in bac -z.Lfi fcruus feruii4.fi gs
in full qz rníus factú alios non 03 in piculú trabere.e.l.fi fot
nicari"7.? ibi n o . S i aút incerti bois culpa oepzebédi non pót
tenet" oris pzime oomus crulle qz certi bois factú ¿bari 03.I.
l34.fi.ff.nau.cau.fta.cú illa actio er pie puenti meri peni con
tineat ¿ndubio aút bij piefumunf ignes feciffe qui folíti funt
igné faeere -zab bis 03 íquiri veritas oe culpa 1 culpabili.ff.
loea.l.oñs oiteo?.núgd aút ptefumaf culpa vel cafus er eo i
cédio na plerúq3 vt plurimú culpa fit.l.ig.ff.oe offi.pfee.vigi.
.ff.oe pículo 1 cómo.rei vé.Lfi véditoi.pót oící gpfinó cóllat
vilo ídício oe eo g feat igné 1 oñs erat pfuetus eé vigil 1 oi
ligés cp nó teneafidubio ar.ff.oe re mili.l.nó oes4.a barba
ris.ff.cómo.l.argétú alias fi erat bó parú cilcúfpect9vel pllat
3» ipfe focú fecit tenef ,ff.loca.l,fi gs fundù,§,colonuB oebua /
enl eé oiligés in fe n familia fua.fr.ad.l9gll.fi Puus ferm"4.
pzoculus.ff.furti aduerfus nau.I.i.ertraneo? aut facru nó pie
fiat nec cafus vèto? fi pp vi vento? ignt's plus folito arfit vt
•04.W bac facit.ff.oe incé.rui.nau.l.g edes4.fi nó cu fua ma
teria.'Z.C.ad.l.agl.l.u.'Zinlli.ad.I.agl4.capitetertio 1 ideo fi
er qlitate 1 quititate ignis icédiu oitu é qo piefumit" p locum
ab effectu 1 ons vel inglinus nó adbibuitoiligétiam qua oe
bent adbire bomines folioti tenetur oe ilio oamno Dato ra
tione culpt.Si autem cafu-z in fozmnio boc accidie non tenetur in oubio autemficonilat oe facto ptoptio vel culpa quia
fotte tenebat ibi pueros qui incéderunt tenef alias nó 3Sa U
C i l i u . q u e r o gda volebat akiare parieté cóem 1 obfcurare
lumina pioptie oomus vicini babétis cóione3 in oicto parie
te an polfit oieut gdi ercellériffimi oocto.paduani qj erat locus legi.g luminibus oe ferui.vr^ie.f.g? inedificado oebeat
feruari fotma antiqua Pm qui erat edificati! 1 fi nug» fuit edi
ficatum fup ipfo piete tue meliot erit pditio ptobibétis.l.fabi
nus.ffxommuni oini.-z oe reg.iu.c.in re communi in .vi.per
oi.? 5o.an.ita oicit albertus oe rofata in.l.altius.C.oe ferui
tu.-z aquafirnptefatos ooaotes paduanos qui oieut bac que
llionem babuiffe oe facto qo eli notandum fm eos.
C79cliig.qro DUO viani babét areas ptiguas vel ottos coati
guos feceriit parietc in medio pp claufura alter vicinus vult
edificare er latere fuo fup parietè coi quo edificatofiueedificio facto oeteriot vr fieri areafineottus vicini fs in ab vno
latere remanet aer fol 1 vétus liber ad areas vicini queritur
an pofTÌt 1 piio vr gp in piete coi edificare nó pót vicino¿bibéte.I.fabinus.ff.cói oiui.c.in recói.de reg.iu.in.vi.l.fi4.fi.C.
oe ferui.-z aq.^n priu vr.I.cu ouob 9 4'5 f ^ nela.ff. pio fo.e.
ti.l.fi.C.oe.l.fi edes.ff.cói oiui.-z qt cuiq3 liberù é vfc^ ad certuni tollere vt.Laltius.C.ferui.l.fi vité4.fi qs ¿tectu.ff.qo v i
aut di.SetJo bui9qónis é op itali pariete vn9ibci9aItero inui
to edificare nó pót qt ad vfu edifieidi inllitutus nó eli fed ad
vfum elaufure per ea que notantur per glo.-z ooc.in.d.Lfabi».
BUS,? in.o.c.in re cói.-z ita fuit repcrtu pfultii vt quid! eredlentiffimi Doc.referebantper oo.'iRapb.fulg.in quodi fuo có
filio qt> indpit ouo vicini babent qt> eli bene notandum.
CTilv.qro fi vn9er focgs pom't pecunia alt' vo foli opasvel
opas 1 minoié pecunia 1 ponés opa3 eudo¿ mercib9 ad locii
oellinatu er focietate tterfecffit 1 pdita pecunia an bf des al
aeri q pecunia toti vel maioié pté ptulitad aliqd teneif opi.
Qlgp nó.C.p fo.Li.ff.e.l.fi nó fuerit.fic pdéti opaser motte ni
bil reficif pe.limitat nó bòa rónetqi I3 i i opas icepiffet q opas
ponit p oies paucos illaopa nó equalet ^titatialteri9 Jia.de
are.«'.? al.p p leges q nó ¿bittqz loquuc'qn ibo ponut peni
n i i vii ceffat ró gl.cu cuil$ inferaf olnu ons iRapb.fuI.tenuit
bic opi.p.l.cu ouob 9 4.osna.ff^ fo.vbi vn9ponitré alf ope
r i nec ibi res cóicaf vt in.^.pced.-z tff oinu peco? eòe nó pót
oici ibi pp erh'mationéiqz illa nó facit venire cafus vbi alias
reniret culpa leuis vt i focietate vt no.ff.fi q6 cau.l.fs -zfi gs
^.qfttu.Jte fi faceret teneri oe cafu tenerefin tota p illu ter.
vbi fiptzip bac remila cp oinii 1 cómodu eli eòe in focieta
fe.inlli.p_io fo.illud a q nó repif ercept9 cafus qn alter ponit
opas.^té qt in4.illud.inlli.p10 fo.oicifgp vs pactu vt in folo
lucro ?c.g celiarne p3«o erit cóe.'tiee ob.ró gl.qt fi ponés ope
r i patif oinii vel i reb9fuis occafione focietatj vel in opis:qt
vulnerat9alter ptribuitXcu ouob94.qda fagsrii.-z.l.fociu.in
fi.i fic eli paritasiboc it cafutqt vita nó é ertimabilis infurgit
iparitas csfu.fufficit.n.g» potétiafitparitasls nó cafu.I.fi foci9
piofilia.ff.43fo.vbi vspuétio fi gs buerit filiivt cóitmaritef
I3 ptingat vnii tifi bze.-z in nó valeret oe filijs vni 9 in fpé po
ne eni vnu mififfefih'uoccafióe focietatj aliu iuu ons fui babebit medietaté fui 1 nó pz filg g eli inerrtmabilis.fi ¿5 b nó
eét moztu9fs vulneratila cp efficeref inbabilis ertimaref DÌ
nu opa? futura? amiffa?.? ita oinu opa? filij 0I15 nó bodie
qz illud nó eft ¿fecriciu p.l.cu 03.7 bac ozia facitfi qdru.pau.
fe.oi.l.er bìc.i oe bis q oeie.vel effu.l.ff.nec pót bés oefun
crtptédere pinu opa?tqz fi nó fuiffet interfect9nó eét bes vt
in fiR oicit ter.ff.ad.l,aql.l.inde ueratius4.i.'z becfnia mariine vz ¿cedere cà puenit gp oanum ? lucra effet eòe qt? aliter
non pót effe&Mjfilium Iftapb.lRaimundi oe cumis»
<T£lvi.qro ¿Ubatbens oedit quafda res venetys ^Bartolo
meo arúnini védédas in ingreffu nauigy oe venetys qt non
bébaf bolletta oe oario foluto ab inqfitoiibusqfitii fuit i oi
«e res iuéte i pdite font qrif an barcárolus teneafclfeatbeo
n vr cp nó qt ¿Jbatbeus oebnit folne oatiú p 35ar.lf.oe pu
bUca.l.i.§,¿,? i 5 barcarolns pduriffet vebédas nó oebuit foi
ué oe ino f? poterat ^featbeo peté oariu3 p prius.ff.manJ.fi
vero.§.fi,qd ppto ¿uftúfi.zlfeatbeus fcíebat nautas fine bole
età recedè vf.n.fraudé voIuilTe ar.ff.oe euic.l.berénius
qx no caret ic.oe bomi.c.ficut oignú facit oe nora.I.y.?.iy.cu
ibi notatis piter fi friebat nauti ignotát oatiú foluendú ar.ff,
manJ.fifideinffown{5n.alias fi aliud nó appeat vf pfumi oe
diffe vt licite nó illicite erpoitet ar.ff.pzo fo.l.merito.nec illicito 1 penale pfumif madaffe qd qf<# inr.l.iy.f.fi piocuratox
oe ?di.idebij,fi ^cnratoi.oe bis q in frau.cre.l.fi pater 1 oia
1 é oe iurif.o.íuJ.íj.cúfiJj.n.potm'ffetpete a ¿Ifcatbeo bolle
età vel pecunia oari non tú oebuitfineboc recedere cú ad eú
fpectaret bollette ofiéfio apud qué res íueniunf qt tn eòe eli
vicinú oatia fraudare 1 mos é oñi rei bolleeta? accipe vel p
ea naute pecunia oare aut falté erf3ffe ipone vt pio fe foluat
er bacfimplicioatióe farisíftrígit fufpicio fraudis i ¿foatbe
um vt vel fraudare voluerit oatiú vel nauta irritire 1 fic pa
tiaf eú tráfire 1 fi bene fuccedat Iocreffimale fibi ipntet ar.ff,
©e ercep.ooli.l.apud celfus in jjn.marie fi pdictiòc naute ifpe
età 1 oatu qulritaris nó fubgerebat cp verifilr nante ipofuiffetqjfolueretpio fe bene ergo faeeret nauta articulare oe
bis 1 piobare vt poterit iudert^ multuj oebet adutertere ad
tales coniecturas TRapb.comanus confuluit vt.s.
C í l v y . q u e r o mercatoies qda lucani 1 bononiéfes bntes lo
ce certas mercitias Iaboteriú lirici pmíferút certi vectióibus
vel guidis vt oictas mercátias oeducit oe luca ad ptes frácie
ípfafqj mercesfieoeducédas pfignauerút guidis feo vectotibus antedi'ctis q iurta pmiffioné pdicti cú 0dictis merab9oe
luca recedétes iuerút vfqj ad ciuitaté lúdinéfem 1 ibidé fentié
tes iter ab inde viera verfos fráciá nó fecu? fupfederút in oi
«a ciuitaté recómédátes 1 pfignátes bofpitib9oictas merces
qs oe volútate ocó? mercato? feo eómiffario? fuo? ibidéoi
miferút pofteaqs illullris oñs ptimogenit9 regís franco? fe
quellrarí fecit ad bofpité ptedictu? fumpta cá q> ciues lucani
panini babítantes cómiferút p llatutú fuu5 i c Á iuffitpdictus
ofís piedcás merces fibi mitri p nunriu? pzopriu? feu cómiffa
riú pio ocis mercibus babédis fpáliter oellinatú qt) qdé fieri nó permiferút mercatoies ottte ciuitatis nec bofpes apud
qué fuerút feqllrate merces pdicte iuffioni taqj illicite nó pa
rétes er quo oictus núcius feu pmiffarius vidés ocás merces
babé nó poffe api ferit bailas merciú ptedicta? ípfafqj merces p iuétariú oeferibi 1 apud quédá aliú ciué in qdá camera
clanfa ouabus clauibus qua? vná fecú poitauit aliam oimifit
feqllrarus antedictis poli pdicta ptedictus oñs babita p iuétariú piedictú in fotmatióe oe pciofitate ea? mifit fecúdas iuf
fioné pio babédis mercibus 1 fic pio volútate 1 apperitu fuo
br e 1 eligé poffet pio vfu fuo eas q fibi magis placerent qd
vidétes illi apud quos facta erat feqllratio vt aiu3 fuú placerent 1 faluarét alias res miferút a ptefato oño onas caffas «
vnúfradellú oe bis quos núcius elegítqfi magis grafia oiio
?polleanúq5oñs aliqd petyt vltra qrif ic.^n rpinoieamé,p
pte negatiua.f.q? ons merciú q oate fuerút núcio illullris 00
mini plibati nullú regreffu5 babeatptra oños merciú q faine facte fuerút allegari pót ter.oe pfcrip.verJ.q feruus.§.i.?
ró qi nullú negociú iter iltos gellú éer quo pofi'it ppete actio.
ar.oe pdic.idebiJ.fi in area.ná ons piefatus vt ps er vltima
iuffióe tn 1 fi oés res tráfmitri priperef nó rii vt oés babeat
f3 pio fuo vfu eliget quá electioné núcius eius fciés eius volútaté 1 mété ferii q piefato ono gratioia putauit qfi mété ip
fius oñi erecutur9 fuerit oñs poftea ratú babmt nec qd piefcripfit amplino nó vr ergo negociú eòe geffiffe Í3 folú vf oe
claratú oñm pfatú folas illas res retéturú tan^ pteciofioies
fi oés babuiffetalioqn nò remáfiffet vififrptét9nec íminebat
vififr tm piculú illis qre vififr non fuiffent ita grate oño vn
nò cá cóis piculi pnripalr fs appetirei9 vñ non iminebat ita
fiicolú algo nibil.n.gelíerút oñi merciú q oate fuerút oño p
libato nec er facto eo? apud quos erát res feqllrate potuit ac
quíri eis obligatio.C.p qs pfo.l.i.oe ver.ob.l.fi ita llipulat9.
4$.grífogon9,e.ri.cú fi.bis tñ no obllátib9? verioz 1 iullíot é
oíuerfa fnia vt.l.oñi merciú qfalue fuerút teneátur cótribué
bis quo? merces oate fuerút na iuffus pfati oñi iullú metu5
1 piculú ídurit íulláqs cás míttédi eas q miffe fuerút pío algs
faluádis.ff.qd me.ca.l.fi,§.fiiullo.'7.§.fi.«z.C.e.l.fip ípieffioné
sff.qua? re? ac.nó oata.l.í.§.que bonoiáde 1 p 38ar.reete in
fiR-ff.oe folu.l.creditot.in pn.cú piío feciffet piefatus oñs fequellrari 1 portea ét bis iuffíffet fibi mitti nam 1 pile iuffíoni
tâ^ illicite pendú nó fuerit fe aút refiflédus nó fuit i autético,
oe má.ptin.§.oeíde cópetés 1 no.ín auté.oe nó alíe.f.qi vero verífil'r.vn marie oilígétes 1 oifereti fuerút q nó oés fed
pté miferút 1 quáuis ín fa iuffióe ptefatus oñs móllraretnó
oés velle fs er bis fibi gratas elige fumme tñ piculofum oés
mitti ne oés retineat qt fegni9 irritât aios oimiffa p arlé quá
fifintoculís fub recta fidelib9? q ipfe fibi tradit fpectatot f m
otatiú 1 erperiétia oocet Difficile eé a oñis capta talía pciofa
recupare nó appet ét qs aut quot 1 quáritas retínuiffet 1 cu?
pioponaf çp res ille q miffe funt erát pciofioies ceterís ita vt
illas folas oebuerit elige nec appet çp oés pteciofioies miffe
fint fs qdá er illís vñ fláreboeep alg quo? merces remanferút babitauerint oe fifibus ita íminebat piculú alijó 1 fotfan
vt facilius mitterenf móftrabat fe velle folú pto fuo vfu eligé ídé ergo oicédú é oe bmói mercíb9 miff¿6 ptefato oño el
alia? Puanda? cr bmóipículo çp oe mercibus iacri6 oe naui
tépellatis maris ad qua? ptríbutíoné by quo? merces falue
funt facte tenent"vt.l.i.-z.u.ffad.l.rodi.oe iac.ná in iure ídem
oífponic" oe bofpitefiueeaupóe 1 llabulario q merces faluá
d is receperunt vt fuit i cafu ifto qd oe nauta.ff.nau.cau.fta.í
furti aduer.nau.ficut § iact9 naute oblígat ad pmbutóes itaq5
1 iact9bofpifís b ét marie p3 er róe ílliM.ü.^.eqffimus vs qt
eqffimú é oetrimétú cóefieri eo? q pp amiffa?alio? merces
pfecuti fút vt fuas falúas brent q qdé ró militât Î cáu nro vn
cú locú béat ró J.os locú bre 1 ler.ff.ad.l.aql.l.illd.ff.oe ver,
ob.l.a ritio.cú fi.i boc ét inducút ooc.D.l.íj.ibí ad oomum oe
llructá pp incédíú vt alie oom9vicine faluefiâtçp by quoiu5
oomus falue facte funt teneáf ad pfríbuédú 1 cú eqtas oictet
actioné oari o ida é falté vrilís oe pferiptis vbis.l, quotícs.í
ibi no.qnéadmodú ígt'f 1 i ílla.l.y.ad.l.rodi.oe iac.bij quotu?
merces iacte funt er locato cú magro nauis agé oebét 1 ipfe
er pducto agat cú bis quo? merces falue facte funt fie eét im
piefentia? oñi merciú miffa? ptef3to oño agét p ipos bofpi
tes vt ipfi agit p eos quo? merces falue fút facte vel vtactio
nes cedlt 1 gra euítádirircuitúpp abñtiá 1 oilláriá ipfo?bo
fpirú ppetít vrilísfineceffione oe infii.l.i.§.fi.t.l.y.i no. oe
Di.ífectoJ.oá.ínfec.llipulario.§.fi.facit.C.ad trebel.l.fancím9
,§.fi.nec moueot çp ipfi mercatoies nó cófignauerunt merces
bofpítíb9f3 vectoub9? guidis eo? ná cú pfignauerít noie ipo
rus mercato? 1 eo? volútate táqj res ipfo? mercato? er cali
pfignatióe 1 oepofito obliglf ipfi bofpites oñis merciú.C.ad
erbib.l.pe.ff.oe .pcu.Lq^curatot er re.t p gui.í.l.certipditio
4 / 1 mimos.t ibi p 56ar.fi cer.pe.?.ff.oe ver.ob.Lllipulatio
t'(la.§.fi llipuler nó moueot ét çp ille merces ptí9 fuiffent feq
ílrate apud bofpíté 1 aliú ciué qt nó p boc fuit ocrogatú inri
ipo? mercato? nec poffeffiói oe feqf.pof.i fruc.c.í.i no.per.
a6ar.i.l.ítereffeputo.ff.oe ac.pof.t marie qt remáferút apd
bofpúé i camera vt ppóif ppetit ét fs glo.i.o.l.g.ad.Lrodi. d
iac.ipfismercatotib9quo?mercespditefútpeos quo? mer
ces falue fút negocio? gello? actio n i bofpes 1 ali9ciuis apd
quos é factum feqllrú geflerúf vtifr negociú tilo? quo? mer
ces falue facte funt 1 boc videnf feciffe côi noie oius mercato
rú quáobié illi quo? merces pdite font boc ratú babétes qfi
ipfi gefferit qd eo? noie gellú é 1 ratú babét.ff.ti vi 1 vi.ar,
,í.i.§.fs 1 fi qs d admi.tur.l.ita át.§.geff¿ffe recte babét nego
ció? gello? actióem.lRe.n.ípa or negociú eo? quo? merces
falue fút.f.ne res ípe pirét d neg.ge.l.fi fiípuler.§.fi tity.iíbi
p ooc.occurrit ét bic eqtas qt pp merces millas aly babét fal
uas fuas 1 fic quodlmó oicunf er re alio? locupletari ar.l.fii
me.t títiú.ff.fi cer.pe.l.fi eú ferou3.e.ti.d neg.ge.l.fi.C.oe rei
vé,1,mater cú ibi notatis facit ét,ff.d.ne,geJ,n¿ 1 fu 9 ? qdtbi
no.ad allegata in contrarili refpondef cp.l.qtn fernandarú i
fi loquútur oe actione er Delicto nó eni3 oeliquit qui merces
pioiecic actio aút er contractu ve! quali competit vt fupza ad
rationem autem allegata in contrarium patet refpófio fuperi
us oicta qt bic eli negocia petú ratione contractus vel qft vt
.s.plene oeclaratú é itapfulo ego lftapb.raimúd9oe ciimis.
fTSlvig.qromutuaui pecunia mercato« iple emit merces
que errät i ipfopoftmodú fallito anego i mercibus oebeat
pzelerri algs creditozt'b9 pio cuius oeclaratióe videnda funt
DUO può an res empia er pecunia mea fit míbi tacite obliga
ta qt fi boc eli róe tacite ppotece in illa algs oebeopteferri i
Dicendú eft regufr gp nó cafus eli in.l.quáuis eUg.C.oe pig.
fallir in re empta er pecúia pupilli qm illa é tacite ipotecata
ter.é ling.Pm vna3 lectura glo.tn.l.idécg.ff.q pot.in pig.bab.
vbi glo.arguédo a rimili t5 idé foie in re empta er pecúia mi
litis bene tú verú é g> íi res emjjta er pecúia mea mibi obli
gef erpteííe quáuis pollerius tn in eadé fum porioz alijs ere
ditozibus babétibus ppoteca3 potioté.l.lj.C.g po.ín pig,ba.i
in autético.oe eqli.oor.§. bis pfequens.-z.^.qz vero in auté.
qö obtinet oe pignolo nunquid in re empta er pecunia mea
ego béas iter alios creditore puilegiú erigédi in quo quides
fuit vna opi.in.l.ls.C.qui po.in pig.ba.g» nó qt in eadé cú ali
is peurrere oebeo p ter.in.l.pzocuratozis.ff.oe tributo.-z irti
opi.tj DOar.ímo Pin ooXod.iitc.fi cum ooté.§.fi mulíer.fo.
ma.nó ob.terUn.Uqö qs oeptiuil.credi.vbi é erpteffujg* mu
tuás pecunia in nauis emptioné eli iter alios creditotes pziui
legiarus in erigendo fj illa nó ob.qt loquif in C3fu fpeciali.i.
mutuate pecuniä in emptioné nauis quo cafu fpecíale é vt pti
uilegiú babeat is er cuius pecunia res emítur a ratio fpálita
tis eli vt inducarur facilina borníes ad mutuandú tn buiufmo
di cám cum er eadé ptíngat facultas facilius mercandi i nego
dandi qö publice vrile eli vt in rimili oicit fingulariter tcr.in
.l.tj.adfiné.ff.oenúdinis Pm ipfu3 ooXodo.í,D.§.fi mulier,
3 ¡ r c a
n o n a m
partetrí
p á t v
cípaléan facto vnius er focgs alij oblígenf primo
vr g> nó vt é cafus ad lram.ff.pzo fo,l.fi focg fumus in fi. vbi
fi vnus er foeij.ptrabit oebitú folus ¿He puenifacreditoze g
oebitum ptrant eft tú verú gpfioiuidif focietas qt tune focij
qui non pirarerút oebent cauere oe oefendc'do fociú pbenté
aduerfua creditozé i ideo er.l.oé es alienú.cú.l,fe. colligunf
ouo cafus pzimus qú oebitú ptractU3 ab vno er focijs eli pu
rus i túc oiuifa focietate focius q cótrarit oebitú qz folus re
manet ereditozi obligatus oeducit oe focietate totú illud oebitú vbi aút oebitúfitin oié tune focij qui non cótrarerút oe
bitu3 oebét cauere cus Dies veniat oefenfurú ¿n fociú er quo
cócludif gp I3 es alienum cóicetur inter focios nó tú obligatio
cótracta cú vno er focgs obligat alios focios ipfi ereditozi ali
ud é ergo quere oe actióe pzo focio que focietatefinitanafeif
ínter focios.C.pto foXtl oiu.quo cafu iter ipfos focios bz ra
do erís alienicótracri Durante focietate.l.oé es alienú.oúmo
do tale es alienus líe petú róe qliti fodetatis.l.fed nec es alie
nú.ff.piofo.-z ípenfusfttin re in q ptracta é foeíetas.ff.pzofo.
.l.fi ínter fratres.§.fi qs aliud é queré oe iure credítozis q¡5
fibi folusppetit ? f°ciú cú quo ptrarit non aút cótra focios q
fecú nó cótrarerút vt.s.pzobatus é Pm oo.Tfbe.oe perufio in
pfilio qö incipit factú pzoponif i bac fozma tn cófilio.ccdrrv.
oie pztmo méfis ¿fanuarij fuit peta focietas in gnto li.piilio?
carta.cviij.Seeúdo v i gp vno er focijs ptrabéte infolidú qui
libetobltgef.Lfi.in fi.oeerercí.fi.pzo fo.l.oé es alienum.lf.cói
oiui.Lcú ouo.ff.oe inftíto.l.babebatí fi.Zertio vr gp quilíbs
er focijs teneaf pzo pte 1 oe boc é cafuo.ff.oe erercito.l.fi tú
plures pzo intellecra bums palTus oicunt ¿fac.oe are. Hàe.-z
Cp.in.l.cú te in galliá.C.ficer.pe.g>aut funt ouo vel plures q
nó erercent vnú aetú infolidú 1 túc glibetpzo pte videfobli
gattaie pbere actiue vt.o.Uú te.-z pafiiue.C.oe ouob9re¿s.I,
uj.ff.oe ouobus reís.l.reos.§.cú in tabulis.aut funt plures q
erercét vnú aetú ifolidú vt funt plures argétarg vnius merces vel plures magiftri vnius adminiftratióis college 1 rane
qö vnus facit in ea adminiftratióe alter vr facere 1 fie obliga
none videf contrabere infolidú actiue 1 palline vnde fi facta
eft credétía vni er ouob9collegis 1 alter fe ercufat gp nó rece
pit fs focius fuus nó valet illa ercufatio -z ita Ioquunf pria P5
Jía.oe Slre.'Tfbe.'z C p . S j ? boc obgeit 26ar.i.l.an eadej in
.vg.q.oe ouob9 reis oe.l.fi tú plures res oe erercüpzimo rn
deo gp pzimú rúfum ob.oícto ilio? 1 fcöo rúdeo gp obftat rói
eo? vbi or gp glibet pzo pte qz nó videnf inuices i'nftitozes p
quá.l.repzobat oictú ifto? 1 róem eo? ideo ipfe alicer oiftin
guit oicés gp aut ifti plures repzefentat publicú officiú vt argétarg 1 fimiles -z quils tenef infolidus qz ipfa adminiftratio
affícit eos ifolidú cus officili nó fu oiuifus 1 ita loquif.l.fi vn 9
er argétarijs.i.l.i magiftrat9.aut pzopzia volútate qfq; gerit
aetú 1 túc refert aut gerit p aliú vel alios aut p fe piío cafu qt
qií per alios vt ifti focg gerút illa negociationé feu mercátiá
per fitos inllitutozes feu p fuos erercitozes q vulgo appelli
tur factozes 1 túc qlibs ocó? tenef infolidú inftitozia feu erer
dcoiia.l.i.infi.cú.l.fe.oeerercito.-zoeinfti.Lbcbat in fi.cu3.l.
fe.qz quils repzefentaf infolidú pzefeni fi cú vno é petú ne in
plures Diftiguaf .ff.oe ererci.l.ne in plures.qö intellige ve?
qn inftitó.ptrabit vt iftitutio alias fi ptrabit alio noie gp infti
tozio non obligaf ons cafus é in.l.tj.i.ig.ff.oe íflitozia. $tc in
tellige verú cp oé qö cú ¿nftitoze gerif obligat eus q eum pze
pofuit qn eius rei gfa cui pzepofit9fuerat peras é.l.quicúq3 .§.
non oé.oe infti.pditio eni pzepofitozis feruáda eft.l.fs 1 fi pu
pillu-3.§.códitio.oe infti.bñ facit.e.ti.l.fi cú villico.^téficuter
ptractu ¿nftitozis pót dns pueniri ita er cótractu dni puenitur
factoz feu ífti'tutoz ter.é in.l.i.§.pe.de erercit.qö eft notadúer
ptractu vero inftitozis non agetdns nifi actio necelTe nifi i n íubiidíú puta fi factoz fugilíet vel alif foluédo nó elTet ter. eft
tn.l.t ¿nfi.eú.l.fe.deinfti.Pm Sng.in.l.cú te.in gallias.C.fi cer.
pe.fi aút otrabnntper fe ipfos túc refert aut ambofil'qzperfunt eídéftationi1 quilíbet tenef pzo pte quá bét in negociatt'óe vt.d.l.fi tú in pzin.aut erercet eá fepatim vt puta duo fút
focg vnus erercet eá i vna duriate alius i alia vel vnus erer
cet fpeciariá 1 alius mercátiá 1 túc quils tenef infolidú viden
tur eni inuicé inftitozes pzopofiti ar.fi cer.pe.l.eius q in ¿uín
eia.-z ar.C.de fabzícé.l.iure pzouifo.li.ri.-z de duobus reis.l.
reo.boctenuit 3faco.deare.-z 30ar.in.l.fi tú.-z .Kßar.in.d.l.an
eadé.caue tú gpfipzefunt vniméfefipfuetudoé qz qnqj cum
vno qñqs cu3 altero quils infolidú tenef ne qui cú vno ptraiterít babeat diuidere actióes in plures.l.enifi tñ fundat"i illa
róne qz cú pluríbus eft ptractú feeueficú vno tm Pm lRai.de
fozltuio vt refert 36al.i.d.l.eú te.mibi vr dicédú gp aut erercét p cóes magillrú -z túc quils teneaf infolidú -z ita loquif.l.fi
tú.^.fs fi plures -z.l.i.infi.deerercito.aut p fe 1 túc aut fimul
ambo gerút 1 tune pzo pte qutls tenef -z ira Icquaf.d.l.fi tú.in
pzin.-z.ff.nau.cau.fta.l.fi.§.fi plures.l.reus.^.cus in tabulís.ff.
de duobes reis.aut qfq3 eo? folus 1 tune aut pzefunt diuerfis
ílatíóib9-z túc qls obligaf infolidú qt videnf inuices pzepofiti
1 magiftri -z loquaf 3Bar.s.aut oés ptefnnt eidem ftationi 1
túc aut qfq5 eo? foIu3 gerit ad cóe ppendiú 1 de alterius vo
lútate puta qz íuicé erát pzepofiti magiftri vel ita erat pfuetu
do ipo? gp qñqs cú vno qúqs cú alio ptraberef -z qö vnus ge
rebat alius ereqbaf -zfieappet de tacita volútate pzepofiture
1 túc quils obligaf infolidú ar.l. vel vniuerfo?.ff.de pig. ac.-z
loquaf lRai.de foz.-z JBal.in.d.l.cú te.aut ambo pzefunt eidé
ílatíóí nec appet erptefle gp inuicesfintptepofiti magiftri nec
tacite er cófuetudine 1 túc aut qfq, folus gerit ad cómodus í o
cietatis vt qt puertit in vtilitaté cóes 1 túc aut qrim9 de actio
ne pzo focio que foderate finiti nafeif iter focios.l.taj diu.C.
pzo focio -z túc inuicé funtobligati.l.oé esalienú -z.l.iure focie
tatis.ff.pio focio 1 ibi p glo.i'n verbo in cóes ibi -z túc tenef p
obliquú qz focius tenef focio g aceepit pecunia i urilitaté cóes
aut querimus de iure creditozisqö fi ppetitius folú p fodus
cú quo prit -z loqtur auus meus in pn.iftius nó pncipalis mé
bti in dicto pfilio aut qfqs folus prit nó tú ad cómodú focieta
tis qz nó puertit in utilitaté cóes ? tue nullo mó focius g nó co
trarít obligaf neqj ereditozi neqj alteri fo.l.fs nec es ali'enil-z
.I.omne es alienum.'z.l.inter focieta^.ff.pzo fo.e.ti.l.verus.f.
id quod vbi inter focios in actione pzo focio non deducif qó
debetur a focio nifi er ipfa focietate debeatur.
C l b i i m o quero duo frés babet bona cóia er beditate aliq
9 maulte eoíotie p aliquc ipfo? peta £ es alienú veniút polimoda ad oiuifioné nunqd es alienú p vnú petñ foluef oe có
munibus bonis i vf 3»ficp.l.oéee alienum ftc.n.oirit oé es
alienú gp manére focietate petit é -zc.fs non ob.illaJ.q: loqtur
in ere alieno peto occaftòe focietaijJ.fs nec es alienu5.ff.,p fo<
qre oiftingue in quelltoe pzemifla qz aut es alienuj ab oibua
íolui 0 3 1 bic eft cafus indubitabilis aut ab vno tiñ 1 túc aut
occaíione bono? cóiu3 eft pctus 1 >n efiem vtílitaté pzofectú 1
boc pzobafab eo q ptit oebitú 1 tune oe cóibus bonis é fol
uendú vt.o.l.oé es aliena.? farit.ff.oe nego.gefj.pomponi9
la pzima,?J,fe,§,i.autnon pzobat occafióe bono? cóius nec in
utilitatécóem pzofectú 1 tune a cótrabéte tiít folui oebet fine
grauamine cerero? nec pót oici gp alg vel co? bona fint obli
gata iceircoq»vnus?bitilludoebitu3manentecóione vr.lf.
oe reg.iu.Lnon 03 alteri ná non fufficit cp cótrabatnr manen
te cóione fed erigifq> occafioné cóionis 1 inutilitaté cóem fit
verfum 1 boc pzobefper contrabenté oebim vt oictuj eft 1
»ff.pzo focio.liure focietatis -z.ff.fami.ber.l.er parte,§.fi filine reipublice.7 er bac folutíone no.folutiones queftionis oe
oote inter fratres velalios obtínentes focietate cóem 1 oos
eft recepta pzo vno ex eis na aut pater accepit ooté p:o filio
•2 tune oiuifionis tpe oos 03 oe cóibus bonis oetrabi Pm foz
ma legis.ff,fami.berciJ.fi filia in pzin.-z.f.i.'z.g.aut vnus ex
fríbus fuo noie ooté recepir 1 túc oiftigue q: aut .pbaf pzofe
ttá i cóioné vrilitaté? oiuifióis tpe 03 oe cóib9 bóis oetrabi
aut nó 1 túc de cóibus bóis nó 03 oetrabi I5 bic es alienú 00
lis petúfitmanente cóione nam boc nó fufficit vt boc er fupe
rioribus pzobafaperte 1 farit.ff.pzo fo.l.aen'one.^.fi.t.l.fe.'Z
•ff.oe iure oot.l.fi is qui,$.i.7.C. fami.berJ.g.?.fF,fo. ma.l. fi
cum ootem.§.fi.Pm franci.tigrini.in.o.l.omnes es alienum.
CSecundo quero ouo erát fratres maioz natu 1 mino: natu in oiuifu5 patrimoniú pínamqs oém fubá3 pofiidétes quo
rum gnbernarioné 1 admiftrationé torius pzimony maio: na
tu gerebat ptigit cp mt'noz accepit vrozé 1 ad reftitutióem 00 tis obligauit fe nec pót aliter appere qd fuerit factus oe oote
nifi p piecturas 1 p pfuetudiné oicto? frat? q erat vt oía per
«jenirét ad manus oicti fratris maiozis 1 p eú oifpenfarétur
1 ét qz oictus maiojfrater poft bitam ocám ooté 1 obligatio
né pdicti frís minozis tradidit qdá fuas filias nuprui 1 oedit
eis ooté nec appet vii foluerit núc ínter oefeendétes ipfozum
ozta materia oíflenfionís .pcedífad oiuifioné 1 oefeendés er
fratre minoze petit oeás ooté oetrabi oe coi queríf nunquid
poífit rñdeo ocám ooté oebe refici oe cói nó v i folius frater
mtafj fs vi pfumpte pticipatióis 1 collatíonis ná idé eft pzefu
mendú oe deá oote qö oe ceteris aduéticíjs er pfuetudine eo
rum ar.oe pigno,ac,l.vel vníuerfo?.oe fun.1nftrucJ.cu5 ocla
nionis.f.afiná oe le.üjj.pzedijs.^.balneas .§.titio.t.§.q 00
mú 1 pzefertí cú pzefupponaf ocúm frém maiozem erpéfas
©otiú filia? fua? feciffe q oeuéto fieri nó potuerunt.l.fi.C.oe
alimé.pupil.ar.oe pziui.cre.l.fi vétri.§.fi.er eo.n.q? oía inuícé
cóícabát pfumif 1 boc cóicatú fuiffe ar.ff.oe1pba.l.lpcula.cú fi,
©os ergo q é in cafu reftitutóisfeq 05 beredes qbus reftitutiofiédaé 1 ípfis 05 reftitui oe cói pzímonio dcó? frat? ficut
es alienú,ff.fami.ber.l,fi filia.§.nerarius -7.ff.p20 fo.l. actione
,§.fi vnus.i ita pfuluit 36al.in cófilio qó incipit.Jfn rpi noie
amé.,pponif q> dno erát frés ic.íQuid qñ pz 1 films pfitétur
recepiffedoté ad qué pzefumat" pueniffevide piene in.l.fi cum
doté.§.trafgrediamur.ff.$ fo.ma.0uid átfipz 1 mí cófitenf
recepilfe doté eo? filfi vel marinis ? vroz pfitétur babuiffe p
ciú rei dotalis védite ad qué pfumaf puenilíe vid36al.i auf,
fiqmulier.C.ad velie.? in.l.mr.C. de rei ven.? in.U.C.de
duobus reis.? per fpe.in ti.de ob.? folu.§.ante oía ver.quid
fi vir.? vide.d,3o.de imohin»c.cum contingat deiureiu.
CTZertio quero qñ funt pluresfocfi an quilibeter cótrartu
obligetur infolidum vel pzo parte dicit Üöal.in quodá confilioficfozmaliter qñcp funt plures f ocg 1 quilibet tenef infoli
dum 1boc contingit ex eo qz quilibet erpzelTe fe obligat info
lidú qñqs er eo qz pfueuerút negocian' feoifu31 ifolidú qñq3
er co qz cois iflitutio obligat quélibsinfolidú pu'mú^baf .C,
fi cer.pe.I.fi nonfinguli.'z.l.firé cóem f3 .pbatur eo.riJ.cum te
in galli3f7 ibi per ga*de Br.^fbe,? Cp.boc contingit fepilTi
me qff funt focg ad vntnerfiiàtè merdita? 1 qlibet pzo fua in
duftria negociaf:nuc iftemuc illemuc "gberufijyuic flo:étie:
lue T^iifis tacite eni er ipfa erplicado? negocio? na videnf
vice mutua inftitozes eé vel in merce coi nó bzet qls infolidu
ptatéficutb5.ff.0e admi.to.l.tieiu 1 meuiu.$.altero.Zeniu p
baf.ff.de inftito .l.ne in plures.Secudit ptingit qn fimul pbut
per feipfosfimpfrin ilio eni actu qls eft pzicipalis pbés 1 nó
infitto:.? ió qls p:o pte er ilio aau obligaf.IT.oe inftiroJ.fi tn
plures.ff.oe ouob^reis.l.reos.^.cu in tabuK P5 36al.q idé oi
cit in alio pfilio eéfipl'es pbut p feipfos vel p nuciu vel epi
ftoiajq: qls obligaf p:o pte:q: ta ipfe cp pbés cu eofidévtritjfqs pione feqf.vn fi nó adgeiaf gp infolidu teneaf qls eo? te
nef p:o ptib9.ff.oe erereito.l.fi tu in pu'n.fi aut p vnu inftitorem a quol3 eo? infolidu pofitu pberet.ql5 obligaref infolidii.fecus fi nó .pmi'filTet ql5 eo? infolidu fedfimplicifp:imu3
.pbatur.ff.oe inftito J.ne in plures.Seeudù^batur.ff.oe ^cu.
J.pluribus.na nó refert an pfe:an p aliti qs faciat vnu 1 ides
1 £m boc oebet t'nrelligi qò noXp.in.d.I.cum te.
CT^uarto qro qda Jioanes emit certos caftrones a quodas
grinra ?ppea fe ei9 pftiiuitoebico:é in.rrir.^loz.auri oemu
oicras grinta àgitp Sntoniu frés oicti foanis taqj fociu oei
^o.in focietate ar^ macelli i^bat gp tpe in oca petitióe ptéto
vidit pdcó3 "§o.i ant.fi facere arté macelli iterficiédo beftias
1 macellado 1 védédo ad vnu banebum 1 gp reputabanf focg
mó qrif nuqd er boc ocus anto.tancp foci9oicti ^o.veniat in
aliquo códénadus 1 vf gpficqz quoriés ouo erercentpmifeue
aliqua arté 1 qnq3 vnus qnq3 alius in eadé taberna feu ftatóe
v f vnus focius alteri^ficqs ? alt' alteri9vn9 obligat alte? 1 al
ter alte? faltc^ pte otmidia vt.ff.oe erercito.fi tn plures. j j n
pìiu v i na nó fequif ouo frés faciut fifartémaceilicrgo vn 9
emédo^pu'o noie aliu obligat qz q nó emit noie foriera tj fed
¿ppiio fibi foli negociu3 gerit 1 q fibi védidit nó babnit aium
aliu obligadi feip3 q fuo.ppzio noiepbat nifi,pbaref ré ver
fa3 in cóem vtilitaté.C.qò tu eo.Lci q aliud é eni vcnditoié fe
cntu effefidéfocietatis aliud folafidéemptozis fine cómemo
ratóe focietatis naficuter tali pctu nó agir co:p9focietatis fed
folus empto: ita ecóuerfo folus empto: pueniri 03 vt.ff.i> fo.
J.CU3 ouobus.§.fi fratres.i.C.oecurio.IJs.li.r.? oicit ler q? fi
funt ouo focg qd vnus emit proprio noie fuu é non cóetii eft
cóicandum puentus actióe p:o fo.fF.p:o foJ.fi quis focietates
cótrarerit.la picola.certe illa ler facit p:o grinto q: fi pót age
re vi cóicctur ergo ? cóueniri vnde melio: ratio vf q: non có
fìat oe fo:ma inite focietatis nec gp fuerit inita ad emendus 1
vendendu cói periculo 1 polTibile é gp aliquifimulftctad vé
dendu in aliqua taberna velftationi1 tn nófintfocg fed vn 9
eo? eft onus alter inftito: vnde nó videmr gp fit pdudenter
piobatu oe focietate coita ad emédu q: ifti actus pofliint erplicari citra ius 1 nomé focietatis 1 fic nó eft oe focietate fufficiéter p:obatu oupliciter eni pzobatur focietas aut pafentiu
puenrióe erpfla aut per actus fociales fed nó eft pjobaru per
actus fociales gp pfueuerint emere in cói tanqj focg 1 gp oam
na 1 lucra pticipauerit inuicé 1 fic non videnf,pbari actus fo
tiales illatiui focietatis.Jiténon vf pjobata pfuemdo gp pfue
uerut pbere pmifcueactus fociales in obligatióepbenda vii
nec vbis nec reb9ipfis vf ptobata focietas qliras eni actuum
inducitfocietaté tacita qn in cói queftus referrar qd nó videtur bic piobatuj.ar.ff.oe eden.l.p:eto:.§.fed fi filius ver. fed
recte fabinus.^tes non apparet gp Diete beftie fuerint empte
caufa macellandi na quando certam eaufas refpirit focietas i(
la ca eft p:obada ar.ff.oe ererei.l Jutius oibus igitur pfideratus videtur oicendu cp eti3fieffet p:obata focietas qz tamen
non é pzobara ad bunc actu oe quo qrirar talis pzobatio nó é
fulficiés ad pdénationé rei.ff.oe iftito.l.cnicuq3.§.nó tn omne
«z.ff.oe crerri.lJutius na poteft efle gp emit caftrones ca reué
dendi viuos ars vero macelli pfiftit in vendendo carneo ani
malium mo:tno?.l.cu oelanionis in p2in.ff.0e fnn.inftruc.vu
de quia pzobatio incerta non eft valida non videtur fufficere
talis pzobario.ff.oe po.l.i.§.fi qs argentu oe p:oba.in.e.t'n 0
fentia.fedfifuiffet pzobatum gp tanq5 focg confueuilTent eme
re 1 vendere tunc vi'deref elTe pzobata focietas 1 factu vnius
focg obligaret alium fociu3 quia obligaret eozpue foriera^ 1
ebft'gaío eoipote fodefatis oes focg funt obligíti gis pío pte
qua b5 í focietate,ff.ad.l.fal.l.i"n.l.falcidi'a boc feruádo ad boc
fadr.if.qi5 cú eo.I.titt'an9,3Sal.i quodápfilio cui9teneoi.s.ps¿
ITálnito qro ouo erat focij vn9 trafigabatfloiétiealter ve
fictgs erñs venetgs pfeffus fuit queda notariú bab'c indepo
fitú apud ipaj focietate venetia? certos oenarios oeide oiui
ferút ? traficúflozétieceífit batytátiflozétiecú ereditozibus ?
oebitozibus fuie i traficú venetia? babitátivenetgs cú credi
tis i oebitj interpofitis cautióib9? ille notari9inftrumétú có
fecit poli multos annos ille notarius puenit er pzedicta pfeffione illú egi obuenit traficúflozétieqrif qd iuris in pzedicto
cafu focius er petufoeg nó tenef nifi pzobef pecunia verlam
in arca cóem ? túc nó obligaf Directo ereditozi fs tenef focio
•ff.pzo fo.liure focietatis vbi glo.vú focins g cauit petit oe í
dénitate fi foluaf focietas cautióe eo.ti.l.oé es.-z.l.pzo fo.arbi
ter cói ot'ui.l.cú focíj.regula eni er alterius £ctu aliú nó teneri.ff.oe ver.obli.í.inter ílipuldítéjnlíít.de ínutil!.llip.§.fi qs
aliú na obligado vel res qfita per fociú poft focietates petam
nó qríf focio ipfo iure.ff.pzo fo.l.fi qs focietatem no.ff.fi cer.
pe.l.fi focius f3 tenef cóícare nec pót focius ré cóem totas alie
nare.ff.pzo foci.l.fi vnus.?.l.nemo er focgs.minus ergo perfoná focij obligauit nec ob.Ci.C.fi cer.peta.l.cú te.loquif ení
tu erercétibus eundé aetú ? fozte é intelligédus qú ambo con
trarerút licet vnus pecunia acceperit p.l.fi nó finguli.?,!, cum
te eolligíf1 er argétargs quo? eréplo vtif piobaf oepac.Lft
plures oe arbi.Ufi ouo 1 oictú 30ar.in.l.eadé,7 36al.? ang-í
in.l.cú te, vr contra.l.iur.fodetaíis cus glo.? ecótra glo.i.l.i.ire
fi.ff.oe erercito.-z contra.l.oé -z.l.elus qua allegát loquif in bo
nafideferuiétibus licet ignozantibus ? tn nó nifi p pte qrunt
nec refert focg fepati ererceant in oiuerfis locis vel tabernis
anfinetabernis qz quo ad inftitoziá nó refert certo loco pzopofitifintvel nó oe inftituto.l.ig,7.iiij.7.lantepe.M tenendo
filias ooc.pzius cóueniédus erit qui cótrarit -z ad qué res per1
uenit eréplo tuto? 1 magiftratuú vt voluit CjMn.l.cnm te.fieení in tutoiib 9 ? magiftratibus ad muni.l.iperatozes.p20 boe
glo.ff.man.l.creditoz.§.ouobns q incipit ita tú 38ar.ff.c5mo,
.l.vnde querif vú cú pecunia puenit ad vnú -z in oiuifióe pef
máfit apud eú piculo creditozis 03 effici oeterioz vt.o.l.ípers
tozes.C.oe pzoba.l.er pfona oe oiuide.tu.l.i,? ft.fj tenédo g»
ambo teneanf i'nfolidum er quo creditoz fecit ínftrm oiuifionis in quo puenit gp traficú venetia? cú oibus creditoiibus ?
oebitoiib9fit I3fibipiudicat qz actus ifte nó poterat fieri fine
eius cófenfu merito 7 pericula.l.fepe.7 no.in.Lgaius <z paria
funt generaliter vel fpáliter pfentire.C.oe pzefcrip.rrr.an.l,
oés.pzo boc de pigno.l.fideiuffoz4.i.g.mo.pi.vel typo.fol.U
ficut.§,non vf .vú per cófenfu3 vr remififfe -z pacto.e.túl.ft có
fenferit cúfi,nec ob.ff.oe pac.l.tale pac.§.poft oiuifiones q»
ibi non tenebaf infolidu5 ideo fi videref pacifci pzeiudicaret
? nó poffet p illú agere ió nó pfumif oonatio.^té bic bs beneficili oiuifióis cui nó é renúciatú cú ergo.b.id pdat pp talej
puentioné 1 fie creditoz acqrit efficace actioné 03 obliare erce
pno fi agat p oe pac.l.inpfonas.fi.vbi nó pót tolli ipfo iure
p actóes oe peculio pietoiiá iftit.oe bo.pof4.quos át oe m i no.l-zfifine,§.f3qtf foititer obltar.fpoft oiuifioné.? ad.Lga
ios -z.l.ticia.^.lutia psrúfio er pdícris pterea ibi agebatur oe
magno piudido bic oe nullo qz vterq3 funt foluédo túc fadt
oe fal.l.vrozí.§.i.oe tefta.tu.l.er fnía.C.oe teffa.l.cú antigtas
in fi.oe bis qfiúta pzelato.c.quáto.vbi p f o.an.poft glo.pof
fet ét oici cúfitoepofitú qfi oepofuerit apud.b.nó teneri per
,l.fi ei oepofiti q loquif generaliter \ refieét in genere licer,
pe.l.i.^té védicatío oaf ertánVnúmis de piiui.cre.l.véit 4 .
in bonis de peculio.l.oepofui -z pfumif ertare.C.oe erbib.I.
nó ignoiabit oe pigno.ac.Lfi creditoz 7 é equú cú creditoz an
nis.rv.nibil direrit marie fi moie flo.vfuras.a.b.receperit 1
fie vf pfentire de fepatio.l.t'4.illo -z qfi ó nouo ópofuiffe ar,
Ioc.l.íté qrif 4.q ípleto.ita pfuluit TRapb.ó Tftaimú.ó cumis.
C S e r t o qro tici9z fei9 focgflozétie0ÍU3 negociationu3 pre
rútfocietaté cú fempionio lutio -z gaio in arte cábg erercendi
venetgs -z alio? negocio? \ ciuitate venetia? tm erereédo? i
q focietate titi9-z fei9 pofBerút.cccc.fempzonius.cccc.alia luti9
1 gai9aíia,cc.Jta gp luc?¿ tertia pte eét ticg -z fei $ tenia pte
fempzontj pio alia tertia pte lutg gai qlutiue 1 gai9 oeberct
liare venetgs -z fub noie focietatj tráfigé feribédo tití 9 « fentpzoni 9 1 focij.ita fem ell accidit cp coznelius feripfit oicte focie
tati venetgs vt pío eo emeret certas merces -zfibimitteret 1
fie fciíí elt.vú qz miffe fuerút fibi merces nec pecunia miferat
focietati remáferat oebitot certe gmtatj.idé Cotneli 9 als mer
ees mifit floiéni ocís titio -z feio védédas q tutus 1 feius veditis sitie mercib9 recepì númis illis aufugerut:nec er bonis
fuis pót creditozib9eo? quos bñt er negociatotib9qsgerebat
floiétie fatiffieri lutius át 1 gains bút vú fatiffaciát oib9 credi
tozib9occafióe foeieta^ venetia? 1 nó vltra qrif fipuemafcoi
nelius ad pecunia quá 05 occafione negociatióis fibi miffe oe
venetj poffit oicg fe oebe peurrere cú algs creditonb9 occafio
ne ei9 qt>fibi05 titius -z feius er pecunia receptafloiettevel
vti retétióe vel cópéfatióe falté pío tertia pte quá oict9 titius
1 feius bñt i focietate venetia?.ná illud qó 05 coineli pzo ter
tía pte vi oebitú titio <z feio.?fiecúfiteo? oebitoz ? credito*
loc9eft cópéfatiói illud cía? é gp er oebito petofloiétienó tenef femptoní9lutí9nee gaiusiqzvniuerfa focietas é.ff.pto fo.l.
focietas.?.l.q admittif Xófultú fuit ips coineliú nullá petitio
né retenrioné cópéfationé bze.?fieinfolidú erigí p.l.^curato
ris,§.fi plures oe tributoiia in róne fuí.er q róne I5 loqf ín
fuo tú ertédif ad libe? vtfiecreditozes q prerút reípeetu vni
us negociatióis nó peurrút cú pbentib9refpeetu alterrnec ad
bocobliat.oe admi.tu.Liter tutoies.? cjó no.C.ó cópé.l.i.qz I5
fozet afefieretcópéfatío oebiti ? crediti er oiuerfis negotiation^ 9 in piudiciú oebítozís nó tñ in piudiciú creditozis.ficut
ego erceptióe repellif^diu nó é creditoiib9venetia? fatiffactú.ita nec cópéfata cópenfa.l.qcúqj tñ nó puto cp bñ allegef
ille4.f1 plures.nec ertédif ad bona.nec.n.repío puilegiú oan
creditoiibus eo gp prerút refpectu oíuerfe negociatióis cú es
alienú refpícíat totú pzimoníú oe iudi,l.fideicóm4.tractatum
nee repio bác eé íuítá cám impetrlde fepatióis fi bñ infpiciaE
titulus oe p1iui.cre.70e fepatio.7 ille4.fi plures.logf in tributoiia q pp feías oñi o a f vt vocef i tributi! g> er ea méte ?c.
de tribut.l.¿cuf4,p bác.?fiecú agif tributoiia,i.vt oñs in tri
bum vocef .ná cu refpectu oñi creditoz béat folú illud piiuiVlegiú refpectu lili 9 negociatióis cuius prit feqfq> ét inter eos
fiat cá illa fepatiotqz oñs vnicuiqs eo? pferf in oi'uerfa nego
ciatióe ? peurrít cú quolibet eo? in eadé negociatióe vbi 6 no
ageref tributoiia f3fimpl'roe peculio vel oe in res verfoituc
nófiatilla feperatio. vt.l.pe.eo.ti.er quo apparet gp in libero
vbi nó agif tributoiia fsfimpfrróne nó bs locum. Jté nec ro
sllius4.fi plures b3 locú in libero vt qfi vi fibi fenfiffe gui.cú
magis videaf credi pfone fs in Può bñ bs Iccú pp ñas tributoite q eli refpectu illi9mercis ? oño facientj alij allegarcM.il
cú militi in piin.oe cópen.oe tella. mili.l.ft certa?4.i.oe fepa
tío.l.i4.fi filg.q nibil faciút fi bñ ítelliganf 7 p ea q oiri in.d ;
M certa?.?.o4.fifilg.oicebátét nó eé locú cópéíatióúqt nó
erat cotnelí9oebitot ipfi9titg ? fei er eo q> búerint a focietate
venetia? qt p illa focietaté non qrebaf actio ipfis titio ? feio
finecefTióe nifi in fubfidíú de inllito.l.i.in fi.? p 36ar.de ouo
bus reis.Ua.in p«n,in.víj.q.nec obftat gp fub noie mg infitti
labant Ire 1 oia vt fupta qt nó p boc qfi p núcios giiales potuit qri obligatio.vt no.p .T6ar.de pfti.pe.l.g át4.fi.7.l.fe.? p
Cp.C.ft gs alteri vel fibi.l.multú, j£go át pfiderauig? er quo
q erat in focietate venetia? in pecunia vel algs coiponb_9erát
pío pte tertia titg ? fei.g5uis.n.qfita p fociú poli fonetaté petá
nófintcóia fed cóicáda pío fo.l.fi qs focietaté.tñ ibi jntelligo
vbi fub noie cói acqrif vt eét b p.l.q mibi oonatú cú fuá ma
oe oonari.ea át q erát in notb9oebito? nullomó qfita erát ip
fis titio ? icio p.d.l.i.de inftitoiia vt pdictú é.vñ refpectu nominú oebito? erñtiú i focietate venetia? nó pót cotnelí9 aliq
liter pticipare cú illa noia nó fint oe bonis titg ? fei oebito?
fuo? nec ét oeberét actióes utío ? feio cedi cú folutj oebitj oi
ae fodeta^ nibil fupfit pío focio.l,murí9.refpectu nó coipo?.
a l i a róne repellif cozneliustqz cú alg focg venetia? teneanf
infolidú iurta nota p 36ar.in.d.l.ea.in.vg.q.? p 36al. in.d,ft
cú te.tenerefpté ipfo? cozpo? reddere titio 7 feio nifi oefen
derenf pzo pte ipfi9titg ? fei a creditoiib9.ff.man.l.fi mádato
,§,i.pe oote pie,I.li focer,? peurrétibus creditoiibus p eú illa
«ottone non tenerefur eo.tij.pater merito ergo cuj oetnr re
tentio alijs foego contra íi'ctum i feium pzo parte fua venien
tea ad quod etiam facit oe condwndebt.I.ft non fozre.§.fi cen
tum i quod ibi not. /£rcluditur etiam Cornelius er perfona
ipforum 2Tùy i fei veniens confilium ìftapba, Raimondi
oe cumis ooc,
e
c a t > e d m a m
p a r t e m
p : m
cipalé fi vnus er focgs in focietate alinm fociu fine
pfenfu fono? adfumpfit an er facto aflumpti ipfe afTiimptnm
vel affumens ceteris teneaf? econtra an ceteri eo? er facto
alfumpto vel afiumenti teneanfoic q> admittens er facto ad
miffi tenef nec cedendo iura liberar qzfiadmiffus fuit in cui
pa Difficile é negare culpa admittétis non fuifTe.ff.pzo fo.l.oe
ilio póponius oubitat.aget ergo admites ? admiffum er ei 9
facto i focietari pieftabit qcqd fuerit cófecntus.l.-z qcqd in fi.
.ff.pto focio i fi facto adimiffifocietas oánus pariár? admit
tens ab eo cú foluédo non fuerit vel aufugerint nibil poterit
pfequi alije focgs cedendo iura minime liberar fed omnimo
do ipfuj admitiente teneri puto vt.o.I.oe ilio in pM'n.vbi cafus er contrario quoqs factú focio? ipfe admittensficutifuu?
pzopiiú admifio pzefiare tener cu3 ipfe admittés aduerfus fo
cios babeat actioné.ff.pzo fo.l.er cótrario.CT^ui em"5 admit
tirfocius eitm focius eft q admifit i rccte cú eni focietas con
fenfu ptrabatur.ff.pio fo.l.vtfitpzo fo.actio cú fe.focius mibi effe nó pót qué ego fociu effe noluiXq admittir.ff.pzo fo.
nec focius mei foctj focius mens effe 0r.ff.p20 fo.I.ná focius.
1 er bis ps cpfiplures tanq? focg emunt gabella vel ali'33 có
munatias 1 alter er bis admittit vnus in focietatefineconfen
fu olio? efficit"focius admittétis tm 1 non alio? 1 ideo ab ali
iscóueniri nó pót fed ab admitiente Pm 36aI.in.o.l,qui admittir.1 econtra ipfe alios conuenire non poteft fed folus ad
mittente qui iure focietatis contra ceteros poterit erperiri 1
quod fuit confecutus ipfi admiffo cóicabit.Uqui'cquid cú oua
bus fe.ff.pzo fo.quod eft bene menti tenendú qz quotidiani.
< T l £ » i m o quero vnus er foeijsfinecófenfu alio? aiterà in
focietate admifit facto admiffi focietas oám'ficara é admittens
aufugit núquíd ipfe admiffus ab altjs abfqs ceffione actionis
poffit cóueniriputo in fubfidiú poffe ar.l.i.ffi.cú.l.fe.ff.oe i
ftito.l.fi.§.plane.s,oe eo per qué factú erir.ff.oe pzcto.ftip.l,
fi.'Z.l.oibns er bis etíá pót Decidi talis queftio quidl emit ga
bella cóis poftea reuendidit alteri ifte emptoz erercuit officium recipiendo gabellas poftea pzimus emptoz effectus é nó
foluendo vel aufugit querir an eòe contra Pm emptozem pof
fit babere regreffus refpondeo eòe in fubfidius contra Pm em
ptozé regreffum babere puto.ar.o.l.i.cú.l.fe.ff.oe inftito.Si
vero fcös emptoz aufugit vel foluédo nó é túc pzimusoíno te
neri darum eft nec cedendo iura ipfi cói contra Pm emptezej
liberai cafus éin.l.oe ilio póponius oubitat in pn,ff.pzofo.
CTSecundo quero qn focietas alicuius negoaationis a pluri
bus a p2Ìncipio pbitur an liceat maiozi parti ipfo? focio? ali
qué ahum nouiter in fociú illius focietatis affumere oic cp nó
qz foeietasptrabiturpfenfu.ff.pzo fo.Uig.i inftit.oe ob. que
er pfenfu in p:in.i ió nó pótptrabi focietas pzo alijs non eó
fentíentíbus.Jitcqi focg q a piin.certá focietate cótrabunt eh
gunt fibi in focíos certas 1 Determinaras perfonas vs illas p
fonas cú quibus a pzincipi'o pbunt focietaté que focietas poft
modú ad alias gfonas nó ertendif inftitu.eo.§.foltit ibi ous
oicit qz q focietaté ptrabicertá perfona fibielegit.f té non li
tuit maiozi parti ius focg non confenriemis tranfferre ad foci
nm nouiter admiffus.l nemo er focgs.ff.pzo fo.quia id quod
noftrum eftfinenoftro confenfu a nobis cucili non poteft vt
in regula id quod noftrum oe reg.iu.CT©ltimo boc dare p
b3tur per ter.in.l.admittitur cnm.l.fe.ff.pzo fono vbi cafus 1
idem tenuitrofre.in rubzicapzo fo.§.quidfiplures funt focg,
C S e r t i o quero ouo funt focg vnus abeft 1 vultrelinqué p
curatozem minozem.rwg.annis ad adminiftrandum focietatem oicit 36al.l.erigendi.C.oepzocura,qjalter focius non te
netur bunc pzoenratozem admitiere pzopter imbecillitátem
confilg fui fedfieffet maioj.rvitj.annis teneretur eum admit
tere ar.ff.pzo fo.l.idemqj.
c
^ r c a v n d e d m á
p a r r e ?
p n t v
cipalem qliter 1 qñ focietasfiniat"oic plurib 9 ? oioerfis modis focietaté finiri pumofinit"interéptionepfona?
PP mozte eni nalé 1 ét ciuilé in pfona alterius focio? ptingen
temfinitur.-zficpoepoztationé vel aliacapitis oiminutiones
marimá vel media oiftrabif focietàs.ff.pzo fo.l.ve?.§.fi.-z er
boc vi cp p ercóicationé alterius focio? focietas foluat" fi ercóicationé eqperamus oepoztationificutoicit glo.infti.oe capi.oimi.§,media.nó aút oiftrabir emacipatione vel arrogatione nec rráfu ad patréarrogàtozé.l.actione.§.focietas.ff.pzo
fo.bñ tñfiniturquo ad patré emancipanté I5 focietas fuerit p
età cú filio i ptáte erñte.l.fi id quod qs.f.fifiliuffa.ff.pzofo.i
mozte vnius focíj focietas oiffoluiretíá quo ad alios 1 fi pfen
fu omnia coitafitplures vo fupfint nifi in coeúda focietate ali
ter pueniretinfti;eo.§.foluif.l.actióe.§ .mozte.ff.pzo fo.nec be
res íocíj fuccedit vt ibi ps.nó.n.pót ita coiri focietas vt tranfeat ad beredé.l.nemo pót.ff.pzo fo.7j.ea.l.§.fdé riiditfocie
taré nifi nouo pfenfu reintegrauerint focietaté.ff.pzo fo.I.plane.vel nififitfocietas publico? vecrigaliú q nófinit"mozte fi
oe beredefiatmétionifi is moziar cuius i'nduftria erat electa
neeberes lít eq idone9.l.adeo mozte.ff.pzo fo.qó no.pzo emptozib9 aque Iacus feu ciuffi vel alteri9gabelle.C£5cì5o finii
focietas interéptióe rei fi res pp qua focietas coita fuit intere
pra eft rei eni'5 q nulla eft afq5 focius nó eft mutauit pditioné
adeo cp pmurationé pditióis res eft erépta ab vfu boium rei
enis q faerafitvel publica qfqj focius effe nó pót.l.verú.§.fi.
ver.rcs vopiúeta glo.ff.pzo fo.GTXertiofinit"focietasfiere
ditozes bona vnius focio? pp es alienú aceipiút in folutú vel
iure creditozis emút Dato fozte euratoze bonis.l.fi qs infiirua
tùr.oe bere.infti.ter.eft in.l.actióe.§.ité bonisa crcdit02ib9DÌ
ftrac^.ff.p20 fo.^dé fi oía bona vnius er focgs funt publicara
vt.d.l.acnóe.§.publicatióe.qó eft menti tenendú pzo bannitis
quo? bona oía publícanf vt amplius tales focg nó ourét.imo
pzo moztuis quo ad id qd babeanr I3 nó quo ad oía vt fentit
glo.tn.o.§.ptibIicarióe.qz nó quo ad ea q funt iurifgenttú.I.ft
tibí mádauero.f .is cuius.ff.mn.^dé fi bonis cefferit inftit.eo.
.§.idé.ff.pzo fo.l.fi focietaté in fuuncra glo. CT^uarto oiffol
uìtur focietas renunciatióeeírca qd aduertédú aut focietas eft
pera in tépus certú.i tune poftfinitútépus líberú eft recedere
.ff.pzo fo.l.actióe.f.ité qui focietaté 3ut in tépus íncertú.-z rúe
per oiffenfum reniiciare focietari Isqn focgs erpedierít cómo
de oíffociari.l.actióe^.Dirímus.'z.l.f3 focius.§.fi.a prio fenfu
.ff.p20 foc.an tépus aút renunciado focili a fe nó fe a focio l i bcrat.itaqs fi qd cópendtj factú fuerit eius parté ferct ac fi oi
fpendiú eque pftabit poztioné.l.aaióe.^.^té qui focictaté.ff.
pio fo.<z ideo qui ante tépus renúcíat tenet"actione pzo fo.l.fi
cóuenerit.§.qd tñ.pót tñ qnq; etia antefinitútépus locú bre
renunciatio nec tenebit"actióe pio fo.renunciat.vt.d.I.actione
.^.Jté qui in tepus.-z.l.fi puenerit.§.fi.ff.pzo fo.vt fi piomiffa
nó Puanr.Uú pponas.C.oe pac.I.iulianus.$.offerri.ff.De ac,
emp.i.d.l.fi puenerit.^.fi.Jdes fi foci9fit nimis rirofus.vt.o.
•§.fi.cú quo qg nó cópeilit" bze cóioné.l.ij.C.qñ 1 qbus qrra
pars oebc.Ii.r.-z bine eft cp multú notanf oirit 36ar.in.d.l.fi
puenerit.-z femp allegar^ I5 minoz nó poffic.puocare maioté
ad oiuifioné,vt.l.fi pupillo?.ff.oe rebus eo?.tñ boc ve? nifi
frarer maioz effet rirofus vel .puocaref ab ipfo maioze.-z bec
eft ró qre minoz pót oiuidere cú maioze qui enim inqerat v :
,puocare.idéfi vellent oiuidere reddírus.ví.l.!utius.ff.famil.
ber.idé in ecclefia q er caufis pdietis diuidere pór.c.er lris.de
pba.p 5nno.-z36al.in.l.iubemus nulli.C,oeia.fan.ec,5dé fi
teftatoz inbibuit brdib9ne Diuiderér.vt no.^ac.oe are.m.l.fi.
.^.lutius.oe leg.ij.vel mádauir filgs fuis cpfimulbabitcnt in
cadé familia oe códi.-z oemó.Lfs fi boc.§.fi.qz nó obftáre,pbi
bùione pnt oiuidereer caufis pdictis.vel qz vnus er frarrib9
vellet retiñere pcubiná Pm 36al.in.d.l.fi puenerir.qui idé oi
cit in fcolaribus q funt focíj facir.l.nó alirer.ff.oe vfu.-z babi.
5dem erit oícendú fi renunicatio ideo facta cft.qt ea re cuius
gratta peta é focietas vti nó poffir.ff.pio fo.l.vel cp ea,re vel
fi focius renunciauit focietari qz reipublice cá oíu 1 inuitus fit
abfotorgs nifi per alium eque còmode facta focietatis erpli-
care poffit qt túc poffet ei obgd g> pót per aliú focietatem ad
miniftrare vel focio cómittere.ff.pto fo.Lidcq? erit oicendum
Dirimus oiffenfu folui focíetatem boc ira eftftoes oiffentiat
quid ergo fi vnu3 renúcict caffius rcfcripftt cú qui renúciaue
rie fociecatia fe qdé liberare focios pót fe aút ab illis non (i
berare q d vtiqs obferoidú é lì oolo malo rermeiatio facta fit
velutiftcú oiusbono? focietate iniffemus oeinde cú obaenif
fet vni bereditas pp boc renúciauit ideo®ftqtf oanú attulit
béditas boc ad eú q renúciauit ptmebít cómodiu aút cóicare
cogifact¿one¿ focio cp ftqd in cogitatú poll renúdaríoné acq
uit nó erit cóicadú qt nec oolus admiffus é in eo bee font foj
malia vba ter,in.d.Uctióe.§.oidmua.Éi vo coi renunciatuj
é qcqd oino poli renúciati fodetaté acqriffolipeedif inlli.e.
plane.v.ci vo.? generali- tradéda é regula.quotiés inte
peftiue vel in fraudé renúciaf focietati renúa'is tenef actióe
pío fo.ad interefle.vt,o.l.actióe.$iité fc¿édú.?4.labeo.7.ff. p
fo.l.f5fociua.§.fi.nift er necelTitate fodetati renunciatú fueru
ví.o.l.ft ?uenerit.§.fi,cú ouabus fe.? er fdicris ps qú aút interdi tori9 forietaris oilTolui ipune pót ei renúciari Ps 3 6 a l
in.o.foirimua qd intelligo qñ in focietate nó fuit appofituj
certuj ti>o qi focietas bs in fe tacitU3 tps oonec fodetati erpe
ditnó renúciari vt.o.§.labeo,?.o.l.ft?uenerit.?.l.f5fodns.§,
fi.Si aút in puentióe t(3s appofttú é id feruari 05 vt.o.§. itej
qfodetaté in tcmpus.Oáuintooiftrabitur forietas cú fepa
rati focij agere ceperút ? vnufqfqj eo? fibi negocieffineon
bio eni tune ius fodetatis oiffoluif .ff.pto fo.l.ita cp vbi cáus.
CTSerto oiffoluif focietas fi alieni9 rei petafit1 finis nego
ciòfitipofitusinlli.eo.i.^tc fi alienine ?,l.aetione ,§.ité fi ali
cuius rei.ff.pto fo.CSeptimo finif focietas em'óevt tñ vn*
er focijs agit vt fuá poitio fibi oef videf enim tunc bére ani
mú oiftrabende focietarts.ff.pio fo.Lacrione in piin.cú actio
pio fono non nafeatur Durante foeietate.C.eo.l.tandiu.? ibi
26al.oicit an actio pio focio pofTit intentad Durante focieta
te aut Ioquimur in focietate neceffariafieuté forietas vecriga
liú a qua nó pót libere recedi poftep contracta é ne pteiudieet
fifeo 7 t ú e p ó t intentan Durante focietate.l.aaióe.^.non vncp
.fF.pto fo.aut loqmur in focietate oi tpe libera túc aut erpedit
ab ea nó recedi.? tuncfimiliterpót agi pio particulari articu
lo.s.ea.l.^.qdi fagarias ?.§.fed ? fi quid.Si vero agif actio
ne pio focio generali vt g> reddaf rano Pm 38al.i'n rubiica,
.C.eo.vel agit ad poitioné fuam c0nfequenda5.ff.p10 focio.l.
anione ? túc qt eoipfo cp ¿ponif videtur focietati renunciatú
ideo focietate ouráte non agif actione pio focio fj ti finita vt
.o.l.tidtu.aut erpedit agért a fodetate recedi ? ea métióe agit
7 tunc eo momento focietas oiftrabitur ? actio nafeitur
1 inter oiftractum 7 actionem nullum eft medium tempo
ris fed folus é quidam otdo traditus a iuris inttellectu vt pit
us inteUigaf folui focietas cp acn'o nafei Ps j©al.in.o.l.tadiutt
C h e t a n o foluitur forietas actione pempta vel mutata vt ft
qo mibi oebes actionem focio ab alioftipulotnouadi animo
vel contra alium lité conteftot nouandi animo vt tu libereris
renunciatú eni videtur focieiatíiff.pto fo.l. verú.§.fi.7.l.acrio
ne ? banc renunciationé puta poffefieriper me tm vel p fpi
lem piocuratotem vel generalé qui babet liberas alia autem
fimpler renunciatio qi nó ertinguituractio puma fieri potefl
per me ? per piocuratotem generalem foite 7 fi non beat li*,
beram nifi oñs ptobibueriieum renunciare ecótrario ¿tura
toii focg renunciari non pót vt libererar renundans nifi rata
babeat renunciationes is cuius ¿curatori renunciatum eft vt
.D.l.actione.$.renunciare.C,eo.in fumma ver.ité foluitur focietas.CTlHono foluitur focietas manumiffione focg q erat
feruus vel alienartene eius 7 fi in eadem mutatoftatuperma
ferit alia incboatur.fF,pto focio.Uft id quod.§.penulrtmo.
GUbtimo quero vbi abfenti focietas renunriatur anteepad
eiusperueniatnotici'aman quelita cóicenturoicg>gcgdrenuncians focietati anteep in noticiam focg perueniat querit in
communioné venit fed oamnúfitipfius folius ?ecótra g» ab
fentes queritfibiacquirit 7 oamnú commune intelligitur.l .fs
fodus quialienauit4.fi abfenri.ff.pio fo.? ró PsÜSar.qre qe
qd abfens qrit fibi acqrit 1 non tenef cóicare eft qt abfentes
gdíic negociú noie focietatis que iafinitaeft eptó ad ipfuj re
nunrianté.-áberito ei Incru factú p abfenté non d s cóicari fs
fi abfentes boc feiret ? negocius nomine cói gereret licet iltò
Incru per aniones pio focio non teneretur cóicare qi focietas
eftfinitaper actionem tamen negodoiú geftotum tenetur eo
ratum babente qui renunciautt.ff.pio focio.l.vtinconducu'oni
bus.ff.oe nego ge.l.fi negocia Pm eú quod eft menti tenendú
7 er bis ps g> fi funi plures fratres vel patruus ? nepotes fo
cg vel quicúqs focg 7 vnus emit clá poffeffionem pio fe 7 fu
is beredibus cp nibilominus tenetur cóicare talem poflefiio*
nem ? clandeftina 7 oolofa emptio nó 05 fibi patrocinad qt
non potuit eia 7 altero ignoiante focietatem oiuidere fed oe
buit renundare ita cp perueniret ad noticias focg.l.actione.§,
renunciare.ff.pto focio Ps 36al.in.l.fi patruus in piin.C.com
munia vtriufqj vidi 3Bal.tamen videtur loqui focgs omniú
bono?, vt patet er piecedenribus oum oicit in ptin.o.l.fi patruus.ibi nifi patruus ? nepotes eftent focg omniú bonotum.
nam tune oeberent cóicare vide piene in quinta parte ptinci
pali in.i.q.piedicta etiam fariunt ad fratres vel alium focium
qui oonecftaiin cóione cum altero fratre vel alio focio eum
oecipit fecrete pio fe tantum negociando g> cogatur lucrum
communicare 7 oamnu3fibiimputare qt ifte fecrete pio fe ne
gociando videtur tacite renunciare.l.itaqj.ff.pio fo.? in.o.§.
fi abfenti per 36al.? ignoiante altero fratrevel alio focio ió
maligtriras renunciantis fibi foli nocet vt.04.fi abfenti fu»
3Bal,ibi quod tene menti.qt eft cafus optimus.
CTScòo quero poft motté focg focius vel bés focg aliq6 lu
crú facit an id cóicare oebeat.rñdeo aut erpielfo vel tacito có
fenfu iter fociú remanété 7 beredé piemoitui inita é focietas
qó oe nono cófenfu poftea gelferunt cóicari os.l.plane fi bi,
iff.pio fo.Si ^0 nó eft pct3 nouo pfenfu focietas túc aut lue?
babitú poft motté focg eft er re focietatj vt fruct9? mercedes
vecíure equo? cóium ? pteciú re? vendita? ? tale lucrúcóicS
dum é.ff.pto fo.l.actione4.moite ?.l.verú4.in beredé.?.o.l.
act10ne4.fi incerta vbi cafus aut ertra ré vt qt pteciú rerú vé
ditarum conuertit focius vel beres focg in aliquam negoeiarionem ? lucratus eft 7 boc non eft ptribuendum.ff.oe admi.
tu.l.ticium ? meuium4'altero.t.lf.pto focio.l.fociu5 qui in.e,
.^.poft moitem vbi cafus Pm ^ac.oe Sfre.in.D4.mozte.
CTZertio quero an beres focij negocia focietaris 015 oefun
cto contraete gerere teneatur refpondeo noua non oebet in eboare fed incepta per oefunetum eius beres tenetur erplica
re.l.beres focij.fF.pzo fo.? per glo.in.l.nemo .fF.eo.ti.
C ^ u a r t o qro DUO frés idiuifas béditaté pofTidebát ifti fra
tres bébát vná foioté monialé cui pater tpe quo tfta filia tra
ftuit í monafteriú loco elimofine¿ oicta filia fup altari pofuit
cétú lìo.mó ifti frés volút venire ad oinifioné oicit mom'ales
terna ps tágit mibi pio monafterio in quo ego fus ¿felfa que
ritur an oicta tertia ps oebeatur buiefilieoe bonis patris có
fideratoftatutocp cóiter eft p Atalia oifponés g? filia ootara
nibil poffic bre velpetere in bonis pfis fed oebeat efle fua
ooteptenta ? oubietas eft in boc an fidicta monialis cenfeaf
Dotata er illa pecunia que fuit pofita in altari ? primo videf
oicendú cpfiliacenfeaf Dotata pfiderato cói vfu loquédi vbi
illa pecunia appellaf DOSfilieingredienti^ ? cóis vfus loqué
di infpicif .ff.oe fuppeI.le.l.labeo.adeo gp illa pecunia cóputatur in legitima filie.vt oicit j{6ar. in.la.ff.fi gs a pat.fuerit
manu.? S3al. in.l.omnino.7Ìn.l.quonil.C.De inoffi, tefta.er
gbus pcludif g> illa pecunia cenfeaf oosptofpúali mrimonio q6 an fit ve? infra patebi't.Sed túc infurgit oubiú an ver
baftanitiloquétis oe muliere Dotata intelliganffiuefitoota
tapio mrimonio carnalifiuefpúali. £onftar.n.g> mulier que
¿fitetur ptrabit mrimoniú fpúale.ná per ¿feffioné fpúaliter
ípo nubil ? imoitali fponfo fe coniúgit.rtvft.q.t,e.que rpo.?
in.c.qd aútappellationeigifmfimonij intelligimus non folú
oe mfimoniocarnali.ff.fol.ma.l.i.federtáoe fpúali.ímo fottius oe fpúali tág5 oe oignioti in quo maiot verfaf falus ani
t»e.rrvg.q.i.nuptia? bonú.Is enim virgines ? prinentes ? ét
piugari per fide recti 1 opationé boni placentes oeo ad eternam mereanf beatitudiné puem're oe fumma trini.c.firmiter
infi.tñprtnétes plus oeo placent ^ piugatirqi nó erpedit bo
mini ad regna celo? tendenti acapere ViOie^wdy.q.v.tunc
fatnabif t no.glo.in.ô.c.firmiter.ftê cú (li oos illa q oafpio
mr imonio fpúali ergo verbú Dotata referfad ooté que pio
vtrocg er illis matrimongs oaffiuep:o carnali fiuepjo fpiri
mali mrimonio ná indefinite i generaliter llatucuj De nupta
loqairi oe mrimonio ad qó referf oos i ióvtroqs cafu DOS
7 vtrúqj mfimoniú ¿ncludaf oe elec.c.vt circa cum vtrúqs Te
béat vt eque principale nec ró fuadeat vnus mfimoniúicludi
magis $ alte? $ vtrúq5 ícludif oefideiof.Lgnalifin priú facit
g» verbaftanitiloquétis oe Dotata intelligaturoe ootat3 refpectu mfimonij carnalis non aút refpectu mfimony fpúalis
na3 ióftatutúercludit ootatá ab beredi'tate patris pp ootem
que remanet apud filia i cenfef patrimoniúfiliei filie queri
mr vt.l.vnica.C.oe rei vr0.ac.S3 illa pecunia polita in altari
per patré loco elimofìne remanet apud móafteriú 1 monsfte
rio querifoe foioppeten.c.pqueftus nec remanet nec querif
nec qri poterit filie cú fit piofelfa p quam pzofelïïonesabdica
m't a fe pzopriú nec polfit babé piopiiú oefta.mona.c.cusad
monafteriú nec talis pecunia q per illas oblationé queftta eft
monafterio reftitueref idi moniali fi ad aliud monafterius fe
tráfferrei.rrvg.q.i.c.fi qs rapuerit.in auté.oe m0na4.fi vero
relinqués.i eft cafus oe j5uile.c.cú olim.la.ij.oe quo piene in
.c.qö ad te.oe cleri.piuga.ljté illa pecunia oblata in altari loco elemofine nó eft DOS illi9mfimong fpúalis nec pót eé 000
Bilius mfimonij qm pio tali mfimonio fpúali pfequcdo nulla
pót oos aflignari 1 ft er pacto afii'gnarefefletfymoniade fpmo.c.nó fatj.vbi át fpóte vfinevlla pditióe f$ pura intentióe
aliqd pef nó eft boc,pbibitú oe fpmo.c,veniés,-7.c.tu3 nos,?
.c.fi.T.i.q.i.c.placuit.nó.n.cenferi 03 vt DOS mrimong fpúalis
cú nó polfit oari pzo mrimonio fpúali pfeqtiédo, vt.o.wió fa
tis.-w.tua.i.c.veniens.nec pfumif oari pzo mrimonio fpúali
pfequédo;qz nó pfumif çp qs velit Delinquere nec eéfue fatò
tis imemoz oe pfump.c.lfas,i.q.vg.e.fancim9.nec eligere v i l
ad impugnádú fua iudicia.ff.De mili.tefta.Lfil'es.nec illa peco
nía cóputabifin legitima filie cú illa pecunia non fu oata filie
nec apud filiá remanere debeat f3 pure fit pofita 1 oblata per
pzem monafterio fup altari 1 loco elemofuie;?ficmonafterio
qratur. 3téftamtúgp loquifoe muliere Dotata ercludéda ab
bfditate pzis intelligif oe Dotata róne mfimong carnalis pio
quo mrimonio legitime DOS oafa pze cui onus ootádi incúbit.l.fi.C.oe ootj .pmif.nó auté intelligif oe mrimonio fpúali
pjo quo oos oari .pbibef qz funt gñalia interpzetanf f m ius
cóe.C.oe norad.fi ferui veftri.oe cófue.c.cú oilectus.nec indo
dunfftatnta,pbibitaa iure oe iuretur.c.i.li.vi.-z bác parte tenuti T^e.oe T^erufio in pfilio qó incipit vifo piefato púcto
1 vifis piefatisftatutísin.rit'g.li.pfilio? carta.cg,
CDQuinto qro puenit ínter ouos focios ne res fub certa pe
na oiuidaf infra certú tépus an polfit vedere vel aliter elficere vt Diuidaf,Sane pót oicívéditionéqdemnó impediri
fed erceptioné adnerfus emptoié locum bre fi ante oi'uidar §
oimdef fed 1 focius qui aliéname ptra pactioné cómittit 1 tenetor aut focieta^ aut cói oiuidúdo iudicio.íF.pio fo.idem erit
oicendú.§.qui igif.cú.l.fequéti nifi er iufta cá velici Diuidere
Iff.pio fo.l.fi puenerit.§.fi.-7.o,§.qui igi'tur. £ t vide 50.an.in
addi. Specu.in tí.oe iudi.§.generalia.^.i.'z ibi pomi an empto! teneatur feruare pactum appofitu3Cum venditoze.
C S e r t o qro cú ouob9vicinis funduspionctusvenalis effet
alter er bis petit ab altero vt cú fundú emeref.ira vt ea pars
qne fuo fundo iuncta efletfibicederet mor ipe eú fundú igno
rante vicino emit qritur an aliquá actioné cú eo vicinus béat
Sjfolianus iurifcófultus fcripfit implícita etiá facti qóné.nam ft
boc folú actú elfet vt fundú lutg tito vicinus cmeret 1 mecos
tómunicaret aduerfum me qui erai nullam actioné vicino cópetere.fi $0 id actú eft vt quafi cómone negociú gereref focietatis indicio teneboz vt libi oeducta parte quá mandauerá
reliq jas partes piefté.ê.ea.i'n piin.
CTSeprimo qro ego 1 qdá alius fecimus focietaté ad emedä
panos ego ori in factatii ad emédú interim focóme9 oifcelfit
on lucrú 1 oánú oebeat cú ei9 bidè cóicari v i q> nóiqi focietas ad beredé nó trafic vt.s.p3.oic gp lucrú 1 oánú erit eòe cu
berede eiuspp ignoiantíá moiflficutin mádato,l.a«ióe,§4m
ß integriô omnibus manétte,ff.pw fo,im ÄaLibi.
C T ^ c t a u o qro font p l u r e s b n t e s o o m u vel fondu coej v e oerut ad oiuifioné an v i d e a f actu gp v n u s babeat aditum p e r
parte alterius ficut piius bébat oic q> nó nifi boc iter eos f p a
liter puétu fit cafus é notabilis i.Lvia pftitui.^.qciiqj i fi.-z ibi
bocno.36al.-z oo.fioiianus -zcóiter ooc.lf.De ferui.ru. pdio,
fi I3 qls e o ? ante oiuifioné polìit trafire p fudu totus qt in qls
pte bébat pté pio idiuifo tn poli oiuifioiié nullus poterit tran
fire p pté altcri^facit.l.in wdédo.ff.oe p.emp.-z boc é vtile 1
marie iter f r é s oiuidétes oomii p ptes ad q s non poterat b a
b e r i aditus nifi p alias p t e s . ^ o n e eremplu tres erat f r é s 1
Oomii cóes bébat tria folaria bnté veneriit ad eius oiuifioné
1 cnils f r a t ? alfignatu é vnu folariu poftea f r é s q béba't fola
ria fupioia folebat ire p folariii iferins alio fratre iuito q r i f
an polfit.f.an p folariu iferi 9 l)éat iter feu aditu 1 vf cp fic p.l,
b i n a s edes alias incipit gaius.§.nó aut.oe ferui. vr pdi.Dicas
priuvtécafus'n0tabili8i.D.§.qcuq3f336al.'7 00c.ibi'7 p i o
b a f é t r ó e na Diuifio fimilis é emptiói.l.i.C.cóia vtri.iudi.fed
in véditione via vel iter nó venit nifi erpfie oictu fuerit.l.in
védédo.ff.oe p.emp.-z ró b u i 9 é qt i onbio r e s libera vedi v f
• 1 nó cualiq feruitute.l.in tradédi6.§.iterpofitj in fi.ff.cóia pie
d i p . ^ p t e r e a fi védidi tibi pdtu meu ad q ó iri nó poterat ni
fi p aliud pdiu meu nó vf actu v t illud oebeat tibi feruituces
nifi érpiTe oictu fuerit vt ^bafi.o.^.iterpofitis.i fi.cum glo.-z
ió fut cauti f r é s i oiuidédo vt referuéf vbierpiefie aditu e o d é m ó oebét eé cauri emptotes bic é q> notarg cóiter apponut
in iftrumétis véditionu 1 fimiliu vna claufula vs cu acceflib 9
<7 egreffib 9 fuis vfqs i vias publicas vt oicit 36ar.-7 ooc.t'.o.
•1.binas edes q claufula boc ipoitat qt I3 nó o e b e r e f feruitus
fibi ab alia r e mea tn ft pfueuera p illu locus ad ré védita ire
v e l fratres fimul pfueuerat alias emptoi vel frater ire nó p o
rerit qt ille pót oici accefius rei védite vel ointfe cauti9tn e f fet erptimere in fpecie q> iter feu aditus p talé loeu oebeatur
Ì a l l i t pzio in vfufructuario cui o e b e f iter feu adit 9 oato op n i
bil oicaf vt é ter.in.l.i.§.i.ff.fi vfulfr.peta.* p t o b a f in.l.fs 1 fi
gs.§.,pptietaii3 i fi.ff.oe vfufr.-z ró é qt fine aditu vfulfruct 9
eét inutilis vt ibi 1 i.o.l.binas edes.^.non aut 1 vide ad boc
glo.i.o.§.,ppiietatis in fi.tn vbo ptineri -zitellige due vfuffru
c t 9 o e b e a f e r pctu iter vinos fine er vltia volutate qi reputaf
eé modici piudicg erquo ppetuo nó ourat P3 glo.i'n.o.l.binas
e d e s -7 itellige gp ifte a d i t 9 o e b e a f vfufructuario iure cumfdaj
comodità^ nó iure feruitu^ qt feruit 9 feruitutj eé nó pt.l.i.oe
vfufru.le.-z.qó oictu é in vfufructu idé i quocuq, pctu q p t i n cipaliter pcerm't vfum. vt fi pcedaf ius bauriédi aqua e r fonte
tuo ar.l.fed addes4.illud.ff.l0ca.fm f l o i i . i n . o . l . b i n a s e d e s .
C C S c ó o fallii qn elfet feruit 9 oneris ferédi vel tigni iniucti
q t v f tue r e s védita vel oiuifa cu fuo onere.l.qó cóclaue.lf. ó
oa.infec.l.binas edes o e ferui,vr.pdi.i.l.i.ff.oe ferui.Ie.-7 ita
t3 36ar.-z ^lo.i.o.l.binas edes I5 aliter v i d e a n f o i c é in.o.l.
q ó pclaue.-7 2lng.in.o.Lbina8.S3pita o p i . ^ b a f p ter.in.d.l.
b i n a s q s edes cu fe.cu gl.fup v b o pcefierint q erponit.f. iter
v i u o s na cu v é d i f o o m u s vf ipofita feruit 9 vt fuftineat 0ne
r a pmanentia q ipfo actu ita tiic fubftinebat 103inteIIigi.d.f.
q ó pclaue.? 3 6 a r . i n . L i . o e ferui.le.-z in.o.l.binas in fi.-z talis
feruitus o r b a b e r e cam ptinua 1 permanenté 1 ptopterea vz
impofita marime fi ptrabétes boc fciebat vt oicit 3 6 a r . i n , d .
•Li.in ptin.fedfi baberet cam momentanea ficut éferuitus iti
neris feu aditus tunc Pm oés in ptractibus inter viuos nó v f
impofita nifi erptefie actum fit vt.o.Lin vendédo v t , s . patet.
C T Z e r t i o fallitqfi in inftrumenfo elfet appofita illaclaufula
cu accelfibus 1 egrelTib9fBÌ6 vfqs in vias publicasoe q.s.p3.
C T ^ u a r t o fallit in via ad fepulcbru o e qua oic v t iifcl.fi g s
fepulcbtu.ff.oe reli.-z fump.fu.-7 no.36ar.i.d.I.i,i
fi.€7i0uito
fallii in legatario 1 béde na3 bédi p Iegatariu feruitus f dicra
pftart 0313 nó fit ipofita.l.teftatotis.in ptin.ff,fi ferui.vendi.L
fi fnndu fub pditióe.$.q fundii.oe le.i.l.fi.oe ferui.ru.pie.an
aut oebeat pftari ab béde legatario vel a b v n o legatario al
teri.glo.oifputat in.Lig.$.fi locis.oe adi.le.36ar.aut in.o.1.6
ante fi.oe ferni.le.oicit cp credit gp oebeat pftari p.o.l. binas
v b i oicitur gp non pót b'eres lumina in totu obfcurare legata
rio rei cuiusppiietas eft legata 1 eadem róne 05 iter pftari 1
its 03 intenigi,D,I,binas.q eft clauis in ifta materia P m 3 S a n
f
»a
C l H o n o qro an colon9pt¿ palea? fen tetero? frnrtnû tocatoxi redime oebeat. ]fté an pdicto tpe vltimi ? penultimi ani
colon9ptéoliua? pédétiú bíe oéatvcl ne qdá aduocat9pufin9
oo.2lng.oe piglia a t p i b 9 n r i s , p oecifióe Dicta? qónú ita
oicebat pmo eft vidédú g oicáf coloni fedo quot fût colono?
fpés.tertío i gbas Dicte fpés colono? iter fe oifferat.qrto gd
oiuídif ? pticipare cú oñis debeát ? c . C Circa pmú oicédú ê
g? colon9,ppiie D Í terre culto: nec alia tradif oiffinírio nec ne
ceífaria é folú pdícta etimologia br p 3ßal. i.l.certi iuris.
in.i.col.C.loca.vbi vide.CTCirca fcdm fciédú é g?q5tú attinet
ad,ppofitú noftrú Due fút'fpés colono?.vt oicit ter. í.l.fi mer
ces vis maiOî.ff.loca.'T^jima V3 colono? qui númis colút.
Seda colono? ptiario? oe q feda ét logf ter.í.l.cú ouob94»
Il in coeúda.ff.p fo."^zima át fpés nó folú cópiebédit pducé
tes fúdos ? terrà ad pecunia numerata f5 fi alt'gd aliud pmiî
terét vt oecé coibes fruméti pio quotano, vel.rr.barilia vini
7 oecé medt'olina olei pio quotano vel gd fife ánuatis vt oi
cit gU11.04.v1s maioi.7 in.l.ft olei.? in.l.ercepto.C.loca.facit
gl.infti.oe actio.§.item feruiana.? in.c.ppfterilitaté.Deloca.
Seda atìt fpés colono? ptiario? é g lucrö ? oánú cú locatole
participât, vt oicit ter.in.04. vis maioi.Sd tertiú át rúdeo g»
in pluríb 9 ille fpés colono? oifferút 1 pilo qzíter oíaos colo
nos g númis colút 7 locatoiéuut refultat pet9 locatióis ? pda
ctióia oiit" inter eos actio er locato ?pducto qn pecuniá nume
rata oare oebét.vt.l.eú in plures4.meffem.ff.l0ca.ant refultat pct9inoíatus 00 vt oes qiíi frumétú vinú oleú ánuatis pío
mercede oebét.? p pñs otíf actio pferiptj vbis g tñ inoíatus
pct9iudieádus é Pm nâ'5pct9noîaticui magis alïimilaf qi poft
¿p nó interuenit pecunia numerata nó pót oici^piie pct9locationis fj qi ei affïmilat í m ei9 ñas iudicabif.l.i.§.fi gs Puú oe
po.l.nalif.£.atcú oo.oe pfcríp.tf.7 p gl.in.d.l.fi olei.ï.l.ercepto.?.l.ede,C.loca.in glo.ij.? in.U5.in gl.i.eo.ti.? in.04.fi gs
feruú.in vbo nó oaf in glo.? p TÖar.in.d.l.fi apee.Ç.fj inter
colonú ptiariú ? locatoié ozif pet9 pío focio vt eft ter.eú gl.in
,o.§.ft in coeúda.? ió inter eos otif actio pio focio. vt in.o.§,
fi in coeúda.7.04. vis maiot.vbi oicit ter.q? colon9 partían*
qfi focietatj iure oánú 7 lucrú cú oño fundi partiatur.? ita in
alija focys Dirit ter.in.d.l.cú ouob94.gdá fagariá. £ r qbuo
fequitur feda Oria V5 op fieut moite vnius er focgs foluitur.l.
ve? eú fe.ff.pio fo.ita moite coloni parriarg vel oñi poftgj m
ter eos pet9 focietatj iniri oí Pj oo.1Rapb.fuU.o4.vis maioa
7 36ar.ibi qd an fit ve? infra oicef fs nó foluet"motte coloni g númis colit vel locatoiis cú paus locatióis 1 pducn'onís
ad beredé tráfeat.l.viá.7.l.pctus.C.loca.£r gb9ét tertia oria
colligi pót V5 g> colon9 partiari9poftgí focio compaf nó pofíet pueniri vitra çp facere pofietficutalg focij. vt.d.l.veru5.in
ptin.qd ét erpteffe ts oo.Tftapb.ful.in.o4.vis maioi.qd non
eilet dicédú in piima fpé colono? g númis colút.^uaria differentia eft g» I5 colonia g númis colút remilïïo fiat pp Iterilitaté.vt.I.fi vno áno.?.d.l.fi merces.Ç.vis maioi.loca.7 in.o¿
¿.ppfteriIitaté.7.d.l.ercepto.f5colono partiario núcpfitremilïïo fsfimodicú recolligit o$ cú oño oiuidere ? pté ei dare
poftçp quafi iure focieta^ oánú 1 lucrú cú oño fundi oiuidere
05.vt oicit ter.in4.v1s maiot.vbi 3ßal.boc nö.7 oicit eé val
defingulare.íHd qrtú rñdeo ùpfiueinter colonos 7 locatotes
refultetpctus locati vel peius inoíatus 00 vtoestqi ad eius
fimilitudíné indicai vt in piima fpé colono? g númis colút.Sí
¿rime oictú eftfiuerefultat paus focietatj vi in feda fpé colono? p3rtiario? oictú eft femp ? ante oía gd inter ptes con
uentú lit infpici 05 cú paus er partiúpuenrione legé accipiát
.Li4.f1 puenit4.fepe.74.cibaria.oepofiti.7.l.?aus.oe regu.
iur.qd marime¿cedit in petu locationis.Us.l.circa.7.l.legé.C.
loca.7 ét in pon focietatj .l.fi nó fuerint.ff.pto fo4 fed li de par
tiú puentióe aliter nó apparerei nifi qt colonus ¿miiit colere
vel qt eoluit 7 túc ad gd oño tenef pfuetudo prie 7 regionis
fpectanda eft p ter.in.d,Uscertis.7.d.l.circa.7.d.l.ercepro.7.k
oñi ptedio?.C.oe agri,? cé.li.riqua pfuetudine nó apparéte
túc recurrédú eft ad iure oifpóné.ió ad ius eòe recurrédú eft.
Zertio 7 vltimo loco poft pfuetudiné qi paria eé videnf ius
feriptú nó babere vel habere fed eo nó vti 1 cui pfuetudine
fu di.rogatum.l.de gbus iuncto piin.cum fi.ff.oe legibus,? in
glo. g.ibi que incipit nos nó bémus.CBe iure igifcói veni
endo ad rñfioné piimi oubg oico g» pila fpés colono? fiue g
númis colútfiuecertá pté fruméti vel olei vel aliud ánuatim
oño oant ¿ oibus fructibus fúdi certe cú nulli alias fruméto
rum recolligédo? oño oare teneaf neepét paleas q vt fruct9
er fundo recolligunf 7 fruet9oicanf cú renafesnf .l.oiuoitio.Ç.
fi vir in fúdo.ff.fo.ma.7 boc fatis eia? é in oieta piima fpé co
lo no? in q oe oictis paleis nó folet oubitari.^fn feda át fpe
colono? ptiarioiz frequéter oubitari folet ió ¿ eius oeelatióe
pfidero gnqj cafus.T^iimus qñ colonus colit vnú pttcularej
qui non pftituebat vnú potere mote tufeo? aut in agrú mote
lombardo?.Scds qñ colebat vnus potere.i.in g5tú fufficit ad
vnú par bouú in anno vel vltra 7 ab initio eú cole incepitpa
leas a oño nó receptt vel in oi'cto pote nó adiuenit fs oe fuis
palets boues aluit 7 gubnauit fsfimúvel litamé redactú er i j
lis paleis i oictú pote nó¿ierit.Zerti 9 fi oictú litamen i oictú
poté.pieciffet in totú vel in pté.iQuart9 fi a pncipio boues er
paleis oñi aluilTet 7 gubernaíTet 7 litamé inde redactú i oictú
poté oñi nópieeiffet fs t'n fuas terras ¿ptias vel alienas vel
védid¿flet.¿auint9 ? vltius qñ oictu3 litamé i totú vel in pté i
Oictú pote ¿íeciffet pio quo? tñ cafuú oecifióe aduertédúeft
7 marie in bis ptibus é cerni 7 iure fuadef g>oicti coloni par
tiarij fui's¿pigs inftrumétis ? fuis ¿ptgs bobus fi aliter po
tere omode coli nó poffet colere oeberét ná in oicta focietate
colonus oí ponere arté 7 opas *
ponere fúdú loco ar
tis 7 oparú coloni vt é ter.in.04.fi i coeúda.fs certus é çp opa
rius pductus colere tenef cú fuis inftruméns.l.ü4'ri ?f«rua^
tis ad.Lrodiá.oe iaau.?bñ faa't glo.in.l.ftipulatióes pmodif
fimú.ff.oe ver.ob.vbi oicit glo.çp fcriptot 05 fcribere cus fuo
atraméto vel fuo Icauftro ita quoq, oicédú é in cafu noftro vt
cú oñs in oiaa focietate nó oicaf ponere nifi agrú oictus colonus pne oicaf opas 7 arté cú fuis inftrumétis ? cú ita oe fa
cto in illis ptibus obferuef fup boc nó infitto fs maiot circap
dieta occurrit oubitatio neceffario oeclaráda ná I5 g opas p flare 05 oebeat fibip vietu ? veftitu erpéfas face oe fuo pío
pu'o.l.qd nifi fuo victu.oe ope.libe.nifi pfuetudo eét in prius
vt.o.l.ercepto.C.loca.7 ts 36ar.i.o.l.qd nifi 7 .TSar.i.l. líber
ti Uberteqs oe ope.liber.tñ an oietus colonus ptiarius alere
7 gubernare oictos boues fuis fúptibus teneaf ? fie oe fuis
paleis ? biada fatis verififr pofiet oubitari v i eni piío oicen
dú op nó teneaf fs fumptibus focieta^ oiaas erpéfas face oe
beat cú fociusfitp ter.ín.l.cú ouobus4.fi gs er focijs.ff. pto
fo.gfiead Iras oicit fumpt9 focietati iputabit focius g ad mer
ces pparádaa accefiït bofpício? ftabulo? iuméto? ? vectura?
7 farcina? mereius gra pp cuius ter.gnalitaté oíd pofle v i g>
fumpt9ét¿pfona fua focietati iputare pofti't¿ quoét facit ter.
in.l.cú ouob94.ité fi in cóes 7 in.Lpto focio arbiter4.f1 tecus
eo.ti.Zñ in priú ? verius puto veritaté çp il non folú ¿ fe ?
fua familia fumpt9? ali'méta fs ét¿ oictis bobus oe ¿pao oi
ctus colon9 face oebeat facir.o.l.ij.Ç.fl pferuatis vbi oí g> fa
ber 7 alg g opas pilare tenenf cú fuis inftrumentis 7 fi oicta
inftruméta rúpunf oebét refici ¿pigs fumptib9 pdieto? ió ft
gappa vel 3ratrú frangercf fuis ¿pigs fumptib9 frangeref
multomagis eifdé ¿pigs fumptib9boues ali ? conferuari oe
bétad oicédú magismoueoi auctoiitate maio? ?oftro?36alc
ent in.o.l,cú ouob94.fi in coeúda.ita ad Iras oicit nó.bic erpiefiiij çp laboiatot gpmittit rñdere oe medietate fructuú nó
05 oedúcere erpenfas f3 reddé integrá medietatéfirn^ac.oe
are.g ita nó.fo.ma.l.fruct9.? ^ac.but.g ita no.in.l.i.C.oe fru.
7 lit.erpé.7 fubdit epfioict9colon9cogeref folué oatia 7 colle
«as pputaret oño qt ad illú ille fpectát.Udiles oe vis publi
ca.Uitibus4.fi.0e agri.7cenfi.imo magis moueot p ter.imc.
tua nobis la.ij.oe oecimis.g ad Iras oicit op oño oe terrieqs
erbiberet algs ercollédas nó qdé oeductus fumptibus aut fe
mine fepabit neceíTario oí anitegritate pfoluif ? ió oicit ibi
3n.nô.g» colon9nó oeducit fumpi9neq5 femé nifi alid fit ?uá
tú nec ob.qd.s.oictú é qt colonus pariiarius qfi focteta^ iure
lucrú 7 oánú cú oomino fundi parn'tur 7fieloquif per oicrio
nem quafi que imptoptietaté oenotat.l.fi quis quafi oe condì,
inde.? ideo non per oía equiparai"focio q erpenfas oeducit 1
ita rñderar ? tj ¿ial,in,Uin,iy,colù t ver.vg.quero,C.pw fo^
fi ergo boues oictus colono? ptiarius a principio oe foa pafea
gnbernauit qó facere p pdicra tenebafnon pót pp boc a liquidi
ono tputare vel oe paleis pollea recolligendi's maioié ptem
bie nifi litamé inde redactu .pieciffer in fondii vel potere oni
qi illud oe .ppiio facere nó tenebaf .fs poftqj ,piecrio illius li
taminis ceffit ad pmodi vtriufqj ét in acrióe,p focio arbitriii3
boni viri fpectidu eft ? marime cu inter eoafitpctus bone fi
dei.l.in,ppofita.ff.1p fo.fequif gj oe futuris paleis poteris vel
fundi refici aliqd colono oeberet Pm crtimanóe3 oicti liramis
arbitrio boni viri 1 ió i bis ptibus pfnetudo inoleuir g? oe pa
leis penultimi ani nibil ono reftituif fi a |5ncipio colonus oe
fuis paleis bnues aluit ? totu litamé in potere .piect'r fi aut to
lum nó .pieciffer fjptem arbitrio boni viripueni ? pte? refar
ciré oe poitione oni q: qó iuris eft oe foto quo ad totù idé io
ris eft oepte quo ad ptem.l.q oe tota oe rei ven.fi aiit nibil
oe litamine feu oe fimo .pieciliet p oictis inisficutali) frocms eqs poitóibns inter coloni ? oiim oiuidi oeberét.vr.d.1.
fi(nó fuerint in pn.ff.p fo.? facit glo.t'n.d.l.oni pdio? oe a gif.
1 céfi.li.n'.in glo.in vbo ité pone.? ter.in.d,§.vis maio:, oirit
qfi foctetat} iure oannm ? lucri cum ono fundi ptiaf er qbus
fatj dare nunc colligi pót rifio ad ocs fup:adictos tres cafus
1 ad alios q ercogitari pofiint vt ad primi oicaf q>ficolon*
coluit vnii fundi tm ? litamen nójpiecit boues fuis fumptib9
alere 03 ? palee qoolibet ano oiuidi ont inter ipfum ? o n m
,p rata.Si tu litamen pieciliet boc cafu in bis ptibus er pai
leiscolligédis cóibus arbitrio boni viri recópenfatio fieri oe
beret in totu vel in ptem ? boc mó rndef ad fcÓ3 ? tertium ea
fum.gr qbus ét p3 rnfio ad qrti q» oictepalee oro reftitui'd
beat p colonu3 in totn.SUd qntfi riideo arbitrio boni viri pue
nit vt maio:é ptem palea? ferat tunc ons quem colonus pio
parte etiam penultimi anni poftg; a piincipio colonus boues
aluit oe paleis oni qs colonus oebebat ponere oe foo oe pa
leis aut virimi ani arbitrio boni viri pueniret vt fi i oicto furi
do vel in oicta pte poteris er q vltimo ino palee recollt'gunf
1 frumentu ? fruges fi ri» ibi litamé pioiecrii fuit p coloni oe
paleis qs pceperit medfis inis ? ó oictj cóibus paleis boues
gubernauit vbi oe^pitjs alere ? gubernare óbebat adbuc fo:
taffe maioié aliqua ptem ferre óbeat ons tn oe okto vlrimo
5no ? alys medus oeducto penultimo ano nó foletouri qó f j
oictj anis oe paleis cóibus alunf boues ? litamé inde redactu
in potere .pici folet nulla alia iter onm ? colonu palea? fit oi
oifio feu reperirlo fi tn colonus oictj anis medijs ? vltio pale
as fafcepifTet ? litamé ide redactu fup potere nó,pieriffer ons
quolib3 ano oimidia oicta? palea? repetere polle p piedicta
q fufficere videnf j> rnfione fupia fcripta piime pneipalie qó
nis palea? er notis p 36al.in.d.§. fi in coeuda q p illum ter.
1 p alio? maio? noftro? auctoiitates oirit g> colonus ptiari*
g tenef ridere oe medietate fretui no 03 oeducere erpenfas
f3 ono reddere integra medietaté.£>equif § <$ femé colonus
oe^jpiio ponere 05 neq3 illud an ptem oeducere Ì5 oés fruct*
p oimidia oiuide qó ? in colono q numis coluit certiffimi eft
p ter.in.l.er pducto.§.i.?.l.fi vno.§.vbiciq3.ff.loca.oi ter. o i
cit ne fupia o i n i amiilt femismercedes pftare cogaf.|dé ét
in colono ptiario p ter.in.d.c.tua nobis.Ia.tj.ó oeci.vbi ét boe
erpffe ts Jnno.? oo.TBicbo.abbasficulus? USal.i.l.i.in.vtj,
q.C.pio fo.15 aliudfitqn tractamus oe oiuidédis fructibus in
ter v i ? ? vroié foluto mfimonio vel bcde6 ipfo?.l. oiuoitio
,§.ipendia.?.$.qó in fementé.ff.fo.ma.q oia obferuanda erui
nó folu inter pdictos colonos f3 ét i oictos colonos ? pdones
n poffeffoies oicto? fundo? poft folutionem a colonis facta m
p.l.fi vibana pdia oe pdi.indebi.q non folu loci bit in pdgs
vibanis vt ibi oicit ter.fed ét in rufticis.vt ibi oicit glo.ibi ió
eadé oiftinctio q ibi fit in vrbanis p glo.? ooc. fieri oebebit i
rufticis.CT2lduerte tri qi DBal.in.l.ité fi fundi.§. feminarios
»ff.oe vfufru.oirit cp ille.§.facit p colonis q ont bie femen a
ono.S3 ad illi.fpoffet rnderi cp non obftat prime pclufioni
n i alio cafu loquif V3 qn teftato: legauit vfamfructu fundi eni
fundo teftatoi parauerat femen qò oeputauerat ci feminidi
illu fnndum q: tue ad vfufructai ium ptinet quafi inftrm fundi
? oe anno in anni femen 03 renouari.vt. vltimo anno quo fili if vfufructus reddaf ono illud femeo^n cafu aut noftroco*
lonus partiarius pdorit fundu colendum p:o quo ons nec pa
rauerat nec oeputauerat femen quo cafu ille.§. non loquitur
? eo cafu inrelligaf puma pclulio ? ró oiuerfitatj eft qi lemen
paratu feu oeputatum ci feminandi oi effe inftrm fundi.l. q
fuu.§.i.oe vfufr.le.ff.qó cedic vfufructuario vt finito vfufructu redd3f vt.d.^.feminarios.alias fequeret" qjqtolibet ano
ons teneref oare femen vfufructuario fundi qo »ftfalfum vt
P5 in.d.§.feminarios.vbi femé paratu ca feminandi cedit vfu
fructuario ? oe ino in annu p ipfum vfufructariii renouaf in
telligo ne co::iip3f.l.oiuo2tio.§.fi.p glo.ff.fo.ma.vt »llud fen*
ono finito vfufructu poffit reftitui pfuetudiiié in regionis arbitro: obferuanda q eft optima legu interpies.l.minime. ?.U
fi oe interpieratióe.ff.oe legibus.i.l.qó fi nolit.§.g affidua ff,
oe edil.edic.CCCirca Pm pn'ncipale oubiu V5 an colonue par
rem oliuj? vel olei vltimo annofiuepductionis bie 03 ? pio
quota pte aduertédu eft cp in boc nfo territorio pufino 1 algs
territoigs circuftantibus fatj oe boc vcrifimiliter oubitaf im
mo plurium oocto? varias vidi riifiones ? opi.^nfurgit em.3
in bis partibus magis § in algs foite oubitatio ppea.quia vt
plurimus oliua? arboies funt in tapis ? fundis in gbus recol
ligtinf fruméta q fruméta recolligi videnf femel tm in.rvig.
méfibus ? fic femel in anno cu oimidio vel circa.TRam fudus
pio frumento in bis ptibus incipit curari coli vt vulgari nfo
vtar magefari.cóiter oe menfe marti) ? poftea eodé anno feminaf frumenti oe menfe octobiis ?ficfiatin cura ? cultura
octo méfibus quo tpe nos appellam9 magefes ? poftea a ter
ra feperaf oe méfe iulu vel augniti ? fic i terra iacer.r.méfib'
vel circa ? fic cóputato tpe quofiatterra fub cultura ? cura 1
frumétu in terra curata ? culra fijnr.rviil.mcfes a menfe it au
gufti vfqs ad méfcm martg cóitur terra in bis ptibus vacat qi
neq3 curaf neq3 feminaf ? fic vacare 0: fer méfibue gbus co
.lonus nibil agere b? ^ frumenti in bis partibus pcipif fpacio
octo menfii varianf enim ifta tpa P5 varias patrias ? loca vt
dicit ter.? glo.in .I.diuoitio.§.quod in anno.ff.fo.ma. 1 glof.eft
in.l.item qritur,§.quiimpleto.ff.loca.in glo.ma.in fi. Cum er
go oliua fit fructus vnius annificutin vua vel vindemia dicit
ter.rii glo.in.l.oiuoitio in piin.fo.ma.? erperienria docet quia
tirum femel in anno pcipiar.ls enim oliue tramare vt noftro
vtar vocabolo aut ftoies facere inctpiit de menfe mag ? colligantur poftea de menfe octobiis vel poftea ? fic poftg? mei
piunt apparere non ftit nifi fer vel ftptem menf.bus ante^
pcipianf tamé qi in fructib9babetur ratio non folus
quo
apparere incipiit fs ét tpis quo curanf ? nutriunf in lerra.vt
«d.l.diuoitioin pn.v.neq3.n.i.d.§.qó in ano.v.nà ? bic froct9.
^ ó oliuaficutvua vel vmdemia 0: frucrus analis et; s frumé
t i er fundis i bis ptibus tm femel pcipianf fpacioj;.?.vig.mé
fifi vt.è'.dicti eft ? oliua femel un in ano.binc eft cp I5 colon9
p ilio integro ino debea Ible diinidià ptem oliua? cu inter co
ionum ? onm locatoiem qfi focietatj iure lucrum ? dani par
tiaf.dicit ter.in.l.fi merees.§.vio maio:ff.loca.?bti facit.l.cus
duobus.§,fi in coeunda.ff.^» fo.nó vf cp de elgs oliuis na^' in
fra illu medium annu colonus ipfe bié debcat nifi dimidiam
dimidie ? fic qrtam ptem oliua? cum tm^ eo tpe vf fuas ope
ras pftitiffe ? laboi ? pecunia diutfionc recipiin.l. feto amiccu
,§.medico.ff.de inuis le.? fimilirer diftributioné fieri videm9
inter v i ? ? vroié de fructibus dotj pceprj vltimo ano quo fetori eft matrimonium vt diuidanf ? marito vel bcdibus eius
p rata denf p qua onera miimong fubftinuit vt eft ter.in.dX
diuoitio.in piin.^ta quoqs dieendum vf in colono in quo ani
pductióis intelliganf ? numeref Pm culturas fiue fint maioiis
fiue minoiis tpis qui i n i currétcs vt eft ter.in.d,§.qó in ano.
? bn facit qó dicit glo. ma.in fi. in tacita recóducuóe.tn.d.§. g
impleto.S3 aduertendi cp cum in fructibus nó folum béatur
ró tpis quo pcipiunf fed ét quo curanf dicit ter.in.d.l.diuoirio
.§.nó folum. ver.ni ? bic ? facit ea.l.in pun.v.neqjenim. que
cura intelligif nó folum refpectu culture qui facit colonus fed
ét refpectu alimento? ? nutrimenti que arboies ? vitcs dicro
tépoie er terra pcipiunt vt psin lana que alitcr nó curatur ni
fi cum pcipitur vel poftea ? tamé illud lantum tempus perceptióia non infpicitur fed ét tempos quo nafeitur 1 augetur in
coipoie aiumalis,vt^.§.non folum.? ió vinderaie oicitur fru
etus totíüS anni.vt eft fer.in,l.üiuo!tio.§.qö fn femente.aliaa
ineipit fi fundus.ff.fo.ma/z tn vinea non colíf nifi octo menftbus.qt cóiter oe menfe febiuarij putatur i oe menfe octobiis
vue colligunf.? íó 3ßar.in.d.§.qö in áno in fi.oütt q> tn iftis
partibus in qbus vno áno femínaf frumétum i in alio nibil
vel alia feges mmoiis errimattóis vt milíú vel légala vel la
pini totnm biénium cóputaf pto vna cultura i ió pto oeclario
ri rñfione i oeclaratióe piemilTe oubitationiö píiderádi funt
plures cafus in bis ptibus i in algo in qbus totum bienios có
putafpío vnica cultura fundo? er qbus pcípiffrumétum vel
alia feges.Tfciimus fi locatio facta fuiffet ¡medíate recollecto
? fecato frumento vs oe méfe augufti vel feptébiis vt freque
ter accidit in bis ptibus quo tpe adbuc oliua pender in arboii
bus vfqs ad menfem octobiis veí nouébiis i fie para fundí lo
cati of.vt.l.fructus pcndentes.ff. oe reí ven. i tune aut locans
p fe vel p pzeteritum colonö oictas oliuas peepit in totum v i
puto q> oe iure peipere poliit et inufto nouo colono i non ob
ftate ot'cta Iocatóe cu5?ctus ftt bonefidei.inft.oeactio,^. actio
num.7 boni viri arbitrium.? qöfteripfueuit oeduetum vr vt
.l.circa.C.loca.i ét cumfimilefpetui p:o fo.vt.d.p in coeund3.-7.d.§.vio maioi.fn quo petu pzo focio arbitrium boni v i ri fequendu eft.vt in.l.ptopofita.ff.pto fo. oicendu eft cp oicto
nouo colono liceat fruetus er oicto fundo peipere qui pcipienf
er fequéti cultura i cura oicti biénij. S e d cú oicte oliue oican
tur eflfe oe pcedente cultura 1 tpe qz nate ? ante funt tpc pcedentis culture Is nóftntadbuc pccpie tn non fpectat ad oictus
nouúcolonumfsadipfum oñm locantem velad pzecedetem
colonum fi 3 oicte oiíue pendétes I5 tpe noue locatiois pcipiu
tur p oñm vel antiquú colonum tue indubitatum eft cp oictus
nouus colonus,p vna cultura oicti fundí oebebit babere ouos
fructus oliua? pzo ouobus ánie pzo qbus ourat cultura picti
fundi I5 oñs alteri colono locauerit poft annú cus oimidio v¡
oe menfe augufti v d feptébzis.Eum qz oictus colonus 05 ba
bere fruetus ouo? anno? er quo cultura oicti fúdi oe iure o?
ourare biénío.vt,d.§.qo in áno.tum ét qz refpectu fructuu pe»
piendo? oicti biénij Pm boni viri arbitrio íntelltgaf facta oí
cta locatio 1 pductio.vt.d.l.círca.tum ét qz colonus 03 fundum
relinquerein eoftatuin quo babuit.l.fi merces.§.pductot.i.l,
bec oift.ffi.ff.loca.ió fi oictus oñs pmifilíet Dicto nouo colono Dictas oliuas pendétes in pzincipio oicte locatióis colligere 1fieoici pót cp refpectu oliua? oictus nonus colonus fundus plenú babuit pzimo áno fue pductióis oebebit vltimo an
no plenum relinquere refpectu oliua? vt relinquat in eoflatu in quo babnit.ßt idem oicédum fozet in p|urib9annis loca
tio ouraret vt colonus pzo quolibet oebeat vná tríí collectam
oliua? que nafcerenf bíe nec pzedictis obftat ter.iúcta glo. m
.d.S.qö in áno vbi bétur cpfilocatio ad annú facta c fundí tn
quo étfitfiluain qua fruetus nó capiunf nifi fingulis quinqué
nijs túc er filua nó oebebifillí q talem fundus pzo vno anno
pdurit nifi pzo quinta pte qz ib i locatio facta fuit pzo vno auno? filua non pftabat fructum nifi in quinquenio fj in cafu no
Jiro locatio intelligif facta pzo vna cultura q ourat bienio, vt
oicit 36ar.in.d.§.qö in áno.? quolibet áno otcti btenjj pctpif
oliua ió DÚOS fruetus oliua? pzo oicta vna cultura colonus p
cipere 05 ac ft fundum pdurilTet in quo eilet vmea 1 terra ad
frumentum qz pzo vna recollecta fruméti babebit ouas vmde
mias ar.d.S.qö in feméte.CTSecúdus cafus eft qn locatio ot
ctis fundi effet facta peeptis oliuia vsoe menfe octobiis noue
bzis oecebzis vel ianuartj aut febiuary.ifieanteg> fundus p 9
recollectú frumentum ineeperit coli qz vt.s,oictum eft. coli in
eipit pzo noua cultura cóiter oe méfe martu 1 me pzo vna ocul
tura fruméti que vt.s.oictum eft ourat biéiuo bis 03 babere
fruetus ol;ua?.tum qz bis oicto bienio fruetus ¿ducit vt pzori
me oictú eft tum ét qz fundß relinquere 03finitalocatione fine pzo vna culturafiuepio pluribus pdurit in eoftatuin quo
babuit vt.d4.fi pduetoz.?.d.§.fi. CSCertius cafus eft qñ loca
tío facta fuilTet poftcp fundus ineepit coli vel a oño vel ab an
tiquo colono vs oe menfe martij apiilis maij iunij i'ulij augufti feptébiis.?fiepoftcp fundus ieepit coli pzo noua cultura an
t.'cp feminef frumentú vel bladum ? poftea nouo colonoloce
tur q granú in oicta terra culta vel magefata íeminat,? túc oli
na oicti ani pio rata tpis ínter oídos oíos colonos oim'di DJ
Br.d.l.oiuoitio.í.d.^.medíco.? boc mó qzfilocatio nouo colo
no fcá fuit in pn.octobiís añep fundusfitfeminatus poftcp iñ
eft cultus ? magefatus ? tune cú oicta oliua pío tpe pductióis
noui coloni nó pendeat añg> colligí oebeat cóiter nifi vno mé
fe velcirca¿ rata oictimenfis ?fievna pte anni tm oe.rij.pti
bus Dicte oliue b;e oebebit.antiquus aút colonus vel oñs q
añ Dictum fundú coluit arando pío cultura oicti anni oebebit
bze.ri,partes oe.rij.ptibus Dicte oliueficut.ri.ptesoe.rij. par
tibus oicti ani aferibunf oicto antiquo colono I5 enim non eo
iueríc oictus antiquus colonus nifi fer vel fepté méfibus oicti
anni.qz vt oiern eft in ptibus illis pcepto fruméto oe méfe iu
nij iulij vel augufti fundus poftea nó colit" nifi oe menfe mar
tu 1 fie fundusftaticultus fer vel fepté menfibus vs ab augu
ilo vfq5 ad febiuariú inclufiue vel circa tñ oictú tps nó video
qj aliquo mó aferibi poflít vel cóputari ad vtilitaté noui colo
ni qz neq3 róne petus neqj róne culture oici pót cp ad eius vti
Eira té poÉt cóputari.Tñec ob.q» Dicto nouo colono fi pzo vna
cultura locatio facta é in bis ptibus intelligit" pío vno biénio
in¡d.§.q0 in anno.ifienon v i q> oiftributio fieri oebeat,p ra
ta vnius áni fs DUO? qi rñdef ip illud,pcedtt qñ alius colere ú
incept't cui aliqö tps oicte culture biénalis aferibi polTi't qi lo
catio nouo colono facta eét anteep alius p oicta cultura colere
¿ncepifiet fs qñ locatio fea dTet poftg3,p ilio áno alius colerei
cepit túc refpectu noui coloni nófitpfideratio biénij marime
refpectu oliue fs tmfitpfideratio illius áni cuíus fruetus iter
ouos colonus oiuidi oñt nouus colonus lucran alíqd oicamr
cú iactura piimo p.l.ná boc na.oe pdi.inde.l5 in foitiédo fruméto pío illa cultura a ouab9 colonus facta pcipiédo foite ali
q pfideratio baberi polTet pferrim vt refpectu illius pumi q
coluit'añptem femé oeducere oebeat nouus colonus in quo
tñ ad pfens aliter nó infifto 1 eodé mó pfiderandú 1 Dicendú
eétfiin jSncipio méfis feptébzis poftcp fundus p antiquñ colo
núfueratfcoo cultus 1 magefat9 locatio nouo colono fcá fuif
fet q poftea oe méfe octobzis ¿rime fequ^ntis frumentú feminaffet qz túc cum cóiter ipfe culture noui coloni refpectu oi
cti áni oliua nó pendeat nifi ouobus méfibus vel circa oictus
nouus colonus ouas ptes oe.rij.ptíbus oicte oliue bze oebe
bit 1 antiquus colonus.r.ptes.?fieoe fingulis mcnfib9oicere
potes fi poftcp antiquus colonus colere icepit locatio fcá fuiffet nouo colono v t ¿ rata oicti áni oiuidi oebeát fruetuß d i na? oicti áni iter oi'ctos ouos colonos aut ínter colonú 1 oñs
fi oñs p fe coluilTet ad vnum tñ aduertédum eft fi poftcp anti
quus colonus vel oñs oe méfe martíj fundú colere incepilTet
1 magefas fecilfet oeide in pn.menfis octobiis añg> feruifiet
nouo colono locaftet vel oe méfe feptébiis vellet tñ oñs veí
antiquus colonus ét cú pfenfu oño ínuito nouo colono oliuas
ét imaturas collígere vt nouus colonus ptem aliquá nó babe
at an pofiit 1 pito oicédum vr g>fieqt ét oliua ímatura in frn
ctu elTeoz.? vfufruetuaríus eá ímaturam collígere poteft.l, fi
abútj ín fi.i.l.pe.oe vfufr.Cótrarium tñ oe iure, verius puto
qi fcá locatióe oliua q pendebat in fundo locato ps oicti fúdi
eé oz.vt.d.l.fructus pendentes.ita cp nouus colonus o? bze in
ea ius cátum oepñti.adeo fine eius pfenfu 1 in eius piudicius
oliua colligi nó pótad boc bñfacit.l.fi feruus feruú.^.fi oliua
«ff.ad.l.aquil.Sbi fi ? volúntate oñi ius baben^ oliua in ma
tura eolligif I5 in fructu effe oicaf »vt.s.oíctú eft.tñ colligés,!.
aquil.tenef.CrScöo qi poftcp in petu locatióis oiccnf ét taci
te qfieripfueuerút 1 q arbitrio boni viri venirci,vt;d.l, circa
kCl0Ca.fi pfuetudo nó erat oliuas tmaturas collígere nó pote
rit in piudiciú oicti noui coloni 1 ? eius volútate cus béat ius
oe pñti i matura collígi non ob.dd.fi abíente.f.l.pe.q ibi loqf
cp poflít collígi ab vfufructuario í píudícíú¿piietaru q nó bs
cátum ius oe pñti f3 oe futuro.».finíto vfufructu ílli.oe vfufr.
§.finif.Si 6 colon9antiqu9oe pfenfu oñi vellet ímaturas oli
«as collige añ^ nouo colono locet oe méfe feptébiis vel octo
biis vel añ tune qi tpe locatióis nó pédebát oliue ñ pofiet co
fequerinou9colon9maríepp.l.fi abntew.l.pe.pdictas nififot
te oolo fuiffet íduct9 oict9nou9colon9ad pbcdú 1 pducédú pu
tas ibídé eé oliuas 1 pédere qt túc recurrédu? eét ad materia
4,elegater i pn.ff.oe ooIo,oicédo oictú petú bonefideinull«
pp oolum vt ibi babef. C e n a r l o s ta fus eft qñ locatio fieret oe méfe octobiis fundo feminato ? pendentibus oliuio ?
tue dicte oline funt oe cultura pcedentí in qua nulla opam po
fuit nouus colonus I3 pendeát ét poft factá locationé nouo colono 1 pendere poflint p vnú vel ouos menfesad nouú colo
num nibil oí ptinere qi boni viri arbitrius qdin oicto peni
verfaf vt.d.l.circa boc nó oictat neqj pót aliquo mó oiuidi la
boi cú emolumento vt 03,vt.d.$.medic0.£r qbus p3 gp quarooi tpa pio ventate oicti qftti pftderáda funt. *^>iimu3 qñ p
repto fruméto fundus in quo funt oliue locai anteep inceperít
colt^p noua cultora ? fic tpe quo fontftipulev¡ menfe augnili
vfqs admenfe3 marty ? túc oic vt in piimo cafu.s. oictua eft.
Scom t£s eft qñ locatiofitpoftmenfc5 octobiis collectis oWm's 1 túc oic vt in fecondo cafu.Zerriom t{5s eft qñ locatio fit
poftcp fundos inceptos é coli ? magefari V3 oe menfe marro
vfq5 ad méfcm octobiis anteqí femiuef ? túc oic vt in tertío
cafo.)@uartú tf>s eft qñ locano fit poftcp fundus é feminatus
1 adbuc oline pendent vt qñ locatiofieretoe menfe octobiis
vel ét nonébiis oliuis pendétibus ? tune oic vt in qrto cafu 1
pdicta .pcedunt qñ oliue funt in fundo q coli folet ?colifpio
fruméto cuíus cultura ourat biénio.fi aút anno tm ouraret vt
eft vinea. vt.d.§.qd in femente.in qua elfent oliue ? túc clap
eft gpficutvna cultura vince é annalio ? anno quolibet peipif
vindemiaficotoicta vindemia oiuidif ? oebef inter vnus vel
plures colonos,ita oiuidi oñt fructus oliua? eadem róne ar.
•d.§.qd in femente.? idé oicendú eét in fnndis in qbus culto
ra cffet ánalis vt effe oí ,ppe mare V5 in marénis.qt idé oicé
dnm túc in olinis eriftétibus.Si aút oliue effent in filuis. vel
in alfis fundis qui nó colunf ? tñ oe p fe pío paftura vel eum
altjs fundis locanf vel funt in extremis ptibus vinea? vel fñ
do? in qbus nuncp coloni colere pCueuerunt ? túc I5 pio labo
re fuo refpectu oliua? colonus nó v i oebere bie aliqua partem ar,d.§.medico.tñ qi quo ad oictá rem pductam 05 Iucruj
1 oanum cum oño pori vt.d.l.fi merces,§.vis maiot,?.d.l.m
ouobus.$.fi in coeunda.? cú in oicto peto tacite oednetum vr
qd fieri pfueuerat.vt.d.I.circa.ió talis colonus 03 bie oi anno
oimidia oicta? oliua? oliua enim anteg? oe eafiatoleus pót
pomum appellari.? p pñs fructus nalisficutenim alia poma,
appellaf fructus nales vt oicit gl.ma.in.d.l. er oiuerio in pn.
oe rei ven.ita vr poffe oici o l m a t e ? tn qi eómoditas er ea
pcipi non pótficuter alqs pomis nifi cú induftria bois fine q
olefi fieri nó pt fructus idnftrialis ét oliua appellai nó qdé re
fpecni ipfius oliue fs magis refpectu olei.i ita intelligo ter.in
.d,I.fi eius.ff.oe rei ven.ibi oú ter.oicit factum.? facit.l,fivfu,
frnctuarius.ff.qbus modis vfuf.amit.l5fimpl'roicta inra con
fueuerint allegari cp oliua oí fructus iduftrialis fs recte intuì
ti 05 intelligi refpectu elei ? ita refert 36ar.i.l.pe,ff.ad.l. fai.
fe pfuluìffe p verbum ter.g> oleum oi fructus induftrialis qd
ét inferri pót ad arundinetú qi arúdines vt erperientia oocet
oicunf fructus anales.? facit.l.gaius feius. oe annu.le. jgodé
mó oicendú eft oe giade ? ió colonus oi anno 05 babere par
te arúdineti ? gládisficut.s.oictúeft oe oliuis ? oe alije frucribusar.oe giade lege.l.i.Si aút colonus pduceret fundus i l
quo bis fructus idé qfi frumentum eodé loco recolligif vt i in
fula crete vt oi in.d.§.qd in ano.fiibidé effent oline vel aru
dinemm qd femel tm in ano fructus ^ducerei qliter inter coIonum ? oñm oiuidaf ? certe oicédú gp ñpp vna coltura tifi lo
caffet ? fic,p fepté menfibus colonus qrtam ptem oliua? peipere 03 qi nó tm tps quo pn'piunf inlpicii fs ét tps quo cura
uir.vt.d.l.oinoitio,in pn.ver.neq3 enim.?.d.§.qò in ano ver.
ná? bic frucms.fi aút pduriffetp toto anno.?ficpp ouab9cuIturís frumenri.? túc oeberet bie oimidiá ptem oliua?.fi ante
nó apparet pio quo tpe pdurit tnne ad pfuetudinem recurren
dum eft ar.d.l.circa.fi aútpfuetudonó apparet mne putaré gp
pio vna tm cultura.?ficpio fepté méfibus pduceret p ea que
oicit tewúgl.in.d.l.item querif.^.q impleto.ff.loca. vba fune
pfari aduocati ercellentis ooctoiie pufini. Sfdde onm pfatus
ooctoi oirit qñ fundus fuit locatus pceptisfegetib9 ? ante no
oas culturam pn'piunf fructus arbo? gp illi fructus ptinent ad
antiquú colonum ná in prium facit qi er boc fequeref gp ipfe
colonus pio vna cultura 1 pceptione frumenti griperet binos
fructus arbo? Pm (5faram ooctoiem quod non vr oicendunr.
C T ^ i i m o qt locatio ?pductio in oubio intelligif facta ad an
num.l.item qrif.§.q ipleto.ffJoca.ibiita accipiendú vt in ipfo
áno in quo tacuerit videanf eádem renouaffe locationem facit ét ter.in.l.cú manufata.ff.oe p.emp.vbi erceptis in venditione fundi manufaij infelligútur ercepta q in fingulis ánts fe
ri folétficin piopofito facta locatióe in oubio itelligif in bis
q fingulis ánis feri folétficin ^pofito facta locattóe in oubio
intelligif in bis q fingulis ánis feri folét feu pcipi non aút vt
idem fructus q fingulisannís nafcútur biennio perct'piantur.
C S C D O qi pductio intelligif facta ad id tps quo itegri fruct*
pcipiúturfiuefintfepté méfesfiuefitánusfiuemaiustps vt
qnquénium.fa.qd no.3ßal.in.d.l.oiuoitio.§.qdin áno.ff. fo.
matrimonio.l.^tem querif.f.q impleto.? ibi p glo. ? 36art.
.ff.loca."Bocaf enim ánu6 arrificialis q eft plurimo ? pauco?
oie? vs quoufcp fructus oésfintpeepriPm 36al.in.d.Uegem
.C.loca.fs pceptofiuefecato frumento tune oés fructus fundi
ab ipfo colono femel funt pcepri quod ps qi tpe qno erát ma
gefes feu frumémm feminatum pcepit oés fructus arbo? oe
inde pcepit frumentum fi ite? pceperit fructus arboius vt eli
oliua nuces mala ? fimilia bis pceperit fructus annales quod
ñ puenit qi locatio co tpe nó ourabit p piedicta facit ét qd no.
3ß3l,in.l.oiuo!rio.§.qD in anno.ff.fo.ma. in qóne oe ilio qui
emit vuas vel vel rofas viridarij q fructifieain bis in áno qi
non 03 babere nifi piimú frnetum? nó Pmficoicamusin pio
pofito vt locatio que fimilis eft empriói.I.i/r.ij.ff.loca.folú ou
rat quoufqs funtpcepti integre oés piimi fructus non át erte
dai ad vlteriustps vt bis abfqs noua cultura idé fructus pcipiátur marime ànales.CTZertio qi inter colonú partiariú 1
oñm oiciturpcta foct'etas.l.fi merces.f.vismaioi.ff.loca.l.cu
ouobns.§.fi in coeunda.ff.pio fo.in qua focietate verfaf arbi
trium boni viri vt qd equú eft fiat.TRibil aút iniqui.I.in piopofita.cú fe.ff.pio fo.f3 equum eft ? arbitrio boni viripuenire v i vt oés fructus ánales pcipiat ? fi funtaliq fructus vt eft
frumentum qi infra annum nófintpcepri pcipianf qi vfqs ad
illud tps ourabit locatio vr.s.^rc? aút fruems arbo? non per
cipiat tum qi iamfinitaerat locatio vr.s.tom étqi bis fructus
annales papier quod vf iniquum. O S u a r t o facit qi fruaus
vnius vindemie ? vnius feget} oicúrur effe fruems vnius ani
.l.oiuo:tio.§. ^tes fi meffes ?,$.qd in femente.ff.fo.ma.adeo
gpfitpclurinatioad oiuifionem fruauúannalium faeiendá vni
us videmie ? vnius collectióis frumenti nó aút plurimu3 vin
demia? ad vnárecollecrionem frumenti vt oictis iuribus me
rito quéadmodum femel tiíí colonus pcepit fegetes ita femel
tifi 05 bie fructus vindemie ? alia? arbo?.<DQninro ad idé
facit qtfiinter bñtes fundum cóem puenit vt alterius ánis fú
dum pductum babeát non pót vnus vltimo méfe fue pducrio
nis fructus ¡maturos colligere vt oicit glo.in.l.pe.oe vfuf.le,
iúcta.l.? becoift.§.cú fundum.ff.loca.quá allegar glo.i.d.l.pe,
C r quo ps gp fructus pendentesfinitoáno nó ptinent ad eus
qui ad annum pdurit I3fintnati in fua cultura ? tpe primi annific oicamus in cafu nfo I3 fecundi fructus arbo? fecundi an
nifintnati er cultura primi coloni ? ouráte fuo rpe non iñ fe
quifq? ad ipfum ptineátcnmfinitúfittpsfuepductionis per
piedicta.CTSerto ad boc facitter.in.d.I.oiuottie.in ptin.vbi
P3 gp fructus oebétur marito pio rata tpis quo ourauit matri
moniumficoicamus in colono vt ei oebeárur folum pio rata
tpis quo ourauit locatio fs locatio itelligtf factaadannum vc
.e.g folú fructus vnius anni béar.ÌCSeprimo pio illa ét par
te facit qt fructus pendétes intelligúrur effe pars fundid, fructus pendétes.ff.oe rei ven.g er quo fecato fruméto intelligif
finita locatio fructus arbo? pendentes prineát ad eum ad qué
ptinet fundus ? fic ad oñm cú pars fundi effe oicaf bis tñ nó \
obftátibus prium arbitroi oe iure verius ? fic cp antiquus co
lonus pio vna cultura ? recollecrione frumenti in bis ptibus
bis fructus arbo? pcipiat vs primo poftqjincepit colere terrà
tpe quo ocá terra ourabat in magefe fm vulgare nollrú quo
tpe peipiunf nuces vue in arbotib9? mala ? ét tpe quo erat fe
minata quo tpe peipiunf oliue poftea oe méfe iulij peipit fro
métú oetde i fuaftipulaite? fruet9 pdicta? arbo? qd plurib 9
rónib9oemóftraf.T^zío qi locatio intelligif facta $ vna culto
ra que in biß partibus ourat bienio Pm üßanin.d.!. oiuotíío
.§.qö in anno.? Jßal.ibi s oes fructus qui infra biénium per
cipiunf 05 colonuß ¿poitione coloni er quo infra fuü rps pei
piimr merito [5 bis eofdes fruetus pcipiat tu er quo infra fua
tpa fui,ppoitióe coloni effe oñt. G T S C D O qt labot 1 pecunia
oiuiftoné reeipiunt.l.eú ouobus.§.fi in coeúda.ff.pio fo.h feio
amico.§.medico.oe anuís le. f5 folú pio cultura quá oictus co
lonus fecit primo pcipiunfoés frnems arbo? vfqj ad mefem
febiuarij oeinde in méfeiulij frumetú oeinde inftipulaabfqs
alia cultura ite? oés ptedicti fruetus arbo? 1 fic er ptecedenti
cultura 1 cura vt erperientia oocet qö p5 qt cóiter in bis par
tib9 oe méfe febiuarij feu marttj colonus inripit colere 1 ptinuit cultura vfqj ad méfej octobiis inclufiue 1 oe méfe noué
biis feminaf frumétú oeinde vlterius nó colif vfq3 ad méfes
febiuarij vel marttj fequétis ani.fnterim tn in oieto fundo p
cipiunf oicti fruetus arbo? pxto oonec terra our3t magefara
1 paulo poftcp é feminata 0einde pcipit" frumentú poftea í Iii
pula ite? pcipiunf oicti fruetns arbo? abfqj aliq alia cultura,
Èrgo er quo er cultura oicti coloni pcipiunf ta ptimi fruetus
arbo? vs in magefe 1 feminato § fcòi fruetus ipfo? arboius
V3 inftipulatátp er cultura cura ac laboie oicti coloni ftnt pee
pti fui oés vspio pte laboiatoiis eé vidéf, C Z e r t i o facit qi
colon9 03 fundú relínqre in eoffatuin quo babuit.l.fi merces
«§.pductox.l.videmoe.§.$t¿ «pTpieere 05 1.I1 bec oift.§. fi.ff.
loca.é er quo oibus fructibus recollectis ti frumento? cp arbo? inuenit tpe pduetioniß eodémó relinquere 031fiefundú
vacuú quéadmodú vacuú iuenit.Cá^narto facit qi locatio iti
telligif curare tanto tpe cp pcipiunf oés fruetus ita gp fundus
remaneat inania 7 vacuu's.l.gtéquerif.^.q impleto.ff.loca.p
glo.7 p J3ar.? p ^al.in.l.lege.C.loca.Sspeeptis fegetibus
adbuc fundus remanet plenus fructib9arbo? g quoufqj euacuef in totú oí curare locatio. CTéàuinto facit qi frnet9 funi
re vindemie poft recolleetioné fruméti cú^cedat er eadé cultu
ra oí effe fruetus eiufdé anni.l.oiuoi.^.SJtes fi meffes.7.§.qö
in femente.ff.fo.ma.fi oí effe eiufdé anni s ad ipfunt colonum
¿poitíone tangent} colonúpfineát.(C£5erto gp bec pars clara reddaf oemonlfraf eréplis que ad oeclarationé funt indù
cta.l.regula.ff.oe iur.-z fac.igno.l.vt rúfu3.C.oe tranfac. pona
mus 0 in cafu noftro fundú fuiffe locatum De menfe augufti 1
fic fructibus arbo? vt funt nuces oliue mala vites in arboiib9
a ftmilibus pédétibus.Sut illi fruetus ptineant ad antiquú co
lonum róne culture 1 cure ptecedétis 1 tune nó eft oubium cp
bis fruetus ipfa? arbo? pto vna cultura oicti fundi pcipit V3
piimo tpe quo ipfe antiquus colonus babebat fundú magefa
tum 1 feminatú quo tpe in Dicto fundo erant nuces 1 oliue 1
alg fruetus arbo? qi Dicto tpe nó eft oubiú oictos fruetus ar
bo? ad oictú colonum piinere er quo in fua cultura 1 cura na
(confi pcipiunf pendente locatióe. Secúdo eofdé ét fruetus
arbo? pcipit fecato frumento quo tpe erant pedentes fruetus
arbo? 1 nati er eius cultura 0 bis fruetus arbo? pto vna cultura 1 pceptione frumenti pcipit fi aút oieeremus gp nó perii
nent ad antiquú colonum fruetus arbo? pendentes in ftipula
Í5 ad nouú túc ftmiliter bínos fruetus arbo? annaliú pio vna
cultura 1 pceptione frumenti pcipiet colonus qt> p5 qi Pm Di
ctum Pm cafum pcipiet frucius pendentes in ftipula pteceden
tis coloni 1 ét fruetus arbo? qui oeinde in fua cultura nafeun
tur 1 pcipiunf in magefe 1 feminato fi aút fundus fuit Iccatu3 tpe quo erat vacuus puta oe méfe febzuarg 1 túc ftmiliter
idem ps ná oictus colonus incipit rúpereftipulumptecedenij
coloni vacua 1 facit magefes in qbus nafeunf 1 pcipiuntur p
eum fruetus arbo? oeinde er eadem cultura fecatis frumenti
pendent fruetus arbo? in ftipula cius.2lut eos recolligit ipfe
róne fue culture 1 tunc p5 gp pio vna cultura 1 pceptione frumenti binos fruetus arbo? percipit aut non rccolligit ipfe f5
nouus colonus 1 túc nouus colonus pfidcrando vt.è.limiliter
pto vna 1 eadé cultura 1 perception frumenti bis fruetus ar
bo? pcipitfic1 antiquus colonus eodem mó pfiderando par
tet 0 gp omni cafu colonus pio vna cultura 1 pceptione frumé
ti in bis partibus bis fruetus arbo? annalium percipere 05.
G S e p t i m o ad idé facit qi inter colonu3 partiariú 1 oñm oí
peta focietas,l,cú ouobus.§.fi in coeundaábi aut agrum polli
citatoti oamus in eòe querédis fructibus.!?. pto fo.l.fi merces
.§.vis maioi inftne.ff.l0ca.f5oé lucrum pzoueníens er focietate eòe effe 05.l.ve?.§.in beredé.i.l.actione.§.fi in certa rem
•z.fmo»e.ff.p!0 fo.fs fruetus fecúdi anni q funt pendentes pp
neniunt occalíon e focietatj cp er ptecedéti opera 1 re focietaij
igitur cóiter ad ipfum omn 1 colonum ptineant,l.coiri.cum fi.
«ff.pto fo.CE70 etano pio ifta parteftmiliterfacit qi inter colo
num partiariú vt in cafu noftro 1 oñm oí peta focietas vt.s,
p5 que intelligif in oubio curare tanto tpe quanto erpedit fo
netati.Lfipuenerit vermi fi nonpueneritw.l.fs 1 focius,§.
fi .ff.pto fo.? quoufqs finis negociofitipofuus.l.actióe.§.gté fi
alicuius rei..ff.pio fo.fs focietati erpedit vt ouret quoufq, ite
gri Pi fruetus arbo? fint recollecti er quo er ptecedenti cultura vt.s.? eo tpe oí impofitus finis negocio qt ante er quo fecatis fegetib9 remanebát alg fruetus arbo? pendétes nó erat
finis ípofitus negocio.¿ffeerito oés fruetus q interim pcipiun
tur tam ptimi q5 fecúdi oiuidunf inter oñm 1 coloni! partiarium piedictú vt.s.t fi oñs fecatis fegetibus pendétibus fru
etibus arboz: renunciaret focietati puta locado alteri oictú fú
dum tmedíate fecatis fegetibus in tépeftiua erit rcnunciatio
ideo oño nó colono partiario nocebit vt.d.l.fi puenerít.i.d.l.
f 5 1 focíua.ffi.Clñono qt vbi eft vna cultura plures fruci9
recollígunf in eodem loco oés iudícanf ,p vno fructu.l. oiuot<
<4.qö in femété.ibi qi totius áni vnus fructus.fo.ma. 1 ts glo.
.i.in.d.l.oíuoi.fqo in anno ver.bis terra colíf 12lng,1 ét ibi
eft oe méte ¿Jmo.ous oieút q? vbi noua cultura nó ¿nteruenít
poft piimos fructus recollectos pío recollectióe alio? fructuú
eréplum cum in eodem fundo recolligíf frumentú 1 vinú e,ri
ftens in srboiíbusfttuatisin eo qt tune oés ifti fructus oicun
tur effe fruct9 vnius anni I5 fecusfitqñ recollectis primis fru
ctibus pío algs fructibus recolligendiß interuenit noua cultura qi tune nó vnus fructus fs plures oiuerfo? anno? oícunf
fm eos/lRec ob .cp in cafu noftro nó vno anno fs bienio recol
ligunf qt annus eft m cafu noftro emerges qui eft plurium 1
piuco? oic? Pm naturam reí vt oicit 36al.in,l.legc,C.loca, 1
forum biénium eomputatur pto vn3 cultura vt oicit 3ßart. 1
'JB 1l.in.d4.qo in anno.-z 36al.in.d.l.legem. vbi oicit gp fi er
ogro nó pcipiuntur quolibet anno fruetus fs in quínquénium
totum luftrum hi pio vno anno.Tñon ob.q? primo loco oiceb3m q? intellígaf facta locatio Duratura foius p annum ic. qt
imo boc nó eft ve? in cafu 11ro qt in annus nó indurifintegra
peeptio in iftis partibus oíum fructuú qui nafeunf in cultura
a cura iftius coloni fs p biénium vt fupta ps igitur in biénius
intelligaf facta locatio vt.s.p3 ß oés fructus qui t'n biénium p
típiunf oiuidi oñt inter colonum partiariú 1 oñm. 2Br boc ét
p5 cp non ob. Pm argumentú imo facit pto 1 ftmiliter Dictum
2ßil.in.d.Uege. vbi oí cp locatio intelligif facta ad id tépus
quo oés fructus funtpccpti 1 fúdus remanet vacuus 1 inanis
qt in cafu nío elapfo anno fructus integri nó erant peepti nec
fundus remanebat vacuus 1 inanis imo plenu6 fructibus arbo? qui fecato frumento erát pendentes igif nó fit finit3 vt ip
fernet ,Í03r.i 3ßal.oieiKitpterea nó traetsmus oe áno näli
fs oe ano emergenti q eft pluriú 1 psuco? oie? Pm ptingétiá
cafuum 1 Pm gp citius 1 tardius ítegri fructus recollígunf ita
gp fundus remanest vacuus 1 inanis vt oicit jßal.in.d.l.lege
.C.loca. lRec étob.tertiú argumentú qt imo i'niquú fotet fi co
lonus nó biet parte fuá oicto? fecundo? fructuú arbo? q fue
er eíus cultura 1 equú eft gp ibi oánum.f.opera? pieftita? in
cultura fundí ibi 1 lucrum eé 05.I.CÚ ouobus.^quídá fagariá.
i n fi.-z.l.fi focietate mecú in fi.ibift plus alter ope íduftrie. ic.
.ff.pio fo.aiias videref qdam focietas leonina fi totú emolu
mentú fecundo? fructuus ptineret ad oñm p.l.fi nó fuerint.¿
fo.'lHó ob.cp iam pcepit ptimos fructus arbo? 1 fructus frumento? er oicta cultura q fuit fepius reiterata eft tanta vt nó
folú er ea pcipianf 1 alane primi fructus arbo? ac fruméti fs
ét fecúdi fructus arbo?.Conueniést equú eft in recópenfatío
nem buius opis vt ct ptem fecundo? fructuum arbo? babeat
facít.d.l.fi foeietaté.i ñ.1 fic illa ró que eft in pceptione piimo
rum fructuus arbo? eadem ró eft in fecundís imo 1 maíot qt
fecúdi fructus arbo? oícunf oe cultura illius anni quo fuit recollectum frumétum «ídem iudicaf oe eis qo oe frumento,!,
oiooitío.f.Jfecm fi meflesw.fqó in fementé.fF.fo.ma.? cp er
£cedéti cultura Diete arboies fructus pdictos fecerint ét appa
ret qt nouus colonus nibil i fundo facit fs folú pzimus colon9
igif er eius cultura oicitur nati.THec ob.fi oicereffinecultura arboies fructus faciút qz imo er cultura ná arboi incultura
efficiffilueflris? ifructifera vt erperieìia Docet igif -re. Tñee
ét ob.fi Dicerec cp ét fi nó fuiffent oi'cte arbozes i DCÓ fundo p
eadé cultura reqrebaf,p reeollectióe frumenti qz rùderi pót
pzio cp er qno Dictns colonus pdurit fundú arbozatú ea pditó
ne v i pdurilTe er ná rei> fructib9 ét arbo?.23lia6 fozte nó có
ducturus vel fo ipfe arbozes pp vmbzá pfiát oánú fegetibus
«gif puentes efl vii puenit oánú inde .pueniat lucrúar.l.mani
fefiilfimi.C.oe fur.-z.d.§.qdá fagariá. infi»® e l pót rùderi cp
fúdus pp arbozes reqrit maiozé cultura vt quofdá pfului riifiicos. 1R5 obertura argumétú qz er quo cultura fruméti ou
rab3t biénio vt.s.oirit 36ar.7 38at.? er eadé cultura I3 fruems fnimétipcipiátnr femel in bienio tñ fructus arbo? pcipi
nnf bis qz quolibet áno fructificát.zlfeeriro tú qz locatio itelli
gif onrare táto tpe quanto ourat cnltnra ? cura ? fic biéno vt
P3 in.d.§.q ipleto.? p 36ar.i glo, ?3Sal.i.d.l. legé tum ét q»
ti fecúdijp piinri fructus er eadé cultura ipfius coloni pcipiu
tur.50 ti pzimi q5 fecúdi fructus arbo? veniút Diuidédi inter
©ñm ? ipfu3 colonificut? ipfum frumétú oiuidebaf nec ob»
quintú argumétú oe gl.U.pe.oe vfufr.Ie.piuncta.l.? bec oifl,
§.cú fúdú.ff.loca.qz illa iura loquunf t" colono q númis colit i
quo erat erpffum tps locatióis qó nó onrabat nifi p annú na
le cafus aút nolter loquifin colono partiario q oz focius ? lo
catio feu focietas itelligif ourare p biénium vt.s.ps. B e l illa
iura loquútur qz frumétú recolligebaf quolibet áno nos át lo
qmur i ptibus locahW.in ptib 9 ifiisi qbus vt.s.oirit 38ar<
a 36al.vna cultura fruméri ourat biénio.ifló ob.ét fertú a r gumétú imo facit jp qz in cafu nfo vt er pdicris ps locatio itel
ligif ourare biénio g oés fructus q infra biéniuj recolligunf
©nt oiuidi iter oñm ? coloni! p qó ét p3 cp nó obflat feptimá
argumétú vt er pdictis ps. |ftem adde in qntus pfatus ooctot
S.i nona qóe in rñfióe tertij cafus oicebat qj colonus ptiari9
eqperaf focio ió mozte coloni vel oñiftniflocatioficutmozte
vnius er foeíjs.l,ve?.ff.pzo fo.? idé oicit 3Sar.ín.d.l. fi meree6.§,vis maioz.lf.loea. TRas in príum vf ter.in.l.q fundú.ff,
loca.l.nibil.§.fi.oele.i.l.viá.C.loca.vbi oicút oicta iura gp locatio tráfitad bédes ? idé vf tenere 36al.in cafu nro V5 in co
lono partiario.l.certi iuris.C.loca.vbi oicit gp tráfit ad bédes
qz nó funt ppzie focíj ? ró eli qz eli qdas focietas velata fubt
peto locatióis inclufa ió fapit nám locatióis ? pductóis f m efi
$tem adde inquátú pzefatus ooctoz.s. in oicta nona qóne in
qrto cafu piincipali oicebat gpficolonus ptiarius in piimo an
no locatióis poztauit ipotere paleas oe fuo ? boues ? alia aia
lia oe oicij paleis aluit oeídefimúfeu litamé pzoíecit in oicto
potere feo agro pdueto gp p ea rata pzo cj pzoiecit litamé oeducit er paleis oñi ? ita ét in fequétíbus ánis.TRas pp fila opi
nione facit pzto qz colonus 03 fundú relínquere in eo fiatu in
quo babuit.l.fimerces.§.pductoz.l.videamus.§. ^té^fpicere
05.1.7 bec oill.§.fi.ff.loca.l£rgo er quo puenit fúdú piimo an
nofinepalea ? boues oe fuo aluitfinepalea vltimo anno re
linqre 05?ficfundú vacuú quéadmodú vacuú inuenit.CTSe
cúdo 4>ut in rimili ot'címus in vroze in.l.fructus cum ouabus
íkedétibus ? cú.l.fe.lf.fo.ma.vbi oz gp erpéfam quá feeit mu
iter oe fuo pzimo áno mfimonij in fundo ootali recuperai a
marito vltimo áno foluti mfímonu er vltimis fructib9 fie oi
camus in cafu nro vt paleas qs colonus pzimo anno pofuit ó
fuo qz inuenitfundú pductú vacuú recuperet a oño vltimo an
nofinitelocatióis er parte palea? rangéte oño vltimo anno.
C S e r t i o ad idé facit qz vr gp er quo ínter oñs ? colonú par
tiáriú intelligif peta focíetas.l.fi merces.§.vís maioz.ff.loca.l,
cú ouob9.§.fi in coeunda.ff.pzo fo.q> erpenfe facte bobus 00
mitj qui oicunf effe inftrá.fundí.l.inltrá.oe fundo infime, oe<*
bnerint fieri fumptibus focietatis ?fiepariter oñi ? coloni.l,
cum ouobus4.fi qs er focüs.-z.f .^tem fi in cóem riuum. ?.l»
pzo f0.arbiter4.fi tecú.infi.lf.pzofo.é er quo colonus pzimo
ano aluit oe fuo repet pzo pte tangente pzono ab ipfo píono
uefitfocietadleonina.l,fi nó fuerint,lf,p:o fo,?c.£ontrarúmi
puto veriuo 1 pzimo circa pzimum qó folet oubitari vtrus co
lonus partiarius teneaf rellituere oño ptem palea? ? certe
vbi elfet pfuetudo feruáda elfet qz id oz inter oñm ? colonu3
ta cite puenm5 qó fieri pfueuit.l.l3.?.I.ercepto.?.l.circa.C. loca;
.I.fi vno.lf.e,ti.l.fi tibi poliéda.ff.oepzefcrip.ver.I.oñi pzedio
rum.C.oe agri.? cen.? qó nó.in.l.cú qd.ff.fi cer.pe.vbt aút có
fuetudo nó elfet vel nó apparerei quo cafu paria font vt.l. in
lege fundi.ff.loca.qz pfuetudo eli qd facti ? nó pzefumifnifi^i
bef.Un bello.§.ficte.oe capti.? p 36al.in.l.pfentaneú.C.qu5
? qn mder vbi plus oicit gp étfiglo.oiceret aliqd efie oe con
fuetudme nó 05 ei credi nifi pfuetudo .pbetur ? túc oicédú eli
cp colonus partiarius tenef oare oño ptem palea?ficutaliorus fructuu qz palea é in fructu vtno.©pe.in tí.ó oecimis.§.
,t.ver.fi.ar,l.fi vfufruetuarius mefiem ibi oú oicitfiipula.que
in malfa iacet.ff.qbns mo.vfufr. amit. iuncta.l. filua cedua oe
ver.fi^.? ts ooXodo.in.l.oiuoz.§.impédia fo.ma. f£rgo ide3
iuris e in palea qó in alijs fructib9 ? fic medietas oebeaf colono ?alía oño b enim eli focietas in 3 ons ponit fundú colo
ñus aút ponit opam ? reliq quo cafu fi aliter nó fit puentú qz
tue llandú elfet puentiói.l.fi nó fuerint.ff.pzo fo.nec pfuetudo
alitej appeat quo cafu lládú eiíet pfuetudini p.d.l.ercepto. cu
fi.ons 05 oe fructibus pcipere medietaté ? aliam medietates
colonus.l.fi nó fuertnt.pzo fo.vbi eli cafus Pm vnum intelleptú ? voluít 36al.in.d.l.cú 0ucbus4.fi in coeúda.lf. pío fo. 1
facit ter.in.d.§. vis maioz in fi.CBlterius ét circa P5 oe quo
pubitari frequéter pfneuit fi colonus parriaríus fimú feu lita
mé in fundo qué ipfe colebar,piecit vtrú pzedtctú litamé oedu
fat oe parte palea? tágéte ono ? certe qcqd pzedicti ooctozes
pírerinr.s.in oicta octaua qóne in qrto cafu pzincipali oicédú
eli gp vbi efler fup boc pfuetudo feruáda effet p.d.l.ercepto.?
J.qz circa eú alijs fupza allegati© qz qó pfuetum é fieri vf taci
te oeductú in puentíone locatióis p pzedicta iura fi aútpfuetu
do aliq nó apparerei eo cafu oicédu5 vr gp colonus litamé nó
©educatoe parte palea? tangente oño imo fuis fumptibus in
telligaf pzoieciffe in fundo qó plurib9 ,pbaf rónib^.íTUbzi
mo qz iter colonú partiariú ? oñm videtur peta focietas in q
©ñs ponit folú fundú.l.cú 0n0bn04.fi in coeunda.ff.pzo fo.l,
fi merces.f.vis maioj.ff.lora.colonus aút ponit in oicta focíe
tate arté ? opam vt in.d4.f1 in eoeúda. fe ponit colonus ét
inflrá.l.ü4.fi pferuatis.ff.ad.I.rodi.oe iac.facit glo.in.I. fiipulatióes cómodiirimú.oe ver.ob.? appellanóe infiruméto? ve
niút boies ad colédú.^tem boues oomiti ac ét pecoia ad'fier
coiisádum agrú parata que oicunf inftrá gratia querendozuj
fructuú parata.l.inflrá.ver.pzeterea.ff.oe fun.infirnc. § fierco
risatio ? fic fimi pofitio in agro ptineat ad colonú.^tem ponit
colonus ét pe ruó femé.c.tua nobis oe oecimts.l.er pducto.s»
f3?fi labes.7.l.fi vno ver.fupia oeniq5.ff.loca.?p 36al. i.l.i.
¿n.vtj,qóe.C.pzo fo.vbi oicit q? colonus ponit in oicta focieta
te femé ?oía.|ítem ?oés fumptus ponit colonus oe fuo vt.d»
^.tua nobis. vbicafus ? p 36al. in.d4.fi in eoeúda. ¿Sberito
fumptú qué feeit in ^ict'cdo líiamé pdictú in fundo pdacto nó
polfit a oño repetere imo fibi oebeat íputare qz oñs nó tene
baf ponere nifi fundus colonus aút ponebat reliq p pzedicta,
CTScóo qzfimúfeu litamé feruit ad flercou'sadú agrú vt.o„
»I.íltruméra.?.l.plenú4.f5fi pecoiis oe vfu ? babir.ífiru.e.ti.
.§ pe.?fieefl oepédés ac ptinés ad ipfam cultura ? curas que
ad colonum ptinét vt.s. ps igifa dño nó recupetcum ad cum
nó ptinebat p piedcá.CSertio qz ipéfa q folú pceptóes feo
ícqfitóes fructuú epeernit nó át ppetuá rei vtilitaré a dño nó
repetif ar.l.díuoztio.f.ípédia.fo.ma.fspofitio fimi feu litami
nis i fundo pcerni't folú pceptioné feu aqfitioné fructuú tpalé
vt.d.l.illrá.dú dicit ter.quercdú veluti boies q agrú colín pie
terea boues domiti ? pecoza Itercozísádi cá pata funt nó auté
ad ppetuá rei vtilítaré.íjgtf 3 oño nó repetaf fs pzo pte fructuúfibitangente iputef vt.d4.f1 incoeüda.CQuarto qz fi
colonus impéfam feminis pomi oe fuo vt.s.patet ergo multo potius de fuo ponar ípenfam fimi feu litaminis q é minoz
? modica videtur ar.autétíce multo magis.C.oe facrofanc.eccle.facit quod not¿n.l.diuomo4.impendia.fo.ma.ibi dus dicit
oe tutela edificio? ? enra feruo? vbi fi modica eli non repeti
tgrlj fecns eétfifoite magna vt ibi no.CQuinto qi coloncs
c ufirnlege pductionis fafere 05 i inte oía corare 05 vt opera ruftica fuo quoqj tpe facial, I.fi merree.§.pductoz.ff. lora, (5
oe lege pductioois eft pioi'ecti'o fimi feu litamis í fundo vt.d.
Línftra.merito ad colonú pt¡ncat.CSerto qt colonus qui co
lit vineá ne pp vetuftaré reducaf adfterilitatemrenef colere
*i ¿pagare vt bonus p:familias.l.fi vno.§, ^te alio refcripto
in glo.fnptfboremilfio.ff.loca.jBrgoftcolonus renef vinearti
pp vetnftatem.ppagare ft bonus pi familias multo potius vt
bonus ptfaroilias teneaf fundúfimofeu litamie impinguare.
CTSeptimo qi vt 0iri litamé agri cá paratum ell vt.o.pj 1 é
prineus ad ipfam cultura oñs nó ponit qt folus fundú feu po
tere 1 ag? ponit er pte fua vt.d.§.ft in coeunda. ¿ft boc perti
net ad cultura 1 oeferuit ad ípinguandú agrú 1 oñs tenef ipfe fequif neceflario gp prineat ad colonú qui cura opera feme
1 oil ercepto fundo ponit ex pte fua vt.s, p5- T^on obftat 3»
piimo loco oicebaf g> colonus oebeat relinquere fundum in
eo flaca in quo adinuenít p iura.s.allegata qt ilia iura loquu
rur vt fundus 1 res locata nófitfacta oeteriot q? eiTet tpe locatióis nos aút loqmur in alio cafu.Tflon obftat fecúdo.l.ó oí
nifione CU3 fequétibus vfq3 ad.l.oiuojtio.incluriue fo» ma. vbi
vrot recuperar impenfas qs fecit ptio anno í re ootali ex fru
ctib9 virimi anni foluti mrimonij qt ibi muli'er ptimo ano fe
eie ípenfam 1 nullos fructus pcepit ió recuperai oe fructib'M
timi 3nni i cafu aút noftro colonusfifecit ípenfam ptimo anno in paleis ilitamine earn oedurit oe fua pte fructuum qui
fructus oiuidunf ínter oñm 1 colonú p medium oñs I33 medietaté fructuum q pcípíuntur in fundo locato eo qt pofuit in
oicta focietate fundum colonus aut partiaríus bs alia medieta
tem fructuú creo qt pofuit í oicta focietate arté 1 operam femé fumptus 1 alia oía vt.ó.p31ficeft valde oiuerfa ró in ma
rito 1 vrote colono partiario 1 oño colonus eni 1 oñs oiuident fructus q pcipiunf róe pdicta maritus aút 1 vroi alio re
ípectu maritus eni lucraf fructus ootis nó pp impelas fed pp
onera matrimonij.l.¿ oneribus.C.oe iure oot.t.l. ootis, ff.e.
tí.pto ea s parte anni pto q fubftinuít onera matrimóíj lucrai
fructus pto alia aút pte pio qua nó fubftinuít onera mnniontj
tedút lucro vrotiscú effet ró qre maritus lucraref. Jmpenfa
aút ideo oíuidif inter maritú 1 vroié Pm ratam fructuum eís
tágenté qt maritus pto ípéfa facta in frucnbue recollígédis ni
bil fuerat ea oe cá pfecutus igif in parte fructuú tangente ma
rito pfunditur ps erpenfa? ab eo facta?.£llia aút pars oedu
cif oefructibus tangétibus mulieri pto rata vt.d.lfru.tus. cú
ouabus pcedétibus 1 cú fe.fo.ma. Tñon ob.tertíú qt er quo i
ter colonú partiariú 1 oñm intelligif peta focietas ¿mpefa facta oceafióe focietatj oeducaf oe cói qt in cafu uro in tali focie
tate oñsfolúmó tenebaf ponere fundum colonus aút partiaríus cura opam femen inftrm fumptú 1 oía vt fupta p5. ¿She
rito er quo colon9 tenebaf iure oicte focietatj ponere fumptú
oe fuo nó recupet a cói cotpote focietatj qt tune nó poneret 6
fuo fs oe cói qó effet ? nam oicte focietatj nec bocé iníquú qt
colonus partiaríus ideo bs medietaté fructuum q recollígunf
qt er parte faa ponit oía ptcdicta oñs aút ideo bs aliam medíetatem qt er parte fua ponit fundum vt.s. ígif bec oiuifio é
equa.l.fi non fueriní.ff.pio focio.
C S e r i m o quero eft arbot que in pfinio nata eft.Jtem lapis
qui p vtrúq3 fundum ertenditur an cum fuceida arbot 1 lapis
eréptus eius fit cuius eft fundus pio ea quaqj parte fmgulo?
elle oebeat pio qua parte lingulo? in fundo fuerat nali cóuenit róni vt poftea tantá ptem vtei qj babeat tá in lapide g5 in
arbote quantam in terra babebat.l.pe.ff.pto fo.vbi cafus.
( D E i quero oiuifa focietateapud qué infignia oebeant rema
nere rñdeo qdam funt infignia vnius oomus feu agnatóis vt
funt infignia q poitanf er pceffione ptincipis velut ífignia q
peelTitgenitotimeo 1 ceteris ve agnatione fua fereniflimus
ptieepsfigifmúdus cú ad ferenitaté fuá pftátie tpe pfilij a ele
ctióie fanctilTimi oñitoñi martini pape qrti ipfe meus genitot fi oño btacbio oe fotte btacbíjs legatus ertitít 1 oemum
poft cotonarioné pfati ferenifimi pncipis faetá p fanctiftimus
oñm:oñm eugenium papá qrtum idem ptiuilegius ínfignio?
peeftíonis 1 pfirmatíoniscum pufium aduentaret mibi fratri
q; meo ppendéti bulla reftituit in quo fua pcedit ferenitas no
bis 1 ceteris oe agnatióe nfa bec infigniafiuearma vs feutus
aureú eú ouabus fbarris nigrisí medio p tráfucrfum 1 galea
cú capite cuiufdá etbiopis vfqj ad bumera cú alias vieta aurea íuoluta quodá fudario aureo iuoluto capiti oicti etbiopis
1 cú qdam ala argétea p medius capitis ptendentís a facie ad
fpatulas oicte galee q arma j5fatusfigifmúdusoiuína fauéte
demécia romano? imperatot fp auguftus ac vngarie boemie
oalmatie croatie 1 talis rer nobis 1 ceteris ó agnatióe noftra
pfirmauit? inquátú opus eét oe nouo pceflít 1 elargitus fuit
<7 ífta tráfeunt ad oés oe ¿ftarifta agnatióe oefeédétesfiuefint
bédes ptís vel aut' acqrentis talia infigniafiueñ ar.ff.oe reli.
»l.familiaria. i.l.fe.nec p oiuifionem pñtalTignari vniarg.ff.
oe reli.l.ft fepulcb? ad cognatos vero vel affines nó ptinent
ar.C.oe rcli.l.ius familiarium Pm .TBar.in tractatu oe íiígngs
1 armis f3 an baftardi vel fpurij poflint vti iftis armis oic cp
nópfuetudo tñ in tufeia feruatprium Pm ÜSar.ibi qi nó funt
oe familia velagnatóe fpurij enim nó oicútur oe oomo vt e
cafus ín.Ler libera.C.oe fuis 1 legi.t fuit olim pfultuj cp fpu
ru oe petra mala nó oi'cátur oe petra mala Pm j85al„ibi 1 v i
de eúdem in fi.C.oe feruis fugi.-z i rubrica pio fo.in fine, vbi
oicit gp arma nobiliti remanét apud ptncipalé oomus qt i eo
tácp in capite fiat fplcdot genimre ar.ff.oe religi.l.cú in oiner
fis 7.1.CÚ fegnis oe agri.? céli.li.ri.qdam funt infignia alicuius
íocietatia 7 ilio? qdam funt artifìci} vt cú piincipalirer operaf
qlitas loci eréplum in marchia anconitana in q eft quoddam
nobile caftrú noie fabiianum vbi artifieiú faeiédi cartas papi
reas pncipaliter viget ibiqs funt arrificia multa ad boc er qui
bus artifieijs meliotes carte .pueniút I3 enis multú operef bo
nitas operátis oico igif gp ifto cafu remanebit apud illum fignú apud qué remanet ipfus edificiú in quofitfineiure ¿prie
tarisfiueiure pductióisfiuequouis alio titulofiuein totú fiue
p ptefiuemalafideteneat toto tpe quo ts nó pót,pbiberi vti
figno 1 idé in ceteris filibus realibus ar.ff.oe ferui. vi. pte.U
via pftitui.§.fi.7 fi feruitus vé.l.y.§.fi.cù.l.fe.Pm DGar.in ocó
tractatu oe tfigngs tarmis.£ìuedà funt artifteij 1 pirie in
bua piincipal'r opaf bonitas artificio vt videmus in ifignis q
apponútur fpadts 1 gladgs 1 algs opibus metallo?••x ifto eáu
oés q funt in vnaftatióepút vti iliofignoquo magifter pnei
palis illius ftatóis apptobet ifta opa.ar.in auté.oe tabellio.f.
nos auré.vbi no.in glo.q incipit caue tibí i fi.glo.Si vo fepan
tur túcfignus05 remanere apud eú q }3ncipal¿? erat in ftatóe
ar.oefi.inftr.l.fi.fsfifotteoés effent eqles nifi pueniat apud
quéfignúremaneat fotte oirimif.l.fi q funt cautióes in pn.ff.
fami.ber.Pm 3Bar.í.d.traetara.^uedá funt ifigniañ oenotl
tía pncipaFr artifieiú feu peritiá Í5 aliud vt funtfignamercato
rú 1 talia ífignia cú vídeanf ípofita ad recognofcédú oiuifa fo
cietate cuilibet ad bnplacirú vr licere facere.l.ad reeognofeen
dos.oe ígenu. 1 manu.ná quéadmodú noia boíus funt inuéta
ad recognofcédú vt.d.l.ad rccognofcédos.ita ét inuéra videnf
íftgnía.ff.oe re.oiu¿.lfanctú.£rgo quéadmodú poftint eé plu
res eiufdé noís.fF.oe teft.tu.l.ouo funttitíj.oe le.g.li qs feruú
.f.ft iter ouos ita videnf plures pode eadé ifignía facere 1 re
busípiimerecú vtrúqj equefierivideaf ad recognofeédú.^n
prium facit qt oíetafignavidenf ípoitarefiducíá1 qlitate totíus focieratj fs fi oilToluta focietatefignúremaneretapd vnú
folú oe facili popul9 q credebatfignoróefiducietottus focie
taij polTet oecipi.£rgo ne populus poftit oicipi oiuifa focietatefignúqtf eft acceftbiiú focieta^ intelligaf errinctú.C.oe la
tina liber.tol.l.i.§.fs 1 q oñi 1 ertra oe iudeís.c.in nonnullis.
36ar.í.d.tractatu oe ífignijs 1 armis oicitfigdem erat vnus í
focietate q effet caput-7 qfi magifter focietatis licut ot in fimili
.ff.oele,i.l.peculiú.§.i.túc apud cu 03 remanerefignúqt erat i
ter eos maiotis bonoiis.ar.ff.oe bere.infti.l.fi. facit qó oirit
36al.in.c.fi ouo frés oefra.nouo bñfi.inuefti.í vfib9pbeudo
rus vbi oicit cp claues caftri 1 figillú 03 remanere apud frem
piimogenitú.'Si vo boc nó erat túc apud eú ramanebit g erat
focius maiotis quáritag.lf.fami.ber.l.fi q funtcautóes. S i vo
oés funt eqles fotte oirimédú é vt.d.l.fi q fúteautóes puto tn
g>fioifoluta focietate vnus er focietate remanet negociatot
03 ei remanefignúqi alio? ñ ítereft.Jté qt fi oiífoluta focie
tate negociado remáet penes illú g tniquú è fignú qó erat
tfceflbuu negociationfó ab ea fepaf.C.cóia vtri.iu.Lpofleflòria Pm 23ar.S3al.tfi rub.C.e.foinjafr oicit qro núqd qñ ma
io: para remanet in focietate ? tirino* recedit polfit talis maio: pars vti folitofignofocietatj qó apponút mercatoies tá in
Iris cp in ballis ? v i q> ficiq: iflnd fignii eli vniuerfo? ? totius
cotpis focietatj q remanet ? fnndaf in maioii nnmero.Jn p riú v i q: no p5t qs alfumere nome quo qs fe repiitet aliud cp
lit nec ét figillu velfignacuIum.Sicut.n.nóeli licítú alfumere
nojnen^ppiiu in fraudé alteriusjqt nomina cp$ licita nó oebent allumi in reb9iUt'riris ita nec ligna.Tñó.n.l? alteri furari
nome ét fi nofiatoolo malo oúmó ce eo fequaf oánú alteri9
q: nó I3 eccederefinesiuflicie 7 eqtatj q eni infignia alterius
mouet oe fuo loco términos alterius mouet qó nó eli licito?.
TBa pofito cp nófiatad alterius emularioné er aiofitreipfa?
I5 oefu fraudis affeems nó tn deefl oáni effecras a qbus abfli
neri 03.ar.Lpe.0e termi.mo.7.C.fi.regú.l.fi pftiterit.CScóo
nifi^cedat oe oium pfenfu nó 03fignúvel ligillú integrú remanere forietaté nó integra ne faifa repñtariofiat.ff.oefal.l.
eosficutnó pót qsfignareannulo alieno nifi fibicómittaf.vc
•ff.oe teltaj.ad telliú.er quo.n.efl fcá nouatio focietatj in pactis 7 in f Dafiatét in accidétalib9 ? pñtib9 fBa3.ar.ff.l0ca.Lcu
in plures.f .lege oicta.? bec va in bis q pnt trabi ad captióej
alterius Pm ip3 3Bal.p:o quo facit glo.oe ercef.pla.c.oilecta.
in glo.in $bo inbibeatj qó v i ,pbarí:q: cú róne figni qó notá
erat oñdebaf fides qlitas 7 potétie coti9 focietatj.Qalde iniu
llú viderefeé cp talefignúremaneret apó aliqué ipfo? cú nó
tantefiducie7 potétie pofiit effe vnns folus ipte erat totú coi
pus focietatí. Jdeo fi populus er talifignoqó remaneret apó
aliqué forietas pofíet ledi oifìòlurafocietate v i ét fignú oebe
oiífolui.ar.o.c.in nónullis.7.d.Li.C.oe Iari.lib.tol.S5i tñ ferie
tas nó elfet oilfoluta quo ad oés f3 foifitan quo ad aliquos q
renúciauerút focietari ? quo ad cereros eadem focietas firma
manerer,vr,Lactióe,§.dirimns,ff.pto fo.vi clare oicédú. Jdey
fignú dnrare quoaddurat ipfa forietas qi cúfignúfitfoderati
accefloiiú.vt fup:a oictú fuit fapit nà'3 focietatj cú accefibiiú fe
quaf nám fui pncipalis vtin regula accelíoziú.oe reg.iu.fi tñ
populus nó polTitledi er tali figno qó foluta focietate remaneret apud vnú folú puta q: nó credebá'folifignofineIris fo
cietaij oirectj velfignúnó erat notú nec ét ipfi focg oiftraben
tes focietate? ledi faris v i bona oífiinctio 36ar.fi cut políent
folú ledi ipfi focgttúc oib9pfentrétib9vi vni políe fignú rema
nerc.vr.s,oirit jBal.qÓ mercato? indicio relinquédú v i ar.l.
femeLoe re mili.Ii.r.?.l.i.oe vé.infpi.c.fignifica(ti.oe bomi.cu
fi.¿íé>íbi falúa vi'oii oeterminatióe v i polfe imaginari 7 oiri:
aut loqmur oefignoartifici) vt edifici} cáta? aut oefignopitie vt fignú gladio? fpada? aut oe figno fiducie 7 credulità^
fise opú potétie vt inTignis mercato? cápfo? 7 fimilíú que fi
gna ponunfín ballis? figillis vt figna oemóllrét fignata.i.cu
ius focietasfintille bailefignate.l.oosoata.C.oe oonat.ante
nup.p 3Sal. |3mocafufignúremanet ei cui remanet edificáis;
vts.iocutns fuit 3Bal,Scóo ? tertío cafu oefignoperitie vt
funtfignagladio? 7 oefignofiducievt funt figna mercato?.
aut vnus folus focietari renúciaut't.? túc cú vnius oilTenfu nó
polfit oiltolui focietasiq: er quo coi cófenfu eli peta focietas
05 cói oiflenfu oilfoluúq: nibil eli tá naie q» eo vincilo oilìol
Di quo qs ligat9 ell.ff.oe reg.iu.Lníbil tá nále.l.ficut.C.oe ac.
1 ob.l.ab emptióe.ff.oe pac.ff.oe folu.I.^ut.Bno é oilfentié
te nó oi(ìbluif:qt qdé q oilfentit alios a fe liberatn'pfe aút nó
liberai" ab eis.ff-pto fo.l.actióe.§.oirim9.?.§.ité q focietaté f j
TRof.in rub.fi aliq focietaté faciút.ffi m qris qre focietas ?c.
v i clare oicédúfignúapud ceteros ourare quoaddurat focietastqi cúfignúfitfocietati accelfoiíwvt.s.dictú eli fapit na'5 fo
cietatj cú accefibiiú feqf na3 fui pncipalis vt in regula accefio
riú.oe reg.iu.l.lecta.§.oiccbá.ff.fi cer.pe.£rgo inde efl oe figno qó oe focietate eo marie q: renúciatio tédit folú in giudi
ciú renúciantj 7 fauoié cetero?.l.f3 focius4.fi.ff.pto fo.7.04,
dirim 9 .?4.ité q focietaté.&ut pfenfu oium oiffolutaefl focie
tas vel aliffinitaeli quo ad oés vt piene oictu fnit.s.in.ri.pre
pncipali.7 túc aut a pncipío pnérú eli apud quéfignúfocietatj
oebeat remanere 7 puérioni fletef ,l.fi nó fuerint.§.ita coiru
«-S.fi $0 placuerit.fr,pio fo,? in ea,L§,ité a factoaut a pnei-
pio nó eli puenrtí apud qué ítgnú oebeat remanere.-f? boc co!
latú eli arbitro vtrins vel pluriú focio? vel tercie pfone.? túc
puétio Paaiida eli ? intelligifq? eq debeat arbitrari.l.fi focietatem mecú coieris.?.l.fi coitafitfocietas cú gnq3 fe.ff.pto fo,
aut a pneipio nibil puétú eli.? túc aut fignú qó eòe coipns fo
cieratj oium pfenfu alfumpfit erat vni 9 focio? eréplú peta eli
focietas inter plures mercatoies vnus er iltis focgs erat pus
mercato: ? fignú fuú erat mons cú cruce fupia monté vt p3 er
figno bfigurato.autnúc pbit focietaté cú algs mercatoribus:
? totú cotpus focietatj facit idéfignúV5 monté cú cruce fupia
monté vel facit locofigniarma vni 9 er focijs pp ei9oignitaté
vt in armis nris vs feutu cú ouab9fbarris nigris p trafuerlus
vt b apparet figuraci eli vnus faber q facit gladi9 vel cui
tellos ? fignú ípfi9ell liliú vt b figurati ell.núc aút pbit focie
taté cú algs fabtis ad faciendusgladios vel cultellos vel alia
arma 7 faciút idéfignúV5 liliú fupiafiguratúvel funt plures
mercatoies q prerút focietaté ? arnp priffent focietaté ouo er
eis mercantiá erercebát V3 P e t r u s ? ¿I&artinus vn 9 er eis
V3 T£>etrus bébat in fignú monté cú cruce vt fupia ps figuratú.alius vo vs ¿Ifeartinus bébat infignúcircuiti folú vt eius
figura b bsmúc aút pbút focietaté fimul vel fimul cú algs ? in
fignú roti9 coipis forietatj alfumút circulú cú monte in medio
cú cruce fupia moté.?fiecóponútfignúIfbetrí ? fignú ¿Ubar
tini fimul ? faciút vnúfignúcópofitú er pdic^ ouab9fignis vt
eius figura b bs.^el funt ouo fabti feparim gerétes arté gla
dio? vel cultello?.? vnus facit in fuisgladgsfiue cultellís fignú lilg.alias $0 facit coioná úi fuifignúnúc pbút focietaté fi
muí vel fimul ? cú algs ? in fignú foderati faciút liliú cojonatú.?fieer ouob9figm's focío? faciút vnúfignúcópofitú repie
fentás ipfa? focietaté vt eiusfigurab I55 mó oilfoluta eli focietas inter idos mercatoies vel inter iltos fabios onbitabaf
apud quéfignúdebeat remanereiaut eli oifiracta focietas ilio
rumqalíumpferútfimpler fignú qó ante petá forietatéerat
vnius er illis focijs vt fupia fuit oictú in mòte cú cruce fcp:a
monté 7 in lilio 7 in armis vnius er focijs q locofignipp fuá
oigniraté pio cói focietate alíumpta fuerút.? túc talefignusaeJ
eú reoeríafcuius erat ante petá pdicrá focíetaté.s.ea.l.^.ft in
coeunda.? in ea.l.§.íté er facto vbi forius oeducit pmo qó in
cóe coipus pofuir oemú oiuidút emoluméta facit in eaJ.$.ité
fi in cóe? riuú.?.§.fi qs er focgs.?.f.eo.l.fi vnus er f0ege4.fi
qd vnus.Sed b foci9in coe coipus focietatj pofuitfignú piopiium vs monté cú cruce fupia monté vel liliú vel arma fua.g
ante ota pdietúfignúoifiracta focietate ocducat.7fieti fignuj
remaneat cuius j5mo erat I5 focietari cóicauerit aut loqmur in
figno cópofito vt qñ focietas facit vnú fignú cópofitú ex ouobus fignis focio?.vt fupta ps in circulo cú mòte in medio 7 in
cruce fupia monté ? in lilio colonato.? túc oifiracta focietate
v i fignú oiuidi oebe vt cuíqs reddatf qó añ petá focietaté fuu
erat p iura fupi9allegata.?fiemons cú cruce remaneat illi focio cnius erat talefignúañ petá focietaté 7 circulus remaneat
illi cuiusfignúañ petá focietaté folus circulus erat.? idé in lilio co:onato:q: liliú 05 oifiracta focietate remanere illi cuius
fimpler liliú erat ? cotona 05 remane illi focio cui9fignúerat
cotona cú facilisfitfepatiotalis figni cópofiri.ar.Lfi frumétú,
in p1in.74.f3 fi plúbú cú argéto.ff.oe rei vé.? infii.oe re? oi
Ui4.fi ouo?.?4.qó fi frumétú.in prtú facit q: er quo tale fignú cópofitú mutauit foimá afimplicifigno.vt p3 in ei"figura
7 oe cói cófenfu factúfiteòe eé oebeat.vt.d.l.fi frumétú.f.qó
fi volútate eo? còmirta fúnt tácpfitaliudfignúa fimplicib9 fi
gnis er qb9cópofitú elì:qt ipfi focio cui9 eratfignúfimplerni
btl oí ob efle.jCúfignúcópofitú oicaf oiuifu5-¿ ei remanere
nó oebeatíqt rúe perctper plus oebito qó eét p na¡ focieta^ q
ptes eqlcs tribuit.l.fi nó fuerint.in ptin.ff.pto foc.? inflar fra
ternitatj obtiuet.L ve?.in pti.ff.pto fo.tñ cogita qt cú cópofitú
fapit nà'3 eo? er qb9cópofitio facta efl.vt n0.in.04.fi ouo?.?
in.Lg.oe vb.ob.vi g> oifiracta focietate talefignúcópofitú re
dire oebeat ad fuá ná3 ad quá res oe facili reuertif.Lfi vnus
4,pact9ne peteret v.qój.fpé oo^.ff.oe pac.nifi oicas cp boc
ve? qñ er eppofitóe pdicto? figno? i0is focgs quo? erát firn
pliciafignaer qb9 fem elifignúcópofitú flliqd oiceref ob cé.
*pcd in cafu uro vt,s.p3 nibil eia o i ab cITe.^deo idé v i iudi
8
eandú oe talifignocópofíto qt5 íudícaref oefignononiter re
pto p ipfos focios oe qnofignonouíf repto infra oicef.aut
fignú fuit oe nono reptú p focios qó añ perà focietate alicui9
eoiz nó erat.i túc aut diftracta focietate puenit ínter oés apud
quéfignúóbeat remane 7 eifignúremaneat vt oiritDBal.g.
S i át oés nó pfentíút a túc pfentíetes nó pñt giudicare nó có
fenriériiqt nemo er focijs plus parte fua alienare pót.Lnemo
er focijs,(T.pio fo.vbi v i cafus.aut oillracta focietate nibil có
uenít ínter eos fs qls vult fignú fibi remane.i túc aut eli in re
gióe pfuetudo apud quéfignúoebeat remane i ipafciádafit
.l.qó fi nolit.§.q afTídua.ff.oe edi.edic.in aut.oe fideiuf.§.fi.i
.l.fi.C.oefideiuf.autnulla in regione talis pfuetudo apparef
túc autfignúaftúpfit nomé róne fingularís ercellétíe vnius fo
ció? vt ínfignocofmi oe medícis oefloiétia7 filiú vel íllí 9 g
faciebat clauú 0IÍ5i gladijs 7 moderatotíjs g ppfingularéei9
pitia védebat gladios 7 moderatola ad pódus argétí.i tue ei
oéat remanere fignú ne populus oeripí poflít 1 ét qz focietas
fúmá róné 1 egtaté ¡n fe ptinet. vt.d.l. ve? in pn.Sí funja ro
7 eqta3 é vtfignúei remaneat er cui9 pfonafignúnomé aflu
pfit cú róe fue ercellétíe 1 pitie plus oicaf in focietaté ponc.g
plus 03 pcipe.l.focietas pbúf ,§.fi.7.l.fi focietate mecú,§.i.tj.
.ff.pio fo,7.1.qd eni.e.ti.gjplus ozpeipefifignúfibiremanen
S i átfignún'ó aftiimpfit nomé ab ercellétia vel pitia vni 9 fo
ciò? fs ab oib9 focijs.-: túc loquaf S S a l . s . ^ á cú ín ocá focie
tate neuf pofuerít oictúfignúfs potí9eói pfenfu ips fignú pfti
terút.-z ipfi focietati attribuerút tale fignú ocá focietate oi'flo
luta erit oilfoluedú adeo g>apud nullú remanere oebebit cu
oilToluafeo móq'io pftímtú fuit ad boc.c.i.oe reg.íu.feqf.n.
tale fignú vt accefloiiú ñas ípfíus |5ncípalis.vñ ficut oilToluif
ip3 f5ncípale.ita 7 fignú qó eft ei acceflbiiú ad boc regula.acceflbiíú in.vi.facit.l.oiflblute.C.oe pdi.fine cá.Sd b ét fac qt
qs nó 03 nomé alteri9 allume vel alteri9 figillú 7 cú eo figillare fine illi9pfenfu de tefta.l.ad teftiú.§.i.f5cú figno repñtet
cozpus toti9 focietatj 7 nota oíus fo«'o? fimul collecta.|[gíf no
03 vn 9 foct9 fine pfenfu alio? tale fignú aflumé 1 ipfo vti in
reb9 fuis ¿ptgs.l.ros.in fi.ff.oe falad B ét.C.vt nemo £uai 9
.l.íC.vt nemini líeeat.l.i.7.g.ad b ét facit gl.i.c.oilecra.in \^bo
«rtbibeatf oe ercef.pla.vbí Angulares fignovel figillo collegíj
nec vti nec bze pñt ibi onm oicit gl.f3 qre ¿bibef iftís bre fi
gillú cú qls poflít bre figillus.ró qfi reddíta eft fnpi9:qz ifti cu
nó eflent vnú cozpus volebát face figillú cóes tácp elTent vira
coipusfiue collegiú.i p b videbaf fieri piudiciú abbatílTe 7C»
iBrgo cú i cafu nfo oifloluta focietate oés focij oicanf efle fin
guiares 7 nó repñtant vlteri9coipue fociVtatj qó oilfolutú eft
nó puenit vt aliqs eo?fine pfenfu alio? fingir vtaf ilio figno
1 ió oicit ibi oo.TRíco.ficug> vn 9 mercatoz vel arrifer nó pót
vtifignovel armis alteri9 vt béat maioié peurfum qñ tedie iti
illi 9 rel reípub.piudiciú. ^oite tñ políet oici cp talefignúcóif
ínter oés focios eqlitate ¿poztionis oíuidaf cpficoftenditur»
C T ^ i i n i o qz oictúfignúI3 er fuifigura7 er fe ipfo nó dicaf
elíe neqj lucrú neep oánú cúfignúfitqdá picturafiuelinearis
fiue círcularisfiguratíonullius er fe ¿pía fola valozis vt er fe
pj.tñ cú illifignop qó repñtaf tota focietas vt ligna oemonftrétfignata.vti auf.oos oata.C.oe oona.añ nup.C.vt nemo
j5ua.7.C.vt neminí líceat in rubio 1 nigro ad b qó no.oe fen.
erc.c.fi iuder laicusfitlides attributa pp legalitate bonttaté ac
pfuetudiné focietatj 7 re? q fub iliofignoptinéf adeo q'res q
repíunf talifignofignatemagnú I55 peurfum aduéto? tú fozte
pp legilitaté re? q fub tilofignopfueuerútrótineri.Sú foite
pp plures quos ípfa focietas q p illud fignú repñtaf pfueuit
bze aduétozes q fil'r 7 alliciút éprozes bec ét 1 bis filia nó par
ua afferút vtéti tali figno vtilitaté 7 cómodú qo bñ políet pecunia ertimari vt in fifi oirit ^o.cal.in.c.fi.oe vfur. %\\ ilio q
pecunia mutu3t tirio vt vadat ad fuú molédinú furnú vel intret fcolas fuas fi er boc recepit vtilitaté q políet pecunia erti
mari eét vfurari9puta qi er boc molédinú vel furnú vel feole
bñt maioié peurfú pfona? 1 é maiozis fame.^fla.n.dícit ípfe
bñ políent pecunia ertimaruSic oicam9 in ¿pofito nfo qz I3
ilio fignú er fe ipo er fuifiguranó videaf ercipe ertimatióe3,
X ñ er quo res q fub eofignoptinenf maioiéfiduciacócurfus
1 fama bñt occalíóib9 £dictj bec pñt pecunia ertimari 1 lucra
pttac oícunf mérito ocmfignúbita oícfa pfideratíone oí cfTe
in lucro.fgif 03 oiuidi íter oictos focios vt cetera lucra nó át
03 pcipuú vni eo? remanere cú oe na focieta^ fit vt oé oánú
7 lucrú,puenié8 occafióe focietatj oebeat ínter focios.ppozíiom'b9eo? eqtr oíuidi.l.pzo fo. arbif.in pn.7.l.ft nó fuerít.i pu.
fm vnú intellectú que oedit iHico.oe mat.7 feqf 3Gal.in.Li.
.C.pio fo.l.cú ouob9.§.qda" fagariá.in fi. T.§.li fratres.7.§.cú
0 uo.7.1.li vn 9 .7.ffi qd vn9.7.l.focíú q ín eo.§.foci9.ff.,p foc.
( T S c ó o pío bac cade pte facit iniquú eft aliú er focgs plus
aliú minus cófeqimo vtríufqj poitio 05 ereqri.l.ve?.§.cú in
tres.ff.pio fo.fsfifignúremaneret vni er focijs ille pus de fo
cietate pfequeref qifi alter vt.s.ps.aiius aut min9qí> eét iniquú igif •ic.1 boc ét alia róne,pbaf ná fi vn9er focgs remane
retfinefigno1 béret necefle face aliudfignúnouú.alteri át fo
ció remaneretfignúpdictú vt eo vteref illi cui nó remaneret
fignúfieretpíudtcíusjqz nouofignovti necefle bret acfiefiet
nou9artífer 1 mercatoi.Slli9aút cui oictúfignúremaneret eo
vteref acfielfet antiqu9 artifer 1 mercatoi pp fignú antiquú
1 pfuetú cp vteref ín píudicius eius q remaneret fine figno 1
emolumétú ei9cui remaneret fignú vt er fe P3.7 qt magis bo
noze fama 1 emolumeto ac peurfu pfumptióe iuris oecozef 1
omef antiqu9? alíuemscp noue'.ar.C.oe epi.? cle.l.parabolá.
ibi p pfuetudiné curádi gerút erpiétiá.7.l.(puidédú.C.i5 poftu.
ibí aut vetulias in vna pte.?.l.icerti.C.oe indi, ibi 1 oes tales
boies p vfum quotídíanú eé apptobatos facit oe edil.edic.l.
fciédú.^.illud feiédum igíf ?c. (TXertio ad ídé facit qó oirit
oñs ©íonf.oe pufio in pfil.qó incipít
í p i n o í e Cl1 c r
maftatutilub rub.oe mó tenédo in fignalíb9vbi pfult9er callro fabiíani cui mottuo teftatotefignúqo ipfe faciebat í cartj
oebeat remane peludít qó ocmfignú05 oiuidi ínter filies 1
nepotes et9brdes nó qno ad vfus iigni vt qls brdú poflít ¿iiis
figno vti.C.vt nemo pua.tit.pdgs fuis vel alie iponat i rubio
1 ¿n.l.g. S e d cp apud vnú remaneatfignú1 fiat ertimatio có
modítati 1 alg cui nó remanet attribuif er quo cómoditas er
valoie fígni pcipi pót qó íudicis arbitrio ertímabif attenta có
modítatefigniqó remanet apud illum cui aííignatur Pm eum.
¿ " C u a r t o facit qt vt oic 3Sar.in ocó tractaru oe infigníjs 1
armisfignúeft accelfotiú ad focietaré.g pueníés é vt fapiat 1
fequaf ñas alia? re? focíeta^ vt í ocá regula accelíoiiú.Ét fie
pncipale foirirí 05 vt oirit 35al.in malíaritgs fupptllectüib9
íalijsacceflbtgsfocíeta^ ín.l.í.C.pto fo.allegádo.l.qucadmo
dú.C.oe agri.-z céfi.li.rí.?J.fs 1 addes.§.fi qs mulieré.ff.loca.
lEr bis § vi-q? cú ocm fignú vt.s.p3 ptineat lucrú 7 cómodus
7 ertimationérecípíat oiuidi oebeat íter oictos focios eqlita
teppoitióis ne afs feqfabfurdú vt vn9plus alter mir¡9 er fo
cietate pcipiatqó eét p ñas focíeta^ fs qtfignúeft res indiuífi
bilis fit ertimatio valous oicti Hgni refpectu cómoditatj 7 lucri arbitrio boni vi'rivt.s.oidt ©íonfli 9 ?vni alíignaf fignú.
S l g s vo ertimatio ipfi9.l.ité qñii6,§.ft vfus.ff.cói oiui.í.l.ad
offm.C.cói oi.qt quotiés oiuilio cómode fieri nó pót.Sfut res
indiuíftbílis é oeueníf ad ertimatíóes.l.nó ápli 9 .f .cú bor.a?.
oe le.í.l.g.Cqñ 1 qb9qrta ps oeb.li.r.l.cúfticbú.ff.oefoln.t
ito.in.l.in puétionalib9m ^n.7 in fi.oe v.ob.lfle alias oiuifto
coirúpet fbas 7 pté ínutilé redderet iuje no.í.l.ftipula:ionú.$.
er bis.oe v.ob.cú fi.^el díuiTtofiatíudicío fot^.C.qñ 7 qbus
qrta ps oeb.l.i.li.rdf.oe iudi.l fscú ábo.l.cú ouob0.in pn.C.
cóia oele.l.fi q fút cautióes.infi.ff.fam.ber.7p :«6ar.m tracta
tu pdcó oe infigníjs 7 armis.qi ille í qué fois cecíderít oz cói
pfenfu focio? retine er quo oés pfenferút vt illi i qué fo:s ce
cíderit remaneat fignú.Si vo nullus vult gp iudicio foi^oiri
maf túc cú impedirét fe p peurfusfignúoilfoluif.l.quotics de
vfufruc.l.g.^.fi.qui.mo.vfuf.amít.l.itinere.ff.oePui.ru. pdi.U
bmói.f.fi.oe !e.i.p 36ar.fac qó oirit 36al.in.d.l.fi.feu in ru
biica.C.pto fo.oú oirit nifi,pcedat oe oíus pfenfu nó 05 fignu
vel figillú remane integrú focietate nó ítegra ne faifa repñta
tio fiat.ff.oefal.l.eos.7 facit glo.in.o.c.oilecta.oe ercef.ptela.
Tñó ob.qó voluit 30ar.ín ocó petu oe infigníjs 1 armis o i cens 05 remane apud capítaneú 7 pncipale feu magiftrú focie
ta^.ar.l.fi.oe fi.inftr.7.l.peculiú.fí.oe le.i.qt bec iura boc no
¿bit.necjj.l.fi q funtcautíóes.fam.ber.nec in.d.l.pecul¿u.§-i.
nó o i $ oebeat remanere apud pncipalej4mo potius ibi oí
ertincto qdrigo.i.jjncfpalí equo extínguif totú tale legaiú.vn
nó facit p imo porius facit cp ertincta ipfa'focíetate ertinguaf
ét fignú vt accelToiíú tñ tila leetfevt oiri nó facit ad,ppoiitu5
nfm.SíTr 7-d.I.fi q funt cautíones boc nó,pbát cú loquunt" in
alio cafu.loquunf.n.eo cafu quo aliqd oe ¿pía focietate rema
net apud vnú nibilomin^ftat cómodú alije focgs cú ille ap¡5
qué remanet tale inftrm tefti oebeat algs erbibere.-z.d.l.fi q
funt cautióes.-z ibi gl.cp nfr locú bret in alije cautíonib9cóib9
vñ quocúqj remanet apud vnú calia inftra nibilomín9 (jftant
còmodi alije qó nò eét in ipfofignoqó alije cómodú nò pie
ftarer.imo poriue oánú a oiminutióes vt.s.ocm eft.Qñ nò é
pueniée q> apud vnú remaneat,£odc mó rñde ad id qó o i irit 36al.in4C.fi ouo frée.oe fratrib9no.bñfi.inuefti.in vltímis
$bís oú oirit gp dauee poita? caftri 1 figillu3 remaneat apud
primogenito. CTliltimo fciendnm eft q>fiínter onoe fabtos
vel ínter ouoe mercatoies eftptenrio oe figno ille q agir nó
poteft vri pendente lite iliofignoPm 36aUn.l.i.C.vc nemini
liceatfineiudi.auté.figna imponere.
C X g . q r o plures frés oiufteterútin cóione oeinde venínnt
ad oiuifioné ad qué er frib9prinear poiriòes pío erpediéda di
nifione focieta^ facere 1 ad qué pus electio ptíneat facta? poz
rionú bieuif oicendú gp vna.l.oicitqj ín oíuifionib9electío er
foitj felicitate pringtt.C.qñ-zq.qr.ps oeb.l.ij.Ií.r. aiía.l.óicit
electio in oiuifióe ptingé er pte maion'tatì.C.oe metatj.l.ij.li.
jcg.SHlia vi oicere electioné in oiuifionib"ptingere er loci có
tiguítatj.C.oeoí agro oePto.l.qcúqs.la.g.li.ri.-z ibi p Slndreá
oe barulo.SUíbivz oici gp fauote ecclefie eídé electio oari de
beat oe procbije.c.i.jgrgo pari róne dabifét minozi.zlkinoz
ení 1 ecclefia a iure parificane oe in integ.reftit.c.i.2llibi oici
vz gpfiqs oioifioné alicuí9 reí cúfifeofacere I55fifeueptes fa
cit alterici dat electioné.ita no.in.I.edicto.in pn.t ín.l.feíus.f.
fenatus.vbi oe boc p 38ar. oe iure fif.i in.l.i.C.oe bis q fe
oeferút.li.r.'^barí róne idé vz oicédú in minóte cú refpublíca 1 mínot eqpenf»C,oe iure reípubl.l.ré publica. 30zemter
tn verítas eft.gp in re parí nullus electioné bj feu optioné fibi
oeputatá a iure alé enim fruftra ter.oiceret oiuifioné iudíris
olfó erpediri.iitftí.oe 0ffi.iudi4.fi famílie cú fc.ff.fami.ber.l.
añpe.-z.l.plane cú fi.íünde aut in acripiédo pottióes pcotdare
oebéc índice iubéte oe le.i.bmóí.§.fi.vel cómittef electio ipfa
indicio fottj.l.g.C.qñ 1 q.qrta ps oeb.ff.oe iudi.l.fs cú ambo,
cúfi.-zboc eft qó firmai 38ar.C.oe bis q fe oeferunt.l.i.li.r.
138al.C.oe facrofan.ee.l.iubem9.la.g.-7,l.pe. in pn.C.cóí oí.
bñ tñ ve? eft gp vni er ipfis frib9 íudicio fot^ oiuidétíbus er
ipftus foitj in felicitate intollerabilís ptingat oeceptío o; tune
ipfa oiuífio in meli9refotmarí.vt pcludit 36al.in.l.mínot¿b9t
-zcóía vtri.iu.nifi ipfa oiuífio fcá fotetp iudicé 1 trálíffet in ré
iudicatá,¡®ebuit.n.appellare q ledebaE fi fibi fnía oifplicebat
•C.ft fepi9 in ¿nteg.reftit.poftn.l.i.cúfi.-zita intellígi 05 qó idé
nó.in.l.fi ouob9 in pn.C.cóia oele.-z boc cefìat fi municipahs
pftó alif oicat Pm ¿odo.in pfil.qó incipit quo ad pmú .ppofi
te pfultatiòis in fi.pfilg.i6t aduerte qt ^o-an.í.c.í.oe procbgs
oicit gp nó feniot ouob9oíuidjit.f3 q oiíni9epatú rerirzqz pfumifmeli9 fcire qli'tates facti gp bis q minozi tpe fuit in epato
per qó no.B-3oft.-z 3bb.q> ad oiuifioné bfditatj face oeberet
nò minoz natu Í3 q oiutius tractauit 1 admiftrauit res brdita
rias 1 inter foriosftudgq oiuti9 fuit inftudio.fmips ^o.an.
C £ t eft aduertédú gp in oinionibus faciédis fp 05 animaduerti ad oiuidétiú pmoditaté.l.nò amplius.§,cú bono? iuncta
glo.ff.oe le.l.i.farit.l.fi cuúff.oe ferui.timlo generali.-z. veterescú.l.fe.ff.oe irinere actuq, ptiua.alias fi pmode oiuifio fie
ri non polfet aut ipoftibilis effet ad ertiationé oeuemf.vt.o.
,§.cú bono?.i,I,g.qñ 1 qui.quarta ps oebe.lib.r.l.cú ftiebum
oe folu.l.in puenriòibus in piin.7 infi.ff.oevb.fig.i fi vnus
er oiuidentibus b3 fundus piope fundú oiuidendum 1 aliud
non oebetpoitio alfignari eidé iurta fundú pioptiú.l.g.C.oe
metatis.li.rg.facit.l.fi fundue.oele.g.Tñec oebent partee afii
gnare fegregate vni videlicet in capite 1 in medio.Sllteri $0
poft puri"? infi.-zficper faltus fed pgrue 1 ptinue effe debét
fi fieri pòt.l.véditO!.?.l.pe.§.fi.de ac.emp.imo oiritCp.qué fe
quut9 fuit ÍSal.in.l.fi er falfis.C.oe tráfac.qj mulier pio refti
tutióejootj nó pót pté bono? mariti cape eligédo a latere ca-
rioii in pluribus rcb9. ^té in electióe pferf ille q maiotepté
bze os.vt.d.l.g.de meta^.al6 fozte oirimif.ar.d.l.fi.in pn.fa«.
cit ad pdicta.I.q folídú.f poft motté.-z.l.gaius.oe le.g.i qó oi
rit 3Sal.in.l4ú ancillis.ffi.C.oe inceft.nup. S l ^ in füma.C.
cói oi.§.in ceteris.fotmaìr ita oicit.^n ceteris át reb9 oiuifio
vel adiudicatú erit faciéda indice fequéte in pmie id in quo có
fonát oés focü.CScóo qj oib9nò vni tm forio? vtilimú eft.
Tñá còis vtilitas eft pferéda puate.ff.cói oiui.l.iudicé.i de re.
iu.l.fi puenerit.ff.pto fo.Lacriòe.^.labeo. S i s pio vna parte
agaf bac róne veluti fundo 1 ifte fundus còmodà recipiet oi
nifioné ei9ptesfingnh'soebét adiudicare.i fi vni9pars pgra«=>
nari videbit" is inuicé certa pecunia alteri pdénádus eft ertima^ rei iufto pcio.ff.cói oiui.I.item q?uis.§.fi.q>ficòmode diuidi nò pót veluti bó foztj vel mulus oe quo áctú eft tot9 vni
eft adiudicádus 1 is inuicé alteri certa pecunia é pdénádus.in
fti.oe iudt'.^.q? fi oe vna r e . S i vo pluriú re? agaf bac actióe
cói oíui.-z qfdá res mibi qfdá tibi vz iuder adiudicádas cópé
fatio inuicé peg erit faciéda.? is cui ree maiotis peg obuenerit ceteris odénabif. vt.s.oirim 9 in actióe fami.ber.-7 vide ad
masJ.ad offrii.$.cú aút.-z.l.i.C.cói oiui.vtrobiqs p 36al. 1 vi
de 36al.in.l.fabinus.§,fi oe veftibulo.ff.còi oiui.oicété gp qñ
eft res talis cui'oiuifio cotrúpit fbaj nò pót peti oinifio.-z vi
de ét eú í.I.fancim9.C.oe oo.q oicit cp qñ res non pót oiuidi
fine deteriotatòe nò 03 diuidi qó oic notatú,p indicib9fup eòi
oiuidúdo 1 ibi ét oicit gpfioptio offerf babenti maioté pté 1
illinonacceptattranfitoprioinbabentem minotem partem
quod ot'etum 36aLtntelligo quando oiuifio erat eque 1 fine
oeceptione facta ar.l.fi focietatem mecus coieris.ff.pto focio.
<T3iig.qro an focietas vcctigaliú quéadmodú tráfitad bere
dé ita éttráfeat ad bc'dé bedis gl.i.l.milla focietas.ff.pto fo.ts
gp nó qt i ma nó tràfmiffibili coartaf mertio bedis ad ptimú
bédé.¿3 boc fotte nò é ve? imo magis tráfmifiibilis é ad vi
teriotes bédes ar.qó met9cá.Uvideam9oele.ij.l.pater.fqdá
i,cú ler ot'eat tráfire ad bcdé'itelligo oe quols bede arg.ff.oe
ver.fig.l.fcíédú|> p iduci pt qó no.^i.i.l.er fact04.fi.ad tre
bel.vba fút SSal.i.o.l.nulla.^fesibi rñ opimo gl.q i oubio te
néda é fatis placet ròe fua nifi fanot reipublice cét gp tráfiret
ad beredé beredis puta qt non erpediebat reipublice foriera
té oiffolui tpe mottis focij 1 beredis eius qt túc qua róne trá
fit ad beredé reipublice eadé tranfeat ad beredé beredis qui
appellatione beredis cótinetur.l.in annalibne.C.oelegatis.
CTiiig.qro foci9an admittaf i tefté pp focio rndeo nó fi fit fo
eius ofu? bono? qt fua itereft.Secus in focio pticulari qui ad
mittif pio quo ad pte q focio ptigit Pm "Tfbe.oe perufio in.c.i
fup oe tefti.qó eriam é oe mente glo.i l.qm liberi.C.oe ceffi.
C T T u oic aut qs é foci9ròe focietatis pete p paetú 1 fic p pie
qués lucrú é eòe 1 túc foci9pio fo.nó admittif aut focietas ve
tiic p modú cuiufdi incidétis vt fi pluribus fit legata res a fic
incidéter funt focij 1 túcfifocius er teftificatòe nullú pfeqm'f
lucrú vnus admittif ,p altero P5 Cr.-z ang.i.o.l.qm. £ r giTali
ter pt tradi regula.q» aut er tali focietate fperat lucrú vel oá
nií.7 nó admittif aut nò fperat lucrú vel oánú a túc admittif
Pm 36al.in.o.l.qm q ét ibi oicit foau itinert's pto fo.admitti
qd in criminali vide in.o.l.quoniá 1 oe refti.c.iig.7.c.veniés.
CTív.qro res erat còis er rá forietaris 1 fuit védita nunqd
pfumaf védita oe volútate focío?.lRñdcofici re erpofira ve
nali 1 qoe ideo tenebanjr vt vendereturficutfunt mercantte
ar.l.t.oe inftito.-z oe pigno.l.cum rabernam.Secus in re non
erpofita venali qt nò pfumitur animus vendendinifi ptobe
tur.ar.l.i.lf.oe re? pmu.Ps 36al.in.l.in familic.C.famil.ber.
< T i vi.quero qd fi ifte qui vendidit oieat fe védidiffe.r.focg
oicantq? vendidit.rr.qd iuris.'iRefpondeo fuper boc oebent
reripipiobationes vtriufq3 partís. vt.I.inter coheredes .§.co
beredes.ff.fami.ber.fi aút neutra pars piob3t ftaturiuramen
to véditotis fi é bó bone pditióis 1 fame argumétú.C.oe 00.
nad.fiqs pio redéptione Pm IGal.in.l.in'familie.C.fami.ber.
C í v i j . q r o frés oíuiferút iter fe bòa fcercte i camera iter fe
ipfos 1 poffiderunt p oiuifo poftea p.r.vel.rr.annos oe boc
nullú fuit pfectú íftrumétú 1 nulli fút teftes mottuíe iftis fratríb9 iter filios eo? otíf ma qóis qt qdá eo? afferút bona idi
uifa 1 petút díuidi fs er aduerfo allegaf oiuífio 1 ad^batióes
s ü
oiuifiÓis fducifpoffeffio lógi rpis facta iter frès pio oiuifo q
r i f vt?,pbati tali poffcffióe.p oiuifo i p otfticto p longii tps
itelligifjpbata oiuiiio gl.norabiìr i.l.fi maioi.C.cói dim.t5 gp
fic q: er quo qljfubgt onera ta^,pp:ie poztióis i fruct9feozfus pcepit p dece annos iter pfentes ?.rr.irer abiites pfumt'c"
diuifioné pceffiffe ar.ff.,p fo,l.itaqj ? tdej t5 ®dolf.i 38ar.l5
vltramótani tcnest alit JBil.vo i.d.l.ft maio: diltiguit cp aut
iter ¿Has poffeffióes e ,ppoztio q por adiaari ad eqlt'tate diui
ftoruew pzefumifdiuifióes pceffiffe qt tractat" de può ? nullo
pieiudia'o aut iter iftas poiTcìTiócs nulla é ¿pomo nec debita cógruitas a tue no p:efumit"diuifiOiic pieceffiffe qz no piefumifalf iusppziu iaetaifear.ff.de ¿ba.l.cii de idebito P5 bai.
(E"3tpiij.qf0 frés diutdiit abbieuia ? fojti-3 ifelintatis emergit itollerabilis deceptto an debeat i roeli9)efotmari30al.in
l.maiozib9.C,cóia vtri.1u.f3 9? r'c P «Hu tct.tiicta.l.ij .C.qii ? q.
qr.p.òbe.li.r.nift Illa diuifto eét facta p iudieé 1 trafiffet in re3
indicata debuit enim appellare qui ledebatur aliter fententia
refoimari nó pór.C.fi fepina iiteg.refti.poltu.ì.t.Ps »P5
C i v i i g . q r o plures fiit focg vectigaliu diuiferiit admiltrató
nes de pfenfuftfeipieulii 1 lucru e cuiufis i pte fua.Si at diui
ferurfinepfenfufife»tue alf ,p altero tenet"fifeo fi tn vf cp di
uiferunt animo diuidendi focietatem non tenetur vnus cóica
re lucrum feeu9fidiuiferunt gratia commodious dtuifionis
facit quod babetur in.l.gaius de le.y.i in.l.ij.C.de diui.tuto,
immo in.Uicitatio.<§,focij veetigalium.ff.de publicanis.
CTÌr.quero quidam infiito: piepofitus in bac ciuitate a qua
dam focietate deflozentiacum pieno mandato fecit certas ex
penfas in bonoze mercato? qui fecus contrabebant an dictas
iwpeufas focietati imputibit 36ar.in queltione de factodiiit
cp Ticfiiuta ratione motus fecit in,l.filiuffamilias de dona,
(Ojri.qro fut duo frès q bént caftruj eòe qs datene claues
dici'. J0al.i.c.fi duo frés de fra.no.benef.iuefii.i vltimisvbis
cp pmogenit9dj tene clauea poita? 7 figillit fi nulla iminet fu
fptu'o de le.y.l.eu pater pluribus 7 qi boc i facto 116 in iurifdicnóis.piogatiua pfiftit nó dr plus i iurifdictóis babé P3 eu.
CT3Érg.qro fuitqó iter duas cóitates de qda via publics per
qua ibat curr9 vrnufq3 cóitatis cui er territoujs dea via debe
ut applieari ? dice'dii é cp dieta via é i ¿rnifcuo vfu nec diuidi
pót qi ql5 pa diutfa eét inutili6 ad erercitiù vie ? cui9effeci9ù 1
diuidu9c ei9 quoqjfba id.uidua é ar.ff.de reg.iu.l.cui9 effect9
•7.l.arbo:.<§.de veltibulo.ff.cói diui.? malefici» ibi cómiffa fin
dic9 vtriuiq3 cóitatis poterit denudare nec euro i qua pte vie
vr? magis vfus vnu territoiiufiuea latere vili 9 lerritoiij jp
vius reliquu qi tota via é .pmtfcue iurifdictióis ?ilte cóitates
redigunt'ad iltar duo?fiueduo? reo? credédi.eìn fi trafeun
ics p illa via dént foluere pedagiu erit eòe qi e* re .pmifcua
1 eòi .pnenit i iquirédo tn de maleficio ibi cónuffo5 vf melio:
pditio oceupatis.i^ecupare eni dr q totu vfurpat 1 nó l?3 loca occupatio iurifdictióis vbi pieuétio facit ius.ff.de offi.cófu
|is.I.i.ff.ad.l.fal.l.b'oc obferuadu 1ficutiplere pditioné ¿dell
folii ipléti vt.l.ii plures.C.de pdic.ifertis ita erereere iurifdic,ióe5,pdeft foli viéti-^ono plus pieueniés itelligi't" iurifdi
Ctt'oné etercere.aili) dieut fi 111 medio dua? ciuitatu é loc9cóis
«z ibifiatmaleficiu cp potellas vniufcuiufqj ciuitatis b5 cogno
feere qz ei9territoziù offendif vt.ff.de bis qdeie.vel effu.l.i,
,§.fi.?.l.fi vo.^.q? li ec meridiano.?ficnó é metioz pditio pie
ueniétis licut iiuria fca plurib9vniufqfqj fud iiuria ¿fequit"?
boc viusfirnISbertii de crcmona 1 ecóuerfo fi villa tenetur
enédare furta feà ifuo diftrictu ai via coi dua? villa? eét fa
ccu furtu qls villa teneCiiolidu fs vna foluete altera liberat"
1 fte qó eòe é ¿piiu actiue 1 pafliue i iltis idiutduis.CT^uid
fi vna via cóis é iter fronte» agroiu vel ealtro? qro ad cuius
lurifdistióem piefumanf piedia ptinere.lRiideo via cóis diui
dit loca Pj vicinitaté afpet9 iffit.de re?diui.§.ifula 1 vide qò
noi'Hjo i fuinma vii pofft.§.i bis.^té mediii iquatii mediu e
ectremitatibus appoiitis Pm Srilto.i ió nulla eitremitas de
medio piedicat" .^té qó pticipat de prijs nó éfimplicitertale
.ff.de le.ig.l.boc Iegatu ."©al.i.I.fi plures.C.de códic.iniertis.
CE"Xeiij.qro duo focij babebant domos communes babétes
clauitrum veniunt ad diuiftoiiem illarum domo? 1 vna pars
aifigtiaturvni altera affignatur alteri qualiter clauitrum di-
i
uidatur.iSic $ medietas a latere tuo é tua medietas a latere
meo é mea.pnt i rimili dirit USar.i.l.pclaue de da'.ifec.iillo q
védit vna domii reterà alia qz clauflru ds diuidi mó pzedicto
Pm eii.£>3 Slng.ibi dicit bec ¿cedere qii i vtraqj domo effet
boltiu p qò deueniebat'i dictù elaultrii 1 exif.Sedfiivna do
mo? tifi é bollili p qó itraf 1 exit claultru feu pozticu erit i l lius tifi euiusé domus babes boltiu 1 dirit 26al.i.l.arbor.§.
de veftibulo.ff.cói dim'.cp poite p qs babef igreffus ad plures diuerfas domos diuerfo? nó veniunt in diuifione nec vt
diuidatur nec vt licitentur vbi congrue licitano fieri non pót.
Ciriig.quero funi duo fcolares in eadé camera 1 vnus pio
pter alta vocé vel pzopter trufas nó dimittit alili Itudere an
bec fu iulta ca diuidédi.dic qjficvt elt ftngulare dictii.Spec. I
ti.de iudi.§.? gencralis.v.-i no,? p SKnt.de but.in piobemio
decretalium 1 dominusXodo.ponta.ponit in.l.i.ff.fo.ma.
CT3£rv.qro volo diuidere cu quoda abnte q ¿curatozé nó di
milit quo remedio mibi fuccurraf vide 35aì.in.l.coberedib9
.C.fami.ber.q oicit cp fozmabo libeliu p ipfusabnté ? faciaj
citari affines 7 cognatos ? amicos p edictus gnàle 1 fi aliquis
pparet ad defenfionè abiitie.pcedap ipfujdefenfoiio noie 1
li velie denuciare abiiti audief vt i auré.q in.put'ncia.C. vbi de
cri.agi opozter ad boc facir.ff.de in ius vo.l.neq3 impuberes
in fi.li autem penitus indefenfus nec fperatur oe pzorimo re
dire faciam oare curatoiem bonis abfentt's 7 contra eum experiar vr.l.ab boltibus in pzin.quibus er caufis ma.Pm eum,
C S t v i . q r o fut ouo frés q poli mozté piis remaferùt ¿Ifba
ioz naru facici oomib9 paternis magnos fumptus an repetat
a minoze p pte vide ter.i.l.er ouobus fribus.ff.oe nego.gef,
vbi modeflinus riidet ob fumpt9 nulla re vrgéte fs volutatis
caufa factos cu oe eo queritur actionem non babere vbi glo,
fuper verbo non babere inrelligir in voluntarys qued tamé
limitar ibi glo.niii fucrint mereales quia itine actiones babet.
C&pij.quero focij oiuiferune foeietaté cui er eis oebeat re
manere fuiidicus feu aporeca in qua arte confueuerunt erereere. Concludi potelt tp aut oominiu erat ipfoium focioium
aur alterius eo? aut niillius eo? quia ea5 códurerunt ab alio.
CT'*l|bzimo cafu aur vnufqlq3 eo? vult arte erereere in oicta
aporeca aut vnus vult locare alter vero babitare ? ea vti ad
pzopzium vfum pitmo cali^quando vnufqfqj vult in ea artes
fua5 erereere ? tunc aut locus crat capsr ? non ipediebant fe
per concurfum aut impediebsnt fe per peurfum qz locus non
erat capar vei ererritia erat repugnantia pzimo cafu quando
locus erat capar 7 non ipediebdt fe per cócurfum ? tunc vnuf
quifqsporelt vti re coi ad vfum oeflinatii nec alter ab altero
potelr pzobiberi.Urboiibu0.§.n3uis 7 ibi glo.fuper verbo
vt nautgetur.ff.oe vfuf.inltit.oe rerii oiui.f .in comune ? per
glo.in.l.fabinus.? in.Ufi qais putans.§.fi quis in communem
.ff.communi oiui.Si vero aliquis eo? vellet ea vti ad vfum
non oeltinatii ? tiic li res fu oeterioi non potelt Pm ^aco.oe
beluifo in.l.fi edes cóes coi oiuidii.7.l.vnus er onis.ff.oe fer
tti.titulo generali 7 fi vtitur tenetur aatone pio fo.vel eòi oi
uidudo Pm gl.in.l.fi qs putas.§.fi qs in cóes fudii.ff.cói oiuidundo.Si vero nó Seret melioz neqs oeterioz 7 tunc pzopter
immenfascontentióes 03 ventri ad oiuifioné Pm glo.C.oe fa
cro.fan.,eccl.l.iubemus nulli in pii'neipio fup vbo oiuidere fa
dt.ff.oe fer. vib.pie.l.fi in re coi 7 qó oirit 3Bal.in.l.i.C.q te
Its.Ét idé oicendu elt quando locus nó erat capar vel impediebant fe per concurfum per piedicta iura 7 equus iuder oirniioné faeiet Pm JBal.q? fibi equiu6 ? iultius effe videbitM.
ad officium.C.cói oiuidu.l.in eòi oiuidundo.ff.co.ti, S i vero
vnus vult babitare 7 fui arté erereere siter vero vult locare 7 t£ic oic vt oictii fuit.s.in.v.p3r.piin.in.ir.qóne. CTSecu
do cafu qii apotecs non erat cóis oium refpectu onij fed alte
ri'us eo? 7 tunc eius cuius remanet 7 ipfe ea pót pio fuo libi
to vti qi rei fue quils eli moderato! 7 arbiter.l.in re mandata
.C.man.? pót pio fe retinere ? alteri locare vt fibi piacerone
cui.C.locati.CEertio cafu qn oicta apoteca nó erat alietiius
fociozum qz ab alio eam condurerant 7 tunc aut locatio erat fi
nitaifinita focietate aut cóductio adbuc durabat pzimo cafu finita locatione in potellate eli oomini cui vult locare vt oicta
,l,ne cui ibi cafus notabili^ fi auté conducilo adbuc ourabat 1
tunc vnufquifq, fono? intelligif in Dicto fundico feu apoteca
babere alia parte qua bet in ¡ocietate i in alije rebus i maffaritijs eius argumeto ei* qó oirit 38aU.l.i.ver.ocrimoter
lio qro.C.pio fo.qi acceffoiiu fequif natura fui pncipalis per
iura vulvaria vt ipfe oicit a ió in Diuiftóe oicti fúdi'ci facienda iter oictos focios quo? vnufqfqs foite volcbat fibi rema
nere pio erercéda arte l'uà quouiqs ourabat tps cóductionis
facce. £quus iudcr qo iuftmsfibividebifftatuet.ff.cóioiui.1.
cói oiuu-z oicta.l.ad olficíú i marie i focietate i qua plurima
viri boni ai bitriú verfaf .ff.pio fo.l.qd nerua.§.ñ.cú rimili.
i iter alia equus iuder pfiderabit gp marimú reripit cómodú
ille cui oicta remanet apoteca in qua arte comunes pfueuerát
erercere róne fitus i confuetudfnis vt erperiétiaoocet.^deo
aliqd recópenfare 05 ei focio cui nó ad iudicat oictam.apotecam vt in limili oictii fuit.s.infignoin eadem parte puncipa
li in nona qóne 30t foite oiriment cui oebeat remanere oicta
apoteca feu fundícus vt oictum fuit in fimili in figno.
CTícvífi quero oicit bicftatugp nullus mercato: vel artife*:
polfit aliqua oomú velcamerá qná alius mercatoi vel artife* babere ad pendone pio fua arte ererceda códucere quouf
qj oktus mercato: vel artifer eaj vokieritfineantefinitatépus locatióisfiuepoftea,Sn pofiit emere fructus oicit 36al.
cp nó q:fieretfrauslegt'.Éffet.n.fraus oe cótraciu ad contra
rtú ita oicit ipfe in,Uñó oubiú in tertia oppofiti.C.oe legib9*
S 5 qdfiftameoictoftatutofinitafocietate ac locatióe piedi
età vnafqf-E oicto? focio? vigoie oictiftatutivolt bat fundi
cú feu camcrá piediaá pio fe ad vfuj oeftinatú vr q»ftoomi
ñus vult gratificare vni magis <f¡ ali} q> poflit per oictá.l.necuúC.oe loía,nec é cótraftatutñpzedictú q: nó locat illi fs aló
qui ¿á condoreríít.£rgo veríficaf oictúftatutú1 oifpofiriooi
cta.l.ne cui.i cpfitlocus gratificatici vf piobari ertra oe iure patronat9.c,cú aduocat9.ff.locati.l,í ñaue faufeli.ff.ad filie,
,!,fi qs in graui,§.fs cú oée.ff.oe relúi fump.fo.l.fi.1 ibi glo.
in verbo gratificano! que allegat multas cócozdanríasfiauté
ons non vult boc onus in fe fufeipere -zficnó vult gratificare vni magi3 cp alij túc equus iuder qd iuftú eric arbitrabif
inter eos ideo oic vt fupia i^ría qóne i tertío cafu otús fuit.
(T3crviiu.quero apd qué er focus remanebút factoies 1 gar
fones foitís pío fundico 1 oicta arte cóductifinitaforiera« fi
adbuc eo? locatio nó eratfinita1 ipediebant fe p concurfum
magiftrifinefocij q: vnifqfq3 eos volebat.SMc cp fslan'115 0$
foluí pío pieteríto tpe ,put qfqs babebat rata in focietate vt
in fimili oirit 30al.ifundico.in.l.piia ver. oeciotcrti'o quero
,C.p:o5fo.facít qd br in.l.in bi6.§.fcruis vrou's.ff.fo.ma.ous
oicítur oeueftimentís factisferuis vroiis.^zo futuro autes
tempoie ille cui feruiet foluet falariú qi labo: cú pecunia com
penfatur.l.cú ouobus.^.fi in coeunda.ff.pio fo.? fi funtoifeoi
des qi vnufqfqs focioius vnlt q> feruiatfibitúcfinon poffunt
aliter concoidari foite oirimét arg.l.ft ouobus.in piín.C.cóia.
oe legat.cúfimilibusfupia in noaa qóne oe figno allegane.
CXrr.quero quidam oe reliquia maffarítg61 fuppellcailibus focietaris per forietatetn aquifitis.Bic cpfietoiuifio pío
tu quifq3 ratám babet in focietate vt oirit 36al.in,M. verfic,
íiij.quero.C. pio focío,
C3Éiri.quero ouo focíj oiuidút fundicú 7 mercítíis 7 vn*oc
cafione fundíci erat oblígat9alicui tertio fol'.&n oebeat pfer
nari indemnis ab altero pío parte.©ic gpfic7fieffet eractus
vel'condemnatus poffet oeducere vt.l.certú.C.fami. ber.fm
23nge.in.l.frater a fratre.ff.oe condic.inde.bi.oe quo vide pie
nius fupia in octaua parte piincipaliin Duodecima quefiione.
Círrij.quero nunquid per moité vnus vel ouo? focío? fit
finita focietas peta pio pluribus annis quo ad oés focios ? ad
qd tps intelligitur renouata 36al.fic cófului't J n rpi nomine
Bmen.Sriendú eft gp licet multifintfocíj tamé vno eo? moi
mofinitaeft focietas quo ad omnes nifi nono confenfo re in
tegrauerint fo'rietatem fnperoenientes.vt.ff.pio focio .{.actio
ne.§.moite.i,l.plane fi bi.vel nifi actumfitvt vno morieme
focietas ooret inter fupereriftentes infti.pio foao.§.foluitur
S t ergo inter fuperuíuentes focietas eft contracta feu reintegrata querendum eft fub quibus modis 7 tempoiibus ? fiq
dem actum eft inter eos oe modis 1 tempoubueftafpuétiói
eo? vr.C.pio fo.l.pemil.Si aút boc nó apparet qi tacite é re
noiiata 1 oe modis ?tpibusnibfleft erpieffum piefumitur
renonata cú illis paois modis ? tpibus cú quibus a principio
fuit oidínata.fRá ¿fta renouatio équedá confequentia ? reliquie ? ideo a piimoidio tirali pofterio: foimaf euentus I3 in
ptractu locatióis 1 pductióis in vrbanis g5diu ínqlinus babitatiin rufticis ad annú intellígaf facta rcnonati'o.^n locatione
eni ? pductione infpicitur fructus rei que na annuari erbibet
fs in focietate non pót ifte refpectus baberi qi magis in opa
confiftit cui nó pót affígnari certú t£>s nifi illud quod ab initio
ftatutú 1 túc é inflnru7 fieri.Sicnt oicta in pzefactionibus W
telligunf reperita in pfequétijs.ff.l'ocati.l.itc querif 4 . qui i plcto.ff.oe arbi.l.labeo.ff.fo.ma.l.in bis.^.vroi.ificernatura piorogationis intelligif tps qni tpsficutfummaps é focte
tatis.ff.oe eden.l.¿4.oic.S3 fi nona foima effet oata p pactú
tune nibilintelligeref repetítú.ff.loca.l.cum in plures.^lege
oicta.^s aút gp ifti actus fociales 1 renouatiui pfeueraucrint
fi eni poft aaus ptractiuos feriffent actus offtraai'uos. putare
cipìcndo pareé foitiú foluta effet oe nouo focietas oiuifionis
fecusficapitali remanéte in focietate fola lucra foitita effent
.ff.pio fo.l.itaq3 38al.in fuis cófilijs.Slduerte qi piedicta ve
ra intelligo vt intellígaf renouata forietas ad idé tps qd erat
erpieffum in focietate q foluta fuit p moité vnius 1 renouata
p acras fociales 1ficquo ad pfeuerationé piie.Si átfinitopii
mo tpeftatutofocg pfeuerctin focietate v i renouata ad id té
pus qd erpedt't focietari.ff.pto focio.I.fi cóuenit ver.ná 1 fi n6
cóuenit i.l.fs 1 focius.^.in focietate át.Tñó át ad totú piimuj
ips qd foite erat qnquéniú vt i fimili bi oe locatóe i oícto4.
q ipleto nifi erpedi'erit focietatip fup:adict31 boc mó itelligo
33aUn boc tú puto arbitriuj boni viri fequendum qui in fo
ristate plurimi pfideraf .ff.pio focio.I.fi forietates mecú, cú fi.
¿3¿rriÜ.quero cótracta eft focietas in qua vnus ponebat pe
cuni'am puta qngentos áureos 1 alius operam per quinquen
nium ouratura.^nfinequinquénijtamcapitale^ lucra que
funt facta in oicta focietate pio maiori parte funt HI oebitoribus iorietaria mercantgs 1 maffaritijs puta in arte lane vel
coiamini's vel alia arte querif quomodo oiuifio oebeat fieri
vr ponens pecuniá babeat fuus capitale cú parte lucrifibitan
gente 1 ponens operas confequaf er fuis opcribss parté lucri fibi oebita 1 circa banc qneftioné confiderò gp lucrú nó oi
cif nifi oeducto oáno qm lucrú a oamnú inuicé aduerfantur.
1ña5 vbi eft oamnú non pót Dici lucrú iecontra.1. mutiue.ff»
pio forio.fdeo piius reftituendú eft capitale fnú ponenti pecunia 1ficante omnia oetrabitur fois polita er parte illius q
pofuít pecuniá.l.cú ouobns4.fi in coeunda.ff.pzo fo.cú m reli
quo cófiftat lucrú qd in oubio equal'r oebet oiuidi non erifté
te alia conuentione.l.fi non fuerint.ff.pio fo.Be? qi capitale
ac etiam lucrú non inuenitur nifi in pecunia oubitaf quid agé
dam 1 certe arbitro: q>fircperif aliqua pars pecunie ca reftitnaf ponenti pecuniá 1 qi integrú capitale non fuit confecu
tuscómunibas fumptibus vtriufq5 focio? erigatnr alias fi fú
ptibus ponentis erigeref non confequerctur integrú capitale:
fed tanto minos qxum funt erpenfe facte pio ipfo confequen
do 1 moia -zrefiduù quod oiritur lucrú oiuidarar inter forios
pio rata piout qnifqs 05 participare oe lucro vtl feenndú con
uentioné f«ta3 vel eqoaliter vel arbitrio boni viri fecúdú gp
piene oictú fait in quarta 1 quinta parte pncipali.Sed pone
a ponens pecuniáfinitafocietate vult gp omnia oiuidanf 1
non reperiútur pecunie fed oía vt/s.fnnt in oebitoubus mer
cantiijs 1 maffaritfis quomodofietoiuifio vt ponens capitale
ipfum integrúconfequatur 1 lucrú oeinde equalt'ter equalita
ptoporrionis inter forios oinidaf puto oiuifionéficfiendam
vt feruefequalitas queinter focios feruari oebetve? in pn.
«ff.pio fo.q» buie focio qui pofuit pecunia fua clecrione pfigné
tur oebíeoies mafiaririe vel mercátie 1 fi clegerit oebitoies
puto gp erquo ipfe pofuit in focietatepecumá 1 nó focietas p
illa pecunia oat ei oebitoies pio qbo« erigédis fieri oebent
fumptus 1 erpenfe 1 currit etíá oilatio ipis 1 fic oetractis oc
trabendis minus valét f pecunia numerata in qua nulla fit
erpenfafifatiffieretfibiin pecunia gp eracrio ilio? oebitoroj
Katcónwnibus erpéfto ipericulo oium focio? vel configne3 iO
\
tor tili q pofuft pecui'3 vltra gtitati oebito? lumlté cptii erat
peciiia p cu pofita i focietate tut cp oicti oebitores poliint eri
ai pio oicto capitali erpcfiö cóib9ita g> Diet9 foa9i erigedo fu
um capitale nó fit in osino ne alias ipe patiaf oinu fui capitato tn pte 1 alter forius lucret' nó.n.ect illa boa focietas nec
eq.l.fi nó fuerit.iT.pio fo.? iltud plus pót pfiguari iurtapfuetudiné ilio? q pio alio erigiit co? erpéfis vel arbitrio bòi v i
riqó in focietate plurimi! verfaM.fi focietate mecii.fF.pzo fo.
cos.n.fump9 focietati puenit iputari q i ed ré ipéfi füt.ar.ff.^j
fo.l.cü Duob9.§.ii qs er focijs.ibi q pp ea ré ipéfi funt viatica
igif 7 c.? fi qd foci9a Debitoie pio erpéfts fuit pfequut9 foite
qi fuit in erpéfis ipfi focio pdénatus eius ét ró béri 05 vt bo
nus vir eqj arbitref adeo cp focius q pecunia pofuit in focietate nec plus nec minus foite fua pfequar"? boc qn fuerunt fi
bi pfignati Debitoics focietatj p:o fua ione feu capitali.fi aiit
mercatie velmafiaritie nó cadit Dieta pfideratio crpenfa?qt
vir bóus pio equo pieeio pfignabit 7 non cadutfumpt9inera
ctióe piout cadùt qn pfignanf noia Debito? vt.s.ps 7 boc De
capitali vel foite pofita in focietate p illü q peculi pofuit.^n
Incris aiit que oicunf eé a capitali.s.vt.o.muti9oésfut pares
t i ponés pecüiä cp ponés opa37 ió in eis nó cadit Dieta pfide
ratio fumptuu ? erpéfa?qi fi vnicuicu pfignanf noia Debitorü focietatis pio lucro vnufqfq? laboiat eodé moibo in erpefis ? fumptibus faciédis ,p Debitoiibus erigendis ebuentis fi
biin pté róne lucri 1 fifr in mercatgs ? maiiaririjsp ipos fo
cios iter eos oiuidédis 1 fi ptingeret cp algo ex focijd plus p
te fua fuerit pfeeut9 puta qz oi anno retrabebat certa cpritaté
oe focietate er fozma eo? puéiióis vel róne pfuetudinis vel
alio mó plus pte fua recepii focus q minus fuerut confequtirt
reftitnat.l.ve?.§.fi cu tres focij.ff.pio fo.ibi an bic q min9 có
fequutus é cu eo agere polTit q folidii aecepit ad communiean
das partes inter eos.i.erequendas quafi iniquum fit er eades
focietate alium plus aliun» minus confequi.fed magis é vt p
focio actio eofequi poffi't vt vtriufq; poztio erequeturque feti
tentia babet equitàtem 7.1 .actio ne.§.fi cómunis pecunia .e.ti.
CTÌrriiij.qro qdä pater bébat filios ouos 1 multa lucra 9
fuit ipe ? fily 1 bj ouos alios filios puulos q nibil lucrantur
oubitaf moztuo pie quo qfita er lucriß pdictis oiuidanf iter
frés.TRndeo interdii pi bs bona imobilia 7 boues fuos inter
dü nibil bj fs eolut pdta a l i e n a c i erercét arte 1 fimul lucra
tur 7 er lueris multa qftuerGt.^zimo cafu qn pi I55 bona im
mobilia q fif ipfe ? fili) eolut cu bobus pinis ? ét cohit piedia
aliena er qb9pté tangeté labozatozé feu colono pcipiut ? tunc
eli talis pfideratio fiéda vt fciam9qua pté vnufqfq; in frucrib9
béat
pzio pz cr pdtjs ¿piijsqipfc 7 fili) cu bobus ¿ p i i j s
9
eolut b3 pté tageté piono q eli fua ¿pzia.Lcü ouob .§.fi in co
euda.ff.,p fo.c.cu in tua.oe oecimis.^té b3 pté tagété f;bi^>cpi
bus bouü quos ponitad coledu oe fuo.vt oidtSßar.in sfilio
qó incipit Cinciarellus.7 .ISal.in pfilio qó incipit adeuidétisi
fjmittédii qó pofui.s.in qrta pte in.r.q.TReliq aüt fruct9ta oe
Jdijspinis ó alijs q oénf colóis rfpectu culture teure oiui
durif in capita pp opib9labozantiu.i fi aliqs eo? oe ¿pzio ali
9
qua ipenfam fecit oe eòi ocducet.l.oé es alicnü.7.l.ft vn .f .fi
9
qd vn .ff.piq,focio.7 voluit 3Bar.in Diete pfil.? et 36al,i I3
otetifilOoe iure antiquo qcqd qreba't qrebät pzi.l.placet. oe
acqr.bere.Zn oe iure.C.quo ad ¿pzietaté qrfit fibi I5 quo ad
vfumfrue.qrut pri.l.i.C.oe bo.mr.7.l.cGo5.C.oe bo.q lib. £>5
•oubitatio eli quo qfita er oictis Incris oiuidanf 7 circa boc flit
pnderdd» ouo cafus.^nterdii pi ? f i l i j er illis lueris multa fimul qfiucrut oe qb9 nó funt inftruméta celebzota 7 eo cafo^ut vnufqfq3 eo? bébat pté in oictis lueris ita bebit pté i re ta
liter acqfita.éréplu pr bébatpdt'a ¿pila vel aduéticia filioiö
q colebant eóiter cu bobus prnis 1 ét ßdia aliena q fimilit cu
bobus paternis colebät er qb9 fruet9pcipieba"t pio pte tagéte
colonü feu labozatozé ponam9infineanni oeductis oib^fumptibus 1 erpéfts reflabant tot frun9 quot afcédebat adeptitaté r.flo.quos fruct'védiderfit 1 emeriit vnü vel ouo pzedia
cr oicto pzen'o quomó oebeat oiuidi.TRndeo pzius 03 oetra
bi qó vnufqfq ipendit in anno in fui vtilitaté pone cp oe pa
trimonio 1 aduéticgs peipiebant pio parte tagéte patronum
occé falmas grani pio pte tangete boues ouas vel tres srb»
trio boni v i r i . 0 pio parte tingete labozatozes feu colon00
in bonis paternis vel aduétieys oeio falmas grani.?ficin to
tu percipiebant.l.falmas grani.^n alijs vero pzedijs alienis
er quibus non percipiebant nifi parté tangente coloim vel la
bozatozé triginta falmas grani.CT©e illis quinquagita patri
tang; patrono oénfoecéfalme grani que funt medieras.rr.
falmarum recolleetarii in bonis paternis uel aduentieijs. W
teri9 05 babere pone ooas pio parte tangente opera bonnm
quos ponebat pater qui cu oeterioientur oano patris conue
nit vt lucra quod ne er eisfitpatris qz vbi oamnii ibi lucrus
.l.manifcftiffimi.C.oe furtis.l.cu ouobus.^.quidas fagaria.in
fi.lf.pzo focio.?ficpater b5 ante parté.rtj.falmas grani. ìRefi
duusquod c ^titas.rrrviij.falmaru que efl illa quantitas que
oebetur colonis feu laboiatoiibus pio cultura cura ac recolle
ctura oebet inter eos oiuidi per capita colenti'« 1 fic in tres p
tes piout tres fuerunt ad colendii quarti vna pars oebefpatri alter a vni filio 1 altera alteri equaliter oiuidendo 1 fic pa
ter oe illis.rrrviij.falmis grani babebìt.ri'u.falmas oempto
vno tertio falmc."Bnus filius babebitfimrr.ritj.falmas grani oempto vno tertio 1 eodé modo alter filius babebit pur.
¡tiij.falmas oempto vno tertio falme 1 fic in effcctu pater oibus pputatis bébit.rrv.falmas grani oépto vno tertio falme
1 qlibct tìlio? babebit.riij.falmas grani oépto vno tertio ,p
quol51 qi oe oictis.l.falmis grani non reltabat in fine ani ni
li.rr.falme grani q vendite fuerunt.rr.floteniserqbus pdia
fueriit empta vt feiamus quomodo oebeant oinidi é necelfe
perferutari eptu vnufqfq, co? erpédebat pio vtilitaté fua fen
neceflirate tunc eni bébimus ^tas vnufqfq3 ptem bébat in il
lis.rr.falmis grani er quarti piecio fuerut empta oictaptedia
1 pit'mo pater facit ipenfa pio fe 1 ouobus filijs poulis quos
tenef alere.l.fi qs a liberis.§.fi velpens.ff.oe lib.agno.q po
namus fumat.rv.falmas grani oibus pputatis vn 9 er illis fi
lijs magnis ponamus erpedit pio fui vtilitaté a erpéfa.v.fal
mas grani 1 tantudem alter filius i.v.alias falmas erpendiit
pio comuni vtilitaté puta pio femine ferendo qó colonis pòi
tur vt.o.c.cu in tua. vel pio alia eòi vtilitaté pio vrozibus eo
rum que opas ponebant in coi ideo oe coi oebebant papere
oliméta.Llicut per glo.ff.oe ope.Iibe.rella't ergo in manu.rr.
falme grani oeductis oibus erpéfis que védite fuerut 1 Dieta
piedia empta eóiter quofietoinifio oic cp qjmm vnufquifqs
bs in oietis.rr.falmis grani 1 fic eli videndu cpiu vnicuiqs oe
ductis fumptibus reflabat pi oe poitione fibi tagéte in illis.!.
falmis grani bébit.rrv.falmas oépto vno tertio falme 1 ex
pédiditpzimo.rv.falmas pzo erpéfis que fibi ineubebàf vt.s.
1 tertia pté oe.v.falmis pio fua pte oe cóib9.erpéfis q é vna
falma <1 ouo terrij alterius falme.? ftc in rotti oe poitione fua
erpédidit.rvi.falmas ? ouos tertiosaltenns falme vn9filius
.v.falmas pio fuis ? piopijs erpenfe 7 vna alia falmas « m
ouobus tertijs alterius falme oe'fua parte pio erpéfis cóib9
7 tatiidé alterfili9.vt.s.p3.7ficoeductis oibus erpenfe patri
oe.rr v.falmie grani oépto vno tertio 4 erat poitio fua retta
bit i mauu oeductis fumptibus.viu.falmegrani vel circa vni
filio.vi.falme grani 7 alteri filio fifr.vi.falme q fumat i totus
.rr.falmas grani q fuerunt vendite.rr.floien.? er eis fuerunt
eóiter empra piedia ? oe bis piefumunf empta oca piedia in
quib9 pater oe.rr.ptib9bébit.viu.ptes vn9eroicris filijs. vi.
alter fimiliter.vi.partcs oe.rr.partibus.? illud piobatur er
bis queoicit oo.^ieo.ab.fic.7 Doc.in.c.oim in offictjs. oe te
fti.7 iu.c.iu.oe pec.clew.rij.q.iiij.c.i.in quibus babetur cp fi
moiitur clericus 7 poli benefieium adeptum aliqua qtiefiuit ?
eli contentio inter beredes clerici 7 fncceiToié in beneficio cu
ius oebeant effe illa bona quefita an beredis an vero fuccef
foies in beneficio oicunt ooe.in oicns iuribus 7 piobatur ét
in.o.c.i.gj fi clericus babebat patrimonium feuindulìriam er
qua lucrabatur puta erat ooctoi ercdlens qui multa legendo
7 confulendo lucrabatur babebat etiasredditus ecelcfiallicos
tunc fi patrimonium feu quefita er indullna fua erant fufficiS
tia ad acquifitionem illomm bonoium ceclefia autem erat infufficiens in emendo er redditibusecclefialticis in totum ? in
parté qi erat paupercula ? cii oifficultate fufficiebàt ei qfita
er re sedie vfoccafióe eccfìe^ alimétis ipi9clerici? talia qfita
ptefomunf qnefita ex primonto clerici rei efo& indunria ti5
aut ex redditib9 ecclefie.ideo talia qfita riic erut beredis ipft9
clerici nóaut fuceeffotisin bnficio.ri io ep eccfia erat fuificiés
priraoniu at nó qz foite nó bébat nec ét induftria qz ex indùUria nfljil lucrabaf cu ea nó bretz? tue talia qfita enit fucceiTo
ria i bnftcio nó ai brdisiqz p ecclia erat ^fiiptio.vt.o.c.i.? in
tf.i'.oe pecu.cle.Si i o vterqj fufficiés é ad acqrédu ri er primonio vel induftria q5 er re eccfie vel occafióe ecclie;? tue ta
lia qfita erut cóia ?fietoiuifio iter fueeeflbzé in bnfieio ? bidè
ipfi9 clerici Pm tpritaté reddituu vtriufcu eréplu pone oe piimonio feu induftria bébat in redditib9oucéra deductj fiTptib9
oe reddirib9eccfiefifroucéta oednc^ fiiprib9marte erpenfa?
piati .palimene qfieriont oe redditib9 ecclefie.c.az Pm oe p
ben.?fietoiuifio eqlif.fi at ineqlif reftabat oe redditibus er
pfimonio feu induftria ? oe redditib9 er re ecclefie feu occafioné ccdefic:? tue oe qfujfietineqlis oiuifio puta ueriftlr oe
redditib9primonu uel er induftria reftabat oeductj fumptib9
ftfifr cétu.oe redditib9 i o ecclefie uel occafióe ecclefie oucéta
maioié poitioné in illis qfitj bébit fuccefiot i bnftcio ip bfs qz
bis bébit tertia pté ? fuceefloz in bnfieio bébit ouas pres oe
trib 9 ?fice?fiplus vifilr reftabat oednc^ fuptib9 vel redditi
bus er pfimonio feu induftria clerici q oe redditibus ecclefie
liei occafióe ecclefiezqt tue maioiépté bébit brs Pm cp uerifilfr
reftabat oe redditib9 pfimonij uel er induftria qua fuccelToz
in bnfirio cui iifimilif deduci erpéfis min9reftabat:? ira poffumus oicé in cafu nfo p eafdé rónes q oiuifio 7 pfideratio é
multó rónabilis ut oicitficin.o.c.ig.oe penule.? 0dca nedicantfibilocu qn nó funtcelebiata infira cataria magis in pfo
na uni9q> alteri9.fi i o oe ocis acqfit} eéntcelebzata inftra cótantia fozte i pfona piis ei9erut oc5 acqfita.C.de rei vé.l.fi er
ca.Coe oona.iter uiJ.fi detua.C.có.ntri.iudi.l.fi patrone.?.!,
fi oefanctj.C.arbi.tute. tn oe.rr.ptibus (3cg uni filio reftiruet
•vi.ptes,? alterifilio.vi.alteras pres cu illud qó qrit filius er
opa ? induftria fuafibinó aut pfi qrat.utoi.33ar.ifiliomer
caroze lucrate cu pecunia piis? fuis opib 9 .l.i.f fj nec caftréfe
oecolla.bo.7.l.cuo3.C.oe b0.q5lib.-z eqtas bòc oietat.nt oicit S3al.i.l.certu.C.fami.ber,7 fa.ter. infti.p qs pfo.noB acq,
.§.q aut.ne gp ei filio fuis labozibus uel^pfpera foituna acceffit b in alias ?c.? in.d.l.cu 03,ibi 7filfinó Itìgebut que er futa
Eabozibusfibipolfelfa funt in alios tralTerenda uel ad ertraneos uel ad frés fuos qó ét grauius mul^ effe vf 1 p bac rationéfifiliusuna cu pfe plantat uinea in fundo prno uel edi
ficat oomu uel reficir filio oebent refici eptum fuit de fuo erpenfum uel er reddiribns uel er operibus filij.
CTirrv.qro plures funt focg q in uargs locis negoriationcs
1 erercitia ipfo? gefferut fecerut libtos rónu polì aliq tpa di
niferut focietaté mone renuciarióe uel ah'ter ? reuifa ac calca
lata róne Dubitai apud qué oéant ifti libri oepói oecifio bui9
qónis oepédeterbi'sqbabéf in.I.fi q fut eautióes.eu fe.ff.fami.ber.ubi foimaliterficoicit ter.fi q funt cautióes bfditarie
eas iuder curare 03 ut apud eu maneant q maioze er pte bfs
fit ceteris oeferiptu 7 recognitu faciateautióe itcrpóita ut cu
res erigeritipfe erbibeanf fe oés bifdé ptib9 brdesfintnec
inter eos puenit apud qué poti9 effe oebeàt fozriri eos 03 aut
er pfenfu uel fuffragio eligédus é amicus apud qué oeponaf
uel in ede facra oeponi ont ita foimalif oi.ibi ter.ps § er pie
dictj cptii ad cafus nrm ep libri foderati q funtcóes oebét oeponi apud illu q l>s maioié pté róne màiotis intereé oeberq3
ipfe ceteris fcriptura irecognitióes facere 7 cauere ipfis ut cu
res erigeritipfi libri erbibebiif 1 fi oés funt pares aut inter
eos puenist apud qué oeponanfzautfi nó pnt peotdare fozte
nel pfenfu eligat amt'cufiduapud qué oeponaf 7 ultio loco fi
alicer nó pnt pcoidare oeponit in ede facra.ut.d.I.fi q flit cau
tióes in fi.? arbitroz in boc multu arbitrii boni uiri vfari ut
.puideat q> fcriptureffentapud pfonafidaq nulla cómittere
poffit in eis faìfitatéaut malignitaté 7 ut poffit neceffitate fua
dentefiericopia algs 7 eos cautos redderet.n3 in focietatib9
multii arbitrili boni uiri uerfatur.ff.pio fo.l.fi focietaté mecu
.Lpio foriosrbiter^fpicere oebeteautionibus in futuro oam
no uellittro.l.interpofita.7.l.quid.n.fi nerua.
CX(rvi t qro aSonoméfts qda bns bòa cu titio fre fuo 7 cu
eo coire uiués fecit teftm í quo firn pupíllú brdé inftituit 7 oi
ctúritiííeidé tutoié òdit ? iter cetera oifpofuit p bec vba. ^té
iubeo reftirai p titiíí frés meú oé id ? qcqd ego ? oici9 titius
uel alf nrs recepiffem9uel búiffem9 illicite a quocuq5 oe bonis cóib9 mei's ? fuis P3 cp ipfi titio placuerit:? de b liei oicto
ipj»9titg 7c.*^oftea vo i codicillie oifpofm'r cp oict9 fu9 fili9
oéat Ilari 7 motari cú ocó tirio fre fuo coire ufqs ad etaté.rrv
ano? cópleta mó cú.o.titt9 tpe tefti 7 codicillo? 7 poftea buie
magni familia oict9 i o pupill9 pua 7 qfi nullá.7.o.pupillus
Herir cú ocó titio nulla fcáoiuífióe qrif an.o.pupill9oéat aliqd rebre a.o.titio qt plus fuit ípéfú i familia.o.titg.7 qd impottét.o.iba cp oéatftarecoire Po cú.o.titius fuo iuramento
afferat fe multa foluiffe $ male abla^ an fuo ocófitllandú fi
nó oicat qd etrea p™ v i q?.o.vba nibil ipottét nifi qtenus pò
pillofitutile.ff.ubi pu.edn.oe.l.i.$.i.i.teftatoi.ftatuit ubi pupillus oéat motari llaf eius uolútati qtenus pupillo eft utile
(jterea illa vba q? oéat motari cú.o.titio ufq5 ad etaté.rrv.an
no? vr adiecta i fauoté ipfius pupiIli.?.o.titto nullú cómodú
03 afferre.ff.ad treb.l.feius fatnrninus.? qo ibi no.ff.de ufu.
Xinfideicómiffo.§.cúpollídius.ep vr qj.o.vba fpottét gp oía
bona fuit iuicé cóia dirit.n.tellatoi oéat motari cú.o.titio coire er quo cóio bono? v i ipottare.ff.oe le.g.l.fi.^.lutius.ff.ad
treb.l.luti9in pn. bisficallega^ oico cp vbúfignificáscóioné
referf qnqs ad res feu ad bona 7 runefineoubiofignificatut
ipfafintcóia bona eqliter ut oict]' íuríb9 qnqs vbú cóio referí
ad aliú actú ut in cafu .ppofito.ubi cóiter referf adftare7 mo
rari ? túc vba funt oubia poffent.n.íntellígi'q? folú erpéfe ni
ctusfierétcóiter.i.eqliter7 eqliter qlibet cófert.ff.oe collari,
bo.l.i.rirca pn.?.l.ig.in fi.? illud ego credere effe ne? i oubio
in pluríb9 bñribas pfimoniú oiuifim ut dicimus in pluribus
fcolarib9 qftant7 motanf cóiter.i.eqliter aduictú cóferunt nt
oictj legib9fs qñ illa iba referunf ad plures bñtes píimoniú
eòe ut fuit in qóne nia túc credo gp illa iba oebeant intelligi
gp oés fructus còiter 7 eqliter pcipianf ? eqlirer erpédaniur 7
ille tirius róne maiotis familie plus ponere nò coganir boc
,pbaE prno er ilio ibo còiter qt) 05 exponi.i.eqliter.ut,d.l.fi,
.f .lufiua.oe le.g.ubi v i cafus.? oe ouo.fra.no.bñfi.inucfii.c.
ouo frés facit oprime.ff.pzo foc.l.cú ouob9.alias incipitfifra
tres.boccriá fozrificaf gp oicere uiuere còiter boc impottat gp
róne maiotis familie a dicto titio plus nó erigaf p.l.fi.<§.fi,ff,
de doli ercep.ubi tellatoi grauauit unú ut paré rónem faceret
cú fuis bfdibus qó erponif ibi p glo.i'.pto fua pte eis nò con
neniar cú còiter idé eft dicere cp effli'ter feu pariter erponaf c,
q> dictus pupiUus dictú tíriú pio dictis frucrib9ufq3 ad dictum
tps nó cóuem'at ? illa interpterationé adiuuat mens iellato.»
ris q colligif er eo q> ipfe in fua ulta fecit cú fratre fuo 7 vba
dubi'afideì'còmiffideclaranf.l.oànas4.ii.ufu.le.oeadtm'.Ie.l.
pe.oe le.i.l.fi Puns pluriú cúfi.fup fcóo oubio ui'def gj okto
illiusritgfitllandú Pm gp teftatot uoluit.l.reopópus.ff.oe 00
te ptele.ubi uidef cafus oe tefta.c.cú tibi.jgcótra uidef cp non
qt ifte uolnntas uidcf captatotia p qua teflon's uolunras ad fe
creiú uoluntoij aliene pferf 7ficà iure repjobamr.l.capratorias.C.oe beredi.inflit.ff,oe le.i.l.caprarozias.bzeuiter fupcr
ilio púcto oebemus eraminare oe iuribus verbo? pzimo qd
impotent illa iba Pm cp ipfi mtoti placuerir..Secwido qnid
impottent Illa nerba 1 oe bocfteturoicto ipfius titg oe primo oic gp nerba placneritintelligunf arbitrio boni uiri.ff.oe
fideiuff.lib.l,tbaisancilla4.fi fototé. vbi erpieffum ? eodem
titulo.l.lege lutius.?lx)cattento apparet gp adminiftrationi
ipfius titfi non eft llandú nifi qtenus uir bonus arbúref boc
eft inder q of vir bonus.l.vir bonus.ff.iudi.fol.l.còrinuiis.^,
cú ita.ff.oe uerb.ob.ff.oe iniur.l.fedfiunus.^.ait ptot.? nota
in.I.fi ioeietaté.$.arbitro?.ff.p!o foc.fed uir bonus non arbin-aretur nifi quatenus conftaret 7 ptobaretur legitime ab alù
quo eroitú effe.l.illiritas.^.ueritas oe offi.ptefi.ergo ?c.
CT©e fecúdo cú oí gpftetureius ocó ?c.oico cp oictú oí qó
nuda afferrione ^feref.l.fciendú.^.oictns.ff.oeedili. edic.iúi
mera uoluntate v i còferri magis cp in boniviri arbitn'ú.ar.I.
tbais4.lutius.0efideicó.liB.fsbocapparet an oéat ? cui oebcamr pfertur in volnntaté oicti titg.?fictalis oifpó elli pfo
iure uulla.vt,d,l,captatorias,?,l,capt«oiie in qwbus eft cafas
no ob.I.tbeop5p9qt ibi ìoquifflùtote ootìs.lpoft.f gener.ff»
oe tare oo.pterea tcltaioz pofuit tu in volante alteri9cp ille
cecine nó poiTit vr ibi p3.IÌ0 ob.c.cu ubi qt 05 itelligi Pm oi
fticuoné iuris ciuilis vel tbi loquiftitumó in relictis ad piaa
eis fs magis é relinqre alteri oebitu pterea ad boc facit qó 3
d i in pcribus oicutcp ft piomitto (lare fimplici oicto tao non
valet nec rs boc gl.€i.in.l.fi qs in pfcribédo.C.oe epi.i cle.i
tangifin Specu.oe ¿ b a . f .nuc videdó v.qdfi.fsiBi. oicit q»
ralepactu valet v j l ì male arbitrefrcdncefad arbitrili boni
viri vtipe no.oe pto.ftipu.l.fi.C£go tn oico in cau,ppofito
tale oifpónes nulli9 eé mométi 7 afferrói oicri titij ftidti non
effe.^ila funt vba 26ar.in pftlio qó incipit bononiéfis qdas.
Oiirvij.quero qda oedit ad coptumu t qnquéniu quoddas
potè mote nfo i quo erit olmeti vinee 1 ét terrenu laborato
riu pto.rr.falmis grani.rrr.cadis vini ?,vig.mediolinis olei
anno quol3 curate ocó qnquénio ptigit cp pp intéperié aeri»
7 pzuina vltra folitu t biotte oliuetii é oeficcatu 1 fic arbotes
vel vinea é oeftccata 7 ftc vites mó oicit locato: rndeas mibi
oe vino 1 oleo oicit ille pducto: oliuetu cau fortuito é oeficca
tu vinea é oeftccata adeo q>qft nibil recolligi pt oe oleo vel
vino oicit locato: qd ad me remilTio mercedis nó 05 fieri nifi
PPfterilitatémagna qn nó recolligif medietas fruauii et9qó
pfueuit pcipi vt piene bi in.c.pp llerilitaté oe I0cad.l3.C- ,ofa
ti vbi p 33al.ff.loca.l.er pducto,ffs7ftlabes ibi oémq3 fru
età tulerit oano coloni non eé ne fupta oanu5 feminis amidi
mercedcs agri pftare cogsf.l.fi merces.§.vis mai'oj.ff.locat.
ibiftplus cp tollerabile é lefi fuerat fruct9 modicu eni oanuj
colon9ferri 03 vt ibi ou oicit ter.2flioqn modicu osnu equo
aio ferre 03 colon9 cu modicu lucru nó anferaf .facit.e.ti.l.ba
bitatoies ibi aliq5 pté punii i pmodi fubftineret farit.l.fi vno
,§.cum quidam .ff.locari. vbi oicit ter.cum quidam oe frnctuii
eriguitate querercnt non effe rationem babendam ei9 referi
p:o oiui antonini ptinef-z gl.oicit ibi nifi róe fteriiitatis. Sldi
idé facit ter.i.o.l.fi vno.§,itéalio vbi oicit ter.^té alio referi
prò ptief nouà ré oefideras vt pp vetuftaté vinea? remiffio
cibi 0ef 7 ifta pa vi,pbarip id qó oicit 36ali.l.l5.C.loca.vbi
oicit qj ft vniuerfa locatióe ifpeeta emergat tollerabile oani»
nófitremiffio mercedis.Sec9 fi tollerabile é vkra oimidia
iulle mercedis qó in vno ano planu efiin frnméto nibil recollectu é fs in oleo fuppletii é q: toti9 ani vn9fruct9é.ff.folu.
ma.l.oiuortio.§.qó in femétéq: velamine vbertatis panptaa
aboleffunt vba D0al.er qbus v i petc oeeifio pdicte qónis.
H5is tri nó obftatib9falua verion fnta puto in cau oe quo qri
tur remiffionéfiéda,p rata qn oietu oliuetu oeficcatu é i tota
vl'in magna pte adeo cp magno oanu iferat vel vinea oefictata é tota v i i maria pte adeo cp graue oinii iferat ? ficoefic
tati fut arboies feu vites 7 p pns caus veit in arboiib9 er q
b9peipiebanf fruci9 nó i fructib9facio n.oifFfrétia an fterili
tas véiat i fructib9 an vo véiat i re er q frun9 pdpiunf qt fo»
te cafmate pergt vf colon9 re locata ad fruct9 pcipiendos vti
nó poterat.CIJbuo.n.cau qn fterilitas véiri fructib*.? tunc
I53 locu.c.ppfterilitaté.cupcozditijs oe qb 9 .s.qi fi oanu é in
tollerabile regulr fit remiffio mercedis vt.s.i.nó oi oanu in
tollerabileqfi Oanu é i vno fiido ? pt reftaurari i alio eiufdé
pductóis vl'oanu é in oleo 1 pt reftaurari i fruméro vt.a.oijcit i S a l . S i at fterilitas feu caus véit 1 re er q pcipiebantur
fruct9? tue fi modicu é oanu feu icómodu nófitremiffio mer
cedis vt i iurib9.s.allegatis qt Ó minimis nó curat ptoi.l.fcio
«ff.oe refti.i itegrufiat oanii nóé modicu vt in qóne .ppofita
r, nó afcéditad oimidia péfióis q folueb3f vl'fructuii q pfue
nrrat fcolligi 1 tue putofiédaremiffioné,p rata 1 ió fi oanu c
in oliueto qó cau fortuito é oeficcatu I3 nó fu in feget-.bus vel
in viea tn putofiédaremiffioné mercedis p:o rata.Simifr ft
oanu é i vie3 q cau fortuito é oeftccata purofimftfiédapio ra
ta remiffioné mercedis I5 vna eét locatio q ptiebat vinea oli
uetu 1 pdia pio fegetib9? oanii nófitin oliueto nec in fegeti
b 9 qt nó códueto: ipedifvti re pduets cafu fotmito vel culpa
locatoti® i totu vel in pté fit remiffio mercedis pio rataei9qó
ipedifpduttot vti ipa re locata.l^ec pfideraf vtrii oamnurt»
fit intollerabile eo mó quo pfideraf infterilitatequJdo fterilitas venit in frucnb9oumó oanu nó fu modicù,ff,locatl. fiqs
oomú.«.ineruftis.ibi eius tpis in quo edifiriu ci 9 lletit mercedé pft3r.d3.Ui vno.§.vbiciiq3 ibi f3 mercedis eroneratioej
pio rst3 i.l.fed 1 addes4.f1 qs cus in ánú.l.fi.merces.^.fi v i cino.ibi 1 oe mercedib9quoq3ft cü eo agafreputatiois ro bu
d3 é eadé intelligim9il boftia fehcftras nimiú conuptss loca
tot nó reftituat t.l.b3bitatotes ?.l.q ínfula ibi rñdi fi viciatus
edificiú neceffarío oemolímrus eét,ppottione q5ti pdíú locaffet qt ci9tpis babitatotes bitare nó potuiffent róe3 oeduci.l.
fi fúdus i piin.?.§.n31 fi colonus eo.ti.t ad bác oiftictióes fa
rit qó oicit gmo.m.o.c.pp llerilitaté fup gl.i.ibi ét femen no
fupfit vbi foimafr ita oicit qnqs ^0 colon9 allegai fúdi cafma
fitaté vt qt oicit cp cafmate boc é terremotu vf ruinofitatepe
rijt fúdus 1 tue 03 fieri remifli'o p id qó bi in.l.er pducto,§.ft
fS ager.ff.loc3.qnq3 colon9allegat fruauú vtilitaté vt qt parfi
valeat I5 in magna copia fuerit pcepti 1 tue nó pót peti remif
fio qt nó pt oici túe fuiffe llerilitaté f3 potius babúdatiá qnqj
allegat fructuú viciofitaté vt qt nó funt ita boni ptout erat có
fuetú fotte qt vinú é magia acerbú vel frumétú nó é ita bene
grauatúficutpfueuit 1 tuefimtVnófietremiffio mereedis.l. fi
vno.^.cú qda i.o.l.er pduct0.fi.qnq3 allegat colon9fruetuus
paucitaté 1 tuefinó é tata gp iducat llerilitaté 1 fic afficiat ma
gno ieómodo nófietremiffio.l.fi vno.§.cú qda3.ff.locati.qnq3
allegaf oinú ifructib9pp poffeffionis puta vinee vetuftates
vel alti llerilitaté quá ppédé potuit pductot 1 tue ét nó é fien
da remiffio vt.o.l.er pducto^.i.? fe.? idé ét fi fit aliq fterilitas pfueta ? túc filr nófietremiffio mercedis cú pductot v i defvifilr illa fciuiffe facit qó bi in.o.l.er pducto.§.f3fiager.
7 fe.ifta fút vba ^mof.er qbus P5 cp qñ colonus allegat oánúqi cafma venit in refitremiffio mercedis fimlr qñ venit
olnú in fructib9occafióe poffeffionis ? colonus verifilr non
potuit ícire vt í cáu nollro ar.a.ptrario fenfuoú ^ínto.oictt q»
qñ oánú venit in fructib9 occafióe poffelììóis vt pp vinee ve
tuftaté vel aliá llerilitaté quá ppédé poruit colonus nó fiet re
miffio mercedis ergo a fenfu prip fi colonus nó potuit ppen
derefietremiffio cú ergo cafu nollro oánú 7 fterilitas nó ve
nit in fructib9 fs in re er q pcipiebanffruct9vt in oliuis.i. ar
boiib9q cafu funt oeficcate 7 nibil ammó pripiefper mnltos
annos fotte fp vel in vinea vt fupta 7 iftú cafum pductot nó
potuit ppéde igif fiue vernati pte reifiueí tota re oúmó nó
fit modicú oebet fieri remilìio mercedis pio rata I5 flló oánú
refpectu fructuú nó fittñí quátú reqrif cpfitqñ venit folú in
fructib9 vtfìatremiffio mercedis pp fterilitaté fructuú tenef
eni locatot face vt colonus vel inqlin9poffit vti 7 frui re loca
ta alias fit remiffio mercedisfiueboc nó poffit face pp cafus
fottuitú venieté in re locatafiuepp cafu3 fottuitú venienté er
pte loc3toiis,ff.loca.l.fi qs oomú in fui,bitatoies ?.l.qui ifuli
cú alijo fupia allegstis cú ergo in cafu nollro locatot nó poffit face cp cóductot poffit vri frui re locata pp cafus ptingentc
in ipfa re locata I3fineculpa locatotis oebs fibi (idei remiffio
mercedis pto rata vt oictis iuribus ? illa opi.vr pfona iuri ?
eqtati nam alias oictas conducto! nó poffet percipcre vi'nu;
qt vinea eli oeftccata vel non poffet pereipere oleus qt oline
funt oeficcate 7 nicbilomia9folueret oleú vel vinu3 oe fuo p
ptio qó abfurdú v i 7 locatot lucrarefcus iactura pductotis p
.l.ná boc.n3.ff.oecódi.inde.7p verifimiléitétióe3ptiú.l.fi qs
nec ea.fF.fi cer.pe.'fl^ó db.c.ppfterilitatécú alijs pcoidátiis in
cótrarifi allegatis qi loqnif infterilitate ptigéte in fructib9 nó
aút in cafu fortuito veniéte i re locata cui9cá pductot nó pt ea
vti in totú aut in parté in qbus é ratio oiuerfa ? oiuerfa iurts oifpofitio nó ob.q> pio modico oamno nonfitremiffio q:
fateot fs in cafu nollro nó é modini oánú immo magnú licet
non tale quale requiritur vtfiatremiffio qñ folum fterilitas
venit in fructibus non ob.l.fi vno.§.cú quidam vbi piopter
eriguitatem fructuum non oebet fieri remiffio mercedis quia
id piocedit quando fterilitas venit in fructibus quo cafu piopter eriguitatem fructuum perceptotum nonfi:remiffio mer
cedis nifi quado effetfterilitasfructuú oe qua íopia oictú fu
itvtibi oicit glo. non obft.ea«l.$.5tcm alio quia ibi loquitur in vetuftate vinee quam colonus tenebatur ptopugnare vt ibi oicit glo. alias eli in culpa colonus ? non conue-
ni vt oefeaculpa quia non ptopagam't ptout tenebatur
reporter cómodú vt ibi oicit gl.nos It loqmur i vinea oeficcata cáu line culpa colono,nó ob.qo oicit 3i3al.i.o,l,l5 gpfinó
recolligif frumétú ? recolligif oleú fupplef i oleovt nó oicaf
flerilitas ? fic nófiatremiífio mercedle qz id nó,peedít qñ Ile
rilitas vcit i fruaib9nó i re locata qi eo cáufinó recolligunf
fruct9i vno fúdofirecolligifi alio.^el nó recolligúf frumen
ta tñ recolligif oleúfitfupplectó qz oes íút fruct9 vni'ani ?,p
vno frnctu bénfoés vt.0J.0iu01ti04.qt> i femété,TRo6 auté
loqmur qñ cafus foitnit'véit i re locata er quo pductoz nó pt
vti fruí re locata imo patificómodú ? oánú qz I5fitabfqs cui
pa locatozisfiuevéiat in pte reifiuei tora refitremifiio mer
cedis fi rata oúmodo nófitmodicú oánú qz oe minimis noti
curat ptoi v t J . (TCócludit ergo gpfié oeficcatú oliuetú mó
pdicto 03fieriremifiio oleijp r a t a . C S i é oeficcata vinca 05
fieri remifiio mercedis vinip rata faluo tamé veriozí iudicio.
OÉrrvi'o.qro fcolaris fecit ipéfas i ifirmitate vl'func alteri9
ícolaris fui focíj veniút pentes 1 repetút libzos ab ilio focio,
jQuer i fan cogaf reftúué nó fatiffacto fibi pzi9ò erpéfis bal,
póit bácqóes i,l.í reftituédo.C.d petitóe béditatis?oicg»nó.
c
^ r c a Duodécima pre pancia
palé qs róej gellióis reddé teneaf.i©ic gp nó é oubiú cp inf fociosfinitafocietate ró admillrationís reddi 03 vt
p DBal.ü.tá oiu.C,,p fo,7Í rubi.e,ti.7.íJ.í.C.vtac,ab bé.? có
trabé.?J.act,i.labeo.ff.,p fo.ad boc vt appear qlif fit gellú 1
tprú fu lue? 7 cptú oánúficuti rntoze oicimus vt vídeaf ró ge
ftíonís vt p boc appearqlit creuerit 7 ad qd teneaf pupillo 1
vfa vice ad qd teneafpupiIl9tutozi.l.i.ff.oe ture.? ra.oiltra.I,
.i.ff.oe pria ac.tu.£uét9,n.ifti9caufeq petifró gellióis admi
niflratóis foa'etatis alijs eraminádis oabitinitiúvel negabit
cú p boc appeat an aliqdfitrellituédú vel file oe ele.c.fi fozte i v i , a oic cp ille q geffit róes gellióis reddé 03? ille pzi9
03 cóueniri vt oicit gl.í J.creditoi4.ouob9.ff.má.? i fili or in
tntoiib9J.i.C.oe tráfac.? p gl.í J.er pfona.C.oe .pba.q.n.itu^
tozib9 oicunf 7 í Cuatis admíftratoiib9íreIligúf PsTjbe.oe pe
rufio í pfi.qtf ídpit nó pt allegan fufpea9í.rij Ji.pfilio?carta«
elrrvij.? boc mó fozte itelligifter.íJ.ve?4.ft cú rres.ff.,p fo,
7 vide fpe.í tr'.oe iudi.^.fequif.i.qd fi 1 vi.l.q1ppiio4.(pcora
toi.ff.oe,pcu. Jté fi focij vnú cóesmaffariúfiuefácellú pftitue
rtnt bis,p rata ab oíb9focijs pueniédus é vt.o.^.fi cú tres ?.l.
actióe.§.fi cois pecúia penes aliqué focio?fit.^ftéfivn 9 ex fo
efis eregerit ptej fuá alter vo foci9fuá erigere nó pót qz fancellusfiuemafiarius nó eli foluédo pp equalitaté feruandara
tenef focius q eregit pte, quá recepitcóicare vr,04.fi cú tres
qz nó eli equú gp vn9focius pfequaf plus vel minus qná ali 9
.í.fi nó fuerint.ff.pzo fo.£t ad euidentiá buius.ru.ptis pzinc*
palís pmittendú ell gp focius fo.oe gellis 7 admífiratis p cus
tenef reddere rónes.lf.oe eden.l.quedá funt pfone in pn. red
dereaút rónes eli nó folú libios rónus edere f3 reliq in medium pzoferre boc oicit rer.in.l.boues.ff.oe ver.fig4.fi.ff.0e
eondi»? oemon.l.q fub conditióereddenda? rónum ?.I.cú fer
uus.ff.oe manu.te.l.fi ita fuerit4.f1 io.?.l,q filiti {púberes 4 »
gté quefitú oe tute.? ra.oiftra J,i4.officío. oe fidecó.lib.l.tbat
is4-fozoze4.flicbu6 7 oánas.?4,tirius flicbo, ?.l,fi pater ou
os4.flicbo.?.ff.oe llatu.li.l.fi flato libera petit4.fi.?.I.feruus
fi beredi4.iperatoz.7.l.llicbo libertas.^.feru9 rellaméto ?.ff.
oe condì.? oemó.l.fi cui libertas ?.ff.oe libe.le.l.nó folú.f.ís
qui rónes.?.l.fi4.inter certá oés.n.pzedicte leges oicút gp no
mine rónu3 reddéda? ptinentur ? certe ét fcrupulofa inqfifio
cótinefnifi remilfafit.ff.oele.i.l.fi feruus vetitns."ponders
dn3 aút ell que ? quales .pferendefint? qlíter ró reddi oebe
at ? anfinon pzoferanf feripture pofiit in lité iurarí.jEt circa
pzimúponderandifuntter.oictarúlegúnáin.l.cú feruus or
gp pioferende funt róes quomó pzoferri follét id eft offeréde
legende erplicáde cóputáde que pzobe vel ípzobe referantur
recte vel nó recte accepta vel oata.Ss in.l.qui fub pdítíófe or
gp qui tenef reddere rónes oocere 03fidempilare oibue que
ab eo gefta futtt.Slt in.l.cui libertas or arbitrili a confulibus
oandú q inllrumenta videat rationes calculet 7 oppzobet vel
oamnet.^ozzo in.o.l.fi ita fuerit or volumina rónus redda
tur,Sed in.l.qui filiú or ex bono ? equo rónes reddat quá bo
nus paterfamilias reap et.2ft i.l.fi pure oicit ter. te fingulis
iftrue.Ss i4.flicbus 7 oamas oicit córineri oé quoquomedo
actusfidéqsrefpicerer.Ss in.Mlátu libera peneri.oicit volumina rarionú reddenda 7 pcunaandas eraminandas ? fcié
das rationes.£t bzeuirer onmis redditio ratiotm in fe bonas
fidem babere oebet nec non folertt'á 7 oiligentiá qua natura
actus oefiderat.^n quo ét infpiatur confuetudo ras generalis
gp fpeciaU's i b i gratia fi feneratoz puta oicit fe non fccifle co
dice rónú fs oúdit qfdá cartillas feu fogliarias nó é ei crederi
dú qz tacite vr ei ma'datú qj pficiat codices 7 qz ita fe bs cófue
tudo vt no.^a.butri.in.I.i'.C.oe eden.fa.c.i.oe vfu.t de.? ar,
.ff.oe pig.ac.l.vel vniuerfozus vñ occultare pzefumif codices
rónus qui eos nó edit qua pzopter in actionibu6 bonefideifi
cut ell actio pio focio 7 fimiles iuraf in litem ar.ff.oe admi.ru
to.qui repertotius ? bec funt verba $a.oe are.in.l.1'4. officio
•ff.oe tu.? ra.oiflra.fup verbo edere, vbificair pzo boc.s.oe
admi.tuto.l.lufius4.tutelle fic ? a quolibet adminillratoie ip
fe líber oebet edi vr.ff.oe I1be.leJ.i4,inter cerras ?.ff,oe ma
nu.tej.fi ita fuerir.alias fi non facit tenebitur ad intereffe oe
clarandú per iuramenm in lité vt.s.oe admi.tu.l.tntoz qui re
repertou'ú.^a.oe are.£r bis igitur apparet pdudédus fuper
punctis pzemiffis gp editio facta in carcis fogliatis ?non in co
dieibus rónum vt fieri affolet? 03 oolú pzefumptum edentis
ollendit. Jdeo gpficodices rarionú nó edit vt affolcnr confici
7 oebent iuraf in lité vt paret ex pzedictis manifelle. © e calculaos auté 7 liquidati's parres iudicis funt vt cogat oebitorem ad foluendíí vt.ff.oe ftani libe.l.llatu líber rationú 1 ita
oebet vir bonus arbitrari cui committitur illa oifeuffio nec
pzofuntozijs fcripturts fed codicibus folénirer ? moie cenfue
tudo confeais eli oanda fides vt.s.plenifftme pzobatum eft?
fa.C.oe oona.I.fi quis pzo redéptione.£ll verú q> oe qm'bnf
dam minutis 7 leuibus iurta qualitatem perfone poffet credi
facramento edentis fed non oe grauibus 7 póderofis vt nó.
per glo,7 ooc.C.oe 1u.oeliJ.fi4.in cóputarione 7 ertra oe ac
cu.l.qualiter ?qnando ? eli erpieffum in.o.l.qui fub conditio
ne.^Ilud noriffimus ell gp ratio edi debet in capite cú oiebus
1 confulibus.ff.oe eden.l,argentariu34.edi.7J.fi quis er argentarijs.f.rónem 7.I.Í4,rationes 7.l.pzetoz,in pzin.? quia
coufueucrunt in talibus codicibus rationus apponi Jkalende
infingulozusmenfiú inicio ideo oicti codices quandeq; vocá
tur.IKalencIariú vt.ff.fi cerros petatur.l.eius qui in pzouintias
in pzincipio pozzo pzotellationes facte in ptrariú rabil operá
tur quia factú erigitur nec lufficit pzotefiatio vt no.38ar.inJ,
pzetoz4-fi quis pararus.ff.oe noui ope.nun.non igitur fuffieie pzoteltari nifi omnes libzi totius geltionis pzeferantur in
medium ? gp Veritas fine vlla calumnia poffit apparere vt.s.
latiffime ptobatum eft piene itaqs ? erfideratio reddi oebet
,ff.man.l.creditoz4 lutius ? ita confuluit 36al.? incipit cófili
um.^fn nomine Domini ad eiudentiam piemittendum.
C l ^ z i m o quero vt?fitftádúfcripturíslibio? in torasfifo
eius appzcb3t parté.Sn vero poffit fcripwras libzo?pzo par
te accentare 7 pzo pre nó 7 vr cp in totú oebeat acceptare.ff.
oe admi.ra.l.cú querif.^fa eótrariú vf qj pofiit acceptare acceptáda vt.ff.oepo J.pubIia4.fi.ff.De libe Je.l.aui elius 4.1'dé
quefijt oicunt ooc.q? arca idccapitulum vel connerú opottet
cp acceptet totú veítotú repudiet.Ss fi capitula funt oino feparata ? oiuerfa continétia pót vnum acceptare ? aliud repo
diare nifi iáacceptauerit vel appzobauerittotú codicem ratio
num qi tune tenefftareei qo appzobauit ita no.Cp.C.oe cófeff.l.vnicain.riij.q.7.C,oe oonat.ante.nnp.l.fi.? HBar.in.f.
idem quefqt.Sed ego non recedo a ter.qz quando pio parte
affentitfcriprare7piopartenoneonfentitinrationibus red
dendis iuder oebet ertimare ? confiderare verifimile.vt.o J.
publia4.fi.? oebet fubriliter iniquircre vcritatem ar.C.oe
fen,que pio eo quod inJ.i.£>i ameni non poteft apparere io
dici per alias coniecturas oebet confiderare qualitates fcribé
tis.ff.oe eden.l.fi quis er argentarijs4.g.? fi fit bonus vir 7
bone fame 7 quantiras nonfitnimis magna ftabit facramen
to fuo vt.C.oe oona.I.fi quis pio rcdemptione7no.C.oe iu.
oe.l.fi.in computatione ? in.c.qualiter 7 quando oe ac.? in J,
oés.f.a.barbarif.oe re mi.in oubio aútftandúé oiftictói pie
dicto?.f.» aut cil vnus capitan aut plnra inreparabitia i tune
nó pót PIO pte appiobari fcnptara i p pte nó fs i diuerfis lo
cum bj fepatto er bis et pcludifqd lit in oubto tn li ille cut 05
reddi ró vult,pbarc prium eius qö feriptum eil 05 admttti ad
^bandum vt.d.fidé q fijr.7 ita pfuluit 36al.in confi.quod ineipir in rpi no.amen cum ouc funt focictatee.
CTSeundo qro oe feripturis f o c i o ? Ä <p illi ont facere co
dicé rônû oe bis q fiüt p eos oe oatj 7 fufcepti.ff.oe ede.I.qd l in pn.quo? feripturis intcr fe iß oe focios ft funt ftfimiles
credit"? n é oubiu q> ? feribéte erediff5 ét p feribete in Ins q
lut pnera 7 fuboidiata 7 $ifimilia,ar.ff.oepo,l.publia.§.fi.7 b
totü reliqf arbitrioH'udicis vt fétit o o . ^ i . ö mat.715 bal. 1 ru
bii.C.oe fi.inflf.^.feqf vid? 6 feripturie focio?.? ibi et ö I n s
trifmilTis 6 vno ad aliü qi 3 acceptai Ifas vr fatcri ce ve? qo
ptinefi eis feras fi n acceptai vt.l.publia.§.fi.'î.l/t_fili ad ma,
CTSertio qro mercatoi recepii pecûil ad oimidia lucri * c a
ni oemü molellafad an qi vult vidé ró3 oî mc'fe an poilu co
pelli ? oico çp n an Infi ter.é fing.l.l.neminé.C.oe fufcep.?ar
cba.lùri.qué ad b allegat Xo.póta.i fuis fingularib'i I r a ^ .
c
^ r c a t)ecimamtcrtia5 parte
pncipa.an ? qii iuri redédi róné admillratióia fiferi
baf oie q> cu action fo.vt reddafró admillratóis nfitn3ta ou
rite focietate f$ omü eafinita.lti ciu.C.,p fo.l.ac.ff.c.7 p bal.
fi.d.l.tâ oiu ? l.l.i.C.vt ac ab ber.ourite ipa focietate n incipit
curré pfcriptó f5 ömti eafinitaneept obijci cur n renuciamt er
quo renûciaf pomit P3gUl.i.C.ó an.e; .i.v.p fo.ibi curate fo
cietate idé voluit bal.i.l.irb9.C.Ö iu.co.?.l.quo.C.ó pci.ip.of,
C T ^ z i m o quero qn ró focio? oebeat reuideri. ©ic ç 0 an
no t ami amicabilit n oico oictato iudicio qi tue folueret" focie
tas vt.d.l,act.Pm 26ar. ^ta no.ffpio fo.Lmutius nifi aliud m
pactj eo? caueafXu oie P5 3Ôal.î rubiica.C.eo.q> ró reuideri
03 qncûqsfinecaliinia petit" vt no.C.e.l. 125 oiu.qöJatj placet
qi multoriéserpedit focietati {tentare actione p lo. et curante
Ibcietate ad aliüfinécp ad oiiiidédii vt cicef .[..prima pte pn
cipali ? babefp 3Ôal.in.d.l.tam oiu.puta fi pe;if vt reddatur
ró adminillratióis ouranie focietate vt fecius qui adminifira
tut pferat in eòi coipoia focieta^ reliq 7ficp5 çp non fuit inté
tata ad oiuidendum f5 ad pferendam.
~
a
C S e c û d o quero bémus ouos fûdos vi'anos termi Iteteriit
.rrr.lnis nó turbati poltea turbanf qro vtru3 illa actio pofiit
moneri.TRndeofieqi actiofinitiregu.nó potuit pus opponi,p
finib9oirigédis eufinesliarét vt oebeât mie aür icipit nafci è
nue icipit pferiptio P3 3a.bu.i.l.fi.C.fi.rcgii.5imil qó fuit fo:
mata î actióe eòi oimdüdo.^uidä lleterüt in cotone p.rrr. an
nos vnus ÌII022 vult pollea petere oiuifioné qrif nunqd poffit glo.oicit g> nó in.l.fi.C.cói oiuùSed veritas eil in priu q:
nó é ve? çp fola cóio pariât aduerfariü nifi qs faciat fe aduer
fariü pdteedo oiuirtót.jfté cü vterq3 poiTideat,p i oiuifo p pof
fidété nó currit^fcriptto.Jté p pactû nó poiïït fieri r.e ppetuo
oiuidaf n pót fieri p pfcriptioné.^tes pferiptos fut itroducte
ad lires tollédas mó fi p pferiptioné iduceref ppetua coio ilto
nó eér lite toller fs auge qs ma cóionis folet ercitare.ijte coio
7 poflfelTio p in oiuifo eli ci actióis .pducéde s n 05 eé ca eius
tolléde.£r qbusróibus 1 alijs q poffent adduci va cóclufio e
tp vtroqj pofiidéte n currit pferiptio f$ altero tm polfidete i l le bii pót pftribcre.rrr.annis firn 36al.in.d.l.fi.C.fi.re.
té pncipalé.^ actio ppetat iter focios 1 qn v n a b al
tero pueniaf.©ic q> iter focios pp erit actio p fo. ? artio coi 01
ui.ff.,p fo.l p fo.arbif.§.fi.?petit i t actiop fo.aliqnad collaiio
né faciédaj vt.f.oicef 7 in boc bs priam näm cü actione fami,
ber.vel coi ciniglie enl ^ p o n u n f vt cóia oiuidanf becaui:p
ponif vt .ppiiu cóieet" nónii^ em'5 ppetitactio ,p foeto curate
focietate.ff.pio fo.l.aetóe.§.nóniiq> qui.f.nó eil fpälio inuecti
galib fs giialis qi già erépli fuit ibi cciim c e vectigalib f>m
rof.7 5o.an.i addi.Spe.in ti.oe iudi^.giialia^.^tc focietas
q oicut vbicuqj focius in focietate nó ptulit qò oebuit pferre
fiue fit pecunia fiue ferii fiue opa agif actione pio fo.vt pferat
q focietate curate ppetit vt bae.l.eü ouobua.in pn.§ papinia
9
>f
0
9
nu8.?.fitem er facto.fidem papinianus.§.ides rndit.§.fi qs
focietate.i.f item mella.i.f itesftin coem riuii.§. fi qs er fo
cijs Pm eos.Si tu opponis actioe pio fo.oillrabiffoeietas vt
.d.l.actioe in piin.TRrideo actio pio fo.ad plura intetaf aliqn
vt ppleas q oebeas pplere in focietate 1 tiic ppetit ourlte fo
cietate vt oictii ell aliqn vt focietate oifibluamus 1 q fiit coia
oiuidamus 1 tue non ppetit nifi oiffoluta focietate 1 fic no q>
vna 1 eade actio opatur onos prios effectu8 no tn circa idem
vt als in actioe erepto q oaf ad firmldu pcram venditionis
qn ego emptoipeto ficiu3.aiiqn oaf ad oillrabedus cmptio
ne qn actum fuit vt oifoluaf .ff.oe ac.emp.l.er empto.§. is q
vina.?ficoifcite fanari p que oidiriflis amare vna man9 vo
bis vuln9 opeqs ferer.Pm rof.i libellisfuis in ti.fi aliq focieta
le/aciut.^.fi aüt qrie vtrum actio pio fo.^tefi ipendl in rem
coem ago pio fo.vel coi oiui.fs fi pp focietatem ^fectus erpe
d i aga pio fo.no coi oiui.qi in re coem no ipendo. Jtc agi ft
p fo.vel coi oiui.p fociufier re coi pcipiat.l.pio fo.arbiter.§.
fi.ff.,p fo.vel oanu i ei oet vcl p fallacii vel oolo amcuit re
coes vel el celadi aio petet pio oano in agi pot.l.aqlia ?p fur
to pot agi furti actioe ad pen! onpli vel qdrupli.Xollif autes
actio.l.aqlie p actione pio fo.i ecouerfo qi vtraq? actio refpicit rei pfecutionefieut7 actio coi oiuuvel pditio furtiun no It
ita in actioe furn'qi illa ptinet pen! tili vn nec illa p illasncc
illa p illa tollif.^dej fercafin actioe midati 1 furti ppejetib9
p,pcuraioiem meü f5 7 ides vbiciiqjpcurrit actio furti cii actio
ne bonefideivbi gratia cü aeöe tutele p tutorem meü vel cus
actoe locati p colonü meüvt.ff.pio fo.l. pio fo.§.fi tecu.7.l.rel
cois.7.l.fs 7 fi er cl p° rnfo.7.§.i.7.l.fs nibilomi'nus.7.1. fi boc
7 actoe.7.l.cü ouob9.§.fi qs er focfis.ff.pio fo.^'dud nondü e
qj focius ita oemü tenef furtifipbtf apte oe oolo jnalo prif
fe rem coe3 7 f3ne plerüqj crededü eü q pio pre oris ell iure
fuo pott'us vti # furti pfiliü inire velplagiü ferui coic- atnitte
re.ff.,p fo.l.merito.^tem oaf actio pio fo.p fociu vt patiatur
me vti rei coi ad illfi vfum cm" gra apta e 7 ecce feipedes ptu
limus iter nos vt ibi parietes edificarem9 ad onera nra fufttnenda fi edificato pariete me imittere no patiarie^ fo.teneris
toqs 7 fi are! coem emimus ne luminibus nris officeref 7 tibi
traditafitnec mibi piellas qö puenilli teneberisi» fo.ff.,p fo.
•l.cu ouobus.^.f tes mela.fic 7 ep agif pio fo. nefiatin re coi
illud cui9gra no ell pperta vt moitui illatio.ff.pio fo.l.fi fundus vbi osf b actio focio 7 bedibus eius p fociu 7 eiu3 bere
des 7 ell oirecta ab vtraqj pte inlli.oe pe.te.li.§.er qbus nec
eni repif priaficutindepofiti actioe q«5 io ell qi aliud ell officii! oeponetj 7 aliud ocpofitarfi 7 in actoe midati 7 fifib9.Ce
te? bic no magis e vnus foci9 cp alius vterqs ad ides tendit.i.
ad lucridü vtriufqs ell ides offriivn bic n magis oici pot vna
oirecta ^ alia ? io vtracp o: oirecta q: nulla e pria no qi vti
lis actio pio fo.qiiq3 no oef oaf enim iter cobitantee.ff.ö bis
g oei'e.vel effu.l.i.§.fi.7.l.u.iii.7.iiij.fic 1 cü pberef cum,pciira
toie meo focietas vtilis er ei9pctuficut7 al's mibi oaref actio
.ff.oe ac.emp.l.iulianus.$.fi .pcuratoi.Pm SI50.Ü1 fum.C.e.cir
cafi.7no.q» ad boc vt actio,p fo.oirecta copetat reqrif vt focietas pbatur ad vfu3 comodioiem 7 qllü vberiotem itä in ea
induftria vnius foctj multü pfertqi pp eü fit comodiot vfus
alterius 7 qllus vberioi7 fepe bt ro lucri 7 oini bec,pbantur
»ff.pto fo.l.fi no fuerini.§.ita coiri.7.f .fi.l.mun'us vtilis enim
actio pio fo.qnq3 locü b5 inter fcolares ? inter aliquoe in code cenaculofimulbitantes qi no pbunt focietat^ ad coinodio
rc vfum 7 vberioie qllum ell tn focietas intcr eos 7 io vtilis
locü bs.ff.ö bis q oeie.7 effu.l.pceptiöe p qul.l.Sso.7 i0do.
oeterminauerunt qonem que qnqj Iter fcolares ptingit qn fi
vnus foite coicare non vult qö 05 vel facere Duodena immo
et plus oirerütqj fi fcolaris in eade oomo vel camera turbat
aliü vt (luderet no pofft't ppelli pot p vtilem acrione Defiliere cü em's bec actio bonefideifit7 in ea veniüt illa oe qbus
no tern neqs cogitatü ell ef oe cau.po.7 ppu.c.ecclefia.ff. 6 io
di.l.folemus.gUü tn oicut ep boc cafu locü bs actio er pdocto
p oiim vt ipfe er locato agat p illü impediente g? ab illo ipe
dimento ceffet.ff.Io.l,cü i plures.$.ineffe.ff.adfl.ro,oe iac.l.ij.
fm Spe.in ti.oe iudi.^.gnalia.ver.boc et no.7 rof.in ti.,p fo,
in pun.fa,fftfi fer,ven.l.ficuti.$4rilto^bi fj mutinenfts,
C | & M m o quero an in actione pio io,inter plures forios l i ceat focio agere ptra vnum focium coiá vno iudice i ? alium
focius coil alio indice oic gp nó.l.i.tf.oe qbus re,ad eun.iu.e,
fm ifbe.oe TJberufio in.c.i.oe canfa pof.-z jppii.vbi vi.
C S c ó o qro one font foa'etates oiftmcte a oiihnctj tpib9an
còpsrat oue actióes pio fo.vel vna oic cp cópecút oue marie
qñ in feda focietate elfet adiúctns nouus foci9, vna,n.actio có
petit pio pma focietate i pio róne ei9reddéda ab eo q focietaté adminiftrauit alia pio fcóa.? lie oeinceps quotiélcüqj pii
ma focietatefinitaineboef noua focietas.muitú.inrefert an in
eadé focietate ouretan nona ineboef.ff.pio fo.l,fi qò.§.fi fili9
• ff.oe 0ca.l.f3ftmanéte.vbi eft no. gp ea q veniút ad piumationé incboato? nó faciút nona focietaté nec renoua 15 ea q g
tinéc ad nouú negociú. vñ faciút ré noná.ff.oe neg.geft.l.ná 1
Puius.§.ft vino,ff.oe admi.mto.l.timi5.$.altero.er boc apparet vtrú ea que gefta funt finita focietate puneant ad actioné
pio fo.velactionem neg.geft.qi fi oino noua funt pertinéc ad
actionem neg.geft.moituo focio 1 nó ad actionem pío fo,
tUZertio qro qdá pofuit in focietate cétú i ali9pofuit opam
puenit gp ille q pofuit pecuníl qñcúqs vult pofiit eá repeiere
mó facit oubiú in bac qóe qi nó v i liqda eptitas capitalis qui
pofuit ifte q pofuit pecunia i núc ea repetit cu ró nófitreddi
ta nec appareát qfintreliq i in focietate pót effe lucrú i daro
nú.l.cú ouob9.§.qdá fagariá.ff.pio fo.rñdeo imo eft certú es
infpectióe inftfi focieta tj nifi ,pbef oánú.ná nó plumif oánú
nifi .pbetur fa.C.oe fen.quefinecer.quá.l.fi.? ibi no.36al.in
pfi.fuía oe quo latius in.vifi.parte pncipali in.rü.q.
c
I r c a quíndecím % vltímam
pté pncipalé qlif focius focio teneaf oic cp in pdénatióe faciéda eft oifcrerío adbibéda ne infolidú pdénef fs in
quátú facere pót pfiderato tpe rei indicáde nifi oolo fuo vel
pacto id bñficiú amiferit.l.vc? in pn.ff.pzo foc. qi oolus oém
bonoié ercludit.l.i.C.vbi fe.vel cía.? íntellige cp focius pdem
natur inquátú face pót oeducto ne egeat pfiderata etate i pdi
tione eius q cóuem'f Pm glo.in v.a focio in.d.l.ve?.? Cp. ibi
Cautela tñ eft vt facías fociú oe quo oubitas p bis fecú renú
ciare buie bñficio ne cóueniaf inquátú face pót.fs infolidú qó
nó.tn.qni ponis pecuniá in focietate vel oas alalia ad foccitá
rufh'a"s.vt.d.l.cu3 ouob9.§.fi in coeúda.qi cóit* nó bm.vñ v i uant f3 v i gp iftud pactú vt qs infolidú teneaf nó V3 qz er eo
inferf gp valeret pactú vt qs nó pofiit cedere bonis cui9 priú
cófuluit lRicar.malú.p glo.in auf.imo.C.oe ac.? ob.in gl.fi.in
fi.ná quéadmodú cefiio bono? opaf ne qs oetrudaf in carcerem.vt.l.i.C.q bo.ce.po.qi ft renúciaret 1 renúaatio teneret
cogeref qsftarein carcere qóftareeft fpé» Puitutj fm ipfuni
iRicar.eodé mó v i í pacto ne qs cóueniaf inquátú facere pót
fs infolidú teneaf.Sed ^ e . o e bel.parti.in.o.auf. imo oicit
oppofitúíqi I3 in carcereftettñ nó Puit.o.auté. imo loquif oe
eo qué Pnire ops pio quo fa.l.fi.in fi.oe bis q in frau.cre, vbi
oilíipás bona fua p fraudé I5 bonis cedat in nullo releuaf qn
pío oebito oetrudaf in carcerem fa.d.l, ve?.in pn.i in.§.boc
quoq3.7.l.nemo.§.illud qrif.i.l.fi vnus.§.fi,ff,pio fo. vñ ficut
ler qñqs boc oifponit ita v i poífe oifponi p actú equipando
potentiá legis 1 pacn'.C.oecre. oecu.in rub.li.r.ff.oe pac.I.qd
ociíi.Pm ang.in.o.auté.imo. $tc intellige gp in actióe pío fo,
nó oeducif es alienú nifi er focietate oebeaf.vt.dXve? in i .
Id qó facere focius pót.£té bmói bñficiú tm ipfi focio pcedif
nó át pii fideiulfoii vel ejèneo brdi cú fit pfonale.? p pñs nó
tráfmifiíbile vt^bafin.d.l.vejz.l.idé in ouob9.§.fi,fi.oe pac»
1 p Bfu'n regula.bñficiú.oe re.iur.in.vi.? p HGal.in.l.qz tale
»e.ff.fol.ma.oaf tñ fimplici oefenfoii oefenfoiio noie nec túc
a ,ppiia pfona fepaf.vt,d.l.ve?.vbi no.oicit 36ar.cp remediú eft vtfideiuffoibñficio pncipalis vti polfit cp oenúciet pncipali q alfumé poterit oefenfioné.? boc bñficiú feu erceptio
né allegare erpfona fua.ar.l.idéqs.^.gnal'r.ff.má.fm eú in.d.
.1 ,ve?.? per 30al.in.l.fi.C.oe pci.impa.of. 3fté I3 focius béat
bñficiú ne pueniaf nifi inquátú facere pót 1 focietas iftar fra
ternitatj obtineat vt.d.l.ve?.tñ fi fr pueniaf a fré nó bs iftud
bñficiú Pm glo.ibi in vbo fraternitatj.ibi rñdeo nó róne ibi p
Cf.8iTignataj£t attéde gp iftud bñficiú bj locú iter focios vbi
effet pcta focietas poentionalis fecus fi elfet incidés qi non có
nentionafr fs incidéter coita é Pm glo.in.l.focietaté coiri.ff.pzo
io.na tunc bs loca oictu bnficium Pm glo.pdicta in.d.l.ve?. P5
vo.3iony.oe pufio ibi qó tene bii menti n i er boc ps gp mul
tis oenegabif boc bnficium vt oicit.d.glo.-z quauis ifiud bnfi
ciufitpfonale tn oaf cói filio P3 glo.q incipit vt piono?. in.d.
.I.ve?.§.pii,aüt.l3 aliter notef in glo.in.l.ét.ff.fol.ma.
C l j b z i m o qro qs oicaf facere quo minus facere polfit an is
q eroga bona fua i fraudé future actóisran 1 q occafióe acqré
di nó vtif fs verius eft oe eo fentire pio pfulé q erogat bona
fua idqs er iterdic^ colligerc polium9in qb9ita eft qó oolo fe
cifti vt oefineres poiridc.l.nemo.§,flló qrif.ff.,p fo.vbi cafus,
C S e c u d o qro pcta eft focietas ad certuni tépus 1 oati funt
fideiulfoies oemii poft tépus renouata eft anfideiulToiesteneantur oe geftis poft renunciationé oic gp nó cafus eft ad lit
teram in.I.fi cum bermes.C.loc.fa.qó no.in.l.fi.ff.oe pac.
C X e r t i o qro pcta eft focietas inter 2Luca 1 ^rancifcus pio
Xuca Sempzoniusfideiuffitmó qrif ad qd qtenus 1 qii te^
neatur oictus fideiulfoi. ^ndeo ad id tenef ad qó tenebatur
2£ucas ipfi ^racifco.quatenus i o 1 qn teneaf. IRtideo gp ops
pus reuidere róné inter X,uca 1 f ridica oe 03nis 1 lucris fi
qua obuenerüt ouräre tpe focietatj 1 oe omni geftióe 1 admi
niftratione faaa p ocrii Xucäad boc vt appareat qd geftii fit
1 adminiftratu.? an lucra vel oäna obuenerint.i idé Xucas
fuerit negligés in adminiftrado vel nó.Ifeis sficliqda^ 1 patefac^ apparebit ad qd teneaf Xucas $raeifco 1 p pfis appa
rebit ad qd teneaf oicto f ridico pdicg fempioni9 fideiulfoi,
THó.n.ptinet oicta,pmifiio 1 obligatio facta ^räcifco p otetus
femp:oniu certa qftiraté pecunie f3 certificandö er poft facta,
^uod ; n.a pneipio erat incertu er poftfacto certificaf per red
ditioné rónis.l.i.oe tute.-z rónibus oiftrabédis.lf.oe fideiuff,
tuto?.l.i,facit.C.de fentétijs qfinecerta cptita.l.i.i.ij.Pm pclarilTtmu 1'n.vtrocp iure lumé onm l^etru oe Kàerufio auum
meu in pfilio qó inapit vifis pactis puenti'onibus 1 obligatio
nibus in.rvi,libio pfilio? carta octuagefimaquinta,
C£rpli'c{t folénis fractafus oe onobus fratribus 1 alus qui
bufcunq3 focijs editus per famofifíimum ooctiffimúqs virum
oñm ^ e t r u m oe elbaldis oe ^ e r u f i o vtriufqj iuris 00ctoiem ercellentilfimil. ^fmpieifum ^enetùs per 3ßernardinnm Henemmoe Hitalibus. anno oñi,¿Sh,
©i'e duodecimo Septembzis.
TRegiftrum
a b c d e f g © m n e s funt terni
fratrftme ?
quíbufcuq?
fôciîô
d í a t>e l í k r u f i o
íurtó
cjccellcnriflw
m i m
v i r u m
0 b a U
vtriufqj
fcoctorem
troobus
£ d \ w e
famofiffimumfcoctiffimumqs
D o m i n u m M e t r u m De
t>c
per
0acro pzo dfarfoii intdligento in.rv, partes pimtipate
oioidcndfi aflbmpIUC^iimo nicp pfiderandu arbitroz focietatu genera qootfint.CSecondo focietas qliter pbator.
C Z e r n o qo genus focietatj pctu effe intelligaf. C »Quarto
Qliter inter focios pozriones focietatjfintfaciede. <E ^utnto
que lucra inter focios veniatcoicada.GTSerto q erpenfe inter focios oebeatfierioe coi.CTSeprimo qlem dtligetia focius focio in re coi adbibere teneaf.C^ctauoan oana contingenti'a coi coipozi focietatj vel vni er focus coiter inter o£s
oebeant impartiri al's imputari. C & o n o an facto vnius er
foegs vel eo? inftt'tozis ceteri obligenf i flitter ecfitra an ceteris acqraf.tr©e«'moftvnus er foegs in focterate aliu fociumfinepfenfualio?affumpfit an er facto afiumptt ipfe vel
alTumens ceteris teneatur i ecotra an ceteri eo? facto affumpto vel affumenti obligenf. CCHndecimo qualiter i quado
focietasfiniatur.C©uodecimo quis ratione geftionie reddere teneatur.C©ecimoterct'o an i quado iuri reddendi rationcm adminiftrationis pzefcribatur.(T©ecimoquarto que
actio copetat inter focios i quado vnus ab altero coueniamr,
CT®ecimoquinto qualiter focius focio teneatur,
I r c a p n m a m partem
piincipalem fer genera oiuerfaru foct'etatum piincipaliter effe confidero.
C ^ u m a eft qdl focietas q focietas
vice nucupai vt cu ouo fratres vel plo
resfimulad vnu panem i vnu vinu in
.
!l eade oomo coiter viiitit.Zunc.n.qdarn
ocietas vite pcta vi fm 38al. in J.fi.C.oe colla.-i in.c.fi ouo
fratres in coi cafa poll moztej pam's remanferit:oc ouobus
fratribus oe nouo beneficio in veftiti6;in vfibus pbeudojus.
CSecunda focietas eft rei vnius.l.focietates.ff.p:o fociozvt
cu aio focietatj pbende aliqua re emimustvt.l.cu .pponao.G
pto fo.faciU.g.C.coi oiuidudosvel codurimusivt.ff.pzo focio
J.vtfitpzo focio actio.-z.l.cu ouobusan pzin.-z in.§.^te mela,
i in.l.actione.§.5teft focietate ineamus ad aliqua re emend!
•ff.pio focio.aiias fi no aio focietatj pbende in re coem incidimus no eft focietas cu coiter etia citra focietate res agi pot
vtputacu no affectione focietatj incidimusincoione vt cuenit in re ouobus legata relfia ouob9resfimulemptafitvel
pdocta vt in ?ducrionib9publico? vel bereditas.C&ut Donatio nobis coiter obueniat.CTSlut fi a ouob9 fepattm emimus no focg futuri.C^uibus cafibus no focietatj iudicio lo
ras eft vt.d.l.vtfitpio focio actio.cu ouabus fequetib9;-7,Lcu
ouob9 in pn.iJ.fi idq6 vnus er focgs:in pn.ff.pzo focioj-z.l,
•g.coi oiuidudo.ff.^n oubio aut 36ar.i 36al.in J.cu^ponas
.C.pio fo.videof vclle gp inducaf focietas oe quo ibi p cos.
C Z e n i a focietas eft negociationis alicuius vt.d.l.focietatee
cotrabunftqo eft cu ad aliqua arte erercenda puta argentariS
mercantia velftmilesfocietates pbunftvt.d.l.cu ouobus.$.cn
onoargetarg:iJ.ig.$.deillo:i.l.ouo focietareprerut.ff.,p fo.
<D©uarta focietas eft vecrigalis:vt.dJ.focierates pbunf :vt
cu aio focietatj pbende a re publics vectigal emptu efttvtJ.
adeo.ff.pzo foc.CT^uinta cft focietas vniuerfo? q cr qfto 1
opa oefcendit vt cu focietasfimpfrcoita eft nec oiftinctu fuit
qd genus focietatj fit.CZunc.n.intelligif coita focietas vniuerfo? que er qftu 1 opa oefcendit ideft vniuerfo? q er opa
1 indaftria ac otligetia acqrunf.ff.pio foJ.coiriicu fequetib9.
C S e r t a focietas eft vm'uerfo? feu omniu bonopjvt.d.l.focietates pbuntur vt eu eft pcta focietas vt beredgates legata
oonata aut alia quaciiqs ratione acqfita comunicentur^vt.l.ig,
»§.cu fpecialifn.l.cu ouobus.§.fi inter fratrcst^.fpciu vnt>
oerfa.-zJ.ft focietate vm'uerfa? foituna?.ff.pzo focio.
e
'grca fecundam partem p:in
cipalem aduertedum focietate erpieffe pbi poffe.F,
focietate coire.ff.pio fo.vt cu vbis interueniente ftipulatione
vel paao focg focietate incut vt oicttibi glo.i eft ter. in.Lvt
fit pto focio actio,? ut.l,na cu tractatu babito.-z in.d J.ouo focie«tc.ff.p:o fo.-z tacite actus erercedo fociake vt per 3a t o$ ,
are.©ldra.lRicar.¿lfealfi.'z33ar.in J.ticiú 1 meoiiLf. altero
oe admi.tu.-r per eundé 38ar.inJ.i.^.fi gs boc interdittotoe
itine.actucBpua.'Zp Cf.-z 36al.inJ.fi patruus.Ccóia vtriufqj
íudi.^á focietas pbif folo pfenfinvt.l.qui admittifw.l.plane
.ff.pio foc.i t'nfti.oe ob.que er pfenfu na.circa pzin.t pfenfus
oeclarat" no folú vbie fed etia facti6.ff.oelegtJ.oe gbue:oe
bgs q fiuta ma.pte cap.c.er oie.oe appel.c.oilecti.ff.oe edil.
edícJ.fi eíí.§.ei qui.vt fi aegrésin aegfitis vtif actíb9 oeclara
tiuis pfenfus focíetat¡ vt qi cóiter fecitfierit'nftruméta aegfitt
1 .pmifoje oíbus vtif tagp cóibus oía erút cóia iure focíetatis
pio equ¿3 poiti'omb^.ff.oe le.iij.l.pdgs.§.pe.iJ.fi nó fuerint
.ff.pio fo.-z.l.cú gd.ff.fi cer.pet.Sicut in Dtffociádo er actibus
tacite piefumif oiffoluta focietas.ff.pio foj.itaqjt-z.l.aaione.
Sic etiá in cóferendo er actibus p i u m i f pcta focietas.ff.pzo
foj.fi ¿Csargarita^nde oicebat (9Idra.in.o.§.altero:g? in
fimul babitatio lucro? btneinde collatio 1 eius qò alter fuplu
cratur nó reddita ró faa'ùt focietaté pfumi.ff.oe ,pba J.,pcula,
oe oona.inter vi.-z vro.l/i feruus cóis.ff.fo.ma .l.q
oe
pecuJ.0ns4.fi. T.ff.fami.ber.l.bercdis.^.nó bene. -zJ.er pte
.^filtusti per Spec.plene in ti.oe iudi.§.fequif. ver.vt aute.
THec piedictis obftat.ff.pio fo.l.iig.vbi fola re nó pót videri
pcta focietas q: ve? eft gp nó pbif re tm:vt.d.l. vt fu pio focio actio cú tribus fequé.Tñá nó eft oe pctibus qui re pbunT
f ed pbunf folo pfenfu.ff.oe acti.i 0bJ.pfenfu.5fte aüt pfenfus pót oeclarari vbis 1 etiá factis vt.s.ps. CD iBlterius oubitatur vtnìftatutamercato? valeantin alia curia in curia
mercato? glo.inJ.receptitia.C.oe pftúpec. oeterminat cp nós
q: ipfi nó piìc imponere legé alfis o'fficialtbus pfentm l'upio
ribus.Sed buie réni ob.qi eo?ftatutúeft pfirmatú a iure coi
1 ius eòe impom't legé non ipfi mercatotesJ.i.f.merito.C.oe
veteri iure enuclea.-zideo oicút ooct.gjfiiftaftatutamercato
rum refpiciút actú eo? velfidéacto? puta cftftatutúcp mercato: poffit pueniri er nudo pacto vel gp fcriptura mercaton's
faaat plenafidétnáiftudftatutúvalet i quoltbct foto 1 nedú
feculari fed etiá epaliivt notaftnJ.er ea,ff.oe poftu.nifi iftud
ftaratú referret fe folú ad .ppiios iudices vbigratiafiftatutú
mercato? oteeret gp pfules mercato? credant nudo pacto vel
o-edát teftimonio vni 9 legalt's mercaton's vel gp np admittát
^bationé p fcripiurá mercacoiis túc iftudftatutúnó feruaf in
alio foto qz nó loqutf in illo.Siíoftatutúeo? refpicit modú
„pcedendi puta eftftatutúeo? pfuetudinefirmatú^.pcedatur
fúmariefimpl'r1 oe planofineftrepitua figura ludicg iftod
ftatutú nó valet nifi in eo? fozo vñ coza ptáteftiabífozdo inris Pm ooc.in J.CÚCÍCS populos.C.oe fum. tri. TRó poffent tn
ftatuere gp p: tenerefpio filio nifi filius pzireferat qftú.l.pze
toz.§.g.ff.oe edé. ró eft qz iftudftatutúeft p ius gennú Pm
ipfuj DSal.^té nó poffuntftatuereínter alias pfonasfibinó
fubiectas nifi fubgciát fe fozo fubmittendo fe vel agédotnáft
agút pút ibi recóueniri viiuris cóis vt in auté/zpñter.C.oe
feutétgs 1 interlo.om.iudi.'Z fi eft matriculatus gs in oiuerfis
artibus 03 infpici illa ars in qua puenifaiam ad iudicíú iliíua
artís ptinet.ff.oe lega.íg.l.lega tj feruis.§.fi vnus.ff.adtrebel»
© i aüt eft negociú ertrá vtráqj artiú ad neutrá ptt'net cognitio fed ad fo? poteftatj ter.eft no.ffnau.cau. ftab.í.ig.$.eodej
modo fm ípfu5 in.d.l.receptitia.CJté aduerte qz36al.infti»
pe iure na.gen.-7 cíuí.^.pftat.ponit qñftatutúmercato? béat
vimftatutipopuli 1 oicit gp qñ funt pfirmata perftatutapopuli.Si aút funt infirmata nullo modo valer. Si aút nec pfir
mata nec infirmata valét inter f e d o n e mercatoz 05 mibt'.r.
me màdante ^mifit alti núquid ifte mercatoz ouret mibi obli
garas. Tftñdeo nó.ff.oe folu^.l.fi oebitoz.vbi vide Pm 36al,
inJ.fi.C.oe pfti.pecu.i bec oc fecúda parte piincipali.
palem qö genus focietatj effe intelligaf.Cocludedu
eft gp aut focietas eft pcta erpzeffet-z tue illa focietas intelligif
pcta qua focg pfenfu erpzeffo coire volueriitJ.focietatee con
trabunf:i.l.-z cu ouobus.f^temela fcribitw.§.cü ouo:-z in.l»
ouo forietate prerut.ff.pzo fo.na er puenn'oe parrtü petus legem aeeipiuttvt J.i.§.fi puenit.ff.oepofiti:-z.l.ftipDlationcs cornodiflimö.ff.oever.ob.ßuä focieute in ppetuu.i.oü viout
» Ö
re! ad tpe ve! er fpe ve! fub códiííone coire polìumnetvt.ff.
p:o fo.l.i.Slut eli peta tacite p actus faciales g ínter eoe erer
cenf puta ínter ouos fres iU'babitates vel nepotes i pairuii:
i tue aut viuente pie fub cuius ptáte funt pflituti ftf babitant
i ínter eos nó intelligif peta focietas qz qlíbet qrit fibi aduétícía necteneí pferre:vt.C.oe colla, l.fi.faeitqó no.oe miuie.?
bono.U g oziginé.§.ñ.i qó no.Cp.C.oe reí vr.ac.ín.§.accedit ín vltí.q.©icit 30al.ín additj. qua facit ad tractatu? J¿3ar.
in ver.qro qd fi fres babitát feozfuj g? fi fres habitat leoiíuj
a negocian? fimul viuo píe i lucra comunicai an oicanf focy,
C l á u o d aut pferút qftú ad inuíeé aut pzi pmo cafu pfumun
turfocij fcóonópioboc,lf.oeedé,l.ptoi.§.y.'z vide .ìGal.in
,l.filie.C.famil.ber.3ut polì moité pzis fif babitan;:: túc aut
vnus eli pupillusialter vo maioz aut vrerq3 maioz, p l i n t o
cafu aut pupillus nó bj tutoié i nó intelligif ínter eos peta fo
cietas.i.vt m pducrionib9in fi.ff.pio fa.q: focietas nó pót pbi
fine auctou'tate tutoiís qi pupillus nó pót obligari fine tutoris auctoiitateivt.l.obligati.De aucíoiitate pitá. S e d pone pa
truus fres i nepotes fif babitant tñ vnus negociaf alter vel
nó qd iurio.CLfftndeo aut g negociar facit noie,ppzío aut coi
fi ^pzio nó videntur foctj fi eòi vidétur locy.Sed qd li alter
eoa eli pupillus q nó pót pbere focietaté. É>icit Ji3ar.g> nul
la èli focietas qi cü nó pofl'it erpielìe pfentire ¿ nec tacite, tf,
loca.l.q ad certú.CTSed oic g» cú noie pupilli fit vtiliter geílum potuit bie ratúivt.ff.oe neg.gelì.l.ii pupilli.in pzin.tacit
Cti5 in.d.l.vtpdu£tionib9.infi.PmJBal.in addiíj.quá facir ad
tractatú 36ar.oe ouob9 fratrib9.CTi£ld boc fa eie qi pupillus
I3 nó polTit fe obligarefineturoiis auctoiitate tñ pót libi accj
rere.l.feruú.ínfi.ff.répu.fal.fo.l.oonarap.C.oe acg.pof.inllt,
oe inutil.fiipu.$.pupillus.l.in negocqs.lf.oe regu.iur. in glo.
S i vero pupillus babet tutoiem qui cóicat a ei cóicatur ioeie
tas cótrabit" qi potell cótrabi cú tutoiis auctoiitate vt.o.l.vt
in conductiombue in fine.THó obftat.l.i.in.fi.ff.oe au.tu. vbi
tutoi cú autoiaf necelTe eli <$ loquaf quia illud verú in bis q
piocedút p actú verbi fed in bie que,pcedút p actú fei non eli
opus ¿mone tutoiis.ff.oe ptrabé.emp.l.fiftulas.^.fi fundú P3
33al,í.o.l.fi patru 9 .^D credo verú nifi ille frater maio: folue eét tutoi irti9 pupilli n i iter eoe nó intelligif cótracta focietas qfinepcefu pbi nó potell vt.o.l.vt in códucrionibue.-z
pio fe iyfo autoiari non pót.ff.oe auto.tu.l.i.? et qi non cadit
inuicécollàtioerquofoluseratturozpupilli a ipie admillra
bat qi eóicaretfibimetqó elle nó pót.c.fi.oe inflitti.? et qz ad
minillratis reddit róné vt patet in tototi.oe tuto.i ra.oillra.
S i aút ille frater maioi qui poli moitépatris habitat cú alte
ro fratre pupillo non erat folus tutoi pupilli fed vna cú alio
contutore qui cómunicat illi fratri maioii 1 ei fimiliter cómunicat.'ìtat nó poterat vnus tutoi folus adminillrare line altero vt.l.titiú 1 meuiú.in piin.ó adnú.tuto,? idem ad boc facir,
c.fi vna.§.fi.oe rebus eccle.nó ali.in cle.tñ fi ille frater maio»
qui erat cutoi negociaí cú coi pecunia aui aggredir negocium
infolitU3 patri pupilli vt qi pater pupilli nunrp fuit mercato».
ille aút gerit mercantia31 tune índubio videtur gerere nomi
ne piopiio qi índubio non p2efumif culpa,,£{[ eni queda cui
pa infolita aggredi.ff.oe nego.ge,l.fi negocia.2iut ptinuat ne
gociú folitú li erant ouo fratree qui fimul faciebant merca'til
vno moituo alter poflidés idiuifajfubllantía cú filijs fratria
piemoimicótinuatitunc videf eo nomine continuare.ff.oe
nego.ge.l.na 1 ferui9.§.fi viuo qi apzimoidio tituli pollerioi
foimatnr euentus.l.i.C.oeiponen.lucra.oefcrip^.lu.i ar.ff.
fami.ber.l.fi filio.§.neratiusi.ff.pio fo.l.actióe.§.mo«e,ver.
fed quod er re coi nec oilliguitur an er puma mercantia aliquid pueniat an er fepius reperita qi natura buius actus eli
qó id qd polleafitfemp loco piioiis fubrogef .If.oepigno.l.
cú taberná.in piincipio 1 ideo li nomine piopiio fecit lucrú ac
oanú piopziú ell.Si aút cói nomíe aut é aggreflus folita oif
crete operandoficutoiligés ipfe paterfamilias 1 rune lucrú 1
oanú qó incidir in re cói eòe eli aut infolíta incboando -ztunc
imputet fibi vt.o.l.fi negocia,? no.in auten.vt bij qui obe.§,
qm ver.quid ergo.Pm iSar.in.o.^.altero.^ndubio.auté qñ
piefumitur facere nomine eòi idé eli acfi erpielTe nomine cói
negoaaretur.fF.oe inftito.uiuiws.Sp fi piefumitur facere no
mine piopiio tue fibi iputet qi tue non partieipat locru nec ei
cóferri 03 0amnii.ff.p20 fo.l.fi non fuerit.§.arillo.verba funt
38al.in.o.l.fi patruus 1 idé qn patruus vel frater maioi con
tinuat folita vt noie cói picfumat" facere I5 nonfittutoz eifdé
ratióibus.^ntellige qn pater negociabat" cu pecunia fecus fi
iolum ponebat opera er qua percipiebat emolumetu gj tunc
xirea perficiéda iam ieepta ptinuat" fecus fi oe nouo incipit qi
alia eli opera patrie alia filij.l.fi non foité.§.Iibertus,ff,oe có
dic.indebi.i£taduerte qz idé 36al.in auté.er teflameto.circa
fi.C.oecolIa.Dùttoe filio mercatore qui poli moitépatris in
fodéactu perfeuerauit.iìln lucra poli mone patrie cóferat vi'
ci cóferat' fi oetriméta paflus eli que at poli moité patrie in
<epit ad collarioné non veniiit.C.oe colla.l.fi oonatione.piio
rufo.Sed in eodé actu perfeuerado fi oifeerni pofiet fepcra
tur alias oia cóferunrur.ff.oe nego.gef.I.eii actu -z.l.arqiji na.
^.fceuoiaw.l.na 1 feruius.^.ii viuo.-z qó no.i.l.eius q in pio
uintia.ir.fi cer.pe.-z oe iolut.l.oifpenfatoié.l'm 36al.in.o.aut
<rr telìaméto.aut vterq5 tutoi bebat adminillrationé infolidii ti frater maioiq? eius cóturoz 1 tuefibonafidefrater ma
101 cóicat alteri cótutoii pupilli 1 ei cóicaf intelligif inter eoe
cótracta focietas ar.eius qó oicit 36al.in.l.cu ipe.C.oe cétra
bé.emp.ii^uid fi funt tres fratres ouo maioiee 1 vnus pupil
lus 1 vnus er illis maioiibus ed turoi illius pupilli q fuó no
mine 1 pupilli cuius tutoi eli cóicar alteri fratri 1 ecótra alrer
frater cóicat eis 1 fic inuicé oicti tres fratres cóicant que obueniutets vel er redditibus vel er oom's vel afr.Sln intelligatur inter illos cótracta focietas vr oicendii cp oicrtis frater
tutoi qui pio fe 1 pupillo cóicat alteri fratri 1 alter frater eie
non reddtta nec reuifa róne videnf eótrabere focietaté nomi
ne fuo 1 pupilli cii ilio alio frarre maioze quia facro intelligif
pieftareauctoiiraté pupillo ad contrabendii focietaté 013 alio
fratre per acrum farai vt i rimili fupia oirir 36al.^uantu at
ad fecum pupillo vt videanf contrarilTe fimul ipfi tres puro
g> licer non potuerit in re piopiia autoiari vt.e.tn ille pupillus videns ilìa focietaté tendere in fui vtilitaté poterit rarificare qi I1C5 pupillus non pofììt fe obligare fine tutoiis auctorirateni babet puilegiii vt libi pofiir querere per.04. pupil
Ino cu cócozdanttjs fuperiuo allega^.C%llrerius oceurit oa
bitatio ouo fratres feu patru 9 1 nepos poli mozté patris remanferunt vnus minoi alter vero maioz maioz gerit negociai
cómunia pollea ille minoi maioz factus incipit lucrari er opc
ra 1 idullria fua 1 fimiliter ille qui erat maioi 1 continuo erat
iolitas gerer negocia vrriufqs ita etiam facit ad piefens quia
©ictus frater piimus feu patru9 adminillratita lucru alteriue
fratris feu nepotisficut1 fuu 1 pio comuni vrilitate ponit l i cetfoite magis in fuam .ppiiam familia quam foire maiozem
babebat 1 fic ille frater fecud9 lucra q faciebat pmuicat 1 oa
bat ille fratri pn'mo 1 ille frater piimus oc lueris vtriufq$ fa
ciebat quod fibi videbatur.C^odo oubiraf an iter iltos
intelligatur contracta focietas adeo g?nó queraf fi vnue pi*
fuit kicrarus $ alter quado non conll3t alicer oe intenrione,
CTSecudo oubitatur an illud quod ipfe pzimue frater plus
erpendidit pio fua familia oebeat fibi imputare.Qn vero oc
beat communiter afcribi quafifitcontratta focietae vite,
CTCirca piimus oubiuj facit qi er quo ille frater piimuè c5
fueuerat efle negocio^ gelloi vtriufq3 a piincipio ante^ ille
fecundue frater aliquid lucraretur 1 libi aliquid cóicaret vide
tur potius facta cóicatio er eadé caufa g> er noua qi a pn'moj
dio tituli pollerioi foimatnr euentus vt.s.l.i.C.oe imponen.
lucra.oe fcrip.facit,l,fi.C.oe ootis piomiiri.l.nibil.ff.oe in ré
verfo vbi Iicet ertraneus ootansfiuemater fiue frater fine
patruus ootando ats pfumebatur fauoie ootie oonare tn qi
erat negocio^ gefloi nó pfumitur oonare fed animo gerendi
negocium neptie vel foion'e.l.nibil.ff.oe in rem verfo C03 s
piimoidio tituli •ze.vr.è'.puto q» i bie multum attendantur co
iecture qi vt oicit jBal.in.l.nenfenius.ff.oe nego .gellie J n
bie que oependét ab animo multum valent coniecture.i.fi cu
aurum.ff.oe folu^i.o.l.nenfeniue.i.l.pioeula.ff.oe pjoba^.
l.oolum.C.oe oolo 1 calie pzefumitur mene qualie er acn'bp
oemonllratur vt.s.plene ocum fuit in bac terria parte p,]innpali 1 et in feeunda parte % ideo fi frater fecondue quecuqf
«qwrebat cóferebat frarri foo pzío fea patroo ? ipfe frater
pzimus idé fadebae oe fuis lucris ? coi nomine lucra ycrinf
cß in cóes vrílitaté erpendetet i ita p multa tépoza facére c5
fueu:rúr no reddita necreoifa ratióe oe eo qo alter fuperlucrabaf intelligif contracta iter iftos focietas adeo cp omnia
icquiftta er bis opibus feu artificijs vel ir,duftrije vel alicer
que cófaeoerunt boc mó cöicare inuicej modo pzedicto erunt
¿Sia pio equis poztionibus nó attenta nec babita pfideratióe
aliqua gp vnus plus lucref q5 alter vt piene patet er oictis
AM bae parte marie per ea que oicút iRicardus ¿ffbalúb.lfa.
oe 2lr.? 3ßar.in.o,§.altero.2ideo gp II cótingat gp vnus er
oictis fratrtbus puta fotte frater pzimus fen patruus er par
te fui lucri emeret aliqd fuo nomine er quo pecina er qua ta
lie emptiofuit facta oebebat eé cois per pzedictacú illud tale
eraptú vel cót'cabirur vel falté pzo parte refici'etur alteri fratri in oiuifione medt'etaté pecunie ad qö facit qö oirit, Üßal.
in.l.fed i focius.§.fi abfenti.ff.,p fo.? in.Lfi patruus.C. cómo
nia vtriufcg iodi.? aliquàlitcr oicef.j.in.ri.pte ^ndpalit.i.q,
C C i r c a fecondi quefh'oné qn plus eli erpenfum $ comuni
vieto pzo vac cp pzo altero qz fozte vnus non babebat fami
I i i ali 9 vero babebat vel vnns maiozé cp alter nunqd quate
nus plus eli ipenfu3 per vnú g> per alteram pzo familia fua
polHt repeti ft ille qui nó babebat familiam vel minozé erat
minoz poto gp poffit repetere ne alias videaf oonare gp ci
nó ed pmiflu3.Cn maioz factusra.baJ.fi.§.vltio4ff.oe mino.
•Un caufe.$.itérelatú vbi oicit tex.g? ft maioz circúfcripti fo
rietaté coierit vel ét oonatioms caufa nulli effe focieitiré. 3 d
boc facit qz nedú gp miooz intelligaf oóare alteri alimcta im
mo fi pio minoze plae eqao per alió ipenfu3 eft nó pót repeti ab ipendente J,offido.? J.ius aliméto?.ff.vbi pu.edu.oe .fi
vero vterqj maioz erat ? ille qui babebat familia ? ille q nó
babebat vel babebat minozé ? ftabit in coi vieto in eadé 00
mo ad v n i méfam.tSn id qö plus è ípenfos pzo familia vni
os tp pzo familia alteri9 poffit repetí.jgt i boc fuerunt varie
opiniones p id qö oicit 36aU.Üi patruus.C.oe nego.geftt's.
1 IJ.fì.C.oe eollatj.? in.c.fi ouo fratres in coi cafa poft mo2te
patria remanferút oe fratribas no.beneficio.iuefti^.in vfib*
pbeado?. vbi oe boc oicit effe ter.fingularé ? vnùum in l'ore
qoare ifta qoeftio oepédet ab intellectu illius ter.? ifta queItio indiget altiozi indagine ideo oeea oicemus.f.in.vi.parte
pzindpali in.rriij.q.vbi piene oebac materia oicemus.Secii
do cafo vterq3 frater eft maioz ? tane eft reperire tres tafae,
Ibzimus qñ neater fratrú negociaf .Scös qñ alter fratrum
negodaf .¿erti 9 qaádo neuter negociaf.Tfbzimo cafu quando neuter fratru negociaf ? tunc licet indiuifas bereditate3 ft
mul teneant nulla eft iter eos cótracta focietas.l.vtfitpzo focio aerio.ff.pzo focio nififiterpzeffe actú vt.l.er pte.òliue.
ff.fami,ber.£m 2ßar.in.o.§.alteroXontrariu tenet jßal.io
o.l.fi patrone qz étftnollus negoriatur pót er actibus apparere focialis affectosficaiinter nobiles qoi nó faa'öt queftua
rias mercírias.vtJ.iij.C.oe comer.? mercít.tñ oóa falaria a
ootes ? fimilia in eòi conferai ? acquírút.Sunt em'5 ifti actus
fonales er quibus pzefumifintentio ac volutas focietan's vt
oicit ^ac.i 0Idra,in.o.§.altero.Sd qualitaté ergo actuú re
correndú e f t . ^ i talis pzefumif mens qualis er actiboe inte!
ligipoteft vt.ff.oe acqoi.bcre.l.ouo fratres ?.C.oe ifti.? fob
fti.Lrepzebendenda vbi facto oaf intelligi volutas ar.ifti.oe
re.oiui.$.ceruos.*iRi in animalibus etiá brutis actus ? pfue
lodo qoaJítatis inftinetoe oftédit animö eo? ? eft erpzeffum
oe bia qae fiunt a maioze parte capimli,c.er oze.ftn Ibe.oe
pernfio in cófilio qö incipit vifo pzefato pueto pzemittendum
eft op tria funt membza in Po lí.cóftlio? carta.crliíj. Secundo
cafa qñ alter frater folú negod3f ? tunc nó videtur tacite c5
tracta focietas cú alter frater nibil ponit i ea.ff.pzo fo.l.v. in
fi.^deo tunc quelita ab altero fratre nó cóicamur vr.oJ.fi pa
tro , ?.l.com ouobus,§.fi fratree.ff.pzo fo.fon. ì3ar.in.o.§.
altcro.fadt ratio qzfivi'deref contracta focietas ille qui nego
tiaf magis videretur oonare cp fodetatécontrabere ergo nS
ßfumitur oonare vt.o.I. v.in fi.Contrariú tenet.Üßalin.o.li.
ft patrons oicens gpfiille qui negociaf omnia ponit in cómo
ni videtur ptracta focietas ti a c t t e t ecipiocis fociaüboe pa
(a qt forte alter ponit alia oonat vt.e.oictú fait in piecedenti
membzo.Jde fi vnus erercet v n i artes 1 alius aliam.
lo
ero? cóica tio fpcieta?' incboano eft fct5m ipfum 3ßal.in.o.l.ft
patruus.? ide tenet in 3dditione qui facit ad tractate 3ßar.
oe ouobus fratribus vbifozmaliter fic oicit. Similiter oico
ft vnus negociatur alter non tarnen ille qui non negociaf om
nia que obueniútfibi tributa erredditibus pzebende veler
oono ponit in coi ?ficfaciút bíncinde.lHábic pzefumítur fo
cietas er actibus recipzocie forialibus.^dé oico fi vnus nego
ciatur in vna arte puta in mercantia alter in altera vt in ad
oocato ? tabellione lucro? cóicatio focietatis intentio eft.lHi
fui natura by actus inferunt focietate qz ad ipfam ozdinanwr
? per Iocü ab effectu apparet focietas f m ipm .Tßal.in oicta
addirióe.¿É)ibí auté videtur pfiderádú gp aut ifti fratres quo
rum nullus negociabaf vel alter tantú nibil conferebát ne
qs oona neq3 falaria neq; alia eis pzouenientia nifi folú pzo
uenientia er bereditate parentu3 quá indiuifam cóiter retine
bar qz omnia lucra ? oána pzouenientia er bereditate illa có
municabát ?tunc folú in ea intelligt'tur ptracta foaetas vt eft
cafue in.o J.cum ouobus.§.fi fratres ? ioquaf 3 ß a r . S i ante
cóferebit bincinde falaria ceteraqs ftipendia? oonarionee q
quotidiefiuntnobilibue ? ooctozibue vt efeuléta ? poculéta
1 alia fimilia quotidiana tributa quo? inuicé nó reddita róne
eius qö alter ftiperlucrabaffiebatcollatio ? biefocietas cótracta intelligatur.^fti enifunt actus qui ritra iue ? nomen fo
cietatie verifimiliter nó geruntur ad qualitaté eni actuú recur
rendú eft cú talis pzefomatur mens qualis er actibus oemon
ftratar vte.patet ? loquator 36al. S i vero vnus falaria ?
aliaftipédia nó pfertqz nó acquirit tn qö alias acquiritpfert
fed totius patrimoni) curá ? adminiftrationé babet ? in banc
curi oém operi atq3 oiligentt'á adbibet ? fic pp eòi commodo
operatur.àlter vero eft aduocatus vel officium magiftrams
vel legendi vel militandi vel tabellionams vel negociattóis
alicuius erercet? quicqd acquirit nó reddita nec reuife róne I
cómani ponit ? fimiliterinter iftos intelligaturptracta focietae licet vnus nibilponat nifi opera ? íduftriá fuá. 31ter ve
ro in cóipzedicta pferattamen pzopter boc nó oiritnr oonare magis y focietaté contrabere pzout oicebat.s. jßar.tmo
focietatécontrabere ? eft illa focietas in qua vnus ponit opc
r i ? oil gentiá alter pecunia ideo in dubio omnia p mediú o i
nidi oebent.l.fi non fuerint in pzin.ff.pzo focto.Sorictas naq5 valet ínter eos qui non funt equis facultatib9cum plcrfiqj
pauperioz opera fuppleat quantú ei per comparatone pani
mona oeeft.l.focietates contrabútur.^.focietas aút cot'ri oebet ? valet.ff.pzo fo.^zedirti em'5 actus animú contrabende foa'etatie oftendunt cu3 vt oicit 0ldra.infimul babitati*
locrozúin cómani collatio? inuicéquodalter fuperlueraf nó
reddita ratione faciunt focietaté pzefumi.^ntellige gp oiuidút
per mediú qñ táta erat opera pofita er parte vnus que cozze
ípódebatpofin'onifacte er altera parte alias pzo qlitate poft
tionis oiuidút tt.oJ.fi non fuertnr.erponédo ibi equas.t'.e^
lítate poztionis vt erponitibi 36al.Sed fi vnus feparartlo
era ponebat alter vero cómonicabat ínter iftoefocíetae noni
telligirar contracta.Ctäam vt fócietae contrabatur confenfom vtriofq3 partie itercedere opoztet J. v ifitpzo focio actio,
ff.pzo fo.fedboc cafo nedu5 gp interueneritconfenfue vtriufq3 partís,fmmo apparet oiffenfus eius qui feperatim pone
bat l.itaq3.ff.pzo foc.nec oid'turconfentire focietati qui commonicat cam erquo alter feperati ponebat oicerefmagis 00
nare $ focietaté contrabere.JWeo fodetas contracta non intelligator J.foci'etates contrabútur.$,oonatíonie caufa.ff.pzo
fo.jét pzedicta ratione non intelligarar contracta focietas cú
vnus lucra non ponebat quia nolebat vel quia non babebat
1 open; ? oiligentii qua3 poterai adbibere minime adbibe
bat ?ficnibil neq5 patrimonü neq3 opere ponebat in comuni alter vero omne Iocru$ cómum'cabar vt.o,§.oonationiscl
iloquatur 36ar.fupza.5de3 edam videf oicendum quando
vnus lacra qae ponebat feperati'3 fed operá ? oiligenti'am in
comuni patrimonio ponebat.aiter vero omnia lucra in com
moni ponebat na5 feperati'5 lucrozú pofitio facta per vnum li
cet in communi patrimoniooperam ? oiligentia ponat often
•
w
dit nedum animom non ptrabende focictatie fed etiam ptraeie oiffolHende vLd.Litaq5.que oiflenfu vniua oiiToluitur.l.fj
« focius.§.fi abnn.ff.pio fo.vbi oictum fnit cum vnus pio
fe incipit negociare feiente focio focietati tacite intelligif reniS
tiare fi aut eo ignoiante puta clam liberai focium a fe non fe
a focio vt.d,§.fi abnti vtno.in.d.l.fi patruus.TRec obliai cplj
feperatim lucra non poneret tn operam ? oiligentiam in cói
patrimonio adbibebat erquo vr offendere animum pbende
focietatis qz in incertie non certis locus eli piecture.l.ptinuus
,§.cum ita.lf.oe ver.ob. S e d erquo lucra feperatim ponebat
ell.certu oe aio etiamfifoaetasfuiflet pcta oiffoluendi vt.o.
l.itacp.t fic maio: piefumptio feperanonis que induritur er il
la lucri feperatim pofttione tollit alias minoié que induci po
terat er illa pofitione operar^ in pmuni.lfìas erquo per có
trariam coniectura3 apparet oe animo oifloluende forietatis
ponendo feperati lucra vt.e.patetnó piefumuntur opere po
lite in pmuni animo pbende focietatis. Cus vna piefumptio
tollat alteram.ff.De in inte.relli.l.Diuus.gmmo potine ratio
nepartis g5 pio indiuifo babebat cum altero fratre ponebat
opera fpper toto.l.merito.ff.pzo fo.?.l.qui iurefamiliaritatis.
ff.oe acqui.polT.Érgo erquo ob ali33 caufas potuerunt opere
poni pmuni patrimonio.f.caufa curandi partes fua quam non
poterat curare fine parte alterius que indiui'fa erat CU5 fua 1 1
ea e ti poterat ratione fue partis vt.o.l.merito.5gitur er pie
dieta pofitione operaru non iducaf piefumptio focietatis p cte.Si pero bincinde pofuerintin pmuni oonarionee non à
la que quotidie obneniunt oequibus fuitoictu$,a.fed illae q
De raro obueniutvt legata ootee beditates que fimiliter ob
ueninnt ? piedia empta 1 fimilia ?raneaut erpielìe pmunica
bat puta quia ille cui oiaa lucra obueniebant cedebat tura $
parte pfratri ? econuerfo pfrater fibi.©el 015 vni eojz aliqd
obueniebat faciebat quod inllrumenras cantabat oe ambob9
? fic bincinde faciebant ? intelligitur inter eoa pcta focietaa
omniu3 bonoium vel alia vt.y.oicetur.CTSlut non pmunicabat erpieffe modo pzedicto fed redditua ? fructua iuicé pmtt
nicabant non redditta rande oe piopiietate aut nibil appare
bat an vellent quod elTetpmums nifi foIu3 quia pmunicabat
fructua 1ranenon intelligitur nifi folus fructibue pcta focietaa non auté in piopiietate qoe nó venit pmunicanda nifi
in focietate omniu5 bonop.l.iu.$.cu3 fpecialiter.ff.pio focio 1
oicef infra piorimo mébio.CEertto cafu quado vterqj fra
trum negociatur ? tue fi bincinde lucra non conferunt fed feparatim ponunt non piefumitur inter eoa ¿»età focietaa vt.o.
I.itaqs.cum fimul ba'uitatio lucroium bincinde in pmune collatioieiuaquodalter ftiperlucramrinuicemnon redditara
tio faciunt focietatem piefumi vt.a.patet.£rgo fi non pferut
in pmuni fed feparatim ponunt ollendif animus poriue oiffoluende cp pbéde focietatj vt.D.l.itaqs.aut vnus ponit ? al
ter non ?raneidem oicendu3ell vt.Uv.in fi.ff.pio foaovt.a.
patet aut bincinde lucra pferunt 1raneinter eoe focietaa 5 età intelligitur ? boc eli qó oicit.0idra.ou3 oidi infimul ba
bitatio li*rorum in pmune collatto ? eine quod alter fuperta
cratur inui'cem non reddita rario faciunt focietatem prefumi
facit ad boc.ff.oe pcubi.Lin pcubinatu.oe rito nup.Mn libere.
(TT^ieterea taliaactua citraiue ?nomenJba'etarie celebra
ri non porait.I.pio berede.oe acquiréda bereditate.ff. Èrgo
focietaa tacite intelligatur pcta.TRam focietaa pfenfu pbuur
? animua pbende focietatia er actibua focialibue oemonllra
tur vt.l.iiij.?.l.fi margaritam.ff.pio fo.-z animum colligoe*
aera piomifcuo fyT^e.oe perufio in.o.pftlio.THon enim po
teli Dici oonatio cum nonfiater liberalitate. C T ^ e o enin»
tibi pfero qz tu pfere mibi nec veniunt illa er natura beredi
tatisfimulretente ? fic non veniunt in iodicio familie berai
cunde quia illud folom ad bereditaria poirigirar ? ad ea que
" facit vt beres vt.ff.fa.ber.l.y.?.l.? puto.C^té nó veniuntj
pmuni oiuidundoquia illud oatur ad oiuidendum non ad co
municandum.TReftat ergo piedicta pmuniofiatiure focietatis ? fic focietas videtur tacite pcta fecundum 30ar.in.o.§.
altero.Sed que fon'etas intelligatur pcta tacite an vite vel
rei vniua vel negociationia alicBiua vel vniuerfoium que ex
queltu 1 opera oefeendunt an vero vniuerfoium bonoinm.
T^iemittenduj eli £ attua nollri voluntary non ertendúrar
vltra ea que geruntur.l.i.§.3uhanue.?.§.fi quie boc interdir
cto.oe itt.actuq3 piiua.?.Lfi.C.ne vroz pio mari.Si igitur fra
tree in pmuni cafa babitant ad vnu panem tad vnum vinuj
quedas focietaa vite pcta intelligitur quod efficit vt vnus ab
altero nó pofli't erpenfas nec fructus repetere fecúdú 3ßal.
in.l.fi.C.oe collatj.? ideo fi fratres fimul virerunt ? in puictq
vnus oe fratribua aduentitoius ? liboium fuoiú plus pofuit
alius illud plus repetere non poterit quia licet piopiietaa
ñon fit pmunicata fructus tamen pfumpti iure focietatis puiuendi pmunicati cenfenrar fecundu3 eú. S i quid autem fuper
eli oomini eli fecundu5 -Ì6al.in ri.oe fratribus no. beneficio
inuelliti8.in.c.fi DUO fratres in pmuni cafa poll moite3 patria
remanferunt.in.vfi.pbeu.quod tamen oualiter intelligatur DÌ
cemus infra eodes in.vi.parte piintipali in quefiionibus. S i
autem folum pmunícauerút vná rem folU3 illius rei intelligi
tur ptracta focietas vt in.f^té mela fcribit.l.cú ouob9.ff.pio
i o . S i autem folum lucra 1 oamna ^uenientia er bereditate
parentU3 quam indiuifa3 retinebant folum in ea intelligitur
ptracta focietasvt eli cafus in.§.fi fratres.Dicta.l.eus ouebua.
•jñoii tamen intelligae quod intelligatur pmunicata piopuetas bereditatis fed illud quod er ea piouenit quontas in fine
focieratie vnufquifq3 foitem quam ponit recuperabit vt ifra
patebit.Si autem pmunicauerunt lucra vniue negociationia
tilias tanras videtur ptracta focietas 1 nó alterius vt Dicta.I,
CUS ouobus.§.cu3 DUO argétary.vel pmunicabat ceteros fructus 1 illoius tantus videtur facta pmunio nó in alija obuentionibus piedioium fecundú 3Öar.in.D.$.fi quis boc interdi
« o . S i autem erant oiuerfe negotiationee tue illarum tanras
videtur ptracta focietaa 1 fic non piefumitur pcta focietaa fini
pier idell vniuerfoium que er quellu 1 opera pzoueniunt nec
focietaa omnius bonoiu fecundú 36ar.in.o.l.fi patruua 1 in
D.faltero 1 in.o.§.fi quia boc interdicto.fn quibue concluditargj focietas tacita rellringitur ad actuefocialee 1 non ad
alioe quod Dßal.in.o.l.fi patruua circafinemoicit effe veruj
in actionibua vnifoimibuafed in actibua oiffoimibua 1 in fe
varietatem babentibua per talea actue generaliter piefumif
ptracta focietaa fecundum eumic.CT.I^io pcoidia videtur
Dicendum qiaut'tu pferebaa mibi non generaliter omnia p »
nenientia tibi fedfimpliciterquedam tibipiouenientia er aliqua opera 1 indullria tua 1 fimiliter verfa vice ego tibi ?ferebamquedammibifpecialiter piouenientia er indullria «
«pera mea puta quia que querebá er mercantia Carpentaria
velfimilinegociarionetibi pferebas? econuerfo tu pferebae
«libi que querebae eje Dicrie negociationibue vel tu pferebaf
tnibi que querebae er argentaría vel pduetione vel alia negotiatione 1 ego tibi pferebam que quereba3 in officio tabel
liouatue vel in aduocatione vel in lectura vel er magiftratu'i
fie tibi pferebam quedam fpecialiter que er vno vel plurib9
artificue querebas 1 tu mibi fimiliter licet artificia non effent
fimilia vel oiffimiiia 1 tunc in bis tantus in quibus fiebat col
iatio nó in alije itelligaf pcta focietas vt i.o.$.cú ouo argcta
rü 1 í.o.$.fi free.? loquaf 3 ß a r . C S u t gtialif oía vñcúq3 fi
tieniéria er idullria 1 opa ribipfero et tu mibi et oifformiter
fit bícíde collario nó attéto qp magie mibi ^ueniat er vna indullria 1 opa & er alia 1 fimiliter § tibi obueniat qi foifitá i
plurib9 caufia'idullria mea 1 opa •faF cjp tua 1 tñ ídillíncte oé
ú6 oefcédebat er lucro qllua nó attéta magia er vna opa 1 i
dultria qua er alia pferebá tibi 1 tu mibi 1 ítellígif ptracta fo
cietaafimplervniuerfop q er qllu 1 opa oefcendút vt.l.coiri
cú fequenb9,ff.,p fo.? loquaf 3ßal.Sut funt collata biade nS
gnaliteroia vñdecúqsqfita q veniútpferédaí fpeciali foa'etair 0ÍU5 bonojz fs qdá er bie nó tñ ea q quottidie obueniunt
vt falaria ? fimilia f3 ea q raro obueniút vt oonationee nó q
quottidie nobilib9? aduoca^.fiút fs qraroptigút vt legata v f
ootee vfbéditatee vel ^dia épta ? fimilia q raro ptígút ? in
fpeciali 0ÍU3 bono^ focietate veniút pferéda.l.ifi.§.cú fpéaliter.l.cú ouoD^.í.fociú vniuerfa.l.fi.focietaté vniuerfap foztn
tuna? coierit cu fequéti.l.fi quia er focge.ff.^ fo.? túc aut po
nút i pmuni ^piietaté Ipfap rejs puta qi iter eoa erat pfuetu
do $ qcqd pwuenieb« eie et emptione pmonicabant qi vel
cedeblt pfratri pio pte iura vel fariebítg>inflrumfta citar et
oe ambobus ver erat cófuetudo ínter eos q? oius q eie er bc
ditate vel legato vel er oonatóe obueniebat cedebant in par
te iura alten fratri i tue in bis folü in qtiibns erat talis pine
ludo videi pcta focietas inter eos ar.l.vel vniuerfo? oe pignoia.actio.non át oíuni bono? qt nó ota vñcunqj i qualiter
cunqs piouenientia ponüt in pmuni vt infra patebit.CT'Élec
oblìat g> piedicta veniöt pferenda folu5 in focietate oium bo
noium vtin.o.§.cúípecúliter*in.o.§.fi inter fratres -z.l.fl
quia er focgs-z.l.er parte.§ filias.ff.fami.bercif.j£rgo oium
bono? focietas peta itelligaf cúétaliaforietaspoffít pbi in
qua piedicta feu aliquid piedicto? venit pferenda vt beditatea i tarnen, nó eft focietas oium bono? vt.l.ig.§.oe ilio que
ritur.lf.pio focio,vbi eil cafus aut tadte quia pmunicabat biande non reddita ratióe fructuú i piouentuú oicta? re?.©e
piopiietate aút ipfa? re? mbil erpffe fuit actú nifi quia folus
vna com algs rebne inftmul retinebant i tune in fructibus i
f alija redditibue ipfarú re? quo? binrinde in pmuni nó red
dita ratione erat facta collatio in eia focietae ptea intelligatur
cus er boc appareat m eia animua pbende focietatis. Comunicado en! fructuú íducit fodetaté in fructibuapiedio? quorn
fructua pmunieanf.Criñonauté alio? piedioium vtvoluit
3öar.in.l.i.§.fiquie bocinterdicto.oeitin.actuqj piima.|n,p
piietate aút nó intelligitur pcta focietaa i ideo licet legati oo
natióía beditarie mibi reliete vel ootis vel piedij empti per
vnus fructua binrinde pferuntur i alg redditua in eia folú in
telligitur pcta focietaa nóin piopiietate ipfa? re? er quibua
fructua i piouentus ponebanf in pmuni i ratio eli quia foeie
taa non pbiturnifi oe animo focio? appareat vt.Lvt fit pio
focio actio.rl.nl cú tractatu babito.ff.pio fo.Sed oe animo
Diceretur apparere quando erpieffe oictu3 effet vel quando
Bcquirena in acquifitie vtitur actibua oeclaratiuia confenfua
vt quiacommuniter faciebatfieriùiftramentt acquifiti i pio
tnifene vtebantur tancp communibue tune oía erunt pmunia
iure fodetaria vt notar i.o.$.altero.per £ac.oe ìEre. iRicar.
¿feal5.i 30ar.Sed in cafu piefuppofito acquire's in acquifi
tia non fariebat fieri inílruméta pmuniter nec cedebat fratri
iura quefita pio parte .Jgrgo focietaa in piopzietate facta nó
oicatur cu3 oe animo pbende forietatis non appareat. CTSÍd
tdé fadt quia pmunicatio fructuú inducit focietaté in fructibua
vt oicit DQar.in.o.ffiqui's boc interdicto.non in piopiietate,
n i forietaa pcta in vno non ertendifadaliud.l.cú ouobus.f.
fi fratrea.«.§.cú ouo argétarg.ff.pio focio facit ét qi focietaa
rellringitur ad actus focialee vt é cafua in oicto.§.ft fratrea i
voluit aöar.in.o.f altero.fed actue focialee folú apparent i
fructibus i redditibue qui nó reddita ratione fuerút pofiti in
pmuni non át in piopiietate cú acquirene nó fadebat fieri in
firumenta pmuniter nec pio parte cedebat iura alteri fratri.
jgrgo folum in fructibua i redditibue intelligaf pcta focietaa
non ante in piopiietate.S¿ vero fuerút erpieffe pofita in có
muni vniuerfaliter oía vndecunq31 qualitercuitqs piouenien
tia tam eaque fpedaliter in fodetate oium bono? veniunt vt
legata hereditates bonacallrenfia vel quafi i eri! fimilia fed
ft quecunqj alia quomodocúq3 fratribue pioueniéria puta q»
acarena pmuniter fadebat celebrari inllrumenta vel iura fra
tri pio parte querebat vel ét quilibet ipfo? oía que querebat
Fadebat poni in pmuni catrallo i cómuniter catralla fiue fub
fidia pio illia foluebant.£r qua omniú bono? pmuni accatra
llarionepmuniqjone?folutione ilio? oominiú pfoitio inteU
ligirelTepmunicatúvtellcafuBfingularie.C.oe omni agro
ceferto.Uurali.oecimo vbi 3ßar.foimaliteroicit i nota bác
•l.p fratrea qui fecerút fe tantúmodo in emptionú inllrumeq
tia nominan.^ollea piedia in catrallo reperinutur oeferipta eiue i fratrie i fic pmuniter funt tributa foluta.'flas per
boc eli alga fratrib9 oominiú aequifuú ficut ípfie quoa tenoi
inflrnmenti oefignat.jgiuod quidem ea ratione coiioboio qi
quiuie oeferiptio oe realicuiue eo ignoiante in catrallo meo
noie facta fecutaqs tributo? pio ea per me folutio illi 9 omu$
in me non trlfferatur.C.oe rei vend.Lfolénibue.C.oe oonatU.fi functioneeXamenfi in biaambobua frienria cum parié
tù oomimconcorrat eiufdem rei m fea oominiuj segfiuifie
oicoi cafua ell.C.oe oonati.l.cenfualis.vbicéfualis piofefiio
pteiudicat Domino quando oominus confenfit q> aliua rem
pftus oni tancp ré fui piopiii in céfum oeferat n i er boc in
duriroonatió ? ita pfuluit ons T^e.oe ^erufio in confitto
qo incipit factufic,ppomrapparetin catrallo.-7c.3de3 pfuluit
Dominus ütodouicus oe vrbe in pfilio qo inripiiXü »Hi fr«
tres lucra eie er negotiationib9 viidecunqs pioueniétia iti
fic erat generaliter eo? pfuetudo ti oe legatie <$ oe oonatio
nibua beditaribue emptionibus 1 generaliter oium vncunqi
a qualitercunqs piouenien tifi 1 omnibus vtebant" tain piopiietate qua in redditibus piomifcue tang? communibue. S n
itelligarpcta focietaa oius bono? tacite per illa3 pmunionem
adeo <$ oiafintpmunia iurefocietatia 01U3 bonoru pio equia
poitionibua 1 piimafróte v i oicédu gp nó quia focictae oius
bono? tue pbirqn erpielìe actu é vt cótrabatur 1 boc eli fpe
d'ale in ea vt.l.ig,§.cü fpecialif.vbi.oidt glo.fpecialiter ideil
erpieffe.ff.pio focio melius facir.gf.in.l.er parte.^.filius.ff.fa
mi.ber.in glo.in verbo effent ibi er puentióe ergo non tarile
qi tunc nó eflet focietae puentionalis facit et glo,inlh'.pio fo.
in piin.fuper verbo toto?.que oicit ideil oius 1 eipzeile fadt
etilglo,in.l,fi fodetaté vniuerfa? foituna?.ff.pzo.lo.vbigIo,
Dicit.idefl 0ÌU3 bono? fpedaliter facit glo.in.l.coiri.in glo.pii
ma.ff.pio fo.ét ratio v i elTe quare fu fpeciale in focietate oi
wm bono? vt nó pbatnr nifi erpiefiefit0CÜ31ficnó tacite qx
vbi eli maius periculu ibi cautiue agedu eli vt in.c. vbi periculu oe elect.t.vi.rli.oi.miramur.vi.q.ü.c.fi.C.9 tella.fa.pof,
l.bac pfultiflima.oe carbo.edic.l i.-r.ü.cu fimilib9. S s maiua
periculu é in focietate oius bono? cp i alia cü in ea veniät cómunicadaétoominia re? vn,iufqs?odo?.vt.l.i.piofo,,zin.D.
§.cu fpecialiter 1 i.d.l.fi focietaté vniuerfa?foituna? que nó
veniüt pmunieada in algs focietatibus vt idictie iuribue. j£r
go nó é mi? fi in ea cautiue é agendu.S3 bie nó obllantibua
in pria arbitroi oe iure veritaté vs cp ipfae focietae oius bono? per pdictoa attua focialee intelligaf tacite pcta que forie
taa non folu erpielTe verbia pbi pi fed ét tacite per actus p dictoe fodales cófenfum focietarisoius bono? indicantes. ¡¿t
boc pottfiime tribus piobar róibus.CT "^limo per ter.i.U
focietaté IJOS coire pofiecufequéti.ff.pio focio.vbi iuris pful
tue plinto in.Ufodetaté ponit vnä ooctrina fodetaté polle p bi tacite 1 erpielte.©einde in.l.fequenti ponit alia ooctn'naj
pbi polfefiuevmuerfo? bono?fiuenegotiationis alicuius fi
«e vectigalisfiuevni 9 rei que.Uequena 05 intelligi fecundu.
i.piecedenté cü piecedétia oeclarenf p fequentia 1 ecótra.l. 9
filiabuscufimilibueoe legaris.i.£rgo er quo in piecedéri.l.
Dicebar ^ fodetas pót pbi tacite 1 erpieffe verbis 1 in.tfequéti oicif gp focietaa ed quadrupler inter qs ponit focietaté
oiu3 bono? merito ipfa focietas 0Ü13 bono? potell pbi tacite
per actus fociales piugédofimuloictas duas leges.CCScoo
,pbaf p róné qi focietas eil oe petibus q pfenfu pbüf 9 pfen
fus pót oeclarari non folü verbis f$ etiä factis cu facto oetur
voluntas intelligi immo ét magis § verbis vt fupia piene
vieta fuit in bac tertia parie piicipali 1 i terno cafu principali
quando vterqs fratru negociatur 1 in fecunda parte piicipali
1 patebit infra in pfilio oomini ^ e . o e Iberufio 1 in pfilio
Domini Xodouici.CT2Iertio piobarquia erquo babemus re
gulas 1 iure ac ratione $ focietas pót pbi tacite 1 erpieffe v bis vt fupia patet 1 nulla ler oiritgj focietas oius bono? non
poffit pbi tacite immo poti9 p vt fupia patet ergo Itemua re
gule.l.na quod liquide oe penu.Ie.?.l.quoriene fupia qui farif
da.co.cü ftmilibue.C^uarto gp piedtcto cafu intelligatur ta
cite ptracta focietas oius bono? ollendif nä er quo in pmuni
fuerunt pofita ea que veniüt pmuuicada folü in focietate om
niü bono? 1 nó in aria vt legata hereditates ootes oona 1 fi
milia oe quibus fupia patet que nó potuerüt verifimiliter po
ni in pmuni nifi iure focietaris oius bono? nam iure alterius
focietarie nó qi pdicta nó veniüt pferéda i alia focietate ^ in
focietate oium bono? vt,o.§.cü fpäliter.cü algs.ä.allegaiia
iure oonatóis minus que alias iduceref er illa pofuióein comunifinó intelligeret" pcta focietaa omnium bonoium quia
nó oebet piefumi Donatio v t . l v . i n fine.ff.pio fodo.cü n e m o
piefomafiaaarefQusXcn oe indebito,ff.oe pioba^. manto
neceffe cd fratrí gp animo contrahendi focietate omnium bo
no:u5 pzedicta cóicauerút. t£rgo focietas omnifi bono? cótta
eta cc inrelligaf cú illi actos nó poterai gerì cura ina i nome
fodetatie omniú bono? ar.I.gerir.7.l.pzo berede.oe acquire.
bere.CTiQüíto pzobaf er auctoiitate pomini TRicar. ¿Jíbalú.
i ^ä.oe Sre.in.o.f.altero.quoe boc modo intelligo oú oicut $ ft acquires i acqittie vtif actib9 oeclaratiuis pfenfue fo
rietatie qz cóiter faciebát inftruméra acqfiti i pzomifcue omnib9vtebanf tanqj cóib9 na5 erát cóia inre fodetatie pzo eqs
poztionib9oe lega.üj.l.pzed¿je.ff.fi cer.pe.Lcu5 qd. CTSerto
piobatur auctoiitate ppminiT^etri pe T^erufio in eonfilio
qö íctpit er pzedicto ibernate oedaranf infraferipta pubia. 1
auctozitate oomini iodouici in pfilio qöidpit cú illi frarree.
íQue pfilia gratia clarion's itellectus ifra fozmaliter injerferl.CSlcceditétauctozitasquozúdi poeto? modernozú lege
tiú q font crcelle'tiiTirm poctozea 1 magne aucioziratie q bác
opinione renét in.I.fl foci 9.ff.fi cer.pe.ßr er bis minime vtdeF oubitádú qní pzedicto cafu ítelligaf cótracta focietas omniú bono? que et tacite coiri pót vi er pzedictie patet. C C C t
intelligevera in maiozib9.rrv.annie alias fi aligs eo? fuilíet
imnozcú er focietate oíu5 bono? tráfferaf oñius rerus et immobiliú ipfo iure in fociú vt.l.i.infi.ff.pzofocio 1 fic inducer s alienatóes qua minoz line pecreto indicie facere nó poteft
.l.magisputo.oe rebus eo?.i.l.ler que tutozes.C.pe admi.
tu.? in loto ti.oe pzedtjsmino?.C.merito non intelligeref in
ter eos contracta focietas oiumbono? cuj ét erpzelTe verbis
nó poruiffetfieriper pietà rationé.Tlíon obftat .l.tg.f.cú fpe
eia liter.ff. pzo focio.iúcta glo.que oicit fpecialiter.ùerpzelTe 1
eft ter.iúcta glo.in.l.coiri.eo.ti,oú glo.fup verbo oiftinctu.oi
a't.i.erpzeffe oictú gpfiantfocg 0Ú15 bono? qz illa iura nó itedútoifponere cp focietas 0ÍU5 bono? nó poliit cótraN tacite
per actus fonales ínferétes focietaté oíum bono? qz cúfitpe
contractib9qui cófenfu pbuntur vt.ö.patet in bac eadé parte
1 in quita pte pzincipali-z plenfus ita pót pepzebédt tacite ft
cut erpzelTe ergo 1 tacite pót pbi vt i b i . C T S j loquunf in focieiate puentionali verbis pcta fimplidter quo cafu fi non fu
it inter focios erpzelTe Dictum q focietas pberetur inter eos
fed fimplícüer gp eét f o d e r a s i oubio intelligif contracta
focietas vniuerfo? que er queftu 1 opera oefcendit.ClHon
aút oíum bono? nififiterpzefle oictú gp cótrabunt foderate}
omniuj bono? 1 ifta eft intentio 1 mens ilio? iurium vt patet in.D.l.coirí.vbi oicitter.coiri focietate 1 fimpliciter licet ét
fi non fuerit oiftinctú oicit glo.i.erpzelTe oictú cp alias gp fierent focij fiat focietas 0ÍU3 bono? vt.ff.eo.l.üj.i videtur etia
cótracta focietas vniuerfozusque er queftu venit .Ct fic patet gp loquitur in focietate cóuentionali que verbis contrabe
batur que non pzefumif omniú bono? nifi fit erpzelTe oictú.
CT'lHos aút loquimur in focietate que tacite pbif per actus
fonales in qua actus fociales ondút que focietas ptrabebaf»
CTJdeo fi vir vndecunq31 qualitercunq3 quefita tarn ea q
veniunt pferenda folú in forietate omniú bonozu5 q» quecun
q3 alia que focij inuicé non reddita ratione pferút oepzeben
ditur gp intelligatur tacite inter eos ptracta focietas omnius
bonos er acribus focialibus.Cú tacitú ides operetur quod er
pzeffum vr.o.l.cú qd.cú fimilibus.eodé modo itelligitur glo.
in.l.fi focietaté. vniuerfaru3 foitunarmvbt glo.oicit.i. omnius
bonozú fpecialiter vt.l.iij.§.cfi fpecialíter?c.£rgop3 gp loa
tur in focietatepuenrionali verbie ptracta. £t eodé modo re
fponde ad alia iura fopza a l l e g a t a c i illa iura volunt oecla
rare qualiter 1 oe quibus in oictis iuribus folú veniunt con
ferenda in focietate omniú bonorú nó aút in alia. C S e l fa
tie oieif erpzelTe coita focietas omniú bono? er quo er pfue
tudine oictozú focio? omnia pzedicta que veniunt eiias in focietate omniú bono? conferenda ¿nuicem pmunícabanr.l.veí
vniuerf0zu3.De pign.act.CTHerba ení erpzeffa non funt oe
folénitate focietatie cótrabende que etia3 poteft contrabi tac»
te vt fupza. Tftec priuj reperitur in iure erpzeflum igitur ic,
vt.Lillam.C.oe colla.cótraria loquuntur in oubio. É t er biß
patet quod bic paffiis. a n fodetas omniú bonozum poffit có
trabi tarite qui videbatur multú oubiue pzopter oicta contraria apparet manifefte clarus.ßt pzo maiozi Declaration*
conftliumoomini Ifbetri oe perufio oe quo fupza fozmaliter bic poná.iStfimili'tercófilium oominí ÜLodouiciincípien
do pzius a confilio oomini ^ e t r i quod tale eft.
e
X picdict0
rbematc
<Tl£»imn3 oubiú é.3n inter pdictos S3aitoniú 1
3Ebomí eiue hepté intelligif pera focietae 0ÌU5 bono? cú eo?
bona eóicauerút ad inuicé 1 in coi pofuerútetiá ootalia 1 in fi
muí babitauerút cú eo? familijs 1 er 01'cn'e bonie cóibus fimul virerunt per long'iffimus tepust tamen pmuniter bona
ad inuicem quandoq; emeruntquandoq3 etia3 feparan'5 rettnendo bona comuni quevnufquifcp per fe emerat 1 in cozu3
catraftato Defcripferilt.CL iRefpondeo gp per pzedicta intelU
gitur in Dictum Éntoniú 1 SCboma eiue nepté ptracta focietas omnium bono?.iHá fratrú infimul babt'ratio lucrozu3 in
comune collatio 1 eius quod alter fuperlucratur inuicem nó
reddita rario faciút pzefumifocietatem inuicem pcta ar.ff.oe
pcubi.l.in pcubinatu.i.ff oe ritu nup.l.in libere. iRatio qz talis actus citra ius 1 nomen focietatie celebzari nó poteft ergo
foeieras indudtur ar.ff.oe acqui.bere.l.pzo berede.^tes folo
pfenfu pbif focietas.l.q admittif.t.l.plane.ff.pjo fo.-z inftitj,
oe ob.que erpfen.na.in pzin.? pfenfus oeclaratur nó folum
verbis fed etiá faerie vr.ff.oe legi.l.oe quibus.ff.oe edi\edic.
.l.fi eum.^.ei qui. limine eft gpfiacquirene in acquifitie aduer
fus fratré vtitur actibus oeclaratiuie pfenfue focietatie vt qz
pmuniter fecit fieri inftrumenta acquifiti 1 pzomifcue omnibue vtitur tanqJ pmunibus omnia erunt pmunia iure focieta
tie pzo equie poztiombue.ff.oe lega.iu.l.pzedi)f.<§ penul.-7.ff.
pzo focio.Lfi non fuerint.t.ff.fi cer.pe.l.cum quid.Tñon ob.(5
dictie.ff.pzo focio.l.fi vnue.f .i.t.Lfi quis focietaté.vbi quando ouo fratreepoft moztes patrie in oomopmuni habitat t
vnuß per fe emit illud efficitur folum illius qui emit quia i U
lud obtt'net quando non cenfetur contracta focietas omnium
bono? ad inuices.Sed eo cafu quo cenfetur pcta focietas om
nium bono? adinuicem tunc licet vnus er foeijß fuo nomine
emar tamen illud oebet pmunicare pfoa'o 1 ita tenuit '(Ricar.
¿Ifealú.i Cf.in fuiß confilys 1 vide quod no. Jßar.in.l.tiriu
meuiu34.altero.oe admi.tut.i.l.i.f.fi quis boc intcrditto.oe
cri.acruq; pziua.'iiünde oicebat ÖIdra.quod in fimul habitado 1 lucrozum bincinde in pmune collatio 1 eius quod alter
fuperlucratur innicem non reddita ratio faciút focieta¡é ßiutni.ff.oe ,pb3.l.pzocula.ff.De oona.intcr virum 1 vrozem.l.ft
feruus pmunis.-z.ff.folu.ma.l.que ootis. iHecob.ff.pzo.fo.L
iiij.vbi re fola non videtur pcta focietae. 'iRefpondeo fateoj
gp non pbitur fodetas re tantu3quia non eft oe conrractibus
qui pbuntur re fed pbitur folo pfenfu.Jfte antes pfenfue po
teft effe oeclaraiue.vbfs 1 factis 1 eò cafu quo omniu3 bonorum cenfef pera fodetas equaliter inter fratrc6 acquifitozum
fit oiuifio.£rquo ptedicti Antonius 1 Xbomas erercuerunt
fe in cp plures mercarías 1 oiuerfas 1 oictuß Zbomaß in ve
ro quafi femper erercuit arté fpeciarie tamen lucra bincinde
pzouenientia pmuniafinterquo omnium bono? intelligimr
pcta focietas 1 buiufmodi lucra fuerunt ad inuicé pmunícata.
CTSecnndú oubiú eft fi DUO font focg omniú bono? 1 v n '
er eia fuas filias maritat 1 ooté eis pftituit De pmunibus bo
niß.2Jn illud onus ootiß incumbat fibi patri.2lnver0 cómoniter patri 1 alteri pfodo omnium bono?.TRefpondeo illud
onus incumbir foli patri nec ptribuere oebet alter fodus om
mus bono? nifi boc actumfititer focioß vt oe pmunibus boniß pzoficifcaf pos.ff.pzo focio.l.fi focius pzo filia.verba funt
oomini I b c t r i in oicto pfilio. CTsoequitur pfiliuni Domini
atodouidXuius verba funt vt infra fequitur.
~tr>
A <•
lucra eis er negocía3 0 m liti f r a t r c e
muvmvñtüw
ueniétiá cóicauerít céfef iter eos peta focietas qö g
de bis rónib 9 ^baf.CT^iío qzbecpmunicatio lucri nó ptl
telUgi eé.facta citra ius 1 nomé focietatie ¿ er ea focietae ida
rif ad boc.ff.oe.acq.bere.l.1p bede.i.l.gerir.i ifti.oe bédú qli
tare 1 oiffe.^.pzo bede.^n qb9éerpffu5 ifimili actúqdtra
ius 1 nomé bédi'e gerì nó pt factú ab babéte facúltate adeun
di facultaría additionem inducere, C S e c ú d o qz actos fubfe
c
quens mamfelTat voluntatê piecedenté adeïïe ipfi voluntati
fubfequéti cófoime.fF.ad mace.l.fi |nlian9.§.pioinde.ff.oe re
bas oubi.l.quedl.iBrgolucro? cóicatio qua 3ctû fubfequccej
appello oeclaratiter eofdé potentate pzeeedenté contrabende
focietatis eu illa cóicatiói eófoimisfit.TJbofitioeni fubfequés
iplius cóic3tionis pofitionê arguit antecedentis focietatis que
i l l l piecedere folet.ff.oe pjocu.l.ad ré mobilé.ff.oe acqui, be
re.l.illud.CTSertio qa ipfa focietas contractus é qui confai
fu perficitur.ff.pio focio.l.foct'etatemcoire.ff.oe ac.? ob.l.con
fenfu.inlli.oe ob.qne er confenfu-in pu'n.Certû eli aure contractu qui cófenfu perlirir confumationé recipere fuie verbis
cófenfus indicltibus linefignt'sp que pfenfus ipfe oeclarat~.
ff.oe pac.l.^té qi.ff.oe ac.? ob.l.in qbufcûqs.ff.oe reg.inris.
S.vbi non voce.oe fpon.c.cuapud.oe iure oot.l.murus. iRec
rniru eu facto oebef intelligi voluntas,C.ô ùtili,? fubflt.Lre
piebendend3.ff.oeacqui.bere.l,ouofr3tres oe bomi.c. ligni
ficalti.adfi.inftt.oere? oiui.f ceruos.fF.ad.l.coz.oeftcca.U.§.
oiuus.tf.i qui bominé.gâuinimo magis volunratc actu oecla
rare poffumus q> verbis vt.tf.oe edi.edicto.l.fi tnfine.^.ei q,
S 3 in piopolîto cafu iter ipfos fratres act9cóicldi mutua lucra affuit erga cófequés é vt ex eodé volutas pbe'de focietatis intelligaf , 0 0 quides et eo piobaf vlterius qi emptionis
actus a ouobus coi noie celebiatus voluntaté focietatis cétra
bende euidenter in re illa oemonllrat.C^ói oiui.l.ad officiû,
ÛTi&uarto quare róne focietatis oiffolutio tacite inducif er
actibus oiftolutioné oenotltibus.rf.pzo foc.l.tta.C.cói oiuidu
do.l.fi maioi.in glo.eadé ipfius forietatis celebzaiio euideter
manifeltaf eractib' ad focietaté ipfaspbendl tendentibus.
Ç r bis ergo euideter peludif q>bo:u5fratrûinfimul babita
tio cói'fqs puiuédi' vfus atqs lucro? cóicario inter eoe tacite fo
cietaté effe cótracta oemonflrat ? bec funt que notât 3Ôar.ff.
oe àdmi.tuto,l.tiriii ? meuiû.f.altero.? HÔal.C.côia vtri.iudi.l.fi patruus.C.qui tefta.f3.pof.l,i.?.l.cû opoitet.C.D bo.que
libe.?,l,rei iudtcate4.fi.ff.fo.ma.S5 é fucceffiue feòo vidêdu
an inter eos oium bono?intelligafptracta focietas ? fubfequêter indiuifoiio iudicio oia veniat equaliter oiuidéda 1 pié
ma fróte vr oicédû çp folû in illis negociationib9 intelligaf
effe ptracta focietas quarû lucra mutua cótracta funt.THon I t
aliaf.CTiâô quidé pzima róe pzobat" qz actus »'pli volûtarij
vt é focietas nô vitra ertendif çp ad actû tpfu3 erquo tacite i
ferfad volûtatif manifellationé.C jie vr.pio ma,l.ft.ff.ii cer,
peta.l.non ois ergo cóicatio lucri er quibufdl negociatióibua
pzoueniés non vitra arguit voluntatescontrabéde focietatis
gï in bis negociationibus quarus lucra cóicata funt. C S c t ì o
ad idé videt cafus in,l.cus ouobus.$.cû DUO argentari).ff. p
focio. vbi é erpzeffuì cóioné lucri er negociatione argentarie
pzouenientis non arguere focietaté cótracta effe in lucris alia
de pìouenientibus.CTXemo idé videfpiobari in oicta.l.ci»
o_nobus.$.fi fratres ? in.l.er parte.f.filius.ff.familia bercifcû.^n quib9erpieffum é çp retentio bereditatis fratribus cól
ter pzoueniétis pio in oiiiifo non oemonllrat per eos contra
«35 effe focietaté in aliunde quefins.C^ltio idé vr piobari
ejrcafu.c.cû cón'ngat.oe oecimus ?.c.cu oilectu6.oe capei, mo
na.?.c.audi'tis,ó piefcrip.?.l.i.$.5ulianu3.?,§.bocinterdicto.
ve in'ne;actuq5 pziua.^fn quib" eli erpieffus folû in eo actu in
telligi pzeferipta effe iurifdin'onéatqs cómoditaté ? quafi pof
feffioné cui9 qs babuerit erercitiû adeo vt er erercitio i vno
non inducaf quafi poffeffionis quefitio tonus ipfiua iurifditó
nis vniuerfitatécótinentis.^tainpzopofito ercóicati'one iti
cri vnius negociationis tanni folus illius cenfefinducta foeie
tas non auté bonoius vniuerfoius 1 bee ell opinio 3Ôar.qu3
itacozzoboio in oictis iuribus .Érqua videfin pzopofito ca
fu oicendu foze bunc fer iRicbolaum bee bona que fibi pzopzto nomine erpzeffo quefinit aut aliter cóparauit foanni fra
tri cóicare non oeberefiueer coi pecunia emerit cu res er có
mani pecunia pzopzio nomine acquifita cóis nófitfed eius fo
lui qui nominepiopu'o fibi emerit vt.o.l.fi patruus.? .o.§.al
tero.? in.l.penul.fi quisalteri vel fibi.? in.l.fi vnus er focys,
§.fiquidé vnus.ff.pzo focio.Siue er p;opzia ? boc eft clarum
S T U E ettaj er ea que folum ipfius ^oannis fueratlRes enim
M aliena pecunù mibi piopiio noie cóparm mea folum eli
,C.oe rei ven.l.fi erea.C.fiqs alteri vel fibi.l.i.cum fimilibua
3 n dubio auté er pzopzia pecuraa empta fiiiffe piefumitur vt
cóiter notatur in.o.f.altero.? in,oJ.fi patru9.? in.l.fi oefunctus.C,arbit.tute.f^uinimo oico qjquauio nó p fe folum fed
etias perfecte ? fic comuni nomine emerit non obliarne 0ÌU5
bonozu inter eos focietate.THibilominus er pzopzia pecunia
emiffe piefumitur cafus eli fingularis quem ibi. jßar.fumme
nota.C.pio fo.l.cum pzoponas.CIfeis tamen non refragantibus in ptopofita confusione contrarili ? veriuf arbitroi fo
re oicendu er pluribus.Clbzimo $ quaut's pzefupponatur
quedl bona per fer 'iRicbolaG empia piopiio nomine nibilomin9 erquo funt inter eii 1 oictu Joanne accatraffata cómu
niterqs pio illis catralla foluta oicendu eft er bac comuni acca
ftratione cómuniqs onerum folutione illaru oominius j o a n
ni fuiffe cómunicatus.JIle eli cafus fingularis ita in termini's
oicit ibi Jöar.C.oe omni agro oefeno.l.tura.Ii.ri.cuiue foi, malia verba funt bec.igt nota banc.l.contra fratres qui fecerunt fe tantumodo in emptionu inftrumétis nominari poftea
pzedia in catrallo oeferipta reperiunf eius ? fratris 1 fic cómuniter tributa funtfoluta.TBam per boc eli algs fratribus
Dominium acquifitumficutipfis quos teno: inllrumenti oefi
gnat^uod quidé ca ratione conoboio quia quamut's oeferi
ptio oe re alicui9 eo ignoiante in C3trafto nomine meo facta
fecutaqs tributoius pzo ea per me folutio in me illiua oominius non tranfferat.C.oe rei ven.l.folemnibus.C.oe oona.l,
fi functiones tamen fi in bis ambobus fcientiacum pacientia
Domini concurrat eiufdé ius in eins Dominio acqfiuiffe oicoz
cafus ell.C.oe oona.l.céfualis.CTSecundo illud idé euidenter arguitur er eo quia cum eoiundem mater cóiter in ter eof
dé bonoiuquoiundas oonationé fccir eo oeclaratofe conferreoin't quia voluit inter piedictos fratres queciìqs eoiuj bo
na effecóia cai quidé voluntati materne per inftrumetfi am
bo affenferuntcui quidé in oubioftandusell.C.oe oona.l.cn
piecibus.C.oe fai.I,fiquisoecurio.C.oe cótra.?commit.llip,
l.optima.Cus autem focietas cótractusfitqui mutuo er cofen
fu perfectionéaffumpfit vt fupia Diri ergo ellconfequens vt
per mediti matris oiganu cuius voluntati ifti fily affenferunt
videtur inter eos contracta focietas omnius bono?Xótract9
-.n.qui cófenfu perficifper medtü alterius oiganus interipae
partes erplicari potell.ff.oe confti.pec.l.qui autC3 .§.fi.cum.l,
fequenti.ff.oe contra.emptj.l.i.?fi.?.o.l.confenfu.ff.oepenis.
8.labeo.?.l.lin3.C.fi quis alteri vel fibi cù fimilibus. C T Z e r tio nec parum piefentes oecifioné cozzobozat q> pfumat" bue
Ìer fHicbolau ^uis abfente Joanne pluries cófeffum fuiffe
iter feipfos bona oia cé cóia.Cófeffio eteni g5uis abfente p te emanata pfumptionem aduerfus confitentem inducit.ff. oe
adul.l.capitequinto.in glo.ff.oe edi.edicto.l.quero.§.fi.vbi ò
boc eli cafus notabili's ? nota.ff.oe confeflis.l.certU5.§. fiquis
abfente.Cr quibus tribus potiffime euidenter ocmonffratur
omnium bonoium inter eos contractas focietatem fuiffe licet
circa multa alia infiftànt clari voctoiee oomini mei oominus
Albertus ? Dominus T^bilippus in boc per piius confulen
«es.lHunc vero videndu an pofito ereo quod poli contracta
ita omniü bonoium focietaté oictus fer ißicbolaus fuo pzopu'o nomine agere ceperit aliqua videaf er boc folo iter eoa
oiffoluta foa'etas adeo q» eades cómunicanda non veniar.£c
quidé oicendu er boc focietaté foluta non videri er nuobus.
G T ^ t i m o quia g3uis cu queritur oecontrabéda ab initio fo
cietate non fufficeret cómunicari folum quedam vt intelligatur cótracta focietas omniu3 per piediaa tamen cu agitur oe
focietate bonoius omm'u 0I15 conn-acta confcruanda fufficit q
dam poll communi nomine agi vt inrerdictos fratres fepius
acta funt licet ? quedl alia per vnus er bisfintpiopiio nomi
ne acta boc piobo.^iimo a rimili quia quauis DU agitur oe
vniuerfitateiurifditionisabinitioquerenda non fufficiat q>
vniuerfitas quefita intelligatur vnus iurifditionis folus actum
erplicari vt fupi3 oiri tu cu agif oe vniuerfitateqfita confer
nada fuffiat vnii folu actu iurifditióis fuiffe erercitatii vt ij5a
vniuerfalif pferuerdus é nobilis i.l.vna eli via.oe fcrui.ru.
pie,?Ll.fi llillicidiu.$.fi.? i.Lfi i pte.eo.ti.CScöo ides dare
#baf i.Wqa focietates preri^ff,^ focio. vbi é cafus $ fi poli
gets focietaté omniú bono? alùjd forine emat nomine p p w
illud cóicare cogif focietatj iudicto.fiEcce.n.cp epuie queda noie
npuo gerere cepit fociue polì peti focietaté vniuerfalé nibilominus fi qda coiter agi't focietas fepata non intelligifqm fi
fepata fozet illud focietas indicio cóicare nó cogeref oe cuiue
jprio eft ibi cafue.GTZertio g> bg pctue .ppzto noie celebzari.
Joanne ignozante pfecti fueröt.ßrgo in bie in eiue ßiudiciu
nó intelligaf fepata focietae qm focieta^ renunciatio per vnú
facta focio ignozante nó toll« quo minus qú ille feiuerit cp re
guncians qfiuit cóicare nó oebeat.ff.pzo fo.l.fed ? focius.^.ft
abfente:? in J.aetióe.foirimus.vfctf ad.f renunciare.Jgrbis
ergo peludif búc fer Tflicbolaum taq5 omniú bono? fociú ea
que .ppzio noie acqfiuit cogí poíTe ^oanní cóicare qz cafue eft
rotúdus in.d.l.cú ouobus.ffiinter fratree voluntariú:? ín.l.
vniuerfoc focietaté:? darius in.dj.fi qs focietatem ptrarcrit,
C H l t i m o fupeft videre re credit mentis p oictu fer
cbolaú emptis cantantibus tm in pioni filio? Dicendú eft cp
ft ipfa credira atq? vrozis fue. £ t qdé quoad cantantia in per
foni filio? dícendú eftcpfi ipfa eredita per parré filg nomine
empta ? eidé fuerint traditi cenfef ipfe pz filgs oonafle atqs
igif ea papua fibi filiue babebit fi Donatio ipfa p mozté aut
per emancipationépfirmationé accepit.C.famil.ber.l.filie cumfqJ.ibi ita intelligit 36ar.? idej.C.fi qs alteri vel fibiJ.i.C,
de oona.tfioe emancipatoe.ff.oeoonaJ.oonatióesin pcubinam.§.p:.C.oe Dona.inter vi.? vroloonationee quae pari
tee ? piene idé notaf in.l.queoo^fol.mar.? inJ.fi Donatione
X.oe collar.? in.l.cum vi?.Coe fideiuf,? no.36al.in aute.er
teftó.C.oe colla. Trarre aút viuéte talie Donatio eft nulla.C,
de inoffi.oona.l.g.cú fimilib^gif oñiú eo? credito? in filiú
nó tranriuit.ff.De acg.re.oo.l.nuda.jSuare cú penee fer THicbolaú remanferit eogif illa p fupzadtcta cóicare goáni ? nul
lam poífefiíoné quo ad ipfiue Joinis parte a filgs abuocare,
auté filio eadé nó tradiderit vñ filij nomé tifi in initio
noíauit fibi in veritate omum ? polTelTioné nó qfiuit oe caftrenfi peculio J.iJib.ry.? ita talia filio alTcripfit vi in peculio
babeat.lf.oe pecu.leJ.fi.? no.36ar.fT.oe oona.l.fi pz. Jfgttur
eo? cóicatio eft fratri.fjoání faeíéda cú in peculiú pcefiuj fit
? ad nutú cócedentjfitreuocabile.ff.oe pecuJ.peculiú cú fimi,
j^uo aút ad eredita cantantia in pfoni vrozis eft pfideranda
ci fni.C.fi qs alteri velfibi.l.multúintereft.cuiue oecifio fozmaliter eft bic gpfiquidémaritus viginti fuo noie emerit auf
Donando pecunia numerami rea vrozie efficif. pecunie aút
oonario nulla eft igif illa a marito eritrepetibilie vñ illa re
babíta p fer iñicbolaú eft $oäm cóicanda.Si aút emit mari
tue verefimulatútñ nomé vrozie eft in inftro appofitC:t«nc
qz veritae rei gefte potioz eftfimulatióeofiius vere apud ma
ritú eft igif cóicandum.Si i o maritue vere pzo vroze fua er
fua pecunia cmitttúcomum marito nó aeqrif qz boc ipfe noiuit nec vrozi qzfibinó potuit pp pbibitá inter piugee Dona
tioné.fdeoq; in oúij qfitioneille babef potioz cui poíTeíTio a
DÚO tradita éft.ita oiftinguif illa.l.fingularie.et ideo fi mari
to ipfa emptafinitradita illa pfratri omniú bono? íocio funt
cóicanda.éi vero vrozi túc pecunia pzo boc a fer TRicbolao
erogata nó in vtilitaté focietatj nec cafu foztuito fed mera vo
luntate tájp nó in focieta^ cim ? rationé pzo rata eft Joanni
pfratri cóicanda.l.cú ouobus.fp prt'um:?J.iure focietafl pzo
focio. £c bis oibue $ pcludit" arbitri in iudicio oiuifozio eas
partee effe oebere vt inter fratree equali pontone bona pia
etiá q p fer iñicbolaú^pzio noie empta feu filio? feu vrozis
eqliter oiuidat. f n focietate eni vna oaf regula vt fi nibil ad
poztióee erpITus fu ille eqlee intelliganf.ff.pzo fo.l.ft nó fuerint.infti,eo.§.? qdé fi nibil.oeo grae 2Lodouicue pontanue.
,
etii oecidif quelito gpfivnus er oictis
X p l Ö fratribus fepattm aliquid p fe gerit vel
aliquas empitones p fe tifi faciat.Sn impediaffPtietas omniú b o n o ? vel vniuerfo? q er qftu ? opa oefeendút oe qbus fupza oictú fuit. 'ffti fi quidé poft coiti focietaté
£dtcta boc facit'ignozante fratre Dieta focietas nó impeditur:
imo talia qftta cófratri cóicare tenef vt p$ fupza in pfilto oñ»
X.odouici ? infra patebit in.ri.parte pzincipali in qftionjbue
? latios in anta parte pncipali in pma.q.C&ut ante ? t^stá
e
focietatem talia fecit ?túecúilli fint actos indicantes potios
.animú contractefocieta^ Difibluende g? pbendi pdicti forieíatem merito nóintelliganf contraete pdicte focierates vt er
¿üdictis latius patet. 5"Sl'f talia ppzio nomine acqfita cú ertra
cim focieta^ fint comunican nó oebentJ.cú puob9.§.cú PUO
wgcnrarü:?.l.fi fratres pio focto.pe quo vide piene fupza.
CTS.ecúdo quero oirit 36al.in.D.additione oe qua fupza in
^n.buiue partis g? fi frater noie fuo ? pupilli negociatur pupiilHS poteft babereratú. ¡Quid fi pater gerebat vna negociatíoné puta mercantiá occeíTit relictie ouobue filgsvel eric
ouo fratree qui faciebant mercantiá oecelTit vnus relíctis filijs vnus er oíais fratrib9 vel patruusptinuet Dicti mercan
tiam cum pecunge ? trafico comuni ? nó apparet cuius noie
ipfe cótinuet.an fuo vel fuo ? fratrie vel nepotú cuiue note
intellígaturptinuare:bzeuiterDicendú puto cp aut ifte frater
feu patruue qui ptinuabat Dieta mercantiá erat tutoz vel cura
toz alreríue fratrie vel nepotú:? tune videf noie fuo ? fratría
íeu nepotú pdícto? ptinuare.ff.oe neg. gef.l.ni ? feruue.§.ft
víuo:qz a pzímozdio titulí poftertoz fozmaf euentue.C.oe im
ponéda lucra.Defcríp .l.i.? ar.fT.famil.berJ.fi filia.§.neratiue.
? J.actione.§.mozte.fr.pzo focio.TRcc oiftínguif vtrú er pma
mercantia aliqd puenerít vel er fepius reperita nä qz buiue
tutus eft gp id qö pofteafitloco pziou'e femp fubrogef .ff.oe
pig.act.l.cú taberni.in pn.fm 36al.in.dJ.fi patruue in.y.col.
facit J.poft mozté.^.i.ff.qú er facto tuto.?.fT.Deadmin.tuJ.lufóis.§.tutozé.?inJ.poft ooté ím intellectú.fT.fo.ma.? p36ar.
in.o.faltero.aut ifte qui negociaf ? Dicta mercantiá ptinuat
nó eftratoznec curatoz pzcdiao?:? tune aut ifte negociatoz in
bac mercantia nó gerit alia negocia cóiter fed noie fuo:? tunc
oicti mercantiá fimilif noie .ppzto nó cói oicafptinuare.l.ne
mo in glo.fi.cú.l.feq.?.l.plane.a prio fenfut?.Lberes focg:?.l.
actióe.ffi in rem.?.§.mozte.v.fed qö er re cói.ibi
? oolus ? culpa in eo qö er ante gefto pendet.ff.pzo focio:?.o.§.ft
viuo.facít etiá qz pfonanó 03 intelligi ertrinfecu6.l.fi ita iti—
pularas^.grifogonus.ff.oe vb.ob. ?.l.magis cú fimi.oe folo.
fßt ¿ta intelligo 35ar. in.d.Lticiú ? meuiú.§.altero.circa fines
tertie colúne in vbo tertio cafu qn oubitaf:? 36al.in auté.er
teftp.C.oe eolla. iQuodintellige nifi oenouo cófenfu appareat oe ato focietatis pbende. vt.d.Lplane. vbi cafus.Sut ifte
negociatoz quiptinuat oi'ctá mercantiá? nefcif cuiue noie cóti'nuet nec apparet oe aio pbende focieta^ inter eoe.Cófoeutt cetera negocia qoe cóiter remanferút ? ad eòe pzímoniuni
ptinentia cói noie gerere ? nó pzo fe ipfo folo:? tue róne cófuetudinieetii ifti mercantii cói noie ptinuare ac agere pzefumaf ar.l.vel vniuerfo?.fT.pe pig.ac.?.l.cú pelanionis.$.aft
nam.fT.pefun.inftruc.facitJ.poft ooté.fT.fo.ma.Pm aliú intellect qué ibi oirimue.Sld bee accedút rónee quae fupza pojiit 36al.in pzimo mébzo ? maríme boc,pceditqú lucra er ea
¿puementia pzo cói vtilitaté ponebat nó ¿tettando oe aio rcpetendi.Seeus fi lucra poneret fepatim pzo feipfo vel effent
aliquepiecture cp non comuni fed jppzto nomine negociabaf.
THon obftat.l.?"magie qz illud ve? nifi piectureappareant in
pziú nó obftat.§.grifogonus:qz illud ve? qñ fub intelligentia
pione ertrinfecue viciaret actú nóficaliae vt.d.l.poft ooté.
C u r t i ó qro nunqd focietae poíTit pbi cú mulierib9 ? oicé
dú t%cp ficJ.alimenta.$.fi.oe alime.ciba.lega.qö eft argurne
fu Pm 36al.in.Lrei iudicate.§.focero.cu3.l.er oiuerfo fo. ma.
.ff.ad qóné fratrúfimulbabititiú ? fimul oía cóiter faciétiú fi
cut faciút mulíeree ruftice aliq que ligoníjant ¿nterdú ?oia fa
cíút'vt mafeuli vt ínter talé mulieré ? fratré itelligaf tacite fo
cietas pcta fic iter pl'es frée mafculos Pm f mol.i.o.§.focero.
CiQuarto qro qd opaf focietae tacita q eft ínter vi??vrozé
vt.d.l.er oiuerfo.v.fieuti cu3focia fuit.oicit ibi 36al.cp nó eft
mi'noe pzioilegiata $ alia focietae erpzefta que eft inter aliae
pfonastvt p5 in Iittéra in.d.l.er oiuerfo. ^ u o d intellige fane
qz focietae inter v i ? ? vrozé eft Pm ea qoe babenf in.dJ.adnerfue.C.oe cri.erptl.bere.nó autem gp illud qö querit vir te
nearar cómonicare vrozi quo ad,ppzietaté nifi fozte aliud babeat confuetudo Pm ^mol.in.d.l.er oioerfo vel intellige quo
ad cotjjecationem beneficò erc^ptionis ne cóueniatur vltra y
facere pQjíit non autem vt vioiie bona in comune veoiant
cani marito nec tonerà vt »»¿.perniiti, oe confuetu, fm onm
aôal. in.o.Ç.fi focero.coniuncta.l.er oiuerfo.
CTiQuinto qro fuit pcta focietas inter ouos duratura p annu
quo? vnus pofuit pecunia * alter opera3 qui iuit vltra mare
p:o mercibus ? finito anno ? reddita róne ? foìuta pte lucri
oictus focius q opera ponebat ite? iuit vltra mare ad emendimi merces fuitcp captua in itinere? oia amilit.ßuerirur an
piculii3 fit eòe fup bac qóne oe facto interrogatus ita oiceba.
C T f c i i o v i oicendu oamnii qó ptingit oiao 3ndree quica
prua fuit in itinere cu oibua mercantya i oia pdidit vtriq3 fo
ciò? t i ad eu gï ad.Cantóiu cóiter fpectare.Ét piio,pb«iur
n i tpiuciiq? inter eoa focietaa anno ouratura pcta fuiffe attamen er quofinitoanno pecunia que per oictü antoru'ü in fo
cietate fuit collata minime fuit reftituta nec perita redimi? di
ctua Sndreaa poli annu er ea mercea emendo negoeiü oiao
Antonio partente ptinuat tacito pfenfu inter eoa focietaa renouari vi ,put in limili ot in locatole ? pductoze qz eo finito
tpe in repducta remanente tacite pfenfu er integro locano fa
itaintelligif. Ufte qnerif .§.qui impIeto:?.l.qui ad certö.ff.lo
cari:?.Uegé.C,eo.ti.i©ue locatio inter colonu ? onm focietaa
»ppellat.Lcu ouob9.§.fi in coeunda.lf.pio focio:?.l.fi merces
,§.via maioz.in fi.ff.locari.CSecüdo .pbafp ter.in.l.actione
»§.5té qui focietatéin tépus.v.g> fi tépua finitu ell.ff.pio foc.
vbi oicit ter.qjfifocietas in tépua coitafitfinitotpe libe? erit
recedere éfinitotpe focietaa intelligebaf ourare alias nó o i
ceret ? finito tpe libe? effet recedere cum piiuario £fupponae
babitu.l.oecé.oe ver.ob.lnó pót.oe re.inr.2i focietaa oura
bat g olnü qó oicta occafione obuenit inter amboe forioa v i
del3 inter dictu andrei ? Sntoniö equalif eil partiendü.l.cu
ouob 9 .§.qdl fagaril:?.l.fi id qÓ.§.idé celfue.?.l.Pm Julian«
i ibi glo.ff.pzo fo.C23ertio .pbafqt focietaa pót pbi nó folum erpzeffe:vt.l.focietate coire.ff.pzo fo.? cu i b i s interuenié
teffipularionevel pacto fori) focietate ineunt vt ibi oicit glo.
i eil ter.in.l.vt fit pzo focio acrio;?.l.n! cü petu babito f$ etil
tacite actus focialee erercédo vt p Jiac.oe &re.0ldra,? TRicar.^feilü.in.d.l.ricw ? meuiii.§,altero.oe admi.tu.?p eundem in.l,i.<§.fi qe boc interdicto.ff.oe iti.acniqjpziua,? p C f .
j B a r . ? 36al.in,l.fi patruue.C.cóia vtri.iudi.nl forietae pbif
folo pfenfu:vt.l.qui admitrif:?.LpIane.ff.pzo fo. ¿ k e r u o per
£dicta tacito pfenfu renouata videaf. Z n priü facit qz pmiffum ad tépua poli tépua v i pzobibitfiXin tépus.ff.oe teda,I.
ad tépua,C.er qui.cau.infa.irro.l.cû pzetoz.ff.oe iudi.?.l.mari
tua.C»oe .pcura.c.oe caufis.oe offi'.oeleg.c,nóne:oepzefump*
Èrgo cu ßdicto cafu focietas erat pcta oûtarat per annu poli
annii vi ^bibita merito queadmodû lucru qò er oicta negociatione pueniffet tag? ertra focietatéfuiffet ppziu oicti S n dree.l.cu ouob*.§.cum ouo argétarg:?.l.fed nec esalienum.
¿flberito eodé modo piculum futi effe 03: vt.o.§.qdl fagaril:
?.l.fi vnus.§.?.l.omne esalienum:a prio fenfu:?.l.fi id qò in
pzin.ff.pio fo.?.d.l.fi patruus:?.l.fociü qui in eo,$.poll mozté
? in.o.§.altero. CSecundo ,pbaf qi oictus Andreas in fine
anni reddidit rationé adminifirationis oicto Antonio fibiq5
fui parté lucri foluit que redditio róm's cu folutióe lucri indu
eie pfiiptioné folute focietatf.l.tldiu.C.pio fo.l.actóe.ff.eo.l.i,
.C.vt actóes ab bere.? p bé.inripi.zfeerito fi oict'andreaa
finito anno aliquas emit mercltias fuo noie emiffe pfumitur
vt.l,? magis.ff.oe folu.nec alias fibi intelligaf pfona ertrinfc
cus.l.fi itaftipulatus.§.grifogonus.ff.oevb.ob.CTÊt fi onbi
tatur er qua pecunia emerit pfumiferppzia.l.fi oefunctus.C.
arbt'.tu.l.fi ventri.fin bonis oe pui.cre. % n boc tu recurrendum eli ad piecturaa fm 36al.in.d.l,fi patruua merito periculu 05 effe fou.l.fi vnus.§,fi vnua.ff.pjo foc.vbi cafus Ijipfa
ratio adminillratióis enl focietate curante fi focieiati erpediat reuideri poffit fm 3ßal.in.d.l.tldiu.puta fi petaf vt reddatur ratio adminillratióis curante focietate vt pferat in cói
eozpoze reliqua.ßtficnon ad oiuidendum fed conferendum.
C Serrio .pbafqz tidia focietas manet q>diu pfenfue partii»
integer pfeuerat.l.tldiu.C.pzo foc.inlli.eó.f ,manet.Sed poli
annu non apparet oealiquo vtriufq3 ptis pfenfu ccclaratiuo
focietatj merito poli annu inter eoa nó erit focietae.grgo pe
riculu ad oîctû antoniü ßrinere nó poterai*.«,o.f.qutdä fa*
garÌ3:?.o.f fi vnu3:?.o.§.fté poli mozté.?ficp5 3» bec qflto
reddif fatis cubia,(TTfbzo cuius in decifione faluo femp feniozi pfilio cú er púcto recte intuendo nó appareat an ourlte
anno pdicto quo ourabat focietas inter oictú andrei ? 23ntoniú oicte merces que perierút empte fuerút ? fifr perierint
£ln poli oictú annú vi ita poffe oici aut oicte merces ourlte
anno pdicto empte fuerút ? fumiti curante eodé anno perierunt aut curante anno fuerút empte ?poll annum perierút«
1 fic nó erat erpeditú negocíú qó in focietate vertebatur aut
poli annú fuerút empte ? fimilif poli annú perierút.? fic negocíú qó in focietate vertebaf erpeditú erat:? ille vt puto eli
cafus noílerppjte in quo oictus Sndreas traficauit per mare
per annú ? redtjt cú faluaméto ? cú mercatgs in menfe ^ulü
? védídit oirtas mercantias ? in menfe Slugufti reddidit rationé Antonio ac medietaté lucri fibi pfoluít ?ficerpeditum
erat negocíú qó in focietate verteb3t"? vt puto I5 er púcto nó
appareat merces q perierútfinitoanno fuerunt empte ? pollea perierút.GTlfbzimo cafu qn oicte merces que perierunt
Durante anno focietatj empte fuerút ? curante eodé anno pe
rierút ? túc nó effet oubíú g> periculú fuiffet cóe quéadmodú
? lucrú fimifr fuiffet cóe.l.cú ouobus.«.olna fatalt'a:?.§.gdl
fagariam;7.l,fi id qó.§.idé celfust?.l.pm fulianú.? ibi glo.ff.
pzo focio nifi aliter fuiffet puentú vt crii effet periculú:qz túc
puentio ferulda effet.l.que fojtuiris.C.oe pig.ac.c.i.oe cómo.
?.c.tj.oe oepofito.?c.<rSecúdo cafu qñ curante oicto anno
dicte merces empte fuerút eodé tñfinitoperierút.?fienó erpedito negocio qó in focietate vertebatur ? túc ipfa? merciú
periculú cóe fimilif fuiffe intelligaf nifi culpa polììt aferibi qi
fimilif lucrú qó er eis^ueniffet fuiffet cóe.l.acrióe.ffi in rem
certam.vbi cafus ? in.|.mozte.? in.Lve?.§.in beredea.ff.pzo
forio.facit.l.beree focij.? glo, in.l.nemo.eo.ri. 1 boc intelligo
vt Ciri nifi culpa foctj olnum accidactíqz túceiue 03 effe qui
culpl fraudé colúue cómifit.l.cú ouob9.§.fi in coeunda.§.ol
na,?.§.qdl fagaril in fi.?.fp priú oe illo,§.fi.?.l.nó ob earn
rem:?.l.? ídeo.ff.pzo focto.CSociuaji.terief ce fraude.l,rei
cóie.ff.pzo fo.ee oolo latiozi.ee lata culpa,l.cú ouob 9 .§.venit.ff.pzo fo,? etil oe leui.vt ibi per glo,?.Lforiua focio.eo.ti,
1 ínlli.pzo focio.$,pe.nó aút tenef ce leniffíma:vt.o.$.penul.
?.d,l.focius focio.? per 30al, piene in.d.l.que foztuitis.C.oe
pig.act.? ideo forio imputaf qui feruú per loca piculofa mifit
? ipfe períjt vel ñaué per aduerfa tépoza nauigatú mifit.ff.de
reí ven.l.petitozio.gjut in minus idonea nani merces ¿mpofuerit:autfinegubernarione ñaué in flumé miferit auti'nuito
' focio aut longú fecit iter cú .ppínquius facere poteraf.l.J'rem
qritur.f.i.ff.locati.vel onerauítmulú velequú nimio onere
vel nimio itinere,ff,cómo.l,fi.ff.locati.I.qui infull.§.q mulaa
vel íeruú vulnere curari nó fecitivt.ff.ad.l.aquil.l.qui occidit
»§.fi.ff.oe edil.edic.Lqó fi nolit.§.culpe.l.ab boftibus.§.fi vir
iff.fo.ma.aut aggredif negoeiú infolitú.Cll.n.qdam culpa infolt'ta aggredi.ff.de neg.gell.l.fi negocia abfentisí? per 36al.
in,d.l.fi patruus. CTZertio cafu qñ merces pdtcte poli annu?
fuerunt empte ? poli annú pzedictú perierút:?fitfinitoanno
quo ourabat focietas ? erpedíto negocio qó in ipfa focietate
vertebaf.? túc aut erpzeffo vel tacito vtriufq3 partis cófcnfii
aio focietatj pfeuerande oicme Andreas emit oictas mercea
que perierút qó apparere potell fi vbis erpzeffe oirerút vel
tacite er actib9puta qz Andreas cói noie feiente ? patiéte o i cto amonio oictas merces emiffet:vt.l.qut parif .ff.ml.£t in
fimili oirit 36al, in.l.fi patruus.Ccóia vtri.iudi.facit.l.qui ad
certú.ff.loca.?.l.plane.ff.pzo focj? boc cafu fimilif piculú erit
cóe nifi aliter puentú effet vt fupia. S i i o oictus Andreas fi
nito oicto anno ? negocio abfqj erpzeffo vel tacito pfenfu c i
cti a'ntony eo ignozate oictas merces q perierút emit.?ille
eli cafus noller quo cafu ce iure arbitroz folum ad ementem
•defl ad eú in cuius pfona piculú venit olnú ptinere ? per có
fequés ad oictú andrelmó aút oictú antoniúvterpdictia
pio bac parte rónibus dare cemóllraf ? etil $baf er quo in
petu Dicte focieta^ tépus limitatú appofitú fuit infra qó oebeat ourare focietas imediate eie adueniente ipfa cíes pzo
bomine interpellauit:vt.l.magnl.C.oe pben.? cómit,llip.?.l,
fi ex legati cl.lf.oe ver,obli, S i pio bomine interpellauit et
ioterpellatione oiflbloif fodetastvt.l.actione in pn.i p SBal.
in.l.tádiu:g i c CSecúdo etiá pzobaf qz bonú eft argumétú
oe re ad tépus.l.miles ita.S.qó oidmus oe tefta.milu Èrgo
quédmodú fi aliemos rei focietas eft peta ? finis negocio un
poittusfitfocietasintelligif oifloluta infti.p:o focio.^.^ej ft
alicuiusit.l.actione.f^té fi alícuius rei.ff.eo. £rgo idesfiad
certú tépus peta eft focietae vt in cafu nío tpe intelligifoifio
luta.iBon obftat ter.in.l.fté qritur.fqueimpleto.cú alija íu
pía allegatj. CTUbumo qz ille ter.loqtur in ?ducto:e qui vte
baturfcdiopducto fetente ? vidéte locatoze quo cafu intelligif
facta tacita recóductio. Secos fi locatoze ignozáte re conducta
pductoz vtercf qz túc nó vi facta tacita recóductio.l.qui ad eer
rum in fi.'ff.loca.£tita vult .T&ar.in.o.§.qui impietosii cafu
aútnoftro nó pfupponitur in púcto cp Iciente oicto antonio
«Hndreas eius pecunia vfu3 fueritzimo pecunia .ppzia potius
iplum Síndream vfum fuilíe ? eius ,ppno note pfumaf vt IR
iuribus fupza allega tj. Í L Secundo qz er quo onium pecunie
oteti antonq per cómiíTíoné feu confumptioné tranftatú fuit
in ipfu3 /Hndream.vt infti.oe vfufro.§.?ftitu$:<z infti.quibus
alienare licet vel nó.§.núc admonendi fumus periculum eius
fuú fuit:vr,l.incendió.C.ft cer.pc.?.l.que foztuiij.C.oe pig.act.
nó eftficin pdío vzbano Velruftico in quo eft oiuerfa ratio
mérito «zc.CZertio qz ille teic.loquif in locatióe re? ímobi*
liom in qbus recóductio tacite oz facta.Secus in locatióe re?
mobiliò in qbus nó intelligif reconductio tacite facta vt oicit
ibi glo.ozdi.circa fi.in.o.§.qui impleto nififitpfueta Iocarí:qz
túc pzefumif oñium pmilTiirú Pm 36ar.ibi qó oictú 05 intelligi qú pfueoerunt pjiufj5 elíet locata buie vt p5 ex eodé que
pfuetudo in püao nó pfupponif videlj $> pluribus annis fuerit renoujta foríetas inter oictú Andrea ? antoniú merito
nó eft cafus nofter.C^uarto qz.o.§.qui impleto.loquif f m
36ar.ibt circafi.qñlocatoz patii pductozé remanere in fundo
eo tpe quo erat ad cultura agri aliqd operandú.Jdeo vt ourarec locatio pati pfumaf q ró nó ita vzget in eo q patif finito tpe lociú retiñere pecunia cóem 1 nóftatimfacit cractioné
vt videaf renouare focietaté etiam tpefinitoin qua poterat
elle mains piculú vt in facto coenit § in recóducuone fundi
mtruo otueriom ius Ihtui oebeat. 'iRemo.n.píumif oefere
re cutora fui agri afs fuú iactare pfumercf p.l.có oe indebito.ff.oe^ba.©uptr.n.iactare loó.CC|bHnio qz facer« fundum fuú deteriozc pp fterilitaté.CSecúdo qz pderet frucius
qui in fundo nafcerenf q rónes non militant in pecuniatvt.I.
nómis.tf.oe in lité iur. CTfbieterea in pecunia pót vertí pe >
riculú aie pfentíédo ípfam poertiin mercantias.lxxxvitj.oi.c.
eiciens oñs fozas ? etiá admílíionis eius vt ex púcto psíi ¿n
facto euenít merito non ita er patientia videaf pfenrire vt in
pdio ne patientia indocat pfenfum ad fui oánó.l.inuitó.ff,oe
fertvz.pze.qué ter.allegat ^nno.in.can 16encfi.de ele.j&uod
in re graui ? onerofa nó pdicere nó babef pzo pfenfu ? porilfíme locú b3 in cafu nío in quo nó .pbaf feia oiai íHntoníj
nec cp noie cói gelíerit.CSecúdo nó obftat ter. in.l.actione
qui foeieraté in tépus in ver.g>fi tépusfinítúeft libe?
eit recedere.Cl£»imo qz ifta vba oenotant potius factuj 9
iuszna ptinuando iftú ter.cú pcedéti boc modo intelligi 033»
fupius ¿n.§.pcedéti q incipit labeo aútiurifcófultus oirit.q» fi
vnus ex focgs renódauerit focietati eo tpe qno ¿nterfuít foco
nó oirimit focietaté vt fi emimue mácipia in oicta alias inita
focietate oeinde mibi renúcies eo tpe quo vendere micipia
nó erpedit boc cafo teneri te pzo íocio ¿cuius aie 1 ró eft qa
negociú fup quo peta erat focietas finiiú nó erat.^deo intern
peftiua erat renúciatio.©emú fequif vliculus bec ita accipié
da funuqui oicit bcc ita accipienda funt fi nibil oe boc in coeunda focietate puenit. "gfcoftmodú fequif.f.f té q focietate}
in tépus qui.§.oeclaraf per pcedenté ? q oicit cp ft focietas
in tépus peta eft ante tépus renúciando fociú a fe nó fe a focio hberar.Semií fequif ver.q> fi tépusfinitúeft q oicit cp ft
tépusfinitúeft libe? eft recedere qzfineoolo malo id fit qui
víiculus occUraf p pcedété.§.labeo.vbi oictú erat a¡ fi vnos
er foegs renunciauerit focietati eo tpe quo intereft focynon
oirimi qz negociú ad qo focietas peta erat expeditú non erat
túc tiitépeftioa eli renüciatiow ideo renunciaos (enei actione
pzo focioftnibil oe bocio coeúda fonetatepuenit.Siaútcó
oenit Pt qz focietas peta eft ad tpsfinitotpe g>túcú<p foco in
terfit noi! recedi a focietate oe facto qz negocia expedita non
erantzputa ni ooráte focietate emimus mancipia q vendí nó
erpedit fociòfilefitépus eftfinitúgjtúcúqj fozte interfit nó di
nidi nec vedi ipfò mancipia eo tpe tñ libe? eft ab ea recedere
1 oiuidere oe facto ipfa mancipia ? ea vendere qzfineoolo
malo id fit ? fic loqtúr ille ver.qñfinitotpe ourabat negoció
ad qo focietas peta erat ? cóio re? empta? ourante focietate
quas túc védere nó erpediebat.-z bec erat ró oubitádi in ilio
ter. 5 n cafu aút nío vt ex púcto patet negociú ad qó focietas
erat peta erpeditum erat 1 merees vendue 1 paro lucri oicto
antonio aftígnata merito nó ptingebat oubitatio vt ei oe fa
cto libe? eflet recedere qz iá recelTum erat 1 cóicatio merciuj
nó ourabat qz védite erát 1 negociú ad qo peta erat ad tépus
focietasfinitúerat filr 1 t£s in focietate appofitú expeditom.
CTSecúdo qz in cafu nío ex quo Andreas in fine anni quo
ourabat focietas er puentione reddidit rationé Sintomo ac ei
lucri parte pfoluit tacite videb3f velie focietaté vlterios non
reintegrarúqt in eòe collatio 1 eius qó alter fuplocraf nó red
dita ró faciút focietaté pfomi vt oicebát á^ldra.-z SSar.in.d.
4,riciú 1 meu1u4.aUero.oe admi.tu.Jn cafu aút nío crat fini
tú tps erat etiáfinitúnegociú ad qo focietae pcta erat fimirr'
reddita ró i fine tpis ac lucrú reftitutú q oia fimul peurrebár,
¿Iberito quéadmodú pria bis faciút pzefumi animú focieta ^
pbende. t¿odé mó ep bec faciút pfumi pria eú prio? eadé fit
názvt infti,oe bis g font fui vel alie. iur.§.videam9.ff.eo.l,t,
1 infti.oe tute.in pn.CZerrio qz fepenumero verba in iure
impiopzianf vt oieamus recedere ab eo qó nó oorabat ficut
in fifi in vbo oefinere 1 in ibo amittere:vt.l.fi.ff.oe euic,? in
verbofinirizqiqó núcp incipit oí finiri.l.ft efneus oe pdi.olj
tàm.'tìó obftat tertiú argumétú vt tacito pfenfu intelligàr fo
icietas renouata qz in cafu nío vt er pdictis p5 nollos oeqj eji
pzelfus ne® tacitus vtri'ufq3 ptis pfenfus interuenitámo potius oiflenfus vter pdicQ clare oemóftratú eft merito ic,
CTSerto qroviten9 occurrit Dubitano DUO frés feu patroos
?«epos poft mozté pzis remáferút vn9 minoz 1 alter maioz.
àtòaioz gerir negocia cóia portea ille minoz maioz factus inci
pit lucrari ex opa 1 induftria fua 1 filr ille q erat maioz 1 pti
noe erat folitue gerere negoda vrriufqs.^ta etiá facit ad pñs
qz oictue frater pmus feu patroos adminifti atzita locrú altenus fris feo nepo^ficut1 luú 1 pzo cói vtilitaté ponit I3 foztc
magis in fuá pp familia qui fozte maiozé bébat.? fie die fra*
ter fecúdus lucra q faciebat cóicabat 1 oabatilli fratri pzimo
1 ille fraier pmus oe lucris vtriufcp fadebat qó fibi videbaf»
Ì T ^ o d o oobitaf an inter iftos itelligaf pera focietas adeo
nó qraf fi vnos plos fuerit lucratus § alter qó nó pftat ali
ta- oeintentione. CTSeaido oubitaf an illud qó ipfe pmos
frater plus expend« pzo foa familia oebeat fibi imputare an
vo oebeat cómuniter aferibi quafifitcontrada focietas vite«
C C i r c a pmú oubiú facit qz er quo ille frater pmus pfneue
rat effe negocio? geftoz a piincipio vtriufqs me§ ille frater
fecúdus aligd lucraref 1 fibi aliqd cóiearet vz potius facta có*
munto er eadé ci cp er noua qz a ptnozdio tituli pofterioz fot
matur euéfus.l.i.C.oe impo.lucra.Defcrip. facit.l.fi.C.oe DO^
^mif.i nibil.ff.oe in ré vfo.vbi I3 ejmeus ootans fiue mater
fiue frater fiue patruus ootádo alias pfumebaf faooze ootis
oonare tn qn erat negocio? geftoz nó pfumebaf oonare fed
aio gerédi negociú neptis vel fozozis cú a pmozdio tituli il*
vt fupza.^uto q> in bis multó attendanf piecture:qz vt oidt
36al.iu.l.néfenius.tf.oe neg.gef.^n bis qdepédét ab animo
multó va lent cóiecture.l.ft có auró.lT.oe folu.-z.d.l.néfenius.I.
^cula.ff.De,pba.l.ool0.C.De oolo.Ét talis pfumif mens qlis
i r acnb9oemóftraf vt fupza piene oictú fuit in bactertia pte
pncipali 1 et i l in fcóa pte.? ideofifrater fecúdus qcúq3 acqrebat pferebat fratri fuo pmo feu patroo 1 ipfe frater pmus
feu patruus idc faciebat fcóo frani oe fuis lucris? cói ooie
lucra vtriufqj in cóem vtilitaté erpédebat. £ t ita p molta tpa
facerepfueuerút nó reddita nec reuifa ratione oe eo qó alter
fuplucrabaf intelligif peta inter iftos focietas adeo cp oia acq
ftia et bis ogíb'feu artificias vel induftrgs vel aliter que có"
fucuerunt boc modo cóicare intncejmodo piedicro crunt coia
pio equis poitionibus non attento gp babita piideratione ali
qua gp vnus plus lucrefqJ alter vt piene p5 er oictis fupia i
bac pte marime p ea que oicnnt 'ifticar. malusa, oe 3re. ?
3Sar.in.d.§.altero.adeo qj fi ptingat cp vnus er oictis fratri
bus puta foite frater piimus feu patriius cu pte fui lucri eme
ret aliqd fuo nomine erquo pecunia er qua talis emptio fuit
facta oebebat elle cóis p piedicta/flludtale empmm vel cói*
cabitur velfaltem pzo pte reftciet alterifratri in oiuifione me
ditarem pecunie ad quod facitquod otcef infra in quinta par
te principali in pzima qnellione.
iE" Circa fecundam qónem qn plus eli erpenfum fi victu cói
pio vno cj5 pio altero qi foite vnus nó babebat familiam ali
us vero babebat vel vnus maioiej q; alter nunqd quatenus
plus eil impenfum p vnum cp P altei um pzo familia fua pof
fit repeti,Si ille qui non babebat familiam rei minoiem ba
bebat erat minoz puto gp poffit repetere ne alias videaf oonare quod ei non eil pmiflum.C.fi ma,fa.l.fi.§.fi.ft. oe mino,
Irin caufe.§.3tem relatum vbi oicit ter.Si muiozcircüfcript9
focietatem coierie vel ét oonatioiiis cä nullam eile focietatem
ad boc facitqi nedum gp minoz intelligai oonare alteri alimé
ta.^mmo fi pzominoze plus equo p alium impenfum eil non
pót repeti ab impeiidente.l.officio.?,l.ius alimentomj.ff. vbi
pu.edu.oe.Si vero vterq5 erat minoi ? ille qui babebat fa*
miliam ? ét ille q non babebat vel babebat minoié ? liab.it
in cói victu ? in eadem oomo ad vnaj menfani.C 3 11 id qö
plus eil impenfum pio familia vnius g5 pio familia alterius
polfìt reperi i boc varie fueruntopinióes p id qo oicit 38al.
in.l,ft patruus.C.oe neg.gell.? iiU.fi.C.oe colla.? in.c, fi ouo
fratres in cói cafa poli moité patrie remäferurit.oe fratribus
nouo bene.inuelti.vbi oe boc oicit effe ter.fingularé ? vnicu
in iure, ^uare illa qó oependet ab intellcctu illius ter. ? tfia
qó indiget sltiozi indagine ideo oe ea oicemus alias infra in
boc opere piene qd fentiamus in vigefimatertia queftione.
c
'§rca q u a r t a m pattern E q S l
ter interfocios poitióes focietatis fuit faciendeXó
elude aut inter focios cóuentum eli erpielTe quaiiter ptes iocietatis fiant.3ut nibil eil puentü (5 pcta eil loctetas 1 oe poi
tionibus inter eos liendis nibil nominatim actum eil aut pcta
eil focietaspzo bispoztionibus quas vnus er foeys arbitrato
tur Sut pio bis poitionibus quas tertius pllituerit.C TJbiimo cafu aut nominatim puentum eli vt pozrióes loctetans eq
fiartt ? tunc puentio feruanda ell.U fi non fuerint. in pzin.tf.,p
focio.vbi cafus eil puenmm vt qs ouas vel tree pies babeat
alter vnam ? tunc V5 oict3 puentio in focietate fi mö alius qd
plus ptulit forietati vel pecunie vel opere vel cuiufcunqj rei
cä alterius ? foite aliter non 15 puentio piedicta ea róne qi fo
rietas ed quoddam ius fraternitatis ?13 alias pacta tollerentur inter pbentes bic tn repiobanf.ff.oepofiti.I.t.§, fi cóuenit
.ff.pto focio.l,fi non fuerint pumo rnfo inlli.e.§.ilIo.Hel fo:
te vt ait aibericus non v j puentio focietatis vite fj iure par t o r i i ) vt Joannes fubaudiunt marime licutalibi.ff. oe p.
emp.l.fundi.piima tu fnia placet 330111 in fumma.C.p focio.
in.§.in focietate.jfdem 13 glo.in.d.l.li non fuerint.piio riifo.in
verbo focietati.in fi.CÉut eil puentom vt nullam ptem oä
ni alter fentiat lucrum vero fit cóe? tunc aut vnus pofuit pe
cuni33 ? alter opam vel mirtim pecuniam ? opam.Ét ille qui
pofuit opam puenit vt alter oanum fentiat lucru3 vero fitcóe
?tunc plerunq3 tanta eil indullria focij vt plus focietati pferat q> pecuniam fi folu6 nauiget folus peregrinef folus pericula fubeat tale pactum V3 ? feruandum eft.l.fi non fuerint.f.
ita coiri.ff.p focio. T&cc tale pactU3 fapit vfuram na tata erat
opa illius qui pofuit folam opam vel mirtim pecuniam ? ope
ram pp fuam induHriam q coiiefpondebat pofitioni quantita
ris pecunie er altera pte poftte vt p3 in.d.§.ita coiri. ibi ita oe
mö valebit vt Sabinus feribit fi tanta fit opa quatö ? oänu,
eli. Érquo inferi cp I3 regulariter qn eli pcta focietae in qua
vnus ponit opam alter vero pecuniam pierium ope intelligif
effe coiiefpondensinterufurio pecunie non ipfi foztt vt.l.cum
twobus,§,fi in coeunda.ff,p:o focio.tn piedicto cafu ipfa opa
conefpódet foiti ? inrerufurio pecunie qn aut opere pofite er
vna pteintelligantur rndere interufurio pecunie pofite in forietate et altera pte ? qri intelliganf coiiefpondere quaniitati
pofite er altera pte ? fic fojri. ^ndubio oic cp ope intelligunf
coiiefpondere interufurio petunie pofite er altera pre vi.ff.,p
focio,i.cum ouobus.^.ii in coeunda ni aliqii opa co:ieipondet
fozti qz plerunq5 tanti ell opa quati ell petunia pofita in locie
tate ? fic opa plerüq5 conefpódet foni vt.d.§.ita coiri. g£Juod
qn fit qi buiue certa regula oai i non pót arbitrio boni viri re
linqnendum pnto infpecta opa polita er vna pte indullria pe
riculo pfone ac longo laboie puta fi folus nausget folus peregrinef folus fubeat pericula ? longos fudozee ? infpecia qui
tifate pecunie pofite er altera ptc.l. fi focietatem mecum.ft. fi
focio,?.d.§.ita coiri,? bec funt vtilia fcire.iRam fi ope polite
in focietate coziefpóderent interufurio pecunie 1 finitafocieta
te nibtlfupeft ? lie non fupell capitale vel cafu oia funt peremata.^lle q pofuit opam tenef ad oimidia5capitaUs vt.d.§.
fi in coeunda.? boc cafu intelltgo 36al.in.l. fi patruue.C. cóla
vtri.iudi.3ut ope polite in focietate coirefpondct pecunie po
fue in focietate er altera pte ? fic fozti ? tue qcqd fuperelt cóe
effe 05 qz bec eli natura focietatis vtficutilucrum ita oanum
ambo fentiaiu vt.d.§. qdam fagariam in fi. ? io fi non fupeft
nifi pecunia pofita er altera pte ? lie fozs vnius vel pars illius pecunie ?ficfolum pars loitis fupell qcqd fupelì inter am
bos focios oiuidi 05 ? idem i l i acfi quilibet poneret pecunia.
S i enim iile q ponu opam conefpondentem fozti pdidit ope __
ram puenietis gp ille q pofuit pecuniärn folum cóicec ea5 ? ite "
illa pecunia que fupell oiuiditur ? fi cafu oia line concremata
quéadmoduin ille q ponitoperam pdidit earn totani, ¿¡ta die
g pofuit pecuniam earn coti pdidtt ? ita vult glo.in.d.i. li non
tuerint.in verbo folus.aliae fequeref abfurdum cp vnus toru
pderet ? alter nibilp.Lfi id qó in piin.? ui.§. ^tem celfus.ff,
fi iocio.i? oictum.§.qdam fagariam. ? bec puro vera fi opa
pofita er vna pte coiiefpondebat roti foiti pofite er altera ? i
terufurio fonie, £cemplum ouo jnerunt focietate^ Duratura
P triénium in qua vnus ponebat opam alter vero pecumam
puta cérum. ^llc aut q ponebat operam erat adeo indolii iofus ? tot piculis fuam pfonam erponebat cp in fine triénij ta
ta erat opa que coiiefpondebat viri boni ai bario ton lozti 1
interufurio foztie.Si aüt opa non couefpondtbat tori ioni fs
ptifoztis ?interuiurio loitis. £iéplum in fine trie'ny opera
erat tanta que coiiefpondebat coti ioni ? interufui 10 pecunie
¿Bbodo focietas ourauit folum p biénium qz vnus erfocijs é
moituus vel oia infinebiénij funt pcrem^ta tunc idem iuri3
eli oe pte quo ad parte qò eli oe toto quo ad totum.l. que oe
tota.ff.oe rei ven;?ficquatenus opa conefpódet parti fozris
1 interufurio pecunie oe illa pte foitis cui conefpondent ope
re poiiceer altera partefiatilla oiuifio ? idé ludieef gp oietum
eli oe tota fozte qnope coiiefpondét tori fozti oe alta aut par
te foitis iudicef idé qò oietum eli oe tota foite qn opere non
coizefpondét ioti foni f5 interufurio pecunie ? iftud vr eqnum
que eqtaspotiffime in locietate puenit obferuaricus focietas
inflar fraternitatis obtineat ? fiimam rónem in fe osptinere
,l.vep in p2t.ff.p10 focio. lèoc ét vr arbitrio boni vu i pueni
re qò marime in iudicio focietatis obferuaf.l.focietates pbu
tur.l.focietas.?in.l.fi focietatémecum.?.l.qd enim.ff. fi focio.
atq5 iuripfonum.Cum idem iudicari oebtat oe parte quo ad
partem qò oe toto quo ad totu3 vt.d.l.que oe tota, filt er bis
p5 non obliare fi oiceref impofiibile elle aliquo cafu operam
polle coiiefpondere foni ? interufurio fouis.Cu nemo in pn
cipio focietatis poffit effe tam oiligens ? virtuofus vt opera
fua conefpondeat foni alterine.iQuia I5 a pu'cipio nonfitpof
fibileoperas focij cniufcunq5 oiligentiffimi ? Iludiofi bois coi
refpódere coti foni ? interufurio eius vt er fe p3 tn potell cé
bó tam oiligens ? indullriofus ? vitam fui tot periculis erpo
nens putafifolus nauiget folus peregrinetur folus pericula
fubeat cp fua opera quafi in principio conefpondeat interufu
rio pecnnie ? parti foitis ? traete tpismaion'pti foitis ? eiue
interufurio ? ifinetpie tori foiri pofite er altera parte ? eiue
interufurio, Tjèonamus eli pcta focietas ouratura p octo annos vnys ponit cernii ? alius opera ? indullrias fua.^umo
b
anno focietatis acceflít p mercátgs vltra mare ? redtjt adeo
cp feeeruntmarimú lucrú pjincipaUfcr piopter induftriam i
óperam i periculú quo fe erponebat ille focius qui ponebat
operam in focietate licet opera fua non poìTit effe tanta que
in piimo anno poflì'c toti foiti ? eiue interufurio refpondere
tamen poteft parti fonia ? eius interufurio coiiefpondere ?
vlterioii tempojecum iteruin accederei vltra mare pio ipfio
emendis ? vendendis mcrcàtys conefpódebit opera fua i n terufurio foitis ? alteri parti eiue.Cus plus oe opera pofue
rit quando bis acceflit vltra mare ? fuam vita pluribus erpo
fuit periculis cp quádo femel tantum ? inflnetempoiietantú
fuit operatus ? tot periculis i fudozibus fuam erpofuit perfo
naj cp opera fua conefpondere potent toti foiti ? eius intera
furió.Ét ex boc infertur cp tìcontraximus focietatej tu ? ego
ouraturam puta per octoannos in qua tu ponebasopera5 ?
induftriam ? ego ponebam pecuniam cú boc pacto g> oánus
elTet meum ft quod contingeret lucrum vero commune vt.l.ft
non fuerint.§.ita coiri.ff.pio focio.? a principio focietatis cafu omnia funt concremata vel nauis periculo oeperdita tempoie quo opera tua non coiiefpondebat toti fojti fed parti ?
interufurio eius pio illa parte foitis cui conefpondebant ope
re iudicabitur idem quod oictum eft oe toto quando toti folti conefpondebátopere pio alia autem parte foitis cui opere
non couefpondent fed folú eius interufurio iudicabitur idem
quod oictum eft oe tota foite quando opera coiiefpondebat
folum interufurio pecunie ? non foitis cum idem fit oe parte
quo ad partem quod eft oe toto quo ad totum ? iftud yidetur
equilTimum ? turi confonum.Tñam fi oiceremus exquo inter
uenit pactum piedicmm g? oamnum efiet meus lucrum vero
commune licet a piincipio cafu foituito'omnia fint concrema
ta tépoze quo opere conefpondebatfolum parti foitis ? inter
ufurio totius ? non toti foni tamen totum oamnú oebet efie
meum quia ita conuentum eft.iñam tenendo opinione quas
tenet gfan.l.fi non fuerint.piimo refponfo in verbo focietati
infine? aso.in fumma.C.eodem in.§.in focietate. SJftud pa
ctumeflet contra naturam focietatis que claudicare non oebet i per confequens non valeret vt oictis iuribus vt ergo
va lea t opoitet cp opera ? induftria coiiefpódeatoamno ? p
confequens interufurio ? foiti vt.o.l.fi nó fuerint.§.ita eoiri.
vbi cafus.^uatenus ergo opera conefpondet foiti eatenus
oamnum eft meum.abinde.e.iudicandum eft oe refidua fot
tis que cafu foituito peryt.ljdem quod oictú eft quando ope
ra coiiefpondet interufurio foitis. iñon em'3 eft inconuenie's
equitatis ratione vt oictú pactú piedicto modo interpietetur
nefitcontra naturam focietatis ? vt magis valeat g5 perear.
É t piedict3 vera nifi ille qui ponebat operam in focietate q
oebebat Durare puta per octo annos efiet tantum induftrio,*»
fus? tantum operaretur q> opera fua ante lapfus biénij fuiffet futficienscoziefponderetoti foiti alterius ? eius interufurio nam tunc quemadmodum fi focietas ouraflet vfqs ad
vtij.annos piout contracta fuit ? verifimiliter Durare oebet
cum aduerfa foitunanon fit confideranda vt.l,inter ftipuláté*
§.f3cram.ff.oe verbo.ob.^He qui ponebat operampofuiflet
tot operas que coiiefpódiffent iterufurio ? toti foiti ? multo
maioii quantitati cp foiti ? interufurio eius. %tt etiam fi ourauit minus videlicet eotempoie quo opera nó conefponde
bat toti foiti fed parti foitis ? interufurio.Conuemés eft vt
oamnum totu3fitalterius cum contrarioiu3 eadé fit natura.1.
cus Duobus.§.quida3 fagariáinfine.ff.piofocio.i£rgo fi foct'e
tas ouraflet per. vívannos ille qui ponebat operam pofutffet operas coiiefpondentes multo maioiiquatitatig? foni al
teri9 ? interufurio eius ? fic alter focius pofuiflet plures ope
ras cp cóueniens efiet refpectu foitis alterius,Cum róe piedi
cti pacti talis pacifcens oicatur plus percipere,ff.oe cótrabé.
emptj.l.fundi partem.jjta etias econuerfo conueniens eft er
pacto piedicto vt fi ille qui ponebat operas pofuit minoies
operas que non cotiefpódebant toti foiti fed parti.Cu3 f ° n e
taecafu ante finitum tempus fuit finita puta quia in fecundo
anno omnia erant cócremata ? fic minoies operas g5 efiet có
neniens refpectu oamni.Zamen Damnum fit alterius vt con
nentú fuit róe oicti pacti ? per banc rationé idem puto in ca-
fu.e.piorimo quádo opere in fine tempoiis conefpondiflent
interufurio pecunie ? foiti licet non maioii quátitati cp foiti ?
interufurio quia piopter pactú piedictú g> oamnúfitillius g
pecuniá pofuit lucrú verofitcómune.lfèicoperas ponens có
municauitfocio oe lucro plus Debito.iñá vbi oebebat pmti
municare folú quatenus lucrú opere conefpondebat lucro pe
cunie bic cómunt'cauit totu5 Slbinde.e. quatenus plus oebebat exiftimari lucrú opere cp lucrò pecunie merito vice verfa
er pacto pzedt'cto.lHec obftat glo.in.o.l.fi nó fuerint quia fu
per illud pactú focius videbatur fe aftringere ad plus oebito.Zamen ét piopter illud pactú focius g pmunicabat totum
lucrú piedicmm fe ad plus Debito aftringebat vt patet infra
clarius in ptima queftione vnú CU3 reliquo compenfetur . S 3
fi lucrum opere foluj elTet quanto lucrum pecunie ? fic opere
coiiefpóderent interufurio pecunie tunc bene putaré illud pa
ctum cp oánumfitalteriu6 effe iniquú ? contra natura focieta
tis que fummá vt fupia oebet conrinere equitaté , 0 u e quan
do fu arbitrio boni viri relinquendú cenfeo g>m iudicium fo
cietaris plurimi! verfatur.l.focietates.§.foeietas:?.l.fi focieta
té mecú.?.l.quid eni.ft'.pio focio.? boc vltimo cafu intelligo
glo.in.o.l.fi nó fuerit oe qua fupia ? piedicta teneméti qi (ut
quotidiana ? vtilia ? Doctores minus perfecte Declarant.
<L S e d piimo quero quid fi nó apparet ptracta focietas fed
ponens operas tantú vult aliquid certú pio opera fua ? non
reneri ad Dánú.©ic cp tale pactú feu puentio valebir nec erit
ptractus focietatis fed locitionis operarú.^ta pcludit frater
j!6artbolomeus in pifanella fup vbo focietas in fine vbi ét
oicit cp talis ponens operas poteft pacifci non folum vt babear aliquá certa3 fummá pio opera fua ? nó teneatur oe oa
no vt fupia oictú eft.Sed ét vt tales partes lucri babeat ? ni
bil oe oamno quoniá illam partem lucri non rccipit vt foci9
fed vt locatoi operarum.^ftud oictú. videtur intelligendú vt
aliquid percipiat quando apparet lucrus.Si vero non apparerei lucru3 fed oánu3 ? tunc nibil perciperet quia lucrú oíd
tur oeducto oamno vt.o.l.fi non fuerinr.§.ariflo.?.l.mutius»
ff.pio focio.? infti.eo.ti.§.©e illa.Crgo fi eííet oamnus non
cadit confideratio lucri ? fic cú nullum confiderete efie lucrú
tunc nibil percipiet.2lut er vtraq5 parte fuit pofita pecunia 1
conuentú fuit vt oamnú alter fentiat lucrú verofitpmune ?
fie vt capitale vnius fit faluum. © e l ex vna parte fuit pofita
pecunia ex altera opera ? ille qui pofuit pecuniam piouidit
fibi vt capitale fuúfitfaluú lucrum vero fit pmune ? tune tale
pactú videf valere nec videtur vfurariú nec ptra natura focieratisqi I5 oe natura focietatjfitcp inter focios feruetur eq
litas VLo.l.fi non fuerint.in piin.?.I.cú ouobus.^.quidá faga
riá in fi.lSx pacto tamenfimplicitatéfue namre excedere pót
? per boc videtur cp lucrú addítum foiti ? ex negociatione 1
induftrta focij nonfitvfura.Lcú ouobus.^.^té ex facto.ff.pio
foct'o.nifi eflet lucrú taratum a piincipio vt quinqs pío centenario ? tune piefumif illicitum cómereium femper faluo capitali vt tenet glo.tn.o.^.Jté ex facto.'fRá aliquis contractus
iudicatur vfurarius ratione certi ? non iudicat" vfurarius ra
ratione incerti oe vfure.c.nauiganti verba funt 36al.in confilio quod incipit ^fn oei noie amen.vifo inftrumento facto i
ter ©golinú Sllbertum ? foitunatú vbi er piedictis pfuluit
oictú ptractum non piefumi vfurariú.^dem tcnm't Siberie 9
vtrefert lí^ofti.in fumma oevfu.§.an aliquo cafu ver.quid
fi periculú pertinet ad recipiente infolidú.q oirit gj SUberic9
oiritgj oe rigoie iuris ? er vi pacti ? oe natura petus appio
bati ? liciti talis focietas eft l i c i t a r á pio maioii parte mer
catoies lucrant"? iura ad ea que frequenti9 accidunt adaptan
tur.lT.i5 legibus.l.ná ad ea.iRec moueat te cp pteulú pecunie
ad recipiente infolidú ptinet ? nó totú lucrú ná contractus er
puentione legé accip¿unt.ff.oepofiti.l.i.§ fi pueniat.ff.oe reg.
iur.l.ptracms.ff.ad.l.aquili.l.fi feruus§.fi calice3.fT.0e rcontra
ben.empti.l.fiftulas.^.fruméta ? ad ble opinionem alberici
firmandá pofliint multa adduci.T^iimo ifti.pio fo.§.oe ilio.
Secúdo qi in algs ptractibus valet pactú pieter naturá con^
tractus vt oánus fpectet ad fufeipienté vt in comodato ? fimi
libus f5 m 5o.cal.?1#>et.oe "^»erufio in.c.fi.oe vfuris.? R5o
ftien,in,D.ver, quid fi periculum.gui fimiliter concludunt Pm
ipfajfeofti'.qjquiote talts focietae im SlbericS non iure fo
cietatis fs vi pacri licita poflitoici tarne' non eil oíno equa.^ó
in indicio anime pfulere3 cpfiie q pecunia recipit cafu foztui
to ißam amitteret ie qui oedit remittat Pm j3olli.ibi mibi tri
falua veno« oeterminatóe vr oicédú gp aut ille qui fibi cauic
tp oinuj effet alteriue pine ptulit in focietate pecunie vel alterine rei ? tale pactú valeat nec fapiat vfurá.l.fi nó fuerit.§,
•i.i.y.fF.pxo fo.íbit'ta oemú valebit fitáti fit opa quáti oánus
eli infti.eo.§,oe illa.ibi qi fepe quojfida" bominúita pciofa é
opa in focietate vt eoe iufiúfitmelioiipditióe in focietate ad
mitti.vt.l,fi focietaté mecú.infi.ff.p20fo.Socíetae.n.fummaj
róe$ babere 03 cú indar fraternitatie obtineat,ff.,p focio.l.ve
rú í píinXóueniée ergo erat cp ille qui pine in focietate póe
bat plus pripet vt.o.l.fi focietaté ?.o.l.qd.n.eo.titn. tL £rgo
ex quo apponédo tale pactú gp oánúfitalteri9 or plue perei
pere vt.l.fundi pté,fF.oe contrabé.emp.ff.oe feruie erpoi.l.fi
védit02.$.fi.^ut pueniée é er quo plue focietati pferebat me
rito tale pactú validú ? iurie rígoze ? fimul equitate iudicari
oebeat vt oictie iuribue ? boc cafu intelligaf DSßal.i oicto có
filio.CÜel rude gp termini 36al.funt qú vnue focio? fufee
pit in fepiculú certi cafue foztuiti? fic oánus non erat er toto
ilterí 9 fs folú róeilliue cafue foituiti.l.fillulas. §.fruméta.oe
c5tra.emp.C3ut nó cóflabat cp ille q fibi piouidit vt oánú
effet alteriue 1 lucrú cóe poneret iu focietate aliqd plue vel
pecunie vel alteriue reí g> alteras erat oubiú qz fozte alter
ponebat in focietate operam ? ipfe ponebat pecuniam ? ille
qui ponebat pecuniam fibi pzomdit vt oamnum elTet alterine ? (nerum commune ?fiegp capitale fuumfitfaluú ? túc oe
rigoze iurie v i oicendúcp tale pactú validú fit vt,o.§.oe ilio
ver.? adeo.? loquatur S l b e r i c u e . C ^ ö tú firmiter nó alie
ro indicio fancte matrie ecclefie me fubijeiés oe eqtate tamé
fauoze anime (1 ille q oedit pecunia feít cp plue non pofuit in
focietate cp alter licet gp boc nó appareat cófulcdú eli ei gp fi
pecunia perierit cafu foztuito qui oedit remittat ? loquatur.
teolli.5o,caU T&e.oe 1berufio.£ogitatióes.n. bominum
oipotétí oeo occultari non poffút.c.ín ciüitate.oe vfurís.lídé
ft oicédú effetfiilleq pofuit pecunia cauit fibi vt capítaleTuUS eífet faluú.C&ubitaf an plue in focietate pofuerit gp alter qz fozte alter ponebat opas-Tñá índubye tutt'oz via eli eli
genda oe fpon.c.iuuenie oe bomi.c.petirio,oe cleri.ercóica.c.
illud.aut conllabat gp ille qui fibi .puídit q> oánú effet elterius ? fic gp capitale fuus efiet faluú nó ponebat plue in focieta
te neqs pecunie ne$ alteriue rei fs equaliter ambo ponebat.
"làuta qz vnue ponebat eentú ? alter fimiliter ponebat cétus
•arane er quo tale pactú in quo focíuefibipzouidit gp capitale
fuú efietfirmúeli contra natura^ focietatis nó valeat vt voluitglo.notabilie in.l.fi non fuerint fuper verbo focietati.pio
fo.oe pxecario.c.i.ff.eo.lcu$ piecario.? boc modo intelligatur
glo.rú'ü.q,iü.c.pleri(£ vbitraditur regula gp qñ capitale é fai
nú ibi cótractue oicitur vfurariue ? illa opinioné tanip terno
re3 fauoze aie tenendá arbitroz que ceterie rebue pzeferenda
eft.lfancrimus.C.oe facro fanc.eccle. ^uid.n.ptodell totum
múdú lutrarifi aia oetrimétú patiatur oe fimonia.c,¿íbatbe
ns.Tflon obllat.o.§.coiri ?.o.§.oe ilio qz in oictie iuribue il
le qui ponebat opas fibi pzouidit gp oánú efiet alteriue lucrú
vero eòe ponebat opas tindufiriá fuá in focietate que tanti
erat quáti oánú ed vt patet in oicta.l.fi nó fuerit.íbi fi tari fit
opera quanti ? oánú eli vt in.o.§.oe illo.íbí qz fepe quozun
d i bominú ita pzeeiofa eli opa ?c.l£t ideo capitale illiue qui
fibi pzouiditq? oánú elTet alteriue lucrú vero cóe nó erit fai
uú.ÍRas fi fuus eonfociue qui pofuerat pecunia fufhnebat oá
nú pecunia?.3lte qui fibi^uidit vigoie oictipacti fullinebat
oánú amiffa? opera? quod tantúerat quantú oánú pecuniarú alteriue vt patet ibi fi tátifitopa quáti ? oánú eli ? fic erpielìe patet in oictie iuribue quod capitale nó erat faluú vel
in oictie iuribue ille qui fibi .puidebat er oicto pacto plue po
nebat in focietate cp alter vt patet in.o.§,ita coirübi pleröcß
eni táta eli ídullria focfi vt plue focietatí cóferat qñí pecunia
vt.o.§.oe illa.ibi qz fepequorúdá boius ita priola é opa ?c.
Cóueniene ergo eli gp pluepercipiat qí alter vt.l.fi focietate;
(11 fi.pio foipiout plus oicebatpercipeie vigoze oicti pace«
vt fupza pzob3tum eñ.lRon ob(ìat.§.$tem er facto quia
ibi folú in cafu lucri pzouifu3 fuerat.C£rat.n.mercatoz cut'
foztuna erat fp piofpera.gtfnr át nulla fuit facta métio quia
minime fuit oictú gp capitalefitfaluú vel gp oánú alter furtineat túc ergo cus cafue obmilTus remaneat in oifpofitíóe iurie cói'e.l.fi cus coté fo.ma.oe condi.ob caufa3.l.fi ertraneus.
? oe iure cói fit vt ínter fociosficutlucrú ita oánum cóe effe
opoiteat vt,o.§.oamna fatalia.?.o.§.qdá fagariam.in fi.vbi
cafus.^Sberito iter illos focios licet oani nulla efiet facta mé
rio fi tú oánus efiet cóicabif pio ea parte pio qua cóicabaf lu*
crú infti.pio fo.§.illud erpeditú.vbi cafus ? boc modo foite
poffet intellígi.o.§.5té er facto gp é metí tenédú. £ r quo no,
cpfifiatpactú oe aliqua parte lucri pieltanda.C3des pactus
vr factus «n oáno fm 0offre.in libellis fuis in IRub.que ici
pit ft aIiquifocietates.ín.§.nunqd amiffa pecunia.in fi.? £(30.
in fumma.C.eo.ín.§.in forietateper.o.§.illud cú prio? cades
fit natura oe le.ii).l.fi.? ¿des tenuit 3ßal.t'n.o.l.i.C.pto foc.tn
•iq.q.in ver.tu oic cp quatenus eli cóe lucra; eatenus eli cóe
oánus ? non aliter.'jgr piedicris ergo patet gp in oictis iurib 9
non erat factus pactU3 gp capitale tfnius fdet faluú.CSiqui
tñ vellent tenere opi.pria3 q> piedictus petus non fit impiobatus confulo eis gp ablline'ant a talibus petibus 1 fi nolunt
abllinere falté equitatis ratione indicio anime que ceteris re
bus é pieferédá vt.o.l.fanctimus.?.o.c.¿8batbeu3.fequcdú c
confiliu5l&olli.in.o.$.analiquo.ver.q» fi periculus efl.-z 50.
cal.? T^et.oe T^erufio ín.o.c.fi.oe quo fupta fuit oictus ic.
C S e c ú d o iurta pdicta quero peta focietate ínter ouos quorus vnus ponebat opa; et alter pecunia poll longa tpa ? muí
tie fndoiibus piecedentibus non íuenifnifi capitale faluum.
a n oebeat effe piecípuú eius qui ipfum pofuir./£r piedictia
patet oecifio quia fi opera coirefpódiffet interufurio pecunia
vti'n dubio piefumitur túc capitale ell illius qui ipfus pofuir.
I^uare.n.oeberet babere focius meus pecunia meá 1 fi tu oi
a s qi ponit opas.Tftñdeo gp pzeciaj ope intelligifcoitefpou
dere interufurio pecunie non ipil f o i t i . C S ú fi vnus ponit
cómoditatéope alter ponit cómoditates pecunie non aút piopzietates^inge eni3 gp vnue po net in focietate oecem milia
nulla potell effe piopoztio nifi oe còmodo opere adcómodu;
pecunie non adtpfam totales foité.^ietereaiífud ell erpief
fum qn er vna parte ponif fpecies puta pecus eralia opa pa
Hons gp folum cómoda 1 oána óbueníenna funt cóia non aút
ipfum pecus vt.l.cus ouobns.J.fi in coeunda.ff.pio fo.vt oicamus í focietate pofitus poti9 vfus rei q5 res ipfa fm 36al.
in.l.y.C.pio foc.Si vero opera cozzefpódetpofirioni quanti
taris pofite er altera parte?ficfozti tunc fi in oiuifione que
fit ponamus poll longa tpa ? multis periculis ac fudoiibus p
cedentibue non inuenitur nifi capitale faluú er illa parte foitis cui ope cozzefpondét oebent fieri oue partes ? vna pare
eebet effe illius qui pofuit operas que perdite funt alia illi 9
qui pofuit pecum'á qi er quo opere oeperdite nó conefpóde
bài tori fozti fed panificutille qui pofuit operáfiin illis ope
risque parti foitis coirefpondebát fuiffet lucrú oebuiffet oi
uidere per medíú.Codémodo er quo funt oeperdite oánum
non oebet effetotú fuus fed oebet oiuidiper medíú.l.cú ouo
bus.$.quidas fagariá in fi.? fic vterq3 participaret oe ilio oá
no quodraneparticipat quando iUa3 partem foiris cui cotie
fpondebat ille ope oeperditecóicat vterpicdictispatet.ßö
tñ non vf tranfirefineoubio ? ¡p clarioii itelligétia ré eréplo
fubgeíam9.Cótrari foeietate3cú quodá aurilícc p oeto annos
ouraturá in q ipfe ponebat opas ? ídufiriá fuas ego vo pecunia nec aliter puentú é iter nos qúo lucrú ac oánú oiuidi oe
beat nee pfuetudo regionis aut focio? aliter appetqz túc con
fuetudo religióíe ac forio? eét feruada.CTñá iter auri'ficee
03 eo cafu feruari pfuetudo aurificú vt in át.oe fideiuff.§.fi.?
oe edi.edic.l.qó fi nolit.$^ affidua.? oefideiulTJ.fi.P3a3al.
in.l.iX.pio fo,i.iu.q.? iter focioe pfuetudo focio?.l.vel vni
uerfo?.oe pig.ac.qi qó pfuetú éfieritacite actú vr.C.loca.l.
licet.facit.o.§.q affidua.?.l.fi.?.l.5fé querif.§.q ipleto.locati,
3ffle artifererat pfona peritilfìma idullriofa vigilas ac fumme follicita adeo gp vbi alfi aurifices cóiter pfueuerút lucrare
»r.pio catenario áno quolibì vno cú reliquo ppcfato.Jlle lufa Ö
trabaf.rr.quoliber Ino ptingit gp ifineqniqs ano? cara oía pi
crúc adeo g; nó remaferút nifi día cétú in focietate p tne po
fita vel nibil remáfir.^oerifmó fi illa cétú remaferút oebe
ant eé pcipua mea vel cóicare oebeá focío meo t pío q pte i
fi nibil remáfit an oánú OCÓ1U5 cétuj floieno? oebeat eé meú
aut oiuidi iter me 1 fociú meú oebeat 1 qualiter 1 an ego te
near ire? pone alia cétú vt pficiaí focietas vfqj ad alios tres
anos 0m noftrá puentioné.Uàiio cafu qñ fola cétú remanferúe peludédú vr gpficafus fjdictus nó ptingiflet oe.rr.lucratj.
quolib3 áno.r.attribueréf ope 1 pecúie mirti vt alij aurifices
cóiter pfueuerút lucrart.CT IReliq.r.ercelfe ope 1 idufrrie ac
fudoii iftius aurificis oe qb9religs.r.ope folum attributj.Si
ego fuiffes pfecut'quiqj arbitrio boni viri.Cóueniens e vt fi
iUa.r.attributa folú ope funt oepdita cafu quéadmodú fi non
fuiflent oeperdita fuiffes quíq3 lucratus eodé mó er quo funt
oepdita quiq3 reficia focio meo ar.o.§.qd.í fagariá.i fi.í quo
vbi lucrú ibi oánú 1 eius qó oicit 3Stal.in.li.C.pio foc.in.iij.
q.ibi oú oicit tu oic cp qtenus é eòe lucrú eatenus é eòe oánú
1 nó aliter 1 fi oe ti Ita cétú p me pofitis in focietate oebeá in
fine pdicto? quínq3 áno?.rrv.reficere fi tatú fuiffes vltra .r.q
eént quolibí áno mirttjope 1 pecunie fm alio? pfuetudtnem
attributa lucrati fi illa quiq3 nó fuilfem lucrat'qfi reliq r.q
folú ercelle ope1 iduftrie ac fudoii illi9aurificis atrribuebáf
folú cedát lucro eius qfi oiuifio oebeat iter eos fieri er qlita
te poitionis vt.o.l.fi nó fuerit.Pm vnu3 íntellectú 1 fic er quo
ille aurifer plus ponebat ope in focietate cp ego poneres pe
cunie babita oicta pfideratóe plus oe lucro pcipc oebeat qué
admodúfifuílfent ouo 1 vn 9 pofuiflet in focietate folú centú
a alter oucéta.C^Ue q plus ponit in focietate plus oe lucro
pcipere 03 vt.o.l.fi nó fuerit Pm vnú intellectú oe quo.s.p3
qi opepieciú 1 ertimationé recipiút 1 illa ertimatio 1 pciú lo
co pecunie fubrogaf ,l,cú ouob9.§.fi in coeúda.ff.pio foe.? fic
babef pinde acfiifte q pofuit opa5 pofuiflet oe pecunia tátú
quatú fructabát ille ope.zffbodo euenit cafus cp oía perierút
adeo cp nó remaferút in focietate nifi cétú vtru5 oebeant effe
piecipua mea qui in focietate pofui cétú 1 vidfef oicendum cp
fic vt capitale meú retrabas alias rebabeá vt.o.l.fi in coeun
da.tamé quia er quo nó fu5 lucratus aligd oe reltqs.r.que fo
lú fuiflent ope 1 ercelfe iduftrie ac fudoii illius atrributa ita
nó eftpueniens g> oánú mei fententiascapitalis. Cótrari'um
tñ vr oicédú 1 vt res clarius patefiat ponamus eréplum ego
pofui i focietate cétú 1 aurifer ille opa3 focietas oebebat c u rare er noftra puentióe annis octo infinequiqs anno? i focie
tate reperiebanf oucéta cétú oe capitali 1 cétú oe lucroXapi
tale erat meú lucrú vero eòe equalitaté^poitionis pfiderádo
vt.s.cafu oia perierút 1 nó remanferút nifi centos qre magis
oicunf perijIle cétú q pfiftebát in lucro modo piedino cp cétú
que pfiftebát in meo capitali cú in vtroq5 erat quantitas nec
magisfignataerat vna cp alia.CTCerte videf gp ratio reddi
nequeat 1 ideo vt oiuifio oáni pzedictifiateqlitate feruata q
inter focios feruáda é 1 boni viri arbitrio qó in focietate più
rimú feruaf .©uinquagita itelliganfpergffe oe lucro 1 qnq
ginta oe capitalize? qz ille q pofuit cétú túc efiet in maiozi
oáno cp ille g pofuit opas ? °ém eqtaté qrefifuiffet lucrú er
eo nó percepiflet nifi.rrv.pfiderádo modo piedicto 1 oe oa
no ipfe ponit gnquagira oe fuo capitali ?.rrv»oe lucro quod
e valde icóueniés 1 abfurdú qz qfi totú oanú eét illius q pofuit pecunil 1 ideo oiuifio 03fieriboc mó qi fi fuiflet lucrum
cétú oe quo.o.pfiderádo mó pdicto ille q pofuit opam fuiflet
pfccut9oe illis cétú Iucratis.lrrv.v3.rrv.pz0 pte ope cozzefpó
détisìterufurio pecunie pofite er altera pte 1 qnquagita pio
refiduo oparú ereellétiú ac mario? labo? vltra alio? pfuetti
diné 1 ille g pofuit cétú i focietate pfequeref oe illis cétU3 lu
cratj.rrv.¿¡fbodo er quo er illis oucétis fimul tácp in vnú pft
deratis V3 er.lrrv.illiue g opas pofuit 1 cétú.rrv.illius g pofuit pecunia funt cafu ptedicta cétú quinqginta cedút oáno i l lius qui pofuerat opas g «n ilio alias aceruo áno bébat.lrrv.
1 fic remanét lìbi.rrv.er illis.lrrv.? alia gnquagita cedút o3
no illius g pecuniam pofuerat 1 í ilio aceruo bébat.crrv.? fic
reftat fibi.lrrv.? boc mó eq erit illius pditi oiuifio nó ob.f.
fi in coeunda,qz ibi ponebaf fpecies in focietate bic quátitae»
G T S i at oia perierút cafu adeo gp nibil remáfit tue ille q po
fuit opas cui reftabát in manu.rrv.illa ponit 1 alter q pecunia pofuerat ponit alia.rrv.? fic funt quiquagita.CT%e? qz
funt oepdita cétú 1fieoïa 1 p pfeques alia quiquaginta.rrv.
03 ptribuere ille q opas ponebat ?.rrv.ille pofuit pecunia 1
fie ille g pofuit pecunia 05 refundí p altcrú g opas pofuerat
in.rrv.-z boc mó ille cui oebebanf.lrrv.fi fuiflet lucrú er quo
ota funt peremata cafu illa.lrrv.pdidit 1 ille cut' oebebanf cétú.rrv.fi fuiflet lucros filr alia.lrrv.oebet ponere 1 qz vltra
boc oepdita erát pzo cói cá alia gnqginta q erát illius g ba*bebat centú.rrv.^lle q amifcr9t.lrrv.05 refunde illi alteri g
babebat centú.rrv.-z ¿lía pfideratio videf metí tcricda 100c.
non ira oeclarát 1 videf buie materie puenire vt eqlitas fer
nef q pmaríme iter focios puenit obferuarí.l.ve? pío fo.ff.-z
bec oe piío 7 Po.CDSertío cafu núgd ego cogar iterato ponere eétú er quo antefinérpís cafu oía funt concremata oicit
glo.in.li.C.eo.g> nó qi finira é fodetas.lverum.f.fi.ver.res
vero.piuncta gío.ff.pio fortes qi videf aetú folus oe ponen
do femel 1 non pluries.ff.pio fo.l.fi focius pio filia.ver.nec fi
piioi.Pm ]ßal.in.l.i;C.pio foc.in.vg.q.Tñó ob.l.fi nó fuerint
in pii.ibi eqs eas elfe pftat qi 03 ítelligi in oubio in quo Dubio ope piefumunf alio nó apparéte coiiefpóde interufurio
pecunie er altera pte pofite vel itelligif eqlitate .ppoitionis
vt ille q plus ponit in focietate plus oe lucro peipiat ? boc ar
bitrio boni viri vr puenire qó in focietate plurimú verfamr
d.fi focietaté mect15.ff.p10 foc.ibi DUS oicit ad boni viri arbitriú res redigeda é 1 pueniés c arbitrio boni viri vt nó vriqs er eqs ptibus focij fumtis velini fi plus alter ope idiiftrie
pecunie i foderate coUatur9fit.l.quid.n.finerua.eo.n'.vbi ter.
idé foimaliter oicit alias fi oicerem9 g? opera fp folú itellige
ref cotiefpondé interufurio pecunie adeo çp ille q pofuit opá
baberetmedietatelueri 1 ille g pofuit pecunia baberet olías
medietaté lucri piuría feqrent" abfurda 1 ptra nâ's focietatis.
CT'fñá pito feqret"gp fi multo plus valet epa 1 îduftria çp pe
conia vel ecótra ille g plu6 poneret nò plus pciperet ptra o»
età tura 1 natura focietatis vr patet p glo.fupius allegará i.D.
J.fi nó foerit. CTScóo fequeref aliud abfurdú gpfivnus po
fait in focietate folú.r.puta in ilio g cótrarit focietaté cus barbitonfoie g eget modica pecunia pio fua arte erercéda 1 bar
bitófoi opas 1 luerabaf .rrr.í áno.gj ille g pofuit pecunia ró
fequeref medietaté lucri 1 aliá medietaté pfequeref ille bar
bitófoi qó effet abfurdú 1 ptra oé3 eqtaté inaturá focietatis
que fummá 03 babé eqtaté vt.o.l.ve?.^té aliud 1 foite maius fequeref abfurdú gpfieffent fer mercatoies aut alg arrifi
cea g fimul ptraberent focietaté 1 vnus poneret mille C focie
tate 1 alg opa3 gp vnufgfqs pio eqli poitóe baberet 1 fic ifte
qui pofuit mille nó baberet nifi ferra pté qa 05 eqliter oiuidere cú tili g pofuerút opas boc é quilibet pio virili qó effet
abfurdú qz cú plus multo pofuerit i focietate qui pofuit mille
qué vnos focio? g pofuit opam multo plus oebet percipere
g pofuit pecunia vt lucrú fue pouói coiiefpódés pcipiat vt oi
ctis iuribus.Bkl fi oicerem9 gp ille g pofuit pecunia eqlirer
oiuidit cú illis g pofuerút opas boc é oes tilt gnqs ferát vnaj
pté lucri róe ope qua? vna opa reputef-z ille q pofuit pecunia aiterà pofler maius feg abfurdú pone gp eét vna ars q cú
modica pecúiafiererqi piicipafr pfiftebát i ope. ¿Ifecdo vn9
pofuit i focietate.rr.q pío ocá opa 1 arte fuffidebát a quinqj
opas vt poflet i barbitófoiib9pting?.£flet ne pueniés gp ille
q pofuit i focietate folú.rr.mediá lucri ferret 1 reliqui g funt
qnq3 g pofuerút opas q plus pót valere media opa vnios fo
li 9 $ itéruftjriú Dicte pecúie nó ferát nifi aliá medietaté lucri
terre nó imo vt er fe p3 effet inigffimú 1 ptra Dicta iura 1 na
turá focietatis q fummá osptiné eqtaté 1 ideo pdícta oiftinctio quá feci videf turi a eqtati puenire vt ftuefitptracta focietas in qua vnus vel plures ponút opas 1 alter pecuniá nó
apparét alia pfuetudíne regióis feu ipfo? focio? iter eos par
res lucri 1 oánifiarecjles eqlitate ^poitóis vt ille g plus po
fait ope íduftrie vel pecúie plus arbitrio boni viri confeqtur
qó i focietate fp verfaf vt oictis iurib9l3 i oubio aliter nó ap
pente poitóes iter eos oebeát fieri eqles eqlitate quátitatj 1
Boc mó itelligif,o,l.fi nó fuerint 13&aUn,Uin.i.q.C.pio fo«
C Z e r t i o quero erat ptracta fociefas iter coming ? colono;
partiarium vtXcum cuobus.f.fi in coeunda.ff.pio fo.modo
oominus locaoit boues cum pacto fibi piopter illos boues
caret,r.minas grani qnoli'bet anno vltra qua; caret fine bo
bus an tile ptractus fit vfurarius quid oicendum.iBici potell
gp aut funt ope bouu; i licitus eft ptractus nam boues oeterioianfipericula cni funt.ff.loca.l.i nane faufeli fecusfi fta
rét pt'culo ei9 cui locati font.*fi?a et tue ptractus illicitus erit i
ita tenut't Snto.ce but.-z ^o.eal.in.c.c.fi. allegar.o.c.pleriq;
.riiij.q.iij.oe qua materia piene vide in fequentipte principa
li.q.rriig.Sed nunqd fi ons mutuauit pecunia colèi vt ei ce
maioii pte fruemu; rndeat cicatur vfurarius.©iccdu3 ed cp
fic ar.ei9 gp oicit go.cal.i.o.c.fi.oe vfu.ee eo q muruat pecunia; titio vt vadat ad molédinu vel furnu vel itret fcolas fuas alias nó mutuaturus vide qt> no.ooc.in.l.rogafti.§. fi tibi
kff.fi cer.pe.-zfier boc recipit cómodu vel vtilitaté que pofii't
pecunia etiniari é vfurari 9 1 tenef ad reflitotione; i non ce
mercede qua cat fibi tittus fi laboie qua ét caret alter. S e d
©e vtilitaté qua b5 alius puta qi er boc molendinum vel fur
nu vel fcole babent maioié concurfum perfonarti i eft maio
ris fame.^fla.n.bene polTunt pecunia ertimari videlicet tatù
quatu fibi reputar vel reputare cebet illud cómodum vel bo
nolé piopter boc cpritiusiuit ad molédinu vel furnu vel itra
nit fcolas fuas q non feaìiet fi pecunias nó mutuafiet.Sed é
fubttliter aduertendu cui oebeat fieri buiufmodi refiitutio,
3[(li.n.cui pieftat feruitiu nó q: er boc fibi nibil peryt nec p lliti ono molendini aliqua vtilitaté er ilio mutuo quam alteri
non pieftitiflet étfinemutuo nó igif locupletar er boc. H3oc
ergo cafu puto qò refiitutio paupibus fit faciéda qui fp fucce
dut erquofiédaé refiitutio i nó conftat cm cebeat fieri ertra
©e vfu.c.cu tu.ftn ipfum ^o.cal.in.o.c.fi.'gbnmo tfi cafu oe
eo qui colono mutuauit pecunia vt maides fructus pciperet
puta qipfueuerat coloni in illis partibus refpódere oe tern'8
parte fructuu.^fte auté colóus piopter mutuu fibi factum re
fpondet oe medietate illud plus quodabefl colono piopter
tnctiì mutuu ipfi reflituendii puto vt.o.c.cu tu.oe qua materia vide in fequeri parte in.rriy.7.rriiij.q.Secundo cafu qu3
do contracta ell focietas i oe poitionibus fiendis nibil nomi
nati eli puentu aut vnus ponit pecunia tatù ialiter opam ta
turn aut vterq; opa31 vterq; pecuniam aut vnus mirtim pe
euniam i opera alter opa; folu aut econcra vnus pecunia tan
turn alter mirti; pecunia i opera aut vterq; mirtim pecunia;
i operam.^rimo cafu quando vnus ponit pecunia tantu al
ter operam tin i tunc in oubio intelligif gp veniat equis poitionibus nifi aliter 3CtumfitPm 38al.in.l.i.C.pio fo.? eli csfus inXfi non fuerint.in piineipio.piuucto.§.i.Pm vnum intel
leccum.ff.pio fo.Tflam ibi vnus ponebat pecuniam alter ope
ram vt p; ibi plertmqj enim tanta eft indullria vt plus focietati pferat cp pecunia i ptes focietaris benefiebatvt p; ibi in
piin.ibi equas eas eflepftat i boc mó intelligit earn 36al.in
.l.i.C.pio fo.? intellige equas equalitate quantitatis vt quilibet babeat oimidiam ? boc pót oepiebédi er ptin.illius ter.
luncto ver.fequenti ibi fi vero placuerit vt qs ouas ptes. ?e.
v b i quo piedicti foefi uolunt oiuidere equaliter f; vnus vult
pcipere maioie; poztionem q> alter neceffe babent verbis ce
piimere vt p; i.d. ver.fi vero aliter qui fequifpoft piincipiu.
Sequentia eni; oeclarant piecedentia.l,quéadmodu;.ff,ad.I,
aquil.infti.eo.ti.§.boc tn capite ? infti.ee re? oiui.^.ljtem la
pilli.l.nibil.oe piungen.cu eman.libe. S e d intelligendo eqs
equalitate piopoitionis fm alium intellectum oe quo.s.p; in
tertia parte piincipali oic vt.s. oictum eli qfi eli puentum vt
vnus oamnnm ferat lucru verofiteòe marime in.i.q.i id vr
equius vt p ; . S i aut vterq; operam vel vterq; pecuniam vel
vnus mirtim pecuniam ? operam alter operam tifi vel econ
tra vnus pecuniam tifi alter mirtim pecuniam ? operam vel
vterq; mirtim pecuniam ? opam ? tunc oana ? lucra equalia
funt fi aliud nó fu acni ? ¿telline eqlia eqlitate,ppoitói6.i.quo
titatis nó eqlitate quatitatis vbigratia vnus ponit ouas partes alter tertia nam in lucro ? oano qlibet o; babere partem
coitefpódenté ei qó pofuit in foeietate fi oe boc nibil é aliud
erpfium qfi inter eoe boc tacite actu intelligaf vt q plus eris
i pendili fuflinet plus emolumenti erpectet.ff. pio fo.l. quid
enim.l.manifeflÌmi.$,etT in.fi.C.oe fur.-z.d.l.fi non fuerinr. Pj
alium intelleciii que ei oat ikic.oe mat.in.d.l.i.C.eo. ¡Qui in
tellectus I; non applaudeat Iittere.dJ.fi non fuerint.que alios
recipit intellectum vt.s.patettn eli veriiiimus in fe i nö.frn
a6ald.in.d.l.i.vbiét oicit cpfioperai indullria vnius valde
ercedat operam i indullria; alteriue puta fi folus nauiget fo
lus fubeat pericula folusftetfirusad apoteca; i fimilia plus
pcipere o; arbitrio iudicis relinquédo acfiboc eflet erpzeffe actum.ff.pto fo.l.fi focietatem mecu:7.l.qd.n.quod eft no.-:
verifiimum qi ad partes foeietatis facicdas attendeva eli ope
ra i indullria perfona? vt qui oe indullria i opera plus ponit plus oe frucribus pcipiat vt.d.l.fi focietatem mecum.-z.d.l.
qd enim.^uod facitpio ruftici's fimul babitantib9 vr q plus
oe induilria i opa ponit plus oe fructibus pcipiat i ideo pfu
Iuit 36ar.in.q.oe facto inter Cinciarellum i %1anutium fra
tres q fimul babitabät i quofdam boues cóes babebant i ci
ctus.Cinciarellus babebat ouos filios q labotabanr cu oictis
bobus quafda pofielTióes alieni ex eis pzedicto laboiirio me
dietatem fruetuum perceperüt.^Ifcodo querif quomodo fru
cms piedicti veniant oiuidédi inter eos.Sld i'fiä quefiioné o;
piimo viderj i cófiderari g? fili fructus triplici ratione oeden
t u r r i t o róe oparu erbibita? a perfonis piedicto?. Secun
do ratione operarum erbibitarum a oictis bobus.Tertio ra
tione erpenfarü facta?.f.in femine mefioiibus i alije opo:
tungs.Cum ergo oe oiuifione oicto? fructuu; rractetur.Ilèoc
enim opoitet vt piius oetrabatur oe oictis frucribus omnis
impenfa facta ab eis.I.fi vnus er focijs,§.fi quid vnus.ff.pio
foc.licet Jßar,nibil alleget i fic fi impéfa facta fuit pio equa
It a oicto Cinciarello i Hanutio.^ta cóiter pio equali poitó
ne reuertatur.THullus enim cafuseftinquo talis oeductio
nonfiat.l.fundus.inpzin.ff.fami.ber.Be refiduis fructib9 oe
bet oetrabi quod tangeret piopoitionibus boiì i ficut boues
funt equalibus poztionib9cóes ita illud cóicet".iPla; illud qö
qrit rescóis querit ciiis pio ea pozione qua oni funt.l,cóis
feruus.in fi.oe acqui.pof.lf.^e refiduis fructibus oebet fieri
oiuifio i capira.f.vt qlibet oicto? fratru i fili) vieti Cinciarel
li totu babeant feupcipilt.Cu.n.oicta ps fructuum cedat pio
opibus ipforii. ^Ilud quod quis lucratur er opera fua oebet
babere piecipuum vt in.l.cum ouobus.§.fi fratres.ff.pio fo.
verba funt 3i3ar.in.o.confilio quod incipit Cinciarellus. 0 d
uertendum eli q? quandoq; ouo fratres mutuo pieftare babent pzedium cóe.^te; acceperunt quedl pzedia ad laboiitiu
i vnus eoi« b; ouos filios q Ufr laborat.^I&odo ta oe frucribus rei cóis q? labou'tfi'multa acqfiueriit qrifqualiter oebeat fieri oiuifio inter eos cu pollea veniat ad oiuifioné.TRff
deo pfideraiidu é aut loquifoe fructibus rei cómunis aut oe
fructibus rei códncte.Tjbiimo cafu aut loquimur refpectu me
dietatis fructuu que oebefrefpectu .ppiietatis fundi i illa c i
nidaf folu inter ipfos ouos fratres q funt ^piietaru ¿Ili9 rei
vt.o.l.cu onob9.§.fi.in coeuda.2lut ce alia oimidia q pio iu
re labon'tu pripif pio cultura i cura t ilia oiuidit" inter oés
quattuoi qz focietas eli iftius nature qi oiuidit lucru oparum
in capita non in ftirpes.Secundo cafu idi vico gp oiuidit" in
capita non in ftirpes fm 30aLin.l.i.C.pio fo.qi focietas refpicit capita eo? qui opa; ponunt in foeietate p2efupponédo
ergo q> omnesfintin boc actu operarfi cuilibet oebetur poi
tio.ÌTlHec.n.o; obefie illis ouob9filüs cpfilüfunt na er fuis laboub9fibi querere pofiunt.C.oe bo.que libe.I.cu opoit;
§.fic eteni.im 36al,in.l.fipatruus.C.cóia vtri.io.Zamen bic
eli adiiertédfx quia fi laboiitiü fuit factu cu bobus cóib9ouoru; fratru 36ar.pfuluif poitionem pio bobus ipfis fratrib9
quo? erat boues oebere attribuì' vt fupia patct fed Üßal.in
.o.l.i.C.pio fo.-z t'n.c.i.oe benefi.fratris.in vfibus pbeudozu
oicit cpfifuntfoefi omnium que acquiruntcum perfonali laboie opera boum viderur accedere perfonali labori i fic inferi gp pio ipfis bobus non oetrabatur pomo tamen ipfe ibi
oicit cp aliquando confulendo adbefit opi.26ar.magifiri fui
tan^fuusotfcipulus.Sed puto oicendum gp quemadmodumfiliusquando cum pecunia patrie i opera fua aliqufd Iu
cratur pars lucri attribuitur pecunie i pars alia opere fily
b
ig
adeo cp oicítur adnentítíum filg vt babetur in.I. cum oj.^.tj
oe bo.que libe,ita ét boc cafu nam er quoftlglucrú facíunt cú
bobu6 patrie i eo? opera pare lucri attribuir bobue i pare
a eo?filiop.T¿>:etereaoe boc videtur caíue in.Lfi vnue.§. f»
gd vnus.ff.pzo fo.vbi fi eli impenfum ab vno focio? vtiliter
oe ipfiue pzopzio.^llud cú interelíe fuo repetere potent fed
in ter eli ipfo? fratrumquojum erant bouee qzfiopere boum
fuilTent locate ipfie fructaffent vt.Lcum ouob9.ff. fi quie er fo
cijs.ibi iumento? vecturae.ff.pzo fo.Sed quanta oebeat effe
poztioqj pzo bobus attribuii arbitrio iudicie relinquendú puto.j£t bec credo vera qú periculum i oetrimentú boum perliner ad oominum ipfo?,Si autem non pertinet ad ipfum qi
vult fibi faluare valozem boú tunc puto gp non oebeat recipe
re fructus pzo bobue qz effet vfura ar.eiue qó non.^o.cal. in
.d.c.fi.oe vfu.fi autem periculum boum eft comune vtqz occa
fione cómunis Iabezitfi oeteriozati funt i fic occafione focieta
tie.l.focium qui in eo.§.focijscum refifteret cum.l.iequenti.ff,
pzo focio. lucrum etíam comune effe oebet.l. cum ouobus.§.
gdam fagariam.infi.ff.pzofocio.l.manifeftiffimi.§. fed cu5 in
fecunda.C.oe fur. Zamen pzo quota parte lucrum oebet effe
comune i fic gp quota parte oiuidi oebeat inter focioe qz con
ueniene videi iftum qui pofuit bouee aliquid plus pzo eie oe
bere pcipere cp alter ar.d.<§.fi quid vn 9 arbitrio boni viri re
linquèndum arbitroz g> marime in indicio focietatis verfatur
•Ufocietatee con trabunf.§. focietas i\, fi focietatem mecum i
.l.quid enim.ff.pzo fo.Societae enim fúmam radonem babe
re oebet.l.verum.in pzin.ff.pzo ro.que fumma ratio eft vt i l le q plue ponit in focietate plus oe lucro pcipiat vt.d.l.fi non
fuerint 7.d.§.focietas.7,d.l.qd enim. iSrgo qui vltra operam
pofuit bouee aliquid plue oebet percipere ó lucro g? ille qui
pofuit operam folum.
C o a r t o quero qd fi bouee funt oeteriozati vel in totú pe
rierút oic q> periculus i oamnum eo? oñm fequatur nifi ali
ter puenerit.l.fi id qó vnue.in pzin.-z in.§. ^tej celfue tractat
.ff.pzo fo.vbi enim lucrú ibi piculum effe 03 vt in iuribue fupza allegatis.Sed lucrum boum in oubio eft oñi eo? ergo 1
periculú qd intellige nifi culpa alteriue er focgs ptingeret qz
túc periculum fequif culpabilem.I.cum ouobus.§. gdam faga
riam.in fi.vbi cafue vel nifi bouee effent pofiti in focietate qi
tune róne focietatiecóe effet periculum oe quo infra in fequé
ti parte pzincipali in.rriig.?.rrv.queftionibus.
CT^uinto quero gd fi fily fratrum erant impuberee an aliquid pzo eo?operibue recipere oebeant oicendú eft cpficqi
ét impube? ali® opere effe poffunt.l.cete?.IT. oe rei ven.l.fi.
.ff.oe libe.ca.nitì fit infane.ff.oe ope.feruozum.l.fi.§.fi minoz
quantoe aút fructue pzo eo? opibue pcipere oebeant cum no
poffint tm labozareficutmaiozes arbitrio iudicie eft relinqué
dum vt q plue oe ope ponit plus oe lucro pcipiat vt.l.fi rode
tatem mecum/t.l.gd enim.ff.pzo fo.^Jn oubio m vr g> cófundanf cum erpenfie in illie qui aligd operanf vt funt ruftici fa
eie qó oicit DBal.in.I.fi patrono.C.neg.geft.
GTSerto quero gd fi vnus er illis fratrib9 vel vnus er filys
fratrú non pofuit operam totam f3 partem puta qz pzo parte
tpieftetitfimulcú alije ad labozandú 1 pzo alia parte locauit
opas fuas puta pdurit fe in ciuitate cú alt'quo eiue 1 alij rema
ferút oomi ad labozádú.ÜSic gp ille g locauit operas fuasfiè
filiurfamilias lucrum qó ipfe facit oz fuum aduentittuj vt no.
in.I.cum 05.$.i.C.0e bo.que libe.ààuod intellige ve? nifi ipfe filius non reddita róne ipfum lucrum pfueuít ponere in cói
pzo labozitio vel alia cói caufa ad ipfus labozitium puta erant
rullici qui raro babent pecuniam vt oicit 36al.in.l. edé.C. lo
cati.£geb.int pecunijs pzo meffozibus vel pzo indumétie vel
pzo iftrumétis labozitij 1 ideo vnus ipfo? locabat opae fnae
vt poffet fuppleri neceffitati labozitij.CT S l i j vero in labozi
tioopam totam ponebat tue enim credo g> lucrum filio? qó
factú fuit obeám pzedictam 1 neceffitatem labozitij pofitU3 in
cói nonfiteo? pzecipuú.Sed tunc partem fructuú ferant ac ft
ptinuo i labozitio labozaffent qó.n.opib9oeficiebat fupplebát
pecunia ideo fi operam poftjiffent ad oiuifionem fructuú venire oebent ar.l.fi focietatem mectim.ff.pjo fo.-z boc qn er có
iecturie apparere pót cp ifteftliueoperas fuas locabat non vt
lucrare? pzo fe fs caufa fupplendi neceffitati labozitij tangJ fo
detae effet inter eoe qó er varíje círcúftantíje bincinde luder
poterit arbitrari.Si vero eft frater aut ínter eoe non erat ? cta focietae lucri 1 queftue vtXcoíri.ff.pzo fo.vel omnium bo
no? vt.l.g.§,cum fpecialiter.eo.ti.? tunc lucrú qó fecit eft fuú
.Lett ouobus.§.cum ouo.ff.pzo fo.-z cú veniunt ad oiuifionem
fructuú labozitij pzout quifqs pofuit operam tota3 vel partem
eatenus ferat .ppoztionabiliter oe fructibue vt.d.l.fi focietaté
mecú.i.d.l.gd enim.? voluit JS3al.tn quadam aportilla in.d.L
fi non fuertnt^.i.nam laboz ? pecunia oiuifionem recipiút.L
fcio.oe an.le.Si aút inter oictoe fratres effet peta focietas lu
cri 1 queftus puta qz glíbet quiegd er opera ? induftria querebat non reddita róe eóicabat quo caru er reeipzoeis actibus
tacite lucri 1 qlíus intelligif peta focietas vt oictusfuit.e.in.n»
parte pzincipali vel erat pcta focietas otum bono? 1 tuncfiq
(tus ? lucrú qó er opera cuiufqs oercendít eóieari 03 inter ipfos fratres focios vt.l.cotri.cum fequéti.ff.pzo fo.Si oíum bo
no? oía vndecunqj pzouenientia cóicantf vt.d.§. cum fpecíali
ter.£ft ét aduertendú g>.e.pzorimo mébzo oictú eft oe filio q
locauit opas fuas vt fuppleret neeeffitatibus labozitg magie
aio oiuidendi fructus cp querendi fibi lucrú vt.s.patet.
C S e p t i m o quero gd fi vnue er illis fratribus bs plures fi lios cp alij an in oiutiíone oebeat fieri pfideratio alimentozus
pereepto? fi ¿mpenfafitoíbue oe cói. $2>ic cpfialíqua opera
percipíebatur ab iftie filgs pueris marie que effet piene Digna alímetíe aliqua reftauratio alimetorus pzeceptozum fieri
nó oebet fedfiab eie non percipíebatur aliqua non opera
tunc bene poffet repeti falté a patre pupillo? fon 36al.in.l.ft
paterno.C.oe nego.gef.oe quo latine otcef in.vi.pazte pzin.
<D@ctauo quero gd fi aliqui er illis fratribus vel fili) frat?
babebat vrozes q lucrú fecerút er eo? labozib9 an lucrú oe
beat effe eòefiea? ootes pofuerút i cói quod videf qz vroi
tenetur operari in Domo eius a quo recipit alimenta vt eft
glo.i.l.ficut.ff.oeope.ltbe.jgrgo er quo a communi alimenta
percipiebat in communi quicquid acqm'rit er quaeuncp ope
ra acquírat ponere oebet ? iftud videf effe oe méte 36ar.in
.l.gaio feio.in fi.ff.oe alimen.? ciba.le.qui oirit gp mulier oe
bet facere oia in oomo beredú a quibus percipit aliméta nó
iure legati ? idej videf effe oe mente Snge.in.U.C.oe lega,
vbi oicit cp vbi gs oebet aliméta pcipere non iure legati fed
er alio capite túc ota opa poffibtlia ad vtilitaté oñi cedunt p
»o.l.ficut patronus.ff.oeope.libe.? ide3 videf velie Slng.i.l.
affiduis.C.qui poti.vbi oicit g» oia opera mulieris cedunt lo
ero mariti a quo 03 aliméta percipe.^dé vident" tenere cano
nifte í.c.cú in officijs.oe tefta.S3 videf g> obfequi alia rerui
da in oomo eius a quo recipiunt alimenta oebeant operari
f m qlitaté perfona?.Sunt át queda ope parue ertimationis
quas fifr 05 operari.ar.l.in rebus.ff.cómo.ff.pe.i.ff.fo.ma.L
n eú ooté.f.finár i feuiffimoXeterú fi mulier faceret aliqua
arté vel mercátiam vel effet cirurgica vel obftetrir.que gdej
nó funt ope oomeftiee 1 familiares id qó acqrít er iftie ope
rib9nó aegrit ei a quo recipit aliméta 1 iftud v i effe oe men
te 38al.in.l.fi vrozé.C.oe pdi.ifertie ous qrit an mulier i DO
ino viri opart teneaf a quo recipit aliméta 1 facit pzedicta DÌ
ftíctioné qua puto verá.Credo tñ gpfimulier pp opae fabzilee vel artificiales qs erercebat nó poterat pitare obfegales
quas mulieres fm qlitaté pfona? pzeftare prueuerút gp tune
ps pzedicti lucri oebeat cóicari arbitrio boni v i r i o s eni fibi
ppenrare pté lucri cú alimentie ar.l.fiquie a Iiberis.$.r3 fi fili
os oe libe.agno.i.I.cetep.ff.oe rei vé.^ofuilTet eni operas
obfegales ad vtilitaté ei9 a quo percipiebat aliméta qs ope
ras pone nó potuti pp fabzilee 1 artificíales vt fupza patet. 1
opepzecíú 1 eriftímationé recipíút vt.o.I.cú ouob9.§,fi i eoe
unda.^lus ét vr oicédú gpfipdicti erát rullici 1 vroz vni 9
er eie erercebat opa ruftícaliaficutmuftulue vt interdú facíont ruftíee mulieres q ligonisant arant 1 metút 1 alia ruftica
lia erercét gp ifta mulier oebeat oe fructíb9 pceptís ¡p opib9
fuis oeduce pté ar.eiue qó oictú fuit fupza i tertia pte pzincipali.in.iij.q.TRon obftat quod ipfa percipit alimenta oe com
munì qz? alg mafeuli fimiliter alimenta pcípiunt oe cói.^ec
ob.g> oebet operari in pomo eiosa quo recipit alimenta qi
videtnr intelligendum oe operibus obfequialibus per id qc5
fupia oirit 3 3 a U bec puto vera oe iure.Zamen videf cp c5
fuetudo feruet piium qi mulieres nibil oe poirione fruct'uum
peipiunt i piedicra tene menti qi funt quotidiana ? ooc. non
tangut.CCj^ertio cafu qnpbitur focietas piopoitionibus qs
vnus er pbentibus vel terrina pllitutt i intelligitur gp poitio
nes focietatis arbitrio boni viri fiant vtnon vtiq5 er eqs par
tt'bus foefi iumus veluti ft alter plus ope vel induftrie vel pe
cunie in foeietate collaturus fit.l.fi focietatem mecu •z.l.focieta
té.ff.pio f o . p u d em'5 pueniens effe pòt boni viri arbitrio vt
nó vriqj er eqs partibus foey ftmus.l.qd enim.ff.pio fo,
C T ^ o n o quero fratres i nepotes multa eo? labozibus que
ftuerunt quo fiat oiuifto inter eos an p capita vel in ihrpem
Dßal.in pfulédo fic fozmaliter oicit in pzedicto cafu.jjn cbzilli
noie amen.lucra focialia equaliter inter foct'os oiuidunfidell
in capita feu nume? perfona? qz ilta eil natura focietatis in
oubiovt partes fint equales.ff.pzo fo.l.ft nó fuerint.pzimo rn
To ét fi non elìent equali's induftrie vel valitudinis qz fpecies
fraternitatis eli focietas gpficutinter fratres res funt equaliter oiuidéde nid aliud actu fit ita iter focios.ff. pio fo.l.ve?.*
ficut naliter vnus fratrum ospzocurare cómodu fratris.l. ere
ditO!.§.fi.ff.ma.5ta 1 focius eòi lucroftudere05.ff.i5 neg.gef. .
•l.(i negocia.Cum ergo irti fuerint foci} labo? ficut ét lucrozus
equo iure oiuidendo? 1 oe facili ptefumitf focietas accidenta
Iis vbi reperif naturale pfoitium 1 liccómertiu fequatur con
foitium naturale adiuctiè tu acribus indicantibus focietaté.ff.
pio fo.l.cu ouobus.§. fi fratres quare oico cp oicta oiuifio fie
ri 03 in capita.30al.alio oifponif pfiU'o,
nomine oomini
amen,Super piimo pucto oicendum eli cp omne lucru oedu
etis fumptibus òbet oiuidi in capita 1 non in Itirpes 1 fic om
nes ad lucrandu apti 1 abiles oebent babere partes equales
•ff.pio fo,l.fi non fuerint.zfeinoiibus aut.riiij.annis non oebef poitio pio numero perfona? qi laboi puero?non poted
pzomereri coequalem poitionem tu qi non poffunt pbere fo
cietatem tu qtoieu5 opera impar eli opere robulto?.ff.oe rei
ven.l.cete?.Sup alio oubt'o oico gp medietas que ptingit ratione piopzietatis 03 oiuidi in llirpes qz fructus pzimong oi
uidunf pzo béditaria poitioneficutipfum pzimoniale vel aui
tu patrimoniü.Sedfructus labo? oiuidunfpto numero labo
rantiu ar.ff.oe an.le.Ueio.? fic medietas attribuii piopiietati
medietas labori perfona?.C.pzo fo.l.i J 6 a l .
<C©ecimo vlterins quero qliterfiatoiuifio inter fratres feq
inter patruü 1 nepotes.Sld cuius euidentiam piemittendu ed
tpqn ouo fratres vel patruus 1 nepos vel fimiles babitauerut fimul 1 fociale viuut.Jfnterdum acquirut er fola opera pu
ta qt quilibet eo? vadit operando 1 inde recipit mercedej tue
quicqd acqrerent puta qi er eo? falarijs emunt boues vel ci
pos vel alias res é eòe cuiufiibet pio oimidia pte fi funt ouo
vel pio tertia fi funt tres 1 fic oe fingulis. TRon enim refert
quotfintqi femp in capitafitoinifio.Si vero vnus acqrit er
opera alter non qi non eli aptus ad operandi! puta qi nepos
eft paruuluscuius nulla vel quafi nulla fit opera tue non piefuimf focietas 1 totu ellacqrentis vt.ff.o admi.tu.l.titiu 1 me
uiu.§. altero, ^nterdu acqrunt aliqd er rebus cóibus puta er
fructibus piimonialibus 1 tue pio quantitate quam qlibet b5
in patrimonio acqrif.^nterdum acqrif fimul er re 1 opera vt
qi babent boues 1 faciut laboiitiu 1 tue media pars attribuii
rei puta bob 9 ? acqrif vnicuiq3 £m rata quam bs in re 1 alia
medietas attribuii ope 1 attribuii ilta parscuilibet pio virili 1 ita pfuluit 36irt. Ifbaruulis aiit cullodiétibus bellias qi
ope ipfo? funt viles fuffirit gp in recópenfationé babeant aliméta 1 velliméta oe cói.ff.cómo.l.i'n reb9.nifi er qdam oifere
rione oaref eis qdas mercedula pio ope 1 effet bn factu.36o
nes 1 terra q funt empti p patruu 1 nepotem funt ipfius pattuii nepotis 1 non bs parte eo? filius patrui nifi eatenus q tenus filius patrui effet lucratus 1 contuliffet in piecium oicta
rum rerum in confilgs fuis.
C ^ n d e c i m o quero erat qdam rullicus q oeceffit relictis tri
bus filgs 1 certis nepotibus pauulis er vno er illis filtjs 1 er
alio magni's 1 er alio filio nullos reliqt nepotes bébatq3 irte
rullicus tpe moztis molta aialia q erat fua v; pecudes capzas
poieos baceas boues afìnas 1 equas que aialia in fua remanferut bereditate modo illi filg 1 nepotes p multa 1 multa tpa
fteterutfimulin tin gp oicta aialia funt pluries renouata.©einde tractu tpis veniétes ad oifcoidia oiuidere volebat bona
oicebat illi filfi non primo 1 an oia oebemus oeducere aialia
q remanferut in bereditate noltri patris 113 non fupfint illa
¿pria tn funt alia in locu oemoituo? fubiogata merito in eo
ru3 locu fuccedant.ff.oe leg.i.l.grege.lRndent nepotes gp aia*
lia qremanferunt in bereditate paterna oia funt moitua ea q
in piefentia? reperiunf funt empta er eo? laboiib9pio parte
1 ió puenit vt partem in eis babeant ne qó fuis labozib9 que
fiuerut pdant.C.oe bo.que libe.l.cu non folu.vbi per 36ar.-7
36al.qrii modo qdiuris.Orca boc aduertendu puto aut aialia q in piefentia? reperiuntTunt nata 1 renate er antiqs aia
libusq reperiebanftpe moitis illius piimirufiici 1 eo cafu Io
cu babeat.ff.oe le.i.l.fi grege.oe pig.l.grege.facir.l. fi oonate
,§.ii fpófus oe oona.inter viVz vro.l.pioponebaf.ff. oe iudi.
1 bine oz in.dJ.il grege.g» pactus factu cu rufiico cum quo eli
facta foccita feu focietas animalius trabifad fetus 1 ad anima
lia pollea fubiogata z eli oupler ratio vna qz fubiogatum fa
pit naturam eius in cuius locum fuit fubiogatu 1 etiam qi v i
denf curare aialia in fetu p oicta iura. 3Ua ró eli qz ille cui9
fuiu aialia quoufqj plus eli in valoze ipfo? aialium reu fetuu
feu fructuu eo? quatenus plus valent oz lucru 1 illud lucrum
05 oiuidi inter ilium q pofuit operas 1 ilium q pofuit aialia
vt.l.cu ouob9.$.fi in coeunda.ff.pio fo. non aut illud qó vale
bant aialia pofita in foeietate qi illud eli capitale 1 fi oiuidere
tur tue ille q pofuit aialia effet in oauo falté pio parte pdendo fuu capitale. Jille aut q pofuit operam effet in lucro gp nó
puenit nature focietaris vt.d.l.fi non fuerint.ff. pzo fo. -z'ideo
quoufqs eli lucru 05 oiuidiinter eos lucru adeo vt nullus fen
tiat oamnu qi non eli oare oamnu vbi eli lucru 1 econtra.l.mutius.ff.(p fo. nifi fotteeffent aialia minuta vt pecudes que
foite i m pfuetudinem regionis 1 iudiciu boni viri oeberent
oiuidi poli ccrtu tps capitale vna cu lucro equaliter vt fupza
in altjs qónibus fuit oictum.Si vero aialia q non reperiunf
non funt nata nec renata er aialibus q reperiebanf in beredi
tate pzedicta is ipfa aialia que eo tpe reperiebanf perierunt 1
noua empta funt er pecunia redacta er cóibns redditib9 fratrum 1 filio?,j£rempIu boues bereditarij moztui funt vel eq
vel afinefinefetu 1 noue empte funt er pecunia ipfo? fratru
c nepotu.23n ipfa aialia ita nouiter empta erut ipfo? ta^ pa
trimonialia an vero cóia iter fratres 1 nepotes er quo er eòi
òus redditib9 empta funt puto oicendum gpfifructus ipfoiuj
aialium bereditario? fine patrimonialium fuerut conuerfi in
<cóem vtilitatem fratru 1 nepotum 1 ita p fpacium tpis cóiter
operando pi'erunt 1 noua empta funt puta quoufcg babuerut
boues pzimoniales equas a afinasptinuo pio eòi vtilitaté fra
m i 1 fic filio? illius rullici 1 ét nepotum laboiauerut 115 filfi
oicti rullici effent oni tn nun^ feperatim aliqd pofuerut pzo
opa ipfo? aialium 1 tue er quo lucrum ptinuo fuitpnerfum,p
eòi vtilitaté ipfo? fnatrum ac nepotum puenit vt fimiliter o i
numfitcóe.l.cunì ouobus.§.qdam fagariam.ff.pzo fo. babira
pfideratione fi fructus ipfo? aialium fuit plus qua effet capitale.jgremplu in patrimonio bereditario erant boues valoris viginti fioieno? retinuerut p oecem annos adco gp fructa
ueriit pzopoztione q viri boni arbitrio attribueref bobus tri
ginta q fructus fuerunt cóieati ita nepotibus ficut fratnbus 1
boc cafu vr inter illos pcta quedam focietas adeo gp vfq3 v l tra capitale feu eriltimationem capitalis fupell aliqd illud o i
effe lucrum 1 illud lucrum oiuidif inter oésXapita le auté 03
ponentib9 rellitui.l.cum ouob9.§.3item er facto.2llias feque
retur valde abfurde gp ille q pofuit oicta aialia cum qbu6 eli
factum lucrum:Iucrum effet eòe oamnu aut piopiium oomini
aialium 1 fi oiceres non oamnu eli eòeficut1 lucrum 1 ideo
ammalia empta funt cóia tunc enim oamnum non effet eòe qi
fi in animalibus emptis nepotes baberent ratam quam pofuerunt pio emptione ipfo? illa rata effet eoium 1 fic nullum
oamnum fentirent fed folum lucrum acquifitum er opera ipfoui3 boum. "^«eterea non ell in confideratione lucrum nifi
pzius oeducatur oamnum vt,d.l.mutius.^erito concluder]-
dum ell ciclo cafu ammalia nouiter empia er cómunibus red
ditibusfratrum ? nepotú vfqj ad valozempatrimonialiú tem
poje quo inceperunt cómuniter operari effe ipfo? fratrum ti
cp capitale eo?. 2-lbinde autem fupza eoe ?ficipfa atalia noui
ter empta fuccedút iu locum oe moztuo?? eiufdem funt cuius
erant oe moztua vfq3 ad pcurrentem quantitatem nifi rellitue
retur ono animalium quatenus illa ammalia meruerút,p ope
ra ipfof.jfn oubio tamen ad euitandú ptrouerfiao magis v i def bòi viri arbitrio illa ammalia nouiter empta fuccedere in
locum oe moituo? animalius. S i tamen aliud boni viri arbi
trio er aliqua iulla caufa puta qz opere ilio? ammalili fuerút
parue qz ammalia in bzeui fozte perierút nec erat iter eos fo
cietas qz fozte erant illi nepotes pupilli cú quibus non ptrabitur focietas.l.vtin pductionibus.ff.pzo fo.? boc cafu ad bo
ni viri arbitriú recurrendú ell ? boc quando opere ilio? ani
maliú fuerunt.pofite pzo cói vtilitaté ilio? fratrum ? fic oomi
no? ac ét nepotum. S i vero illi fratres rang? plus ponentes
operas fuam ? opera ilio? animalium puta boú cum quibus
colebant qui erant illo?frarrum plus perdpiebant ideft integram parte que boni viri arbitrio pueniebant pzo opera ilio
rum animaliú puta boú.^einde illi boues funt moztui ? tunc
fiue iter eos nulla effet ptracta focietas vt ptingit cú pupillis
olnum boú eltpzopziú oomino?.l.que foztuitis.C. oe pig.ac.
Siue fit ptracta videffimiliterçp totú oamnúfitoñozum ra
rione oimidij vt.d.l. que foztuitis ? ét ratione lucri qz er quo
totú lucrú obueniens pzo poztione boú oeducif per oominoa
boú.Conuenit ét g? totú oamnúfiteo? per regulam oicenres
çp oamnú regulaf a lucro vt pzo ea rata qua quis fentit lucrú
p:o eadé rata oebeat ? oamnúfemire.l.cú ouobus,§.qu¿dam
fagjriá.ff.pjo focio.ínfine.l.manifeftifltmi.C.oefurtis.Si au
té non percipiebant integras parté pzo opera ilio? boú. S e d
q: ponebat boues ? operam plus percipiebant gì ille qui po
nebaf operam folam tamen illi qui ponebat operas plus per
cipiebant er opera ¿pfo? ptemplatione opera? boum ? tune
conuenit g> eatenus cóicent oe oáno quatenus oe lucro perei
piebant per oictas reguláficuteueniret fi vnus poneret in focietate operá ? pecuniam ? alius folú operam er quo ille qui
pofuit pecuniá ? operá plus pofuit in focietate gp ille qui poíu
it folú operá plus oebet participare oe Tuero çp tile qui pofuit operá folá ?fieoe lucro lile qui pofuit pecunia ? operas >n
oubio participait ouas partes vs medietates pzo pecunia.^,
quartá parté pzo operabile aút qui pofuit folú operam folú
confequetur quartá parte pzo opera ?ficmedietas lucri attribuii pecunie ? alia medietas opere.Samen qz er illa opera i l
le plus percipiebatcúfuaopera contéplatione pecùnie,Conuenit çp er quo pecunia fuit Gufa illius lucri opera? gp pzo ea
rata contribuât ad oamnú ne eueniat gponsqui pofuit boues
er quibus alius ét aliquod percipit lucrú patiat"totú oamnus.2HÜUS aútfitcertus non poffe pati aliquod oamú nifi amiffio
nis opera? quod non iudicatur oamnú fed amiffio lucri quia
oámú pfillit in capitali pofito in focietate.^Uud auté quod,puenit er opera oicítur lucrúficut? illud quod pzouenir er capitali cú opera vt.l.coíri.cú fequentibus.ff.pzo focio. i£rempiù potell oari in ilio qui pofuit folú operá ? lucrabatur non
folú er opera fua fed etias er bobus.SUter vero operam fuas
? boú.T^onamus g> ille qui ponebat operam folá labozabat
cú bobus illius qui ponebat operam ? boues ? vbi er opera
fui folafinebobu6 lucrabatur folú tres bol.vel quatuoz i oie
cú bobus lucrabatur octo oecé ? aliquando ouodecí cuius me
dictas attribuebatur bobus ? alia medietas perfone iufta.l.ft
non fuerint.ff.pzo focio.?ficpater çp refpectu boú licet ille nó
poneret boues plus lucrabatur q; refpectu perfone fue fole fi
ne bobus.Conuenit ergo nature focietatis vt er quo ett'am re
fpectu boú aliquod facit lucrú quod ipfe etias percipiat oe o l
no per oictá regulam.l.cú ouobus.§.quidáfagariam in fi.vbi
lucrus regulaf a oamno ? econtraficutét oicimus in pecunia
cú vnus ponit pecuniam ? operá alter operam tantú licet ille
qui ponit pecunia ? operam plus percipiat oe lucro qz plus
ponit qz percipit vnam partem pzo opera aliam pzo pecunia,
gli e aút qui ponit operaj folú vnam parté percipit fdlicet fi
opera nibilominus et quo er illa opera qua percipiebat plus
refpectu illius pecunie pofite ab alia parte quam percepiffet
er opera folafinepecunia qz fui'ffet alias fozte opera fterilis
fine pecunia. Conuenit vt pzo parte fi contingat oamnum in
pecuniaptribuat ille qui ponebat operam folá ?ficille qui po
nebat pecunia babebat indubio medietaté lucri refpectu peni
nie.l.fi non fuerint.ff.pzo focio.alia medietas lucri attribuitur
opere indubio vt.d.l.fi non fuerinr.Ifeec pars oiuidif iter am
bos quoniam er quo ambo ponebant operá. ^deo ? eodem
modo oamnú oiutdi conuenit per regulá pzedicta oicto.§,qui
dam fagarías.iEt er bis patet cp illi qui oicút cp oamnú contingens cafu foztuito in pecunia oebet effe illius qui pofuit pe
cunias non aút oebet participare in eo file qui pofuit operam
recedunta veritare non tamen funt repzebendédipzopter ao
ctozitaté gIo.1Jbe.-z Ci, in.I.i.C.pzo fo. qua babent pzo fe qi
er pzedictis patet contrariú er quo ille qui ponebat operas fo
lam lucrabaf cú pecuna cuius opera fozte alias fuiffet fterilis
vel qz puenit vt oe oáno pecunie participet I5 ille g ponit pe
cuniá babeat parté lucri refpectu pecunie ? refpectu illius par
tis oe oamnoquod ptingeret participare oeberet.
<T©uodecío qro babeo ouas oomos bñtes clauftrú vel poi
tijeú cóem in medio illa? ediú vnamfimpl'rvendo ? alia reti
neo. Cuius erit clauftrú vrpoiticus.tSu'c gp 05 oiutdi ? medie
t3saltera erit éptozis alia medietas erit fua a latere meo erit
mea ita not.36ar.in.I.qó pclaue.ff.oe oam.infec.p illú ter.cu
gl.fi. q incipit Ps boc appet.facit qó not 3ßal.in.c.i.§.fi qs.^,
qd fi qnedam plateóla eft in medio in ti, oe contro, inueftitu.
S e d Slng.in.d.l.qó concla.oicit boc pzocedere quádo in vtra
q3 oomo effet bofttú per quod intraf? erif in oictú clauftrú.
S e d fi in vna oomo? tantú eft boftium per quod intratur 1
eritur in clauftrúfiuepozti'cú.Clatiftrúfiuepozticus erit illius
tantú cuius eft oomus babens boftius quod eft menti tenendu3. ©icit IJbau.oe caftro in.d.lquod pclaue.gj fi inter ouaa
oomos eft pons in medio ad vfus vtriufqj oomus cenfef co
mune ? pars vtriufqs oomus. S e d fi clauditur aditus vnius
oomus tunc illi oomui oecedit ? alteri totum accrefcit.I,ficui
edes.ff.oe leg.iij.quod intelligit Uban, verumficlauditur vt
perpetuo claufusfitqó colligitur fi claudif muro vel pariete
fecus ft ad tps qö colligitur fi finganf boftia taliter gp nó pof
fint aperiri.Tfíam tunc adbuc remanet eòe ? illa funt vtilia fi
oús venderei vná er illis oomibus ? alia referuaret Tfbau.
IT©ecimotertio quero pone plures funt fratres qui oiuidút
vunas oomú que babet plures partes ? in medio eft quoddá
clauftrú/Sni in oiuifione obuenit vna pars oomusfineclan
llro.aiijs alie partes oomus cú clauftro. Sin ille cui obuenit
pars oom9fineclauftro poffit er aliqua caufa venire in oictú
clauftrú. ®¿c g> non ? ideo cogi poterit vt claudat boftia fue
partis que funt in oicta parte oomus fibi conringétis verfus
oictú clauftrú ad boc vide ter.? op ibi notajßal. ? cñs ^ l o rianus in.I.fi fundú.^.quecúqj.ff.oe ferui.rufti.p2edi.
<T©ecinioquarto quero gdfiínter oomú tuas liberam ? feo
dararij eft quodda3 clauftrú quomodo clauftrú oiuiderur.gäic
gp per eozdulam oiuidr oebet verfus fuam oomú ? illa oimi
dia erit fua.Stlia oimidia verfus oomú vafalli erit feudatar ificutfitinter ouos pzopzietartos vt notatJßar.in.l.qöcon
claue.ff.De oáno infecirá notat 2ßal.in.c.i.§.fi gs ver.gd 11
qdam plateola.in ti.oe ptrouer.inueftitu.in vfibu6 feu.q oicit
boc pzocederefipatii oiuifionem illud clauftrum aliqñ eft ita
modicú gp oiuidi non pót vt notaf in.d.l.qó conclaue.p ooct.
? 36al.in.l.S3binus.§.fi oe veftibulo.ff.cói oiui. ©icitetias
36al.in.d.c.i.g; fi inter oomú pbeudarary ? oomum oomini
eft vnus puteus.Cuius aqua non fufficit vtriq3 pzeferf oom9
quafi babens maiozem partem.
CDBecimoquinto quero gdfiinter plures vicinos eft puteus
cóis an poffit oiuidi.22>ic g>ficfiin rolo cói eft factus.l,iiij.§.i.
comuni oiui.? ibi p oominu3 fio. qui oieit g> fecus effet fi ip
ft rolum baberent ius bauriendi aquas qz fozte folum in quo
erar puteus erat publicum vel alterius.
CBecimoferto quero fuut tres fratres babentes beditatem
cóem.Hnus fepcran's negociaf ?,pre lucra reponit reperan'5.
a i ü ouo labozát bona cóia ? multú meliozauerút.^uerif an
iutelligantur focy ? ao fratres qui pofoerunt opas ? fomptos
in meliozando oebeant rebabere pietüi opera? ? fnmptnnm
ab irto frarre q feperatim nogociabaf 38al.ira pfuluit.
C J i n nomine $befu rpi amen.er cóione bereditatis nó pie
fuimf focietaö.ff.fami.ber.Ler parte.§.filius qt fcperata non
vidlFim pferunt.Cum enim intétio volütarios regat actus vt
notaf.ff.fi cer.peta.l.non omnis in piin.C.ne vroi pio ma.l.fi.
ff.oe itine.actuqj pziu.l.i.§.interdicto.^rater minoz qui folus
negociaf cum nil ponat alijs nolutc fieri focius Ij voluerit effe
coberes.ff.pio focio.l.qnta.in fi.? non cóicac que ab eo qUefiCa funt.ff.pto fo.l.cum ouobus.§. fi fratres. £ r cóione nego*
ciationis non piefumif intentio que non p3 oe pcubi»l.in pcubinatu.ritu nup.Un libe.feicenim frarcr cercine er quo queItionum retinuit fibi velie fratres vocariin foztes nutibus oe
clarauii ar.Liig.ff.^) fo.facit.ff.oe legi.l.oequibus. S c d ouo
fratres qui cóibus poffeffionibus incubuerunt ?coluerunt,put ponif Diligenti cui tu piedia ampliauerunt.ff.oe ver. figni.
•ino intelligaf,§.oiui.fratres.TBon ergo lucramf fructus nec
oebent pdidiffe laboies.ff.cói oiui.Lfi quis putans.§. finauté.
percipiant fumptusfiquos oepiopiio pofuerunt.ff.fami.berJ.bis pfequéter.$.fumptus.notaanffi^.oe actio.§,que
dam.? fi quas operas pofuerunt perfonaliter mercedem babere oebent vr.d.§.finantem.TRa3 er quo frater minoz nego
ciatot labotes non pofuit in rebus cóibus ? in cóione nec bos
pofuiffe gratis credi benignus eft .Cum eque cffent facultates
argumentum a pxio fenfu.ff.pio fo.l.focietas.§. focietas aut 1
que vltra bereditatem acquifiuerunt étfioe cóibus rebus ou
modo non eòi nomine piopua fibi vendicant.C. cóia vtriufq3
lu.l.ü patruus.C.fi qu s alteri vel fibi.l.i. ? okto.§.fifratres.
Ssle? gp oe eòi i boc erpendiderüt reponantvr.dJ.fi patruus.
ß c boc collige que ptoponuntur q» per partes bereditas oiuidetur in beredirarijs oumtarat bonis.feocenimpiunrit ad
focietatem bereditas ? poffeffio rerum cóium non autem con
fenfus,ff.fami.ber.l.beredes.§ fi ouobus. j£r boc enim focie
Us pera in alijs ertrinfecis non piefumirfvt pzediri j ß a l .
c
^ x c z q u i n t a m p a r t e m prin^
cipalé que lucra veniant inter focios cóicanda.3ut
inter eos eft pcta focietas vniuerfo? que er queftu ? opa oefceudit aut focietas omnius bono? aut aliud genus focietatis.
GUbtimo cafu vniueria que er induftria ? opà focio? querunfcóieantur vt in emptione vendtrione locarione pducttóe
ceteraq5 que er opera ? Diligentia oefeendunt non aut hereditates legata oonationes cum er queftu non oependeant vt
eft cafus in.l.coiri cum fer fequentibus.ff.pio fo.soi autC5 eft
coita focietas oium bonosraneoés res que coeuntium funtcó
tinuocóicantur.l.i.§.in focietate.ff.pio fo.Cum enim oium bo
no? focietas coita eft tunc ? bereditas ? legatum ? qo oonalam eft aut quaciiqj róne acquifitum coi acquirif.l.ea vero.§«
cum fpaliter.ff.pzo fo.?.l.cum ouobus.§.fociu5 vniuerfa.?.§.
fi inter fratres.? J.fi focietatem vm'uerfa?foituna?.ff.pto fo.
aonium rerum focio? tranfit abfepalia traditione vt.d.§. in •
focietate.iQuod ve? intellige in bis que erat fociotum tpe p
«e focietatis. Secus in rebus pofteaacquifitis qi tunc earum
Oiiium non trailefinetraditione vt oicit glo.notabi.in.d.§. in
focietate.quefingulariffimeallegaf gpfieratraditio non erten
difad futura ? ideo fi qs obligauit oia fua bona pfenria ? fu
cura ? pftituit fe fuo noie piecario poffidere gp ifta lieta tradi
ti» piccari} non trabifad bona in futu?querenda cuius effectus ifte eft qi pio pntibus fi interuertafpolMio pòt agi con
ditione er J.fi.C.oe acqui, poff.nec requirunf ercuilio oe qua
in auté.boc fi oebitoi.C.oe p i g . ^ 1 0 futuris 03 agi bppotbe
caria piecedente oifeuffione oebito? Pm Aberra oe bobioi
aibertum papienfem vt refert 3ßal.in.d.§.in foeietate.? vo
Iuit 3ng.in.d J.fi.C.oe acqui.poff. frem intellige ve? qn 00
minium re? focio? modo pzedicto träfferrur inbonifq3 poffi
dere poffunt.Secus in bis que poffidcri non pofiun; vt fune
nomina oebito? qi in bis requirifeeffio vt.d.l.eavo.in piin.
a ibi per glo.? iiöal.CCirca tertiumqn é coitu aliud genus
focietatis $ vniucrfoiu queer queftu ? opera oefeendit ? gì
oium bono? ?ranegeneraliter oicendum eft q> cuius generis
d i pcta focietas ei'us foloj lucra ? non alterius generis cuius
non eli pcta focietas veniunt cóieanda vt.d.I. cum ouobus.$.
cum ouo argentari).? bic ? ideofieft pcta focietas vnius rei,
illius rei folum lucra veniunt communicanda.Si plurium ne
gociationum illa? negoctationum folum lucra cóicari oebent.
S i vectigalium folu; vectigalium veniunt cóieanda ? nó alia
1 fic oefingulisvt oicto.§.cum ouo,
CTlJbrimo quero vnus er focijs emit aliquid er pecunia com
muni vel er pecùia redacta er còmuntbus redditibus nuquid
emptum eómunicari oebeat. 2lut crantfocfi omnium vel vni
uerfotii que er queftu ? opera oefeerdunt ? rune eómunicari
oebet vt.d.l.fi quis fociet3tem.?.l.coiri.ff.pio fo.? banc opim'onem tenet oominus lRapba,ful.tn.d.l.fi quis foeietate vbi
foimaliterficoicit fuper glo.dd.fi quis focietatem. oum glof,
fuper verbo coire.oicit.f,omniu5 bcno?.2Hioquin quod emit
non cogitur cómunicare.C.còmunia vtriufqj iudi.1. fi patruus
Iftapb.ibi oicit imo idem effet in foeietate quefius vt.l.coiri.
cum.l.fequenti.s.eo.Sld.l.fi parruus.C.cómunia vtri.iudi. refpóde gp ibi loquitur in comunione incidenti non in foeietate
alicuius rei velqueftus ? fmefitomnium belio? fiuequellus
oebet in comune redigi vr.d.l.coiri.eumpcoidantijs^ta oicit
TRapba.aduerre qi.dJ.fi quis focietatem.iiicta glo.viderur te
nere erpteffe ptrarium in alia foeietate q5 omnium bonoium.
C ^ i e i t em'm ibi ter.fi quis focietatem coierie qued emit ipfiusfitnó comune fed focietatis iudicio cogitur rem comunicare ? glo.ibi in verbo coierit.fozmaliter ita oicit.f. omnium
bonop.giioquin qued emit nó cogitur còmunicare.C. <' muni3 vtriufqj indiJ.fi patruus ita oùitglo.?cómuniter ooe.intelligiit illam.l. in foegs omnium bono? ? eriam in.d.l. fi patruus in piin.oum ter.oicit quod emit nó cogiturcómunicare.
aSaLibi oicit nifi ille patruus qui emit ? ntpotes eiTent foeg
omnium bono?.THam tunc oebet comunicare ? licet ¡mediate fubfequatur ? oicat er quo nota gpfifut plures fratres vel
patruus ? nepotes foefi vel quicunq, foefi ? vnus emat ciani
poffeffióem pio fe ? fuis beredibus gp nibilominus talis pof
ieffio oebet communicari ? dande lima ? oolofa emptio non
oebet fibi patrocinai qi non potuit clam ? altero ignoianre
focietatem oiuidere fed oebuit renunciare ita gp perueniret
ad noticiam focy.ff. pzo focio.l,aetione.§. renunciare ita oicit
30al. iSuod oictum inrelligo in foderate omnium bonoium
piout verba fua in piincipio fonant cum fequétia redpiant a
precedétibus intelligén'am.l.qui ftliabus ?.l.fi feruus pluriuj
.ff.oe leg.i.? pio ifta inteiligéria facit ter.in.d.l.fi patruusvbi
oidtter.q» patruus pio fe tantum emens non cogitur nepoti
bus comunicare qi non erant focij omnium bono? ? gp ¿Ile q
pio fe tatum emù non teneatur focijs vniuerfo? que er queftu? opera oefccdut comunicare facit qi quefuum er caufa fo
cietatis per vnus er focijs nó oebet eómunicariJ. eum ouob9
•$.cum ouo argentare ?.§.fi inter fratres.ff.pio fo. S c d qua
do vnus er fooj6 vniuerloium que er queltu ? opera oefeen
dunt emit pio fe tatum nó caufa vendendi ? fic lucrandi fed cà
retinendi non oz queftes qtfibabet rem foluit piecium quod
oicitur rei coitefpondere ar.l.eurabit.C.oe act.emp. £rgo er
quo nó fuit facta oicta emptio caufa quefius ? lucri nó venit
in cómunteanóe quafi ertra caufam focietatis vt.d.$. cu ouo.
S c d multum facit in contrarium gp imo veniar eómunieanda
res empta a focio lucri ? queftu6,l.coiri.ff,pio fo.vbi ter.fozmaliter oicit eoiri focietatem ? fimplieiter licet ? fi non fuerit
oirtinctum videtur coita effe vniuerfo? queer queftu veniut
boc eftfiquod lucrum cr emptione vendirione locatione pdn
«ione oefcendit.j£r bis patet q? bic paffus remanet oubius.
T^iopcozdia foite oici poffet gp aut loquimur in foeietate om
nium bono? ? tue clarum gp cogitur comunicare vt ell cafue i
«dJ.fi quis focietatem ? in.dj.fi patruus.2lut loquimur in fodetate vniuerfo? que er queftu ? opera oefcédunt ? rune aut
emit nomine piopiio aut eòi aut oubitatur. Tjbiimo cafu qui
do emit nomine piopzi'o autpftat gp emit caufa queftus ? iu=.
cri vt qt emit caufe vendc'di ? er illa venditione lucrum facié
di ? tue comunicare oebet.d.l.coiri.CTRec obftat q> emit no
mine pzopzio qi natura oicte focietatis eft quod omne lucru5
oefcendés er emptione véditione ic.cum oictis focijs lit cónmne Durante fodetate,d J, coiri»&ut pllat gp non emit caufa
queftus i lucri fed caufa rctinédi pio fuá neceflitate vel vr er
penderei pecuniam,ppiiam qua babebat in rebue ftabilibue
vel mobilibus.non tamen venalibus i boc cafu nó puto gp re
neatur cóicare qz oicta focietas erat focietas lucri i queftus i
oicta emprio non fuit ea oe cá facta aficcumfitextra caufam
focicraris qz non pzo lucro .pueniente er queftu ergo eius nó
fiet cóio.ff.pzo focio.l.cum ouobus.§.eum ouo.i.$.fi inter fra
tree.? boc intelligo ve? nificófuetudo ipfo? fuerit oía emere
noie cói qzranefiemit clam pzo fe vr fraudare alium i ideo
cóicare oj i ita etiam polTet intelligi 3ßal.qi ratione pfuerudinie videtur pcta focietae iurta pfuetudinem eo? tante per
actué fociales.Si ergopoflea emit pzo fe claj vr ab illa focie
tate caufata er pfuetudine recedere qUod non licuit nifi cói có
fenfu velfinitafocietate. S i oubitatur i tunc infpicienda eli
pfuetudo focij an pfueuerit cóicare i eri! qualitae rei empie.
S i enim pfuetudo ipfozum erat gp empta noie pzopzio piueuerant cóicare pfuetudo feruanda eft.l.vel vniuerfo?.ff.oe pi
gno.ac.f acit ét quod in rimili oicit jßal.in.d.l,fi patruus.® i
def enim tacite pcta focietae inter eoe iurta pfuetudine5 ipfo
rum cum non folum erpzelTe fj ét tacite per actue fociales con
trabatur? intelligatur illa focietae pcta que er acribus fociali
bue oemonllratur vt p5 piene fupta in tertia parte pzincipali
S i non pllat oe pfuetudine nec pltat an ree emptafitnegociandi caufa i fic lucri an vero non caufa lucri i quefius fed,p
fe retinendi i tue er qualitaté rerum empta? i focij emenrie
fuo nomine bonus vir poterit arbitrari.
bis enim que ab
aio Dependent multum operator piecrare.l. fi cum aurum.ff.
oe folu.l.néfeniue.oe neg.gell.l.pzocula.ff.oe pzobatio.l. DO*
lum.C.oe oolo i talie pzefumifmée qualie er actibue oemó
fìraC vt in oicta terna parte pzincipali piene p3. Jgremplum
patruus vel frater fociue vniuerfo? que er queftu t opera ó
feédont emit vnam oomum qua egebat pzo fua babitatione
vel fúdum pzope bona fua noie fuo nee alterine pftat oe eorum pfuetudine i tunc nó pzefumif emptio facta caufa negociandi i fic caufa lucri i queftus fed caufa retinédi pio fe ideo
non cóieabitur cum idfitertra fecietfites.Sed pone emit mer
latías vel fundum in bono foto vt alteri reuéderet i tunc er
qualitaté re? bonus vir arbirrabítur lucri i queftus caufa em
ptum ideo cóieabitur.Sut erat peta alia focietas i runcaur qs
emit nomine cói a res efficitur cóia altero ratam babete.lf.de
neg.geft.l.fiego. S e d fi nó b5 ratum remanet folius eme'tis
.ff.oe pben.emptio.l.fundus ille.Sntemir noie piopiio i tue
oiftínguef.Slut emit oe piopiia pecunia.aut oe cói aut oubi
taf.CTIfctimo cafu nó eft oubium quod res non eft cóis fed
fua pioptia.l.fi patruus.C.cóia vtriuíqs iudi.fm vnum intelle
«um aut oe pecunia cói i tunc aut ille qui vult habere partem in re empta erat maioz aut minoz.^zimo cafu nibil pót
babere i re empta vt.d.l.fi patruus.<7.l.ii vnus.§.fi vnus.ff.,p
focio.qui ter.facit Pm 3ßal. ibi ad qónem que oe facto fuit in
ter beredee ouo? fratrum quo? vnue erercebat mercantiam
noie pzopzio v fuo periculo i per illum ter. oecifum fuit gp fi
etiam oe eòi pecunia factus fuerit nó teneatur alteri fratri cói
care I3 alteri fratri ad interelTe teneatur vt fentir ibi glo. quas
tene mèri. CSecundo cafu aut ille qui emit erat turoz vel cu
ratoz minozie 1 tunc ree efficitur cóis.l.y.qñ er facto tu.l.cura
toz arbi.tute.ofticy neceflitae 1 pecunie pzopzietas boc opera
turfim36al.in.Lfi vt pzoponie.C.oe rei vendi.aut non erat
tutoz vel curatoz minozie federtraneus quinó repzefentabat
ipfum minozem 1 tue ree non efficitur minozis nifi in fubfidi
um.f.fi emptoz non effet foluendo 1 fic non bs vnde pecunias
reftituat vt.l.filie oe folu.fm 3ßar.i 36al.in.dil.fi vt propon i s ificree empta er pecunia minozie fuccedit loco pecunie 1
queritur ipfo iure Dominium fpáli fauoze 1 non iure cói 1 nó
femper.Sed oemus bie tris pcurrentibue.f.g> minoz.cp peco
nia fua top in fubfidiumfirnJßal. in.d.l. fi vt pzopom'e.Sut
oubitaf er qua pecunia emitur 1 pzefumi'rar 1 er pzopzi'a.Lft
oefonctos arbi.tu.l.fi venttiinfi.oepzioilegi.cre. iRecorrendum tñ eft ad pieaurae vt pfideremus quantitatem bonoium
cóium 1 an ifte maioz nara babeat adminiftrationem 1 geftio
nem nec ne a cuius pdirionis fit vtrum pfueuerit lucrar» vel
non. THam et illis piecturis bonus vir pzefumeran er pecu-
s
nia cói vel er pzopzia facit qood notatur in.lfacultas.C, oe io
re fi.li.r.Pm 36al.in.d.L fi patru 9 .C£ertio cafu qfi Dubitai
cuius nomine cmerit 1 rune indubiopzefumitur emiffe nomine pzopzio.U magis.oe folu.ne alias intelligarur pcrfona'er
trinfeca.l.fi itaftipulatue.§.grifogonus.oever.ob. fm 3ßal.
in.d.l.fi patruus.iBicit tñ ipfe j ß a l cp vbi oubitatur quo nomine emerit a nomine pzopzio an cói quod recurrcdum eft ad
piectura 1 pfideranda eft affectioipfius ementis -zconfuetudo
nam fi pfueuit vt plurimum cói nomineemere g?ita ibi in DU
bio emiffe intelligarur ar.l.vcl vm'uerfozum. oe pig.acr. ^fta
autem oubia vt plurimum ptingunt in mercantijs qz non fiút
inftrumenta ibi que oicant gp emit pio fe 1 fuis beredibus.
CT^tem piefumitur boc er bis que poft acta funt iter eo6 pu
ta li actus erat gp emeret cói nomine.l.iiij.f. fi ab ¿gnoto.ff.oe
manumif.£rpzedictisapparet folutaqueftio quottidiana fi
vnus er fratribus cüm pecunia hereditaria facit mercantias 1
er illis lueratur vtrum oebeat alteri fratri cÓicare.TRam piimo videnduni eft ari fecerit nomine cói vel piopiio 1 cu3 bec
queftio oecurriffet oe facto oicit 36ar. cp fecit oftendi fibi l i bzum rationum in quo ptinebaturbic eft liber rationum mer
cantie f a n n i e ""ßberri 1 fratrum 1 er boc oirit apparerc gp
nomine cói faciebar mercanriam.l.nenfenius.ff.oe nego.geft.
? pzoprerea lucrum erat cóicandum.Sed fi non appareat boc
tuncfiille frater non erat tutoz nec curatoz lucrum 03 effe fuó
pzopzium.l.titium 1 meuium.§.altero oe admí.ru. S e d fi eét
tutoz vel curatoz tunc lucrum qö fecit ex pzima mercantia em
pta er cói pecunia oebet effe cóe.Secus fi er reiteratione ein
ptionum na3 pecunia redacta er mercantye cóibus vel er fro
«¿bus cóibue non eftcóie vt oicit glo.i.in.d.1. fi patruue 1 ibi
J ß ü . i bec q Diri oe tutoie 1 curatore funt vera quando con
fiat gp mercantiam fecit nomine pzopzio.Tñas in dubio etiam
Dici poteft g> aut ifte tutoi negociando aggreditur negotium
infolitum patri pupilloium vt qz pater pupilloium nuncp fue
rat mercatoi 1 tunc in dubio videtur gerere nomine piopiio
qiindubio non piefumitur in culpa.CTßft enim quedam nil
pa infolita aggredi.ff. oe neg.geft.l.ft negocia. Sut continuât
negocium folitum non autem aggredimr infolitum vt fi erát
ouo qui faciebant fimul mercantiam 1 vno morruo alter con
tinuat fumptibue fily fratrum ¿ndi'uifam bereditatem poffidentiumtunc videtur eoium nomine ptinuare ar.ff. oe nego,
geft.l.nam 1 feruus.§.fi viuo. qi a piimoidio tituli pofterio:
foimatur euentus.l.i.C.oeimponé.lucra.Defcrip.li.r. 1 eft ar.
ff.fami.bercif.l.fifilia.§.neratiu6.'z,ff.p2ofo.l.actione.f.moite ver.fed quod er re cói nec oiftinguitur vtrus ex puma mer
cant¿a aliqd peruemat vel er fepi'us reperita qi natura bUiue
actus eft gp id qö pofteafitfemper loco piioiis fubiogetur.ff.
oe pigno.l.cum tabernam fmÜÖal.in.d.l.fi patruus.
CTSecundo quero quidfivnus er focys facit illiciram lucrú.
a n illud inter focios veniat cóicandum.Enc gp aut eft pera fo
Cietas licita 1 tunc lucrum illicite quefitum non venit cóicandum.ff.pzo foci'o.l.quod autem er furto. S e d cóicatum fponte trahit feeum periculum pdemnationis qz qui percipit a focio fcienter illiciram lucrum videtur fe aftringere ad penam
non folum ad perceptareftituenda.ff.pzo focio.l.fi i'gitur.ßö
tamen er malefìcio focius ptulerit non aliter recipere oebet gì
fi pdemnatue fuerit.ff^zo focto.l.quod autem ver.quod enim
qui ter.facit ad queftionem.Si pluree erant focy omnium bo
noium 1 vnus feneratur pecumam fub vfuri's 1 molta lucrai
1 omnia ptulit in cóe.¿Éiodo redijt ad penitentiam 1 pzomifit faeerdori rellituere male ablata nunquid ertrahetur oe cói
1 videtur gp non qz.d.l. requirit vt piimofitpdemnatue tamé
fatis videtur pdemnatus er quo piomifit faeerdori rellituere
nec refert quomodo fuerit condemnatus Pm ¿Ubar. fili. in.d.
.l.quod aút.facitad boc quod notât Ifèofti'.m.c.fi.oe fepul. vbi
ipfe oicit gp in cafu illius oecretalis non folum lie erat ptefta
ta fed etiá fenrentia lata er eo feilicet gp facerdos piecepit oe
linquenti vt fatiffaceret illis quos lefit 1 ficpieceptom facerdotie oirif fnia facit qö notât 26ar.tn.l.i.§.buius lludy.ff.oe
iuftí.i iure.oe eo g .pmiftt faccrdoti in pfeffióe oe nó agédo
qi non poterit poftea agere tangí publice pfonefit^miffum.
C B l i d e tit oe bocin.l,ft tibi.§.qdá,ff.oepac.p ooc.legétee.
^Suàndoq; eft focietas illicita lucra illicitu ? tunc non eli cómunicandu necfieli cóicarum fponte faciit tranlire periculum
qt actio pio focio nó poteft nafci.lf.p20 fo.l.nec pzetermittendumfanI Ö il.ibi 1 oicitur focietas illicita illa qui faciunt pie
dones qui verat tot3m ^ftaliam.TRa irte funt illictte focietates.? incidüt in crimen lefe maieftatie.lf.oe colle,illi.l.quifqa
finis autem ilia? focietatu ell furandi terras occupandi lites
feminadi que oia funt contra natura vt babemus in ftmili.lF.
oe ter,mo,l.oiuu3,?.l.agraria.e3nde quo? finis é malus ei 9
fubftantia mala é? repiobata a iure 1 to modo ciuitates qua
faciunt ligascontra fuperioté vel contra pare; 8d emulationé
quia nó valet vt no.f nno.i.c.oilecta.oe ercef.ptela.P3 j ß a l .
in rub.C.pio focio.
C X e r t i o quero quid ft fratres poli motte patrio remanferunt in comunione ? vnus aliquid lucratur ? oubitatur vnde
quefiuerit.lRefpondeo aut ifte fratcr erat bomo male conditions ? nullius artifici) ? omnia piefumuntur babere oe comuni patrimonio patrie arg.eius quod oicitur oe vrore que
ptefumitur omnia babere oe bonis mariti.ff.oe oona.inter
viru51 vro.l.quinta.C.eo.ti.l.etias.ry.q.iy.c.placet.? ideo có
municandu eli vt in auté,oe eccle.titu.§.interdicimu6.Si aut
piobetur bone conuerfationis puta quia eli artifer ? bene lu
cratur ilio cafu non piefumitur cp babeat oe comuni nifi erpteflfe piobetur immo ptefumendum eil q> er operibus fuis
quiafuitoiligensfibi querendo.C.arbi.tute.l.fi oefunctus.i
oe bere,vel acti.ven.l.venditot.circa mediom ibi pteciii enis
bominis.C.ad.l.fal.l.iij.in ptin.i£ll enim ptefumptio q» artifer aliquid lucretur er operibns fuis cn; maledicatur bomo 3
froctu non afFert t omne artifici^ per continuum erercitium
oicitur fufcipere incrementum.l.legatis.$.otnatricibus.oe le,
iij.frn 5a*oe Sre.in fuo tractam oe ouobus fratribus.
Ì T ^ u a r t o quero pone q>fintouo foctj vnius mercantie«
Sinus vult ire cummercantia ad certum locum alter oicit no
lo ? »Ile accipit ? vadit fuo periculo.©ic q> oe lucro non tene
tnrconfocio vt notat aöar.in.l.quia poterat ad trebel.fcòm
36al,in addinone qua; fecit ad tractatum 36ar.oe ouobus
fratribus facit.l.fi viius.§,fiquid vnus.ff.pio fo,? oe iu.oo.l,
fi mancipia.?.l.pe.§.mancipia.ff.fo.ma.
( C ^ u i n t o quero quid oe fructibus ootis vnius er foctjs.
TRefpondeo cum fructus ootis cedant marito piopter onera
matrimony vt.l.pto oneribus.C.oeiure ooti. ? etiam quia
eli oominus rei ootalis.C.oe rei ven.I.oote ancillam.ff.fo.
ma.l.fructus.i.l.Diuoitio.^fti fructus cómunicanmr inter focios omnium bonotum.ff.pto focio.l.fi focietatem vniuerfa?
fottunaru5.i.l.fi inter fratres voluntariu3 cómertiu.i.l.ea ve
ro.§.cit fpecialiter.cum et ipfa 00s communicetur.f.actione.
l.fi vnus.cum.l.fequenti.lf,pto focio. a l i a s vero fecus nam
lue cederent foli marito piopter onera matrimoni) FM DO.
Tibetrum oe ""jjberuiio in confilio quod incipit quoniam iam
dudum confului.in oeci'moquarto libio.cófiliozum carta.rlv.
CCSert0 quero vnus erfratrib9totam familta; alimentami
ex lucris fuis patre moztuo. ^ftud ptecipuum oeducetoirit
•Jßicboioe mat.q» non quia boc erpédédo pio oneribus paIris ell ? non vfus beneficio legis.Bed videt" volutile patri
querere pleno iure er quo non feotfu3 polfedit ? boc per lit
terä.l.cü 0p0ttet.ibi.0u5 oicit er fuis operibus poffeffe funi.
TBam econtra fi pater oilTimulat q> fili9 cófumat vr reniici'3
re vfufructui vt eadé.l.§.finauté.l>m TRicbo.oe mat.lbót oi
ci cp aut filius fecit vt adminiftratot qt pater p man9 eius re
gebatnr? tunc oebeat pcipere aut fecit boc ituitu pietatis 1
obfequij natia ? tunc ea nó oebeat percipere ar.lf.oe nego,
ge.l.nefeni9,ff,oepeti.be.l.fi.ßm jßal.in.l.certu.C.fami.ber.
CSeptimo.iQuero an inuentu per vnü focium itineris vel
a cafu vel foitunafitcomune Ci. in.l.tadiu in fine.C.pio foc.
oicit q> nó ? é quellio puerilis.j£go credo verii p.§.cu5 DUO,
nifi effent foci) oium bono? qi tunc cu ipfi pferit oia vncuncg
«zqlitercöq3 cjrtta.l.iij.§ cö fpaliter.ff.pio focio.? ea.Uü ouobus.ffociü vniuerfa.iuentu ét corcare tenet"fitale inuétfi fie
bat occupatio puta qt erat géme vel lapilli i littoie maris in
nullius bonis eriftenres.ff.oe acqui.pof.l.i,? tbefaurfi quidé
p » parte inuentousfitinlli,oe re? oiui,§Jbefauro0»?,rütj.,
q.v.c.ficut inuenifti.THó tn intelligas q> acqfitio fiat folu p in
(trumentu vifusfineactuali apptebéfione immo é necelTaria
actualis apptebéfio facta manibusaut pedibus.l.iij.in piin.ff.
oe acqui.polT.Pm Tg>au.oecaftro in.U.in ptin.eo.ritu.Secus
fi inuentu erat tale cp non efficiebaf inuenientis per illä regu
la cp tufi non é ad aU'ö fpectare fcireoebmfti.l.ai querebatur
.C.vnde vi.quia eratalterius.£rquo nófitinueniéris 'non te
netur eóicare immo li fibi inuentoi tale inuentu appzopu'aret
oelinqueret vt oicta.l.cum querebatur.? er Delicto acquifita
non oebent communicari.l.quod autem er facto.ff.pio.fo.
CL^ctauo ^uero vnus foctoiiifuitaliquid lucrat9ertra id
qò (ociztaté non tangit an locietati cedat.©ic cp nó ? ideo nó
eli cómunicandii.0,eadé.l.§.cii ouo.? bic qò eli argumentum
pio affeffotibu0 ? pio feruitotibus alio? vtfiquidlucrent nó
ipediendo oebitu officiu; oebeat illud l'ucrfi ad eos plenarie
perti'nere fm oominu3 j&ionyiìuì oe perufio in.o.§.cii ouo,
Secus fi impediretur oebitum officium ar.eotum que Dieta
funt fupta in quarto quefiro quarti membri pu'ncipalis.
CTlRono ^uero fi funt ouo focij qui babent oomfi eo? có
muné altero abfente alter folus habitat nunqd reneaf ad pte
penfionts.aut funt vfufructuarij qt ambo babét vfumfructu
aut ambo funt oni aut vnus e onus alter vero retinet in pignus ? ea' habitat aut vnus é oominus alter vero fimpliciter
? fine caufa retinet ? ea babitat.CTlfbtio cafu quando ambo
funt vfufructuarij ? vnus habitat videt" habitare iure fuo vt
infra oicefqu ambo funt Domini aut vnus vult babitare alter vero vult locare tue agant coi Diuidudo ? iuder officiü fn
115 ita oiriget vt vel regionib9eiu6 vti fruipmitrat vel locec
vfumfructù vni er illis vel ternepfone vt hi pcfióes fine v i
la ptroiierfia percipia'c.l.oomö.^.cö vfufructu.ff.cói 0iuidan
do.Hel fi res mobili'sfitétfipoterit oiuidi vt iter eos conue
niat caucantq3 per tempota fe vfuros ? frnituros boc eli ve
apudfingulosmutua vice fit vfuffructus vt.D.§.cum oe vfn
fructu.?.lJ3ec oiftictio.§.cu fundus.ff.locati.CTScöo cafu qn
ambo fuRt oni.23ut qrimus nuqd ille q bitauerit teneaf fol
ue péfioné illi focio q nó bitauit.SIut qrim9 fi vn 9 vult babi
tare alter nó vult locare an volés bitare cogaf ad locandu5,
C C i r c a ptimii é pcludendu aut aliqd puentus de penfione 1
WRC puentioni llandii eli ? fi poli finitó tempus erptelium in
puétione babitauit oicitur Durare cadécóuentio.l.^té queri
iur.§.qui impIeto.ff.locati.8ut nihil fuitactii oe penfione f5
fimpliciter vnus focius babitauit oornö eoe;alter vero q nó
babitauitpetit penfioné partis fue ab co qui folus babitauit
? tunc oicendu eli cp non babitans ab babitare pefionespete
re non potell quia babitans cenfetur iure fuo vti.l.merito.ff,
pio focio.? quia vfus non pót oiuidi nifi oiuidaf oomus vt
videt oe boc glo.o:dinaria in.l.fabinus.ff.cói oiuidüdo.?.l.fi
vt certo.§.fi ouobus vebiculu5 .ff.cómodati.^ta oicit lAicar,
malüb.fuiffe iudicatu vt refert Ci.in.l.fi quis put3ns.$.finau
té.ff.cói oiuidundo in additi.fuis,Secus fi percepiffet fructus
agri vel penfiones quia tunc teneretur redimere parte5 ptecepto? per oictalfi quis putans.§.finautem vbi cafue.Ct fic
concludédo ratione cóis ptocedi't vfus indiffercns fed non in
tegra percepn'o emolumento? fm 3Öal. in.l.ouo fratres.oe
acquiré.beredi.? "^»etrum oe perufio in confilio quod inci
pitÄucasfrancifcus-ilfeatbeusbabitantes oomum communemin.riig.libtoconfiliotumcarta.clvi.vbi tenet focium
babttantem non tenere alteri ad penfionem.
GTCirca fecundu fi vnus vult babitare alter vult locare.Sn
volés babitare cogaf ad locädii aut volebat alteri locare tori
oomu aut parté. £5i tota oomii ? tue aut oomus erat confue
ta locari aut non.Si erat cól'ueta locari vtputa ouo babebat
bofpitiü eòe qó locari cófueuerat ? vnus vult locare alter nó
? tunc equus iuder cogct eos Ilare equirati étfineotuifióe DO
minij ?pfiderabitqjpfuetudo é altera ni\C.oe,pbati.I.actoz,
? facit qò notat 36ar.in oicta.l.fabinus ? i oicto.§,cu fundus
fm 3öal.in.l.i.C.qui tefta.Si vero nó erat confueta locati.?
tunc aut alter focius vult vti ad vfum oeftinatii ? potell eni
inuito altero focio qui volebat locare vt vult glo.in.o.l.fabi
nus.? glo.in.o.l.fi quis putans.§.fiquis in communem.? glo.
in,Urbo«bus.§.fi nam's.ff.oe vfufructu,?,!, intanium.ft.oe
rerum oiui.nec tune tenetnr foluere penfionem qz cenfetur iu
re fuo vttp pzedicta. Si; vero vult va iure ad vfum nó oefti
natum i tane fi resfitoeterioz non pótfon^ac.oe 30el.in.l.
fi edes cóes.ff.cói oiuidúdo.í. vnus er oominis.ff.oe feruitu.
ti.generali.-z fi vtif non tenef anione pzo iodo vel cói oiui.
fon glo.in.dXfi qs putaus.§.fi quis in cóem fundú.i.l.fi fúdú
•ff.eo.Si vero nonfieretmelioz neqs oeterioz i tune pp immenfas ptentiones 03 veniri ad oiuifionem ím duil.C.tffa
crofan.eccle.l.iubemus nullí.in pn'n.fup verbo oiuidere, farit
.ff.oe ferui.viba.piedi.l.i re cói. S t vo vnus vult locare par
tem fuam alter non vult/jjàone frater meus 1 ego babemus
oomum cóem ipfe indignai' mecum recedit oe oomo 1 locat
parté fuam cuidam ftipendiario.Égo nolo gp ille ftipendiari9
ftet in oomo cum ibi babité cum familia mea f3 frater meus
oicit cp ego non poffum pzobibere vti íuo iure 1 ipfe non in
uenit aliú cui poffit locare 1 pars fuá non 05 effe fterilis.Hn
de aut ego accipiam eam ad penfioné aut ego admittam ftip¿
diarium;©ic gp ego non teneoz ílípcndianu5 admitiere qz nó
eft bonefta pfona.ff.vfu. 1 babiXnon alter, nec vr equnm gp
quis cópellefpducere.I.nec emere.C.oe iure oelibe. P5 26al.
in.l.i.C.qui tefta.^uod facit ad qónem fi vnus fcolaris recedit vt non poffit cameram fuá alteri locare ad q«5 faeít qz qui
focietatem pbi't certam pfona3 eligit.^ufti.pzo focio.§. folmf.
1 ad idem.ff.oe ver.obli.l.fi quis arbitratur.oe offi. oele.c.fi.
gtem beres focij non fuccedit in focietate.SJnfti. pío focio.$.
actione.i.§.moite,iñon enimfitquis focius alicui innito i p fo.l.q admittitur.ff.pzo focio.ar.p inftitu.locati.in fi. vbi in lo
cú pzimipductozis alter eius beres fuccedit.C.locati.l. nemo,
vbi pót quis rem pductam aly eqne idoneo locaread eundes
vfum ar.ff.oe vfufXequiffimum.§»fi.Sed piius oictum veri
lis eft p Dictam.I.g admittitur.cum ouabus fequétibus nifi ali
ter fuerit in pbendo actum ar.viy.q.ij.c. illud. •í fequenti.fm
Spe.in ti.oe iudi.§.gnalia.ver.circa. boc quero an fcolaris 1
"íRofre.inrubiica pío focio.ver.quidfi plures.03 ^o.an.in ad
ditt.in oicto ver.circa.©icendum vr gp aut focio? intereft qz
non eque idoneu3 fubftituius itunc loquif glo.3nftúlocati.|,
fi.1 Spec. 1 "iRofre.iìlut focio? non intereft qz fubftitutus fit
tm idoneus 1 tune pótalium loco fui oimittere a loquituropi
nio pria non vtfitfocius ad oiuidendú fjad babttandum Pm
Tñicbo.oemat.-z 36al.in oicta.l.nemo*
C Circa tertium qñ vnus cft oñs 1 alter retinet rem in pignus.f.creditoz 1 tuncfiuefitpignus puentionalefiuepzetoziú
fiue iudiciale talis credúoz retinens oomum 111 pignus fiue lo
cet alterifiuepotuerit locare 1 loeauerit fiue babitauent cum
habitando oícatur fructus pcipere Pm glo. in.l.fiis qui bona
.§.i.oe pigno.ad penfionem tenef vt eft tee. ¿n.d.§.i. ibi cum
in vfuras fructus pcipiat.Hut locando aut ipfe percipiédo ba
bitandoqj per quem ter.oicit 36al. ibi gp I5 glo.fing. in auté.
oe erbi,reis.§. fi vero oicat qo fructus erienuant foztem í pi
gnoze puentionali. Secus in pzetozio pignoie vel iudiciali qz
oe pfuetudine creduoz lucrar eosfonillam glo.tñ illa cófuetudo eli p ter.d.l.fi is qui bona.§.i.<z ideo idigeret ifta pfúem
do pzobatione factifon36al. ibi quod tene menti. £x boc no
ta ip I5 ¿3uil. oicat aliquid effe oe pfuetudine non creditur ei
nili ¿-bef.^fdé tenuit erpíTe 36al.in.l. pfentaneú.C.qúo 1 qñ
iu.qtí tene in èli qz fepe venit oe fetó 1 ego vidi idé oubitari.
CTCirca quarrum qñ quisfimpliciterbabitatoomú alterius
1 tune aut bonafidea nó tenef ad penfioné qi bonefideipof
feffoz Iucratur fructus oe refti.fpolia.c. grauis 1 p £3uil. in .1.
fructus.-zXer oiuerfo,ff.ee rei ven.-z.Lcertuj.C.eo.ti.nifi fozte
íub dubio tñille bonefideipoffeffoz feciffeteipéfas in oomo
1 ad perpetuam rei vtilitaté qz tune fozte erpenfe cum penfio
necópenfarenf que percipipotniffet qz habitando aut locado
oz fructus pcipere vt.dXfi is qui.f.i.t.l.vzba.pzedi. péfiones
.ff.oe vfu.ideo cum erpeniis cóputat.l.fumptus.ff.oe reí ven.
•zXfup.C.oe euic-^n qbus legib9 eli cafus in quo bone fidei
poffeffoz non lucrai fructus er quo cú expéfis factis copen fari
oebét tñ cogita qz eft quottidianú <z pulcbzumfieft ve?. 2lut
nó poffidet bonafidef3 aliter a tune ad péfioné tenef Xin fúma.§,-zficbabitatióe.ff.oe pdi.inde.'z ibi p 36a r.
Ciòccio qroncius cuiue oomus peryt incédio vel ruina 00
mum pfanguinei vel amid fui inlrauif tunc vacuam nulla pen
fione puenta quam per aliquos ános habita uit oonec fuá 00
mus refecta fuitpetitpfanguineu6 oñs oomus penfione5 É l
bertus Galeotti extra volumen oiftinguit.Slut vterqj pzedicto? vel alter pfueuít locare oomum aut non.CUázímo cafu tenef inquilinus ad penfionem p.l.fipolienda. oe pzefcri.
verbis.céeeúdo cafu qz neuter locare vel pducere iblebat
non teneaf inquilinus.ff.oe oonatj. ínter vi? 1 vroze3.l.vtrú
.ff.oe pzoba.l.pzocula.C.oe vfu.l. credítoz p quam pzobaf gp
mutuans qui non puenit in mutuo oe vfuris fibi foluendis ti
las non petit.C.oe reuoca.oonatj.l.fi.ín fi.C.ne oe ftatu.oefii.
.l.tj.-z.l.fi pater.C.fami.ber.-zXfilie.ff.eoXque pater.C.ó neg.
geft.l.y.ff.eoXnenfenius oe le.iy.l.vroz.§.fi.ff.oe pdi.indebi.
.l.cum bis.§.penuI.ff.man.l.fivero non remunerandí.§.pzio,
fon fo.an.in addig". Spec.in tí.oe locato.§.poftcp ver. pono
ficut er pducto.? vide oe bac materia 36ar.in.l, in fumma.§.
frumento.ff.oe pdi.indebi.
Condeció qro ouo funt fratres alter ex bis eleetus é ad ali
qo offifi fed qzfimpler1 infuffíeíés inuétus eft alius frater ei
fubllitutus eft nunqd lucrum er offó ilio pzoueniens 03 fubfti
tutus cóicare cum fratre.©ic q?non f3 illud babebit pzecipuú
»C.oe affeffo.l.veluti caftrenfe.C.oe aduo.oiuer.íudi.l. fo? ni
fi pactum aliud inducat vt in.^.idé papínian9.? in.§.fi fratres
.l.cum ouobus.$.pzo focío.lfíam impericia fratrie buie obef
fe non 05.ff.fi qs ali.te.pzobi.l.ü.§.fratris.l.oe pupillo.ff. oe
noui opis núc.|.fi pluríú.nec 03 alteri per alte? 1c.ff.0e alie.
iu.mu.caufa facta.l.i,g>aút ipfe oebeat totum habere pzobaf
.ff.ad municipa.l.titío.oefupple.negli.pze[a.c.grádi.in,ví.íni
Spe.in ti.oe iudi.§.fequitur ver.quidfialter, in quarta parte
Spe.facít vt maritus non lueretur in totum ét fi in totU3 non
fubftinet onera matrimony,
CBuodecio qrofili9tu9accepitvrozé a q tu accepilli ampia
ooté pzo eo vroz ifta oecedit in mfimonio 1 filius tuus er fo:
maftatutivel er pacto Iucratur iftam ooté vel certa3 eius par
tem.^lèiodo querit' nunqd te mouuo filius tuus oebeat babe
re boc lucrum pzecipuum vel oebeat fratribus fuis conferre
riE6al.in.l.vroztU3.C.fami,ber.pcludif gp 36ar. in quadá fuo
traetatu fequédo.©i.in.l.fi cum ooté.§.tráfgrediamur.ff. folu
to matrimo.oiritcpiì focer fubit onera matrimonii) boc lucrú
eft pzofectítium 1 ipfe Iucratur qz I3 acquíratur filio er fozma
llatuti non ourat penes eum nifi quodá momento tancp ,pfectitiú. C S ¿ vero filius fubit onera mfimoníj puta er lucris
futs aluit vrozem tune ipfe filius lucrai ootem cum effectu qz
eft aduentitium lucrú a fi tu oicis in ilio lucro pater babebat
vfumfructú.TRñdeo quod pater oiffimulando vr remittere.l,
cum 05.§.finautem res.C.oe bonil'qs libe. 1 in illa onera funt
pzeeife er re filg.Si aút pater ? filius participauerunt in one
ribus mrimonij iurta onera que vnufquüqs luppoztauit lue?
ootis acquirif . C S i aút paire moituo filius lucref nulli ou
bium eft cp baberet ooté pzeeipuam 1 nil pferret vt eft cafus
notabilis in.dXvroz tua Pm 36al. ibi.^bi etiá oicit gp filius
emancipatus pót a patre erigere ooté fue vrozisqz vbi one
ra mrimonij funt ibi 05 effe oos q pio ipfis onertbus oefer
u.re o5.l.pzo oneribus.C.oe iure ooti.
C©ecíotertio qro qñ filius lucraf cú pecunia pzis. S n tale
lucrú oebeat eé pzecipuum vel poft moztem patria teneatur
pferre fratribus.Sup boc arriculo plures fuerút opiniones,
C ^ z i m a quidem fuit glo» inXcum op3.C. oe bonifqj libe,
quam fecutus fuitSpe.in n'.oeiudi.§.fequitur.ver. quid fi al
ter volens ea que filius er paterna pecuniafibip patrem ad
negociandum pceffaacquiri't peculium pzofeetitius viderì 1 io
fratribus cóicanda foze.C.fami.ber.l. certum. £ a qdero opinio oupliciter piobatur.C^n'mo ex ooctrina ter.^nfti.per
quas pfonas.§. fanctitum.oicentis gpfiquider re patris filio
obueníat totum patri acquiri.iQue aút inuidia eft vt quod er
patris occafione apudfiliumpiofectum eft boc é eum reuerta
tur. CSecundo er ter.l.er re.ff.oe vfufru.oicentis erre fru
ctuarij 1 id intelligitur per feruum acquiri qó er adminiftratione re? eiufdem lucri feruus fecit 1 igitur fructuario acquirit.adidem ter.ff.oe vfu 1 babiXfi ita.§.fi.oicés feruus cuius vfum oomtarat non etiam vftimfcuctu; babemus poteft
•edam ex pecunia noftra negociafus clic 1 quicquid co modo
acqfiuerit in peculio noftro fu. Jta igif in .ppofito noftro fili9
.que in ptate babuit pater porefl ex eius pecunia négociât9 fu
iffe i pfequenter quicqd eo modo acqfiucrit in peculio pater
nofitigif ei acquiraf .^Inde ét rcfultat vt fratribus id cóicet
vt.d.l.certû.Secuda fuit opinio 33ar.in J.i.$.f5 nec cafirenfe.
ve colla.bo.i in.d.l.cu opoitet.i in.Lillud.C.oe colla.in aliqbus lec.i in tractu fuo oe ouob9fratribus in prima parte eiuf
dé in.y,q.ptin,i i'n.l.fi tibi.§.fi pactus.ff.oe pac.volcris medie
taté lucri boc cafu ope i induftrie fily negociâris attribut' igif
illud aduétitiû fratribusnon cóicari.C.colla.I.fì.zlkcdietatem
aiitaliam lucri attribuì pecunie patria igif ilia tâq? peculiuj
ptofectituifitfratribus cóicanda vt.d.l.certû.feec aut opi.pjo
baf ex ter.3nfii.per quas pfonas.§.que aiit er alia ibi ou oi
ritter.ne qò ei filio fuis laboiibus rei pjofpera foituna accef
fit boc in alii ic.'Bd idem ter.in.d.l.cum op3 ibi 1 ftlij non lu
gebunt que er fuis laboiibusfibipoffeffafunt ad alios tranf
ferenda ic.CTSecundo piobaf er eo qò oicit in rimili in focus quo? fi vnus pecunia alter operam atqj induftrias ponit
medietas lucri ponenti pecunia tribuir.Sltera vero operam
ponenti.C.pio fo.l.i.ff.eo.l.cus ouobus.f .fi in coeunda. ©icit
enim alibi ter.cfi plerfiqj pauperioi opera fuppleat quantum
ei per cóparatione5 patrimony oeeft.ff.pio fo.l,focietateo.§.
focietas.? alibifientpleruqj enim tâta é induftria focy vt plus
forietati pferat cp pecunia eo.ti.l.fi nó fuerit.? alibi ftc.f. qi fe
peopa alicui 9 ^ alteri9pecuia v j infti.eo.§. oe ilia fane.lbac
in opinioné ipfe limitât in.I.qò feruus oe acqui.pof. G E e r
lia fuit opinio 38al,in auté.er teftó.C.oe colla.? in.dJ.cu5 05,
oicentis 0m opinionem 3a.butri.banc lucri oiuiftonc non fo
refienda£5 36ar. vnifozmiter vt femper pio parte oimidia
oiuidatur f, arbitrio boni viripfiderata quantitate pecunie 1
qualitate pfone filie eiufdéqj induftria.fi2.uid enim fm eundé
fi pecunia paterna numero fueriteentu er quaftliusfingulari
eius induftria Iucratus fuit mille.Cii tri alius non fuifiet lucra
tus oucétos certe tunc iniquû erit ot'cere fm qò36ar.voluit,
3mmo boc cafu tribuenda erit maioi poitio perfone 1 indùUrie fily qì paterne pecunie ar.ff.adJ.fal.I.ft beres inftitutus.
1 boc qi equii cum fumus in bonefidei iudicijs bono viro otnidenri piacere 05 perinde acfierpieffum puentfi foiet.j@ffi
eiu enim ius oicentis qui femp ante oculos equitate; babere
05.ff.oe eo qi3 cer Jo.Lqò fi epbefi. 3n bonefideienim iudicijs iuder 05 in re equa terminanda quâtû fi nominatim eius
rei q vel cuius equa facta é puentio.ff. ò neg.gef.l.qi tantudé*
vbi eft cafus nobilis nec buie fnie refraga nfea iura q 38ar.
fupia oirit.3Ha in focietat| pctu loquunreuius natura évi in
oubiópueniffe videanrpoitiones inter focios equates eé oe
bere vt.d,l,fi non fuerint.3nfti.eo.ti.§.'z quidéfin i b i U idem
pcludit ipfe 36al.i.l.certiì.C.fami.ber.C^uarta fuit opinio
oomiXodoui.qui vt ipfe afferit in confilio qò incipit quo ad
piimfi piopofite pfultarióis i lectionu oifcuriu fuit in bac opi
nionevj.^uandoqj ftlius ctl pecunia patrio negociaf nomine
patris.âliqn negociaturfimpliciter.Slliqn nomine pjopu'o 1
eiufdé periculo.aiiquado nomine coi 1 coi periculo.CT Ifbti
mo cafu oicebat totu lucrum baberi pio ptofeiritio cótcandnq5 foie qi ex quo paterno nomine negociarcenfetur taq? infti
toi feu .pcuratoi patrio ad negociandu pftitutus 1 ideo'totum
patri quérir.ff.oe.pcuJ.q6 piocu.er re cu fimilibus 1 pnr fra
tribus cóicabirvt.d.l.eertum.C Secundo cafu idem pcluden
dnm qi er quofimplicitercu re paterna négociât" cenfctur in
oubio nomine paterno ncgociari.3deoqj pii queri ac fratribus cóicari ar.ff.qn er fac.tu.l.er moite,§.i.i fi.CCXerfio cafu qn nomine piopiio 1 periculo fuo oicebat tunc filio qri nec
cóicari oebere pio boc allegai J.idéq5fimandaucro.ff.manda
li.td.fi vnus er focys,§.fi qd vnus.ff.pio fo. C ^ l r i m o cafu
oicebat veri effe opi,35al.fupia relatam tu qi non piefumif
filius velie opera 1 induftriam fuâ iâctare.ff.oe pioba.l.cii in
debt'to.oe renu.c.fuper boc. tu qi certii eft id qò oe fuis labo
ribus ac induftria querit aduentitiû cenfef vt.d.I,cum 05.1 oi
cto;§.qò aut er alia.^nde clap eft in eo bedie inter patres 1
filiû pfiftere poffe ciuilem obligarionem J.iubemus.§.fi.ff. ad
trebehfirmamtglo,? ooc,inJ,frater a fratre.ff.oepdi.indebi,
1 in.I.fi quis pio eo.ffioe fideiuf.$.i.C.oe pac.conuen.l.pac, 1
J.i'mperatoi.ff.ad trebeU eft cafus in.I.fi quis piiotis.§. in il
lo oe feciidis nup.Zum étqi ter.oicit fozmaliter q? fepe quo
runda ita pieciola eft opera r i eos iuftum lit melioii pditione
in focietate admitti.3nfti.p10 fo.$.oe Illa fane.-z banc opi.ita
femp legendo tenuit ons 2-odo.^einde pfulendo ipfe in oi
cto pfilio tenuit alias fecutus fuit ops'JBar.i quo fp oicit gp fo
let effe fubfta'ti'a veritatis.Ss puto nó effe recedendù ab opi.
38al. qu.im oe iure verioiem imagisequitatipfonam arbi
troi per ptedicta 1 p ea que piene oicra fuerunt fupia in quar
ta parte principali in piima.q.
CiSccimoquarto quero qdfifilius lucrariaboiado in re pa
tris puta agruj feindit vel oe lana patrio panum facit nnnqd
lucrum qò er opera peruenit patri acquiraf in boc oirit. •ft-ìi
cbo.oefliat.qj aut id in quo laboiat ftlius trafit in nouam fpe
ciem vt qi oe lana panum facit 1 tunc pioprietao acquirif filio ar.^nfii.oe re? oiui.f .fi ouo? patri vero acquirif vlufru
ctuo.Si aiit non trafit in noua fpecié vt fi laboiat in fundo pa
terno ligonijado vel fimilia faciendo 1 querir patri pieno iu
re I5 er lubonbns fuis bocqueratqi opera cedit rci.ff.oe con
di. mdebi.l. fi in area J5 Pm opi.36ar.fupia relatam equii ect
gp iuftu piecium opere tribueref filio operanrificutipfe oiiit
in filio mercatoie lucrante cum pecunia patris. Tftam laboi 1
pecunia oiuifionem recipiunt.ff.oe an. lega.l.feio. 1 buie opi'.
oicit 53aI.in.d.l.certu.C.fami.ber. cp ipfe ce eqm'taie pfulen
do 3dbefit in fuis propiys terminis.f.in filio mercatoie cum
modificatione tn oe qua.s.piorima queftione oirit 36al.
C©ecimoquinto quero an lucra eroffieijs a cóitate quefita
per vnii er fratribus alteri cóicandafintons 2Lodo. in oicto
pfilio qò incipit quo ad piimum piopofite cófultationis oicit
gp nondum tn non ptemplatione illa babuerit. D9oc atTt ve?
effe piobaf qf aut bmói lucrum accedit peculio aduentitio p'u
ta qi ex eius laboiibus quos in officio babuitfrater Inerii fen
fit cum tunc id peeuly aduentity fu vt.C.oe bo.que libe.l.cum
C5i.d.§.quod aiiter alia.3nfti'.perquas perfonas no. acqui,
c tunc fratrt non pfertur.Lfi.C.oe colla.aut es lucra peculio ac
ceduntcaftrenfi puta qt ratióeadminiftrationioin bmóiofficys frarer er publico falariii pereipit 1 id quafi caftrenfe pccu
lium eft.C.oe inoffi.tefta.l.fi.C.oe affeffo.l. veluti caftréfe.C.
oe aduo.oiuer. iudi.I.foti. 1 tuncfimiliternec fratri pfertM-i.
,f.f5 nec caftrenfe.cum fi.oe colla.bo.lHcc qdem oieendus q>
quauis fratres bereditatem paterna^ indiuifam tenuerint in
ad boc hi coi quefita redigere oebeant qt contra ter.in.1. cum
ouobuo4.f1 fratres paternam indiuifam.ff.pio focio.
CCBecimoferto quero an lucru ootis pioueniens vni er fra
tribus cófcari oebeat. ©ic q? lucru er oote ptouenics ad vnu
er fratribus maioié qò ad eum ootis ca peruenire oicitur vt
J.iy.f.nam 1 fi quis oe oor.ptele.ac étipfius ootis fructus q
mariti funtob onera matrimony q fuppoitat .C. oe iure 00,
J.pto oneribus.ff.oe iure oo.l.ootie fructus.altcri fratri om
nium bono? pfocio cóicari oebeant cu ille paritcr onera matrimonij fubfiinuiffepiefupponat".3lie
ter.fingularis iun
età glo.fi.inJ.fi eo fpealiae incipit fi eo.ff. pio fo. vbiotep
lucrus ootis pioueniens vni er focys oium bono? cóicari 05
ét alys fi illi matrimony onera fubftinuerunt nec ptedicte oe
terminationi obfiftat oifeeptatio ootto? 1 glo.oe qua inj.oo
tem.ff.oe caftren.pecul.-z in.I.qò fcitis.in verbo ootéacquiri.
1 in.l.i.i.y.C.oe bonifqj libe.i in.I.fi cu ootem.^.tranfgredia
mur.ff.fo.ma.i in.l.y.C.fami.ber.iin auté.er teftó.C.òe col-,
latio.i p jBar.in tractatu oe ouobus fratribus.in ptima par
te ptin.iqóne vltima in qua querir an pars ootis qui vrote
ptedecedcte maritus alias filiuser fotmaftatutilucraf veniat
di fratribus cóicanda qiii illa loquitur eo cafu quo nó piefup
ponif oium bono? focietas ptout bic non tn oieendus er omni negociatione in eòi oomo incer fratres viuo patre facta in
telligaf pcta focietas qm prium eft vt ps in J.cum os.C.oe bo
nifq? libe.c infti.per quas pfonas.fquod aut er alia.? buius
rario illa eft qi bmói negociatióes viuo patre facte patri vfu
fructu querut vt in oictis iuribus.i io negocianf patri mó re
ferunt queftum frater fratri in quo pfiftit focietas.ff. pio fo.1.
coirà cumJ.fequen.3te qi nec poteft pbere in aduentitys fine
c
i
«mfenfo patrió víuentfs in cuius funt potcftate.C.oe bonifcp
libe.Lfi.$.filgs autem.Satism eft ¿Uá contractant intelligi er
comunicatane omnium bono? poft moitem patrie inter eoe
facta ? ita confuluit ooXodo.
C ï v i j . quero ouo prerunt focietatem oetnde in fine trienij
reuifa róne lucri apparet çp qlibet fuit lucratus centú. S n u e
eo? fua centú fuit pfecutué ? extra focietate pio fuie neceflïta
tibue pfumpfit. alius vero fecit fe creditor Diete focietatis I
centú occafione oicti lucri ? nibilominue ptinuo ibt'dé in Dicta
focietate rerinuit non aliter oifponédo.¿foodo finita focietate pzedicta illeq retinuit oicta centú in focietate in qbus fe fe
ccrat creditoié vult oe lucro plus perctpere cp alter focius er
quo illa centú plus altero focio in focietate retinuit cum gbue
lucruj fuit factúficut? cú alije qz qui plus ponit plue percipe
re 05.LA nó fuerint.ff.pio fo.CContrariú credo qz er quo oi
crue fociue erat credito: oicto? centú non oz ea pofuiffe in fo
cietate nec babuiffe animú ponendi nec quantú ad ipfa centú
Dictue fociue pót o ici prift'e focietaté cum in fua erat volunta
te ? ptlte quadocúqj fibi placebar recuperare etiá fi focietati
non erpedirerficut1 quilibet alme ertraneue qui ibidé cepo
fuiffet centú in qbue fuiffet factue credito: focietatie qz illa ti s
tum funt periculo focietatie non aút credítoiie.l.incendiú.C.ft
cer.pe.-z ideo puenit vt ét lucrumfitfocietatie qi vbi periculum ibi lucrú effe 03.I.CÚ ouobue.§.oamna fatalia.ff.pio fo.l.
mJnifeftíffimi.C.oe fur.aliae fi periculú effet focietatie lucrú
aút effet fuú fequeretur gp capitale effet faluum quo cafu quic
quid accederei fozti vfura effet qi in euangelio. Xuce oicítur
mutuum oantee nibil inde fperantee«
C S fig quero ouo prerunt focietatem in qua vnus pzomifit
ponere tria milia alter operá ? induftriam ? pepigerunt vt il
le qui ponebat tria milia oeberet baberelucrú oe ouob" mi
libue ftoze.aiter vero qui ponebat operá ? induftriam fuam
oeberet babere lucrú oc mille floze.Contigit gp ille qui pzomifit ponere tria milia non pofuit nifi mille focietae ourauit
p quinquénium.i&icit ille qui pofuit millefinitafocietate oetj
mibi mille ? parté meam lucri oicit ille qui pofuit pfonam 1
operam ? indaftriá fuam non oebef tibí aliqó lucrum qiego
oebeo oe mille lucrú er foima noftre puentíonie 113 videaf
gp ille q pofuit operá non oebeat lucrari omne lucrum factuj
cú illa pecunia.Cus pecunie pofite in focietate pare lucri attri
buaf.l.quinta in pzin.ff.pzo fo.U non fuerint.eo.ti.nonpueniat quem lucri cú alteriue iactura.l, ná bec na.ff.oe pdi.inde
bi.Xamen attento pacto ? puenrione inita inter iftoe focios
oicendft eft gp er quo erpiéffe puentú eft vt ille qui ponebat
operi ? induftrias fuá baberet lucrú oe mille puentio fibi fer
uanda eft.dl.fi nó fuerint.Li.§.fi puenir.ff.ocpofiti.c.i. ?.c.t'tj.
oe pactis.lRon obftat gp pare lucri attribuaf pecunie qz id ve
rum qñ puentio non effet facta mópzedicto.S5 in cafu noftro
puenrio fpectaf vt.d.l.fi non fuerinr.ver.fi vero placuit.15 focietae vt alter lucrú alter oamnú fentiat coiri non poffit vt.d.
•LA non fuerint.$. fi. B e l falté ille qui nonferuauit pzomiffa
tenef focio qui pofuit operi ? per qué nóftetitquin poneret
opera ad tria milia que oebeant ponificutad mille pofita.1,
ftipulationee non oiuidunf .§.celfus.ff.oe verbo.obli.
C ï v û i j . q u e r o occurrit oubitatio ouo prerunt focietatemin
qua vnus pzomifit ponere tria milia ? alter operam ? induftriá ? puenerunt vt ille qui ponebat tria milia baberet ouaa
ptee lucri ille qui ponebat opera baberet terna partes. ¿É**
do pringit gp ille q piomiferat ponere tria milia nó pofuit ni
fi mille ? quingentoe ? finaliter lucrari fuerút in tribue ánie
tricétosflotenos.^iuerif modo qúo oebeat fieri oiuifio bui 9
lucri ? videbaf çp ille qui pofuit opera ? induftriam er quo
puenit vt oeberet babere tertiá parté lucri oe tribue milib 9
qó eft oe mille gp oebeat babere ouae partee lucri factae cu3
oictis mille ? quingentie ? ille qui pofuit pecuniá oebeat ba
bere tm lucrum oe quingentie ?fietertiá partem. 5 " £rium
vf gp er quo pepigerunt ? puenerunt gp lucrus oebearoiuidi
p quotae V3 ille qui babebat ponere pecuniam lucrú babere
oebeat oe ouabus partibue.ísjlle qui ponit opera3 oe tertia
pte.ljta vr oiuidendú iftud lucrum Pm gp eft puentum ? fic il
le qui pofuit mille ? quingentoe babeat ouae parte lucri vt
conueiiium eft ? illi qm' pofuit perfonam induftriam? opera;
babeat tertia partem ?qz ille qui pofuit pecunia oebuic pone
re tria milia ? non pofuit,Igr quo ille qui pofuit operas non
potuit tifi lucrariquatum fuiffet lucratus fi focius eius pofuif
fet tria milia pzout pzomiferat teneaf eidé ad intereffe arbitrio boni viriqó marine in focietate verfattir.
C i r . q u e r o ouo prerunt focietaté in qua vnus pofuit millet
alter opera ? induftriam fuam ? puenerunt vt lucrú infinefo
cietans oiuidant equ3lirer vt quilibet babeat Oimidia5 ptigit
grille qui pzomifit ponere mille pofuit mille ? quinientos,
s&ucrif modo oe illis quingentis vltra quie oebeat babere
iucrú an oebeat otuidi inter eos pzout erat puentum oe illis
mille ? fic ét per mediú quod v i qi a piimozdio tituli polleri
ozfozmator euentus.l.i.C.oe imponen,lucra.pzefcrip.libzo.r.
5 n prium qi fuper illis quingentis nulla fuit facta puentio ?
foite ¿nduftria ? opera ílk'us non merebatur tm lucrum.¿l&e
cito oebeat oiuidi arbitrio boni viri quantú ad illud lucrum
factum cú illie qmngérieflozeniscú marime in focietate boni
viri arbitrii verfetur.^uto aduertédú an illi quententi fioreni vltra piiml fottemfintpofui feiente ilio q ponebat ope
ram ? induftriá in focietate qt in Iibn's apparet gp ille pofuit
oictoe quingentosftozenosvltra oicta mille in cói cozpoze fo
cietatt'e.aut focius qui ponebat operá ? induftriam nibil fci'e
feat oe boc foite putabat gp ille effet creditor ilio? quingenro
rum vel gp aliña oepofuiffet illá pecuniam. "J^zimocafu qui
do feiuit vr tacite pfentire ? focietatem *>bere qz focietae nó
poteft pbifinepfenfu tacito v d erpzeffo.l.vtfitpio fo .actio.*
•d.l.nam cum pctu babiro.?.l.vt in pditionibue.ff.pto fo. ? fic
fi fibi oifpUcuiffec pdiriffet ? illa pdictio impedilfet focietaté.
i&uo cafu cum pdictio fuiffet operata effectú fuus qz impedii
fet actú taciturnitae babef pio pfenfu vt oicit glo.in.l. fi fideeuffoz,$.fi pater.ff.oe pig.? ideo inter eoe intelligif et quo ad
tilos quingentos peta fecietas.Sed oubiú eft qúo túc oebeat
oiuidi lucrum factú er eie.^Jbuto oicendúgjer quo ifta quan
citae quingento?flo:eno?addebaturquantitati mille ftoieno
rum ?ficponebat'in ea focietate in qua puentio iá erat facta*
Slcceffozium regulaf Pm fuum pzincipale 1 idé iudicabitur oe
addito qó oe pzincipali vt in regula.acceffoziú.?.Lque oe to5a.ff.0e rei ven.? imputet fibi iliequi pofuit quingentoe floie
nos euin non aptius legem oiat.l.veteribus.ff.oe pac.l.inter
{lipulanté.§,úff.oe ver.obíi.GTSecundo cafu qñ ignoiáte fo
ció pofuit ilíos quingentoeftoienosereói nomine vñ fuerút
tucrú er eis,pueniens erit eòefialter q boc ignoiabat ratifica
re vultfacit.l.cóie feruus.§.fi.ff.oe acqui.poffeffio.l.fi ego oe
tieg.geft.? qó babef iu regula ratun.vi.?.l.fi.C.ad mac.
C T í ci.quero mercatoz vendít rem valenté.r. pío quiudecim
foluendis bine ad annú. <Sbifitvfura. Canonifte oicunt gp fic
«i.c.in ciuitate oe vfu.^uod 26al.ve? mtelligit in bie reb9
que confiilunr in pondere numero ? menfura qi in bie tm re
bus cóiHittitur.S-cue fi vendatur oomue vel piedius pzefer
tim cum emptoz interim percipit vtilitatem vt.C.oe ac.emp.
jJ.curabit.ita oicit 30al.in TRubii.C.oe vfurie.
CT3Ecij.quero qd econuerfo mercatoi pp puenditionem vili 9
emic.líerbí gratia emir frumentúin berba pío quinq3 quod
tpe meffie ven'fimilíter valebat octo an ifte mercatoi fit vfurarius.©i£unt ooctoies gpficp ter.it« oicto^'n ciuitate.36aL
in oicta rubiica oicit gp aut piefene numerario eft cá oáni vé
ditoiis ? eft vfura aut fola puentio eft cá oamni qz oe pzefen
ti non folmf pzeeiam ? tune petus non eft vfurariue aut neutrum eft cá oamni qz frumentú in berba non plus vs tpe con
tractue ? peto» tune non eft vfurariue fed líeitue.ff. oe pben.
empt.l.fiftulas.f .fi frumenta.?.l.fi oebito:.$. veriftmile. ?.ff<
oe verbo.obli.l.inter ftipulantem.§.facram.
Círig.quero quidá oedit agrum feu potere moie noftro co
lendú ad medietatem fructuú. Cum boc vt mutuarci colono»
rcv.ftozenos.^uerif an ille petusfitlicitus vr oicendú cp fie
z oe iure cói abfq3 aliquo pacto ? mutuo colonue tenetur ró
ere ad medietatem froctuú com medietas fructue oebeatur
oño ratione piopiietatie ? alia medietae colono ratione cuU
ture.Lcú ouobus.§.fi in coeund3.ff.pzo fo. ? oñe nibil ponit
nifi fundutn colonos aút femen 1 oía que circa cultura) requi
S
rnnfnr se oecimis.c.cusfafua.^n prium v i e t a qz quotiens
mutuú eli cá aheuius acceffionis fiue lucri aut emolumenti ell
vfura iurta illam auctoutaté mutuú canteo nibilinde fperan
tesXuce.vi.c.oe vfuris.c.pfuluir.c.pquefius. <r.c.fi. per oocr.
fcüuicqd cni accedit fozti vfura é.riiij.q¿ij.c.pleriq3.lf.oe pac.
,l.fi tibi.r.milia.?,I,rogallt,§.fi tibi occem.^uod étpiobatur
per ea que oicunt ooc,in.c.fi. oe vfu. © e ooctoie qui mutuat
pecunia fcolaribus vt intrent fecum qz oí cómittere vfuraj er
quo er ilio mutuo fperat aliqd. Similiter in foznario qui mu
tuât pecunia fuis aduentozibus vt coquant fecum q: c i vfurâ
cómittereerquoermutuopercípít emolumentum qò oatur
ratione cocture pañis i idé in molendinario qui mutuat pecu
nia euntibus ad molendinus vt vadant ad fuú molendinú qz
cómittit vfuram pp emolumentum multure quod percípit er
quo pecunia mutuata fuit ci illius emolumêti I5 illa multnra
fibi oebeafpzo molendino ?non pio mutuo tñ er quo mutuií
fuit cá çp illi irent ad macinandú molendinarius vt oicunt co
ctozes c i vfurarius.Sic et videtur oicendú in piopofuo no=>
Uro çp I5 medietas fructuu oebeafratione piopiietatio fundi
feu poteris. Zamé er quo potere non fructabat nifi effet qui
ipfum colerei 1 pecunia mutuata fuitcâ culture cü colonus ali
ter non reperiebaf i per pfequens pecunia mutuata videtur
cá illius lucri a perceptionis medietatis fructuti ergo vfura*
ruis vr cenfendus ille ons mutuans colono vt colai ce medie
tate fructuu rndeat ratione pzedicta.lfcuto falúa veriozi ceterminatione fubmittédo me femp iuditioni 1 cozzectioni fan
cte matris ecclìe çp in bac qónefitoiftínguendú pzo veritate
reperienda.Sut potere feu fundus cum piellantia feu mutuo
pfueuerat locará ad medietaté fructuum 1 fuie piellantia feo
mutuo pzo minozi poztione puta pio tertia parte fructuu aut
femp pfueuerat locari pio medietate fructuum.C Tgm'mo ca
fu cum metuíí fuerit cá ímediata illius emolumêti vj a tertia
parte fructuu vfqjad medietate, nulii cubium ëcp quatenus
cil alie erceffus a tertia parte vfqj ad medietatem qui piouenit pp mutuum oz vfurarius piura 1 rónes fupza allegata*,
gàuod vr intelligendum ve? llantibus terminis piedictis qj>
piellantia feu mutuumfitca illius plurio putafipfuetudo talis rñdent ce medietate pzouentfferpp penuria bominum.eo
qz fozte in regione illa non ell aliqd caltrum feu villa pzopin
qua vel oeferta fuitpp guerramaut moztalitatem ideo terre
nom ibi pa? valebat eo qz multum a longe vemebant coloni
er algs caltris longinqtiis ad colenduj quid nonfinemagno
laboze 1 periculo ptingebai marime pegrinando 1 relinquen
do ita longe a fna babitatione bona lua 1 pío reponédis foi
te fructibus a longe vel pp periculum latronum vel incur fus
boftiíí.ááuo cafu cum plus videat' ponere colonus quaj cils
fundi ratione pzedicta puenit vt boni viri arbitrio plus perei
piat.l.focietates pbunf.§.focieta® aút.?.l.fi focietarem mccuj
coieris.'Z.l.fi non fuerint.-z.l.cú ouobus.§.quídá fagariam.ff.
pzo fo.ideo fi mutuú eli cá vt equaltter pereipiat c vfura, S 5
fi pîingat qò in regione illa vbi tanta erat penuria bominum
fiat callrum vel villa vel comini fundo? faciant cornos admodo çp ell par er qbus terrena pp maioiem cómcditatem 1
co? bonitatem ineipiunt plus valere 1 effici vttlioia pzeut cé
tingit in Campaniain qua optima funt terrena 1 nouiter factum ell callrú.Spedaliccbu perperufinos tunefibabeas ibi
potere in quo fozte fecit magna erpenfam in comibus $ ba
bitatóe ruftico? 1 colono? edificandis a fozte in bobus quos
colono ad parte lucri 1 oamni fua pecunia facit faciat pactum
i:u colono vt riideat oe medietate fructuu5.2-icet alias fuerit
pfuetum in regioneilla rùderi patrono 1 oomíno folú oe ter
tia partefineillis cómodit3tibus 1 illos fumptus quantucûqj
ipfi colono fecerit piellantia feu mutuum vt fe liberarci a pii
mo patrono velalys fuiscreditoiibus feuemeret inllruméta fundi vel pio victu familie fi illa piellantia feu mutuú boni viri arbitrio non fuit cá vt oemaioii parte fructuum rude
ret fj folum vt fe liberarci,Cum fi nò babuífietpzefiantiá ne
ceffe baberet vt etfineea eodé modo arbitrio viri 1 fm partium intentionem rñderet oe medietate fructuum tñ variauit
a tertia que olim foluebafad medietatem que bodíe pzomittif qipditio regionis 1 poteris eli bodie raiionibus pzcdtctis
vel alijo meüozata. Cum pditiones 1 piscia re? varientur er
tpear.l.pzecia re?.ff.ad.l.fal,7 co? que cicunt ooc.in.l.ij.C.o
refcin.ven.i in.c.cum cám 1 in.c.cum otiecti.oe emp.-z vendi,
non videtur vfura imo pctus licitus 1 bee opinio vidcf verioz 1 magis mitis ad pferuationc bumane focictatic.Sed ahi
fozte rigozofius oicerent pctum illicitum a víuraríú.^ucd tú
remitto oecifiói tbeologo? ac fancte matris ecclefie cuius coz
rectioni me fubijcio.Caueàtm mutuans ne cicat q? pp mutuú
nibil plus percípit 1 nibilominus in co.de aliud gerir qz fozte
labozatoz pp piellantiá oe qua necelíúatcm bjillud plus fol
uebatcogitationes enim bominú omnipotenti oeo occultal i
non polTunr.c.in ciuitate.oe vfuris 1 voluntas a piopofitú c i
ftinguunt maleficium.l.ita vulneratus.ff.3d.Uquil.cum fimili
bus.Si vero femper pfueuit locari ad medietatem fructuum
1 tunc aut femper cu? piellantia. 2lut aliqñ cum pzefiária feu
mutuo.aiiqú fine.'lèzimocafu aut pzedía potería vicina fi
miliapfueuerant oari line pzellantia ad tertiá partem fructuú
1 cú pzellantia ad medietatem fructuú.^fii'd afir potere femper fuitpfuetum oari cú piellantia ad medietate fructuum fine pzellantia non pfueuit oari 1 boc cafu pfuetndo regionis
in onbio fit obferuanda.l.qo fi nolit.§. qui affidu3¡ff. ce edi,
edicto.l.cú oelanionis.f. afiná.oe fun.ínfiru.ff.jífie vtdet cen
fendus vfurarius qz mutuum vide? cá illius plnris v j a tertia
parte fructuum vfqj ad medietaté rationibus iaj cictis 1 boc
intelligo in oubio nifi fozte pcurrerent3lie bonitates 1 melio
ratióes in ilio poteri q5 in alijs.i marime teneda eli bec opi
nio qi tutioz pio aia.c.iuuenis. oe fpófa.Si vero pfuetudo in
ill3 regione non erar fsímo eratconfoznjis com iure coi quia
potería pfueuerunt cari ad medietaté fructuum pzout oe iure eli tú cum piellantia feu mutuo qz pfuetudo eli in regione
cp femper coloni6 fiat piellantia feu mutuú 1 ipfi rndenr ce
medietate fructuft alias non rcperirenf coloni qui in regione
illa colerent ptedia."glel eli pfuetudo mirta alfquifinepzefiá
tía cant ad mediet3té 1 aliqui cú pzellantia.Sel aliqui ad ter
tiam partemfinepzellantia 1 aliqtii cum pzellantia 1 aliqui li
ne ad medietatem.didimo cafuquando omnia potería có
fueuerunt cari ad medietatem fructuú cum ptellanría feu mu
tuo.Slut id obuenít er oefectu fundi qt fozte efi macer 1 par ú
fructifer.ílut er oefectn lociqi foitefitusell in aliquo loco in
quo gentes armo? quafi ptinuo 03mnificát pp tranfuum qué
fíiciunt.Sut id pzóuenit er penuria bominum que é in ilia re
gione.Slut id piouenítpp paupertatem rufiico?? colonozum
qui cóiter funt pauperes pp magnas er actiones.Sut t'd pzouenit ertra íllos cafus puta folú ratione pfuerudinis puta qz
colonus oi'cit iftud potere pfueuit cari cum pzellantia ego fimiliter volo piefiantiá 1 ita oícút alíj in regione illa.CTIbii
mo cafu qñ id obuenit er oefectu fundí qi infructifer feu fieri
lis 1 macer 1 tune cú natura focietatis inflar fraternitatís ba
beat.l.ve?.ff.pio fo. 1 banc habeatnam vr partes lucrifiant
equales equalítate pzopoztíonis vt.l.fi non fuerínt.ff.pzo fo.-z
alias puentio oíceretur p natura focietatis vt ibi glo.i in bac
focietate pp llertlitaté 1 ferrilítaré ¿pfius poteris lobozes Ter
penfecirca cultura femenboues infirumenta 1 alia queponit
colonus erígunt meliozc partem cp medietatem fruc;uú qz eo
cafu pp magnas erpenfas 1 labozes culture attenta flerilitate
1 inferrilitate íllíus regionisfiuepoteris multo plus ponit co
lonus ^ oús poteris igitur maiozem parré fructuum oebcat
percípérc vt partesfintequales 1 fi recípít pare5 poztionem
fructuum pzout eli pfuetum feu puenrú in cafu pzcdicro illius
pluris oícítur effe cá piellantia le mutuum 1fiemutuú ell cau
fa gj.vbi aliasfinemutuo attétafferílitatefeu macritudine ter
reni in regione illa 1 magna erpenfa ac labòubus colonoium
vt parteo eflent equales equalitate piopoitionis folum tertia
pars fructuú effet oebita oúo ratióe fue pzopiietatis que parum fructífera erat.CoIono aút oue partes ergo pp mutuum
percípit illud plus igit" vfuriarius in ilio pluri eli cenfendus.
C l R o n obllat.§.fi in coeunda vbi medietas fructuum oebcf
oiio ratione piopzietatio 1 alia medietas colono ratione culto
re qz id ve? in oubio alio non apparente qz in oubio piefumunf partes equales qn medietas 03tur oiio ratione fue pzo
piietatis 1 alia medietas colono ratione culture fj alio appac
$
Ü
rente v i in «fu pzedicto noftamueturn: picture qz in inferite
non cerdo locus ell piecrure.l.ptínuus.§.cú ita,ff.oe ver.obli,
Sicut in rimili oici'mus qñ vnus ponit operam i alius pecuniam vt in oubio partes lucri cquaüter oiuidanf boc ell cp i4
le qui ponit operam percipiat medietaté lacrimlle qui ponit
pecunia j l ú m medierarc.vr.l.fi non fu;rint.fr.pzo foramen
qñ pftaret gp vnus poneret plus altero puta ille qui ponebat
operá qui folus nauigabat foluo peregrinaba? pericula fimili
ter folus rubeat vt ptesfintequates piout d i na focietatio vt
fupia maiozé partem lucri pcipere oebeat cp ille qui ponit pe
cunia.Símílitcr econuerfo ft ille qui ponebat pecunias fozte
plus merebaf oe lucro róne fozte magne quanriratís pecunie
qua ponebat in focietate cp ille q ponebat opera plus oe lucro pcipere 05 vt partesfinteqles eqlirate^poztionis vt effe
oebét vt.d.l.ft nó fuerint.,put eá inrelligit 36al. cú oicit eqU"
ter .ppoztiouis 1 ide puto in feciído calu qn er oefectu loci qz
fitus eft vbi gentes armor prueuerunt trálire 1 oánificare qz
róne periculi 1 oamnitepecontingentis minus oz ponere in
focietate cp ille qui ponit operá 1 induftriam faá remen 1 er
penram pío vt eft colonus qz er quo babeat ptátem cundí ad
alia loca tntioza vbi non ponebat operá faam in periculo ve
riftmiliternon traftulú re ad colendi! ¿n loco periculoro 1 vbi
erat ín periculo pdendi totá erpenram 1 operam faam.rviíj,
menfium qbus ourat cultura 1 cura vt oicit 36ar.in.l.oiuoztio.ff.rolu.nutri.Hbi oicit gp annus culture 1 cure eft longiox
nifi pp mutuum fibi factúfinequo fozte non poterat colonus
facere 1 lie mutuum eft cá cp I3 colonus pltjs poiiat in focietate cp oño qui pofuit fundusftantéin periculo pzedicto nihil©
minus non plus pcipiat p naturam focietatis vt fupza. £rgo
er mutuo illud plus cp ofio oebeat" qó arbitrio boni riri pei
pirqò in focietate femp verfaf.l.fi rocietatem mecfi coieris.L
fi focietaté mecum coifti.1. in p20p0fita i.l. qd enim in fine.ff.
pio fo. nitide fi arbitrio boni viri plus merebaf colonus oe
poztione fructuum g5 oñs qó in cafu pzedicto róne pzcdicti pe
riculi in oubio vr prefumendii qz vbi periculum ibi lucrú.C.
oe fur.l.manífeftiffimi.l.cú ouobus,§.qdam fagariá.in fi.ff,,p
fo.-z non plus pcipiat fs equalizer cum oño fundi illud minus
pp mutuíí fibi factum vr percipere merito illicifus pctus effet
in oubio céfendus nifi aliter arbitrio boni viri vr fupza ,pbarcE.CT iRon obftat gpficutcolonus ponit in piculo erpenfam
1 operam ita 1 oñs interufurium 1 parte lúas fructuú fundi.
Èrgo equaliter oiuidi oebeant fructus róne equaliratis peri
culi vt.d.§.qdam ùgariam qz oñs er quo babebat fundus in
loco perículofo róne pzedicta non poterat euúare periculum,
S : c u s in colono qui poterat fe tranfferre ad colendú in tuto
loco nifi pp mutuú (ibi factum qó fuit cá buius 1 fic ipfe bene
poterat euitare periculú.Xamen illud mutuum fuit cá gp pofuerit fe in periculo ilio 1 et qz omms minima res eft magna
rufticis non líe ciu;bus 1 oiuùibus vt in umili oicit glo. in.I.
illicitas.§.ne tenuis.oe officio pzefi.vbi oicit glo.q» pozews eft
o:ulus ruftici. ¿ffbcríro non iudicenf a pari in oictc periculo,
CTZertio caru qñ id obuenit gp oñs fundi facit pzeftantíá co
lono feu mutuum qó idé eft pp penuriam bominum que erat
in regione illa 1 er alije partib9non poterant trabt bomines
nifi cu pzeftanria 1 fic id nó obuenit er oefectu fundifiuepote
ris qó pa? fruearct nec er oefectu loci vbi polirú erar potere
qz locus effet pmculofue.Ss folum pp penuriam bominú qi
fozte caftrum qó erat in regione illa fuerat oeftrucms vel pp
guerras pzeteritas in regióe illa habitantes fe trállulerát ad
alta loca vel pp magnam penuriá vel pp nimias eractiones,
THutic aút ceffante guerra er quo runt in alijs partibus alloca
ri noluntamplius redire vel er magna moztalitate boies oefeterunt-z tuncfiarbitrio boni viri qó femp in focietate ver
fafvt rupia potere erat borni adeo cp merito medietates fru
ctuum oñs ratione pzopzietatis 05 pcipere a al:am medietaté
colonus qó in oubio pzefumendum eft vt pfanet iuri.c.cus oi
lecois oe pruetu.faeit.c.cámq3 oe refcrip.i tunc I5 mutuum eét
cá cp ijle colonus venirer ad colendú in illa regione illud potere tñ non eft cá imediata fructuú ipfum mutuus fs potere er
quo pcipiunf fructus qz fructus percipiunf er fundo vt.d.§. fi
in coeunda.non er mutuo aficnon eft ccrendue pctus illicitae
nec focietas inequalis immo equalie 1 Pm naturam focietatis
i n qm oebent fieri parres equales vt fupza 1 pfonat turi ifta
equalitas vt.d,§.fi in coeunda.imo fi aliqua inequalitas effet
potius oeberet céferi er parte oomini mutuantie qui plus vi
debafponercinfocietatecpcolonus p mutuum m non plus
05 percipere qz er mutuo mi 05 pfequi iurta illud mutuú oan
tes nibil inde fpcráree.£ld boc ét fadt qz I5 qu¿3 redimat ius
fuum pecunia feu mutuo non tñ oz vfura quafi er mutuo aliqd pfequatur qz vnicuiq515 iusfaumredimere vt oicit glo. in
,c,i.oe vfuris. (D©uarto cafu qñ id pzouenit pp paupertaté
•ruftico? qui fozte non babent vifde emát boues 1 alia inftru
menta v d non babent vnde viuant vel babueront mutuus a
pjimo patrono qui non vult oare ei licentia nifi reftituat Ubi
mutuú fuum 1 fic non euenit er oefectu poreris qz erat bonft
nec er oefectu loci qz non eratfirnin loco periculofo 1 verifi
militer oánificabili.Ss er paupertate ruftico? 1 rune idem oi
cendú eft qó in cafa piecedenri bffdé rónibus manine qz boc
eft pfozme iuri cói vt.d.§.fi in coeunda.^dé ic.CTiÉluinto ca
fu qñ ratione pfaecudinis qz pfiieueruntfieripzcftantiein re
gione illa non réne oefectus feu paupertatis terreni qz erat
bonii nec loci qz finis erat in bono loco. S s folti ratione pfue
tudinis regionis pp rationes ot'etas in tertio 1 quarto caiii ar
bitrio tñ boni viri femper faluo qz pluries oiri in bmói fodetatibus femp arbitrium boni viri pzineipaliter eft pfiderá
dum ? attendendo in oiuifione 1 in emolumétis lucris reu fru
ctibus parriendis vt ps in.d.l.fi rocietatem cú alys pcozdátys
fuperius allcgatis.GTlñon obftat gp quicqd accedit rozti vfu
ra eft qz bec ve? qfi mutuum effet cá lucri 1 fie lucrú pzoueni
ret er mumo.lfn cafa aút noftro mutuú non eft cá lucri fs cui
tationis oani effet enim in oáno oñs fi fundum fuú fterilem
relinqueret.T3ec ergo patíaf boc oamnú I5fibimutuú faccre qz póì quis redimere ius fuú vt euitet oamnum ét pecunia
©ando vel alias pcedendo vt per glo.in.d.c.i.oe vfaris.qz vt
oicit ibi glo.faú tifi recipit non alienum. fructus enim oebét
effe pars fúdi.l.fructue.ff.oe rei ven. 1ficficutfundos erat fu
«e ita ét fructus.^oftcp aút funt fepe rati colonne bs medie
tate pzo cultura 1 cura vr.d.§.fi in coeunda.oñe aliam medietaté ratione oiiij fui 1 fic illam medietaté recipit vt faam quia
erat pare rei fue.5¡rem pzo veratione redimeda I5 aliquid oa
re.c.niTi effenr.oe pieben.racit qó notai Jio.andree.in.c.ij. oe
tráíactio.C^zeterea er mutuo non ver.iút fructue neccrefeunt in cafibus piedictis.Ss er fundo oziunf qui fondos erat
oin'.^deo puenit gp fructus pzo partefintoñi 1 pio parte coloni ratione cure 1 culture vt.d.§.fi tncoeunda.'iHon fic quan
do mutuú effet cá gp maioz pars fructuum reftitueref oño cp
pueniret arbitrio boni viri qi tune in ilio crceffu effet Ju rum
pzoueniene er mutuo.^dco vfura vt.e.£t eo.mó róde ad ea
que babentf in.c.fi.oe vfu.qñ ooctoz mutuar pecuniam rcolari
bus vt intrent fccú.eJel foznarius illie q babentcoquere pa
nem vt feeikoquant. elei molendinariue vt veniat ad fuum
molendinú qz tn bie calìbus er muioo pzouenit lucrú. Tl-ìam
multitudo rcolariú caufjta eft er mutuo ci bonozis 1 emolumenti falarq pfilio? 1 fimilium 1 mutuú eft factum cá baben
di illud lucrú 1 idem in molédinario 1 foznario.Cum nec mo
lendinú nec furnue pariant fructue 1 er pzcdictie videf fozte
polle oici gp li ooctoz mutuar pecuniamftolaribuenon gratia
bonozis nec emolumenti.Ss tantúmodo vt euitet verecúdtá
qz fozte babebat pcurrétem valde follicitum 1 remper vacabar piacnde fcolariii adeo cp mutuane non poterai aliter con
feruare bonoié fuum 1 cuitare magnam verecúdiam nifi nm
tuaret fcolaribus pecunia tune er mutuo non pfequif cómoda
nec bonoié fs rmmodo euitet verecúdiam non vr cp cafu cen
fendus vfurarius 1 ita v i ooctozee oebere limitari in.d.c. fi,
Sicut in fimili oicimue oc ilio qui redimii pecunia ine fauni
vt non cenreaf vfarariue cúfaumnon alienú prequaf vt oicit glo.i.d,c,i,oe vfa. ^ u o d tñ relinquo iudicádú faeris tbeo
logie 1 rancie matriecclefie cui me fabticio,
C i d n j . q u e r o qdam oedit vaccae palcendae iure focietatie
ertimatae viginti floze.i^uerifqùo lucrú oiuidi oebeat ínter
oñm oanté oictae vaccae pafcédas 1 colono reu paftoze3 qui
iure rociecatie pafeebat 1 vr g> er qua em'tnauo facit emptio
nem pio medieafe vt mit 3Sar. in.l. fi vt certo,§.nune vidé
dum.ff.cómodatr.? 36al.vldef velie in.I.i.C.cómodati,? ides
Sßartbolomeus ce Salp.in.d.§.nunc videndú. ? Tfbau, oe
call.in.d.§.oina f a t a l i c e illa medietate que é! partons nul
(um lucrum fentiat ons qz oe re aliena non oscómodum reportare cum ex ea nullum fubeat periculum nec aliquas operas ? labotem imponi! oepecunia ad quam lite paftoi tenet"
minus qi effet vfura cumfitquoddam capitale illud in pieciú
qö non recipit oiminutionem imoftatfirmumnec eft pofitus
in focietate fs obligaros eft parto: ad foluendum ideo non 05
ex eo aliquidpfequi alias effet vfura cum quicqd accedit fo:ti
vfura eft.iñec eriam pót aliquid peti ex ea ranq5 partoi fit in
moia foluendipieaum per.l.cnrabit.C.oe act.emp, qi ex quo
vídef tacite puentum inter oum ? paftotem vt piecium non
foluat quoufqj ourat focíetas illa oilatio oí facta ad cómodíí
oebitoiis ? in eius cómodum 05 interpretari.l.qui boc anno,
•ff.oe ver.obli.fgif non oicif interim effe in moia merito ra
rione moie nibil foluat ? fic non bj locum boc cafu.l. curabit
Tratet ergo q> oe medietate piedicta oño nibil oebef. © e
alia aut medietate quafibiremanfit integrum fructö non per
cipit qi ipfe ponit Dieta medietatem ? colonus feu paftoi ope
ras labozé ? vicrii ? videf focietas in illa medietate que oño
remifit in qua ons ponit ammalia paftoi feu colonus opera5
1 victú.á^uo cafu lucrum cóiter oiuidit" inter eos.l, cum ouo
bus,§.fi in coeunda,ff.pio fo.?.l,ft non fuerint eo.ti. f e r i t o
fructum quarte partis oicta? vacca? oominus percipiet non
eut medietatem ? fic paftoi babebit tres partes lucri vs ouas
partes ratione medietatis quam videf emiffe pp ertimationé
vt fnpia ? fic ratione oñij fui ? vnam partem ? fic medietaté
alterius medietatis ratione opera? ? victns.iBominus aut fo
turn babebit qnartam parté ratione oñfi fui qo fibi remanfit
in ilia medietate ? boc videnf fenrireqdam in artiffima confcientia pftitnri.Be? qi boc inri non puenit ? eft prium focie
tati bum3ne qua mundns pferuatur qifiboc effet nullus reperirei qui vellet animalia oare in foccitam qi quafi totuj lu
crum effet paftoiis.^omini aút minima pars ? qfi totus mii
dns qui obferuat vt medietas lucrifitoñí alia medietasfitpa
ftoiis oamnaref tiqí víuram feu illicttum lucro? erercens qö
non eft oicendü cum iura iudicio meo coi pfuetudini pzedicte
pueniant ? vt puto pfcientie non répugnât faluo tñ iudicio fa
ero? tbeologo? ? liete matris ecclefie cui me femper fubijcio
1 cu bac pioteftatione loquoi.^deo pio verioiipclufione oicendum videi q> oñs qui pofuit oictas vaccas ertimatas v i gintiftoie.infocietate pallori feu colono 05 babere medietatem fructuu ? colonus feu paftoi aliam medietaté vt eft cafus
tn.dXcum ouobus.§.fi in coeunda.fftndét piobaf per régulant qua oifponif q> lucrú regulaf a oano ? oamnus a lucro.
É t ideo pio ea parte qua quis fentit oamnú pio ea rata oebet fenrire lucríí.l.cú ouobus.§.qdam fagariam.in fine.ff.pto
fo.l.manifeftiffimi.C.oe fnr.Sed oñs fentiret oamnu5 oe o i
ctis ouabus vaccisficafu foituito perirent vel in aliquo modo oeterioiarenf cóiter ?fieequalíter cú colono feu paftoie
,l.cú ouobus,§.oana fatalia.?.d.§.fi in coeunda.ff. pio fo. £ r
gofientpio medietate equaliter patii oamnum ita ? equaltter
puenit vt partiaf luerum.23lias fequeref f m aliam opiniones
g>ficutpio quarta parte oñs 05 fentire lucrum ita ? pio quar
ta parte oeberet fentire oamnnm ?fieoñs quartam partem
©Ini fentiretXolonus aút tres partes oani ratione ertiimrio
nis facte oe oictis vaccisqòép cafusoicti.^.oina fataliaibi
oum oicitter.|ídemq3fi pecus errimatú oatum fu ? id latrocinio aut incendio perirei eòe oamnus eftfinibil oolo aut cut
pa accident eius q ertimatum pecus acceperit.Écce q> ibi é ca
fus g> oinum erat eòe ergo ? lucrum 05 effe eòe ratione pie
dicta.CZertio piobaf ? alia róne.THam fi ertimatio facerec
emptionépio medietate Pm aliam opiniones fequeref q> pio
ea medietate qui colonus feu paftoi intelligif emiffe oñs nó
oeberet aliqó oanum fentire.Xus qi res périt oño.l.que foi
tuitis.C. oe pig.act. %xm qi er ea parte Pm aliam opnionem
nullus fentit lucrum.£r alia aút medietate que remanfit oño
que intelligitur pofita in focietate colono feu pallori oñs ficut
l>3 medietates lucri ratione oñij ita 1 oeberet babere medie
tatem oamni ? colonus feu paftoi ratione cure ? victus ficut
bs medietatem lucri ita 1 medietaté oamni oeberet fubftine>
re ? boc non poffetnegari llante alia opinione pria quod eét
p cafum oicti.§.oamna fatalia vt fupia ? p cafum oicti.§. qui
dam fagariam.vbi fi naufragio qd perierit oinnm ambo fen
tient.^deoqj actione pio fo,oamni panem oimidias agnofee
re oeberet ic.THamficutilucrum ita ? oamnum eòe effe ops
quod non culpa foci) ptingit.tCì^uarta ratio eli qi fi medietas intelligeref vendita colono feu pallori er oicta ertimatio
ne ? per pfequens effecta in onio ipfius coloni non autem po
fita in focietate pio oamno ipfius medietatis oaro culpa colo
ni feu paftoiis non cópeteretactio pio focio oiiio ponenti vac
cas ertimatas qi rei fue quilibet eli moderatoi ? arbiter.l. in
re mandata.C.mandati ? in re piopria culpa eli culpanda nó
autem punienda.ff.fo.ma.l.fi pftante.quod effet p cafum oicti
.§.oamna fatalia.ibi 1 pio focio eritactio.fi mó focietatis con
trabende oata funtquauis ertimata ? in,d.§.quidam fagaria.
TRon obliar q> ertimatio farit emptionem qi id veru3 in peri
bus oe cuius natura eft vt res ex totofiantalterius vt fentit
36al,in.l.i.C.pio fo.? in.l.fi pafeenda pecoia.in fi.C. oe pact,
quod non eli in cafu noftro alias fequeref vt oiri cp oicte me
dietatis oamnus effet coloni ? medietatis alterius medietatis
que oicitur Ilare in focietate quod eli falfum 1 contra oicta iu
ra volentia oamnum cóiter partiri 1 fic equaliter I5 fint oata
ertimata vt eli cafus in.d.§. oana fatalia.£rtimatioergo ratione fubiecte materie intelligif facta vt feiaf vaio: rei pofite
in focietate vt polTitfciri.Sln oicta ammalia crefcant vel oe^
crefcant 1 p pfequens anfitlucrum vel oanum alias Difficili
mu effet boc feire non babita ertimatióe a piincipio. CTURó
obftat.l.q.ffipio fo.vbi onm rei pofite in focietate trifitin fo
cium 1 fic pctus focietatis eli oe pctibus in qbus oninm tranf
fertur qt ¿Ile ter.loquitur in focietate omnium bonoiuj in qua
ontum tranfferf qi omnia funt còia 1 non cadit in ea illa oubttatio quofiatoiuifio que cadit in alia focietate cum omnia
equaliter vndecuqs 1 qualitercnnqj quefita oiuidanc. CClRÓ
obftat.l.que foituitis.C.oe pig.act.i.c.i.oc còmo.in qutbuc ps
g? periculum 05 effe oominiqi id verum inalijs pctibus in
contractu focietatis qi in eo periculum er fua natura ell commune vt.d.§.oamna fatalia.? ratio eft qi omne periculum có
tingens rarione focietatisfineculpa foefi non confiderato cuius fit res oumodo occafione focietatis oebet cómuniter oiui
di.d.l.cum ouobus.§,quidam fagariam.?.§. fi quis er focijs.
T^zo omni tn oubitatione tollenda cautius effet puenire feu
oeclarare q? ertimatiofiebatvt poffitfeiri valoi rei pofite in
focietate non aiit vt faciat emptionem nec er boc mains oam
num incurrit ons ponens in focietate rem eitimatam ea erti
matione que non farit emprioné quauis res que perfit fit fua
qt er quo pertìt poll^ pofita eli in focietate oicit" perire occafione focietatis ideo cóuenit cp oamnumfitcomune vt oicto.^.quidam fagariam.?.I.fi id quod quis.§.idem celfus.eo.
ri-CTlRon obftatfioicatur cpfioominus fentit oamnum folius medietatis fui capitalis ? alterius medietatis colon9 feu
paftoi.Er boc fequitur cp fuum capitale pzo medietatefitfat
uum ergo er eo quod eft faluum nibil 05 Inerari alias eét vfu
ra quicqutd accedit fotti faluo capitali vr per glo.in.d.c.pleriqj vt fupta ps in alia quellione.'lHam id non pzouenit er eo
cp capitale oebeat effe faluum.Sed er eo q> oe natura focietatis eft vt vbi eft lucrum equaliter oiuidaturvbi eli oamnu
fimiliter equaliter oiuidatur vt.d.$.oamna faralia.?.d.§. qui
dam fagariam.? ratio quare oe natura focietatis id eft qt 00
minus qui ponit vaccas piedictas in focierare non ponit eas
vtfintcòmunes ratione oominfi fed frucras earum qui fructus cotiefpondent opere pofite per colonum feupalloté pie
dictum in ipfis vaccis pafeendis ?gubernidis vt.d.§. fi in co
eunda ibi ptecium.n.opere artis eli velamentu.ibi.n.funt cqparata ouo quando oatur pecus in commune pafeendum vel
ager ad colendum.Scut ergo ager non intelligitur comunica
tus quo ad oominius I3 fit pofitus in focietate.Jta ? pecus qi
oicitin eòe pafeendum non oicit in eòe oominiu.Si ergo fru
ctus vacca? perierunt adeo q> nullum eft lucrumficutoominus qui pofuit vaccas in focietate pdit fructus ? interufurium
c
iti
«a?.1fta conuenit cp colonus feupane: focius ctus pdat operas fuas qs adbibuerat circa pafccdas ? gubernandas nietas
vaccas que cozzefpódcbant interufurio oicta? vacca? Durate
focietate q: ope cozzefpondct interufurio vacca? non ipfi capi
tali vr.d.§.fi in coeunda.Si ergo non folú fructus vacca? qui
erant cóes inter oictos focios róne pzedicta.Sed et ipfe vacre perierunt feu oeteriozate fuerunt ? oánum effet oñi adeo
cp oe eo non participaretcolonus feu parto: non feruaref cq
litas in focietate q: colonus non poffet pdere nifi operas oñs
aút poffet perdere interufuriu5 vacca? '? ét ipias vaccas ? fic
capitale ? per pñs plus perderet ? plus pericoli fubiret one
cp colonus qó non puenit focietati que cum iftar fraternitatia
babeat fummá rónem ? eqtatem ptinere Ds.l.ve?.ff. pzo fo.?
necefle eft gp feruef inter focios equalitas aliae elfet p naturá
focietati cp non eft aliquo mó tollerandú vt oicit glo.in.d.l.ft
non fuerint. $ tj ibi oñe iRapba. ? oicit effe eòe opinionem
quam ét tenuir áso.in fumma.C.pzo fo.?ficne fequaf boc ab
furdum cp p naturam 'focietatj non fernet" equalitas puenientius ell vt of num capitalis ipfa? vacca?fiteòe I5fintin omo
oñi ? non prozie cp cpfittotum oñi ratione oñg qó effet p
naturam ipfius focietatie ? ét qz oamnum 05 oiuidi l>m quota
lucri vr.s.?.d.§.qdam fagariam cum pcozdantijs qó non eét
fi oánum eflet foliue oñt qz tunc colonus nullum oánum fub
ftineret lj perderet operas.Tftam id qó oefcendit er operib9
oz lucrum.l.coiri.cum.l.fequenti ibi queftus enim intelligitur
qz er opera cuiufq5 oefcendit.l.fs 1 fi adiciaf .ff.pzo fo.ibinon
aliud lucrum cp qó er queftu vertif ? iura volunt gp oamnu3
fit eòe g non poteft intelligi nifi oe oamno capitalis qz ille q
ami'fit opas non oz pati oamnum f3 perdere lucrum fimiliter
ille q amitlt interufurium vacca? vel alterius capitalis capita
li firmo remanente ? faluo non oz pati oamnu3 f3perdere lu
trum vt.s.qó non pót pfiderari nifi oeducto oamno vt.l.mutius.ff.pzo fo.ibi neq3 enim lucrum intelligif nifi omni oáno
oeducto neqs oánum intelligif nifi omni lucro oeducto.^ze
terea oato q> oñium animalium pofito? in fccictate fit traila
turn vt.d.l.y.ff pio fo.i.l.ft id qó.§,t'dem celfus.eo.ti.tñ non é
cóicatum oñium iure emptionis ? venditionis quafi videatur
medietas aíalium vendita ratione crtimationi6 q: nó fuit boc
actum inter ptee neqj erpzeffe neqj tacite ? oicta collatio ani
malium ertimato? non fuit ad boc facta f3 folum aio cóicandi
? ponendi in focietate pzo eòi vfu ?ficilla aialia erant effects
cóia non iure emptionis f3 iure focietatis oe qua agebaf? nó
02 emptione ? véditione ar.l.fi quis nec cám.ff.fi cer. pe. © e
cuiue na eft vt lucrú ? oánum fu eòe meriio opus eft vt oñe
rebabeat fuú capitale oeinde lucru5 tiuidaf eqliter.l.cú ouo
bus.§.fi in coeúda.?.§. ité er facto.ibi pecunia victoz eú certa
quatitate acciperet alias fi oñus non recuperara fuuj capita
le tune oñe effet in oáno ? paftoz feu colonus in lucro qó vi*
derefinducere quádam focietaté leontná 1 inequalem quá iti
ra oanant vt.d.l.fi non fuerint.THec pót oici lucrum nifi pilo
capitale oetrabaf .I.mutius.ff.pio fo.? fi oicaf qúo oetrabif
capitale er quo cóicatum fuit oñium pzo parte ? in focíú tráf
litum róne oicte cóionis.lfèoteft rùderi gp tenendo gp oñiuj
fit tranflatum pio parte in focium róne oicte cóionis non pie
fumif intétio oonandi fs pbende focietatis.l.focietas pbif.§,
oonationis cá.ff.pio fo.? ideo cum oñium fu pio parte traila
tonfonratas focietatie er quo eòe inter oictoe focios erat fa
ctum reeuperabit ertimationem pio parte focio? ? fic quilib?
focio? babebitin oictisanimalibus ratam l>m ratam quá ba
bent in focietate in pereto ? in fine focietatis ? refundet vnuf
quifq3 pzo fua rata ertimationem illi qui pofuit in cói focieta
te alalia facit.l.fi id quod.ff.pzo fo.? ita obferuat cófuetudo a
qua minime eft recedendú vt.l.fi oe interpzetatione. ?.l.mini
me.ff.oe legibus.? per banc viamfaluefpfuetudo que bj vt
ammalia funt cóia ? cómuniter oiuidanf. Saluetur ét opinio
ilio? q oieunt cp oamnum eft eòe ratione onij tranflati in focium^i tranflatum eft in focium non tág>fingularempfonas
f3 ta> in vnum coipus cus alijs focije nifi refpectu oiuiftonie
quo cafufitoiftributio iufingulosequaliter Ptn ratam focieta
tis.Cum oamnú regulef a lucro ? econuerfo ? fic fm rata3 fo
detatie vt,d.§.fiin coeunda.? faluefpfcjentia qi lucros pcipit
non er pzecio animalie quali pzo parte videaf vendims fedo
? ei mutuata pecunia pio illa rata er qua pecunia faciar lucró
qó effet p confeiam qz er quo non eft venditio nec tacita nec
erpzeffa fed cóicatio feu pofitio facta in eòi coipoze focietatie
non pót oici Iucref er mutuo ? fic v i faluaripfcientia ? ét
non eft p naturam fodetatie vt I3 minué ponat V3 medietaté
aialis cum aliam medietatem vendiderit colono tacite ratióe
oicte ertimarionis tñ plus percipiat qzimo non minus pofuit
in foderate qi non medietatem aialisfed integrum animal vt
«ö.alias oicédo q» effet venditio pzo parte coloni focij fequeref vnum valde abfurdum ? p multa iura q> ille colonus feo
paftoz cui vr vendita medietas animalis ratione oicte ertima
donis poffet illam medietarem alij vendere ? tradere cus rei
fue quilibetfitmoderatoz ? arbiter.l.in re mandata.C.man.I,
nec cmere.C.oe iure oeli.?ficoaret focium focio ponenti aia
lia ét eo ne oum infeio f? ét inuito qó iura impiobant.ff.,p fo.
.l.qui admittif.cum fequé.merito non eft oicendus 1 bec opi.
pfozmis pfuetudini ? cófdentie multum eft iuuanda cus ét iu
r i pfozmis videaf ? fic iura oicentiagn'n pctibus oe quo? na
eft cp tranfeat oñium ? ertimatio faciat emptioné intelligunf
in alia ma' cp in focietate que bs oiuerfam nam ? feperatam
ab alijs petibns I5fitbonefidei.Uomouobus.f.venit.ff. pzo
fo.qz ertimatio non fuit in ea ad vendendum fs vt feiaf vaio:
rei ve! róne oamni vel ratione reftitutionie ertimationis p
rata focietate finira.^erim aút oonec ourat focietas oicta aia
lia funt oe cói cozpoze focietatis in pereto non aút in fingulari
ar.l.fs fi bac.§.qui manumittif.ff.oe in ius vo.? fm ipfum in
tellectum non eft oriafiueoicta aialia mozianf cafu foztuito
fiue moite näli qz vtroqs cafu oánus é eòe vt.d.^.oamna fata
lia.ls Dßal.fecerit ozias t'n.l.i.C.oe fruc.? li.erpenf. vbi oirit
cpfiaialia pofita in focietaté mozianf cafu foztuito oamnum c
eòe vr.d.§.oána fatalia.Secus fi moiianf moire nali qi eo ea
fu oamnus eft oñi ponentis cuius eft oominium.l. que foztui
tis.C.oe pig.act.? banc oifferentiam fecit Üßal. intelligendo
cp folum vfus allium fit cóieatue non aút Dominium eo? q:
tuncficafu foitui'to perierunt non fuiffent eodem modo peri
tura apud oñium ? fic focietae fuit cá oáni. f e r i t o eòe effe
05 vt.d.§.oamna fatalia.?.d.§.qdam fagariam.Cicuta po
fuit in focietate ammalia q volúntate cói focio? fuerunt tranf
ducta in certo loco in quo cafu foztuito agenttbus armo? funt
oerobbata vel a furibusfineeo? culpa qó nó eueniffet in fo
eietati nó fuiffent colUta ? fic focietas fuit cá illiue oáni cafus
foituiti. S í át moite nali puta vetuftate vel vacca motitur in
parta nam tunc Pm 36al.oamnum eft oñi cuius erat oñium
? ratio pót effe qi eodem modo effent peritura penee oñm ?
fie focietas nó fuit cá oamni fs natura qz naturaliter perierút
quo cafu oánum eft oñi vt.d.l.que fouuitis.que ozia non tri
fit fine magna Dubitinone ét oato gp pp ertimationem oñius
nonfitrranflatum.feec oubitatio non cadit in cafu noftro tenendo I'm intellecrum pfuetudinis vt.s.appzobatus eft gp ata
lia pofita in focietate ertimata intelliganfpofita in cóieozpore focietatis quo ad oñium poffeffionem ? vfum ac fructus.!,
.y .ff.pto fo.merito qúocunqs oicta aialia pereanr fiue culpa ft
uecafufoituito fiue moite náii pereunt cóiter ? fic vnicuiqj
focio? pzo rata namfipereunt cafu foztuito occafione focieta
tie intelligunf pire merito puenit vt oánúfiteòe inter focios
•l.cú ouobus.§.fi in coeunda ?.§.oána fatalia.t.§.qdam faga
riam.?.§.fi qe er focge ?.l.focius qui in eo.§.focius cú refifte
ret.ff.pio fo.Si moite näli I3 non occafione focietatis tñ fimi
liter eft oánum eòe ratóe oñíj cois vt.d I. q foituitj.C.oe pig,
act.36ene tñ faterer gpficolonue vel paftoi vltra operas fe
cit aliquam impenfam in gubernandis ? pafcendis ipfis animalibus oatis in foccitam iurefocietatis."jfbuta qi pío paleo
is foluebatannuatim aliquid velpp magnas niues nó potuit
eas oucere ad pafcendú opoituir gp emeret furfur bladam fa
bae vel glandeefeu aliam materiam ne periréradeo gp non
funt modice impenfe ? funt neceffarie vel emit fal,p pecudibus pafcendis certo tpe ? fimilia illam ípcnfam puto fiédam
oe cói nó aút per ilium qui ponebat operas per ter.in.d.l.cú
ouobus.f. fi quie er focije ?.l.oé es alienum qó manente foderate contractum eft oe communi foluendum eft ?,l,quibus
caliWi.lfi focio arbiter.Ç.fi tccu foeietâs mibifit-7.1.1Î vnus
er focijs.§.fi qd vnus er focije.oe fuo neceffario impenderit
in comuni negocio iudicio forietatj feruabic ét vt feruer eq
liras q: fi oictâ impenfa? colonus faceret oe fuo fozte in focie
tate magis çp oominus poneret qò non cduenit er quo lucrò
equaliter oiuidunt.Ét iftud videf equuj in focietate caufa eq
litatis feruaude vbi colonus alias nimis oamnificaretur licet
multu faciat in contrariû.l.ctt; ouobus.§.(i in coeunda. qui.§.
eqperatcolonum ptiarius i focium in aialibus i colonus par
tiarius oés erpéfas facit oe fuo tn equipatio non eli fupunifozmis vt patet in.viij.pte in.rviiu.q.tÉuod inrelligo quâdo
impenfa eli magna,Secus fi modica per ea que oicta funt in
»Un rebus.§,poffunt.ff.cómo,7 in.l.nenfenius.ff.oe nego.ge
Ih's.i.l.bacten9 oe.vfuf.i.l.fi qsa liberis.$.fi.oe.libe.agno,
T8on obliai fi oiceref qj imo oamnum vaccarum qn oominium remâfit apud oominfi oebet effe ipfius per.o.l.que fo:
mitis.ClHec er boc infnrgit inequalitas qzficutiile qui ponit opas fuas fi perirent non poflet aliquid repetere nec eius
beres.^ta i fi vacca pergt Duplici raiione.Ubiio quia bomo
non pofuit fe in focietate fed tautum opam.t.focius qui in id
quod.§.focius cu refilleret.ibi quia id non in focietate? tc.nó
fic in vacca que fuit pofita in focietate licet oominium non fit
cómunicatum i eriam er eo quia bomo liber non recipit erti
mationem.I.liberbomo.lf.ad.Laquil. Siquidtamen in me
dicos impendit pio focio recuperabit.l.cum ouobus.§. quid!
fagariam -z.o.l.fm 5uliann3.eo.ti.lCt pzedtcta vera intelligo
quando effent talia ammalia er quo? opera nullu6 frucrus p
cipitur vt funt vacce pecudes capte potei? fimilia nam tunc
quatenus colonus ipendiffet oe fuo oe coi ocducet vt.e. nifi
impéfa fuiiTet modtca.l.in cómodati.§.pcffunr.ff.cómo.£n it
aialia ecnt talia eie quo?opera.fructus pciperef vt funt eque
efine 1 fimilia tueficcolonus feu pafioi er ipfis opera? perei
pit non tenefoominus aliqd impendere pio erpéfis cu eipé
fe cófundant"cu5opibus.ff.cómo.Mn rebus.§.poffunt ibi na?
ribario? impéfe naturali.f.róne ad eu pertinér qui vtendutn
accepiffet fac.infifi.l.ceterû.ff.oerei ven.ciifi.ffeotefteni vii
colonus feu palloz eis ad vfum oeftinam.l.arbozibue.§.fi na
uis.ff.oe vfuf.l.ouo fratres.ff.oe acq. bere.l.meriio.ff.,p lo.
£>ifr 1 oiins poflet eis vti ad vfum oeftinatû fi boc cóuenit
filando ocis aialibns aliméta pio eo tpe nifi fotte vfus oiïi
redderet focietaré ineqle? cum in ea eqlitas feruâdafitvr.l.lì
non fuerit.ff.pto fo.puta fi oedi colono feu pafioriin focata?
feu in focietate equa 1 colonus accepit ea non folu .ppter frn
ctus fed eriam quia pio fuis neceffitatibus poterai ea vti-z fic
vtroqs refpectu accepit colonus.j£tficons ponebat in focieta
te equa vel afina? aptam ad feti! a ad fomegiandu3. Colonus
aut ponebat opam 1 indufiriâ alimenta fellam 1 feramenta 1
fie plus çp oominus qt er ea percipicbat medietaté fruetnu 1
etiiopasqz ea vtebatur pzo fuis neceffitatibus ad vfum oeftinatû 1 fic pzopter illa opas multo plus ponebat in focietatis çp oominus nâ cóuenit e.r quo plus pofuit in focietate pi9
percipiet qï ille qui minus pofu&f.ons.ff.pto fo.l.fi focietaté
mecu.infi.-z.o.l.finon fuerint.qi eo cafu fi ons fimiliter aliq
bus tpibus vellet vti opera oicto? animalium licet ad vfum
oeftinatû puta in ellate vt 03 ligna in vno menfe.^n vindemia medio menfe nó puto poffe er quo focietas er boc redde
ref ineqlis 1 colonus qui plus ponebat non plus pciperet qò
effet ? natura focietatis que cu inftar fraternitaris babeat in
ea eqlitas feruari 05 vt.o.l.fi nó fuerint.vbi glo. coniuncta.U
veru3.Secu3 fotteficolonus nó plus poneret boni viri arbi
trio çp foite pót ptingere eo refpectu qt colebat fundu oui 1
oe palcis cóibus in oomo oui ea aialia gubernabat na tue fi
piopter vfus oni focietasboni viri arbitrio non reddif ineq
lis nó puto g> oiis nó poffit eis vti ad vfus oeftinatû oûmodo vtaf tali mó çp códitio coloni nófiatoeteriot puta qt ipediref fotte fetus vel volebat vti eo tpe quo coloni pditio vai
de incomodare! puta qi volebat vti tépote eftiuo quo colon9
bébat neceffe pio fructib9trituladis 1 pouadis 1 pp vindemia
vel tpe quo feminaf vt fimû poitet 1 agrii ipiguet fi eòi vti
litate.TRó.n.cóuenit boni viri arbitrio gp colon9 q cullodit to
to anno tfuo fumptu pafeit vel pio maiori,pte alimentar aia
lia 1 nutrie non poffit eo? opa vti oicri3 tpibus 1 marime qz
verififr vt cófuetudo vr apptobare 1 boni viri arbitrio pue
r.ire gp ob ferii pio eòi vtilitatis faciendu 1 vfum feu còmodi
tate coloni oeftinata videnf non oni.£t tfta vr partili inrentio qt eus colonus eo refpectu valde plus ponat i focietate $
ons puenitboni viri arbitrio vt multo plus pcipKtl.fi focie
tate mecû coiris.ibi ad boni viri arbitriti ea res redigéda eli
1 cóneniens é arbitrio boni viri vt nò vtiqj er eqs parnbus
focij fimus veluti fi plus alter ope iduftrie pecunie i focietaté
collaturus fit 1 r.l.qd.n.ibipueniés effe boni viriarbitrio vt
no vtiqj er equis ptibus focij fimus veluti fi alrer plus ope i
dullrie gra pecunie collatur9fitin focietaté 1 in.o.I.fi nó fuerinr.ibiplerûqj.n.tâta é iduflria focij vtplus focietati cóferat
gì pecunia 1 in.l.forietates pbunf.ibi cum pleriiqj pauperioz
opa fuppleat quâtû ei per pparationé patrimoni) oeeft qt co
lonusplus ponebat vt.s.non ad vfus oiii. B u e aut volebat
vri ad vfum fuus cû oamno coloni qò non vr boni viri arbi
trio puenire ratióibus iâ oictis facir.I.fabinus.infi.ff.cóm.oi
ui.Cófuetudo rn plurimû eli ponderada quia qò cófuetu? eli
fieri vr cóuentù inter partes licet nonfiterpteffus.l.fi vno.ff.
locari.l.fi cû bermes.C.eo.ti.cû fimilibus.l.fi tibi polienda.ff,
oe pzefcrip.ver.i cófuetudo in re oubia multu opatur.l.fi oe
interpietatioue -z.l.mim'me.ff.oe legi.c.cu oilectus oe confue.
•l.quodfi nolit.fquiaffidua.ff.oe cdili.edic.l. cu5 oelanionis
.§.afina.oe fun.inllr.alias pdicta boni viri arbitrio regulanf
cû in focietate arbi'triu boni viri p marie attédaf 1 ad ipfum
recurrédû eli vt.o.l.fi focietaté mecû.cû pcoida'tijs.ff.pîo fo.
.l.quiluminibus.ff.oeferni.vrba.pîediJBenetn purares gp
in aialibus minuris que ecnt pvi volotis 1 magni frua9 làbo
ris 1 erpenfa? ,put funt fues oiuifio lucri 05 fieri arbitrio bo
ni viri nó aut equaliter per mediû cu in eis multo plus vltra
modu ponat colonus çp ons ideo cóuenit vr maioté parte cófequaf arbitrio boni viri cû in focietate oebeat feruari eqlitas vt oicit glo.aso,? IRapb.in.l.fi nó fuerir.ff.pto focio.-z io
in ptibus illis épfuetudo gp ifinetriény vel qdriénu fs vari
as loco? pfuetudines oiuidaf eqliter capitale cû fetofiuefrn
etu ad eijlitatéferuandâ q fp in focietate 05 feruari vt fupta,
C ï r v . q u e r o qdficolonus locat oicta aialia pio certa mercede vel cu eis lucrai locando opéras fuas 1 animaliû vel rii
bobus cóibus colendo terra aliena vel poztando cu eqs eóib9
vel afinis granfi extra oiftrictû ad vendendu ad qué vf«3 ve
rififr boni viri arbitrio non videnf oefiinata oicta aialia nec
videf oe oniintentione vt colonus ob eâ caufam vtaf oiciis
aialibus eus ammalia ob eâ caufam oeficiant cû oâno Domini 1 vtilitate coloni pteter natura focietaris.l.ft nó fuerint.«.
arifto.ff.pzo fo.ibi coiri nó pofì'e vt alter lucrû tifi alter oam
nus fentiret 1 ibi ralé focietaté nulla? effe vt alter lucrû alter
vero nul lu lue? fs oânu? fentiret.^m'quilTimus genus é focie
ty e t qua qs oamnû non aut lucrû fpectet ita oicit ter.ibi 1
ideo puto gp Diete opere oebeat cedere ad lucrum oni fi fua
rata queadmodû ad oa'nû cedit licer em'5 quis poffit vnre coi
ad vfum DeftinatU5.l.arboribus.$.nauts.ff.De vfufr.-z.l.merito.ff.pto fo.i per 36al.in.Li.C.oe tefia.tn non pót pereipe
re fructus ex ea qs partécòfocio rellituat.l.ouo fratres.ff.oe
aeq.be. vbi oicit 38al.q> licet vni er focijsfitpiomiffum vti
integre re eòi tn non eli licita itegra perceptio emolumento?
1 iftud videf viri boni arbitrio cóuemre gp femper inter focios marie in lucris 1 oânis parciédis verfatur vì.o.l.fi focietaté mecu coieris.ibiad boni viri arbitrili ea res redigenda é 1 in.l,focietaté mecû.rbi ex bis qs virû bonus cóftituere
opoituilfet 1 ibi vt ad boni viri arbitrili redigi oebeat 1 i.UI
.ppofita ir qónc.ibi arbitriû boni viri eriftio feqitéde elle eo
magis qj iudiciii^p focio bonefideié ita oicit ibi paul9iurifcó
fult97{.l.qd.n.i.ft.ibiillò 0tpueniés effe boni viri arbitrio.
C ï r v i . q r o celebiaf pctus ifraferipti tenotis.Cmo vnû par
bou,ppcio libta?qnqgita 1 ifios boues 0 0 1 loco cuidâ labo
ratori erriatos libtas.Lad laboiitiû faciédû cu eis ad terminò
trium anno? 1 ipfe labotatot piomittit quolibet anno trium
annornm in fello fancte marie augulli oare pio locatico feu
laboiitio quod facit cum eis vnum modius grani quos boues
V i tenere alimentare -zpafeere omnibus fuis erpenfis 1 in fi
ne trienni} mibi otóos boues reditúe faluo gp fi Dicci bouee
valerét vltra oictú pa'ú medietas lucri oeat eé oicti locatozis
? alia medietas pductozis ? ft minus oicto pcio valerét mibi
locatoti folue medietaté ei9 qó minus valerét oicto pcio ? fi
o ieri boues vel alt eo? moziref oebet mibi medietatejertia
tióis eo? reftitue ? folue faluo q>fi,pmala cuftodia pirct tue
co cafu integra pieciú oare oebeat que oía pmifit facere ?c.
CTááuero er piedictis nunqd oictus pctusfitlicit 9 ? fi in ali
quo peccat locato: ? in quo"?ficpeccat ad qd teneaf. 1£>aro
vltía oáni cétra bonú pfeientie inferif in pacto necfinepeccato Diocedit/iRatio.n.qre locato: licite vecturá vel locattcu5
accepit oupler é . C ^ i i m a q: periculú rei locate fpectat ad
ipfum. IRatio róis qz ipfius rei oñus eft.ff.locati,l.non lolct.
CTSecunda qi res locata p vfumpfumif vel oeteriom que
róes qz celTant in mutuo qzfitoe meo oantis tuúaccipiétís.l.
•Ü .appellata.ff.fi cer.peta.Si ergo accipiétis fit fibi perijt ? 1 l
bi oeteriozaf ergo oare vltra fozté ? recipe é illicitu ? e vfura.THo obliar cp ille pductoz bj medietaté lucri.^zimo cafu
qz I5 locatoz póruerit p3cto oe fuo pcedere.f.partem lucri qó
totú fuuj eé oebebat non tñ potui't fe eronerare per i'dé pacto aperte p5 boc.c.fi.oe vfu.in pzin.Scóa vero pars eft peniras illicita facit.l.cú ouob9.§.oána fatalia.ff.pzo fo.cp mozs
nate noceat códucrozi pfiliú jo.an.oz effe.Si pctusftaretin
terminis locatióis .pcederét fupiadicta fed foima pacto? facit
eú tranfire in perú focietatj in qua vnus ponit ré alius opera
pfonales qó bene I5.? túc res vi cóis quo ad lucrú ? oamnu
? fie lucrú .pueniens er opa ? rullici eftfiemediú fruméti eft
pcedentj ?'rei pceffe lucrú ? oamnú eft róne tñ putaré abftinendú a tali peta pp fraudé oe pzedicris vide.riì'g.q.ig.fi fenerarius.pfiliú ^ a u . o e leasarijs vt oicif.Cófidera pzo clariozi intelligétia g> interdú tradens oictos boues inttédit eoe
locare.^nterdú intendit focietaté pbere.T^zimo cafuqñ eos
intédit locareiputa tradii boues vni ruftico vt quolibet anno
oet er oictis bobus.r.vel.rr.tìunas grani ? nibil cóuenit oe
oamno nec oe lucro oicto? boum fi foite plus vel minu6 finite rpe locatióis valerét.? boc cafu licita eft locatio qz locas
er re locata pcipit lucrú vt puenit er quo res locata oererioratur cú oamno oñi ? firmili oñi eft pículiKvr.l.incendiuj.C.
fi cer.pet,Cóuenit s gp vbi piculú ibi lucrú.l.cú ouob9.§.qda
fagariá infi.ff.piofocio.? piculú ptineat ad oñm q eft locas
.ff.locati.l.non folet.^nterdú puenit vt colonus oet quolibet
anno.rv.vel.rr.minas grani? piculú oicto? boum oánú ? Iu
crii fi fotte plus vel minus valerétfinitalocationefitcomune
? boc nó eft licitú Cal.? &nto.oe bu.in.c.fi.oe vfu. ratio effe
por qz piculú 05 effe oñi fimilr lucrú ? oánú fi fozte plus va
lerét.14 foztuitS.C.oepig.ac.s er quo locatoz remanet oñs.vt
.d.l.nó folet fuú 05 effe piculú.? fi aliter caueref effet iniuftus
lucrú ? grauaret pductozé ouplici onerevidel5 péfione oicta?
.rv.vel.rr.mina? grauj 1 ét medietate oáni feu piculi qó eét
ptra nam locatióis.vt.s.? eriá onere pafeédi ?gubernádi ? ét
feminis.? I5 oetur fibi medietss lucri fi plus valerent boues.
^ftud eft oe raro pringétib9? eft paliare vt liceat fibi Dicere
oe oáno qó cóiter ptingitqz boues nó crefcút vfu fed oecrefcunt.ar.l.cú oebere colúná.ff.oeft1it.vz.p2e.?ficloquaf ^o.
an.s.merito illi q oant boues ad celiatici fi volút gp oamnú
feu piculúfiteòe nó I5 ? eft iniuftú lucrú ? intétio oepiauata.
¿ecus lifimptrlocát pzo certa mercedetqz túc cú oñs boum
fubeat piculú ? ipfi boues oeteriozent" prinuo vfu licitú eft Iu
crú.f utelligo oúmófiatcú bonafide:nóaút oepzauata inten
tione, Cogitattóes.n.boíusoípotéti oeo occultari nó pñt.c.in
ciuitate.oe vfu.IJnterdù focietaté pbút in qu3 colonus pom't
opam fuá ? aliméta boú:oñs aút ponit boues:oe ptibus aút
fiédis oe oano ? lucro nibil eft puétú:? túc oebét oe lucro fieri poitiones arbitrio boni viri eqlitate .ppoitt'óis.l.fi nó fuerint.ff.pio fo. ©ebet eni pmo pfideraricp medietas fructuú
debita oño fundi róneppiietatj fundúl.cú ouob9.§.fi in coeú
da pzo fo.?c.CT£>iimo ? añ ota oetrabif medietas fructuú
? oño fundi pcedif. Sllia medietas q attribuii culture ? cure
oiuidif inter colonú q ponit opaj fuá:? illú qui ponit boues
fuos eqh'f eqlitate .ppoirióis arbitrio boni viri q bébit cófiderare qs ponat plus i focietate an colon9 q in focietate opas
? induftriá femé ? aliméta boú? piculú eo? pzo medietate ac
etiá oánú oeterioiatióis eo? pzo oimidia frn qó eli na focie
tati6.l.cú ouob9.$.qdá fagariá pzo fo.JHn ponés boues q po
nit boues piculú ?oetrimétú medietas eo?.? ille q plus póie
mat'ozé pté frucraú pcipi'er vt in iurib9.s,in «pn.q.allega^Si
át puétú eft oe pte lucri pcipiéda pio bob 9 ? tue aut oe quota
pura oe medietate tertia vi' qrta aut ó certa ^tirare puta.rv.
velrr.minas grsni.Tjbiío cafu v5?uétio qz bec é n i focieta^
vt lucrú ? oánú eqir eqlinre .ppoztiÓis Diuidaf inter focios:
vt.o.f fagariá.iúcta.d.Lfi nó fuerint.|fta tñ puentio vt lucrú
fit licitumVm na5 focieta^ 05 fape eqlitate vt qs lucrú pcipiat
f m qó ei oebef Puara eqlitate,ppoztóis arbitrio boni virizvt
.d.l.fi nó fuerit.al's eét lucrú illieitú:qz ? nas focietatj vt ibi oi
cit gl.?1fbau.oe ca.qz focietas inftar fraternità ij obtiner.vt.l.
ve?.ff.,p fo.? fúmá 03 ptine eqtaté vt ibi al's fi nimis vn 9 er
foegs lederei puta ruftic9nó v i bonafidepera.?ficvi nutrire
peccatú p pdicta.o.in^ri.q.Scóo cafu qñ puenit oe certa ept»
¡tate puta.rv.minas grani vl'rr.quotl5 áno.? túc I5 de na focie
t3tisfitvt lucrú oiuidaf iter focios p quotas ? pquotas poffit foci9 pacifcitnó át piptitatee vt oicit gl.in.Leu ouob9.§.ité
fi in facto.ff.pzo foc.ibi oú dicit ter.cú tertia gititate ?gl.erpo
nit ¿deft quotitate al's oieitgl.cp eétvfura.THibilomin9in cafu nro fi iure focietatj boe puenit foite nó eét ípiobatúfiadeft
bonafides? intétio pbédi focietaté oúmó nó plus p3cifeaf gp
fibi puem'at attéto gp folú patit" oetrimétú in pte boú ? nó de
totofirng> eft na fócietatj.l.cú ouob9.§.oána fatalia,?.§.qdá
fagariá.?.f.étp3tebitin alijs qónib^rimis.lñó ob.o.glo.in
•o.§.5téfier facto:qi loqtur qñ capitale erat faluúfirnpactú
ipfo? focio? vt p3 in ter.ibí pecunia victot cú cerra ^tirate p
cipet:bic át capitale nó erat faluú nift pio oimidia.? ideo pío
illa oimidia nó poffet pacifcioe certa eptitate pftáda fed pío
alia oimidia q erat piculo ? oáno ipfi9pceden^ boues q ptinuo oeterioianf vt erperiétia oocet.l.eú oebe colúná.oe fui.
vz,pd.fo2te poffet aliqd licite pcipe.tñ vt oicit T^au.oe leas,
fupza qz cóiffiuntfraudes p iftos vfurarios q volúr palliare
pfciétiá.Cauti9 eft abftine ne pbibitú Directofiatp indirectú
? fi pur nó vult abitine facere peccata 03 nó oe certa frítate
f3 quotitate lucri tm nam focietatj ? modus,s.tr3ditú.? fi pur
faceret oe certa qmtate id arbitrio boni viri faciant nó ercedat non ob.glo.in.o.f^té er facto qi ibi pacifcebat" oe certa
eptitate ponens pecunia ? faluú erat capitale vr.s.^n oíb9 tn
indicio fancte míis eccfie me fubmitto ? tremulenf bác mam
arringo nifi qivideo totú múdú fup bis? feqntib9ouab9qóni
bus vfari pato s apire viá vt licite poffit fieri nó foie malu5
qui tñ meli9 fentit meli9 loquaf? paratus fum femp coirigi.
C36rvu.qro DUO prerút focietaté in qua vnus pofuit pecuniam puta qngétos ? alius opas ? induftriá fuá modo Dubita
tur qúofiatoiuifio inter eos oe lucro fi ertat lucrú vel fi non
ertat lucrú oe oáno vz piculú totius pecuniefitfuú fi vult cò
fequi lucrú pío medietate qz medietas lucri attribuir" pecunie
quá pofuit in focietate cui9 piculú toti9 fubgt ? alia medietas
ope pofite er alia pte in focietate vel fi piculú pecunie eft có
muñe vz:túc quodámó mutuata ponéti opas medietas illius
pecunie er quo er ipfa medietatefubijt piculú ais nó fubirej
pt'culú.l.incendiú.C.fi cer.pet.merito eripfa medietate nullú
lucrú pcipiat mutuans qz effet vfura p iura vulgaria fupius
allegata in .primis qónib9 mutuú oantes nibil inde fpantes.
? qcqd accedir fozti vfura eft ? vbi capitale eftfirmú.qcgdei
accidit vfura eft.vt in.o.c.plerictf.? ibi p glo.? p illas regulas
vbi piculú ibi lucrú. C2lduertendú qz interdú opa polita in
focietate eft tanta q arbitrio boni viri cozrñdet nó folú interufurio pecunie f3 eriam ipfi pecunie ? fozti pofite in focietate
puta q: foite pecunia nó erat multa ¿nduftri3 autem magno ?
longo tépoie ourauit.? túc in lucro oebent fieri partes arbitrio boni viri qó in ipfa focietate femp verfatur.l.fi focietaté
mecú coieris.l.cú ouobus.§.veni't.?.l.focietatem mecú.?.lin
^pofita.ff.piofocio.qz partes oebent effe equales equalitate
^poztionis.vt oicit Ì3al.in.d.l.fi nó fuerint.? eo cafufioam
nú eft in focietate er quo cozzefpódebat interufurio ? fozti il
le q pofuit opas perdit eas ? ea? oánu5 patif .^lle q pofuit
pecunia perdit eá 1 oánú eius patifvt.oM nó fuerint.fiti
coiri.ibi fi tifi fit opa qnti oanu é.^lerûqs.n.fama eli indu
fina focij vtpluspferatfeciersriqîpecunia.i.fi fol9 riauiget
folus pegrinef feluo fubeatpicula.Si vero opa pofita m fo
cietate coiiefpódebat folû interuftirio pecunie pofite er altera pre piout indubio é vto.l.fi nó fuerit in principio ou oicit
loquédo oe forietate in cp vnus ponit opas i alius pecunia fi
nó fuerint ptes focietatis adiecte eqs eas eé pfiat oum i me
dietaté lucri pfequif ille q pofuit pecunia pp tnterufurius pe
tunie i medietate confeqnif ille qui pofuit opas couefpondcn
té interufurio pecunie i ita intelligaf.o.l.fi nó fuerint in pri
«pio oanus autéeritcommune vt.o.$.oina faralia i ideo fi
cótingat q? in.o.focietate nófitaliqò lucrû fed imo oamnum
pecunie feu foitis pofite in focietate que in rotti? vel in parte
eli oepditafineculpa focij vt.o.§.oina.-7,o.§ quidâ fagarii
i illud cóuenit nie focietatis maria ci equalitatis feruande q
femp inter focios feruida eli vt.o.l.fi non fuerint per glof. i
ooc.fi em'3 ille q pofuit pecunia alteri focio pone'ti operas co:
refpódétcs interufurio pecunie pderet mterufuriu illius pecu
nie ietia5pecunia i fic ipfnm étcapitale.CLSbfurde efier t
l'nequale q> ille qui pofuit opas fclû amifit opas.^lle qui po
fuit capitale nó folû amifit mterufuriû pecunie çp conefpóde
bat pofitioni opera? fed etii ipfum capitale quod eét abfurdû i cótra nam focietatis que b? vt ptes in lucro i oamno II
unt equales i pio ca quota qua lucrû attribuir"pio eadé quo
ta i oinum frn naturi focietatis vt,o.§.quidam fagaria.i p
alias rationes fupia in ouabus piorimis quelìtonibis occla
ratas.lHon ob.q? medietas illius pecunie intclligaf mutuata
quia ille qui pofuit opas non percipit lucrû réne pecunie fed
ratione fuarû opera? i ille qui pofuit pecunia? non percipit
ratione oparuì f5 ratio interufurij pecunie pofite in focietate
merito ille q pofuit opas nó pót Dici çp pcipiar lucrû cr pecu
nia mutuata vel er opib9fuis merito ille q pofuit pecunia cu
medietaté lucri percipiat er pecunia qui pofuit i focietate ratione iterufury vt.s.nó pót Dici illud lucri! er pecunia muti-a
ta reripere merito illud lucrû nó fapit viura, fed venit er co
tractu focietatis q oi lege i oiuina i canonica a cuili é appio
bata cui9 na eli vt lue? i oinû fit eòe i ecjliter oiuidaf vt.o.
•§.qda fagarii.-i.o.^.oamna fatalia.? fupis in ouabue piori
misqllionibus é piobatû i fic nó ob.l.incendium.C.fi ccr.pe.
GT2ld iura ir oicéria mutuû oâtes nibil inde fperâtes ad oi
centia qcqd accedit foiti vfura éfirmomanéte capitali. Tftiide
tur qò in cafu nro nullu intelligit" factû mutuu vt.s.ió er mu
tuo nibil fperat qo nó fecit vr.s.p?.£ld f? it qcqd accidie foi
ti firmo manéte capitali -zc.lftiidefcapitale nó éfirmûim
mo fi oepderef ponés pecunii pio medietate patiebaf oam
nû pio alia it medietaté nó patiebaf oinu? nó ea róne quafi
capitale effetfirmu?fed qi id pioueniebat er na focietatis v j
feruaret" inter focios eqlitas que alias nó feruarct"cótra na
turi i fubllirii focietatis vt p glo.in.o.l.ft nó fuerit. oe quo
fupia larius p?.£tficpcludi potell gp ponés pecunii oicro ca
fu quo opera pofita ab alia pre conefpódebat interufurio pç
cunt'e pofite in focietate ab vno er focys piout piefumif media parté lucri percipiat fi lucrû é i fi oinum pringat in foite
medii pté oinifimiliter fubfiineat nec fapit vfuram imo eli
contractus licitus i a iure appiobatus ét in róe nali i equità
lis fundatus i bumane cófuetudini cóuenit cui fauendû ell cû
tendatad pferuatióe? focieta^ bumane i er ipfa focietate rea
publics i ciuitas que tédutad pferuationé bumani repletur.
CDlHon ob.q> vbi varie funtopuiióes adberendû cfttutioti
.c.guuenis.oe fpó.qi er quo oicta opinio é ptra iura i tendit
ad oilìolutioné focietatis Inumane i rei publice oanû non ell
amplectéda imo oeponéda ar.eo? que oicunf in.c. pafiotalis
«§.q vero.oe offi.oele.i ad piedicta fecit pfiliû 3Sal.q fic foi
mal? oieit.C^n -tpi noie amé vt appet er tenoie inliruméti
fuit pet a focietas vno ponéte pecuniâ.f.cccc.floie.altero opa?
ad pté lucri i oani vn très cafus poffunt euenire. "Ubrimus
qn nó é lucrû neqj oinû i tûc integra quatitas o? reddi i fie
rilis erit opa i pecum'a.Secûdus qn eli lue? a tue illud é comune faluo capitali qi actû i puétû fuit oe pte lucri ftéda nó
oe foite pcipiéda.Sertius qn é oinû i tue minuit" fois pio
medietate oini i bec legunf i no,per glo.-z ooc.in,l.t,C, pio
fo.fejc fentetin piobaferpiefie per fer.in.o.$.oina fatalia.
ibi ou oicit eòe oinu? é ibi eli rer.ad litteri.fRó crii? pt itelligi nifi oe oano contingéte in foite.tf.pio fo.l.mutius vbi ne
qs oanii ic.vbi eli tertus.'iRi focietas qnqs cfl oinofa qñq?
tucrofa qixq? fierilis i nó pt effe oamnii nifi qrì capitale nó é
faluúvt ibi ps aperte ? boc ét piobaf aperte.ff.pio fo.l.fi nó
fuerint.§.ita coiri.vbi oicif q>fivnus ponit pccunj'351 alter
opa? tue oemii ponés opas nó pticipat in alio oáno cp opa?
amilTaru? qn ita eli fpecialiter aetú ínter focios 1 meuef eri'i
ibí quefiío núqufd títulís cóuentio valet cótra naie? equità te?
focietatis 1 Decidir ibi cp valet ergo fi pieciu? nó elTet appofi
tú oamnii elTct cóem ita tenet ^aco.De are.in.l.i.C.pio fo.i
ed ipfa verim.TRó ob.glo.ibí.pofita que vr oicere príú.f.qj
pecunie pereat ponenti pecunia 1 opera ponenti opas qi vbi
eli tertus nó eli curádú oe gloi\? ita t, ."©al.in pfilio qò inci
pit in rpinoie amémultiloqu? mibi femp oífplícuit.fñó ob.
fi oiceref ille q pofuit pecunia er quo pio ipa pecunia pcipit
vtilitaté 1 lucrú cú alias nó babniliet lucri! nifi refpectu pecu
nie qua pofuit i focietate puenít vt ét fenriat oam! li oánü có
tingeret 1ficficuter tota pecunia pcipit lucri! ita er rota pecu
nía pcípíat oanus cú oánú regule? a lucro 1 ecótra.I.cú DUO*.
bus.§.qd.i fagariam.in.fi.lf.pio fo.l.manifcllill'imi.C. oe fur.
^He aút qui pofuit opas pcipit lucri! er opera nó er pccúia.l.
cú ouobus.$.fi in coeúda.ff.pio fo.-7.l.feio amico.ff.oe an.le.
^deo nó vr cóuenire vt fentiat osnu3 pecunie er quo nó fen
tiebat lucri! quia imo er opera fentit lucrú córéplatíone pecu
nie alias foite opa eius fut'ffet flerilio vel qfi vt contingit in
mercatoji'buo q er indafiria qui babetci! pecunia lucrantur;
¿Jndullría it fine pecunia nibil valerci fic er opera lucraba
tur refpecti! pecunie q mirtini cú opa erat ci lucri 1 ille q po
nebat pecunia fimílíter mirti's er pecunia 1 opa pofsta cr alia
pte pcipiebat lucri! ci! ais er pecuniafineopa nullum pccpiffe cú pecunia er fe fola nó pariat pecuntá.l.minuo.ff.oe in li
té iuri.merito puenít cpficutille q pofuit opas mirtirn ci! pe
cunia pcipit lucrú pio medietate refpectu ope 1 pecúíe ita fen
tiat medietaté oani 1ficutille qui pofuit pecunia mirris fentit
íucrú medietatj refpectu pecunia ope pofite 1 cr alia pte fen
tiat medietaté oiniptingérís i pecunia p . o . f q d i fagarii.in
fi.1 iflud iuri puenit 1 nali rói p pdicte 1 et bòi viri arbitrio
qò fp i focietate attedi oebet vt.o.l.fi focietaté.ff.pio fo.cú fi.
GTírviu.quero qdi contrarerút focietaté ad vcctigal feu ga
belli fructuú q recolligebant in quodá territorio mó pringic
q> eratfiumépublieum q? oiuidebat 1 pfinat DUO territoria.
Sccidit cp díctúflumenipetu 3qri! mutauit antiqui! alucum 1
noui! pftitut't p oecurfus vnius anni 1 in bac mutatióe abfiuUt oe iure vnius territotg occupido térras fuss in alio territ o i i o . ^ ó qrif núqd er mutatióe illiuo fluminio augeaf vel
oiminuat"velfintmutatifines1 fic gabcllaríjs q emeruntga
belli fructuú oebeaf gabella oe fructib9il!a? terra? q funt p
fiúmé ipliate JSal.fic oicit.^n noie oñi amé. ^n fupiadicto
púeto DICO cp róe aluei murati nó augefpiomifiio feu véditio
fructuú q fuit limitata 1 tarara tpe pet9.lf.oe acq.re? oo.l.ne
in agris limitatj.lT'.ce oi.ifec.l.oim ifecti fiipulatio ppetir.§.
fi is q veniao.-7.lf.oe ruinisj.i.ifi.-7.lf.0eaíj quotti.-z efii.l.i,
.§.illD.-7.§.Jfté qrif 1 e qfi erpflii? eo.ti.l.boc iure,§.fi aq^q?
ifpiciebaf locus pei9 .pbaf.ff.oe p.épt.l.ruptilia polla,vbi ór
erplTi? facit eo.ri.l,i lege 1 qi mutato alueo nó ppea muta't" fi
nes pleba natuú vel eallro? vel oiocefus vel publico? territorio ? p.o.l.in agris limita^ fa.ff.oe vfuf.I.^té fi füdi.'§.f? fi
ifula fs ips 36al.í fuo pfilio.©oc ét 1 alia róe ^baffinester
ritoiio? qiiq? funt euidéter oifticti p vías regales qñq; p flUi,
mina qnq? p mótes 1 valles qiiq3 p lapides 1 figna militi! ap
paréiia 1 iftio modis cóiter territoiia oífiígúf vt r,0.^0.Sin.
J5S 6olf.i.c.ci! ci3.De.pba.-7 06al.ipfi.qD icipit qlttcr'pbciur
ptinétie Diftricr'\3fnterdú1pb3t lineo iurifditionú p erpll'as 1
tacitas ptiú alTertióes vt.no.C.oe pbé.i cómit.fiipuls.l.oprimam.C.oe iure oeli.l.cú ali'qs.IJnterdi! p vulgi opiniones 1
iudiciú circúcolétiú qui in bac materia funt tefies magis ido
nei.l.i.§.i.ff.oe fiumi.i quanto funt fimplicioies 1 rullici funt
credibilioies qi non oeponunt nifi oe pofiefiione facti tana?
oculis femp aflates fup ipfo loco vt no.ff.oe ver. ob.l.llipú-
latió ifta.§.bic quoqj.^té quatidoqj pzobanf p fentémiam iu
dicú feu arbitro?.ff.oe arbi.Unter caftelliamJ.ínftí. oeiudí.
,§.fi. sjuterdú'per pceptiones rcddituú.l.fi qs fup.C.fini. reg.
^ ñ c j j p:ob3nf per cuftodes.l.í nomine oñi.§.tn fardinia.C,
ÜC off.pzcfec.pzero.afri.^n .ppofitio igif noftro ius alluuióis
non pót locus fibi vendicare in cafu noftro Duplici refpectu.
Í r i j h i í o qz per alluuioné id videf addici q¡5 ita paulati's ad
dicif vt inidlígere nó poffimus jptú quoquo momento tempozj's addiciát.l.adeo.fpzeterea.ff.oc atq.re.oo.3fnftúoe re.
oiuifione.§.pzeterea.ergo cú nó paulatim fed vno ímpetu vi
fluminís ipfumflumémutauit alueú pzedia que erát i medio
ínter alueú antiquú relíctú ? nouú remaná eius cnius fuerác
? in Dominio ? iurífditioe qz qó noftrú é a nobis fiue noftra
volitate auelli nó pót.ff.oe re.iu.l.id qó noftrú nifi per modos a iure ozdmatos fs oeiure nó reperíf ifte modus ftarnt9
vt per modú aluei factá per falt 9 ? vno ípetu abfcp alluuióc
cp pzedia ín medio eriftétia mutét oñius 1 íurifditionem me
rito ?c.ar.l.illá.C.oe colla.l.ín finalibus.ff.fini.regú.vbi Dicit
tertus ín finalibus qftionibus vetera monumeta feqnda funt
mó fi nó varícrate 1 arbitrio poffeffozum additi© ? oetractis
agris poftea permutati .pben
cafu aút noftro nec poíTef
fozes nec fucceífozes eo? mutaueruntfinesquare ergo ftare
.pbibenf . C S c ó o qz er quo territozia fuerút allignata ? Di
uifa vt fciret vnufqfqj cprú fuus territoziú fe ertéderet.gllud
ius videf in eis qo ín agrís limítatis ¿11 quibus nó babee lo
cú ius alluuionís.l.in agrís limitati3.ff.de acq.re.oo.ín ratione fui ibi vt (circi quid cuiqj oatú eét ? eodé modo I5 ínfula
nata í medio fluminís fit eo? qui pzope ripá pzedia pofiidét.
3¡fnli¿.oe re.oiuifi.§.infula,v.fcd t'n ilumine nata.?.l.adeo.§.
ínfula.v.at ínfluminetñ non ber locú in agris limitatj.Uit p
toz.§.infula.ff.oe flu.ibi ínfula aút occupanti é fi limitati agri
fuerút.CTZertio facit ter.in.c.fup eo.oe procbíjs.rrví.q.iííj.
volumus ?.rvi.q.itj.ls.? i glo.c.qz indicate oe pfcript.in qb 9
patet.cp fi fines oiocefus fen .puicía? conftat oiftinctos futile
vel ett'35 pót .pbarifinesoiocefu, feu parrocbi'aríú feu pzoui
ciarú pzefcribi nó pofiunt ? ró eft ne .puinciarú termini confundsnf ? oicit ibi 00/iRic.ficulus cp limes parrocbia? ? pzo
uincia? bene polTunt pzefcribi iure pzopzictatis Í5 nó ture finíu5-f. vt limes vnius ertendaf ? alterius reftringaf oe quo
p glo.rvi.q.íij.quicúqj.? bodie babefin.c.i.oepzefcri.in.vi.?
lie p5 gp iura ouriusftatuerútqñ tractaf oe reftringedo vel
ampliado fines oiocefum vel ^uincia? feu territozio? cp qñ
ftatuerút oe acqfitione feu perditione vel mutatone alia? re
rus facit etiá qo oirit 1fbe.oe'"|jberufio ín.c.fup eo.oe parro
cbijs vbi ipe oicit g? íjnno.oicebat gpfinesepatuú folét effe
flumina motes ? valles ? ibi oicit ifbe.oe Ipberufio P5 vná
opi.quá ipe fequif gpfifluméqó erat limes feu finís eft ficca
tu5 p longitudiné feu latitudine oiuifus intelligaf ? p íudices
arbitrio boni viri actualí figno oiftíguif .Sic oicamus ín pzo
pofito noftro er quo flumé per faltú oereliquit alueuj antiqui fluminís q erat limes interutrúqj territoziú malleanenii
um ?gallenfiii intelligafalueus oiuifus íterutrúqj territoziú
? p iudícé arbitrio boni viri actualifigno oíftíguaf ? fic 110m ligua ímponanfin loco vbipfueuerateé flumé oñiidés in
terutrúqsterritoriú fa.etiá tcr.ín.o.l.ín noie oñi.fin fardinía ibi vfq; illos fines pzouincias africanas ertédere vbi an
te inuafione vandulo? ? mauro? res puplica romana fines
búerat ? vbi antiqui cuftodes feruabát 1 ibi cum átiquis finí
bus integre feruenf."|(bzeterea vt oictusfuít.s.in territozíjs
cóiter funt termini oiuidcres qnqj flumé vt in cáu noftro olí
erat qñqj motes qñqj valles qñq> paludes qñqj magnus lapis.Ubonamus gp ille magnus lapis q erar finis iter DUO ter
ritona ruina vel ípetu aqua? fublimatus é per modicum vel
magnú fpatiú i vno er oictis territozíjs.©ícem9ne nos alió
territoziú ertedi ? illud reftrigi certe non imo ne oef occafio
alíenú occupádi iusftatuitad officili oe finibus cognofcendis
p mefibzé vl'aliter términos Declarare ? fi res eregerit oculi's fuis ? res ? loca afpicere vt.l.in ruptióe flumis fines agri
pfundit inúdatio.ff.fi.reg.ftc í fimili oicam9 in (ppofito noftro
er quoflumenquid erat pzofineínter Dicta ouo terrítozia v i
? impeliate ac abúdatia aqua? quodá ípetu receflìt 1 in alio
Joco tráftrc cepit ac lectii quafi oeficcatú oerdiquít adofficiú
eius qui oe finibus cognofcit pertinet términos vbi antiquitus er3nt ponere 1 fi erpedit 3d locum vt oculis fnis videre
poffit sccedere. vt.dd.fi in ruptione.-z.o.c.quia indicante,? pze
dictam conclufioné in dubio tenendam puto.
C S r i r . q r o fi vn9er foegs q 05 pone pecunia oe ^pzia pecu
m'31 noie,ppzio emú fruct9cuiufdá molédini pzo qnq; ánis ?
alter q 05 pone opera oecedít ourlte oca cóductióe, v.anno?
an ei9 beres p:o ilio tpe quo ourabat pductio poft mozté oecedentj oebeat pté lucri pci'pe oe fructib9illis36al.fic fozmaliter pfuluít í li.eo.carta.cviu. ^ n rpi noie amé.3d euidentiá
fctedit é gp lucra lucrata ourate focietate tráfmíttunf ad bere
des focio? fie oanafiueoán¿ficara ouráte focietate qó enim
pteritú é mozte fupueniéce nó tollif .ff.p fo.l.actóe.^.i.? ideo
fi ourate focietate ét vni 9 oiei empta funt aliq cói noie etiá p
mille annos mozs nó diftrabit comercia |5terita fj poft mozté
noaa íncboari nó pñt focialí noíe.ff.pzofo.l.beres focij.?,l.ac
rione.§.mozte.?.l.3deo.ff.oeneg.geft.l.ná ? fui 9 .§.fi viuo.ff,
oe admi.tu.l.titíú ? meuiú.f .altero.bacigif róne vz oicédú gp
fruct9 oicti molédini oeberet eé cóes cú brdib 9 oicti THicbolai q: initiú pcñ'nfpicif .ff.oe v.obl.l.filí9,?.l.fi a colono.iñó
ob.qj oicti fruct9 fuerút empti noie vni 9 tifi qz cót'cari oebebat ? ad boc erat natú ius in vita.ff.pzo fo.l.fi qs focietatéprerit vltima cartazfi g actio erat nata merito.T^icbolaus tráft
uit ad fuos beredes cú ep ipfi puenirenffiqd oáni eét.ff.pzo
fo.l.ve? §.in brdé.? qó ibi no.^n priú v i ná fic in tbemate
oz ifta focietas fuit celebzata cú iñiebolao pp operam ab eo
ponéda in focietate.Sicut ¿gif circa molendinú núcp potuiffet
opera nibil petere poffet fibi cóícarí.ita fi oeceffitcú pzo tpe
poft mozté opari tió poffitiificfitoiuifto tpts.ff.oe ftip. fer.l.
fi ^u9cóis meuij.§.fi.ope eni brdis marie incertenó funr ecdé
cú ©pib9 Dcfuncti.l.fi nó fozté.§.libert9.ff.oe pdi. indeb.? idé
oico in oano/flbone cp poft mozté 'fRicbolai fupuenit fterili
tas boc certe nó nocet brdib9oefunctí q nó repif in pctu emptióis noíat9 fj folú i pctu focieta tj.ff.pzo fo.l.actióe.§.fi poft.
9
9
?.Lfi poft.?.l.ft q ó . f f i fili .v.Duob .ff.oe neg.ge.l.cú actú.§.
pompo,?.l.at q na.§.fceuola,ff.oe admi.tu.l.tut02é q tutelam.
T^zeterea fi bfs iñicbolaí petit fibi cóicori ipfe 05 iplere er
pte fua fj boc nó pót qz nó eft eadé opa.ioiíe eft g capzart'o g
nó tenuit foccitá nifi vno áno cú oeberet tene pzo plurib9 na
eatenus qten9?e.? nó vltra.^fté ifte q oe fua pecunia emit 05
bre capitale fuú faluú.ff.p:o fo.l.cum ouob9.§.fi in coeúda.?
no.C.e.tí.l.i.f té lucrú qó pzo pte eft de ptert'to pzo pte nó bs
cámopa? oe futuro ncceffario oiuidif I5 fee9 eét in lucro mo
métaneo'vbi infpícif pncipú folú qcqd poftea oe futuro ptiti
geret vt in legib*p:o bac pte allegati .Clinic e púct9fupiozis
pfilij DBal.^uídá prít focietaté cú TRicbolao boc poeto ? 13
mó g? ipfe oebé ponere pecuniá in forietate:?.o.fñicbolaus
oeberet pone opasfue pfone in oicta focietate ? oeberet oictus iHicbolauopcipe qrtá p£é lucri qó ptíngeret in focietate
pzedicta ? pzo Dieta qrta pte ptríbueret oánú fi qó ptingeret
in oicta focietate poftmodú ouráte dicta focietate oict9talt'3 q
pecuniá ponere oebebat emit fruct9 reddit9? ,puétus cuiufda
molcdini pzo qnq, ánis .prime fequétib9 pzo pzecio oucéto?
flozeno? quá emptioné fecit noie fuo ^pzio ? pecuniá pdicta
vs oucctosflozenosintegrati- foluit oe fua ^ipzia pecunia oe
mú oict9 iHicboIa9oeceffit poli ouos áno6 vel circa a tpe có
ductióis oicti molendini ? Dictapduetióe ouráte nódú finita.
¿Bbodo qrif núqd ilk q oictos fruct9 molédini pdicti emit te
neaf cóicare brdib9 oicti Tfticbolai poft mozté oicti THicbolai vs pzo reiiduo tpe quo 05 oictú molédinú retiñere vigoze
pductioiiis pdicte nec ne. T^zefuppofito Pm narrata gp oe in
tentione ementís oictú molendinú fuerit fructus ípfius cómu
nícare cú Dicto ^icbolaoficutlucrú feu oamnú alia? rerum
que erant in focietate cótracta ínter eos ? paratus eft comunicare lucrus tempoze quo oictus iñicbolaus virit.
CT3tcr.quero qñ vnus er fratrib9 focius al¿cui9negocíatíóís
oecedít relicto filio pupillo qliter qfita polì p patruus oiuida
tur vel per eú empta vel fi mutuauitpecunias pupilli nomine .ppzio JBal.fic fozmafr cófuluit.^n rpi noie amen in ifta
rimerà fare 03 gp qú er ouobus fratrib9 alicuius negociatio
nis focgfl alf oecedit mottefinita£ forietae. |gifquo ad no
tti incboationc adminiftrationis iter pupiilú fitiú fratrie pie
moitui 1 patrnú i pupiilú nulla é focietas.ff.pio fo.l. actione
•$.moi$.Sed nee cu ipfo pupillo pót iter patruú i pupillum
forietae cótrabi ipfo exilléte turóte qi fifai autot elTe non pót
vt.Li.ff.oe aucto.tu.fi qd ergo acqrit" pupillo per patruú boc
lió pringit iure focietatis fsopottet q> alio iure pringar.C'ontingere ergo poteft ouobus modis.Cgbrimo qt cói nomíe
geftú eft «fieacqrif officio geftionis.CTSecundo mó qi ree
e empta a tuttoie oe pecunia pupilli i tue acqrif pupillo rati
liciti iure fpeciali vt no.oe rei venJ.fi vt piopois m confiare
oebetgtoe pecunia pupilli niindubiopiefumif <$ pecunia
fit eiiw apud quéfitpoffeffio ipfius pecunie q alij ea$ tradidit
id é ipfius emptoiis.I.fi oefunctue.arbi.tute.j8c bis apparet
oeterminario qfito? qi cói noie empta cóia funtfi,pprionomi
ne empta funt nò funt cóia nifi piobefq> flnt empta oe com««
muni pecunia,ff.oe admi.tu.Ltitiú i meuium.§.altero tuto: ta
men q pecunia pupilli fe expédiffe negat tenet"ad irereffe qi
in emptor; piedio? puertere oebuit i ita oiligens eííe in fa
trie pupillificutin,ppiij6 i fi babuít bouú fo? pio fe ipfo oe
buerat idé^curare pio pupillo cui9 pecunia babebat iter ma
RUS bec é bonafideoi oiligétia facere alteri qo fibi vult fieri cúilliue cura fufteperit.f téfipecunia pupilli patruus mu
luawt nomine fuonó nomine pupilli tenefad omne interef
fe quod ex lirita negociatióe pupillo queri poruíffet.ff.oe ne
go.ge.l.qui fi vfurís 3SaI.in.li.e,carta .erriy.
CT3Érri.quero mercatoi reripit a me in ifta cimiate cétú fioie
noe vt occafione camby faeiat mibi care in ciuitate nespoli
Jrrrrv.an fit liritú 36al.in rubiica.C oe confti.pec. oicit g>
fie boc.n.nó eft vfura fed periculi parnú oúmodo non nimia
excedat medú fed fm generale pfuetudinc mercatorum.ff. oe
nau.fen.I.piculi.i iuríefictioneoádo fibi litteras vel pftitué
do fe folutu? neapoli nó oicitur cóftituilTe minué re ? fie ifta
cábia funt lirita vfq3 ad códignú vel pa?.è'.f m 36al.in.o.ru
biica vbietiam in fi.ponitquie oicatur mercatoi oicene vna
mercatio non faeit mercatoiem nifi fit oeferiptus ante in ma
(ricala mercato? oe quo per 36aLi.l.legatis ferule oe ie.ty.
CTSÉxrù.quero focy babét burfaj eòe; i cóftituút aliquej qui
piecft illi burfe.ff.pio fo.l.ve?.§.fi cú tree.zffbodo pone pio
talie piepofitue noie focietatie petit ab vno focio? vt ponat i
focietaté pté qua oebet oicit ille ego cópenfo cu? eo ad quod
mibi tenerie.Sn boc cafu locú babet cópenfatio oicendum e
gj> nó qi non agit ille vt fingularie perfoni fed ex cói coipoie
focietatie.Jitejilla pecunia eftftatutaad vfue focialee arg.C.
©e compen.Lin ea i ibi per Cui ®al.in.l.eius.C.oe ppen,
CTBÉtriij.quero ouo fratree bona cóia babentee fructueilu
era inuicé per multa tpa cóicauerút tractu tpie vnue fepatim
in feereto emit aliquid ex lucro fuo i fecit ptractú oicit pio fe
Scú'mifr i aliue fecit.Sn vterqi tenet"cóicare 36al.ita confn
luit.lbúctua talie queftionis talie é ouo fratree carnales Ion
go tpefimulbabitauerút tenendo fimul oía bona fimul etiam
fructue percipiédo ex oictie bonis i onera fimul foluédo lu
era prieipado i cóferendo qi legifte ambo erát indifferenter
cóicando ota eoiú bona fruems redditus i piouétus nulla nii
gì róne exquifita p alium vt cóibus vtebanfi vfi fuerút per
ípaciú.rxv.anno? 1 vltra oicta cóione ourante vnue ipfoiu?
piopiio noie emit certa bona ex fuo lucro oifioluta forietate
p moité vnue beres alterius fratris petit ilia bona oiuidi t i
g>fimulcóia.C"^ ueríf vtruj veniút oiuidenda vel funt pie
ripua illiue fratria emptoiíe vel fuo? beredú vel qd iurie.
< T £ n xf>i nomine amen.Sd euidéria? generalé piemittende
8» forietas é contractue celebiatiuus qñq3 a verbis expiimen
libue fup alio incipiée quadoqj re ipfa i factie emanas focie
tas que fermonib9 pbinir clara é qt certttudo verbo? oecla
rat certitudiné itellectus.lf.pio fo.l.iij.Societas vero que có
trabifrebusipfisifactis adilla extendunfadquefactabic
Ide ptotédunt fe nec vno tatú faciéte pbi'tur focietas fed pio
mifctrn factuj exigit vbi facto ptrabitur 03 eni3 q> in focietate
vterqj aliqd ponat vel re? vel factum.ff.pio fo.l.v.i.Lfi non
fuerint. vnde qualitas facto? bincinde oeclarat qualitate? 1
modú foriera tj. 3ta ergo oicendú é ve ouobue fratrib^q ex
legu periti® lucranf n i fi cóicauerut lucra nó oico parua que
vfu cófumunf in oomeftica familia fed notabilia que puertu
tur in emprionepiedioiu vel alias perpetui vtilitaté inuicem
cóicare tunc ifta funt cóia 1 fi vnus eo? altero ignoiante fa tit
inftruméta pio fe tantu tenetur cóicare.ff.pio fo.Lfi qs focietaté cótrarerit.imo etia3fi vnufquifqs faceretdandefiinos có
tractue per fe oeberet cóicare qi cóis confenfus requirit" ad
boc vt actioni pio forio oerogefficuteni in cótrabenda focie
tate confiderat"cómunis confcnfus ita iperimenda actione.ff.
10 fo.l.acrione.§.oiximus.3n bac.n.focietateficutin qbufli
et actis piobidis oebem9 pfiderare genus 1 oifferétias vt
no.C.oe pzoba.l.actot.Si confideremus genus v i fuifle inter
eosfocietasgeneralis qoficptobo fi quis vulteognofeere fo
cietarie qlitaté pfideret vt? actusfintprfi alijs actibns qui in
dueut cótrariu qui ponutur in.l.pe,C.cói oiui.i p locu a ptra
rio cognofcet q em'5 actusfintoilfolutiui eo? cótrarij funt foriatiui.^fti ergo fratres funt focy generates 1 boc cófiderato
genere verusrii qt fpecies oerogatgeneri videamus vtrum
in bac fpecie oe qua qoerif videlicet in lucris quafi cafirenfi
bus feilieet officio? 1 aduocationu fuerit iter cos focietas 1
v i q> nó piopter oifferétii qi ex boc lucro negociabantur fibi
1 faciebit oicere cartas in fe titu.Jfn priusqi tfte oifferentie
feu dandeftine oiftinctióes nó minuut focietate generalé 03
eni3 renuciare focietati ita q> alter cui renuciaf feiat vt.ff.pio
fo.Lactione.§.renuciare.ff.fi cer.pe.l4i focius 1 eft expiefium
q> ree vniue nomine empte cómunicenfvt.o.l.fi quie focieta
té.quare Pm et que ^ponerent"oia bincinde cóicanda funt a
tpeqoo vterqs oe lucriefinealiqd in foderate pofuerut vfq3
tdfps mosrie piimi oefuncti facit qt5 no.in.I.titiu 1 meuiu.$.
altero ce adrm'.tu.ff.? ibi piene p 36ar.-zin.c.ij.oe ouobue
fra.nouobene.iue.x.coU'3ita oico 1 pfulo ego 30al.oe perù.
CSxaig.quero vt? in foio pfeientiefitlicirii fraudare gabel
¿ae.lftndeo ponédo pclufione3<u fallétijs.lRegula é q? nó eft
fiicitu fraudare gabcllas.Cljbrio fallii qn iponens gabellas
nó b3 iurifdictioné imponédi 1 bic regula 1 fallentiam ponit
36ar.in.Lvecrigalia.ff.oe publi.CSecudo fallii qn gabella
effet nimie erceffiua ita vt fonet in extorfioné indebitam fm
3&al.in.l.fi.€.oe iure aure.inu.qut allegar.Tjfnno.in.c.q: pie
ricg.oe imuru'.eccle.iTSrertio fallir qn rei velpiincepe i m ponit noua vectigaliafineci qi cu ci poffet puta pio oefenlione patrie fm no.per ^nno.elegiter inx.innouamue.oe <é
fui ibi p (&ofti.(Ti&uarto fallii qn gabella feu vectigal eét
épofttu ob illi cim fdlicet vt itineranteefintfecuripio rebus
«pfona 1 ptincepe velcóitas nó cuftodire trinerà fecura qi
tunc nedu eft liritu fraudare gabellas fs ét piinceps tener ad
eeftirarioné o i n i i m fifofti.in fumma oe céii.^.ex qb9 caufis
Ìpe.coliLver.q> fi tex. Jta oicit oomi.^ibarii.laudeni i quo
dam opttfculo oe confcientia*
CT3Éxxv.quero ouo ptraxer ut focietaté Duraturi p qnquéni
115 in qu3 vnus póit opa31 induftrii alter vero pecunii. B n
ce reuifa3 róe? ille q ponebat opas exn-axtt certi quititateni
oicens fe extraxiffe oe lucro an boc facere potuerir 1 puto q>
ante reuifas róes boc nó poffit cu ante reuifas róes nó potefl
collare anfitlucru. vel oinu cu nó oicat"luc? nifi oeducto oa
no 1 fic oetracto capitali miffo.l.mutius.ff.pio fo.fed nó confiat q» capitale poffit octrabi ante reuifas rationes fotte.n. nó
erat pecunia 1 erat in oebitoub9 q fotte funt inexigibiles v f
Ioga oifficultate ac tpe quo cafu DÌ min9 eé.l.i.C.oe plus pe.
1 fi£Vj oe iure q> ante reuifas róes nó I5 ponéti opasretrabé
aJicp Qlitaté iure lucri qo adbuc nó appebat cu vt Diri nó pt
Inerii oici nifi oeducto oino 1 fic oetracto capitali vt.o.l.mn
tius. jrallit piio fi puétufititer focios q? vnicuiqs vel mitiéti
opa liceat tm oetrabe annuari qi tue puério feruida é.l,i.§.fi
puenit.ff.oepo.l.fi puenerit.ff.,p focio.CTScDo fallit qn cófn
euit ita fieri vt ille q ponit opas poffit annuari tifi oerrabere
quo cafu licet nófitpuentus expieffo pacto tii ratione confue
tudinis vr tacite puétus^ut affolebat fieri.c.quod tran Ila tionem.oe off.leg.ibi fi quonda ic.l.qj fi nolit,§.qui afiidna.ff,
oe edil.edi.l.fi vno.ff.loca.Lfi cum berme6 .C.locari.l. fi ubi
poliéda,ff.oe piefcripti.ver.l.nemo eft qui nefciar.ff.oe ouo
bnsreis,c»ei;litteris,oe teftuc.cam.De refcrip.facit qò oicit
SBal.in.laduerfus.C.Ioca.vbi oicit gp I3 artifici oebeat foto!
regnlarít ope pfecto tñ edificarozes oomo? boc nó íeruác qz
ifta iterptario eét eie noia onerofa 1 ió media via eligir per
qua vtriq5pripfulaf.ff.0e folu.l.cú ftic9,ff,lo.l.ifulá.í fi.alias
poffét celiare ab ope.pp.n.qó fit fi cpi còmodo 03 interpta
ri fi vtraqj pte 1 equo poffibili imity mpXigonisatoies a't
1 paupes manuales q ex alitnéij.pendct pebét babé aliquid
oe mane 1 boepfonat eqtati q: vba oebét itelligi^m qlitaté
pfona?,ff.oe ope Jiber.l.et9 edifici),? (ra t3. Ci.si v.Uduer fus
vt ibi refert 30al.£5i ergo effent paupes artifices q oieti ex
eo? laboiib9viuút 1 fozte fi annuari nó poffent aliqd pzo eo
ru3 vita ertrab| cogeréc oitpittere qó vtef in oánú tori9 focieta^ % ió pfuetudo oiipon.it vt tales artifices poffint ánuati
aliqd ertrabe oe focietate bpc.cafu vt fupza oixi I3 non fit er
pzeffe puétú tñ ei licere puto p pdicta 1 ex bis vr oepbendi
tertia fallétia V3 qú er qliiaie pfona? poneniiú opas qz foze
funt paupes 1 ex fudoze vultTui oieti viuút tacite actú vr vt
er òperibus fuis aliquid oe focietate ertrabant qui alias nó
poft'eor operari per pzedicta quod boni viri arbitrio quod í
focietatibus vt plurimum verfatur marirae confuetudine, %
qualitaté perfotiarum attenta relinquendum puto,
Círxvi.querp pri focietaté cú quodaj ruftico cui oedi vaccas ouas pafcédas ad eòe lue? 1 oánú ouratu? p quiquéniu3
elapfo qnquénio rufticus pfeuerateodé mó rerincndo oictas
vaccas 1 fruct9 ea? nulla facta métione cp iure focietatis vej
aliter poftea tractu rpis veniút ad oiiiiìionej rufticus n ille g
oedit fibi vaccas mó pdicto.S>e trib9 ptigit oubitaripzio an
itelltgaf poft oictú qnquéniú tacito còfenTu qfi eadé focietas
renouata a ptinuata 1 ad boc rñdeo cpficarXJtes qrif .§.q
ipleto 7.I,q ad certú.ff.locati.i p ea q oicta funi i tertia parte
pzi.circa p i l a in.g.i.v.q.'z in.ri.pte pn'.in.ij.q.ScDo oubita
tur ad eptú tpus itelligaf renouata ifta focietas poft qnquén»
U51 quo ad boc rñdeo eifdé pactis 1 modis qbus erat peta p
ma vt oicit 36al.in pfilio oe quo.in.ri.pte ptin.in.rrry.q.vf
falté ad tpus erpediés vtriq3 pri ar.ff.pzo focio.l.fi cóuenerit
ibi fi nó puenerit fi tñ intépeftiue renúcief foeietati eé pzo fo
ciò acrioné 1 p ea q oicta funt in,o.rrrg.q.Tñó.ob.l.qrif.§.q
ípletow.l.q adcertú.ff.locati vbi recóductio tacita in vrbanis
vr folus facta ad id tps quo inbabitauit 1 in rufticis ad aliud
qz id pzocedit qz tato tpe pcipiebanf fructus oebiti 1 erpedie
bat pductozi 1 locatoti colono 1 inqlino vt amplino ouraret
nifi nouo cófenfu renouaref tacite 1 erpffe.^n cafu át noftro
focij q prerút focietaté ad qnquéniú fozte viderút gp erpedie
bat qj tatú ouraret qz fozte ante nó erpediebat foeietati vt oi
uideref ifta met ratio fubeft in fcóa renouatóe tacite focietatis vt oicit .ÌSal.in.o.pfilio qó pofui in.o.rrrij.q.qó tñ arbitrio boni viri relinquédú puto qui infpectis oíbus circúftanlijs poterit arbitrari quáto tpe erpediat foeietati ourare bác
tacita focietaté poft qnquéntú tacito pfenfu renouata vt.o.l.fi
cóuenerit.ver,? fi nó puenit.Eertio oubitaf quomó oiuidaf
lucrú 1 fructus oicto? aialiu3 in ifta noua focietate tacite recò
tracia tacito pfenfu poft qnquéniú.'Tjbzío pzo oecifióe buius
qftionis pfidero q> infinepzimi qnquénij patronus q pofuit
ruftico ouas vaccas puta valéteo.rij.oucatos.^zío 1 jfte oía
babé 03 tot er illis aialibus q afcédát ad oictá quáritates. rij.
oucato? reliq át aialia funt cóia róejucri ínter patronum feu
0Ú3 -zpaftozé pio eqnalipoztióe.l.cù ouob9.§.fi i coeunda.ff.
pzo fo.-z piene oictú fuit in.v.pte pn.in.rriiij.q.-z fic oñs 03 i
tacita focietate renouata poft qnquéniú tacito confenfu aialia
valctia.ry .oucatos pio fuo capitali 1 medietaté alio? aialiu3
pzo fua pte lucri 1 paftoz feu rufticus bs aliá medietatej lucri
que é fua in bac focietate tacita rufticus oe poztióe fua nibil
tenef oare pzono qz ex re fua .ppzia opa 1 induftriá ac labore fuo lucrú pcipit oñus át oe illa medietate q cedit ruftico fi
fua poztione lucri nibil ponit ruftico nec pecunie nec ope nec
induftrie nec oicta aialia merito nó eft ratio er q qcqd oebea
tur oño er fructib91 lucri oicte medietas tagentj rufticú pzo
fua pte lucri qz focietas inftar fraternità^ optinet 1 equu5 03
ptinere 1 nó eft equu5 vt ille q nibil ponit pfequaf ptes lucri
prigenté er re rullici opa induftriá 1 laboze ruftící.I.veru5. in
pzin.ff.pzo fo,? p 36ar,í,l,tiriú 1 meuiú.§.altero.ff,oe admú-
tuto.alias effet focietas leónina.l.fi nó fuerint.ff.pzo.fo.'z ptineret oóationé qó iuri repugnat.I.focietates pbunf.§. oona
•tionis cá.ff.pzo fo.oe oictis aút aialibus afcédentib9 vfq3 ad
fummá»rÜ'0«cato? fi capitali pioni 1 oe alia medietate aia. lui refpectu lucri tangenti pzonuj vt.s.m bis pót cófiftere tacita focíe^s ínter patronú 1 rufticú tacito pfenfu poft qnqué
niu5 peta t qua patronus ponit ruftico oictú capitale id é oca
aialia afcendétia ad oictá quátitaté.rij.oucatozú 1 medietate3
alio? ataltu tágentes patroni! róe lucri 1 rufticus in eia ponit
opa5 induftriá 1 labozé fuu5 quo cafu oñs pzo fuo capitali in
telligif ponere oicta aialia aftédentia ad valozé.rij.oucatorú
1 oicta alalia afeendentia ad medietaté lucri 1 rufticus opam
1 iduftriá 1 túc oé lucrú piouem'és er eis 03 oiuidi eqliter in
ter patronú 1 rufticú cú in oiuifione focietatj 1 p pfequens in
oiuifione buius noue focietatj pete tacito pfenfu 05 rebabere
fuú capitale qó itelligif oe nouo pofitú tacite in bac noua fo
cietate poft qnquéniú tacito pfenfu pcta 1 medietaté lucri qfi
ti in bac focietate nouiter cótracta aliá medietates lucri bébit
rufticus pio fua opa 1 induftriá vt.o.l.cus ouobus.§.fi in coeunda 1 eadem cófiderationes puto babédam pzo fucceffiuis
tempozib9 oe quinquénio in quinquénium quia a pzimoidio
tituli pofterioz fozmatureuentus.l.i.C.oeimponenda lucra
oefcrip.'z.I.minus inftructus.C.oe acqui.poff, 1 banc confide
rationem putoiuri % equitati confonam«
e
feram
partem pancia
palé que erpenfe oe cóifierioebeát oic cp oés er
penfe quefiuntoccafione focieta^ ó cói fieri oebent 1 ideo (t
quid ab altero focio? occafione focieta^ impéfu3 eft foeietati
imputatur a iudicio focietatis feruabit.ff.pzo foc.l.fi.vnus.§,
fiqd vn9.t.l.fociú quii eo.^.focius.i in ea.l.§.fi qs er foegs,
CT1^>2Ìmo quero qd fi vnus er foegs pp focietatatem pzofe
a 9 fit ad merces emédas an oéat rebabe oés erpéfas.f.tá via
tica meritozio?ftabulo? cartulo? 1 vecturas fui vel fuo? far
cinarú vet mereiú oic cp oés foeietati iputabit vt.o.f.fi qs ex
focgs.oeductis tñ bis qs oomi feciffet Pm 36al.in.l.i.C.eo¿
C S e c ú d o quero an aliqd oebeafpp labozem focio? oicit
Bnge.in.o.^.fi qs er foegs qó nó p ter.ibi eos oútarat fum
pt9 foeietati iputabit q i eá ré ipéfi funt.^ídé pfuluit 36al. vt
p3 in.rrv.q.que incipit.rrv.qro piecedétibus qbufda verbis,
(TZertio quero fi ouo focij puta in arte páno? er oifparibu3 ptíbns pdurerút fundicúfimulquá pté babeat i ipfo.lRe
fpódeo.2lutloqmur refpectu locatozis 1 babétptes eqles.ff.
loca.l.cú opoziebit.oe ouob9 reis.l.reos.^.cú in tabulis. 3 u t
loqmur babito refpectu ad intereffe 1 túc oebent foztiri acceifoziusficutpzinci'pale ar.C.oeagri.? cenfi.l.quemadmodus
l¿.ri.i idem oico in maffaritgs.? fuppellectilibus focieta^.ff,
lo.l.fed 1 addes.§.fiquis mulierem.Pm 36al.in.o.l.i.
CTQuarto quero focij emeruntparietem cóem vel femipedes inter fe ptulerút vt ibi parieté inter fe edificarci ad onera vtriufq3 fuftinéda.l.cii ouobus.§.ité mela.oeide paries in
diget refectióe cuius erpéfe relici oebeat oic cp cóibus erpen
fe cum in cói negocio impédaf vt.o.l.fi vnus.§.fi qd vn 9 .ff,
,e.i fi vnus er foegs cói refecerit ty plura remedia na5 vfqj
ad.iig.menfes pót agere ad foztécú vfuris cétefimis qó an 1
qñ fint bodie pmiffe vide in.l.focius q i eo.ff.fi fo.-z p 36al.
jin.l.úC.oe fum.tri.-z i.Uum allega6.C.oe vfu.? erffa.eo.ti.c,
falubiiter.'zinerigédopziuilegio vtef qzpferef ceteris credi
tozib9 ét anteriozibus in tpe.l.iterdú.ff.q poti.» pig.ba. SecS
dú remedíú bét qn pót totú oñium védicare refpectu ptis có
focg «13 fibi .pfUer ptumacia fuá auferaf.jEertíú remedíú qt
agere pót ad itereffe.l.cú ouob9.§.idé refpódit.ff.pzo fo.vbi
cafus i.l.fi vt pzopónis.C.oe edi.pziua.vbi Ci'.ponit vnam
notabile? oíftinctíoné 1 intellige gp electa vna vía ex pdictis
nó poffet ad alia? redire.l.fi.C.oecodi'ci.?.l.rtfundu8.<§.elegl
ter.ff.oe leg.cómi'ff.£t qt ifte articulus parietis cóis é quotti
dianus 1 multas queftiones vidiXóclude gp parietej cóem li
cítum é refkere 1 oemoliri vni focio? altero inulto fi erpedit
er quo paries nó eft fufficiés ad fuppoztáda pódera ^>ut núc
funt.ff.cói oiui.l.fi edes i.ff.oe nego.gef.I.ft cóes edes.i.l.ft
parie^ú.l.fe,ff.oe oaanfec.? cótra fociú .pbibété refectioné
«oemolitfonèvtrefia' poffit agi poteft fòt oiuiducio iudirio
vel vti poffidetj vt.o.l.fi edes i fi p3ries eét cóis iure foaeta
ria ad boc piincipaliter oidinatus agi pot p20 focio nedum
coi oiuidundo vi ibi i tue oeberet agi piincipalirer qii focielas erpieffecontrabif nó qn in ea incidimus vt foifuan ratio
ne legati cóis vel contractus inter vinos vt.I.vt fu pio focio.
•aio ciifequentibus.ff.pio focio.fecus fi paries q eli effet fuf
ficiens ad fuppottàda pòdera qne nife fnnt qi tue vnus er focus nó oeftruit vt aliti idonioiéeius loco fubioget.l.pariete3
»ff.oe feui.vr.pdi.vbi cafus per qué tertu oirit M a r t i n 9 oe
fano.qj fi molédinu é eòe inter plures i vnus vult melioies
molas iponere gp fociue non cenef ad ipenfam pferrc er quo
mole pzefentes fuffieiut allegar,ff.oe oam.infec.l.fi edibus i
bene Pm 2lnge.in.o.l.parieté.qj tene firu coidi.S>eide conelu
de fi vnus focio? refiat edificiu eòe fuo fumptu puta parie
i l ruinofum vel oomu ruinofam vel molédinu erifientes in
flumine cafiruj vel foirilitiu eòe nil oe fumptu recupat fi no
mine fuo reficit.l.fi is q.C.oe edifi.p2i.vbi cafus fi crefcit nomine coi 1 foaus fuit reqfitus 1 cótumar in còferendo erpen
fas refiriés bét tria remedia/flbtimu vt poli refeaioné vfqj
ed qrruoi méfes fumptu repetere poffit cu vfuris cétefimis 1
eis elapfis confequifre? iure onu 1 fi nò vult recuperar oés
fumpt9 a intereffe vt.s.p5.t fpeciale é vt piopter focietaté 1
còtumacia non audiaf volés cedere rei alias eét fee9 vt.s. oe
vfuf.l.cuvfufructuariuspatustibigl.oeclaratfsfi focius nó
fuit cótumar agif folti ad fumptus vt.o.§.idé refpòdit foci9.
S i vero res tatumodo eli cóis non cn iure focieratisficutcó
tingit in ouobus eméttbus récóiter aut in ouobus legararijs
aut beredib9 eiufdé rei vel alio mò in còiunctioné mcidétib9
n vnus focio? reficit rej cóem fumptu .ppu'o tue bént locum
©no primo remedia.f.repetito fumptuu cu vfuris 1 adiudicatióis oiiij p cótumacé q noluit in fumptu cóferre fed nò ba
bet locu terrius vt poffit piecife agere vt fibi refundanf fum
ptus cu omni intereffe vt.o.l.fi vt pioponis. vbi at babés ré
cóe$ nó fuiffet reqfitus ad refectioné vel nó fuiffe cótumar có
Bitume boc cafu nó poffet cóueniri nifi tantumó ad reftitutio
nej fumptuu vt.o.l.fi vt^pois.i no.p gl.in.o.f.^dé rndit fo
rius.l.cu ouobus.Si aut oubitafan qui reficit refecerit note
piopiio ve[noie cói.©ic gp coi note piefumif feciffe.Tfàiimo
: boc licitu.Lmerito.ff.pio fo.priu illicitu?imo annuarefpte
e.vt.o.l.fi is.Secudo qz facies noie ptoptio in oubio intelli
g i f oonare fumptu 1 oonatio in non pteiumif .ff.ocoba.l.cu
oe idebito.frn ànge.in.l.qdaiberus.ff.oe ferui.vr.pdi. 1 fic
babes erpedita ouo pucta primo an liceat reficere vel oemo
liri edifiriu eòe. Sedo fi reficitur an fuccurrat" reficienti 1 in
quorellat videre qdfiambo volunt reficere fed vnus vno
modo alter altero mó cuius opinioni lief an res ciuidaf foz
te.l.fi.Ccó.oe le.Bic q> eius voluntas erit pioponéda q edifi
tifi magis idonee vult refieé 1 itellige q> idoneiras nó peeeet
in ertréo qz nullu ertremu laudabile fm pb«5 cafus é in.l.in
reficiédo.ff.oe oa.infee.i ibi p glo.lReftat ét videre qd fi pa
ries cóis fuit edificai9 boc pacto ne lumintbus alteri9 focioru
cfficiaf1 fic vfqj ad certa altitudine modo appet oeftruct9 fi
oe fozma antiqftarasappet pt vfqj ad fiarii piiltinu non ob
Hate feruitute vt luminib9officiaf vr.ff.t5 fer.vr.p2e.Lfi tefió.
S i aut oe fo:ma antiq llat9 é oubitatio qz fozte p plura tépo
ra edifia'a Diruta lleterat volut nuc reficere pfocius piobibet
refeaioné a cena altitudine fupza ne luminib9fuis officiatur.
© i c q d vbi nó pót qs edificare p foimafiatutane luminib9
otficiaf.-zficoe fozma edifieadi ptendif recurrif ad arbitriuj
boni viri,ff.oe fer.vi.pie.l.q luminib9.vbi cafus.£11 àt arbi
ter bonus vir in arte peritus 105 femp eligi idonioz.i fi pof
fint baberi ouo nó 03 eligi vnus.vt in auté.nó a!ie.§.q vero
leonis.iuctofi.glo.magnefac.l.fcmel.C.oe re mili.W.nj.-z ad
de 35al.woll.qbusmo.feu.amit,e.i.i Slng. in.l.i,C.oe ema.
libe.7.ff.oe edili.edic.l.qd fi nolit.§.fi mancipiu.i per 36ar.
»n.l.qnotics.C.oepóderato2Ìb9.li.ri. Similiter reffat videre
an in eòi parieteliceat oe nonorignaimittere:qz oe antiquis
nó eli oubiu.©ic q>ficficoiter quefitus eilvt fullineat ouera
vtriufq3.7 per immiffioné talium lignozum nò noceaturtali
parietrme® vicino eo $ aptus eli ad onera fuppouanda afa
fecus vt.d.Lfi edes. 7.d.l.Sabinus. ® b i -io partes non effet
oictis oneribus ferédis oeffinatus fs fozte oelectatiomb9 foeiojzrqz vnufqfqs oeleaabaf bre oepictu 1 fozte er parte fua
bre eum claufum pio feculari cappella vt videmus quottidie
in palatfis magno? viro?.i tunc nò effet licitò imtrtere rigna
noua per q poffent oicte pitture oellrui aut oimiuui oelecratio:vr.d.l.Sabinus.iuncta glo.i^on intelligif ptinaciter in eo
qui er pte fua oepinriffet parietér-z nollet in ea parte imirti ri
gnaiqi negare non pót er quo oneri ferendo? negocio? erat
pies oeputatus cafus elt.in.d,l.qda iberns.fparieté.ff.de fer
uit.v2.p2e.Pm Sng.ibi.'z an in pariete eòi oe nouo liceat face
feneltras vel foiamina.©ic q? nó inuito vicino.ff.oe feru.vi.
pie.l.fi inter.'z.l.eos.Sf d inppiio pariete bn poffum face fenefir3.l.fi.§.luci9.ff^ePui.vt.pie.7.l.cueo.e.ti.'7.UIri''.C.e.ti.
C T S e d pone q> babeo^piiu pariete iurta oitu cuiufda pulcbie puelle vel quoiuda religiofo? volo faeere ibi fenefiram
vt poffim pfpicere illam puellam vel illos religiofos.
CT^uero nuqd poffim oicit'^e.in.d.l.larius.q? autfacio ad
meà vtilitaté 1 poffusraut ad emularioné vel inbonelH inten
tioné 1 nó poffumfon"^e.vt refert 36a!.in.d.l.alri9qd tene
menti, ©einde an altiare qs poffit pariete eòem. &ic gpficfi
oanu nó timef er edificarióe 1 edificansvult q» edificiufiteòe
fecus fi vellet q> effet^ppiiu.ff.oe fer.vi.pie.l.qò oiau.§.fi er
tribus.-z vide eo.ti.Lin re cói.in fi.^té pclude q? iurta pariete
cóem ad ouos pedes etia in folo ^spiio nibil qs facere pòt p
qò paries oeterioief.'putapllruendoaliqd qóbumoiéptinuu parieticói afferattvn nó balneumó cloaeamecfiftulamp
qua oucaf aq. THec erta I3 in pariete eòi aquariu facere.l.fillu
lam.in pn.ff.oe fui. vi.pie.q6 tene menti. TRec cria licet bre
fipe parieté cóem aliqd p qò paries eruraf vtcófiruere foznacé vel aliter facere magnii Igné. vt.d.l.qda ibcrus.alut aliqd p q6 impediaf refeetio parietis.Sut aliqd aliud p qd impedi3f pferuario parietis.vt.d.l.fillul3*.$.iurta còem.Scale al
iurta pàriete3 cóem baberi pnt qnfinelefione parietis funr.
vr.d.l.fillula3.§.fcalas.iuncta glo.ibi. ^tépcludir g> in pariete
eòi licitu eli pingere.-z eidé trulla imponerej-z ota alia facere
que ad còmoditaté facientie fpectat nò remouendo in aliquo
farié:neq3 foima 0 ieri parieris cóis. vt.o.^.parietc còem.rn p
tales incruilafióes vel picruras nó augebif in aliquo pdénatò
vicini oemolien^ 1 pariété reficien^ vt ibi.CTÉt pio clariozi
intelligétiaian qs poffit edificare inuito pfocio vel vicino.éic
gp aut qs vult edificare in pariete cóùaut in^piio pariete fiue
foloiaut in folo publico. (CT^iimo cafu qn vult edificare in
eòi parieteioie vt er pdictis p5.CTSci$o cafu qn vult edificare in^piio.-z tue aut vult er^pzio aliqd in alienum vel fupta
allenii pioicere puta vult bre canale in fuo p qt5 paries vicini inundef vel per qd aqua pioiciaf in alieno 1 nò pòt.I.fiftu
las.ff.fi fer.védi.Jdes fi aliud vellet pioicere in alienu.vt.I.i.
»fT.oe fer.vi.pie.3ut vult aliqd in allenii vel fupia alieni im
mittere:puta qi er meo in pariete vicini volo imirtere tignu5
vel fupia oomu vel folu vel llillicidiu vicini volo facere pio
fernu velertédere meu llillicidiu 1 nò poffum.*ib2imu,pbaf
in.l.fed fi inter.ff.oefui.vi.pie.'Z in.l.fi cumeus.ff.fi fer.védi.
Secundu ,pbafin.l.i.e.ri. vbi cafus.-z.l.fi qn.ff.fi fer.vedi.vbi
cria per mediu pedé nó pòt qd fupta alienu incubere.-zfiboc
nò obliate aliqd eli edificatu quo remedio mibi fuccurratur.
C7/Qnq3 qs edificai nò in meo nec.o,meii:fed ? fuituté mibi
Debita.-z tunc vt illnd edificiii tollaf bs locu interdu qt? vi aut
cl3m.vel interdum oe nouiopis nuci.l.i.ff.oe no.ope.nuncia,
C ^ n q s qs edifieat in meo vel fupta meuiadeo gp nó reqefeit in meo.7 tunc b5 locu.Lquéadmodu.in piimo cafu.ff.ad.L
aquil.Sut reqefrit in meo.i tue aut manuaiiter aut naturalif.
T^itimo cafu poffus mea auctou'tate oellruere.vt oieit glo.in
•d.I.f?fiinter.t in.d.l.quéadmodii.§.i.in fct5o cafu.i.l.fi vice?
.«.fi ad ianua.ff.qt5 vi aut cla.Hut nalif 1 tue de beo adire iudicé.Li.C.oe interdic. ( C B t r u aut liceat oefiruere edificiu fa
au fupia alienu fi liindamétu edifici} eli fupia ^piiii faciéris.
Bic gp nò vt eli cafus in.d.l.quéadmodu.§.i. Sut qs edificai
in eòi.-: tue an forius poffit^piia auctoiitate oefiruere 36ar.
oirit per glo.in.d.l.liceat.f5 fi inter.q?ficutillnd qd imittif in
remeasmepoffeffa poffum oefiruere mea auaotitate.gra
illud qó Imittií in c5i re licet imittatur a focio.2l&íbi ante ibi
vifum fuit oubius oe quo ibi vide.3ut qo vult fimpliciter in
fuo edificare nibil aiit vult imittere in alienti vcl.s.alienus ?
tunc nifi faciat córra oebitá feruituté etiáfifocio officiat edili
care pót.l.eft ? bec feruitus.ff.oe fer.vr.pzedi.vbi edificando
in fuo qs pót olficere pzofpectui oomus mee imo ? edificado
in fuo pót obferuare lumina vicini ét i totú.l.cú eo.ff.oe fer.
vr.pzdio.vbi cafus ?.l.altius.C.co,ti,? fic quis pót in fuo edi
ficare etiá fi vicino noceat vt ot'etis iuribus.^allir in herede
qui lumina oomus legate in toni obfcurare non pót I3 poffit
pzo parte oúmodo lumé fufficiés remaneat babitáribtis.hbínas edes.ff.oe fer.vr.pzedi.Secúdo fallir in.l.fina.C.oe fer.
? aq vbi vicinus in folo pzopzio non pót edificare pzope are
03 aliena qn per tale edificiú auferrur ventus ipfi aree adeo
cp fruméta a paleis fepari non poffunr.Zertio fallit qñ quis
edificado in fuo officerei fegetibus vicini Pm gl.t'.ibi rcfpondeo fecus efTe .ppter vtilitaté fegetú vicini agri ne pereant.ff.
oe fer.rufti.pdio.l.ruftico?.Éauartofallit vbi edificado i fuo
ad emulationé oirecte pzecidit vtilitaté que in loco vicini trá
fit er loco in quo edificai.£remplú fi ad emulationé tui tatú
pzecido venas aqua? ozientes in meo que in tufi Directo oecurrút vt.l.i.§.oeniq5.ff.oe aqua plu.arcé. á^tiito fallit qua«
do edificiú tederei ad emulationé rei publice qz nó licet.C.oe
meta.t rubzica li.rij .?.l-qciiq3 caftro?.C.oe fundis limito?, li.
.ri.? p glo.C.oe edifi.piiua.l.perpiouinciá.?p ^nno.in.c.pifanis oe refti.fpo,Serto fallit qñ qs i fuo edificare vellet nó
intermiffio legitimo fpatio ad vicina ínfula qz in area libera
por edifican' per onm ? alium eius noie intermiffo legitimo
fpacio a vicina ifula.l.iperatoz alias incipit in area,ff.oe fer.
vr.piedi.qó aút oicat" legitimú fpaciú vide ibi p glo,? ter.in
.l.meniana.C.oe edi.pziua.qó intellige qñ er obiecto ad edificio alterius edificai qz túc 03 internum legitime fpaciuj vt
nó.in.l.fi cui.? in.o.l,meniana.ars meuiana.C. oe edi. pziua,
vt p5 er ter.ibi videnf obiecta.Si vero edificai a latere ? túc
nó reqrif aliqó úeruallú.ff.oe.fer.vr.pze.lferujtus.f.fi.? ió
videmus babitatozes oomo? babere oomos cótiguas ? boe
mó itelligif .o.ment'ana.Ps 2lnge.tbi q.l.loqfin vrbanis.
ruftis aút qó fp3«u oebeat itermitti a vicina ínfula vide ter.
notabile i.l.fi.ff.fi.regú.? I3 terms ibi faciat métioné oe edificio ? lie v i cp illa ler loquaf in vrbanis vt.Li.ff. cóia pdi'ozú.
vbi edificiú vbicuiq3 pofitú or vrbanú pdiú tñ intellige nifi
edificiúfitpatú gratia fructuú qz túc rufticus oicitur.ff.oe fer
ui.vr.pzedi.li.ruftico?.? ibi p $o.i.? boc mó intelligo.o.l.fi.
ff.fi.reg.aliaf illa.l.eét peta ter.o.l.meniana.?ficneceffe foiee
oicere gp eét cozrecta ? legú cozzectio é euitáda.l. pzeeipimus.
in fi.C.oe appel.q» tene métiqz funt quotidiana ? notabilia.
Septío fallit qñ funt DUO q bént oomú cóe5 vn9bétpté infe
riozc ? ali^pte? fupiozé oñs ptis iferiozis tmittit fumú ad 00
minú ptis fupiozis ? oñs ptis fupiozis imittit aqua oño ptis
inferiozes an polTint oe boc é ter.in.l.ficuti.§.Srifto.ff.fi fer.
vé.?.l.pe.ff.oe iniurijs.T^ro cuius oeclaratóe oic P5 25ar.i
o.§.arifto.^ñq3 oñs parris inferiozis facit igné folitiú ad re
gioné familie ? túc pót licite facere nec teneffifumus afeedit
nifi animo iniuriandifaciat vr.o.l.pe.? eodem modo fi oomi
ñus partis fuperiozis infundere! aquam per folarium fuum
vt mozis eft non teneffialiquid oefeéderet nifi aio ¿niuriádi
faciat.Sed fi oñus par? inferiozes uellet ibi facere tabernas
ubi cótinuefitignis ? fumus magnus ? grauis ? boc non pof
fet ? eodé modo fi oñs fuperioz infundere! aquá ultra folitú
quia non licerci ? ¿ta oicit 3Bar.oebere intelligi.o.§. arifto.
C £ e r t i o cafu quado vult edificare i publico ? tune aut uult
edificare! pziuato pzopzio tñ unit aliquid Ducere per publicú
aut uulr edificare in pziuato tamen uult immittere aliqd fupza
publicum :aut uultfimpliciteredificare in publico non autem
uult Ducere aliquid per publicum nec uult immitere aliquid
er pziuato fupza publicum fedfimpliciterin publico edificare
uult."]jbzio cafu qñ uult oucere aliqd p publicú puta uult facere pductú p uias publica caufa oucendí aqua3 ad oomú uel
adfundúfuum ? tune non poteft.l.feruitutes.§,publico.ff. oe
fer.ti.generali.Secúdo cafu qú uult facere aliquid fupza publicú puta er una oomo ad alia ponte fupza uiá publicam uel : ,
^fernú túc limiTr non p5tJ.fi 1ntercedat.ff.0e fer.ti. gnalí P5
35zl.ibi.i.l.q fella.§.in rufticis.ff.oe fer.ru.pze.ubi p 3Sal.
piene oeftinguété qñ locus medi9 ipediat feruiturem intra er
trema,fallit fm £lng.i,o.l.fi intercedat.qñ pfuemdo é in con
trariú ut é bic 1 boc 15 glo.C.quefitloga píu.in rubzica.Xertio cafu qñfimpl'rin publico edificare uult ? túc autfinepnrif
fu pncipis uel ftatutú nó pt.l.feruitutes.§.a pncipe.ff.oefer.
ti.gñali qué ter.notát ooc.p uolétes inicíú fcalla? pftrué i uta
publica p qs adeàf aditus ad oomú fuá qz nó pótfinepmiffu
reipublice.iHunquid aút pfes poflit pmitte.i©ic gp nó nifi fit
ler nelftatutút'n aiutate cp pzefes poffit.l. pbibere.f .plane,
.ff.qó ui aut clá.? uide TSir.í.l.i.ff.ne qd i loco pubü.? .TBal.
in rub.oe pben.emp.CT)^ñq3 qs uult edificare i publico uel
fupza publicú cú prniflu pncipis uelftaniti? tune aut tale edi
ficiu3 non nocet alteri ? pót ut oictis ¿uribuszaut nocet alteri
puta qz .pfpect9 aut adit9alicuifitoererionaut anguftioz ? túc
non poteft quotiens.n .aliquid in publico fieri permittitur ita
opoztet permitti utfineiniuria cuiufqsfiat? ita folet púceps
quotiés aliqd noui operis inftituendum permittere.l.i.f.mert'to.7,§.fi quis a piincipe.ff.ne quid in io.pub!i.?.l.ij.§.oeterioié.?.l.i.§.oeterioié.de flu.?.ff.ne quid in flumi.publí.l.i.§,
qó auté.? de itinere actuqs pii.l.unde ét.§,reficere.C.de eman
ci.libe.l.nec auus.? p 3Qar.in.l.quo minus.de flu.? p 38al»
.C.de fer.l.manifefte.? p ^aco.de are.ff.de dam.ínfec.l.flumi
nú.?.l.fi finita.§.fi qd uicino.? pzedicta intellige uera nifi foz
te quis boc impetrauerit.f.erpzeffe petierit ? pceffum fibi fit
nt.d.§.fi quis a pzincipe cóitincta glo.ibi alias in publico uel
fupia publicú edificare nó poteft cú iniuria uel damno uicint
ut dictis iuribus ad boc etiam facir.c.per uenerabilem.qui filij fint legitimi.ibi non gp alieno iuri pzeiudicare ueltmus.?.c.
er tuarum.de auct.?ufu pali).facit etiam ter.etpteffe in.l.fi.f.
Iurius.ff.de ferui.ur.pie.qui'cquid glo.ibi dicat que addir ad
tertummarime.?non bene?ibirepzobauidictam glo.? de
bis ad pzefens fatis dictusfitcú proprie nó tágat ma natura.
CT^uito quero focius omnium bonozum emifituotú ire ad
fanctú jfacobú caufa implendi uoram fecit erpenfam.3n fibi
nel communi coipozi focietatis oebeat imputar*.áSuidá pfu
luir 'cp communi cozpozi focietatis eft impurandum.l.fi focieta
tem um'uerfaram.ff.pio focio.Contrarium eft uerum. Wloue
re enim ? uotum adimplere eft meritozium apud deum 1
falute3 anime refpicitde uoto.c.m3gne.?.c,licet fedfaluus ani
me que er uoti erecutione queritur ut.d.c.licet non poteft cómunicari nec participan" cum focio quia illa falus coberet fo
lum anime uouentis falus enim anime qneritur pzopter pzo
pzias ? uirtuofas operationes de pe.dilii.ij.'^^3 anima.Con
ftat autem gp illa que refpiciunt animamficcoborent perfone
gp non tranfeunt ad alterius am'mam de renun.c.nifi cum pu'
dé.i.q.iü.§.econtra.rriig.q.i.^.i.meríto non eft conueni'ensg»
erpenfa facta communi cozpozi tmputetur.Tñam etiam in focus omnium bonozum ubi eft lucrum ibi debet elle damnum
.l.fi igitur in fi.ff.pio focio.? etiam quia ifta non ueni't occafio
ne focietatis nec é talis act9 q ad focietaté prineat.lRó obftat
•l.fi fodetatem.§.fi.qt ibi loquitur in commodis tempoialib9
que funt commum'cabilia ? ita confuluit ^ e . d e ^erufio in
confilio quod incipit.^uoniam iam diu confului in.riiij.li. có
filiozu3 carta.rlvi.CT£go credo pzedicta vera nifi ipfe focius
omnium bonozum ideo vouiffet ire an fanctum ^acobum vt
liberarerur ab infirmitate qua ipfe multum grauabatur ? pio
pter votus fanus effect9é vt quotidie videm9 de facto qi tunc
de cói fieri debent/íRá erpzelTe quefiuntpzo fanáda infirmi
tace focij omnium bono? de cói fieri debent vt.f.patebit/iRo
obftat fi diceref ilirmitas uenit piopter peccata in auté.vt nó
lur contra natu.? de iurantibus per capillos dei.collati. vi.de
penit.c.cum infirmitas.Xollit enim deus malos de medio ne
peccatum eoium augeat.rriij.q.iiij.c.ea uindicta.? fic occafione fui dilecti ergo er communi deduci non debet.d.l.cum duo
bus.§.fi.ff,pto fo.qz deus tollit malos pariterqs bonos ó me
dio malos ne peccatum eozum augeatur ? bono ne malicia
malozum mutet intellectum eozum de pe.dift.iiij.fi er bono.?
fic infirmitas uenit ita bonis licut ? malis ? quelibet in dubio
bonus pzefumitur oe fcruiinio^unico de p;efum.c,fi.
C S e r i o qnero qd oe alga bonis q qs facit in bac vita puta
erogetpecunias in paupes numédos vel puellas maritadas
vel ecclefias aut bofpitalia pftruenda nunqd fibi foli vel con»
muni coipotifocietatj ipurari oebeant.Tfbiimo vr oicédu q>
fibi foli ipurenfqt oia bona que qs facit in bac vita ptoderut
ei quo ad vita eterna5 pzomerenda aut ad minus fupplicium
fubftinédu oe pe.oift.ig.ffi qs auté.3ut ad boc vtoeusciti9
illuftret co» illius ad vera penitenza oe pe.oift.v.falfas.'Z DÌ
fti.ig.§.fi.in fi.ergo er quo fibi foli pzodeft fibi foli oebeat ex
penfas iputare vt.s.pzorie oictu e f t . C 5 n ptrarium facit qz
bona que qs facit in bac vita pzofunt ad bona tpalia cófequé
da.rrg.q.ij.fi quéliber.anficlucru er quo er it cóe ergo etia er
péfa cóis oebeat effe vt.o.l.fi igt'tur.in fi.i.o.l.cu? ouobus.§.
qda fagaria.infi.ff.pzofocio,? in eaX$.^té ftin communem
riuum reficiendu 7.$.$ rem rndit focius <z,§.fi quis er focgs.
C C i r c a boc videtur falua verioztoeterminatióepoffe oici
aut bona que focius facit in bac vita facit pzo commodo piopzio aut pzo coi commodo aut oubitatur.lbzimo cafu quando facit clemofinas pio còmodo pzopzio puta qz vouit ire ad
fanctu Jacobu in immiffionem fuoiu peccatozu3 vt oeus fibi
Iongiozé pzeftet vita que pzopter peccata abbreuiaf .rg.q.g.
c.i.i,rg.q.ig.e^i.t per glo.oe appel.q fronte.-z per glo.i.c.fo
let oe fen.ercó.Zollit.n.oeus malos oe medio ne peccati eo
ru? augeaf .rriy.q.iig.ea vindicta.vel fuit er oelicto fuo peni
téria fibi iniuncta i tunc fibi iputari 05 erpenfa vt.s.piorima
quefiióe oictii fuit 1 et qi pena qua quis foluit er oelicto fuo
fibi folu iputari 03J.CU ouobus,§,fi ad maleficiu.ff.pio fo.nifi
er tali oelicto focietas lucra? fenfiffet pnta qi faceret furtum
vel vfuram qua cóicauit focietati fciétibus focgs oemum fibi
fu it a facerdote penitentia iniuncta q? ipfe reftitueret a ét acce
deret a fanctU5 IJacobu q2 tunc oanu qtf pringit vni er focgs
occafione illius Delicti oebet effe cóe.l.qó er maleficio in fi.?
•l.i.fi igifi.l.nec qdg7.ff.p20 fo.Secudo 1 tertio cafu qn qs fa
cit bona pzo coi còmodo vel oubitaf 1 tuefipauperibus oat
cófuetas quottidianas oifiributiones q modice funt 1 itelligiì
tur fieri pzo aialibus ilio? q ipfis bona relinquerut vt bn farientibus bnfaciamus J.f? 1 fi lege.§.pfuluit. ff.oe pet.bere.?
ét p20 coi pferuatione 1 augméto.rxg.q.tj.c.fi quélibet.vel et
oecimas pfuetas foluit que oe oibue folui oebent vt p3 in ti.
ve oeci.rvi.q.i.oecime.'Z.q.vg.quicunqj vel etia? qz eo? pater vouit ire ad fanctu ^acobu 1 filius vult implere votu pa
tris 1 tunc er quo irte erpéfefiuntoccafiones focietaif pzo coi
pmodo oe coi folui oebét vt.o.l.cus ouobus.^té fi in cóem
riuu5 -z.o.l.fi vnus.§.fi qd vnus pzo fo.alia6 bona que fierét
ab vno er focgs etia oium bono? nifi ptobenf facta ob cóem
vtilitaté puta qt pater eo? eos ita grauauerat oe ppit'o erpé
détis itelligunffieri.'^iimo qz elemofina nó oebet fieri oe
alieno 1 fic oe pte pfocg oe bomi.c.ficut oigmu?.$.eos oe iu
reiur. earn te oe vfur.c.cu? tu oe oecimis.c.tua.i.q.i.nó eft pu
tanda.r.difi.oblationés.riuj.q.v.c.g.'z.ig.'z.e.elemofinam.'z.c.
neq3.Seciido qz nemo er focgs etia oiu5 bono? pót plus par
te fua alienare.ff.pzo fo.l.nemo er focgs.i.l.iure focietatis 1
.l.omne es alienii.ff.pzo focio.2Tertiu qz l? generaliffimaj ad
miniftrationem in bonis cómunibus focius omnium bonoru
intelligatur babere tamen ei nó permiffa intelligifdilapidariofinedonatio ar.l.crcditot.§Jucius.ff.man.ff,de dóati.I.arifto.ejc.e.ti.c.g.^uarto qz dilapidarefiuedonare bòa focg éq
dam culpa vt no.in.d.§.lucius.fed in focio debet abeffe culpa
vt.dJ.cum duobus.§.venit auté iJ.focium qui in eum.ff .pzo
focio.CSld boc ergo ne ifte focius dicatur effe in culpa que
in dubio non ptefumitur.l.quoriens.§.qui dolo.ff.de ptobar.
J.fi creditot.C.de pig.ac.er fua parte erpenfam feciffe intelli
gatur.TRon obfiat gp quom'diane diftributiones que modice
funt oe communi fieri intelliguntur t quia quantitas impenfecófideranda eft.iRam facilius ptefumimus oonationem in
modkis cp in magnis.ff.oe oona.inter viru 1 vro.Lfi feruua
cómunis.ar.eius qó oirit 36al.in.l.fi paterno.C^e neg.geft.
ad boc optime facit glo.in.c.ceteru.in ver. ratiì.oe oona. vbi
babetur gp ptelatus in pauperes parua oonationé cófiderata
pfueludine 1 facultate ecclefie erogare poteft.cófuetudo enim
tribuit liberioiem admimftrationem:vt,o.c.ceterum»
C S e p t i m o qro aliq funt erogara in bonoté vni'er filgs fo
rio? puta pío ooctozatu vel rmlíria vel ét in nuptgs cü ourít
vroié fili9vel cu tradidit filia nuptuí.'lRñdeo fi funt focg 0ÍU3
bono? oe cói talis impéfa fieri o?.l.fi focíetaté vniuerfa? fot
tuna?.ff.pio fo.t.l.cú ouob9.§.fi inter fres eo.ti.-z.l.er pte.§.
fili'.ff.fami.ber.vbi qcqd p vnú er focgs oiu? in bonoté filg
vnius er focgs erogaf er cói oeducí o? ad boc ét facit qz oía
lucra 1 oía oana ptingentia vni er focgs oíum bono? oúmó
nó .pueníút er oelicto cóícarí oebét.vt.d.l.cú ouob9.§,focium
vniuerfa.íuncto.^.p príú cu legibus fequét¡b°4 oamnú,pueniens focietati occafione erpéfa? qs in bonoié filg pz fecit er
quo nó .puenit er oelictoúmo er virmofis opibus cóe effe 03
qt> p5.ná omne gp focíus omniú bono? acqftuit occafione filg
fui cóícarí focío o? vt.o.ffociú vníuerfa.s 1 qcqd erpendit
occafione filg er cói oeduci o? cú prio? eadéfitna.vt.o.§.focium vniuerfa.ver.p priú.-z.dJ.cú ouob9.§.qdá fagaria.in fi.
»l.manifeftíffimí.§.cíí in fcoa.C.oe fur. 1 idé in localibus que
caufe bonou's oiíe poitat.s.cóman .l.fi vt certo.§.fed videdu?
£m Í6al.in quad! apoftilla manu fua B in libio ^p2¿o.1fíon
obftat ter.in.d.l.fi focíetaté vniuerfa? foztuna?.§.i.ita puenit
vt qcqd erogarefvel qrerefcóis lucrí atq? impendg qft ter.
vult ibi ot'cere gp fu fpeciale pp pactíí:§ in príú eft ius cóe qa
illa verba ita puenit vt qcqd ic.impottát ídem qó ius cóe vt
patet per ter.in.o.^.qdafagariá.ibi náficutilucrú ítaoamnú
cóe effe opoitet.vt.d.l.cú ouob9.§.foc¿ú vniuerfa.iuncto.§.p
prium.ergo nibil operanf J.ficuti.§.apud pomponifi.ff.fi fer.
ven. 1 gratia dubitationís tollende appofita effe cenfenf.l.quí
mutua,ff.má.Bel rúde gp illa uerba fuerut appofita ad often
dendú w erat peta fpecialis focíetas omniú bono? in qua qcqd qrítur uel erogaf cóe effe o?.ut.o.§.focíú uniuerfa.piunctío,§.per priú.i ideo oirit ¿ta puenit ut qcqd erogaretur uel
qretur •zc.cú bocfitfpeciale in focietatc omniú bono? in qua
qcqd qrítur uel erogaf nifi er oelicto ^pueniat cóicari oebet.
ut.o.fforiú uniuerfa.-z.l.ig.^.cú fpecialiter.E.eo.'Z.l.fi qs focietaté.f.eo.qó feeus eft in omnibusalgs generibus focíetatú
cú in nullo genere focíetatú cómunicef;quicquíd queritur uel
erogatur nífifpecíaliterin focierate omniú bono?:ut.s.ea.l.
,§.cum ono.-z.$.cum fpecialiter.-z.s.e.l.coiri.i oíctú fuit plene.s.in.íg.parte piíncípali circa finem.
<T¡@ctauo qro fi frater monacbus uel abbas ^mouef utru?
debeá ptribuere ad erpéfas.'iRndeo £m 36al.ín.l.fi focíetaté
uniuerfa? foituna? gp nó:qt cú monacbo nó pót pbi focíetas
níft effet ^»motus in uita pzis pze uoléte qi ille erpenfe oebét
fieri oe cói pzímonío.l.fi filia.^.neratius.s.famíl.ber.fm eu?.
C l ñ o n o qro an onus ootádí filia unius er focgs omniú bo
noium ptineatad folú patré uel ad oés focios.^rimo uidef
oicédú gp folipziincúbat per ter.ín.l.fi focius pío filia.j.e.ná
ibi oz fi eft factú pactú gpfiliefocio? oebeat ootari oe cói gp
tune oos oe focietate oáda efttsfinó cft factú p3ctú piedictú
onus ootádi nó ptinet ad alios focios f? ad patré.-z banc opi.
vz tenere Specu.in tí.oe iudi.§.fequif .uer.qdfiunus.-z earn
erpteffe tenuit Tffce.oe T^erufio.in.riíg Ji.pfilio? carta.rlvi.
in pfilio qó íncípít quoniá iá oudúpfului.^n príú facit pmo
qi qcqd focius omniú bono? volútarie erpédit ín bonoié filg puta ooctoiatus militíe vel magiftratus vel fimiliú er cói
pfequíf J.er psrte.^.filíus.s.famil.bercíf.i.l.fi focíeraté vniuerfa? foituna?.f.eo.iin eadé.l.$.fi inter fratres.ergo multo
magis fi er necefíitate in filia eius facit erpenfam.vt ín auté.
multo magis.C.oe facrofan.eccle.^ut eft erpenfa 00^ q ipfi
patri neceffariaeft cúiure nature filia ootare cogaf.l.fi.C.oe
00^ ,pmifJ.obIíg3mur.§Jege.).oe act. 7 obliga .l.qui liberos
J.oe rítu nupt.Secúdo qt quicqd focius omniú bono? abfqj
oelicto querit etia occafionefilgcóicare 03 ín eadé.l.§.focium
vniuerfa.ibí fine filg coipoti nocitúfitpferre oebere refpódi
1 per priú qcqd abfq? fui culpa pftíterit er cói pfequíf .vt.o.
;§.fociú vníuerfa.v.per priú.g er quo focius filie fue ootem
£ftat abfqj fui culpa fufeípiat filias feminas.Cide legi.bere.l.
ler.ríj.tabub? quas iure nature ootare cogitur.vt.d.l.fi.C.oe
00^ ^mif.ipfa? ooté er cói pftari oebeat. Vertió qt focietas
in fe fummá rationé 1 equitaté ptinere oebet cú focíetas ius
quoddá fraternita^ in fe cótinet.j.e.l.ve?in ^n.Sed fumma
ratio ? ¿quitas el! vt Acuti lucrum ita oamnum commune fit
qó culpa focij non contingit vr.o.f.quidá fagariam in fi.? eft
ter.erpzeffus in.l.fi nó fuerint.s.e.jjniquifiirnum enim genus
focietatis eft in qua quis oánú non lucrú fpectet vt.o.l.fi non
fuerint in fi.fj focg omniú bonozum oia lucra vncunqs ? qua
litercunqj pzoueniétia inuicé cói'cant.l.iij.§.cu5 fpecialiter fupza.e.?.f.eadc.l.§.ii inter fratres.?,§.fociú vniuerfa.?.l. focie
tate vniuerfarum foztuna?.?.l.fi quis focietaté. J.e.oummocfo
non pzoueniat er oelicto.l.qó autem,J.e.ergo oia oamna vn
decunqs ? qttalitercúqj pzouenientia eis cót'cari oebent oummodo non pzoueniat er Delicto vt.o.§.per contrarili cum vbi
lucrú ibi oánum effe oebeat vt.o.$.qutdá fagariam.in.fi.me
rito ootépzeftare er coi vnus er foctjs otnniuj bono? eius fi
lie oebet ? boc fummá cominet rationed equalitatis feruáde
cá que inter focios feruari oebet vt oictis iuribus alias ft focius oíum bono? er piopiio filias fuam Dotare oeberet talis
focietas non fummá cominera rationé immo iniquifi'imá cus
omnia lucra vndecunq3? qualitercúq, piouenientia cóicet fono vt oictis iuribus oána aút effent eis ptecipua qó effet ini
quíffimú ? contra pzedicta iura.fQuaro qi qs quota lucri par
tem ferre oebet totam parté oamni nifi aliter fit conuentum
fübftineát.l.fi non fuertnt.§.i.?.ij.6.e,Sed focius omniú bonozum cóicat omnia lucra vt.s.p3 ergo ? omnia oána nifi er
Delicto ptoptio pzoueniantfuftineat.Sedoamnúfiue e r p e n
fa ootj non ptouenit er, Delicto vt fupta ps.ergo er cói Deduci
Debet.^uinto qz quéadmodú omne lucrns etiam hereditaria
paterne vel materne qó coberet perfonefiltjnon oicaf effe
quafi Dominus re?paternaru3.l.in fuis oe li'.? poft.^fnfti.oe
bere.quali.? oifferétia.f.fui.? ab eius perfona non poteft fe
perari cú pater filijs falté legitimam iure inftitutionis relinq
re neceffe b3 vt in auté.vt cú oeappel.cog.§.aliud quoqs capi
tulú.C.oe inoffi.tefta.auté.nouiffima.^pfe filius oium bono?
focius confocio communicare cogtl vt.o.§.cus fperialiter ?,l,
cum ouobus.§.oe ilio querif .cum fi ergo ? oanu3 Doris qó
coberet perfone patris vnius er focijs oium bono? qui necef
fario cogif Dotare filiá vt.o.l.fi.C oe ootis pzomif.er comma
ni oeduci oebet.Contrario? eadem natura vt.o.§.fociu3 vni
uerfa.iuncro.§.per contrarili ?.§.quidá fagariá in fi.?.l.mani
feftiffimi.$.cú in Pa.C.oe fur.Serto qz oos quefita focio om
niu5 bono? manente focietate confocio cóicari os.l.actione.f.
fi.cus.l.fequentibus.f.e.ergo eadé ratione ooté quas focius ne
ceffario cogif oare filie fue er cói patrimonio oeducat ? banc
opi.tenuit jßal.in cóftl.qó incipit.^fn cbztfti nomine amen fa
ctú tale eft ventrucius ? fufterius ?c.vbi ipfe confuluit filiam
vnius er focus omniú bonomm oe cói oebere ootari per.o.
•l.fi focius pzo filia.pio quo ét faciunt pzedicta.CTfeis tamen
non obftátibus opi.pzimá S p e . ? oo.1bet.videl3 gpfiliavnt
ns er focijs oium bono? folus oe patrimonio patris ? nó oe
cói ootari oebeat patrimonio focio? bis rationibus cozzobo
rari poffe arbitroz.^zimo qz omne es aliena quod manente focietate occaiione focietatis contractnm eft oe cói folui oe
bet.l.omne es alienú fupza.e.?.l,iure focietatis.J.e.Sed oebi
tú ootis non eft contractu occafione focietatis fed fpeciali obli
gatione patria vt.o.l.fi.C.oe ooti6 pzomiff.?.D.l.qui liberos
.f.oe ritu nup.ergo er comuni folui nó oebet vt oictis iurib".
CTSecúdo qz nemo foegs ét oiu3 bono? plus parte fua alie
nare pór.l.nemo er focgs.J.e.ergo focius pzo filia folus oe fi
pzio non oe cói ootes foluere oebet alias alienaret plus pte
fat ?.o.l.nemo.CXertio qz onus ootádi coberet pfone pa
iris ? eius pfonas afficit vr.o.fi.?.o.l.§.er lege.? que coberet
pfone ad aliú non.tranfeút oe off,oel.c.fi.e.ti.c.ís cui.li.vi.oe
pzefump.c,mádata.CT^uarto p ter.in oicta.l.fi focius pzo fi
lia.que loqtur in foegs oium bono?fonglo.i.ibi in qua DOS
er pacto oe cói folui oebet ergo fi nó efiet pactus non oeberet oos folui oe cói fed folú oe poztióe patris alias illud pa
ctú nibil oparef.C^uito qz rnlio iurifcófulti que fub pditó
ne icludit róe fui oicti qz erponif fi pzo qz.l.luci9 .§.tutelle oe
admi.tuto.ff.fifideiuffoz.§.fi.jVoepigno.Ps rapba.fulg.? in.I.
folus.J.oe refcin.vèdùque ró or ipfa ler.ìRatio.n.legis é aia
legis é cafus legis é més legis é virtus legis é ipa ler vt no,
3041.i auté.poll fratres,C.oe leg t.bere,qua róe celiarne ce
fat ipfa ler.c.cú ceffante oe appeM.iHud.s.ad.1. aquil.1. quod
oictú.s.oe pactis.l.cú pater.§.onIciffimis oele.g.ergoer quo
in.o.l.ft focius pzo filia.rnlio pauli iurifcófulti ibi fuit fub pdi
tione vt p5 ibi fs fi fotte cóueniffet inter focios vt oos oe cói
cóftitueref oiri pactú nó effe iniquu fuper quo ver. fundata é
intétio iurifconfulti vt oicit glo.ibi iu verbo pftitueref q rñfio pdittonalis includit róes fui oicti ergo P3 ipfam roej intel
ligi oebeat qua celiarne ? ipfa ler celiare 05 vt.s.p3.<rSer
to boc ts gl.in.o.l.fi focius pzo filia.in ver.nó folus vbi glo.oi
eie ná focietas non tenet" Dotare cuius opinioni i dubio adbe
rendú eft vt voluit IJaco.butri.in.l.i.Cq pzo fua iuri. S i focietas non tenef Dotare ergo nó er cói patrimonio focio? fed
folus er patrimonio patris alias fequeref gp focietas teneref
Dotare qó effet ptra oictá glo.GTSeptimo qz in.o.l.fi focius
pzofilia.fpecialefitpp pactú gp oos ibi oe cói oetur ? incótra
riu3fitius cóe.l.iusfingulare.ff.oelegi.patet ná regula focietatis eft gp oé es alienus manete fodetate ptractus eft licet per
vnú er foegs poftea cp oiftracta é focietas folutúficde cói fol
uédú eft.l.omne es alienú.?.l.fi focij fumus.?.l.fivnus i pzinc.
,ff.pzo focio ? bec eft na debitozus que debent folui er cói co:
poze focietatis vt P3 er di'ctj iuribus.S3 in.l.fi focius pzo filia
vbi er pacto dos de cói folui debeat fi folú fuit p?omiffa manente focietatefinitaea non ds folui de cói vt ibi di'ci't ter i fi»
qó é contra nam ? regulá focietaris que vult vt debiti! cótra
ctú manente focietate poft eá diftractas de cói foluaf vt dictis
iuribus ergo er quo debiti! dott's pzomiffum manente focieta
te non foluif de cói patrimonio poft diftraetá focietatem non
erat pzopter aliud nifi qz debitum dotis non debebat folui de
cói cozpoze focietatj vt dieit glo.in.d.l.fi.focíus pzo filia, alias
effet contra nam ? regulam fodetatis ? iura pzedicta qó manente focietate permiffum fi ad focietaté perrineatfinitafocie
tate non foluatur er cói.Éft ergo fpeciale in dicta.l. fi focius
pzofilia.q?dos de comuni folui debet pzopter illud pactus qó
liricte itelligi debet.l.quicquid aftringende.de verbo, obli.vt
iacer.l.piofperit.ff.qni ? a quibus.cum erozbiret a iure communi quod fecus effetfinon erozbitaret a iure communiquia
tunc inrelligeretur ím fozmam inris communis de refcrip.c,
caufam que ? fic dos pzomiffa manente focietate ea finita de
communi folueretur vt dictis iuribus er quo ergo er dicto pa
cto dos pzomiffa manente focietate de communi ea finita nó
debet folui de communi vt.s.patet feqm'tur neceffario gp illó
pactú cú non intelligaf fan ius eòe non erat pzopter aliud nifi
qz erozbitabat a iure cói ideoftricteintelligif vt er pzedictis
patet.Clflon obftat.d.l.fi focietaté vniuerfarum foztunarú,
qz ibi non intelligitur de eo qó erpeditur in filium er debito
nature vt eft dos ad quam de iure nae pater eft aftrictus vt
.d.l.qui liberos.qz iliud folum coberet pfone pa>ris vt.s.dictus eft fed intelligif de alia ertraozdinaria erpen fa (tenda in
bonozemfilt'ozúputa militiedoctozatusmagrantus ? fimiliú
? fic eft ratio oino diuerla er dmerfis non inferf.de calum.l.ft
de bis quibus vríndi.l.refcrí.(L'í8on ob.l.cii duobus.^.fociúvniuerfaiuncto.^ percontrsrius.qzibi loquiturín eo qó
focius omnium bono? queimír qz quocunq3 modo quefitum é
debet eommunicari nifi er ddicto quefuú lit non tamé videli
cet ar.a contrario fenfu ergo quocnnqs modo erpendaf de có
muni foluende eft qz bereditas legatus ? donatio quefita vni
er foegs omnium bonozú debet conferri ? tamen focius com
munia donare nec vende nec legare poteft quia nemo er foegs omnium bonozum plus parte fua alienare poteft vt.d.l.
nemo ? per boc patet gp non obftát iura pzedicta ? etiá ps gp
non videlicet ar.g> contrariozú eadéfitnatura ? fic patet effe
refponfum omnibus in contrariúallegaij.íPín contrarili fa
cit gp ifta non lit bona refponfio quia ideo focius etiam omni
um bono? non pót plus pte fua alienare qz alienádo plus p te fua effet in culpa.ff.pzofo.l.veru5.inpzin.l.nemo er focijs
§.illud qnerirur.ff.pzo focio.cuius culpe nomine focius focio
tenetur.d.l.cum duobus,§.venii.?.l.focius fodo.ff.pzo fo.fed
dando dotem pzo filia quam neceffario dotare cogitur non di
citur effe in culpa vtJ.patet.£r pzedictis ergo bic paffus du
bijffimus redditur nec puto gpfiqs vni velieri opinioniad
bereret poffet de mendacio redarguì,
C O T T I M O qro ODO funt frés focus vnus foluit ootee FILIA?
fratria velambo.23n oebeat rebabere qò foluit oe poitióe
fua.TRndeo g>ficqz negociu fris cui9 on"erat ootare filia vti
lif geli«: eo fciéte i patienre i qn ille ad qué negociu prin? pa
tiaf mudare vr.ff.mad.q parif i ille béftantp pncipal'ad qué
negociu ptinet re ipa vt no.s.ad veiled, vir vrozi.§.fi,nec ob.
qò no.ooc,i.l.fi.C,oe dotj pmi.f.cp ejcue9 vr donare ootädo p
rraditióe? vel oblt'gationé.C.oe pac.cóuen.Ler mone qz illud
v e ? nifi fit adbibitus apzemulierisf?bic vr adbibitus vt
•o.l.q patif.Jte? illud veru vbi folus ertraneus oorat fecus
fi vna cu? pre na? ouo rei oebétad paria ¿udicari.ff.oe ouo.
reis.l.e.$.iVz ideo non pót videri ertraneus oonaffe i pater
nó oonaffe.^ré vbi é alia piectura ceffat pzefumptio oonatio
nis oe folu,l.fi cu au?.? no.in.o.l.fi.p accur.fed bic é alia con
iectura.f.qj cótemplatione pit's muli'eris vt oicit erpiefie glo.
in.o.l.fi.ar.C.oe ne.ge.l.fi negoau foiozis i é erpzeffu? fupza
oe in ré ver.l.-z nibil itereft i ita pfuluit 3ßal.in pfilio qò in
cipit |[n rpi noie amé factu tale é vétruci9? fufiefius ic.
ÖEi.quero vnus er fratribus infirraaf ? fiunt erpenfe cui9
fumptibus fieri oebeat.1ftndeo:aut nó funt focij i fiunt oe fi
piioiaut funt focg i tiic aut oitt3 bono? i fiunt oe cóttaut vni 9
rei i tunc aut infirmitas emanauit occafionaliter a focietate i
fiunt oe communüaut aliter i fiunt oe parte pzopzia infirmi
vt.o.§,quidam fagarwm.t.l.focium qui in eo.§.fi.cu?.l. fe. P?
36al,in quidam apoftilla fua manu bic in libzo fuo.
CTig.quero cótracta ell focietas inter colonum partt'ariu31
onm.Sn colonu6 teneaf mundare follata ixxg? colonus nó
teneaf mundare nifi fit ocum fic nec facere.ff.loca.l.fi ¿n lege
.$.oomus in glo.foper ver.efficerenf .Ccontra videfg? teneaf vtXpzedia marcia.§.fi.oe fun.inllruc.vbi or q> tàlia ce
dunt venditioni ergo eodé modo locationi qz eifdem regulis
fungunf vt.l.i.loc.£5?concludédo oico g> pzimo oebet infpici
pfuenido regionis.Sln conductozes pfueuerit boc facere vel
non ca eni que funt in pfuetudine videnf oeducta in conuen
• lione.C,loca.l,circa.ff.oe edil.edic.l.qó fi nolit.§,q affidua oe
aqua plu.arJ.fed fi pzius.§.i.vnde confulo g? aduocatus acro
riafiuerei pzo quo talis vfus eli i confuetudo faciat oe boc
pofirioné.Si vero oe boc nó apparet oiceré aiaduertendu?:
sut purgatio illius follati perfine! ad perpetua vtilitatem rei
qz raro mnndatur i tunc nó fpectat ad colonu? qz eli erpenfa
neceffaria qua? eri! vir repetit ab vroze.ff.oe impenfis .l.im
penfe.ibi ageres -zc.qz ageres ide? eli oicere qò follata vt.o,
.l.pzedia.§.fi ita legauerit.Si vero ¿Ila purgat¿ofieretad pze
femes tpi's vrilitaté? omni anno fozte oebebat fieri i pertinet ad colonum qz talis impenfa o? cófructibus ppenfari.l.li
cet.§.i'.ff.oe impenfis.T^zeterea ad colonu? pertinet cultura
agri'.ff.locati.l.fi merces.§,conductoz.fed boc pertinet ad fundi culturam.ff.oe aqua piu.ar.l.i.f .oe eo opere, ergo it £t
pzedicta intelligo fiue foffatusfitfundi locati fiue fit fibi com
munis cum alio velfitomnino alterius eo cafu quo oomin9
babetiuspurgandivtcolligitur oe aqua plu.ar.l.g .$4.1.9.
verba funt 36ar.qui ita confuluit.
GTiig.quero ego oedi agrum labozatozi qui pzomifit refpó
dere de medietate fruetuü an oebeat oeduccre erpéfas.TRn
deo in fructibus labozatoz 1 ego fumus focg fed.ager rema
net meus ter.eft in.o.l.cum ouobus.f.fi in coeunda.qui alibi
non reperitur.jgrpenfe ergo quefiuntad perpetua vtilitate?
ad dominum pertinent.Slie vero quefiuntcaufa reaolligédi
fruems non debent per laboratozem deduri fed integram me
dietatem frucrau? reddere tenetur fm Ja.de are.in.l. fructus
kff.fol.ma.-z ^a.but.in.l.i.C.de fruc.-z litis erpen.fi tarnen colonus cogeretur ad foluendum datas 1 collectas a boc repete
reta domino quia boc pertinet ad folum dominum.l.ediles.
de via pub.de agri.? cen.l.litibus.^.fi.i ideo coloni clericoru
qui coguntur per cóe ad foluendu gabella fruetuü pzo pte do
mino? poffunt fe pferuare indénes p retétioné l? ppellantur
de facto poriufg? de iure Pm 36aldum.in.d.§.fi in coeunda.
CrXii'u.quero.Sln colonus debeat poitare fructus ad domu3
domini.'IRefpondeo fi ambo funt eiufdem territozg colonus
debet poitare fruems ad domum domini fed colonum quem
babeo affifii non debet poitare perufiu? fa.ad boc de anno,*
trib.l.mediteranee.li.r.vbinulla riuitasoebés tributa fenef
ea deferre ad ertranea loca:? ratio reddif qz indeferendo ninne grauaref.facit.e.ti.l.pzo locis.Pm JBal. in.l.accepta.C.oe
vfu.^allit fi confuetudo regionis aliter fe baberetzea eni que
funt in cófueradine videnrar oeducta in cóuentione;C,loca.l.
circa.ff.oe edil.edic.l.qò fi nolit.§.qui affidua.
C X v . q r o ouo frésfieteriitpoli moité pzis in eade? fomilia
1 vnus pofui't oe fructib9bono? fuo? vel labo? fuo? pio v i
ctu coi plus cp altenan i oiuifióè bono? bébif pfideratio illi 9
pluris vt repetere poffit.^icédu vz aut illi fruci9 crtabat aut
erat pfumptizfi ertabat funt fuufi erat pfumpti aut inter illos
fratres erat pcta focietas puiuédi'.qi viuutad vnu pane 1 ad
vnii uinu:aut nó erat pcta focietas:vt qi unus fratrii erat ma
ioz 1 alter minoz inter quos nó pbif focietas.l.vt in pductionib9.in fi.s.e. vel alias erat inbabilis ad focietate pbéda puta
qi erat furiofus vel^digus cui bonis erat interdictu vel monacbus cu qb9 nó pfumif focietas cu tacitus pfenfus iter eos
nó adelt.ar.ff.loc.l.^té qrif.§.q impleto.-z.ff.oe pig. ac.l.pupillo.cu fimilib9.<Tl^zimo cafu nó babebif pfideratio illius
pluris:qi focietas iure pfumpti intelligif cafus ell.r,colla, oe
fratrib9nouo bnficio inuefii.in vfi.pbeu.dc.fi ouo frés in cói
cafa poli moité patris remaferut fm 36al. in fi.C.oe colla.?
boc nó eli róne fraternità^ vel róne babitarióis fj róne cóis
menfe Pm 36al.in.o.c.fi ouo fratres.i boc tene bene tnetùqz
qnottidianu ell.na tota oi'e plingit gj vnus fratrii b? maioic?
familii altero 1 oe Iucris fuis ponit pio cói victu i oomo Pm
Sng.in.d.l.fi.C.oe colla.qò OBal.itelligit ve? vfq? ad neceffi
taté victus qmfialiqd fupeffet vltra neceffitaté effet oni:? ad
ducit fimile oe fructib9 er reb9 parafrenalib9vroiis in qbus
fi aliqd fupell qò nonfitpfumptu o? pfinere ad ipfam vroié
per ea q notanf in.l.vbi adbuc.C.oe iu.oot. in.l.fi.C.oe pac.
puen.? ita oicit JSar.pfuluiffe Pm ipfu? DBal.-z ^fac.oe àlbe
roctis patauinu in.o.c.fi ouo frés.oe quo plenius.f.in.rn'ij.q.
CTS'ecudo cafu qn nó effet pcta focietas.? tue erpenfas alimcto? nó credere g> impntaret fratrib9 nifi feciffettacp admi
nillratoi vel fecit cu.pteftari0e.ff.oe neg.gef.l.néfeni9 vel ap
pareret alia piectura gj nó aio oonadi.vr qz redditus bri fuffl
ciebat fratrib9ad aliméta f? fozre ¿Ile pferuabat frumétum vt
melius ve'deret 1 interi? oe burfa fua faciebat erpéfas.iHon
eni pfumif Donare ei qué usili ebaritate nó tenebaf alimétare
.ff.oe peti.bere.l.fi.fac.qò no.in ftfi.ff.oe Dona.l.filie.i adde
qò no.C.oe neg.gef.l.i.-z.l.aliméta.i ita voluit 36al. in.l.filie
cuius.C.fam.ber.^dc puto qn ille frater q fecit erpéfa? in ali
mentj effet paup cii paup nò pfumat" erpédere aio oonadi.vt
no.in.d.l.aliméta.^is.n.cbaritas incipit a feipfo.ar.l.pzes.C,
oe fer.i aq.-z in neceffitatibus nemo liberalis pfumif vt no.
5ac.but.? aSal.in.d.l.alimcta.i boc mò intelligo .TSal.inj.il
pzno.C.oejieg.ge.^n qòne ouo? ruftico? quo? vnus b? più
res filios q? altenan ¿n oiuifione oebeat fieri' cófiderano aliméto? pcepto? oe quo 0ietti fm't.s.in qrrapte pncipali.-z eia
rius.j.oicef in.rrifi.q. ^ e l oicas q» 36al.ibinó loquitur oe
alimene pcep^ inter fratres.*qi eo? pfideratio in oubio fieri
nò o? vt er pdictis p?.fed loqm'f oe alimentis peaptts a filgs
fratriiiqz tue eo? pfideratio o? bzi Pm fua oifiinctionc.ita tn
qz ipfe loquif in rufticis q paupes cóiter funt.ar.cius qò oicit glo.in.l.illicitas.§.ne tenuis.ff.oe offi.pfi.ou oicit cp pozc9
elloculus ruftici.i06al.in.l.edé.C.loc.g oicit rullici raro bnt
pecunia nifi cu recolligunt fructus inter paupes fua oillincrio
ibi intelligaf nefitp id qò fupia indurir 2lnge.-z ter.in.o.c.fi
ouo frés.quisrepzebendiit36al.in.d.l.fi pino malefadut 1
falua pace iudaice eu intelligiit 1 minoz quo qfcp audetos ad
celu imponere oe quo latiffime in.vi.pte pncipali.in.rrig.q.
CCivi.quero fi vnus fratru puta maior natu ponit lucra fua
1 pecuniam in actione pn'mong cóis vel emitboucscòes pzo
colendis poffeffionibus noie fuo 1 fratru.Sn illa impenfam
recupare poffit.©ic g? ea a fratribus pzo eo? poztiomb9recu
perata pcoidat.ff.oe neg.geft.l.er ouobus.vbi ter. ad littera?
loquif oefratre faciente impenfas in rebus cómunibusPm
36al.in.l.filie cuius in piin.C.famil.bercif.
OEvg.qro qdfifrater clericus pzebédatus babitabat fimul
su alio fratrer laùo.Sn clericus teneaf còferre fuu3 periculu
d
ig
fi videf $ non qt ed redaría ad indar penila
eaflrenfis?
¿ac fententiaj videf tenere 3Bal.in.l.facroíancte.C.oeepif.
? de.vbi oicit q> et patri non tenef conferre fed boc intellige
rem veruj nifi vltra rónem babitatióis elTet ét ratio cóis mé
fe q: tnne potaré cp pferre oeberet vfqj ad neceflitatem p ea
que ná fupiadicta funt ? adduco rónes qi fi frater fuus Iaicus
lenetur fibi pferre vt fupzadictú eft eodé modo ? ipfe tenef
cóferre fuo fratri laico ? fic a pari pzocedant facit ter.oe alie,
pbeu.c.i.tbi ecclefia cultrir ?c.£m ^aco.oe albergoctis pata
uinum in oicto.c.fi DUO fratres.? infine.
C í v í ü . q u e r o DUO funt fratres focü oíum bonozum ? vnus
babet magná filiá alter vero non vtrú illa filia fit alenda oe
cói an oe parte illius tifi qui earn babet qó videf ar.fT. pio
fo.l.qui admittif cum fe.Contrariú Dico qi onus alímét3ndC
vroiis vnius ec focijs eft eòe qó patet q: oos retinef in com
muni.o.l.act¿onc.§.fi.eú.l.fe.? idé in onere erbibitioni's relique familie nam qi5 per totá familia queritur cóicatur focio.
ar.oe ope.liber.l.ftcm ad boc facit.o.l.fi focietaté vniuerfaruj
foztuna? f>s 33.U.in qu3d35 aportilla manu fua piopiia in J .
cú ouobus.f.fi frarres.ff.pzo focio.ad boc facit ter.in.l.i.ff. fo
u.m3.?.I.vbi adbuc.C.oe iure oo.vbi oos non folum ostur
piopter m3ritum ? vroiem fed etiam vt mulier alat fe ? ft J
lios ergo er quo oos er qua filtj ali oebent comunican oebet fratri focio oium bono? er cóíbus bom's filij ali oebent.
CCXviig.quero fi vnus er fratribus foegs oium bono? é in
Iludió an fratres oe cól' teneantur emere libios legales. Ifttí
deofinon funt focg non tenenf ? fi emunt agunt anione ne*
gocio?gefto?.ff.oene.gef.l.nenfenius.Si vero funt focg te
nenf emere fed libii tunc funt cóes oium fratrú qi communi
ter empti funt.ff.pio fo.l.fi vnus.§.fi vnus.Pm OGal.in aportilla bic piopiia manu ad boc facit.l.fi quis focietatem.ff.pio
fo.vbi qó emptuj é per vnú er focijs oiu$bono? cóicari 03.
C i r . q u e r o . 3 n fingula veftiméta pteciofa ? perle piectofe
qs facit pater nuptui iputenf in ptesfilg.lftñdeofiequátú va
lent mó non quatti fuerút empte q: ifte res nó pfumunf Donate fs aceómo.l.vt cerro.§.íterdú nifi magna oignitas ? oiur
tis? cumulatio facet pfumi piíú.ff.oe le.iij.l.fi filie.oe oóa.l.fi
33al.i addi.quá fecit ad tractatú ÍSar.oe ouob9frib9.
C T í d.quero vroz oedit in ooté quafdá res appzeeiàtas puta.r.puti veftiméta.Jfta mulier vfu cófumpfit qó fepe ptingit in mulieribus rufticalib9 que oát in ootes quafdé res mo
biles cjs poftea vfu pfumút.Én babeat minuere ooté ? Dice
dú eft cp nó q: vf idej acfipfumpfiiTet alias res mariti que
nó bfit oiminuere ooté f>m 5Jo.oe ^mol.in.l.ertimate .ff.fo.
ma.^uid ergo ponam9mulier oat in ootem quofdá boues
aratoiios túc ertimatos poftea oiminuif ertiatio boum nóo»
co piopter qualitaté boú fed qz cóiter tm non valent videtur
idé quod oictú eft.s.(>5 oo.©ionpiiú oe perufio i.o.i.ertiare.
C i ig.quero an erpéfas factasp altera er fratribus tnupti
is vroiis poft moité paterna vroies oucenté oebeat ét alteri
fratri iputare.©ic cp alteri pfratri imputan non oebeat quá
uis ? in ipfius alterius nuptijo viuens poter ipenfas fecerit.
É t boc qui'dé pzimo pzobat ter.lf.oe muner.? boil, qui ozigi
né.ffi.fi oicens q> is qui ouos filios relinquebat nifi de impemis in bonoié alterius er filgs fariédis er cói pzomonio fu
pzemis fuis cauerit .ppujs fumptibus ille faciei quáiiis fi altero viués pater bmói onera erpediuerit.§cóo ad idc ter.in
.Ler pte.$.filius.fT.fami.ber.vbiéerpielTumq> alter er fratribu3 fratris fui bonoiis gratia peta oebita pio pte iputari
non pót quáuis paterná bereditaté indiuifas retineant ? qua
uis viuens pater pio altero fratre fui honoris gratia ptracta
debita folgerit vii ibi eft buius qónis cafus. Sertio idej pio
batur.ff.de ma.? bo.l.ft filiú.ff.ad munic.l.lucius.f idé refpó
ditbcredes.ff.fa.be.l.fi filia.f.idé fcribit ?.§.li filiuffa.qui afe
eft fub.l. pomponius ait fi vni.? boc I5 naj cú bac teftium ba
bnndantia noftris maioiibus phcuerút Pm doXodo.in pfil.
quod incipit quo ad piimumpiopofttis.q.articulum.
CTSdg.quero funt duo fratres q bona diuiferút moiif vn 9
cú filio q poft moité fai patris habitat cú patruo a quo ptiuo
peipit aliméta vel funt duo fratresfimulftátesin cóióe ? ad
vná méfajpané ? vinú ? vnus bj foite familia magná alter
vero nulli vel minoi? ozif oubitatio.an qtenus erpéfus é fi
alimétis ? p victu alteri9poffit repeti.pi cafus quottidie fo
kilt ptingg ? magna potiffime circa vltimú é inter ooc.ercita
tio.fr^uárú ad piimú cafus oe nepote moiáte cú patruo ba
bète tñ bona oiuifa a patruo a quo peipit aliméta ipfe nepos
.f.victú ? veftitú,p fe ? fua familia ab ipfo patruo.Tñúqdab
co feu eius bedibus talis ipéfa poffit p 0CÚ5 patruú feu ei9bé
des repeti vel aio oonádi facta videaf inuitu caritatis ? alfe
ctóis rónepiunctióis fanguinis qó vf per id qó br in.l.pater
no.C.oe ne.ge.l.,pcula.ff.oe .pba.l.fi feruus cóis.ff.oe Oo.inter vi.? vro.marie fi pót cade aliq remúeratio qt fotte ocús
nepos ? ei9familia puta vroi ? filij pieftabát aliqua feruitia
feu opas oicto patruo p id qó bi in;l.fi nó remúerádi .ff.tná.
? q ó b:p.T©ar.in.l.qoo^ff.inma.?in.l.cú qd.ff.fi cer.pet.
? in.l.officio.C.oe ne.ge.facit ad boc optie glo.in.l.fi paterno
? ter.i.l.fi vir iana.§.fi,ff.oe oo.iter vir.? vro.quem allegai
glo.i.o.l.fi.piono ibi oú dieit ter.^ vir cibaria vroiis familie
l métione pieftiterit que in cói vfu erát non pdicenf facit ét.e.
ti.l.fi id q ó . f i.?.l.i rebus.f poffunt.ff.cómo.faeit ét ad piedi
età illud qó df de maire ? auia i.l.néfenius.ff.de ne.ge.?.in.L
àliméta.C.e.ti.q non repetút tales erpéfas nifi piins fuerint
^teliate ? marie boc vf pzocede fi dcús patruus fuiffet diues
qz diues faetlius pfumif donare § pauper p id qó br in.l.fed
?fi fufeepit.^.i.ff.de iudi.qz et erpéfa parua vr magna C multú diuire p id qó bz in.l.vtru.ff.de do.iter vi.? vro.g>icas q»
aut erpéfe erar magne aut modice.Si magne aut fumus i ca
fu certo aut dubio.Si fumus in cafu certo puta qz pftat de in
tentióe qz fozte fuit pzoteftatus vel aliter erpzeffit ? cóftabat
de intétióe pzedieti alimétátis $ ipfa aliméta aio repetédi p llabat vel fozte dirit ep patrono affectu ? er caritate ? vt filio
faciebat erpéfas fi aio repetédi ? túcftamuscerto ? repetanf
<7 non repetanffanqó pftat de intétione p ea que béntur i.d.
«l.aliméta ? in.d.l.néfenius ? in.d.l.fi pino facit nibil.ff.de in
ré verfo. iRei.n.fue qlibct é moderatoz ? arbiter.l.in re man
data.C,m5.aut fumus in cafu dubio ? túc in dudio non pzefo
mif feciffe aio donádi.l.cú de idebito.ff.de pzoba.c.fupcr boc
de pfump.? idé vbicúq3 pót pzefumi vel accómod3ri alia cau
fa cp donati'óis túe.n.illa fp piefumif ad boc vt ercludatur do
natio vt babetur in.l.fi cú au?.ff.de folu.l.eleganter.$.qui re
pzobos.ff.de pig.act.l.fi piocuratoii falfo.ff.de condì,indebi. 1
boc nifi qsípendat feu foluat táqui debitum vbi friebatinde
bitú qi tune piefumituranimo donadi vt.l.i.?.l.auod qnis fei
cns.ff.de condi.inde ?.l.cuius per erroié.ff.de reg.iu.vnde in
dubio pzeftádo quis alimenta de fuo alteri femper piefumif
animo repetédi boc facere nec babet piobare de boc aio vel
qj fuerit pzoteftatus a pzineipio.Sed tune onus pzobandi con
trarium incumbit aduerfaria vt eft ter.iuncta glo.in.d.Lfi pa
terno lieet poffit pzobari contrarium feilieet cp animo donan
di boc fecerit per alias circunftantias vt ibi per-glo.? marime fi pzobauerit alimentatus g> ille pzeftabatfibi altircta af
fectione paterna vel materna ductus licet non effet nec pater
nec mater.i ita erpzt'mebat fe boc facere vtficnon repetat di
tfa aliméta vt p:obatur in.d.l.fi paterno pzobatur etiam in.U
nenfenius ? in.l.alimenta na5 ibi eft fpeciale in maire ? auia
pzopter affectionem maternam ? auitam ergo fecus vbi ceffat dieta qualitas ad boc etiam facit qz perfona que non tene
tur alimentare repetit aliméta pzeftita vt.d.l. nenfenius ?.d.
.l.aliméta.l.qó in vrozé.C.de ne.ge.l.fi quis a liberiseli ma
ter.ff.de libe.ag.? marime boc piocedit in familia nepotis cu
ad ipfum nepoté fpectaret onus alimétandi fuá familias non
ad patruu3 vt.d.§.fi mater.per fy.i 36al.in.d.l. alimenta in
queftione de matrealimétante filiam quando onus fpectabat
ad fratré q fuceffit patri i vníuerfo er foimaftatutiqñ ipéfa
nó effet modica vt per 3©ar.in.d.Lfi mater.facit ét in auté.vt
iiceat mai.? auie.§.illud cú eni buie patruo non incúbit necef
fitas alimentandi nepoté ? eius familia ab eo repetat qó impendit.Cóeludamus ergo g?fipatru9 vel frater i dubio pftat
alimenta nepoti feu fratri vel familie ipfo? repetat dieta alimenta pieftita in dubio p piedieta.Büoc tamé fallit i quibufdá cafibus.Cri^rimo quando pftabat qj aio oonádi fccerat
per pzedicta,CSecundo quádo erpéfa erat modica vt oidi
30ar.in.d.§.fi mater.qt modicum ptefumif oonare pcurrenle piectura pfanguinitatis feu piorimiratis p id qò bí in .d.l.
vtruj.-z in.d.l,fi feruus cóis.? in.l.,pcula,<z p 36ar.in.d.l. cum
Qd.i in.i.que ootis alias enim róne pfanguinitatis nó piefu*
mifooiiatio in re nó modica vt eli oe mente 35ar.tn.d.L cu?
gd.1 in.d.l.que ootis.vt.à'.CZcrtio fallit qñ ille qui recipie
bat altméta piellabat alimétanti feruitia pdigna alimétis 1 ftc
luerentia cópenfationej alimento? vel pa? minus fecus fi ali
méto? erpéfa fatis ercedit vt voluit 2Bal.in.dl. fi pino in qó
ne rullico? fimul moiantiú i fic fi opera nó eli pdigna alimé
lis pnt ipfa aliméta repeti Pm eum qò vr intelligcdum quate
nos ercedit ertimario aliniéto? ertimationé opera? facit ter.
ín.l.er aio.ff.oe oona.inf.vi.?vro.^uatenu3.n.res oa ta afeé
dit ad ertimationé meritieaten9oz remuneratio.Sed qtenus
ercedit tue in ilio erceffn nó pót oici remuneratio facit qò hi
in.l.aeqlius regulus.ff.oe oo.i ibi p 36ar.<z ¿fmo.i in.l. fanctimus.C.oe oo.iin.l.oonatio.C.oe oona.p Sng. facit quod
bí in.l.cp aút.§.fi vir.ff.oe oo. inter vi.? vro. i qò no.36sr.
©e Saty.in.l.i.C.oe oona.CC^uarto fallit qfi intuitu pietatj
client pitica oicta aliméta vt fi ahmentatas a patruo,veI a fra
ire oiuite eét paup i infuffieiens ad pftandú aliméta fibi 1 fa
miliefucqitücfipatruuseosalimétauít vel alter frater pp
Dieta pauptatem iuncta piectura .primitatj foite pfnmcref ani
mus oonádí i nó repetédiipfa aliméta pflita p id qò bí in.d.
•§.fi mr p 26ar.i in.Lnéfenius.i in.d.l-,aliméta p glo. i in.d.
,l,fi pino.? p 36ar.in.d.l.cum qd.? in.l.er ouobus.f fi.ff. oe
neg.ge.ibi intuitu pietatj qò intelligo fi ille qui pftabat alimé
ta erat oiues alimétatus i o paup.Si enim alimétatus eét oi
nes tue erpéfa magna facta in eú nó oí facta intuitu pietatj vt
no.in.l.cú bi.§.fj fi in annos.ff.oe tranfac.? in.l.illud.C. te fa
crofane.eccle.faat ter.in.d.I.vtrum. ibi er mó ? genere ipenfe
nó Difficile eli ic.ff.oe oona.inter vi.? vro. facit ter. in auté,
vt cu oe appel.cog.§.aliud quoqj capitulú ibi in egentiú aliméta ipendi.^dé fi vterqj effet paup cum oís caritas incípiat
•» re ¿pfo.l.pfes.C.oe feruit.? «qua. facit qò bí in.Ufi qs a l i oer¿s.§.fi vel pares.ff.oe libe.agno.vbi et ille qui ell obliga
tus ad aliméta pieflanda ercufaf róne paupertatj.lfdem vr fi
»Ile q piellabat aliméta gerebat negocia tilo? neporn qz non
piefumif alimétare el oonádí potius vt negocio? gellot cu
fnbfit alia cá gì oonatióie.1.7 nibil.ff.oe in rem vfo. ? qò no.
in.l.fi.C.oe ootj piomif.-z in.d.l.néfenius.? in.d.l. aliméta e r cufaf ratione paupertatis ? boc oepzimo principali oubio.
C C i r c a Pj principale oubiú qñ plures fres poll moité píis
remáferunt vel patru 9 ? nepotes ? fimul lleterút p multa tpa
in cói vieta ? ad vná méfam pané ? vínú ? vnus bébat plures filios alter nullú feu paucioiesjaut ille q nullú filium feu
paucioies bc't poffit qtenus plus eli ipenfum pio familia alte
rius fris repetere.Super boc articulo magna fuit iter oocto
res befitatio ? vary varia loquüf adeo q> quot capita tot fnie
.c.qi oiuerfitaté pcef.piebé. H i d e f m oeiure poffe oiftinguis
out ille qui nó bébat familia erat minoi aut maioi primo cafu
qn ille qui nó bébat familia erat minoi ? tue minoz nó pzefu
m i f Donare piura allegata in fecúda pte pzíncipali marime p
.l.t'n cáe.§.ité relatú.ff.oe mino.?.l.fi.§.fi.C. fi maíoz fac. facit
qò no.38anin.d.§.altero.? 36al.in.d.l.fipatruus.7 ter.in.d.
I v t in pductióbus.infi.ff.p fo. Secúdo vo cafu qñ vterqj é
maio» i vr g> inter eosfitpcta focietas vite adeo q> vnus qte
nus plus é ipenfujp fíe ? filys fris nó poffit repetí róe focie
tati q induci vr ar.notato? in.I.,p bere.§.papinianus.?.l.gerif
.ff.oe acq.bere.-zifti.oe bere,qli.0if.§.,p bere.Tfíá lj fratres
fimul hitantes ? bona cóia retinétes nó intelliganf er pdicris
^bere focietaté.Si tñ lucra inuké eóicauerút p ralécóionej fo
cietasinducta vr.l.cú ouob9.§.papinianuo.alias icípít fi fres
.ff.pio fo.? p 3Ja.oe are.?|@ldradú.í.d.altero.7 p 53al.in.ci.
»l.fi patruus.C.cóm.vtriufqj iu.? in.l.i.C.qui ted. Tñá focietas
pfenfu pbif er actibus recipiocis focialib9 vt piene oictii fuit
in fecúda ? tertia pte piicipali boe,pbat ter.i.c.i.ffi ouo fres,
ibi fructus erúteóes oe fre.no.bñfi.muefti.r.coll.in vfi.pbeu.
p qué ter.multujfingulatiteroirit 56al.in.l.fi.C.oe coli, q? fi
ouo frés fimul virerút i in vùtu cói vnus oe fructtbus adué
tirio? i Ubo? fuo? pofuit plus g> alter nó pót aliqd repeterc
i l j .ppiietas cóicata nonfittñ fructus pfumpti iure focietaris
puiuédi cóícatí céfent"i idem oirit 36al.in.d.c.i.§.fi ouo frés
vbi oicít.iñota gp q vinuntad vnú panem a vnú vinum oñt
ad ¿nuícé cói'care reddítus •z.puentus.ppiio noie acquifitos qò
intellígít vfqj ad pcurrenté neceffitatej victus nam qò fupell
oñi ell.^dé oicédum in fructibus parafrenaliiì re? vroiis qs
maritns admíftrauít i pfumptifunt fructus náfiqd fupeft qò
nonfitpfumptú ptínet ad ipfam vrozé vr no.C.oe iure cot.l,
vbi adbuc.-z.l.fi.C.oe pac.puen.-z pDBal.i.l.fi viua mfe.C.oe
bonis ma.i in.l.affiduis.C.q po.ipig.babe. vbi refert 36ar.
cófuluiffe in pfilio.crrv.ir p ^Sar.in.l.fi.ff. ad.l.fal. Subdens.
idc 36al.in.d.c.i.§.fi ouo frés gp fructus pfumpti in mefa coi
nó funt cócs róne fraternità^ vel róne cóis babitatióis fj ró
ne cóis méfe i illud notabile oictú DBal. fequif Slnge.in.l.er
ouob9.§.fi.ff.oe neg.gefl.i oo.2-o.pon.in pfilio.clrir. vbi oi
rit illú ter,in.d.§.fi DUO fratres foie fingularé i vnicú in iure
facit ad boc ter.in.l.er onob9.§.fi.vbi oicit ^ fi vnus fratru?
aluit filium vel filia alrcrius fratria a ftcnepoté vel nepré pie
satis refpectu aetíoné p eos non bj i fic nó repetet aliméia p
cum ipenfa i oz refpectu pietatisipendere róne pfanguinita
tis i paretele pio materia i genere ipenfa? vidj pio a limen
ris viau i vefiitu gp tue cenfenf irrogati aio oonádi i nó aio
repetédi vt.d.l.vtrú.ff.oe oo.inter vi.-z vro.-7.l.^cula.ff.De-,p
ba;?.l.fi feruus cóis.ff.oe oo.inrer v i . i vxo.i illá.l.er ouob9
.$.fi.allegar glo.in.d.l.fi pino.C.oe neg.geft. £x qbuè pcludi
vr gp quatenus plus eli ipenfuj pio cói vicru nó poffit repeti
facit qò oirit36al.in.d.!.fi patruns.C.cóia vtriufqj ¡u.i p pie
dieta ét idem pfuluit Ibe.oc Sncb.in pfilio qò incipit, ¿ifea
teria oe qua querif nó ed noua fj tacita p oocr. i idem òixit
S[ng.in.d.l.er ouobus.^.fi.p.l.fi focius pzofilia.ff.pzo fo. ibi
nó intereffeq? alter focius filia babuerit -zc. CTCótrari'aj par
lem puto oe iure veriozé.f.qj ille qui nó babebat familia qte
nus ipenfuj eli pio victu familie alterius fratriefierpenfa nó
eft modica repetere cá poffit, T£>rimo becpclufio pzobat" qz
piedicte cói babitationi i fructuú in cói collarioni ac coi cibo-z
potu nó puenit oiffinitio focietaris. éSuonia focietas eft DUO
rnj pluriúue puentio bcnelle pcta ad vberiozé quefium i cómodiozé vfum qua oiffinitionem ponit glo.t'nlli. pzo fo.in ru
brica i fuit oiffinitio Ct'ceróis qua ponit gljo.in fumma in ri.
pio fo.in prin.? Spe.in ti.oe iudi.§.i generaba ver.? no CU3
ergo in piedicto cafu nó pueniat oiffinitio focietatj § nec oiffi
nitú.l.i.ff.oe oolo.l.ois oiffinitio.ff.oe rrg.iur.Secundo pie^»
diaa pclufio piobatur auctoiitate vt oicii 36ald. in pfilio fuo
quod incipit. (Quidam nánes oe fpello i cola eius frater vbi
foimaliterficoicit.Super fectdo puncto pnd randum é. 3 n
buiufmodi comunione fructuum fu inducta focietas vt omnia
fint cóia equis poitionibus I5 vnus plus pfumat falter per
.l.fi focius piofilia.ff.pzofo.ian piefumaf bincinde Donatio
mutua 1 fic ccffet repetitio. Sin piefumaf maioi adminifirare
ita gp nec Donatio nec focietas pfumaf. TRñdco non picfami
oonationé qt vbi por cadere piectura adminillrarióis nó j5fu
mifoonatio.l.fi.G.oe D0IJ.1pmif.l.néfeniu8.ff.Deneg.geft.l.fi.
.ff.oe peri.bcre.Tfbiefumif ergomaioi natu res minoiis natu adminillrare nó aút pfumif oonatarius.vt.l.ticiú 1 meuiuj
^.altero Deadmi.tu.3ila eft pclufio DSal.in.d.^filio que faij
„pbat oictaj pclufioné.Zertio facit qt pofiro gp p cóionem babitationé 1 fructuú cóioné intelligaf peta focietas ¡n talis forieras intelligif pcta folum Inter fratres feu patruú 1 nepoté non autem cum filijs patrui feu fratris quare cum onus ali
mentádi filios ptineat ad patrem nó aút ad patruutn.I.fi quis
a liberio.ff.oe libc.agno.èequif cp ét fi piedictas erpenfas
feciffet ét ille frater feu nepoa qui nó babebat familia pio fa
milia patrui feu fratris ponédo fructus oés in cói cú fratre $
oictis alimétis tñficutfiipfe foluilTet ocbitum pio fre feu pa
truo poffet illud reperere.^ta 1 í termis nris fi frater vel ne
pos oe,ppii8 fructib9 feu redditib9alimétaffct familia patrui
feu fris cú geffiffet negociú ¿pfi9 poffet ea repetere.l.foluédo
.ff.oe neg,gef.l.fi.C.eo.ti.facit qò no.ooc.in.l.infuIJ.f.vfuras
.ff.fo.ma.oe marito alente vrotc er q nó fuit adbuc pfccutus
ooté qt cú gefferit negociú píis ad qué fpcctabat alimétare fi
lia pót ipfa aliméta pltíM p actionem negocio? gefto? repc-
tere a paire mulieris vt ibi oinr^fo.oe ^fmo.ls infer maritoj
? vroié fit tanta piunctio vt oicanf focg oiuine ? bumane DO
mus ? ouo in carne vna.Udaerfuß.oe cri.crpí.bere.I.fi.ff.oe
rita nup.oe cog.fpi.c.martinus.Sic ét ft pz impendit pzo filia
maritata impenfas q ad maritum ptinebant pót p: tales ípen
fas repetere a marito.l.qó in vrozé.C.oe neg.gef.? ibi 36al.
? ooc.foztius g in termini's nfisqñ patruus erpcdit pzo fami
lia fris vel frater pzo familia patrui 05 poife repetere qz licj
fit patruus tñ er quo neceffario onus alimétádi ad partem pti
nebat nó piefumif oonaffe fj aio repetédi feciffeficutqñ ípen
dit"fi filia maritata vt Diri nec focietas q fozet poffet ¿ntelligi
peta ínter fratres feu nepoté ? patruum fi qua fuiffet peta 03
boc operári vt videaf oonaffe filio fratris alimenta pdicta qz
boc nullo iure .pbatur.l.illá.C.oe colla.ímo in pri'um facit.I.?
qcqd iúctis Icgib9 pcedentib9.ff.pzo fo.£Suarto,pbatur piedi
cta pelufio er tbeozicaÜöal.m.l.fi pzno.C.oe neg.ge.vbi pelo
dit gpfivnus er ouob9 ffibus fimul babífátibus babeat muí
tos filios alius vo nulla babeatfiliú ? oibusfitfacta ipéfa oe
reb9 cóibus ? pzo rata ípenfa filijs fris pzeftita q nullam pili
teruntopam vel fi aliquaßftiterunt nó eratcoequalis alimen
tis pitáis ipfisftltjspót frater q non b3 filios talia aliméta re
petere ab alio fratre cópenfata tñ equaléria opera? fi qs pie
flitiffent facit qö in fili DZ in.l.fi foztj.? ibi p 26ar.tf.oe callr,
pec.^uinto facit qz erpefaq non ell facta pio cói vtilitaté re
gulariter nó venir ar.l.cú ouobus.§.p prium.?.l.adeo.in fi.ff.
pzo fo.cum ö erpenfa facta pzo filijs patrui feu fratris non ce
dat in cóem vtilitaté er quo tales erant q opas equiualétes fi
cói vtilitaté pilare nó poterai merito repetanf. Serto ? foiri
as .pbatur afiumpto ar.a prijsficutenim fi vnus fr bs plures
filios opantcs alius vo nullú bs operanté er bis q pioueniút
er opis pdicto? er bonis cóibus 05 plus recipere iurta qlitatem opera? filio? alterius fm ea q traduuf p 36ar. in pfilio
qó incipit ißictonienfis.? in pfilio qó incipit 3ßtoctiarellus,
alia Cinciarellus.? in pftlioqo incipit.^uatuoz ffes.£rgo p
prium fi erpéfefiuntpio ralibus filijs fris nó oebét cóiter ce
dere fed pz 05 teneri ad illas rellituédas qifirnnam ell vt có
moda cuiufqj rei fequanf illum qué fequunf incòmoda ? eco
tra vt in regula.frn näm.ff.oe reg.iu.? in regula, 3 0 q fenrit
onus oe reg.iu.in.vi.? in.l.cú ouobus,§.Dána fatalia. ? in.§.
quidam fagariam.ff.pio fo.Septimo piobaf bec conclufio ra
tione quom'am ta inter fratres cp inter focios quátú fieri pót
equalitas eli feruanda ita vt lucra ? oána eqlia effe oebeant
•Ufi nó fuerint.ff.pzo fo.qó eli intelligendú refpectu equalita
tis ppojtionis id ed quotitatj nó aút qiiátitatis vñ fi vnus er
focijs pofuit centú alter vo pofuit oucenta qlibet pdicto? in
lucro ? oáno ufi aliud actúfitprent coizefpondéte5 capitali có
fequi 05qfi inter eos actum efie intelligaf vt q plus eris vel
p ericuli pofuit vel fullinet plus ét emolumenti pfequi oebeat
ar.l.manifeftiffimi.§.cú in.ij.C.oe furt. ? ita 03 intelligi.d.l. fi
nó fuerint.im TRi'cbo.oe ma. in.l.i.C.pio fo.qó eli multú no
tabile ? ve? im TQal.in.d.l.i.? fequif ibi Salp.in.vij.q.p re
gulam Pm nam.ff.oe re.iu.facit ét.l.fi qs focietaté.ff.pzo fo.fa
ciunt ét no.p X3ar.in.Ml tibi.§.pact9.ff. oe pac. ? qó in fimlli
tradii p 36ar.in auté.vñ fi pact9.C.oe inoffi.teíl.i in.l.qó oí
.ff.oe ver.ob.cum igif pdictus fr non babés familia in oicta
focietate circa aliméta folú babebat onus pfone fue alter vo
q babebat familiam non folú babebat onus pfone fue fs filio? fuo? quo? opa inutilis ell onus babeat vt eqlitas ferue
tur inter pdictos fres étfifocij eént er quo aliter nó eli puen
tum nó 03 frater q non bs familiam onus alimentandi filios
alterius fris fufeipere fs quátum pdictus fr babens familiam
plus onerie ? incòmodi bs iurta poitioné minozem fructuú ?
.puentuum vtilitaté ? cómodú pfequi 05 qó ét fentit TJbau. ó
call .in pfilio qó incipit plures fratres remanferút arbitrimi»
enim boni iudicis verfaf inter fratres eqlitas feruari oebeat
ad equalitaté^poitionabiléferuandá q eli pacis pferuatiua.l,
cú pz.S.euictis.ff.oe le.y.l.cú 03 poll pun.C.oe bo.que libe.l.
illud >añ fi.? auté.er tefió.C.oe colla.? qó no.in.l.fi.C.oe fruc.
? li?' erpé.iSctauo pzobaf ná quedá funt pfone que necelTario
tenenf alimenta pitare ? ¿Iti nó repetunt q in alimcntis ípen
dunt.l.aliméta,C,oe neg.geft.Ui qo aliberis.§. fi mater,ff.oe
libe.agno.^uedam funt pfone que non tenenf almenta pzeIlare ? ¿Iti repetunt c¡ pio alimérfs ipendút vt piene br in.l.i.
? in.l.q in vrozé.? in.d.l.alimenta.C.oe neg.gelt.l. nenfenius
.ff.eo.ri.?.d.§.fi mr.? manine boc pzocedit in familia alterius
fratris cuius alimétandi onus fpectabat ad patré vr.d.§.fi ma
ter ? p 36al.? Ci.in.d.l.aliméta.in qóne oe matre aléte filia3
qñ onus fpectabat ad fratré qui fuccefli't pzi i vniuerfo er foz
maftanitiqñ erpenfa nó efiet modica vt ibi p 3Bar.? in.d.<§.
fi mater.facit in auté.vt liceat ma.? aui4.illud.cum g fratri nó
babenti familia nó inciibat onus ? neceftitas alimétádi filios
alterius fris fan patrui ab eo repetat qó ipédit.Tflono ad idé
fiaci't qi vt oicit 36al.in.l.néfenius.ff.oe ne.ge. factum fimplr
cenfef factú adminiftratoiio noie f3 adminiftratoz qz alias pie
fumeref Donare nibilominus róe admiftrationt's nó pfnmif
oonare vr.d.l,néfenius.?.ff.oepeti.bere.l.fi.ff.oele,iij.K vro
ré.§. pi naturalis ?.l,nibil.ff.oe in ré vfo.l.fi.C.ó oo.pzomif.
p Jöal.^n quib9 ps cp I5 ertraneus ootasfiuematerfiuefra
terfiuepatruus in oubio piefumif er pziuilegio ootis oonare tñ fecus eftfigerebat nogocia eius quam ootabat qz pzefu
mif tune admiftratoit'o noie Dotare nó aút aio oonandi fs re
petendi quáro amplius in cafu nr0 in quo tale non oaf.f. pzinilegiú vt pftans in oubio alimenta pzefamif oonare vt.s.
pS.téeci'mo ad idé facit qz vt fupza oictum eft inter focios 03
magna feruari equalitas tá in lucro gp in oáno cúfintconerà
vt.d.f.qdamfagariá.l.manifeftiffími.C.oe fur.l. cú ouob 9 .§.
5tem fi in cóem riuum.?.§.fi plures.?.l.fi vnus.§.fi qd vnus
.ff.pio fo.? ifta equalitas intantu3 03 feruari inter focios vt fi
fieret pactum erpfiiim ínter eos ptinens inequalitaté nó vale
ret qz effet p naturam focietatis vt oicit glo.in.I. fi nó fuerint
,ff.pio fo.? Ìfso.in fumma.C.pio fo.? in.d.§.in foderate ? i l lam glo.audiui gp fequif 00.lRapb.l5 nó viderim. S i boc nó
pót fieri erpzelTe multominus ot actum tacite vt vnus percipiat maioiem parté cp alter.Si enim frater qui bs filios intel
It'geref filios fuos alimentare oe bonis ? poitóe alterius fra
tris pciperet plus parte fua ? qó non puenit per pzedicta.23d
idem fa.l.uemo.l.iure focietatis.l.omne es alienum.lT.pzo fo.
in quibus ps gp nemo er foegs plus parte fua alienare pót fs
alienando ptrté fratris pzo uictu ? alimétis familie fue plus
parte fua alienaret qó fieri non pót per pdicta iura, ß t pzedi
cta marime pzocedunt qñ ille qui babebat familia adminiltra
bat cú ei non liceat er bonis fratris alimentare familiam fua
facit ad bocil.creditoz.^.lucius.ff.man.vbi babens generalem
? generaliífimáadminiftrationem non pót Dilapidare feu 00
nare fa.ff.oe oo.l.arifto. ? in.c.g. oe 00. Jftem qz Dilapidare
feu oonare vel alienare bona focg ? puerterein^pziam vtilitates efTet quedá culpad.ve? in piin.ff.pzo fo.?.l.nemo er fo
cgs.$.illud queritur.lT.pzo fo.fed in focio 05 abelTe culpa.ff.^j
fo.l. venit.?.l.focium.^ndedmo ad idem facit qi ex ea que co
berent pfone ad aliumnon tranfeunt.c.fi.oe offi.oele.eo,ti.c.
5 0 cui li.vi.oe pfump.c.mandata. fs pzeltare aliméta filijs co
beret pfone pzis.l. fi qs a liberisi, fi vel parens.ff. oe libe,
ag.ergo non tranfeunt ad patruum.^tem id ad qó tenetur pa
ter er oebi'to nature alius facere non tenetur ét focius nifi er
pzeflefitpuentum.ff.pzo fo.l.fi focius pzofilia,fed pater tene
tur er oebi'to naturale alimétare filios fuos vr.d.l.fi quis a Uberis.merito ad alium nó tranfit boc onus I3fitinter eos focietas vt.d.l.fi focius filia.rg.banc pzobo fntam auctoiitate
oo.Sng.? oo.'Tjbau.oe caltan.l.fi.C.oe colla, oicentiú gp opi
nio pria pzocedit qñ fructus pfumpri funt pauci ? fr non erat
inultum oiues vel nepos ? ita intelligunt ¿llam.l. ex ouobus
.^fi.ff.oe neg.gef.p ¿llud verbum intuitu pietatj in ter.pofitú
qm magni fumptus erogati fi alimcntis oiuitú ? non egentíum nó oicunf «rogati in piácámfeu pietatis intuitu vt no.
in.l.cú bi,§.f5fiin annos.ff.oe tranfac.? in.l.illud.C. oe facro
fanc.eccle.? banc étopinionem pfulendofecuti fuerunt qdam
ercellentiffimi ooc.ooXucas oe Callio.? o o . ^ e . T^bilip
pus oe eoznio patres bonozandi ? ego idé pfului vna cú eis.
rig.qz fi intelligeret"pcta focietasinducens vt alimenta piedi
ta fi filijs alterius pzis feu patrui nó poffent repetí attento gp
oicti filg nó ponebant aliqd in focietate nó opas equalcntes
nec aduéticia lucra que quo ad vfumfructu; rueruntur pzi net
fructus bono? aduentitio? qi ftmiiiter funt patrie vt.l.i.C. oe
bo.ma.l.cú oj.-z.Ucú non folú.C.oe bo.quc libe.oícta focietas
magísptineret oonatíonésg5 focíetatem qò fieri non pót.!. v.
.§.fi,ff.pzo fo.l.in cáe.la.ij.f.i.ff.oe mino.riig. in bac ptejpfu
luie ercellentiffimus ooc, pz i DO. meus marianus oe fenis 1
incipit pfilíu3,pfequédo oidiné pzedicta? qónu3 affumo puma
qónem. CConcludit è pót cp vieta alimenta qtenus plus el!
ípenfum pzo familia fratris'vel patrui poflint repetí p alium
fratré nullam feu minozéfamiliam babentej falúa tñ verioii
ínia cuíufcúqj melius fentíétís.féoc tñ fallit ín qbufdá cafib9
in qbus Dicte erpenfe alimento? non pñt repetí, ^ z í m o qñ
fuiffet modica, Sedo qñ pftat gp aio Donandí facta eft vel et
qualítate pfona? poffit pzefumi verififr gra oonandi non re
petendi feriffe ar.eiusqo br tn.I.fi paterno.C. De neg.geft. p
36al,,7.ff.oe'neg.gef.l,néfenius.-z.s.ét p5,2!ertio qn ille q re
cipiebat alimenta pftabat aliqua feruitia feu opas equalentia
feu equíualétes alimentis pzeftitis.^narto qñ intuitu pietatj
cent pflita alíméta.^uínto qñ pzno affectu vt.s. latius oictú
fuit in pzima pte buíus qónis.'ifíon obftát q pzío loco fuerút
adducta in priam partem. í£t pzimo nó ob. gp focietas pbitnr
tacite p acras focíales qz itellígí 03 ve? qñ actus fociales funt
recipzoci vt piene Dietu fuit in.ig.pte pzincipali qò nó erat in
cafu nro qzfilgfratris vel patrui nibíl ponebant ín focietate
vt.s,T8ec ob.fi oiceref g> ponebat pz eo? 1 p patrem vr peta
cum filfis qz boc non eft ve? nam petus focieratj non trabit"
oe pfona ad pfonam nifi p actus fociales ¿nut'cé factos.ff. pzo
fo.l.nemo píuncta.l.plane.THon ob,§, DUO fratres vbi allega
tur ter.vmcus in iure gp ínter eos q viuunt ad vnú panem 1
vnum vínúin eadé menfa qtenus eft ípenfum in vnú magís
cp in alte? in alimentis róe maiozis famílie vel maio? one?
ñon repeti pót qzintelligif inter eos peta focietas vite nam fi
recte ¿nfpicímu6 illú ter.pa? aut níbil ad boc facit oicit enim
ibi ter.fozmaliter.Si DUO fratres in cói cafa pcft mozte? pzis
remáferunt 1 vnus eo? pbeudum acqfiuerit pleriqj oicútad
alíú nó ptínere neqs viuente eo qui acqfiuír neqj poli moitej
eius fructus tñ erunt cóes oonec fimul babitauerunt.jgr quo
ter.apparetq? nullafitmétio oe frucrib9 pfumptj neqj ín cói
me'fa neeg aliter f¿ tm gp funt cóes ooncc fimul babuauerunt
1 fie tpalíter non s oicédum gp ille ter.Ioquaf in fructibus cófumptís in cói menfa tú ét qz ex ter.illo boc non apparet i'fií
effet oiuinare tum ét qz ter.oicit gp fructus fint cóes fi erat có
fumpti in cói méfa non poterát amplius Dici cóes qz non erát
in re? natura.^zeterea aut volumus gp ¿lie ter.i,d.§»fi DUO
fratres.loquaf oe iure cói aut volumus Dicere q> loquaf De
iure fpeciali pbeudo? ,put 1 multa funt fpecialiá in pbeudís»
Tbzimo cafu fi volum9 intelligere gpfintcóes oe iure cóiwut
volumus intelligere gp fructus pbeudifintcóes róne cóíe ba
bitationís vel qz bñt alia bona cóia 1 boc non eft ve?.l. cum
©uobus.f.fi fres.ff.pio fo.nó enim cóio inducir focíetaté f3 re
cipzoca eollatío vt ibi -z.l.nam cú tractatu babtto i.l, vtfitpzo
fo.actio.ff.pzo fo.-z piene oictú furt.s.ín tertia pte pzincipali q
actus reciptocus cóís collatióis bincínde ibi non apparet í. d.
,§,FI DUO fratres.Slut volumus intelligere gpfintcóes ratione focietatj oium bono? vel alia focietate 1 tunc nó róne cóis
méfe f5 róne focietatis caufate erpffe vel tacite er actu recipio
co oe quo nó apparet in.d.§.fi DUO fres imo 1 tunc ea .ppiietas eét cóis.l.fi qs focíetaté,•z.l.coirí.ff.pio fo.aut volumus DÌ
cere gp eént cóes róne focietatis pete in fructib9inter eos 1 túc
boc intellígeref er actu recípioco cóis collatióis bincínde oe
quo nó apparet ibi non aút róe cóis menfe qt bec fpé6 focietatis non reperíf iure cauta nec ibi nec alibi 1 repugnaret na
ture focietatj vt.8.p3taut volumus gp fructus fint cóes qz illud
pbeudúfitemptum cói noie 1 tunc ét .pptietas effet cóie.l.cuj
ouob9.in piin.ff.pio fo.f.pcedente focietate vt.d.l.cú ouobus
vel ilio ratú babéte.l.ft ego.ff.oe neg.geft. qò vr repugnare
Ali ter.q vult gp fructusfintcóes.^ieterea túc eét cóio róne
focietatj pete ad emendú eòi noie non aút róne cóis méfezaut
volum9 oicere gp fructus illius pbeudifintcóe6 iure eòi quia
emptú oe pecunia cói 1 boc nó eft ve?.l.fi patru9.C.cóia vtri
ufq3 iudi.l.fi oefunct9,arbi.tut,l,i magis.ff.oe folu. 1 fic oe iu
re cói illi fruct9 in ilio te;ctñ potuerút eé cóes.iReftat g $ fint
cóes pe iure fpeciali 1 fic gpfitfpále ¿n pbeudo ilio vt fructus
fint cóes nó róne cóis babitatíonis fole f3 róne cóis bitatióis
fi pbeudi íúctísfimulficut1 multa alia in pbeudís funt fpália
«z ió fHng.in.d.Lfi.C.oe colla.oírte cp ille ter.in.§,fi DUO. pa?
facit fozte voluir oicere pp rónes ptedictas vel gpfitfpále in
pbeudo qò potíus regulaí Pm pfuetudiné cp £m ius ciuile ro
mano? vt in.c.í.oe pbeucogni.-z ita intelligit illú ter, ibi
oe beluúvt ibi referí 38al.£té nó obftat ille ter.qz fm Jja.ö
belui.ibí 1 glo.pbeudú fuit acqfitum oe cói pecunia, 'iHimú-ú
igíf fi fructus pfumpti eóicanf ñ oe iure cói vt.s.fs fpálí pbeu
do?,5tem fpále eft in pbeudo vt fi fuerit quefitú oe cói pecu
nía 1 emptú noie alteriu3 tm feiente oño pbeudú illud cóicaf
ter.é in.c.í.oe nouo bñftcio.r.coll. |ítem qtpfuetudinespbeu
do? fuerút introducte Pm vfum ab antiqs fapíentibus inltitu
tum I3 qdam beftie oicant vfum pbeudo? in fe fapientias nó
babuílfe fm 36al,in.c.í.ín glo.-z qz oicimus in vltimis vbis
fuís q pbeudú oare poffit. ¿Íccírco multa alia funt nngularia
n fpália in pbeudis.Tñá vltra íá oicta fi qs pbeudú pzo le 1
bédibus fuís recepir 1 ftípulaf intelligif recipere pio beredi
bus fanguinis er fe oefcendétibus.vt in.c.i,oe gradibas fuccelfióís in vfi.pbeu.t ín.c.í.oe ouob9 fratrib9a capita, inuefti
tis.-z ín,c.i.$.fi diétaluo.oe alíenatione pbeu.fm 36al, in.c.i.
oe fuccef.pbeu.S5 ín.d.§.fi DUO fres fpáliter eft pzouifum ín
pbeudo Pm pfuetudiné pbeudi q> fructus pfumpti fint cóes.
non oebemus trabere ad ius cóe.l.íusfingulare.ff.oele
gi.Ubzeterea jßal.oicit gp fructus pfumpti funt cóes ertates
aut funt.ppig oñi 1 ille ter.fimpl'r oícít cp fructu6 funt cóes g
tam oe ertátibus cp oe pfumptíbus ar.l.oe pzccio.ff. publieia
na.lñec éc ob,g? oícít j83al,ín.d.c.i,§.fi ouo. vbi oicit gp q vi
«unt ad vnú panem 1 vnú vinú inuícem videnf cótcare fruct9
1 redditus ,ppu'os qt rñdet" multiplicíter. ^ t í m o qt ille ter.
in.§.fi ouo loquíf róne oubítationis pbeudi acqfiti cuius eét.
cafu aút pdicto non erat oubíú cuius elfent bona.Sectido
pót rùderi gp illud pzecedit refpectu fructuú cóícato? fratri nó
aút filijs fratris qò ét intelligit 3öal.quo ad necelfítaté vici9
fratris vnde fecus eftfinecelTitasnon íminebat victui frarris
vt in terminie noftrís, Zerti'o rùderi poteft gp illud ptocedit
in parna erpenfa non in magna -zpto impenfacibi? potua
parua non oef repetitio fecus pio alia impenfa p no.p 3ßal.
in.l.fi paterno.C. oe neg. geli, Ruarte pót rñderi gp ille ter,
róne emptíonís facte oe pbeudo p vnum er fratribus oe bo
nís cóibus vt quauís vnus frater emerit pbeudum nomine^?
piío 1 fic fit^pzium vt oicit ¿Ue ter.tñ er quo fimul babitabát
in cotone fructus íntelligunf cóícarí pp cóem ímpenfa5 quod
non elTet qñ oíuíftfl'ent qi iam vnufquifq5 fecutus eft partem
fuami frater recepifiet pio parte fua qò er cóibus bonis p
pbeudo impenfum eft fm qò fentit,d.§.fi ouo infi.-zq? oictú
Dßal.oebeat intelligí vt loquatur in altero er modis ptedic^
P5 per ptedícta 1 ét qt alias eflet fibipríus in.d.pfilío. 1 in.d.
bl.fi pzno cum bis que oiritin.d.§.fi D U O . I in.d.l.fi, qò non é
oicédum ar,c.cú erpediat.oe elec.ín.vi.-z.l.pcipímus.C.oe ap
pel.i pío certo eft mirandú qúo alíqni ¿ta generaliter 1 indi
ftíncte per.04.fi D U 0 f r a t r e ß * p »d qò Jßal.oicit ibi, 1 in.d.
.l.fi.nó babita alíq pfideratione vtrum erpéfe fuerint magne
vel parue 1 vtrum ille pzo quo erpendebanf efiet oiue6 vel
pauper oicant erpenfe pzedícte non pñt repeti qò minime ita
indiftincte eft oicédum fed cum limitationibus pdictie marime ne in graue oánum alterine q tractat oe oáno.^lli aút in
quos eft facta impéfa tractant oe lucrofiatertéfio quod nó eft
ot'cendúcú nemo in Dubio pfumarur velie oonare.Uú indebito.lf.oe ,pba.c.fup boc oe renunc, 1 omnis minima caula q
fubefle polfit earn ercludic ét in cafibus in quibus regulariter
piefumebaf Donatio vt oícít 3ßald.in.d.l.fi.C.oe DO. piomi.
multomagis in cafu noftro non pzefumitur Donatio oictozuttj
alimento? cum regulariter qui non eft necefliratus ad ahmen
tandum nó ptefumítur animo oonádí oare aliméta fj porrne
tanq5 negocio? geftot animo repetédi vt.é.clare fuit oemon
ftratú.'lñon ob.d.l.er ouobus.^.fi.ff.oe neg.geft. qt loquitur
in alimentis pteftitis intuitu pieta^ vt p5 er ter.puta.qt alimé
tatus erat paup 1 non bébat vñ poffet fe alimétare non ita in
cafu noftro vt.a,
quibus vr poffe cócludt gp aut frater fett
patruus non babebat bona cóia cuj alio fra tre ve! nepote tn
fotte moztuo píe recepii eú ¿n oomo i alimétauit ipfum q tn
erat fufficiés ad fe alimétandum er bonis futs.ppzgo i b cafu
in oubio nó pfumaf 0ftitiffe aliméta aio oonádi fs repetendi
cum nó fit oe pfonts que neceflìtenf ad alimétandú qó tñ fai
lit ín cafib'.s.in ptimo mébio pñtis qónis pofitis.^dej 1 muí
to foitius qñ nó folú alimentaffet fs ét adminiftraffet negocia
alimétati q: negocio? gefto: nó fjfumif oonare fj aio repeté
di erpédere aut bona cóia babebat 1 tune aut vnus folus admiftrabat aut ambo.Si vnus folus admíftrabat 1 idé fine ali
métet oe pte fua vtrúq5 vel plus oe pte fua q5 fratris vel ne
potj nó in modica quíntate. S i u e 1 multomagis plus oe pte
alteri9 fris vel nepotj cú tenef reddere rónem admiftrarióis
.Ufi remunerádi.-z.Uft ¿)curatozé.f i.ff.mádati.l.t'^.l^teseo?
,§.fi oecurióe.ff.qó cu.vni.no.l.i.?fi.1 p totú oetu.i ra.oillr,
?.C.?.ff.oe neg.gell.p totú 1 in.Uú feruus.ff.oc pdi.-z oemó,
a ét teneaf reliqua rellícuere.l.nó folú nollrú oebitoié.§,is 3
reddere.ff.oe libe.leg.-z.d.Ucú feruua.t.l.q fub pdt'tione.ff.oe
pdt.1 oemó.t.l.itj.ff.oe tell.manu.facitét qó no. glo. in.l.i.C,
oe eden.-z qó babef oe vtro.luce.c.rvi. % tradit'in.c. qualiter
1 qñ la.fi.oe accu.THó eníj puenit vt alienú largiaf fi fe 1 fa
milia fua cú rei fue nó aliene qs é moderato: 1 arbúer.l. i re
mádata.C.man.i ét qificutipfe poíTet repetef que erpédidít
oe fuo pío eo cuius negocia gerebat multofotti9ep fi aliqd,p
fua vtilitaté oe alieno nefitin fua ptáte fibi met facere oona
tione5 oe alieno ar.c.fí.oe infli.?.l.creditoi.§.luciue.ff. man.L
pfes.C.oe tranfac.Si vero amboadmiftrabát 1 ambo incói
ponebát,puentus feu redditus fuo p:o cói victu 1 túc aut nuU
Ius eo? bébat familiá 1 ambo erút maioies 1 túc p actus red
piocos vf peta ínter eos fodetas quedá vite in q I3 vnus po
nal plus oe fructib9q> alter qi fotte plus pcipiebat cp alter tú
róe piunctióis fanguinís 1 róe collatióis reciptoce 1 nó reuife nec reddite rónis qtenus eli plus ipenfu3 p vnú quá p aliú
fotte nó polTit repeti 1 qt verifil'r nó pót magná eccedere qua
citaré 1 loquaf 36al.9.nifi foite aliq piecture in prius appare
rem puta q: feribebat in libio 1 memoriali 1 retinebat cóputú oe bis q ipfe erpédebat q: aíus .pbatur p piecturas 1 ifte
piecture pñt fumi ét er fcriptura pziuata vt oicit 36al.in.l.n¿
fenius.ff.oe neg.gell.aut vnns bébat familiá alter fo nó vel
vnus bébat maiozé familiá quá alter 1 túcqtenus plus eft im
péíuj p vnu5 q5 p alte? in oubio poíTit repeti nifi in cafib9 oe
qbus.sJBene ve? eli q>fifotte ille q bébat familiá magná
ootes fuas rerinebat in cói oe bis pfiderato bri 05 ar.l.,p one
rib 9 .C.oe iure oo.arbitrio boni viri 1 étfifamilia pftabat ali
quas opas p cói vtilitaté 1 fimifr fi ille q bébat familiá pone
bai opas fuas p:o cói vtilitaté nó cp poflít petere falar¿U5 er
quo nó fuit puentú ná incerti falartj nulla eft petitio.l.falariú
.C.má.nifi fuiffet cófuetti» locare opas fuas pio certo falaria
alíjs vel ille cuius negocia admíftrauít fuit folitus conducere
olios fi certo falario q: tune illud poffet peti vt pfulédo oirit,
«ed.oefenis.in pfilio.ccri.p.l.fi nó fozté.§.libertus.ff.oepdi,
inde.fa.qó oidt 36a[.in.l.i.C.má.<z qó no.Ci.in.Uercepto.C.
I0.1 J6al.in.l.?ctus.C.oe fi.inftru. oe mercede oomus -z^o.
in addi.Spe.i ti.oe loca.§.núc rellat ver. vidi fepe oubítari.
oe quo ét vide in.ví.pte pzin.in.rrvi.q.fs bene poffet petere
intereffe er.d.admíniftratíóe ¿bando cp er.d.admíniftratione
fuit ín oáno qi fectffet.d.tpe fi non admíftraffet negocia fua q
facere oicta cá nó potuit er quo fuit in oáno fa.qó béfur.l.ú,
1,0},1 ín.l.aliméta.C.oe neg.geft. Benit ét lucrú ceffant fi ne
gocio? gefto:.pbaret gp fuiffet lucratus tmfiopas fuas locaffet alteri p id qó bétur in.l.at qui na.fnon tiíi.ff¿oe neg.gef,
fa.l.in fúma.S.in fruméto.v.-z fi arbitratio.ff. oe có.índe. fad,
cú ouob9.§.fi in coeunda.ibi piecíú opere artis eft velamétú
,ff.pio fo.l.feio amico.ff.oean.le.c.cú in offícys oe pfcrip.ibt
oú oicitter.nemo tenef fuís fúptibus militaren qó no.36al.
in.l.i.C.má.i fq nalis.fat cú oo.oe pferi. v.-z boc oictare vr
eqtas 1 ró naturalis nili piecture prúim fuadeát puta fi alius
fuiffet gefturus gratis.l.i.C.oe neg.geft.vel fojte attéta qlita
te gerétis 1 negocio cói gp gerebat pp cóem beditatem quam
poffídebátar.eius qó oicit 2Sal.in.Ufi píno.C.oe neg.geft. 1
cú regula certa nec Doctrina oari poffit oe bis arbitrio bói v i
ri puto píiderationem babenda5 vt feruef equalitas ínter fra
tres b5 enim focietas fummá rónem cú inftar fraternità^ ob
tineat.Lve? in p:in.ff.p:o fo.t iter eos fp boni viri arbitráis
vfaf.l.fi focietaté mecú.-z.l.q» ft nerua.ff.pio fo.7 in iftis erpé
fis 1 fumptib9 iter fres non 03 fieri fcrupulofa inqfuio fs bo
níviri arbítriú 05 verfari vt oicit 1Jo.pon.in pfilio.clri.'Z ides
fentit oñs T^iu.oe caft.in.Ufi.C.oe colla.vbioicit cp illa negocia tnter fratres non funt acerbe tractanda.
¿"iriiij.quero p: mifit filiú adftudius1 tá in Iludió cp in po
ctoiatu fecit magna erpéfas oeinde pz mo:tuus é nunqd ille
filius fuccedés pzi vna cú fríbus teneaf bos fumpeus cóputa
re fibi in poirióe fua.lRñdeo vba Ci.in.Uer parte.§.filíus fa,
ber.fic oñt.Si p: filiú militare fecit 1 vroiem illi affociauerit
1 nuptias celeb:auerit talis fili9 nó tenef fri fuo talia facienti
ad fúptus pferre er quo apparet gp ille pío quo facti funt fúptus lúcrateos pcipue q: nó ertát.^té in eo.f .oicit Ja.ó bel.
bec iba ar.buius.f .fuit Determinata bec.q. jgiuidá bébat ou
os filios legiftas fi vno q fubtiliusftudetfoluit cétú libias
,p ooctoiatu poftea oecedit filijs fuis bedibos inftütutj q> alter
filius nó pót oetrabere alia cétú oe cói béditate occafione re
cipiédi puentum ar.e.l.fi filie.§.neratius.£t ideo pclufto é cp
illas erpéfas filius nó cóputat in ptem fuá fs lucraf eas fa.qó
no.p glo.-z alios.ff.oe mu.? bono.Uq 02igine34.fi is.-z ifte er
penfe nó funt in re? na 1 ió oiri iputari non pñt in fua po:tione legitia ita pfuluit Üßal.qui ét in eodé pfilio .pfequif fie.
^uátu5 ad fcóm punctú oico cp nó 05 cóicare fríbus id qó lu
erat"er medicina marime poft moité pzis nifi priffent ionices
focietatéqó nó .pponifin cafu nro.ff.pzo fo.l.cú ouobus.§.fi
fratres.C.ó oecnri.Ul5 idiuifa.li.r. Circa tertiú oubiú ic.Cir
caqrtum cp illi fratres q remanferunt oomi meliozauerunt
poffeffiones oicédus écpíi fecerunt erpenfas ad ppetuam re»
vtilitaté vt qz plátauerút vineam vel fecerút oomos vel « 5
erát res fteriles fecerút magná ipenfas 1 fecerunt fructíferas
tales ipéfas poffet repetere.ff.oe neg.geft.l.er DUO. S Í át pn
cipalíter fecerút erpéfas cá fructuú bñ arádo 1 colédo I5 poffelliones incidéter fiát meliozes oíco cp ét túcrepetít erpéfas
qtenus medicus é locupletatus poft moztem pzis qz vídentur
geffíffe cóe negocíum? ió pzo pte illis medid bñt repetitioné
vel fructuú retétioné vfqs ad peurrenté qnátitaté.ff.có.oiuí.U
in boc iudicío.fsfipater reftauraffet alios filios eos faciendo
coequales oicte erpéfe facte ad fructuum pceptiones non pñt
repeti ita pfuluitüßal.in pfilio cp incipit.^n rpi noie amen,
ßäueritur pater mifit filium ad ftudium.
CJSrv.quero pcedentibus qbufdas 'i-bis prinétibus ad focie
tatem pbendá fecutú é poftea cp quedá mercantie cóiter funt
empte 1 cp vterq3 oblig3uit fe qrif vtrúfitpcta focietas. iRn
deo fic.f.re? empia? focietas tñ que pbif facto non ertéditur
vltra ipfum fem f5fifodetas pberetur precedéte pactione ta
lis 1 táta eét focietas qle 1 quatum eét ipfum pactum feu con
uentio tá in reb9 cp in tpe qz actus qui Determinant Pm volú
tate erpteffam iudicanffimpacta fs actus qui oeterminátur a
volútate tacita colligunt" er ipfis rebus 1 factis.ff.oe legi.l.oe
qbus.infi.ff.pzofo.Uoe illo.fsfi focij inuicem oifeedanez vni
remanét merees apud aliú nó.^lle apó qué remanét merces
03 feruari ab alio indent's ab obligationibuspctisficutpiinci
palis os femare indénemfideiuffozemfuum qz DUO focij v i denf inuicemfideiubere1 ille reputai principalis apud ques
remanetfinalecómodum1 aliuseiusfideiuffo:vt in aút.oe fi
deiuf.in pzin. -z.ff.ad vell.l.vir vrozi.§.fi.Sed queraf au ifte
focius apud quem non remanét res oebeat babere mercedes
opera?fiuefalariú aliquod oicédum eft cp non qz nó animo
mercénarij fs focij pofuit operam.ff.pio fo.l.cum ouobus.§.fi
in coeunda.Si aút aliqsftareteú aliquo mercatoze pzo famu
lo eius nunqd poffit petere fibi pftitui falarium. ^ffta non eft
materia noftra qz bic loquif in focijs nam ea róne qua vnus
focio? peteret ab altero falarium eadé róne alter ab altero a
fic nibil remaneret plus apud vnú $ apud alte? fed qñ ftetit
pio fámulo 05 infpid piio qd actum eft inter ptes 1 fi nó apparet 03 ifpici pfuetudo loci 1 fi pfuetudo loci nó apparet 03
tnfpici qualitas perfona? cuius iduftrie cuius pitiefitille qui
operam pftat 1 marime ét oebet pfiderariftfu bó paup qui
non b$ vnde vinài nifi oe fuo laboze nam non eli verifimile
cp voluerit operari gratis ad boc oe variUi ertraot.7 cog.l.i.
in pzin.Pm 35al.in confiltjs fuis.
CCirvi.quero qdam preruntfocietatcm ad emédum fructus
aque lacus puftni pio vno anno ?pfuetudo eli q? funt octo of
ficiales q erercentpfonam l'uà in oicta focietate captióis ? ve
dírionis pifciú ac cure qbus pfuetú eli oari certíí falarium cui
libet esercenti. Jguenit cp peta ocá focietate inter focios oe fa
lario nó eli puentù.^ìuerif mó an esercenti pfonam fua3 in
Dicto officio oebeaf falariú.Ést l?piima facie vide3f oicendu
gmon p ter.in.l.cú ouobus.§.fi qs er focgs.ff.pio fo.ibi olita
*at eos fumpms focietati iputabit qui in ea re ipenfi funt qui
ter.loquédo oe oicrtoné raranuam oútarat vr ercludere oés
alios fumptus.Sttñ in cafu noftro prium eli ve? 13 enim nó
fitpuentum oe certo falario eis oando róe oicto? officio? tff
cú pfuetudo fifupponaf vt.s.intelligif in puentióe oeducta qz
qò pfuemm eli fieri pzo erpffo babef.l.ft tibi polliéda.ff.oe p
fcrip.v.l.fi vno.ff.loca.l.fi cú bcrmes.C.e.ti. acfieffet puentu3
oe falario oictis officialib'oldo ad boc fa.g> nemo fuis fum
ptib9 militare tenef oe ^fcrí.c.cú in officijs.? qz opa ptecium
recipit.l.ctì ouob9.§.fi in coeunda.ff.pzo fo.ibi opere pzecium
eli fa.l.ft vnus er focgs.?.l.fociú q in eo.§.focius.ff.pzo fo.ibi
qcqd pofitum eli in focietate p vnum er focgs oe cói coipoze
focietatis oeducif.ad boc ét fa.l.fi cum au?.ff.oe folu.!. cu? oe
indebito.ff.oe .pba.vbi nemo pfumif iactare fuum fa. et qz il
le q plus ponit in focietatefiueopefiuepecunie plus oeduce
re os.ff.p fo,l.fi focíetaté mecú.ibi vt nó ttaq? er eqs partib9
focg fimus veluti fi alter plus ope induftrie pecunie i focíetaté collaturus fit.?.l.fi nó fuerint.ibi fi mó aliqd plus ptulit focietati vel pecunie vel ope vel cuiufcúq3 altérius reí cá.
c
I r c a feptimam partem p a n
cipalé qualem oíligentíá focius in re cói babere te
nefXoncludendú eli q> focius in re cói illam 03 Aliare oili»
gentíá quam in fuis .ppzgs tpe pete focietatis pftabat.ff¿> fo.
cú ouobns.^.venit.? ibi p glo.? ¿n.d.l.focíus focio.Jfnfii.e.f.
pe.qò intellige qñ pfueuit effe oiligens in fuis.ff.fo.ma.l.fi có
lianw.$.fi maritus.? ibi p Ci.?3Bal.? focaie tenet oe fraude
.ff.pzo foXrei cóis.oe oolo latiozi 7 lata culpa vr,d.§. venir.?
ét oe leui vt ibi p glo.?.d.l.focius fodo.?.d.§.pe.non aút tenef oe leuiffima culpa qzfifocius fuit in leuiffima culpa eco»
tra fuit in leniffima culpa aline focius fecum pa? oiligenté fo
ciú affociando ? fic leuiffima cú leuiffima culpa cópenfaf inlii.
pzo fo.f .fi.i.d.l.focius fo.Pm 36al.in.l.q foztuitis.C. oe pig,
act.qò intellige nifi bic focius pfueuerit in luis effe oilígentíf
fimus qztúc fi nó fuit oiligentiffimus in reb9 cóibus tencf oe
leuiffima qz non eli túc leuiffima imo latioz culpa vt in fili 0»
cit 36al.in.d.l.fi pliante.§.fi maritus.nec ét tenef focius oe ca
íu foztuito.l.cú ouobus.§.oamna.?.§.quidá fagarias. que aút
oziafitinter fraudé 7 oolum latiozé culpam latam ? leuiffima
1 cafum foztuitum 7 quo vna ab alia oifeernatur pleniffime
ponit 36al.in.d.l.que foituitis.vbiomnino vide 7 per .16ar,
in.l.q? nerua.ff.oepo.
CTÜbiimo quero qd in berede focg: aut Ioquimur in geliie
p oefuncru31 tune bes ad illá culpas pftat quá pzeftaret is in
cnítis locú fucceffit.l.actione.ff.pzo fo.? eius culpa tenef qua te
nebaf is in cnius locú fucceffit vt ibi fa.l.actione.f. mozte.ff.
pzo fo.ibi.Jitem oolus ? culpa in eo qò er ante gefto oepen
det.? boc in béde eius q volnntarie gerebat qui tenef eo mó
quo tenebaf oe fructus fecus in bede eius q gerit er neceffitate vt in béde tutozís q folum tenef oe oolo ? lata culpa nó
leui I3 oefunctus ét oe leui teneref vt oicit glo. in.l. curatozio
»C.oe neg.gef.3ut in geliis p bede? ? tunc aut loqmur in be
de geréte volútarie vt qz gerit oe nouo ? túc oe oolo lata cui
pa ? leui tenefficutquilibet geffoz.Sitfoin eo q tenef gere
re oe neceffitate vt qñ negociú fuit ineboatum p oefunctus ?
1 tuni aut ipfe non pficit ? in boc ét oe leui culpa tenef vt no.
p glo.in.l.cum oñdimus oefideiuf.tuto.autpficit f3 in eo cuipabiliteraliqd cómifit ? tunc non tenef qz bes focg q erplicat
ineboata p oefunctum folú oe oolo tenef.l.beree focij.ff.pzo
fo.fa.qò no.in.Uuratoiie.C.oe neg.geft.Pm oñm i&ionyfiuj
oe perufioa'n.d.1. beres focg. beres enim focg cum ineboata
P oefunctum erpedit tenef pzeftare bonasfidé.l.nemo.ff.pzo
fo.idem vt oolu3 malus abfit.l.li cum fundum.in pzin.ff.oe p
ben.emp.vbi ter.ponit oziam inter bonáfidé? oiligentias vr
p5 ibi non folú bonamfidéf5 ét oiligentiam pzeftare oebere
idem vt nó folum a te oolus malus abfit fs ét culpa.
CCSecundo quero focius in focietate negligenter fe geffit in
qbufdam adeo cp queda in focietare er negligétia eius perierunt ? in qbufdá induftria fua focietas aucta eli an cópendt'u?
cú negligétia cópenfef.lRúdeo nó vt marcellus li.vi.ffo?.fcri
% bit.l.nó ob e33.7.1.7 ió.ff.^ fo.^nduftria em'5 7 oiligétia bita
p vnum er focgs nó cópenfaf cum oáno culpabílíter ptingen
te qz oe na focietatj eft q> oiligentia adbibeaf ? culpa puniaf
vt.d.§.venir.?.d.l.focius focio.fecus fi oánus cafu emcrgat.l.
fi negocia.ff.oe neg.gefi.f m 36al.ibi 7 idé in inftitutoze appofito ab vno er focijs.l.Jídéqj.in piin.ff.,p fo.qz qò negligé
tía pergffet non cópenfaf cú còmodo qò p inliitutozem focie
tati acceffit.l.oe illo.§.¿ídem queritnr.ff.pzo fo.
c
3¡rca octauam partem p n i v
cipalé oe oáno qò ptigit in focietate vel vni er focgs an oebeat cóirer iputari aut ante focieratem pctam ptingit
oánum ant poli.Si añ periculum eli eius cuius erar res òpe
rgt eréplum cú tu beres tres equos 7 ego vnú focietate coiui
mus vt accepto equo meo qdrigam venderes 7 er (3 ciò mibi
quartá redderes fi igif equus 3nte vendittoné moztuus é mibi pergt qz ante pctam focieratem períjt ná non fuit focietas
peta quadrtge bñde f3 vendende.l. fi id qò in focierare.in pn.
vbi cafus.ff.pzo fo.Si vo polipetas focietare? res pergt 7 rúe
aut añ collationé aut poli.Si añ collationé ei pergt cuius rcs
eft eréplum primus focieratem ad mercé emendá oú ego oe
liinaba pecuniam meá ponendá collationi pergt fozfitan i iti
nere añ collationem.vt.d.l.fi id q ò . ^ t e m celfus tractat. £ r
quo no.qj nó fufficit oeftinario vt tráfear periculú in aliú. S i
vo perijt poli collationem tue pergt focietati vt.d.^.Jfie? celf u s . ^ z o cuius tñ oeclaratione eftaduerrédum circa oána q
obueniunt pcta focietate: aut obueniunt pcta alia focietate g>
oium bono? ant pcta focietate oium bono?. CTTJbzimo cafn
aur oána veniútfineculpa focg aur 013 culpa. S i fine culpa q
dam refpiciunt 7 pcernunt id qò in focietate ponif puertédu?
ad negociationem pp quam focietas pera eft 1 tane perijt vtri
q3 focio? vt.d.§.^dé celfus vbi cafus. tQuedam refpiciút em
pra er pecunia ad negociationé Deputata 7 idem qz periculu?
eft cóe.l.f? nec es alicnum.?.l.fed 7 fi adgeiaf .ff.pzo fo. ^ u e
dam refpiciút vtilitatem 7 oánum .puenientia er negociatióe
pS eréplum cum empta er pecunia Deputata ad focíetaté ven
dunf aut maíozi pcio aut mínozi ^ empta fint 1 boc vterep fo
cío? percipiat equalirer.l.coiri.ff.pzo fo. vbi cafus. ^uedam
refpiciunt qda ertrinfeca obueniétia cá feu occafione illius fo
cietatis:? túc aut focíetas eft cá remota itmedfata oamni aut
mediata pzimo cafu qñ focíetas eft cá mediata oamni oamnum eft eius cui obuenit eréplum fi oum fozem pp focietate?
abñs quidam meus pfanguineus inftr'tuitquédam ertraneum
berede? ? nó me 7 oictum ertraneum nó inftimiffet fi fuiffet
pns.-aur legatú pp meám abñtiaj oefijt mibi oerclinqre vel
meum patrimoniú negligentiusadminiftraui vel ipfi quada?
fub mó oonata fuerát quá oonationé oonás reuocauíter eo
qz oonararíus pp oictá abfentiam Donanti pzomiffa nó ferua
uir.l.i.C.ò oo.que fubmó.l.fi.C.oe reuo.oo.c.ve? oe pdi.ap,
nam focietas non fuit imediata cá oáni fs mediata qz focietas
fuit cá quare fociu3 fuit abñs 7 abñtia fuit cá imediata oáni
7fienó futt cá imediata oáni focietas fs abñtia ió oánum eft
meú.l.focium q in eo.§. focius cum refiftere.ff.pzo fo ?'idé in
lucro qò m i b i ptingit occafione focietatj tñ focietas nó fuit ci
pzorima 7 imediata f3 remora 1 mediata eremplus acceffi ad
quédas oñm ? cú petaremus oe faetis focietatis cú oicto oño.
^ntantum placui ei q> oonauit mibi quoddam foztilitium 1133
boc ipfe fecít mea ptemplatione tifi 7 non ptemplationefocie
taris I5fifocietas nó fuiffet ego nó acceffiffes ad oictum oñm
1 fic non babuiffesfottilítiú nam fimiliter lucrú non elicóican
dúficutinec oanom vt,d.§.focms fi refifterem, S e d fi pcem-
piattone focietatis oediffem mibi foirilirium tone cóicarur focijs vt vulrglo.magn3.in.l.Pm3fuli3nú.ff.pio fo.qó fa.ad am
bafiatoies qbus fuit aliqd oonatus cui queraf. Sin oictis am
bafiatoiibus vel eos oeftinátibus.TRam in boc oebeat pfide
rari qnalitas ooni q: ft oonú fuit tale qo ptinebat ad ilium q
cos oeftinabat tune quereref eos oeftinantibus focius fi oca
oona pueniunt ambaftatojíbus qz tune I3 tila legatio fuerit oc
cafto tñ fuit mediata occafto oe quo vide.ff.oe,pcu.l.qui,ppzio
¿curato: vt in certís.i per Cün.l.fi.C.oe fur.-z ex bis apparet gp cá remota equiperaf caufe ¿mpulfiue non caefi.facit
.ff.re? 3mmota?.l.fi.mulier.Pm 36al.in.d.$. focius, Scóo ca^
fu qñ focietas eft cá imediata oamni vt qñ oánum er foderate vel ex negocio eius factum eft.iSiéplum fi focius cú refifte
ret cóibus feruis venalibus ad fugá p:o:úpenribus vulneratus fuerit.Crpenfam enim qui in curando fe fecerit pio focio
actione pfecutu? vt.d.f focius.iúcts.d.l. Pm Rullami Pm Ja.
2Sutri.ibi in glo.fi.'gel cú qdam ex foegs ad merces copará
das,pfectus in latroné inciderit fuáqs pecuniam pdiderit ferui
eius vulnerati funt refqs ¿piias pdiderit Oicit Ijfulianus
rifconfulrus oánum effe cóe.^deoqj actione pio fo.oáni partem oimidiá agnofeere óbere tá pecunie q> re? cetera? quas
fecú non ruliiTet focius nifi ad merces cói nomine cóparandas
pioficifceref.Sed 1 fi qd in medicos impenfum eft pio parte
fociú agnofeere oebere recriffime.Jfolian9 ¿bar pioinde 1 fi
naufragio qd pierit cu non alias merces cp naui folerét adue
bi olnujambo fenriét vt.d.$.qdam fagariá vbi cafus qó ite!
lige ve? fi poitauit res neceffarias pio expedicióe negociatio
nis qi tuncfifuit oerobatus oánum 03 effe eòe fecus fi nó ne
celTarias puta cá oelectationis vel bonoiis vt p5 in.d.§. qdas
fagariam.ibiqs fecú non tuliffet focius nifi ad merces eoi no
minepioficifceref emendas Pm Ja.3Butri.ibi 135ar.in fimi
fi tra ambafiatoie oerobato in itinere inj.fi feruus cóis.§,qó
vero.ff.oe fur. qi non 03 ei tale oánum emendal i cumfitqd
ei imputef Pm eum. puedas refpiciunt ea que alte? ex foegs
pringunt ob cám que focietate non pcernat.fs funt abftraeta 1
feperata ab ipfa focietate 1 tunc oánum non p tin et cóiter ad
vtrúqj focio? f3 ad eum folú cuius cá feu occafione oánú cue
nit cafus eft in.Lnec es alienum 1 in.l.oé es alie11u3.iT. pio fo.
1 in.d.l.fi non fuerint.f.cuj DUO.? ió tex.in.l.pio fo.arbiter.ff.
pío fo.oieit focios ptribuere in eo oamno qó ex illa focietate
oepédet.Scóo cafu qñ funt focij oium bono? tune oamnum
eòe effe 03 nifi ex ¿piio maleficio ptingerit.d.l.cum ouob9.$.
per prium.-z.Ladeo.^.qó ín alea.ff.pio fo.qó qualiter intelligaf vide in.v.mébio pzincipali in tertio qfito.Si aút culpa fo
cij accident oánumfiuelatiozifiuelatafiuelenifiuefraude v f
oolo oánum ipfiuseffe 03 q culpam fraudem vel oolus còmi
fu vr.d.l.cuin 0u0bus4.fi in coeunda,-2.$.oana.-z.§. qdam fa
gtria3.in fi.?.d.§.per prium.d.l.cum ouobus.-z.l.oe illo.§. fi.
.ff.pio fo.i.l.non ob earn ré,7.1.7 ió.ff.pzo fo.*tìam focius te
nef oe fraude oolo latioii lata 7 leui culpa I3 non tenef oe le
m'ffima 7 cafu foztuito vt.s.pioxima parte pzincipali oictum é
7 ió focio imputai qui feruum p loca periculofa milit 7 is pergt vel ñaué aduerfo tpe rauigatu3mifit fi ea n¿ufragio peré
pta eft.s.oe rei ven.l. q petitorio 7 eft aduerfum tps ab ocro
bii vfq3ad apiiléfonglo.ibi.C.oe naufrag.I.iij. in ft.Sut i mi
ñus idonea naui merces ípofuerit.Sutfinegubernatoie ñaué
influmémifitiaut inuito fociotaut longú fecit iter cú ¿pinqus
facere poterat.I.Jftem querif .§.i.ff.loc.veIonerauit mulú vel
cqnum nimio onere vel nimio itinere.ff.cómo.l.fi.7.ff.Ioc.l, q
infulam.§.q muías, vel feruum a vulnere curari rió fecit.ff.ad
.Uquíl.l. q occidit.f.fi.ff.oe edi.edic.l.qó fi nolit.§.culpe.-z.ff,
fo.»a.l.fi ab b0ftibus4.fi vir aut aggredii negociú infolitú.
Cft eni'3 qdam culpa infolita aggredi.ff.oe n cg. geft.l.finego
eia abñtis Pm 3Sal.¿n.d.l.fi parruus.C.cóia vtriufqs iudi.
CTTfbiimo quero focius vtif re cói ad eum vfum ad qué oe
putata eft res boc cafu ft res perijr abfq3 culpa non impntaf
iocio.l.cóis feruus.la.g.cóioiui.ff.oe act.emp.I.pe.
CTSecúdo quero ouo funt fratres oíum bono? focij. IsJnus
emit quádam gabella a cói 7 piomittit certas pená. Sllrer fra
trum venir p ilium ?ctum.3n p boc incidatinpenam rñdeo
non q: ille q puenit non incidit in penas q: non eft obligatus
.ff.pzo fo.l.iure focietatis 1 qó no.per Spe.in ti.oe iudi.§.fe
quii.ver.qó fi ouo fratres.Sed alter qui eft obligatus nó in
cidit penam qz non puenit vt no.ff.oe alie.iudi.l.ig.§.opu6 P$
36al.in addúquá fedt ad tractatum 36ar. oe ouobus fribus
in quada3 alia additióe oicit cp alter q eft oblt'gu9 i. idt't in pe
nam q: eft in culpa pzo quo facit, 1.1 qcqd infi.cú.l,fe.ff.,p fo,
C X e r t i o quero erat peta focietas ínter oñm 1 paftozes qui
retinebat aialia in focciram que poftea auferuni per gétes ar
migeras.íHut furto in pafenis vel inftabulis violenter an fit
periculú paftoiis cui perierunt aiali.i.lRñdeo fi cóiter omnes
oe pera retineb^nt oicto tpe aialia ibi vel pafcebant nulla cui
pa pót ¿mpurari palto* 1 ió periculum eft cóe oñi 7 paltozia,
Tñon enim intelligif culpabilis tile q fecit qó pfuetum eft fie
ri vel q facit quod maioz pars bominum fadt.C.oe pig.act.l,
pignus 1 ió non eli in culpa q reponit res in oneo in quo fo
lebant alij publice reponere facít.ff.oe edili.edi.l.qd fi fugitiuus.§.apud labeonem.-z.ff.ad macedo,l.iij.7 p boc oicas gp tu
to: q oeponít pecuniam apudcápfozem cuiusfidesappzobata erit publice 7 apud eius tabulam oés pfluebát cóiter ad pe
cunt'am oeponendá periculum non ptinet ad tutozem fs ad pu
pillum ex quo rutoz in nulla culpa fuit 1 ide3i'n retínente pan
nos in fundico.©erba funt ítlng.in.d.1. pignus. S í vero illi
oe pta cóiter non retinebantperículum eft folúoetinetís vel
pafcentis.l.cum ouobus.§.oána.Pm eum p.d.l. pignus 1 vide
oe aíalibu3 relictis in pafcuo p glo.in.l.fi negoda.ff.oe nego,
geft.-z p Ci.in.l.nemo.C.oe epif.-z cler i.-zíó oicit 33al,in.l.ne
mo.in fi.C.oe epif.audi.oe quo oimiffo in pafcuis qué lupus
occidit vtrum teneaf ille q eum oimifitoño equi.Qeritas eft
gp aut erat pfuetudo vnius id eft oñi oimittereequum in pa
íeuis non excufai oimittens aut erat generalis pfuemdo pte
i rúe excufai oimittens ita addir Cün.d.l.nemo i addi, gfftud
eli ve?Pm 36al.ibi nifi rónenoue caufe oebuiffetadbiberi
maioz oiligentiafiuecuftodía gp folita qz tune eft imputando
oimittenti vtpura li lupi núc vadunt per ptá cp non funt foli
ti ire qz noua cá nouam oefiderat euftodiam 1 oiligentia ani
plioiem Pm ipfum 36al.in.d.l.nemo.
C M u a r t o quero quid li focius q falmas focietatis poztabat
cá fraudandi vectigal vel pafiagium non fecit iter confuetus,
© i c cp periculum eft fuum ar.ems qó in fimili oixit ."íSanoe
vectúrali in.l.cum pioponas.C.ó nautico fe.-z boc apparet eo
ipfo cp non tenditperftratampublicas paffagg fs oiuern't ab
ea tex.eft notabilis in.d.l.cum pwponas.ibioum oicit nec loco nauigü feruato Pm 36al.ibi.
CZ Quinto quero quid ii quis focius metu boftium vel impe
tu maris non feruat locú nauigij vel irineri6 nunquid puniaf,
gite gp non qi ceffat ró oe i eiuiii audacia que fignaf in.d.l.cú
¿ponas.ad boc.ff.fi qs caur,l.íj.§.fi qs tñ ibi nifi anguftic.ic.
.ff.oe publica nis.l.cefar.ff.oe libe.cá.l.imo Pm 33al.in.d.l.cú
pzoponas qui ídem ot'cít li fecit cá iuris fui conferuandi ve q:
vectígal erat íllicítum quod fraudare non eft peccatum ná cef
fat ratio.d.l.cus pzoponas que oicit pzecípiti auaritia. ^fta.n.
non eli auaritia fs pfilium qz nemo tenetur iacrare fuus-ff. oe
¿ba.l.cum oe ind¿bíro 1 ideofirex ímpofuit vnu3 groflus fi
falma palìagerij oe facto accipiunt ouos licitum eft quocúcp
ingenio fugere manus eo? qz pzedones funt Pm 36al. qó ín
telligo ve? nifi iter qó ille focius fecit effet periculofum nam
in culpa eli qui tranfit per loca periculofa.ff.loca.l.^té querif
.^.i.-z.ff.oe rei vendi.l.qui petitorio.
CJSexto quero oum focius res focietatis oeferebat mora II
bi fuit ptrouerfia culpa fua qi fozfitan erat in moza foluédi 1
fequeftrú in rebus focietatis fuit feríi cuius é pículumfiueoe
trimentú ipfa? rep.&iccp oifferentíscuipp fui culpam fuit
factum fequeftrum.l.videamus.^.qui vinum.ff.locatí.
CSeprimo quero vnus ex focijs fuit captus aliqd foluírpzo
redéptióe perfone fue.Sn oebeat oe focietate oeducere.lRñ
deo aut eft peta focietas certe negociationis 1 fi exercédo qó
adillam focietatem ptinebatcafuqdemfoituito 1 inopinato
captus eft 1 túc illud iputaf foeietati alias non vt.d4.qda3 fa
gariam.d.l.cu3 ouobus. S e d fi effent focij oium bono? tune
oánum eli eòe nifi pp pzopzium maleficium focius fit oánatus vt,d,Uum 0u0bus4.fi.cum fequentt,
(C&ctìvo quero vnus pofuit in focietate opera? alias peco
niam poli multa rpa veniunt ad oiuifione? i non inuenit" nifi
folum capitale faluu illino qui pofuit pecuniam vel ipfum ca
pitale et ed oiminutum an oebeat oiuidi inter focios vide qò
oiri.s.in.iig.membio principali.
CT'lHono quero an generaliter quis teneaf ad oána.Tftñdeo
quoddá eli oánum intrinfecú vt qz fuerces in focietate pofite
pierunt vel pecunia a latróibus eli ablata ? oe iftis oánis oi
ctum ell.s.áÉuedam funt oamna ertrinfeca vt qi focg prerfit
multa Debita adeo gp oe cozpoze focietatis non pñt folui ? tue
Dico gp oánum talium obligattonu? Debito? eli eòe ? fi vnus
íorú foluit recuperai ab alio.p rata.l.oé es aliennm.cum fc.ff.
pzo fo.? fi vnus eft carceratus fumpius oe cói folui oebent vt
,d.§.quidam fagariam ?,d.§.oamna.
C decimo quero oedi alicui vaccas pafeédas ? gubernádas
fructus vacca? erunt cóes f? ipfe vacce remanent mee. Sicut
fi oo agrum meii ad labozandum in fructibus laboiatoz ? ego
fumu6 focij f? ager remanet meus vt eft ter.in.d.l.cú ouobus
.§.fi in coeunda qui alibi nó reperif Pm ^fa.oe aren.I.i.C.pto
fo.736al.in.d.§. fi in coeunda. iàuod facit ad qónem focate
ouium g? fetus lana ? lac ? bmói fimilia fint cóia Í5 non oues
in foccitá oate 7 qò Dico gp oues i focata oate nó funt cóes in
telligif boc mó v? q> capitale meum non eft cóe f? melioiandum 1 oereriotamétum eft cóe verbigratia.©ediagnos i foc
citam nam qtenusranevalebant tag? capitale meum ante oía
oetrabam.jíílnd aút qò crefcit puta qz agni funt facti caftrolies vel pozcellifiuntpotei tractu tpis illud oiuidif tág> inter
focios 7 fi.oedi equa in foccitam ? tracm tpis cafu oeteriojata
eft eriftimatio facía ínter eos pio medíetate piculum oeterio
rationis prinet ad me pzo alia medíetate ptinet ad te vt. d.§.
oána.nam bec eft na focietatis que na tácp quoddam intrinfe
cum oibus pctibus inell qz natura nibil eli aliud cp quedant
©ifpofirio quam ler vel pfuetudo llatuit fup pctu.ff. oe pac.U
fi vnus.§,pactus.v.qò in fpecie ootj Pm 33al.in.l,i.C. pio fo.
CTíi.quero primns focieratem tu 1 ego Duratura quinqué»
ilio boc pacto gp ego ponam mille 7 tu opas vel gp ego pona$
merces valétes mille 7 tu opam oeide cafu foituiro ante quin
quénium perierunt nunqd ego cogar iterato ponere glo.in.d.
.l.i.oicit gp non qtfinitaé focietas.^tem qt vr actum folú oe
ponédo femel nó pluries.ff^p fo.Uoct9,p filia.vfi. necfiptiot
fm -16al.in.d.l.i,oe quo vide.s.in.iitj.pte pzincipali vbi late.
quero DUO mercatotes focy oiftrabunt focietate? ínter
fe 7 vni affignanf mercantie que funt venetgs,2lltcri alligna
lur mercáríe q funt perufu cum emolumétis 1 oneribus./feó
qro qlicer vnus pferuabit alte? indéné.Certú eft.n. gp nó am
bo ererceant ínfolitú eundé actú vnus vr inflitoz alterius 7 a!
ter alterius 7fieqlíbet é ¿nfolidú cblígatus vt uo.Ci.C.ft cer»
pe.l.cú te in gallia Pm JJa.oe are.? T^e. iRndeo fi vnus infti
toi é obligatus 7 pdénatus pferuabif indénis p folutioné. S i
nó eft pdénatus p cautioné.l.li focij fumus ?,l. ce es alenu? in
fi.ff.pto fo.£t addir Ci.in.l.certú.C.fami.ber. gpfinó eft obli
gatus tñ eft pdénatus p infirm guarantigie qò et foima ftatu
li b? vim filie quod bí pio pdénato 705 pferuari indénis fo!
nédo non cauédo qò eft nobile 7 idé oico fi eft obligatus per
feripturá libti mercatotis que fcriptura b? parata erccutione?
er foimaftatuti.TRampio pdénato bz omnis ille certú quem
parata eft erecutio Pm 35al.in.d.l.certù.qò tene menti.
C í i i j . q u e r o qda? focius allegai oánu3 effet oatú cafu foitui
10 qs b? piobare. TRndeo ille allegai cafum pdiccionis 0? eu?
.pbare manifeftilTimisróntbus.l.creditot.C.oe pig. act.C. oe
tefta.l.pubIicati.C.oe tefti.l.telliú.in fi.C. oefideinftru.l. ficut
iniquú.? eodé mó ille qui allegai cafum fottuitú ? ita intelligi
tur.l.ij.c.oe naufra.li.ri.ff. fi qs cautio.l.g.§. fi gs cú poffit. 1
ibi per ¿3uil.De cu,7.ff.oe ercu.tu.l.fcire o?.f .fufficit.vbi fitte
ra oicit cafusfibari p nalem iufticia? qò intellige p ouos vel
ires telles Pm J a . oe are. 1? qdam oicunt p illum ter. gp imo
^baturpiuraméram qò intellige ve? effi cafus foituitus é ex
cufan'uus a pena ne eá incurrat qi tune piobatur p pioptiú iu
ramétum fi oicti cafus foituiti oifficilis eft ,pbatio fa.l.nó oés
.§.a barbaris.oe re mili.?4.fi.C.oefi.inflru.f5fiille cafus foi
tutos pót pzobari fariliter tue oebeat plene$)ari,l,ig,§,fi ad
0iej.7.l.quicómeatus.ff.0e re mfii.Pm 2lng.in.d.l.fi creditoz.
a ibi TJàau.oe caft.oicir gp qdam funt cafus q manifefte veni
unt vt incédiú ruina naufragiú 1 oe illis nó eft oubiu? qdam
g occulte veniunt vt eft furtú ? illi .pbanf p piecturas vt fi fi
bat gpfifuit factú bolliú 7 boc 3pparer p telles 7 p euidétiam
facti'f? gp res fuerint erpottate nó apparet ftabif eius iuramé
to oe boc Pm eú 1 vide Spe.in ti.oe pigno.f.i.ver.? nog> fi
creditot.? 06ar.in.hfi gs er argétargs.^.fi.ff.oe eden.? vide
p Canoniflas in.c.bona fides Depofiti',7 ibip oo.'fñicbo. fico
lú.in glo.ibi pfumptio fufficit ad pdénatione? vbi referédo oi
na 3Sar.in.d.l.fi ge er argétargs.^.fi.oicit oú querif qliter^j
befpdino rei gp qdam funt cafus aptiffimi vt incédiú vis bo
Ilium incurfus ? tépellas ? tunc tenef apre piobare qda? funt
cafus occulti vt latrociniú oe nocte cómiffu? vel oerobatio in
cápis 7 tunc piobaf babíto refpectu ad qualitaté pfone 7 tpis
1 limiliú puta inuenit qs boftium fue llatióis actum ?fractu?
vbi erátres oepofite vel intrauit locú piculofú equefter 7 eri
uit pedefter ? oicirp Iatróes feu fuiffe oerobatu? 7ficoe fimi
Iibus ar.J.non oés.|.a barbaris.ff.oe re mili, 'fàkbo. ficulus
1 in eadéparte vide que Dicá.j.in.q.que incipit.Sutoi b? res
alienas inftationefuerút fibi oerobate ?c.? aduerte qt mots
nális pfumiffineculpa fecus in alia motte.ff.cómo.l. fi vt cer
to.§.fi vtcerto.qò nota pio animalibus moituis.
CTiiig.quero futoi inftatióefua veftiméta tenebat latrones
nocte effregerútillá 7 inde veftiméta rrarerunt querif an ille
emédare teneaf ? oico gp nó qi furtu? qò fit p effractioné ma
ius ell algs furtis ? inter cafus foituitos pnumeraf vnde b3
ípálem tirulú.ff.oe effrac.7 erpil.p quod p? gp fpále crimé eft
1 qò fpálem rubiicá recipit nec fuitptentus fartum ? effracw
ra? ponere in ti.gnali oe furtj.p quod p? gp pietoi illud graue
reputauit fimilis ró reddif.ff.oe nau.cau.ffabu.l.ig.§.ig. quid
aút li effractoies mibi aliqd rapuerút gp ego non teneoi qt in
ter cafus foituitos reputai ler erpffa é.ff. loc.l.i.ff.oe offi.pte
fec.vigil.l.ig.§.effracture? gpfitgenus7 mains cp furtú arguì
tur qt grauius pnnif nam 7 effractoies nocturni in ppetuu in
metalli oánanf fures nocturni non in pperuum. C.oe effrac.
.l.fi.ff.oe efira.7 erpi.l.i.vnde i nullo iudicio bone fidei cafus
fottuitipteflanf.C. oe pig.acti.l.que fottuiris.ff.oeacn'o.emp.
.l.fi ea res.S? pornofinepiudicio cp i Ile futot fimplr furtu? 1
abfqj fractura paffus fuerit adbuc ércufabif ná mifit res illas
inftationeficut oes alg futotes g ellfineculpa.C.oe pig. acri,
»l.pignus.ff.oe edi.elic.l.qd fi fugitiuus.§.apud labeoné. inlli,
ad.l.aquili.^.i.^n culpa enim eét fi nó cuftodiffet ottea que co
flodiri folét f? itatióes cuflodiri nó folét § in culpa nófui'r.ff.
cómo.l.nó folent ? il!e g oedit pános fuos feiebatftatione?q
lis erat ? quo foitis quare gfifeiebat llationé malam D. bac fi
bi pános eft enim ípurandu? fibi q oedit.ff.cómo.l.fi. nec eni?
tenef qui ré viciofam fciéti vendidit g nó tenef q res reponit
in loco pl'ueto boi fciéti nec eft iputádum illi q accepú g fecii
qò alij faciút nec potuit mala cullodia fibi facere oánu? vt im
putef fibi inbcrcia.ff. cómo.l. ad eos plus oico gp furtum poteftfineculpa fieri quo cafu qui per furtum perdiditfineculpa pdidit ar.ff.oe fur.l.eum qui marime.qi perdidit res fuas
ar.ff.oepo.l.gjnerua.§.ft.?.ff.oe contra.emp.l.quod fepe.«.fi
res.ljg pars altera Dicar cp culpabilis fuerit^befculpa.ff.oe
adminiftratio.turo?.l.cirograpbi8.ff.ad fille.l.i.$.fi. piobef g
gp ilia eftftatiopfueta 7 cp in ea publice pfueuerunt boies po
nere veftiméta 7 cp iter àfs ftatióes ifta bona é ? bòa 7 fida
reputai 7 gp ipfe futot pdidit ét res fuas 7 alienas 7 gp ilio fe
ro illa veftiméta pofuerat inftatióeficuté a futozib9 pfuerú 1
fi oef libellus petaf er q cá quo iure agaf.á&artinus ò fano.
CTiv.quero an q releuafp cafum fottuitum oebear.pbaregj
ebfqj fui culpa euenit.©icg> fi gdem ^batur modus caufalis
ptingentie verifimiliter piunctus cú culpa vt furtu? qò vt pio
rimum ptingit culpa male cuftodiéns.l.cu? ouobus.§.oána.ff.
pio io.'Bel incedium qò vt plurimum ptingit culpa male v i gilantis.ff.oe peti.7 còmodo rei vendi.l.fi védita.ff.ad.Laqui.
.l.fi feruus ferunm.$.fi fomicarius.tunc non fufficit talé cafu?
piobare qin culpa piefumif pceffiffe? infuiffe cafuiPn»36aU
in.d.l.fi creditoi 7 ibi ponit qualiter piobef incendio?finecui
pa 1 qualiter pzobetur furtumfineculpa*
e
C $ v i . q n e r o p vnius er focg© cutpam wmnnm Mtoj eft in
qbufdam rebus focietatis.an cópenfef cum lucro in quo fui
induftriá focietas aucra eft vide fupza pzorima pte pzincipali.
OÉvg.quero pcta eft focietas inter titiú i feium locaui mea
oomú babitádam pzo certo tpe cuiltbet eo? infolidum i pirn
eipaliter qua oomum pzediett titioa i feius¿miferút mibi re
Iar3re libera a erpedt'tam i allignare mibi eá modo tiriusfo
Ius babitauit toto ifto tpe iftam oomum fs feius non babit«
uit mó oomus cóbufta é a nefeif cuius culpa querif an poffit
agi ? feium qui nó babitauit nam cuilibet fuit locata infolide
g quilibet tenef ad relarádum oomum i tenef pductoz re có
ductá cuftodire i vti ea.C.loca.l.edé. ^tem ambo oicti focg fe
infolidum obligauerút ad relarádam oomum g quilibet intel
ligif iufolidumpmiffiffe relatare oomú pzout qhbct infolidú
pdurit qz in pzecedétibusoicta intelligunf in fequétibus repe
tita.l.ticia.§,idem rñdit.ff.oe ver.ob.t.Ufi titius.oe ope. libe,
i quilibet pducto? ad oiligentíí i cuftodiam tenef .l.fi vt cello ver,f5 verius.ff.cómo.'Z ouo rei pñt pftitui vt ibidé fequif
i piefumif incédium culpa babitltis faetu>l.ig .ff.oe offi. pze
fec.vigi.nifi clare ¿betur prium i ftc cafui foituito nó 03 affcribi.S3 oices fi culpa piefumif t'nbabítáte oomum g nó pze
fumif in eo qui nó babitauit.TRñdeo piefumif culpa in nó ba
bitaute qz nó adbibuit oiligétiam qua oebuit oe fe enim qri
05 qui pa? oiligentem focium admifit.ff.pio fo.l.focius.
viij.quero ineidéter qd fi mea oom9 er modica cuftodi®
eli incéfa 1 oeinde oomus viani eft cóbufta an emédáda lint
oamna.TRndeo incédium qñqj oritur cafu foituito abfqj culpa aliqua 1 túc nó eft addéda afflictio afflitto vnde er tali in
cédio non obligaf.d.l.cú ouobus.$, oána 1 boc cafu vicinus
cuius oomus er erufta vel Demolita cá incédg agere non pót
«ff.ad.l.aqui.I.fi quis fumo.f.quod oz.ff.quod vi autclam.l. ft
alius.f .ell 1 alia 1 ibi erpzeffe no.Birit tñ ^a. bntri.qp qñ p
falute totius vicinie vna oomus oiruif ne ignis oia ruat cp có
tribuédum eft ad iftud oánum p oés virinosficutcúfitiactus
mercium pio faluáda naue.l.ij.ff.ad.l.rodii oe iactu 1 loquif
in Diruto nó ¿nullo 1 vtercpifto? ve? oicít.ljnterdú incédiuj
oiif er culpa:? tunc aut er culpa certi bois aut incerti fi qdé er
culpa certi bois tenef emédare oánum pbuftióis qi culpa ét
in r e s t i a pcedens cafum in re aliena obligare pfueuit.ff.ad
«l.aquili.l.q occidit.§.in bae.i.l.fi feruus feruú.§.fi qs infoia,
qz vnius factú alios non 03 in periculum trabere vt.l.ea lege
,§.fi foimicarius.ff.ad.l.aqui.? ibi no. C C S i át certi bois cui
pa oepiebédi non pót puta colonus in re pducta non habitat
p fe nec p familiam 1 femp abllinuit ab igne ibi faciendo DO.
mum tñ retinebat ad pferuandú rea fu*s non tñ boc cafu eft
poffibile oe oomo in qu3 habitat igne tranfuolare ad aliam
oomum p5 eréplum.ff.ad le.aqui.l.li qs fumo.§.i/t.d.$. eft 1
olia.THó enim eft in culpaincédg ille qui ignes nó fecit nec fa
cere pfueuit p5 ét eréplum in incédio bofpicij leonis qz nó ap
paretan incédium babuerit culpá ab bofpitibus vel ab ertra
citoie bofpicg vel a famulis eius Pm S3al. in.l. ficreditoi.C»
oe pig.act, 1 tunc non tenef oñs prime oomus erufte qi certi bois factum ¿bare 03.l.l3.§.fi.ff.nau cau.ftabu.cu5 ifta actio
er pte puenti meram penam ptineat ¿batió enim 03 effe neceffario pdudens.l.nó boe.C.vnde cognatù.in piefentia. oe
¿ba.^n oubio vo bij piefumunt iguem feciffe qui foliti funt
ibi igné facere 1 ab bis 05 inquiri Veritas oe culpa 1 culpabi
|¿.ff.locati.l.oñs ozieo?.THunqd aút in oubio ptefumaf cafus
vel culpa otto incédio nam plerúqs incédiujid eft vt plurimú
culpafit.Mij.ff.oeoffi.piefec.vigil.ff.oe peri.? cómo, rei vé.
»Ufi vendita.pót Dici gpfinó pftat vilo indicio oe eo qui fecit
ignem 1 oñs erat pfuetus effe vigil 1 oiligée 3» non teneatur
oñs in oubio ar.ff.oe re mili.l.ñ oés,§.a barbaris.ff.cómo.l,
argétum.aiias fi erat bó pa? circumfpectus vel pftat gp ipfe
focus fecerit tenef.ff.locá.l.fi qs fundum.ffi colonus. oebuit
enim effe oiligés in fe 1 familia fua.ff.ad.l.aqui.Ufi feruus.§¿
pioculus.ff.fur.aduer.nau.l.i.ertraneo?aút factum nó pieftat
nec cafum vento? fi pp vim vento? ignis plus folito arfit vt
,d.§.in bec facit.ff.oe incédio rui.nau.Uqui edes ,$.A vero^ú
fua ma.C. ad.l.aquil.Ug.infti.eo.§.capite tertio. 1 ió fi er qua
lítate vel quátitate ignis incédium oitum eft qó pzefumúur p
locom ab effectu 1 oominus vel inquilinus non adbibuit oiligentiá quam oebétadbibere boies follici» tenef oe ifto oá
no róne cuípe.Siaút cafu vel infoztunio boc accidie nó tene
tur.in oubio aútfipftat oe facto ¿piio vel culpa qz tcnebat
ibi pueros qui incéderút tenef alias nó vba funt 38al.iu pfilio qó incipit fi oomus ¿pria er modica cuftodia eft incenfa.
CCíir.quero oedi afina meam in foccitá in quinquénius 1 eft
pfuetudo cp ifinequiquéng oiuidaf afina a fetus vel pecus 1
fructus ea?.1Jnterim afina perijt naliter nunqd rufticus mibi
tenebif ad aliquid oic cp non qz eodé modo effet peritura pe
nes me ét fi fuit tradita ertimata qz in pctibus non ozdinatis
ad oñium errimatio nó facit emptionm.d.Ucus ouobus.§.oa
na.loca.Uig.? boc p regulam traditam.ff.oe pben.emp.l.cum
manu fata.$.nemo.Sed qd fi perijt cafu foituito cui refiftì nó
porait ter.oicit in.d.§.oána.qó periculum eft eòe vnde fi afina erat errimata.r.rufticus tenebif mibi reficere quinqj nas fi
nibil reficeret totum oánum meum foiet qó eft p illum ter.q
oirit cp oánum eft eòe 1 fic aliter iudieamus oe cafu foituito
1 alter oe naturali Pm ©al.in.l.i.C.pio fo.? voco moztes na
les que er aeris intéperie vel epidimia vel fi vacca vel afina
moiif oum parit fatalia aút vel cafus foituiti appellanf ea q
pieueniunt oifpofitioné innatam Pm 36al.tn.l.i.C.oe frutti,1
Ii.erpen.f3 fi interuenit culpa rullici tenef euendare tota quan
titatem qi ante tps oiuidende focietatis tota afina mea eft I5
ertimata fuerit tradita vt piediri fa.C.oe pac.l.fi pafcéda peeoia.Si aút poftep afina oebuit eqU'ter partire interuenit cui
pa ruftiri tenef emendare mibi folum oimidia partem pzecy
z non oánificauit me in plus Pm S3al.in.d.l.i.
2
TXc.quero pone rufticus ¿mifit mibi oimidiam ptem fructuum vacca?:an oeducat erpéfas fumptuum.iRñdeo non qx
fimilis eft partiario colono oe quo iñ latius in.v.parte pzincipali in.rriiíj.q.i.ver.bñ faterer gpficolonus vbi oiri cp aliqñ oñs reficit medietaté ipenfa?quod vr equius róne equali
ta^ feruande qñ colonus alias nimis oánificaretur tñ cogita.
3té inftar focg bs in aliquo vt.d.^.fi in coeunda.-z.ff.loca.l. fi
merces.$.vis maioz.bec tñ ozia e inter bunc rufticú 1 ve? fo
dum qi peras foccite tráftt ad beredé non focietas.l.actione
»«.moite.ff.pzo fo.^té fi moiiunf aialia cafu foituito rufticus
non tenef oño vt.C.oe pac.l.fi pafcéda.fs in vera focietate te
nef forius emédare mediam ptem oáni qz bec eft na focietatis.vtXi.C.pio fo.aut s eftfimplercultos 1 paftoz aut partiarius paftoz pzio cafu nò tenef oe cafu nafr vel accidétaliter có
tingéti nifi culpa pcedatcafum.l.fi vt certo.fnunc vidédu3. v.
qó vero fenectute.ff.cómo. Scóo cafu qñ eft partían9 paltoi
1 túc aut partiarius fructuúfiuefetuum aut ptiarius pzimo?
capirà 1 fic focius Pm 36al.in.U.C.oe fruc.-z lit.erpé. 1 eft ef
fectus qzfié focius vt qz pecoza funt cóicata vel qz puenit vt
eent focg oánum fatale eft eòe vt.d.§.fi in coeúda. S i aút eli
paftoz ptiarius fructuúfiuefetuú vt qt vacca vel pecoza tradú
tur in foccitá cú pacto oe fructibus oiuidedis 1 túc aut funt oa
te ertimate ruftico oe cafu foztuito pierunt 1 eft eòe piculú vñ
rufticus tenef emendare oño medietaté ertímationis vr.d.§.
oána. S i aút nó fuerút ertimate nec apparet oe aio focietatj
pbende.-z tune totú periculú eft oñi 1 bec va nifi paftoz fuiffet
in culpa qz tune totú periculú eft paftozis Pm T^e.-z 56al. in
.d.Uft pafcéda.lHon.n.eft pcta focietas nifi refpectu fructuú 1
fatis eft cp rufticus ponit opera 1 ipenfam nifi pactú vel pfue
tudo faciat tráfire periculú in boc enim Itandú effet pfuetudini qi qó pfuetudine cauef pio erpteffo bz.ff.oe edi.edic.U qó
fi nolit.f q affidua.-z ró quare ertimatio facit tráfire periculú
eft qi facit tráfire¿ficuum.i.cómodu5 náfi pecus vel vacca me
lioiaf in ertimatióe medietas melioiaméti eft oñíalia medie
tas eft rullici 1 ita ptiunf cú oiuidunt foccitam vt.s^s in in.r.
.q.qui s fperat cómodum non 03 fpernere incómodum.C. oe
fnr.l.manifeftiffimi.$.fs cú in fecunda cú cómodum 1 incorno
dúfitdrca idé.f.circa ipfum principale pecus. Cóclude g tres
cafus interdú totum piculum é paftoiis róe culpe interdú totú
oñi róe retéri oñij rei inertimate q pñt cafu foituito interdú
eli eòe periculú róe ertimarionis Pm 36al.m.d.l.fi pafcéda.
¿ í r i . q u e r o vacca fuit oata in foccitam moiif vacca remanente vitolo 3n focietas ouret in vítulo,E»ic gpftcPs glo, in,U
fijtf qnod in verbo remanere in fi.ff.pio focio.
CLirg.quero ouo frairs foctj bnt ouoo fundos coee oiutferuntps vnius fuit etiicra an pkulu? euictiöisfitcöe.&ic g> pe
riralfi euictiois eft cöe qz cii oiuifio vicem pmotationis obrine
nt oicedum e gp b? locü euictio ficut in pmuratione.C.oe reru?
pmu.U? e bee qoedi pmutatio DO vt oes io tenet oe euictio
ne focius i fic piculu euictionis eft coe.vbi gratia fundus non
euictus vs.r.fundus euictus vsfil'r.r.fsfiifta.r.refunderentur
focio cui fundus fuit euictus alteri focio nibil remaneret refu
dunfg qm'nqj i boc fubtili rone qi folum media? b$ a pfocio
Pm jßald.in.l.ft familie.C.famil.ber. i boc intelligo ve? Pm
Ä3uil.De cu.in.d.l.fi familie.qn fit oiuifio p modus affignatio
nis re? puta ego i tu babebamus DUOS fudos coes oiia'fim*
itaep tu bebas mufundil i ego aliu.^ffa oiuifio eft p modus
affignatois i fic fi boc cafu eaincaf mens fundus babeo recur
fum p te pzo pte ma qi n'deoz babere er pmutatiöe qdam at
ego oimifi tibiptem quam babebä in ruo.nö teneris mibij?
pte i fic loquif .d.l.fi familie.qn aitfitoiuifio fingulo? coipo
ru5 vt fi beamus fundu cöem i oiuidimus p limites i p mediu i hoc cafufiqueras an öbeaf euictio otftingue qi ant eai
cif ps mea pp factum tuu i tue teneris mibi oe euictiöe vt po
ne ego i tu be"bamus beditatem coemoiuifimns beditatem i
illo? fundo? qui ibi erat quilibet babuit media certe boc cafu fi emncaf beo recurfu3 oe euictoe vt fi tu an enictione obli
gaffes fundu vel medietate i ideo fi pp obligatione euincitur
babeo recurfum ? te.C.cömo.vtrt.iuXfi fratres.
CLiruj.quero vnus er foegs er vfura furto vel alio maleficio lucratus eft mo oanafcuius oebeat effe piculum an foii p
pnu vel coe vi.s.in.g.q, qtiinte ptis piincipalis vbiclare oiri
qbus addecp fi vnus focio? foluirpde'nationcob ppmm ma
jeficiu illud in focietate no pot imputare qua'uisfintfoeü oiu?
bono?.?ficfa.q? fi vnns fratru foluit pd&iationem occafione
rPPii) maleficg oanumfitppiium no cöe ¿puis beditatem pains cu alio fre babeat coem ita oicit Spec.in ti. oe iudi.i.iiö.
ptc Spe.v.feqmf.$.qd fi aliter.qö Iimita ve? nifi lucru quefi
tum er illo maleficio er quo fuit oänatus fuiffet fociö coicatm
u.g> at er farto.§.fi,ff.,p fo.fiuefitoa'natus a iudicefiueiuiTus
• 3 lacerdote vt qfitfi er maleficio reftitueret Pm ¿fear, fil.in.l.
q>.n.ff.,pfo.eu pzeceprü facerdotis madan^ reftitui oa'num er
maleficio oatu oicaf fnia Pm Ifeoftt.in.c.fi.oe fepul. ? videm
¿SPS» oe vfu.i'n.vi.reliq vi.in.d.y.q^uinte ptis pzincipalie.
ILfrug.quero fibres piis oilapidauit i pfumpfit i viuo pa
ire fubupuit i lufit eeinde ifte p: moituus eft oibus filfis eqIiter inftitun's free ont buic qui fubiipuit q> täto min9accipiat
-7 in pte fua iputet nunqd pnt eum copellere vf cp non. qi o l
num oatu viuente patre no venit in Ifta actiee.ü puto.s.f? ft
Colo.ff.fa.ber.^tem vr g? ti remitiere pateret piunctione pfo
na? ar.ff.oe .pba.l.pcula.i ideo vr q? cu pater nibil oirerit i
lefto gp fratres nibil pofii'nt petere.C.oe inofft'.teft.I. oimodo
-z.C.oe reuo.oo.l.fi.^n prinm vr.ff.oe pac.l.tres fres. oic Pm
fi3uil.aut ifte filius erat emäcipatus i tuefiuepfideremus cri
men fi penafiueobligatione fiueerercitiu obligatio ifta ftati?
nata eft vr.ff.oe fur.l.fi qs vrou'.i io cum fuerit qfita actio pa
triille p: mou'ens ad bedes trafmittit actionc.ff.oe pziua.oelic.l.i.i io ad quelibet pzo pte ptinet ilia actio.C. oe bere.ac.i.
fi adnlta.fi aut erat in pta'te non fiiit nara actio f? obligatio lia
lis.l.ferui.ff.oe fur.i io oicit ¿3uil.De cu.cp cu non fuerit nata
actio fj folum patri n Jli'ter obligatus bedibusno fubuenitur
ope actiois fj opeppenfatiöis fozte alg pcepiffentfructus v l ira qua oeberent i ifte agat poterut opponere copenfatione?
•ff.oe pdi.inde.l,frater a fratre.ff.oe copen.Lid quod nä.ff.oe
neg.geft.l.ig.§,fi pupiHus.i intelligo cp veniat folu in ppenrattonefimplumno ouplü nec qdruplum.ff.fami.ber.1. oano
pmtffo.ff.pio fo.l.fi id qö.§.fi filius.no ob.l. tres fratres quia
ibi fuit factu furtii poft moite oefuncri f? ßuiU in.I.incerti.C.
fami.ber.-z 36al.in.l.filie cuius.circa fi.e.ti.vide36aJ,in aute.
ertefto circa fi.C.oe colla.qui aliter vf oicere.
t L i r v . quero DUO funt focg qui bnt oomuscoem vnns corn
mittit Delictum pp qö 03 oeftrui oomus 1 comittens Delictus
"3ptem mferioze an iota oomus oebeat oeftrui piimo vr oi
tendu $ oebeat oeftrui,I,bactenus.^'.oe eo ope.ff.oe aq plnf
ar.fa.l.plautius.7.l.linea margarifa?.ff.ad.l.fal.5n prium facit.Iífi cóem.ff.quéad.fer.amit.ad boc.l.eum q.§.p:o pte.ff. oe
bis qbus vt indig.-z.l.g.C.qñ 1 qbus quarta ps oe.i.l.nó arft
pIius.$.fi.ff.oe Ie.i.36ar.in.d.§.oe eo ppe.oicit qñqj ad facié
dum qritur ante fniam.qfiqs poft fniam an erecutionem qnq?
poft erecutíoné piimo cafu qñ aute fniam pone g? qs vadit 1
ouditptem fuperiote 1 petit cp iuder no pzonnnciet oomu oe
ftrui 1 tunc iuder fi vult pót cómutare penam oeftructióis in
alia qi eet incómoda alterius pris.l.qd g.§.pena granioz.ff. ö
bis q no.mfa.Pm Cy.i 36al.in.l.i fi feuerioi.C.oe infam.qii
q3 queric poft fniam an erecutione5 qi fuit .pnunciatfi oomú
oeltruenda 1 tuefifcusrediant pié alterius 1 poftea oeftrualur.l.fi poftulauerit.ff.oe adul.i.l.nó amplius.^.fi.oe le.i. i . l .
.g.qn 1 qbus quarra ps oe.Ssfififcuenó vult emere qd ba
beret facere iuder vel ps.J.videbitj.Zertio cafu qñ poft ere
cutione qi oomus eft oeftructa totaliter 1 tunc pót focius p fo
ciu agere qi fuo facto eft Danificatus.vt.l.fi is cum quo.ff.com
mu.otui.-7,l.pe.in ptin.ff.fo.ma.T.I.merces.f culpe.ff.loca. S i
vo vult ? iudicem agere q fecit oeftrui ad boc é aduertédum.
Elut Domas piius publícat e publicara oeftruif 1 rúe vf cp iu
der no teneaf.ar.qi róne pris pót fuper foto oifponere.C.oe
ve.re.fifci.cu pii'ua.có.l.i.li.r. |[ftud peederetfi poneremus fi
feu velle fsfififcusnó vult vtftatimoicá tenebifactóe in factú.ff.ad.l.aquil.l.quéadmodú.§.magiftratu5.nam ler q iubet
oomu oeftrui 03 intelligifinealterius lefione.l.g.fmerito.-j
.§.fi qs a pncipe.ff.ne qdin lo.pub.7.l.impatot.ff. oe fideico.
"•-P b o c opti'me.C.oe bo.oäna.l.i.ff.oe pe.l.impatoz.-7.l.pqna
tes.vba funta6ar.in.d.§.fi eo ope^Öal. in.d.l. <rfi feueríoi.
oicit gp iuder 03 abftinere fe á oeftrnctíóe 1 effe ptentus fola
pfifcanóe qiftatutú03 intelligi abfqs piudicio rertg. vt.d.f. fi
qs a pticipe.ná fi puilegia recipiút interptationé artan'uá fnul
to fott^odia 1ftatutapenalia.ar.ff.oe li.-zpoft.l.cú qdam fa.
•ff.cói oiui.l.fi is cú quo.ff.oe pic.-z cómo.rei vé.I.lectos. 3 I g
oieút cp inferioz tenef pmutare cú fupioie qt> falfum é qñ res
eft eóipp oiuifo.Si aút oomus vel turn's eét cóis p indiuifo
bn poffet cópelli ad oiuífioné a affignaref ei velfifeops fupe
rioi ad oiruendú inculpabiliaútaffignarefps inferioi q non
©írueref Pm JBal.in.d.l.? fi feuerioz.
CTírvi.quero tres era't fres vnus voluít ire ad ftipendium
ñlg fibi erpffe,pbjbuerút ipfe tñ adffipédiami'grauit 1 ab bo
rtib9 captus fuit 1 ab iftis boftib9 fibs fuit fallia ipofita p cui9
redeptione fui fres pígnoiauerút fundú cóem oibue p cétum
fioie.fub vfuris mó cú ipfi volútoinidere qritnr vtrú tallia «
vfura pdicti oebeat í pti ipfi9capti íputari.^alis tallia vr cá
pieta^ eé foluta 1 ió nó iputada i'n pte redépti ab boftib9. C.
oe cap.l.liber.captus.é.n.in cám pieratj folutio fcá.C.ó oona.
•I.fi qsp redcpríóe.C.oe epi.i cle.l.fi captiui.ad boc qnod no.
36ar.oe pecn.le.l.fticb9.ptiuaref fucceffione fi negliges eéti
tali redétióeXótrarius tñ é verius V3 qo folutú é in redéprio
ne et'us fibi in poitioné eius 03 iputari.qt ca ipfi9 capti fuit fo
lutú nec vr folutú aio oonádi boc fentit 36al.in.d.l. líber captus. vbi qrit qd fi vnus er frib 9 é captus ab iftis oe focieta
te q oñr latrúculi.l.q a larróibus.ff.oe tefta.Si ab boftib9ini
micis cpfialter fr foluit 1 ißm redemit pót repetere a fré qñ
fr redeptus pót foluere oe fuo.Secus aút fi nó poffet foluere oe fuo ad boc iducit.d.l.liber captus.fdé ts ipfe in.d.auté.fi
captiui.qd aút eét in parre, vr íec«s vt idé no.in.auté. er teftó
fC.oe colla.? ét in.d.auté.fi captim'.íSt p boc nó ob. pzimo qö
in pri'am pié adduri qi illa iura loquunf in píe pferrim pdicta
funt va fi fres ¿¡direrunr.ff.oe neg.geft.I.néfenius.Ge.ti.l.alimera 1 tenefcaptiuus redéptus babere ratú qö geftú é p ei 9
redéptóe vt oicit auté.fi captiui.? qö no.3ßar.in.d.l.fticb 9 .1
fi qd é folutú in vfuras oí intereffe ipfo? fratrú vt in.c.g.oe
fide.f qö ibi no.p fnno.^nde peludo oíctú redeptú oebere
in poitioné fuá íputare qö,p ipfa redéptóe eft folutú cú ven it
ad oiuifionécú fratrib 9 1 ita pfuluit 00. ©iorrp. oe puño í eó
filio qö incipit.in rpi noie talis tallia ?c.
C í r v g . qro in qóe oe faao qdá mereatoi oecoztonio noie
blafius oúit effendo apud coitoniu cuida vecturali note vannes oe comitatu pufg vis tu ire fabuanú p ouab9 falmis p j
no? groffo? quos béo ibi 1 boc fuit añ pafca natiuitatj 1 oie
g
t m vannes vecturalis rñdit volo ti non poíTum ire ante pa
fea natiuitatj i ipfe rndic vis tu ire feo pafcate rñdit volo.i fic
fuerúc in pcoidia oe veetnra i blafius ódit fibi lf®3 ad boc vt
béret pinos q vanes bita Ka reucrfus fuit oomú fuá i ibi fu
it oieb9 veneris fabati oie cñico i Die lune i oie martj arri
puit iter i iuit fabiianú i oata Ira babuit panos qbus bitta
reuertebaf cú ipfts i cú fuit ¿pe fraetá filio? vbecti obuiauit
qbufda oe focietate oñi ambiofij q aggreffi 1 oepdati fuerút
oictú váné oe oictis pánis 1 beftijo fup qbus (pfos oucebat
n ipfas beftias 1 panos fecú ourebát p certú fpaciú 1 p 9 otes
reniuéta fuit vna er oictj beftgs 1 certa quátitas oicto? páno
rú apud certos quo?aliq erát capti a oicta focietate 1 aliq nó
n pté páno? relhtuerút bita certa gettate pecunie p:io 1 ante
cp (pfos relfitue vellét mó oicit oictus blafius oicto vani reftituas mibi pános qt ob tui oefectú funt amiffi.qz nó iuifii in
termío in quo oebuifti ire qi oebebas ire oie lune z tu iuifti
oie martj ita cp ob tui oefectú fnnt amiífi ac ét qn illi oe focie
tate obuiauerút tibí potuifti icidere funes qi illi oe focietate n
poztafieni pános cú iucnilfent alios cú alijs falmis feotai 1 n
ourerút ipfas 1 vanes rñdit 1 oicit cp nó tenef ipfos reftitue
cú ñ amiferit ipfos ob fui oefectú fs cafu foituito 35al.fuper
boc púcto bieuib9vbts pfuluit gp piculú mercaton's fuiffet cuius erát pani 1 ñ vecturalis.qz cafu foituito 1 ñ culpa vectura
lis funt amilfi.ff.pmo,l.fi vt certo.f-núc videdú. a oe re. iu.1.
pctus cú fi.^uidá oo.Snt.pfuluit priú 1 facit mentioné oe có
filio I Q ü . i oicit ipfe ptio oñdá gp oe iure oictus vánes vecturalis teneat" ad reftitutionc páno? 1 oium erpenfa? erinde
facta?.Scóo oicit ine rñdeo ad allegata p S3al,in prium per
modú piilg.Sup oicto púcto -zc.fup quo púcto ^Salite? cófultas é cui9vba funt bec vs in noie oñi amé ptidie pfuluí bre
uibus vbis fup púcto cuiufdá puerfie q eft inrer quédá blafiú
oe coitonío mercatoié 1 quédá váné vecturalé oe cóitatu pufij occafióe quotúdá páno? oicti mercatotis oerobato? oicto
vecturali¿pe fraetá p focietaté oñi ábiofq 1 oixi piculú fuiffe mercaton's cuius erát pani 1 ñ vecturalis qt cafu foituito ñ
culpa vecturalis pani amilfi fút.Ss qdá oo.èlnt.pfuluit pria
1 facit métioné oe pfilio meo 1 oicit cp ñ eraminaui bñ púctú
qóis cú er púctofirneú moia pcefferat cafu31fieé piculú oebirou's.l.qó te.ff.fi cer.pe.cú fua vnlgari ma.^té culpa pccffit
cafus qz ñ fuit iter arreptú p vecturalé in termio.-zfieqi p pa
ctú fecit oi eé in culpa.ff.loc.l.videam9.? qó ibi no. $té oiCie
gp icidtt in angultias eo gp fe artauit vñ fibi iputet.ff.fi qs cau,
.l.g.§.fi qs tñ-^oimaliter aút vba púcti talia funt vs gp oictus
mercato: oirit oicto vecturali vis tu ire fabzianú ¿ ouabus
falmis páno? groffo? quos béo ibi -z boc fuit añ palca natùii
tatj 1 oictus vanes rñditficvolo fs nó poffum ire añ pafea ?
ipfe rñdit vis tu ire facto pafcate q rñdit fic volo 1 fie fuerút
in pcozdia oe vectora 1 Wafius oedit fibi Iras vt béret pános
q vánes bita Ira reuerfus fuit oomú fuá 1 ibiftetitoie vene
ris fabati oie oñico 1 oie lúe 1 oie mart¡ arripuit iter.«c.©i
cit s pdictus oo.ant.q» pita oies p 9 pafea iterpellauit ¿ boie
«2 oictú vecturalé i mota pftituit 1 ét i culpa qi pactú ñ Puauit.
a ió fecit tráfire piculú cafus fottuiti.ff.oe ver.ob.l.fi feruú III
pulatus fuero.§.anfilius.'Z.§.effectu8.'Z.§.nouari.ff.oepoiiu,
,l.fi i alia.ffi.cú fi.Ss falúa reuerétia fua ifte icófideratiffime
loquif iiue púctú infpiciatfiueiuris róné pfideret 05 eni feire
id qó é oíbus notú gp I5 vba oicti pacti faperét certú ternunú
ad tter arripiédú qó nó eft ve?-z ¿ tanto nec iterpellat tñ oi
ctus vecturaf cú puenrio fuiffet fimpler 1 ñ penalis potuit mo
ra itineris purgare, vt no.in.l.fi ifula.-z in.l.magná.§.íequif.t
iu.l.-z fi p 9 tres pfertim in paucos oies 1 cú ¿ túc ñ intereffet
mercatozis.vLl.fi ita qs.§.fcia.cú fi.vulgarib91 er quo moza
fi qui cómififfet celeri ¿fectione purgauit iá piculú ad eu5 nó
pttnet.ff.oe noua.l.quotiés.$.vñ marcellus.ff.oe pdi.fur.l. in
re furtiua.ff. ó ver.ob.l.ptinuus.§.ité q ifulá i fi.-z.l.iterdú.f.
vlti.ff.oepfti.pec.-z oe locato.c.potuit cúfi.-znó ob.ar.oe culpa qz nó e aliud bic culpa $ ceffatio vel moia firn eú 1 ió ean
dé rñfioné fufcipit.f.negatiuá cp ñ é bic pfira certa oies p 9 pa
fca ad iter arripiédú 1 ió nó eli ve? eú ceffaffe nifi «pbaf eus
potuiffe pmode ¿¡icifci a voluiffe.ff. oe fideicó.li.l. tbais.§.i.
gté qz talis culpafiuefu mo» tm fine fu aliò § moia tñ pur
«ari pót.ff.loca.l.ft in lege.f colonus.ver. fi cp paucis oiebus
1 ibi oiat.glo.no.paruá moiá nó pfiderari cú oánú non afferai 1 fi oicaf bic attulit oánú fi moia eé ot'caf-z boc er euentu
oáni.Tftñdeo euétus fuit cafu foituito ñ gp tarditas ¿fectióís
eét ad cafus ozdinata bec.n.vllo pfilio cafib9inopina^ obuiari
pót 1 cuftodia aduerfus vis P 3 ? ¿ficit.ff.oe ac.emp.l.fi ea res
qd g in ifto vecturali culpaf ampli9 oie martj quo iter arripu
it nuliú erat itereffe mercatoiis cátum 1 p pñs nec noua oblichatio fuccefferat 1 ió qó oubiú é fuffeciffe añ amiffam obliga
tioné¿ficifci cú nó folú oebitoiis fcó fed ét fato qs ercufef ab
obligatióe futura.ff.ad.l.ro.oe ia.l.fi vebéda.^.idé iurts <z ibi
n o . S j nec aduertit púctú ná i eo allegai moia vnius ot'ei tm
.f.oiei lune 1 vecturalis oicit nec alia ps oiffitef in púcto q é
foimaius oe ptiú volútate -zcuiftádumé.C.oe ¿ba.l.i.qj illa
oie fuit pluaia 1 t(5s ¿fectiói priú vñ ercufatus é.ff.oe publi.
.l.cefar.oe ver.ob.l.ptinuus.§.cas ita. boc ét cito pót liquere.
3Jté oies lune erat oies folénis qi erat feftú úinocétú oe pfe
cra.oi.iij.¿nunciádúq oielicitú erat feriaré.!, vacare ab ope
irv.q.iig.placita.ficutvacátfabii -ztellotes ita pñt ocio vacare
vecturales qi in bonoié oei faaut 1 ió nó culpanf 1 ió ts róe
moz. ceffantj 1 culpe nó fubfiftétis tú bñficio celeris ¿fectióis
tú ét pp anguftias tpi's 1 ita oico 1 pfulo 1 alias pfuluí ¿ vecturali.Tñó ob.l.ij.fi qs tñ.ff.fi qs cau.qz.bic é nó artauit imo
ederirer ¿fectus é 1 in illo.f é cafus ? alleganté a oebuit me
lius ifpicere ius 1 factú.-z ñ ob.l.ité querif .§.i.qi bic tpe in fe
pgruo 1 opoituno 1 fecuro eriftéte itinere tpe quo iter arripu
it nó in pgruo Is.n.gés cafus fataf oánú attulerit.tñ boc cafu n
culpe pfcribédú eé fupius ¿baui 1 ¿baf in.§.in ererdtu. i . § .
vis maioi.-z in.l.pctu.cum fi.verba funt 36al.in oicto pfilio»,
CSrviii.quero cafus taf ptingit in quodá inftro in quo vn*
focius védidit pté fuá alteri quoiúdá molcdino? 1 claufe referuads pp pciCí nó folutú vltra qfdá ^titatesqs pepigi't pio
eodé pcio fructib9 certi tpis.i.vnius áni reperiút bec vba foi
maliter.Seneaf ét oictus éptoi oibus fuis fúptibus 1 erpéñs
manutene 1 aptari facere oicta claufá 1 locú 1 oicta mondina vterpedierit nec¿ ipfismanutétióe -zactaróe oictus vedi
tozi i aliquo teneat" accidie gp fuit oiluuiu valde magnú 11T0litú 1 oicta molédina irrepabiliter oeftrurit 1 oictá claufas 1
locú¿piium oicte claufe 1 molédino? ¿ifus iutilia reddidit «
multa alia mar ima oána italic Ocó emptozi i oomib9-z terreo
¿pepofttts necnó 1 alijs babentib9 molédina in oicto liberi,
¿ f e ó qrif vtrú oictus éptoi er virtute oirto? vbo? oicto véditozi ad aliqd tcneaf 1 oicédú q> ñ cat's 1 rónib9 infraferipj
tñ ad eaidétiá funt pmittéda qdá q ita naliter funt va que no
pñt negari.Ét pzio gp pp foztuná aque -zptt'nuú eius ípetú nó
pñt molédina 1 daufa in eadé qlitate máuteneri nifificutfuc
ceffiue erpedit reactádo qñ ocftruunf in totú vel Deficit aliqd
nec.n.surriio nifi vis ot'uina iterueniat pferuari pñt 1 é mole
dinúfifeedibus q pferuanf refidédo.ff.oefer.vzba.pdi.l. eus
cebe colúná.gcé eftfifeboi q nó pferuaf nifi p rellitutionem
oepditi vt oicútpbi.ff.oe iudi.l.¿ponebaf.ff.De neg.geft.l. fi
ae beditaria.oe ver.fi.l.ipéfe.tñ qñ fupuenit vis oiuina 1 fui
mé oe celo vel grádo vel naufragiú ipoffibile é ré vel boiej
pferuari 1 id na manifeftú é.ff.oe ac.emp.l.fi ea res.ff.ó ver.
ob.l.iter ftipuláté.ffacrácú fi.CCTfciima igif ró é ifta ille q
¿mim't fcni bois ñ tenef oe facto flumis qz ñ ¿mittit fcni flu
minisqó vi oiuinaaccidit.ff.oe oá.infec.l.fluminú.|.feruius
ibi flumis -zc.i.l.dániifecti qdá ibi vi ertrinfecus «zc.vbi éca
fus adlfam.ff.de re.iur.l.pctus.vbi é ét cafus ad Ifam. C S e
cúda qz cafus foztuit9 nó fuit ¿uífus <5 nó tenef ¿miffoz de ca
fu foztuito.l.fs 1 fi qs.f.qfitú.ff.fi qs cau.UC.pmo.p £ i . 1 eft
ró qz er cafu nafeif erceptio 1 future erceptót nó intelligif qs
renúciare vt no.í3nil.de cuXd.f .qfitú.C^ertia qi iftecáus
fuit ita repétus -z ita ifolitus « piculofus vt ira dei pon9 cp na
cafui piuncta videref 1 tftt cafus q ercedút vfum 1 pfidersn'o
né bumaná nó veniút in ¿miffióe étfieét ¿milìus cafus.ff.ó
pben.emp.l.fiftulas.§.fruméta p y£>ar.a no.ff^e neg. geft.U
cú alicui •z.ff.ad.l.aquil.l.qucadmodú.^.in bac iliud.invbo fubita.ibi ter.crpffus.'Z.l.fi putatoi.ibi cú diuinare.-z in.l.fi qs fo
mo.in vbo magna vi.-z i.l.fi er plagijs.§.fi.in ^bo cáu magis
§ culpa.? ¿uü<de cu.allegat illú.$.fruméta.lp cafu bui9 qóis
¿n.d.$.qtiefiftihi,cratiarta q: emptoz non fufcipit in fe pica
Inni i j quidam cura -z follin'tudiné focialé epurò fuo fumptu i
iriciatu ed folu (lue area vii boc oetrimétii nó venit cui viciu
foli pmifcef et fi eét fufeeptu piculum. vt.ff.loea.l.opus.? ibi p
38.ir.mulK> magia vbi piculi nó é facta mério. C ^ u m r a qz
irte cafusfiti'seft cafmati vbi folu.i.area vadit in pfnndu i li
beraf oebi'toz.C.oe iure empbiteo.l.i.na 1 bic area cprnm ad
vfum molédini i fubftitia eius mottoa eft i ibi refici nó pór.
C S e r t a qz irte cafus appellar"tépeftas q nó venir in petn ni
fi ce eafiatmétio fpaliffima.ff.oe publi.l.cefar.•z.l.tj.f, pe.ff.
fiqs cautióibns.GTSeptimo qz ob oi pmiffione fatti inrelligi
tur erceptus cafus fozraitus nifi oe eo notati? fiat mério vt ex:
£ffe no.26ar.ff.oe ver.ob.l.ftipulatio ifta pofi pzin. na3 tiali
ter boc inefi.CTi0ctauo qt ofs pmiffio facti bs banc tacita có
ditionév3m'fi iufta ca ipediat.ff.oe ver.ob.l.in illa fiipulatióe
fi JKalédis p jKòar.^té intelligif bec pditio g?ru efi mibi pof
fibile cuftodia.ff.loca.l.in lege locarióis.in auré.vt iufiuradum
qd pzeftafab bis in ouob9locis in ter-CTl^ono qz cafus oe
ertinetóe aree é cafus incogitatus qz nunqus alias' ptingit i g
cogitari nó oebuit io pmiffoz non tenef oe ver.ob.l. inter fii
pulantem.§.facra.ta enim infoli'ta aduerfamq3 fortuna fpecta
re nó oebuit.CTSecimo qz errinctio fubiectt' ertinguit fubfta
tiam rei in oifpofitioné bois.ff.oe Ie.ig,l.ri.§.fi ré.ff. oe folu.
•!.q rec4.aream.ff.0e vfufruc.l.g.'C^ndect'mo ille q .pmic
fit manurenere parieté ad fufiétandii onera vicini fi paries ca
dit tenef reficere parieté eùjfmodi.i.eadé'fpecie id eft foima 1
qlitate 1 idé intelligaf.ff.oe fer.vzba.pzedi.l. eu oebere eolu
na.qi oé foto? b3 tacita pditionéoe pofiibili.ff.oe ver.ob.l.in
terdu.'z.l.fi bó.p 36ar.? oato fpatio legttimo oe ver.obti.l.i
ió.iXprinuue.f.ité q infulam.-z in code loro.^n àlio.n.ron te
nef reficere nec aqna fubfequi.ff.oe aq quot.l.boc iurc.<$ fi sef
vbi eft er£fiu.<r©uode«o qz illatfbavt erpedi'erit qnodda,
téperamérufunt abfolute locuti'óis vt rediga nf ad arbitrium
1 fenfum boni viri 1 pzio oico gp oicrio vt feu ¿Hit idé eft o i crii qdficut tps reqfieritficutpp tpe erpedi'eritficuteqtes oictauerit.C.oe eden.l.edita.ff.oereligiofis.l.fiqs fepnlcru.§.fu
ptus -z.l.vtfiqs.§.fi coIon9.ff. vbi pn.edii.ocbe.l.ii.^.modus
aut.ff.oe ererritozt'a.Uucius.fqre eft modus in re b9.ff.oe.v»
ob.l.fi ira qs.§.ca lege.C.oe fronte 1 fribut'.l.p locis 7.l.me
diteranee.li.r.C.oe nauicularue.l.cu nauiculario?.in vbo p?o
mercedula.Sed oé qd tps erigit oe neceffitate Tfpzo volitate
pfequendo? fructuu facti?ftiirp oictii emptoiéficutnoroiiu é.
CTi£>e«motmiog> tres funt cafus. •"Jjbzimus manutenrióis q
fignificat puctaliter eudéftatii1 cudtlfitu1 eandé qlifaté. © 5
qz boc eft pcife ipoffibile oe na in aq q femp rodit 7 fp mone
tur.Sequif fubiucriue 1 trafittile oe pzio capite pctus inde P5
caput ipfius in pacto poffibili furrogatus loco ipoffibilis V 3 1
actari facere.S? pone gp ifiud Pm impofiibilitaf pp eo? nam
qz non pót aptari eodé vel fili' mó certe ifte cafus é obmiffus
oe ver.ob.l.qcqd aftringéde.vnpfidera ozdfoé fcripture.nam
pzia ps incipit a manutenróe 1 qz nó pót effe multii Duratura
p fe ipfum.trafit ad frds caput.f.ad aptationé 1 fi ifiud fee?? ca
put eét poffibile in eodé loco 05 reaprari. S i aut nó eft poffi
bile ipolìibiliu nulla eft obligario qz tpoffibiliu nulla sft foln
tio a nulla erecutio vtin regula.iuris.nemo.n. tenef ad ipoffi
bile oe ercu.ni.l.titius.§.fi.ftem vbum manurenere fignificat
erpéfas in reficiendo nó in faciédo aliud nouu alterius generis edificsu.Stc fi marimsbs in ooté molendinu tenef refice
re 1 lapidee amota© reponere.l.i.infi.ff.oeipeufis in reb ? oo
talib9 factisjió in tenef facere turrim lapideam vel pilaftras
ad folimdiné molendino?.vn leges q loqunnt'q» vir tenet" Io
quunf in reficiendo vel loquuf in moderatis eipéfis que pnt
fieri oe frnctib9 ootis.ff.foluto matrimonio.l.fi cii ootc.§. fin
aut in feuiffimo.cu enim nefeiaf quaro tpe matrimoniò fit on
ratu? nó tenef ancipite erpéfam fscrre oe fua burfa I3 faetaj
poflit repetere farit.C.rem in 0fenti ^.f5 nec ob ipenfas.pa
in cafu nro neceffaria nó funt.qz obligatio eft limitata ad certuni lorn 7 vt ita oirerim ad locu loci.CT©erimoquarto quia
emptoi nó pmifit vendirozi tenere molendinu marina« nec pp
mifiteireficere nec reacqrere molas vn fi edificius qt> oz mo
lendinu 1 daufa fuiffent infigurain nulli frucras fuiffent pce-
ptùi FoilTent frurtuà eque perituri ideo non tenef Jf.ad.l.ro<
oe iactu.l.fi vebenda.§.ide5 iuris. ibi no.plene in.I.qò te.ff.fi
cer.pe.p alios a 36ar-Scut fi pmitto abbati manutenere cápaníle qd nó afferebat fructus remoris cápanís nóteneoz ma
nutenere cápanas nec reinlìrumctare cápanile lj parrocbiani
nó audiétes cápanas nó vadát ad ecclefiá ad fariédú oblarócs
vt.l.qcqd aftringéde.ff.oe ver.ob.fi funtoefiructe vel vi vèto
rú erepte nó teneoz nec pót mibi Dici tu oebebas nouis poto
nibusfirmarevel oebebas claudere feneftras cápanilis qo fi
fuiffet factú véms nó erpoztaffet eas.feec.n.ambages fonti,
ri.circa mediú.C.oe fenté.q pzo eo qtì intereft. "^ozzo mola
q mobilio eft nó 03 refici meta.i.inferioz ps mole q é infira
1 imobilisé.ff.oe fundo inftructo.l.cú odanióis.§.afina3. fm
nam cafuií illius.^.vñ cafus ptingés in mola nó ptinet ad oi
cmmpmiffozé f3 ¿Ile folus cafu6 fufficit ad ípediédú redditus.
C^ecimoqnto qz realiter 1 ^pzie loquédo ét fiqs .pmififfet
reficere macinas 1 alia infira vtibilia molédini qo bic ,pmtifus nó fuit ñ tií poffet oici ilfud qd alibi oicit iurifcófultus ve
tera erplicare 1 pferuare put equi eft neceffariú é noua tñ in
eboare mibi neceffe nó eli.ff.oe neg.gef.l.ná 1 feruins.$.fi v i
uo.i ibi é cafus gp manutenerefignificatvetera.i. ea q 0I15 po
fita funt in fubftátia nó noua qz idé eft oictii pferuare 1 mano
tenere, vñ oemófirat pcedentéfigurasloci.^utappzobat.I.ra
ptibilia polla.-z.I.in lege.ff.oe pbé.emp.Cè»ecimoferto fi re
feramus nos ad arbitrici boni viri gp iacet ielufú in vbo erpe
dierir.ff.oe fideicómif.Iiber.l.tbais.^.lucius.T ad Itbzá iuliicie
pfiderandií eft gpfinaliscá ilitus pmiffióis fut't gp oiitus vedi
toz oebebat recipe fructus illius anni vñ grafia fructuu illius
ani bzeuis tpis fuit oinú cp illas erpéfas q ptingerct véditozi
X> referuatióe fructuu facérct emptoz folus.-z bec éfimplerve
ritas 1 nibil aliud fubfiátialiter fuit oirtú nec cog tatú ad búc
S fenfu3 verità^ trabédus é fenfus fcriprure 1 iftud fonare 03
P viuam rónem.nas oís qui occafióe fruemú bzeuis tpis tenef
agnofeereonus erpenfa? nó tenef facere erpéfas ad ppetuJ
rei vtilifaté fe eas oemú q funt gratis pfequendor fruciuus 1
qs pfueuit facere ille q bs pfiderare folus oe fructibus illius
tpisficutfieét copfimatoz q boc pmitteret.ff.foluto matrimo
nio.Lfrucms.ff.oe vfufru.l.bactenus.boe na.36ar.ff. oe ipen
fio in reb9ooraIib9 faais.l,ipenfe.7 p nota ibi p 36art.oecidíf íftepafius.C^zeterea cíí querif vtrú oebitoz q nó obli
gauit fe erpffe ad caffi foztuitú teneaf oc cafu ©icunt gpuil.d
eu.i Ci.lRap.i 3lg oocrozes in.^.f? interdü oiftinguendú fore.lñam aut nulla culpa pcedir? nó tenef oe cafu ? iftum articula pfequif ©í.oe verb.obli,l.ptiniiUS.§cú qsíHut pcedít
culpa 1 tue refert.Sut tila culpa nó inflruebac cafus.i nó tède
bai ad cafus 1 nó tenef ff.qd viantclam.l.fialius.^.é-z almd
•i.l.nó oé.oeftamlibe.SIut erat ozdinata ad caffi 1 tue refi rt.
Sut talis culpa nó vem'ebat punienda er na pctus vr in culpa
leuiffima in perù vitro citroqs obligatozio qui eelebzarur gratia vtriufqs 1 nó tenef .ff.cómo.l.ft vteerto.§, mìe videndú 1
no.ff.oe neg.geft.l.fiue bereditaria.aut purgabafp actionej
er eo petu 1 tue refert.Sut cafus nibilominus ptigiffet 1 boc
eft certú 1 nó tenef vt.ff.ad Iegé rodiam oe iactu.l.fi vebenda.§.idé iuris a,\,i in rotú.oc ipenfis in rebus ootalib9 fac^.
1 oe act.-z obli.I.is qui.aut certú eft gp non prigiiTet 1 tune te
nef .ffcómo.l.fi vt certo.ffs interdú.aut efl oubiú 1 tune re
os abfoluif.C.oe pig.acti.l.que fozfuitis. Ssbiciifto empto
re nulla oepzebendif culpa 1 marime qz oe tam fubito 1 oi
ninc) cafu no potuit oiutnareficutoe multis ali;s quepringerút in cinirate 1 iu oomo fua.Cui pót vici piopben'sa quis te
pcuffit.Cer bis apparet gp ille q oicit cafus vernile p culpa
cómiffasin obmittédo 03 pbare gpfiülud nó fuiffet obmiffus
cafus nó ptigiffet cp in cafu noftro pbare falfum p re? nam é
1 ipoffibile 1 fi vírerffpbare vcrirafqscccolta fide pót ondi
nunquá caruit fuffragi'o 1 in pzudentia re? merita nó pót immutare.Si oiceret tu emptoz potutili 1 oebuilli facere tu.fcis
te mériri marime qz nec inftrm boc oirir nec vba aliq oe boc
fuerút nec fuit oictú nec cogi'tatú. C 7 i£go credo gp ipfe alias
fit verar 1 qo in boc erit.Ss fi falloz in opinione mea 03 00
lo médatio 1 malitie fue refiftere p vi'as 1 modos q fequunf.
1 ce iure,CJ£t pumo qz oís pmiffio Determinata Pm locuj
e
ig
¿ta Detcrminate ínclodft ílltim fpomnem alinm ercludit.ff.oe
co qó certo loco.Mg4.ft quia ita verficulo quéadmodum. S 5
boc opuapmilíuin fuit oeterminatum loco.f.loco molédino?
1 clure,€Cnña3 locu6 piedícaf oe pte iureriozi rei non oe par
te ertrinfeca 1 remota 1 que eidem cozpozi non coberet.ff. De
ver.fig.I.locus.vH er »pío inftro colligif veritao.Jftem nó tenefquia facere erpenfam oubiá.SJubium enim erar p ípfam
re? nam an fperones effent pzofuturi vel nó vñ oubia reme
día nó tenef quia adbibere cú fumptu nec ¿ incertis fuum pa
rrimonium certú euertere. Ulnde in oubijs oicit ler gp tutius
ed nó nauigare 1 tutina nó edificare ¿n arena. Jlmmo plus qz
ipfa ventas oeclarauit eos non fuifie^futuros.^té fperones
nibil faciút ad clttfam q fuit verfa ín ruina nec ad lectú fluminís q fuit barenatus adeo qj étfimolendinafterilTentin pede
tñ non madnaflent.CDJÍte coptumatozes erát eque migraturi tum pp Diluutum 1 arenationé alueí 1 elafe tú pp macínas
1 alia vtenfibilia q Deficiebát in molendínía q non tenebatur
reficere Dictus emptoz 1 fic nullo mó interfuit nec intereft Ditti véditozis fperones factos fuiffe nullú ei cómodú erinde la
turí.^tem véditoz pbas 1 nepbas pariter colít. C X e r t i o q*
qui .pmitttt oomú non tenef facere alia edíficía q> ipfam 00mum étfipzo illa alia pueniaf ad oomus vñ non tenef ftrue
re viam.lét qui ¿milit facereftagnumnon ppea¿mifu facere viam 1 aque ouctú.qz oiuerfa cozpoza funt.ff. oe erceptio.
•W3fiante.i£rpéfa eni3 Diuifa eft 1 oiuerfa opa.ff.oe neg.ge.
•Leu actum4.fi.-7 pp vnum onus non teneoz ad ouo étfifepe
rari non pñt.Sicut fi ego ¿mitto ponere tectum in oomo nó
ppea teneoz facere parietes I5 tectusfineparietibus poni non
poffit, vt.l.eú qui edes oe vfucaptióibus.lj fuperius nó poffet
effefineinferiozi.qz non pót fuftentari in acre oe oáno infe
cto.l.qó pclaue.^nde qui¿mittit manutenere tectum non fi*
pterea¿mittit manutenere pañetes? qui¿mittit manutenere
molas non ppea pzomittit manutenere molendinum qz q u i ¿
mittit accidens nó pzomittitfubiectum fuú nec econtra.Hnde
ñ pzomino feruum in genere non ppea pzomitto effe coquum
vel tertozé vel molendi'nariú oe le.i.üegato gnaliter.?.l.ricie
tertozes. (T^uarto qz verbú manutenere non fignificat ma
nutenere per aliqó aliud a remoris adiunctum qzficpoffet o i
ci tu oebuifti fup illam clufam facere aliam qó eft falfum naj
ita non pót oici tuoebebas manutenere p aliud accidens fepa
ratim a re fs per modum pfuetum in loco ilio tm vt.l. venditore/i pftat.cóia pzedio?.? bicnunquá fuerút fperones. "Bti
de qui pzomifit aaótiare molendina non tenef facere fperones inconfuetos 1 infolitos qz oe infolitis nó intelligif cogita
tum.l.mella.^.i.oc alimenti* 1 cibarijs legatj oe aqua plu. ar.
.l.fi pzius.§.recte.verfimó enim vbi eft cafus ad litterá.CÉt
pfirmaf boc mozibus ciuitatj 1 equüate nali que penis bone
fidei interpzetaf vt.ff.pzo foJ.fi focius pzo fUia.TRam qñ quis
copmmat molendinú molendinarijs pzomittit pferuare ipfus
macinans.Si oeftruif non foluiffibicoptumumnec tñ pdem
naf oñs ad intereffe f5 fiat in fufpenfo oonec reficiaf qz ifta é
natura pctus. vt.l.babitatoze.*.l.fi fundus locum.ff.qñ oies le
gari cedit.l.firmio.in pzin.CT^uinto qz in ifto pctu non venit
leuiffima culpa nec p eam cafus nedum cafusfimpliciter.l.ft
vtcerto.f.nunc videndum.-ff.eómo.'z per J¡6ar.in.l. quod ner
na.23ar.et notat in.Utiam4.l3. fo.matrimonio.i eft erpzeffus tertus 1 glo.ff.locati.l.in ñaue faufel14.fi ita. ?,l, marcius
7,l.fi merces.$.vis maiox.74.qui colúnam. C S e r t o qz non
tenef quis infolita aggredi.ff.oe nego.geft.l.fi negocia, iñam
qui pfueta facit ab omni culpa ¿mmunis eft vt P3 in queftione oe equo relicto in pafcm's 1 puto bonamfidemcum induftriá quam oedit ei oeus fufficere.ff.oe neg.gef.I.pzoculus.ff.
oe condi.7 oemon.lquíuis.i notatur.ff. oe iureiuran.l. eum
qut.$.in popularibus.CTSeptimo qz fperones a oomino an
te cafum fuerant p oictum emptozem pzeozdinati 1 pzo rato
03 baberi qz fuit vtiliter geftum ac etiam incboatum.ff.oe ne
go.geft.l.pomponiue in negocio.in verbo 1 que tñ. 1 ibi piene notatur.Bnde nulla culpa é fi foztuiti cafus iniqnitas operam bene incboantj euenit.ff.oe neg.geft.l.fed an vltro.§.i. , j
.$.fi.7.l.fucceffozi eius.§,fi.immo pzo facto babetur quod vtiliter inceptum eft nedum ad excipiendum fed ét ad agendum
cafus eft ad litteram ibi. CiQctauo qz fi tutoz pzomittit rem
pupilli faluam foze ideft manutenere.£t ponamus cp ifta res
fit nauis 7 mergaf tempeftate certum eft eum nó teneri.C. oe
neg.gef.l.tutozi.oe vfufru.l.arboiibns.^ nauis.multo foztius
idem in focio reddítuum 1 in quolibet bonefideicontractu.
CTlHonoqz verba oebent intelligiPm naturam contractus
oe vfuris.fiftipul3tus.S e d oe natura iftius cótractus nó ve
nit cafus nec etiam culpa leuiffima fi qua fuiffet.ff.locsti.l.fi vt
certo.fnunc videndum.74.q0 vero fenectute.non gp nifi mé
daciter 7 per calúniam oici poteft non Pm veritates. ( T l b z e
terea ifta verbaficuterpedierit.f.pzo tempoie.TRas buie ver
bo erpedit femper intelligitur annerum tps.l.i.in. pzinci.ff.oe
erercitozia.Ét eft erpzeffius oe verbo.obli.l.contractus.^. ité
qui infulam.oebent ¿ntelligi in boc actu focietatis fructuum.f.
vtriq5 parti nó vni er focys.ff.pzo fo.Uctio4.labeo.vbi é er
pzeffum i.ff.oe folutíonibus.l. cumftiebus.Hnde ifta verba
funt tiriaca cétra venenum.qz arbitrium boni viri infertú om
nem micbinationem ercludit.ff.oe pzocu.l. non cogendum.§.
at qui iuftas.-z.l.lucius oe erercitozia. <T©ecimo gp nibil oe
fperonibus fit pzomiffum vltra omnia pzedictaficpatet qz qñ
copula cadit intra actus ouo? verbo? quozum pofterius poteft aliud infozmare 1 qualificare certum eft cp infozmat illud
.ff.oe vino legato.l.fi.§.cui oulcia.7 oetermiat 1 reftrígit ver
bum indefinitum oe ver.fig.Lfi cum fundus. 1 pzecifum verbum recipit namralem 1 rationabtiem modificationem.ff. oe
oper.liber.l.cum libertus.§.in omnibus.-zfimiliterqñ copula
bs in fe limitationem localcm totum antecedens intelligif oe
eodem locooe penu.lega.Lnam qó liquide4.fi cui penus.SS
bic oicit 1 aptari facere oictam clufam 1 locum totum referf
ad intra locum 1 ad effectiua loa 1 oe fubftjntia eius oe pbé
da emptione.l.pacta puenta.-zficoe folo acconcimine intra lo
cum nó De fperonibus eft oictum. C £ t nota cpfialiquis ali
ter interpzetaretur inftrm intentare! falfum re 1 pfilio pzeter
qj notarius boc interpzetetur oa appellationibus.I.ab erecutoze.quem credo veritatem oictu?.CT5 i e m querif cum iftud
oiluuium fuerit oie vltima octobzis 1 ifta molendina eént co
ptumata pzo certis cozbibus frumenti annuatim pzeftandi oe
quatuoz menfibus in quatuoz menfes tñ in bieme pa? fructabant fed pp eftatem qfi totum coptumum pzeftabát que eftas
tota erat tranfacta vtrum coptumatozibus oebeat remitti coptumum pzo rata numeri oie? pzeftanu'um oe bieme an pzo
rata qualiratis oie? babito refpectu ad vtilitatem verbi gratia.^one coptumati fuerunt pzo quinqginta cozbibus in ella
te.Coptumatozes lucrati fuerunt quadraginta cozbes De fructibus.^nde pp femeftrebiemale non pdidere nifi oecé cozbes.Stn fub pzetenfione cafus oebeant lucrari 1 locupletar!,
©ico non fed 05 pfiderari qualitas oie? arbitrio boni vi*
ri vt in boc alio eremplo.X-ocaui tibí oomum que erat in nú
dinis pzo vno anno pio oecem in toto anno. Sfft3 oomus nó
erat vtilis nifi octo oiebus nundina?.tu babuifti illos octo oi
es qui funt finalis cá penfionis Ì5 oecima oie fnperueniat cafus migrandi non tñfiettibt remiffio péfionis tricento? quin
quagiBt3 ier oie?,l.quod fi oomos.ff.locati.íed arbitrio boni
viri.Jitem fi lorarem ttbi vineam oemenfe feptébjis fi Vno
anno 1 recollects parte vindemie migrares pp bolles non fi
pterea pzo numero Die?fietremiffio mercedis fs pio vtilitaté eoium.arg,oe ver.obli.l.eum qui certarus in pzincipio 1 no
tatur foluto matrimoni'o.l.oiuoztio.Bbi ergo vtilicas peruenit tempusfiniendelocationis effeaus vtilitatis pliderandus
eft non numerus oie?.£r quo fequiturqj nec emptoz oe quo
in pziozibus fit mentío etiam fi erpzeffe cafum fufeepiffet tene
tur nifi quatenus in bieme poffet fructificare ipfi vendirozi 1
non pzo eo qó frucrificatú eft in eftate pzecedén 1 iftud eft ,p
poztionale ad iufticiá.C^tem querif pone gp oictus empto:
fufeepiffet in fe cafum foituitum 1 ocm aduerfam foztunam 1
cafu molédina funt oeftructa vt pmittif 7 tpe cafus cozbes fra
menti valebat DUOSflozenospoli vero valebat D e c e r n có
fideretur tempus cafus foztuiti an tépns poftea fequens. 1 DB
co gp tempus cafus metitur intereffe quod eft in Dieta pzomif
fione.qz pzomiffio ad illud tempus referrar quo incipit effe in
oblivione. 1 poftquá intereffe incepit effe in obligatione f a ,
età é nooatio.ir.oe noottioibn0.1.fffdu coznelianu.0ficconfi
deraf tps códiriant's.i.cafus foztniti in codinone poltri in quo
« f u pftflit obligatio nee pót poft rem peréptam cafu crefcere
obligario ? intereffe boc notaf.ff.oe negocys geftis.l.fiue be
reditaria.Jté aliud efl fubfeq periculü fotiune aliud fubfequi
periculii vere culpe i nonfictevel imaginarie.^ottuna.n.oa
«u oat in fpe i ideo fpes foli ewimada eft etil fi colpe caute
alia effet qd ecótra non eft ve? nifi culpa babeat in fe oolu?
v e ? vel pief«mptn3.|ita oicut omnes ooctoies i marie oiia
£3uiI.oe cu.in.1.vinfi.ff.fi certum petatur.Cfyé ifte cafus re
fpicit fpé furare perceptionis grämende é fimilis cafot qua
do quis oedit oamnfi in berba frumenti qi eftimatur epti tue
fpes illa poterai vendi ? nibil vltra oebetur Pm veram opi
nioné ^acobi oe arena vt ipfe notat in.l.eedere.ff.arbo? fur
tìm cefarum. B5anc opinione apptobat ^o.Sind.in addinomi
bus Spec.oe iniurtjs ? o$no oato in additionibu6 fuis ibi li
cet.Specu.ibi variet ita oicit 35ald.in confilio quod incipit
3 n fbiifti nomine amen-talis cafus é i quoda5 inftruméto ic.
Orrir.quero qdl mercatoi ferit fequeftrari res alteri9 mer
carotis ? pzoinde oamnificatus eft ille cuius merces feqftrate
funt qt vedi nó potueriit.Beinde reuocam eft fequeftruj i io
der q reoocarozil oiaifequeftri fni3mralitoe oamnis ? inte
reffe nulli feeit mentioné.iBemuj petunf oamna ? intereffe
©pponifgp non poffunt peti qt oe calunia agentis non potei?
queri nifi in eode? iudicio vt.C.oe fruribus i litio erpen.l.ter
minato.C.oe iudicüs.l.fanamns per oocto.CTJfn contrario?
or cp oominus calumniaroi tenef criminaliter crimine ftellio
natus qt eft in oolo i oefiritrituluscriminis ergo eiurlirer te
netur ad intereffe.GTlHa vbicuncß oelicra cócernit rej fami
liaré er eodé oelicto nafdfciuilis ? criminalis.ff.oe falfis.l.q
nomine.C.qn ciuilis actio pieiudicet criminali.!.».? notaf in
•!.fi.ff.oe pjiuans oelic.C£go alias cófului agi poffe per.l.
rem quandl.ff.oe oolo.?.l.fi oleum.£t nunc pfulo q> ille qui
turbanit mercatoté in venditione rerfi quas poffidebat tenef
ei ad intereffe vt notatur ,ff, vti poffidetis.l.fi ouo.f fi.in fine
vltime glo.cui glofe ét fapientiffimi Rare oebét i ibi v deant
n ler.terminato nibil farit ad factu nec id qd notaf inl.fancimus.C.oe iudicgs qz bic agimus oe intereffe rei principali^
qd femper peti pót.Hnde cu p iftu? vt video mcracroìé qui
vocaf ons Jacobus liqueat er ptobaris fnia pio ea lata iniqf
fime 05 emendari ? pfultoz qui p:o ono ^acobo pfuluit con*
fiderauit ptobabiliter vi iudictj moti a principio fed non mo
uédi.ff.oe ifamibus.l.oebuit eni.^Ilud é certu?quod ons
cobus cu nibil piobauerit ptefumif calumniofe mooiffe lite?
»l.i.ff.oe aduocatis oiuerfo? iudi.c.i.oe electióe libio ferro in
fi n e . C f t é non pfiderauit quo iure venia! intereffe qd é rei
pzecium.£ft enim aliudrei pieci ti.SIWud wnpenfa.ff.oe ccndi
tionibusioemonftrationibus.l.quibusoiebue.f.? facit qd
no.5nnocen.in.c.fi.quod metus caufa.^ta oicit 35al.in confi
lio quod incipit.^ cbu'fti nomine amen.qaida? mercato: ic.
CTirr.quero pone cócepi in animo meo erercere arte? clbij
mietendo pecunia vltra mare ? timédo pericula maris emaci
panifiliu3meu 7 oonaui ftbi omnia bona mea.l.oés.§.lucius
.ff.que in fraudé credi.©einde ineepi facere mercantia? 7 om
nia mobilia perdidi in mari quo poteft fubueniri ilice qui ba
bent me obligani5 er cabio.Ctvf gp non fubuemaf quia ad
nerfus creditoies futuros pót ercogitari fraus. vt.l.i.oe iure
fifri.lib.r.arg.ertra ne fede vacate.c.i.CTJn contrariu? vr qs
oolus oedit caufa? buie ptractui 7 qd malo mote geftu eft óe
bet refeindi nec eil equü in lucro motari filiü 1 creditoies oa
nu fentire.ff.oe bis que in frau.credito.l.ait proi.§. bec actio
3aco;bu.oicir cp creditoies futuri babét vtile beneficiti iftiue
edicri.ar.C.oe oona.ante nup.au^.fed i l neceffe Söal.in rob.
oe reuo.bis qui in frau.cre.atte.funt oicit gp bic piefumiif fa
età non folu in fraude? fed limolata qfimularionullis credito
ribus nocet vt no.C.oe repu.beredi.l.y.Secus fi futuri credi
toies eént creditoies er caufa lucrariua ar.oicti.c.i.ne fede va
can.Pm ißm .13al.qui etil querit.^uid fi mercimoniarius ru
pit qui oebebat mibi cenni ego in fuga illii appiebendi 1 accepi centu que babebat in marfubio nuqd egofirnfactus 00
minus iftius pecunie 1 v i $ fic qi iuris auctoiitate erecutio«
nem feci.arg.ff.oe pben.empfio.l.fiftulas.f. fundum.^n ptr®
rium videturq7Ìftampecunia?oebea?confignare ludici vel
faltem notirtcare.TRam fine oomini voluntare oominiii adipifei non pomi nec ob.<S.fundum quia ibi loquirur in legitimo adminiftratoze Pm ipfum Dßaldum in oicra rubiica.
C T X cri.quero capfo: qui tenebat tapera cabij rupit? aufugi't
qui ét erat mercato: mó veniunt oeponéteò 1 pettìt oepofira
veniunt védétes 1 petút pános.aut piccia veniút cirograpba
rij 1 petút fe pieferri veniút vroies 1 nur9p:o oonbus veni
unt qdá pzo vfuris ertoitis.aiij veniút pío furris fibi factis
? inuafionibus veniút 1 alg fimplices piiuilegiati.CT fiSueri
tur quo oídine 1 qbusfitpiius fatiffaciédú.lRñder.16al.in.l.
pío oebito.C.oe bo.auc.iudi.pof.q7 pzius fatiffit oúis rerum
verbi gratia ofponéti fi ertat oepofitú.ff.oe putle.cre.l.fi vé
tri.$.in bonis.Secundo fatiffit véditoii mercíú fi ertát merces reddúf ei merces rancpfingulariterobligatas pzo pzecio
1 fi plus valer illud cedit ad cómodú alio? credito?.ff.oe ac.
emp.l. iul.f .offcrri.S? fi ifte merces nó ertar f? funi vendite
1 alie loco ea? fubrogate vr ét qrille fubrogatefinttacite obli
gate.ff.oe pigno.l.cu? taberná.ff.oe oo.inter v i ? 1 vrozé.l. fi
oonate.§.fi fponfus.^n priú vr gp fola res védita obligaraé
pío pzecio nó alia res empta er pecunia inde rcdacta.ff.oe in
ré verfo.l.gdl.vbi oe boc vr ter.valde notabili6.et ró é qz
pzecúi er illa re védita redaetú non erat obligaram ergo nec
res que er eo emirar.^dé oicit 36al.in pmutatióe qi vbiferi
ptum é in obligatione non fuccedit alia illius loco vt no.ff.oe
ver.fig.I.labeo.?.ff.oe reí ven.l.marer.Snge.in.l.licet cifde?
pignonbus.C.qui po.in pigno.ba.t? gp non pzefertur véditoi
quádo é habita fides oe pzecio 1 vide eú in.l.m rebus .C. r e
iure oo.36al.in.l,fi cú ootej.^.fi mulier fo.ma.oic¡t gpfitép9
véditozio mercatoz pcepiffet fraudé fugiendi qz túc oolus oe
diffet CI5 habendifidemoe pieeio baberi oebet perinde ac fi
non fuiffet babitafidesoe piecio.arXfi qfi.ff.d pig.ac. qz 00
miniú vr remanfiffe penes véditozé.l.quod vendidi.ff.oe cótraben.emp.7 boc fequitur ét Sng.ibi oicens ep er bieuítate
tpis piefumitur fraus vi fi foite oie fequéti arrípuit fogá. ar.
,l.fi vétri.$,ín bonis.ff.oe piiuiIe.cre.?no,in.l.pcft cótractu?
»ff.oe oona.p3 4jmo.ín.o.§.fi mulier.? poft bfpotecarios ve
m'unt oeponentes.ff.oepo.l.fi boíe?.§.r ^ ! t í o veniút oés ci
rograpbarij pío rara an attéra piiozitate qi licítú é oebitoii p
cumulú credito? face oeteríoie? el? pzio? credito? neqj oñin
neq3 bppotbecl neqj pziuilegium babentium.ff.oefeparatio,
bo.l.i.fer contraria Pm ipfum 36ald.in oicta.l.pzo oebito.
<C$rrü.ouero pirati cambium cum quodam mercatcìe in ci
oitate pifa? boc modo gp ipfe faceret mibi litteras can bú ad
quédam alium mercatoiem in «uñate ^enetiaru? in qu.bus
continebatur gp ille oeberet mibi foluere 7 fuper fe rccipitur
iftud cambiú quas litteras oetuli tilt mercatori venetiarú qui
acceptauit litteras 7 antegj mibi foluct aufugi't.^uerif cuius
fit piculú 36ar.in.l.ftngularia.ff.fi ccr.pe.oicit gp e piculu? ere
dúotis fi cápfoz veneria? pmifit mibi folué nam bieui manu
vr mibi numeraffe 7 ego oemú penes eúin oepofitú pofutf
fe.S? ifta ró nó vr vera qi pecunia non erat pus nec folutio
ni parata 36al.t? eadé opi.in.o.l.pio oebito tfi per alia róe?
oicens gjfatiffactú mibi vr er quo illú numulariuj accepraui
.ff.mand.l.inter caufas.$.abeffe.J[tem tacite videtur facta no
nano qz é facta pmuratio oebitoiis 7 loci.ff.oe noua.l.omnes
? qd no.eo.t¿.l.li oebitoié p glo.?.l.oclegare p 36ar.¿n pti
mis cáfpoz ^pmiriffet fe facru? ? euraturu? gp mibi folueretur
quo cafu nó pnumerahif iter creditoies fugiérís f? iter creditoies feribétis oúmó reddáfibi fuas liiteras.C.d códi.ob el?
»l.otffolutis.7 ió cautela ég>p pactú erpieffú reddat fe tutù i
oém euentú.jjréfi cápfoz piimus erar pftiiutus fuge ídiftincte
tenefpp oolú fuú faeit.ff.oefideiuf.l.qfatifdare P? ip? 36al.
C í r r i i j . q r o qdl mercatoi pdurit oomú oús vult eú crpel
lere qz vult foitep fuá bitatióe vel er alia cá qrif er qb9caufis poffit erpelli oic gp pót erpellí pzimo quando fuperuenit
neceffitas locatozum inbabitandi oomum vt quia vroie? ou
rit fcilicet er poftfacto cum fpes oucendi vroiem non effet té
pote locaroiis Pm 3mo.in.c.ptopter fterilitatem oe loca. 1
36al f inrl.edé,C,loca,qui ide$ oitú io filio qui vroiem oucto
fas ed ve! ibi valí facere arti lane veì alti boneftas vel bis
fimilia nó obdat gp potuit ida pfpicerejqz nó tenetur oí« pfiderare fed opinqui.l8J enim q funt fatis remota erút i fotre nó erunt.tf.loca.l.fi qs oomú.§.i.ff.fi qs caa.l.fs1 fi gs.§.q
fitú.i idé in pte i mie indigétib9babitatione et bonefta ca i
noua 113 oomusfitampia vt polfit vterqj daremnó cogif
Ilare in cói babitarione pfertim q poffit infidiari pudicitie.ff.
vbi pu.edu.oebe.l.f3fioifceptef.§,i.Pm ipm 30al.Scóo qñ
fupuenit neceffitas reficiédt feu reparidi oomú fecus s fi tpe
locarionis eadé necelTitas iminebat q z túcnó polTet pp boc er
pelli.ar.a ?rto fenfu in.d.c.ppfterilicaté.Xertiuacafus ed qn
inqlinus puerfe vtif re locata qó intellige Pm 36al in aút.q
rem.C.oe fa.fan.ec.ouob9 cÓcurrétib9.f.q> fu oeterioiatio no
tabilis gjtitatis.ná pio modica nó fit refcilTio pctus.i.fcio.oe
redi.in inte.Scóo cpfitad ppetua3 oeteríotan'oné oe q vide
136ild.in.d.auté.q ré.? in.Udé.C.loca. Quarto qñ canone
nó foluit p biéniu nec moia infra bieue tps purgauit.c.potuit
oe locato.t.d.c.pp derilitaté. vbicócludit 00. Tñico.abbas fu
eulus.gj aut locatio fuit facta 3d longú tps aut ad modicu.piimo cafu aut cóftituta fuit vna péfio pio toto tpe ? pot erpelli
fi nó foluit in tpe puéto qfi nó fernet legé ptractj.ió nec ei fer
nada é.c.puenit in boc.oe iureiu.l.cú ¿ponas.C.oe pac.lauli.
.§.offerri.ff.oe ac.emp.aut péfio fuit pditutafingultsannis ?
tune polTit erpelli fi nó foluat per bienniú.vt.s. qópzocedit
ét (late pacto cu nó poffit erpelli curante tpe locatióis qt bs
tàc(ta3 pditione.l.qro.$.iter locatoié.ff.loca.qii vo locatio eét
facta ad modicú tps nó é neceffe erpectare biéniu fs fi no fot
nit péfioné tpe oebito pt erpelli ét,ppiia oñiauctotitate ar.d.
«l.edé.0 quo Iati9 í.o.c.ppfferilitaté.poo.Tñíc.i i.o.c.potutf.
CTXrriiu.qro gdas molédinary prerút focietaté 7 pdurerut
molédinú in piculofo tiberi qò podea flumis ípetu oeftruif
petit" péfio opponifoe cafmate/fteplicaf cp feíre oebui nam
riberis ? vicia loci qi in arena erat fuus mobilis ? aptus mi
ne.TRefpondeo penfionem non oeberi qt caima ed in fubftl
tía rei pducte ? in re que nó ed non oebetur penfio feu merces idé fi piopter iníolitú metú aqua? molédinariuo migrauit.ff.oe migra, l.i.ff,loca.l.babitatotes P5 a6al.i.l.l>C.locati,
CTSrrv.qro qda pdurit molédinú oedructú cú pacto.cp oeberet #3 reaptare reaptauit fs ite? oedructú e. vñ fruci9 pei
pi ncqueút an fit remiffio mercedis qó dat in boc an oebuerit ite? reaptare nec ne oicit 36al.g? non 05 ite? reaptare 1
iófitremiffio.ff.oe le.iij.l.fideicómiffa.§.fi qs ita.S3 gd fi fi
milit reaptare ? manuten? reaptatú.rñdeo túc oebet reaptari quotiés opus ed ar.ff.oe arbi.l.inter caftellanú.fed quid fi
nibil ed oictum oe reaptatione.rñdeofimagna é impenfa p
linei ad oñm q tenef tradé molendinú iudructú.ff.loca.l.f5?
addes.^ü.nec pzi9 tenef molédinarí9ad péfionc PsipspSal.
C T i crvi.qro nunqd ipeditus vno tpe cafu foituito oéat retta urari aliud tps DBar.in,l.fi ita dipulatus eés.ff.oe ver.ob,
oicit túc reintegraftps qñ opusfiédúeffet idé factú fecundo
tpe quod factú in pu'mo vt in oomo al's fecus vtfialiqs pio
milit mibi feruire pio vno anno ab ¿da oie 1 ipfe fuit impediros pio ido anno ? vellet ipfe feruire pio anno fequéti pio
eadé mercede nó teneoi recipe qi aliud é feruitiú ptimi tpis
aliud feeúdi pfidat in opibus q varianfer fpe.l.fi non foites
.fhbertus.ff.oe condi.indebi.allegat ad boc ter.fing.in.l.vfu
fructus mibi in bienniú.ff.oe vfufru.le.P5 38ar,? 36al.in.l.
liberti liberteqs.C.oe opere libertom oicit cp quandoqs er il
lis operibus oebet refultare ceriú cotpus cuius figura ? qua
litas eadem effe poted vno tempoteficut1 alio puta ptomi
fi edificare oomú fcribere librum 1 poted alio tpe opera pze
diri quádoqs er illis operibus nó oebet refultare certum coi
pus 1 tune aut ed certú tps limitarti opi quo ad piincipíú ? fi
né fui ita g>fitoe foima pc»a ? túc nó pót fuppleri tps pzo té
pote 7 ponit eréplú in potedate qui non venit in termino vt
poffit refpui nififieteritper aduerfarios oe qbus latius per
36al.in.o.l.liberti liberteq? ? p 38ar.in.o,l.fifiipulat9eém»
dírrvij-quero oe periculo ruine opisconducti per plures
imgiftros feu fabios cuius periculo cedat oicit 36ar.in.o.I.ft
dipulatus effem.g? ille quicondurit opus faciendú pio parte
ficiendo non Uberatur quia oicítur obligatie iiidiuidua,!, di
pulationes non oiuiduntur.?.Lin erecutfone.§.Pa fpedes.ff,
oe verbo.oblig3.oebet ergo facere totum opus fed oubitatur oe ouobus.piimo an poftep opus coziuit oebeat rebabere ¿ntegrú tempus ? rñdetur cpficvt.o.l.fi ita dipulatus eés.
Secundo oubitatur cuius erpenfis oebeat reftó.^ftud oecla
ratur in.l.martinus.ff.locati.qz pzo ea parte que cozzuit periculú fuit oomini in lotus vnde illa pars reficienda erit pecunia oomini cú periculúfiteius er quo abfqi culpaconductozú
eoenit refiduú faciet vigoze pzime pductiom's Pm 35ar,in .0.
J,martinu6 7 in.o.l.fi ita dipulams effem.Xerrio videndum
ed cuius oamno cedit ruina ptingens in edificio iam pdructo
oic autpdructoz edifici) 1ficcóductoz feu faber fe non obliga
nit ad totú illud opus pdruédú fsfingulisoieb9nouiter ad có
llructióes locat opas fuas túc oe ruina qúocúq?¿ueniétis ipe
nó tenef cafus éfingu.ff.loca.l.ealege.§.locaui 1 ibi p 36ar.
1 per 363l.in.l.aduerfus.C.loca.vbi oicit gp ille g oieti aliqó
opus eonducit non teneffivici'ofum opus facit per.o.§.locani.fufficit em'3 fi talt'ter operefqualiter feit ? non affirmat fe
partili ? qz ideo vr oieu'm pducere vt oieti poffit eú repioba
re fi ergo nó repzobat conducés imputafei qz locans nó adrì
git ad fe ad certam operi's qlitaté nec ad tépus certú aut locat
eius operas ad opus pdruédú vna locatióe ? túc ruina contigens vicio foli vel cafu foztuito aferibif oño edificg cafus eft
in.o.l.martinus 7 in.o.l.fi.ff.oe verbo.obli.Cótingens vero
oolo lata culpa vel leui locantis operas fuas aferibif cóftructozi cafus eft in.l.fi vt certo.§.nuc vidédú.ff.cómo.^dé fi locauit operas fuas vt certú opus facere tenef licet péfio in fin
gulos oies pteftita fuerit vt.o.§.locaui vbi cafus 1 ibi per
J S a r . S i vero ptingit leuiffima culpa eidé nó aferibif nifi in
fe erpieffeoé futurú periculú fufeeperit quoniam cóuéìio tue
facit eú teneri oe leuiffima culpa non auté oe cafu foituito,1.
opus qó in aduerfione cú.l.fe.ff.loca.vbi eft cafus valde nota
bilis gp illi qui pdurit opus fuo periculo faciendú vel vt i pe
des menfura pieftetur tenef oe leuiffima culpa quofq; appio
betur in piimo cafu.f n Po quoufqs menfuret"nifi per locatoréfteteritquo minus apptobef vel menfuretur nó autem te
netur oe cafu foituito vt eft ibi cafus 1 in.l.fi pnufcp.ff. loca,
fm ooXodo.pon.in.o.l.fiftipulatuseffem.
CTòÉrrvig.qro pringit gp francifeua oomini bartoli erat credit« cuidam oe otto in.rl.ftoteno? auri cui fcripfit litteras la
lis renotis ínter cetera videlicet./élpagamento fi e ebe eóuoftra faluesa 1 mía veggiate oe mádarmili.modo ille oebitoi
oedit illam pecuniá cuida nobili dui T^erufinofideoigno vt
pott3retillam pecuniá oño frácifco q ciuís Iberufinus boc
notificauít oicio tñ oicta pecunia nó foluit mie oictus
nei
feus repetit oictá pecunia a oicto mitten^.^He oicit gp nó tenetur nifi cederei iura qrif gd iure 1 v! primo oicendú cp oi
ctus oztanus non teneatur ouabus rarionibusipzimo quia fe
cutus mandati creditozis oedit pecuniá fideli bomini.vñpin
de eft ac fi oedííTet ipfi creditozi.ff.de pig.ac.l.folutá.^.folutas
feóo qz fatis vz fufficere debitozifidonúcio cómiftffe vr legif
a notaf.ff.cómo.l.eum,§.li.cú.l.feq.7.l.argentú.^npr¿ú vz qt
oictus núcius fuit eleetus p ipfu3 debitóte? erst núcius ipfius
debitoiis nó creditoiis 1 mala electio cft in culpa 1 op fuerit
malus núcius apparet ab cffectmqt pecunias nó dedit credito
ri.vñ imputetfibidebitot qui infidelénundú elegit.ff.loca.l,
cú in plures.§.feruú meú.^.q»fifinediftinctióe.pterea b videnf determinare vba littere oú dieit cú veftra faluesa 1 mia
vediatis tc.nam p ifta ^ba creditot redditdebitoté aduifatus
cp mittat p talem nunciú gp resfitfalua ipfi creditori q verba
íntelligunf cú effectu fed res nó eft falua crediroii peainia nó
folnta.ff.fi cer.pe.l.piculú.ff.deadmni.tu.l.cú qrif. pieterea cui
pa eft cómittere pecunias tam potéri boi a quo inuito nó pof
fit erigi cú nó fit idoneus pueniendi facilitate.l,u.§.i.ff.qui fa
rifda.cog.7 boc er qlitate núd deptebédif.vt no.in.d.l.cú qrif
.§.fi.cú.Lfe.pterea ifte erat oebitot generis vñ cafus fottuit9
eú nó libera.lincédiú.C.fi eer.pe.pterea nó Puauitfotmasml
datùqi nó dedit pfone p qua pecunia effet falua.? ideo remanet obligat9ficutpus nec libaf cedédo actionéfiereditoz talé
ceffioné nó vult acceptare.C.oe folud.eú a quo debuit eni ifte
débitos eé curiofus vt iraderet pecunia tali vt eá faceret faluá
creditori necpdeft ei cp confidit oe bono viro i bone famedi
vba epillole effectu reqrutw oe effectu futi cogita tu vt appa
ret er ipfa fcriptura ita foimaliter oirit X3al.m fno pfìlio,
< T Xrrvùy.qro qda locauitquadaapotetóritto ad qua apote
ci nó poterit intrari nifi p bolliti apotecc cuiós claueo babebat oia9pducto: vel nifi p oomu oicri locatone quaj bitabat
©ictus locato: acridit gp quoddi fpoitellu3 oomus oicti locato
rie in q bitabat i q erat pineta diete apotece remafit aprii oe
nocte vii p oictii fpoitellu far i latro ttrauit oeide acceffit in
oca? apoteci i multas peaìias i res ide furata fuit i fabtraUt qrebaf vt? oictns pdueto: pofiit agé p oi'ctu locatole 1 ad
qd i qnófitfoimandus Itbellus.T&ndeo n vf piimo cp ocus
locatoi nó teneaf na? ons òtteo? efiracris i roptfs oiiei's nó
tenef niftpmifitcuftodia3?dactO)i,ff.loca.l.ons oiieo?in fin.
.C.loca.l.er otuiCfi tn ver cp qn non pót intrari ad onea ni
fi p oomu locatoiis tue vtderef fifomédu p ifo q> ipfe fecero
vel paline fueritfieritale furtu veltairegp ipfe friat farienté
ficut piofeaf per oictas legee 1 facit ad boc.ff.oe fun.iftrue .1.
fi ita.f? tn oicendu eft cp nó é neeeffe intentare crime in qóne
piopofita.Ss agi pót prra locatole er locato réne culpe I5 eni
locato: oe culpa cómifia in re fua que nó eft locara nó teneaf
tn boc é ve? nifi talie res rei locate coberear na erqoo bétur
igreflus p oomu nó locati ad oomu nó locatafictenef cullo
dire oomu .ppiii vt p eas vel eius occafioné nó oef oanu ira
oneo locato vel in rebus eriftentibus in oiteo locato nam ad
boc obligaf er bonafideq in bmói ptractibus venit vt.ff.Ie»
ca,l.fi vt certo.^.nuc vidédu.ff.e.l.in lege locatoiis na tenéd©
locatoi fpoitellu fuum aptu5 occafioné oini oat vii cani ipfe
quodamó oediffe vr.ff.ad,l.aq.I.qoccidit.§.pe.imo plus folte vf oicédu cpfifintcuo vicini quo? vnufqfqs bs camera p
pté non pducta 1 vnus oe nocte oimittit fpoitellu fuu aperta
vn facilis é acceflus ad camera alterius vicini gp ifte talis pp
lata culpa tenef vicino vrili actióe legis aqlie argumcto eo?
que notanf .ff.oe vfufr.l.fi cuiue.§.oepictoiis.fm vna folnrioné tn ter.ibi v i oicé ptrariuj 1 marie qi bic cómitrif culpa;
in re ppn'a q nó punif .ff.fo.m«.l.ét.§.i.fi.oico ccum locato-.
res oe oca culpa teneriactióe 1 pdueto 1 tètra eu é àgédus p
aaioné er pdueto qi cu appet culpa I5 colpa non fuerit ca ime
diata fs mediata oini' qi ti imediata é illa q per fe fola fufficit ca mediata é illa q nó fufficir nifi aliud adiugaf fibi vt.ff.lo
ca.l.q oomu tn quel, culpa locatoli« p aetioné er códucto pur
gaf nec é oilliguendu vt? talis culpa fuerit imediata ca oini
vel mediataqi oi cau culpa é 1 oanu ifert ic. p bona fidé in
bmói pctibus p nam pctus 03 puntri oe ac.emp.l. Jiulianus»
in pn,7.§.gté qui furé.Cr bis ergo apte pcludif rebusficfe
bntibus ocum locatoié teneri n i certe in.o.l.ons o»eo?non
erpiefii't ocus locatoié teneri oe ea cuftodia q apud eu3 remi
fit fs apud eu remanet cuftodia oomus qua bitat ió fi ei male cuftodiuit nó claudédo fpoitellu oe nocte a culpa quodamo
do lata ercufari nó pót.ff.pto fo.l.efi ouob9.§.oana.ver.q> fi
a furi.i.ff.ad.l.aql.l.fi feruus feruu.§.fi fotnicari9.? qui non
facit qd facere tenef videtur feciffe contrarium eius quod oe
betfacere.ff.oereg.iu.l.qui non facit JCal.in piio li.pfilio?,
CSl.quero qda odofius cipfoi piomifit faeé artem cibo be
ne legali-1 bonafide1 qdas Sntonius ertitit fideiuffoi vfq3
in quatitaté.ccccc.ftoteno?ifte odofius in libiis fois fcripfitfe
effe oebitoic quoiiida occafioné pano? piperis 1 ferri oride
ifte odofius fefellit t aufugit quero vt? ocusfideiuffoitenea
tur ad oicta oebita fcripta in libiis fuis occafióe pano? piperis "i ferri pofito gp oicti librifintititulati boc mó vs iili libti
funt libri cabtj talis capfou's.Sld £dicta pucta rndeo 1 oico fi
deiufioie5 nó teneri pluribus róibus piimo qifideiuffoiaccef
fit ptomiffiói pneipalis oebitoiis.f.oicri odoftj f3 oictus odofius tue nó piomifit mercantias in panno? bn 1 legaliter face
ergo occafióe mercitiefideiulio:nó tenef qifideiulToinó pót
obligari in plus vel aliud cpfitobligatus ipfe pncipalis.ff.oe
fideiuf.l.grece.§.illud.£xt5o qtfideiuffoiin certi cis nó tene
tur ertra illà vt piene legifi no.ff.locati.l.quero in piin.fed
iftefideiuffoifideiuffitin ca$ cabfi 1 illa non é ci cambi} fs al
ter eius negociationis mercantie pannoium ergo in bac caufa nonfideiuffit%ficnon tenetur,fftoe vcrbox>b.l, quicquid
aftringende.ff.oefideiuf.I.fideiufToiesmagiftratuum.^. aure
lio.Zierrioqt fideiuffoi intelligiffideinberein CÌ3 bonelia 1
non in caufas iniuftas 1ficticiasacfimulatas.ff.admunicipa.
,l.luci9.§.fi. Quarto qi illa éfideiuffioneceffaria er pte capfo
risrió nó vi effefideiuffusnifi in cas quaftatutuoifponit.ff.fi
qs cau.l.f3?fi qs4.fi. Quinto qi oiuerfitate negociarionu oi
nerfi funtfines1 obligatióes oiuerfe 1 fepate.ff.oe inftito.l,
cuicuq34.nó tn.-z.l.bébat.ff.qi5 cu eo.l.ricianus.i ió fideiuffio
coartata ad certu gen9negociatióis nó ertédit fead aliud gen9
qnimo fi gen9 in quofideiuffitfitalg generi pmirtu fideiuffoi
nó intelligiffideiuffiffein illl negociationé mirti generis fine
mirti erercitg.ar.ff.oe le.iij.l.boc legatu.ff.oe le.i.l.ticie terto
res. vii qfideiuffitpiocapfoiefimpfrin arte cabij nó v: tene
ri fi càbiu incidat in mercantiaiqi ^ncipair alia negociatio eft
pcta,ar.ff.nau.cau.fta.l.iij.§.vn fi mercatoi fcribitpciu i libiis
clbu oicés ad id fe teneri er cabio tu qt otigo ifpicif nó v: gp
er bocfideiuffoidbij teneafiqt a ^motdio tituli poliertot foi
maf euétusti qt vf oe boc vifil'r cogitatu pfideiuffoté.ff.oefi
deiuf.l.tutoi.C.oe fponé.lucr.oefcri.l.i.li.r.36al.i fuis pfilijs.
C i l i . q r o fi vn 9 ponit pecunia i focietate 1 alter opa31 fois
eft oepdita vel oiminuta an oaniifiteòe--7 qi'rpbef ifie cafus
DBal.fic foimal'r pfuluit in pfilijs fuis. 5fn rpi noie nri multi
loquium femp oifplicutt femiloquiu femp placuit ouo prerut
focietate boc mó qt vn9oepofuit oucéta ad pte lucri 1 oamni
alter ponebat opam ,pmitté6 cu oicta pecunia mercari 1 róne
ponefinguloméfe 1 fi inde pderef^bare infra mefes qrif p°
fi fois eft oepdita vel oiminuro cafu foituito an oanu foìt! fedite fu eòe oiri gpficp id qò legif.i no.ff.pio fo.l.cu oucb9.$.
oina fatalia.ibi ou oirit eòe oinu é ibi eli ter.ad Iram 0terea
nó é onbitidu pp erpffa vba paeti.na vba ont ad parté pani
qó nó pót itelligi nifi oe oano ptingete in foite.ff.pio fo.l.mo
tius.ibi neq3 oanu -zc.vbi é ter.na focietas qnqs é lutrofa qn
q3 HenTqnq5 oinofa 1 nó pót eé oanu nifi qn capitale nó eli
faluu.i ibi apte ps.? boc ét .pbaf apte.ff.pto foJ.fi nó fuerint
•$.ita coiri.vbi ot gpfivn9ponit pecunii alter opasitucoemn
ponés opas nó pticipat in alio oano cp opa? amiffa? qn ita é
fpil'r acni in focios 1 mouef ét ibi qó nuqd talis puétiovaleat
ptra nalé 1 eqtaté focieralj 1 oecidif ibi gp V3 s fi pactu nó eéc
cóe.-z ita ts ^a.oe are.i.l.i.C.pio fo. 1 eft ipfa vttas nó ob.gl.
ibi polita q vi oiccprium.f.g» pecunia peat ponéti pecunia 1
opa peat ponéti opas b fuit erpffe actu gp pieulu numo? effet
cóe.i boc fufficit in qóne nra.Sed volum9 feire qd eét pacto
nó'appofito fut opi.ni gl.ibi oic oanu cc^piiu nó eòe Jfa.oe
are.oic eé cóe.i idé iRofre.in ti.oe actióe pio fo/flbet.? Cy.
a qda fua eqtate oiliiguut atif vt ibi p eoe ego oico gp vbi ca
pitale i quofiatfba forietatj nó eft faluuiqi cafu pfit gp vtriqs
pijtfioiau capitale fuit cóieatutqi vterep eft ons pp ptetfec9 fi
oniu nó fuit traftatu vt inftitoie.ni fi pnripal'r eft inftimtoiffj
in qftu foci9pieulu oni é.-z ita itelligif illa gl.i bec va funt ftue
cafus ptingat i ipfa pecuniafiuein mercantgc emptj er ea 1 b
oiri fubcincte i pApte pfilij mei vidi pfiliu cuiufda alteri9pdicentj q nec paetu eraminauitmee na? focietatj póderawt falua
audacia fuamec tn 03 re^bédi:qi naie é gp tot capita tot fine 1
ét qt gl.eidé eft magni reftis.fs vbi é cafus legis ter.pualet gl.
vt eft ter.i.o.$.oana fatalia.fm ^a.oe are.f3 gcqd fit oe'opi.
ooc.pactu tn appofirii in pctu folui't ifiiqóné vt oiri.Sequif
vide fi nó appareat oe cafu q oebuif,pbari infra pctu rps pué
tu vtru poffit peti erecutio in ipfo capitali.iv: cp nó:qi nó eft
liqdu nifi pofito calculo i ipfo capitali.vt.l.cu fuo.oe pdi.-z oe
mó.cu fiXótrariù eft ve?qt inftrm bs in fe tres cafus.f.oani
1 ifte cafus .pbadus é a reo cui pmittif ercipe oe cafu 1 lucri 1
certe iti capitali é liqdii fsin lucro liqda'dii ab actote 1 et p codicé rónu. £ 1 1 1 terti9 cafus qn nó emerfit lucru neq; oamnii
a adbuc ifte cafu inftrm eft erequédu:aut $ reus .pbat oamnu
1 tue inllrrn nó 03 ereq nifi pio pte oimidia in q inftfm eli li
qdii in oé euétii.vr.s.oiri in p° paffu aut re9 nibil .pbat.i tue
in totufiterecurio:qi fcriptura oic quos flotenos oés cii medietate lucri ic.t b fcriptura ouas bs ptes.f.oe foite certa 1 f
lucro icerto vn id qd é certu ereq 03 oicoftatototermino reo
ad fe oefendédu 1 nó .pbata p refi oefenfióc ifte é é rea 9 mo
dus gp petatur erecutio in editate pdi'cta 1 $ citcf reus $ op-
pofiat i ftattìaftermín9ad piobfdff i ree nil piobltefiatere
cutio pzomiffióis certe quititat} afpecificatein ¿miffione pie
días nec ignozat iuder illud vñfozma iurifdictionis caufatur
imo fit er leetióe iftrumentú nec regrifalia piobatio er parte
actozi's Ij p negociationé erceprtones poflït fieri rea oubia.ff.
oe trifac.l.poll ré.erceptio autéfieétpzobata nó ercluditur a
ftaturo qz nafeif er tenoie inftruméti vt legif 1 no.C.oe fen.I«
cus eo?.Seqm'f vid2 an cafusfit¿batos -zc.fupereft vt vide
mus gd piefúmaf oe iure 1 bieuis cafus é legis fi in ptinenti
íuerüc empte pcefumifer illa pecunia aliter nó cu aliúde po
tuiffet babe ter.eft no.oe p2tuil.cre4.fi vétri.^.fi.fj illud non
eli bic ¿batú fed certe ille merces nó fuerút empte oe vento
il.fi. vbi pupil.edu.oe 1 piefumunf empte eòi noie pp precedete ptractú focietarts oe admi.tu.I.g ncgociarioné.? focius g
ponit illas merces in eòi non tenef oe fuo folné fed coi ergo
falté é ttñ ptobatú gp o í nú 03 effe eòe fed certe iter vniuerfa
lé gelìoié 1 pticularé ac militatú fociú multú interelt er pticn
lari,n,focietate ponamus oucento? nó ptefumifcoi noie em
pta quecúq5 emunfideoqj nó pót pzefumì' focius oucéto? eòi
noie cmilTe oía nec ét boc vel tllud pp incerritudiné faeti non
oeterminati ad boc qd.n.fi emerenfmille milia 1 focietas pe
cunie 1 ope effet drca.r.tm in focio generali ladminiftratoie
vmuerfalipót pzefumi q> qeqd ic.nó in focio q eli ad vnam
quátitatéficutnec in eo qui ad v n i fpcs mercaf in eo qó pót
febabere ad plures fpecies putafiè focius pano? 1 emit latti vel adfinépano? 1 renit in focietate vel adfinéreuéden
di ipfam lana 1 nó venit in oubio incúbit piobatio ei q oicit
emptú adfinespanno? oupltci ergo erñte pzimonio.f.fociali
•z pzopiio non pzefumif indubio er fonali vt.Carb.tu.l.gcgd
oe relta.c.cú inoffi.p^fnno.facit.ff.oepe.be.l.fs 1 fi.i4.q6 i t
•ff.ad ireb.?iti9.C.e.aut}.p regatos qz magis affectar bre q p
p tifi «p cóe.C.qñ 1 qbuo quar.ps oebe.l.i.li.r.facit.ff.oe fol.l.
1 magis 1 qt5 no.C.oe bo.q liXcus opoitet in pzin.facit.ff. oe
pecu.l.binc querif .§.pót pzeterea 1er erpffe oicit gp id qó fo
cius emitfimpliciteripfius fit f3 indicio foeietatis cogif cóicare ergo fuo noie vr emiffe ter é.ff.pzo fo.fi qs focietate ptrarerit qo emit ipfiusfitnó eòe -zc.nlfiuefuo noie fiue fimpliciter emat nó intelligifpfona ertrifeeus facit.ff.oe ver.ob.l.Ii
ita fiipulat94.grifogonus.in fi.Ç.nec é verú çp fola volútate
emétis redigaf oe pzopzio incómune fs voluntas 1 actus neceffaria funt.ff.oe peeu.I.nonftatim-z.l.fi.ff.fi pars beredi.pe
ta.ff.fi cer. pe.l.fi focius.ver.çp fi cómuné 3Sal.ínpfilüs fuis.
CTSlij.quero q teneanfptribuere qú vna oomus oiruit"¿pter incédiû 36al.in pfilgs fuisfiepfuluit
rpi noie amen
i l ilio punctofieoicédú ell q? incendi'ú qñq; ozitur cafu foztui
to abfqj alq culpa qz tue non e addéda afflictio afflitto vñ er
tali incédio nó obligaf alteri.ff.pzo fo.l.cú ouobus.§.oána fa
tilia.-z boc cafu vicinus cuius oomua eli erulla vel Demolita
cifu incédij agere nó pót.ff.ad.l.aql.l.fi qs fumo.§.q> o í -z.ff.
gp vi aut clá.l.fi alius.fé 1 alia 1 ibi p áóar.erpzeffe oirit tri
Jía.but.gj qú pío falute totius vicinie vna oomus oiruif ne
ignis oía vrat gp ptribuédú é ad illud olnú p oés vícinos ficut cúfitrapt9 merciú p faluada naui.l.y.ff.ad.l.rodil.oe iacru.z loquifin Diruto nó in iullo 1 vterq3 ípfo? ve? oicit.^n
terdú ¿ncédíú oiif er culpa 1 túc aut í culpa certi bois aut icer
ti fi gdé er culpa certi bots tenef emédare oánuj vítionis qz
culpa et in re pioptía ptecedés cafus in re aliena obligare có
fueuit.ff.ad.l.aql.g occidit.f.in bac -z.Lfi fcruus feruii4.fi gs
in full qz rníus factú alios non 03 in piculú trabere.e.l.fi fot
nicari"7.? ibi n o . S i aút incerti bois culpa oepzebédi non pót
tenet" oris pzime oomus crulle qz certi bois factú ¿bari 03.I.
l34.fi.ff.nau.cau.fta.cú illa actio er pie puenti meri peni con
tineat ¿ndubio aút bij piefumunf ignes feciffe qui folíti funt
igné faeere -zab bis 03 íquiri veritas oe culpa 1 culpabili.ff.
loea.l.oñs oiteo?.núgd aút ptefumaf culpa vel cafus er eo i
cédio na plerúq3 vt plurimú culpa fit.l.ig.ff.oe offi.pfee.vigi.
.ff.oe pículo 1 cómo.rei vé.Lfi véditoi.pót oící gpfinó cóllat
vilo ídício oe eo g feat igné 1 oñs erat pfuetus eé vigil 1 oi
ligés cp nó teneafidubio ar.ff.oe re mili.l.nó oes4.a barba
ris.ff.cómo.l.argétú alias fi erat bó parú cilcúfpect9vel pllat
3» ipfe focú fecit tenef ,ff.loca.l,fi gs fundù,§,colonuB oebua /
enl eé oiligés in fe n familia fua.fr.ad.l9gll.fi Puus ferm"4.
pzoculus.ff.furti aduerfus nau.I.i.ertraneo? aut facru nó pie
fiat nec cafus vèto? fi pp vi vento? ignt's plus folito arfit vt
•04.W bac facit.ff.oe incé.rui.nau.l.g edes4.fi nó cu fua ma
teria.'Z.C.ad.l.agl.l.u.'Zinlli.ad.I.agl4.capitetertio 1 ideo fi
er qlitate 1 quititate ignis icédiu oitu é qo piefumit" p locum
ab effectu 1 ons vel inglinus nó adbibuitoiligétiam qua oe
bent adbire bomines folioti tenetur oe ilio oamno Dato ra
tione culpt.Si autem cafu-z in fozmnio boc accidie non tenetur in oubio autemficonilat oe facto ptoptio vel culpa quia
fotte tenebat ibi pueros qui incéderunt tenef alias nó 3Sa U
C i l i u . q u e r o gda volebat akiare parieté cóem 1 obfcurare
lumina pioptie oomus vicini babétis cóione3 in oicto parie
te an polfit oieut gdi ercellériffimi oocto.paduani qj erat locus legi.g luminibus oe ferui.vr^ie.f.g? inedificado oebeat
feruari fotma antiqua Pm qui erat edificati! 1 fi nug» fuit edi
ficatum fup ipfo piete tue meliot erit pditio ptobibétis.l.fabi
nus.ffxommuni oini.-z oe reg.iu.c.in re communi in .vi.per
oi.? 5o.an.ita oicit albertus oe rofata in.l.altius.C.oe ferui
tu.-z aquafirnptefatos ooaotes paduanos qui oieut bac que
llionem babuiffe oe facto qo eli notandum fm eos.
C79cliig.qro DUO viani babét areas ptiguas vel ottos coati
guos feceriit parietc in medio pp claufura alter vicinus vult
edificare er latere fuo fup parietè coi quo edificatofiueedificio facto oeteriot vr fieri areafineottus vicini fs in ab vno
latere remanet aer fol 1 vétus liber ad areas vicini queritur
an pofTÌt 1 piio vr gp in piete coi edificare nó pót vicino¿bibéte.I.fabinus.ff.cói oiui.c.in recói.de reg.iu.in.vi.l.fi4.fi.C.
oe ferui.-z aq.^n priu vr.I.cu ouob 9 4'5 f ^ nela.ff. pio fo.e.
ti.l.fi.C.oe.l.fi edes.ff.cói oiui.-z qt cuiq3 liberù é vfc^ ad certuni tollere vt.Laltius.C.ferui.l.fi vité4.fi qs ¿tectu.ff.qo v i
aut di.SetJo bui9qónis é op itali pariete vn9ibci9aItero inui
to edificare nó pót qt ad vfu edifieidi inllitutus nó eli fed ad
vfum elaufure per ea que notantur per glo.-z ooc.in.d.Lfabi».
BUS,? in.o.c.in re cói.-z ita fuit repcrtu pfultii vt quid! eredlentiffimi Doc.referebantper oo.'iRapb.fulg.in quodi fuo có
filio qt> indpit ouo vicini babent qt> eli bene notandum.
CTilv.qro fi vn9er focgs pom't pecunia alt' vo foli opasvel
opas 1 minoié pecunia 1 ponés opa3 eudo¿ mercib9 ad locii
oellinatu er focietate tterfecffit 1 pdita pecunia an bf des al
aeri q pecunia toti vel maioié pté ptulitad aliqd teneif opi.
Qlgp nó.C.p fo.Li.ff.e.l.fi nó fuerit.fic pdéti opaser motte ni
bil reficif pe.limitat nó bòa rónetqi I3 i i opas icepiffet q opas
ponit p oies paucos illaopa nó equalet ^titatialteri9 Jia.de
are.«'.? al.p p leges q nó ¿bittqz loquuc'qn ibo ponut peni
n i i vii ceffat ró gl.cu cuil$ inferaf olnu ons iRapb.fuI.tenuit
bic opi.p.l.cu ouob 9 4.osna.ff^ fo.vbi vn9ponitré alf ope
r i nec ibi res cóicaf vt in.^.pced.-z tff oinu peco? eòe nó pót
oici ibi pp erh'mationéiqz illa nó facit venire cafus vbi alias
reniret culpa leuis vt i focietate vt no.ff.fi q6 cau.l.fs -zfi gs
^.qfttu.Jte fi faceret teneri oe cafu tenerefin tota p illu ter.
vbi fiptzip bac remila cp oinii 1 cómodu eli eòe in focieta
fe.inlli.p_io fo.illud a q nó repif ercept9 cafus qn alter ponit
opas.^té qt in4.illud.inlli.p10 fo.oicifgp vs pactu vt in folo
lucro ?c.g celiarne p3«o erit cóe.'tiee ob.ró gl.qt fi ponés ope
r i patif oinii vel i reb9fuis occafione focietatj vel in opis:qt
vulnerat9alter ptribuitXcu ouob94.qda fagsrii.-z.l.fociu.in
fi.i fic eli paritasiboc it cafutqt vita nó é ertimabilis infurgit
iparitas csfu.fufficit.n.g» potétiafitparitasls nó cafu.I.fi foci9
piofilia.ff.43fo.vbi vspuétio fi gs buerit filiivt cóitmaritef
I3 ptingat vnii tifi bze.-z in nó valeret oe filijs vni 9 in fpé po
ne eni vnu mififfefih'uoccafióe focietatj aliu iuu ons fui babebit medietaté fui 1 nó pz filg g eli inerrtmabilis.fi ¿5 b nó
eét moztu9fs vulneratila cp efficeref inbabilis ertimaref DÌ
nu opa? futura? amiffa?.? ita oinu opa? filij 0I15 nó bodie
qz illud nó eft ¿fecriciu p.l.cu 03.7 bac ozia facitfi qdru.pau.
fe.oi.l.er bìc.i oe bis q oeie.vel effu.l.ff.nec pót bés oefun
crtptédere pinu opa?tqz fi nó fuiffet interfect9nó eét bes vt
in fiR oicit ter.ff.ad.l,aql.l.inde ueratius4.i.'z becfnia mariine vz ¿cedere cà puenit gp oanum ? lucra effet eòe qt? aliter
non pót effe&Mjfilium Iftapb.lRaimundi oe cumis»
<T£lvi.qro ¿Ubatbens oedit quafda res venetys ^Bartolo
meo arúnini védédas in ingreffu nauigy oe venetys qt non
bébaf bolletta oe oario foluto ab inqfitoiibusqfitii fuit i oi
«e res iuéte i pdite font qrif an barcárolus teneafclfeatbeo
n vr cp nó qt ¿Jbatbeus oebnit folne oatiú p 35ar.lf.oe pu
bUca.l.i.§,¿,? i 5 barcarolns pduriffet vebédas nó oebuit foi
ué oe ino f? poterat ^featbeo peté oariu3 p prius.ff.manJ.fi
vero.§.fi,qd ppto ¿uftúfi.zlfeatbeus fcíebat nautas fine bole
età recedè vf.n.fraudé voIuilTe ar.ff.oe euic.l.berénius
qx no caret ic.oe bomi.c.ficut oignú facit oe nora.I.y.?.iy.cu
ibi notatis piter fi friebat nauti ignotát oatiú foluendú ar.ff,
manJ.fifideinffown{5n.alias fi aliud nó appeat vf pfumi oe
diffe vt licite nó illicite erpoitet ar.ff.pzo fo.l.merito.nec illicito 1 penale pfumif madaffe qd qf<# inr.l.iy.f.fi piocuratox
oe ?di.idebij,fi ^cnratoi.oe bis q in frau.cre.l.fi pater 1 oia
1 é oe iurif.o.íuJ.íj.cúfiJj.n.potm'ffetpete a ¿Ifcatbeo bolle
età vel pecunia oari non tú oebuitfineboc recedere cú ad eú
fpectaret bollette ofiéfio apud qué res íueniunf qt tn eòe eli
vicinú oatia fraudare 1 mos é oñi rei bolleeta? accipe vel p
ea naute pecunia oare aut falté erf3ffe ipone vt pio fe foluat
er bacfimplicioatióe farisíftrígit fufpicio fraudis i ¿foatbe
um vt vel fraudare voluerit oatiú vel nauta irritire 1 fic pa
tiaf eú tráfire 1 fi bene fuccedat Iocreffimale fibi ipntet ar.ff,
©e ercep.ooli.l.apud celfus in jjn.marie fi pdictiòc naute ifpe
età 1 oatu qulritaris nó fubgerebat cp verifilr nante ipofuiffetqjfolueretpio fe bene ergo faeeret nauta articulare oe
bis 1 piobare vt poterit iudert^ multuj oebet adutertere ad
tales coniecturas TRapb.comanus confuluit vt.s.
C í l v y . q u e r o mercatoies qda lucani 1 bononiéfes bntes lo
ce certas mercitias Iaboteriú lirici pmíferút certi vectióibus
vel guidis vt oictas mercátias oeducit oe luca ad ptes frácie
ípfafqj mercesfieoeducédas pfignauerút guidis feo vectotibus antedi'ctis q iurta pmiffioné pdicti cú 0dictis merab9oe
luca recedétes iuerút vfqj ad ciuitaté lúdinéfem 1 ibidé fentié
tes iter ab inde viera verfos fráciá nó fecu? fupfederút in oi
«a ciuitaté recómédátes 1 pfignátes bofpitib9oictas merces
qs oe volútate ocó? mercato? feo eómiffario? fuo? ibidéoi
miferút pofteaqs illullris oñs ptimogenit9 regís franco? fe
quellrarí fecit ad bofpité ptedictu? fumpta cá q> ciues lucani
panini babítantes cómiferút p llatutú fuu5 i c Á iuffitpdictus
ofís piedcás merces fibi mitri p nunriu? pzopriu? feu cómiffa
riú pio ocis mercibus babédis fpáliter oellinatú qt) qdé fieri nó permiferút mercatoies ottte ciuitatis nec bofpes apud
qué fuerút feqllrate merces pdicte iuffioni taqj illicite nó pa
rétes er quo oictus núcius feu pmiffarius vidés ocás merces
babé nó poffe api ferit bailas merciú ptedicta? ípfafqj merces p iuétariú oeferibi 1 apud quédá aliú ciué in qdá camera
clanfa ouabus clauibus qua? vná fecú poitauit aliam oimifit
feqllrarus antedictis poli pdicta ptedictus oñs babita p iuétariú piedictú in fotmatióe oe pciofitate ea? mifit fecúdas iuf
fioné pio babédis mercibus 1 fic pio volútate 1 apperitu fuo
br e 1 eligé poffet pio vfu fuo eas q fibi magis placerent qd
vidétes illi apud quos facta erat feqllratio vt aiu3 fuú placerent 1 faluarét alias res miferút a ptefato oño onas caffas «
vnúfradellú oe bis quos núcius elegítqfi magis grafia oiio
?polleanúq5oñs aliqd petyt vltra qrif ic.^n rpinoieamé,p
pte negatiua.f.q? ons merciú q oate fuerút núcio illullris 00
mini plibati nullú regreffu5 babeatptra oños merciú q faine facte fuerút allegari pót ter.oe pfcrip.verJ.q feruus.§.i.?
ró qi nullú negociú iter iltos gellú éer quo pofi'it ppete actio.
ar.oe pdic.idebiJ.fi in area.ná ons piefatus vt ps er vltima
iuffióe tn 1 fi oés res tráfmitri priperef nó rii vt oés babeat
f3 pio fuo vfu eliget quá electioné núcius eius fciés eius volútaté 1 mété ferii q piefato ono gratioia putauit qfi mété ip
fius oñi erecutur9 fuerit oñs poftea ratú babmt nec qd piefcripfit amplino nó vr ergo negociú eòe geffiffe Í3 folú vf oe
claratú oñm pfatú folas illas res retéturú tan^ pteciofioies
fi oés babuiffetalioqn nò remáfiffet vififrptét9nec íminebat
vififr tm piculú illis qre vififr non fuiffent ita grate oño vn
nò cá cóis piculi pnripalr fs appetirei9 vñ non iminebat ita
fiicolú algo nibil.n.gelíerút oñi merciú q oate fuerút oño p
libato nec er facto eo? apud quos erát res feqllrate potuit ac
quíri eis obligatio.C.p qs pfo.l.i.oe ver.ob.l.fi ita llipulat9.
4$.grífogon9,e.ri.cú fi.bis tñ no obllátib9? verioz 1 iullíot é
oíuerfa fnia vt.l.oñi merciú qfalue fuerút teneátur cótribué
bis quo? merces oate fuerút na iuffus pfati oñi iullú metu5
1 piculú ídurit íulláqs cás míttédi eas q miffe fuerút pío algs
faluádis.ff.qd me.ca.l.fi,§.fiiullo.'7.§.fi.«z.C.e.l.fip ípieffioné
sff.qua? re? ac.nó oata.l.í.§.que bonoiáde 1 p 38ar.reete in
fiR-ff.oe folu.l.creditot.in pn.cú piío feciffet piefatus oñs fequellrari 1 portea ét bis iuffíffet fibi mitti nam 1 pile iuffíoni
tâ^ illicite pendú nó fuerit fe aút refiflédus nó fuit i autético,
oe má.ptin.§.oeíde cópetés 1 no.ín auté.oe nó alíe.f.qi vero verífil'r.vn marie oilígétes 1 oifereti fuerút q nó oés fed
pté miferút 1 quáuis ín fa iuffióe ptefatus oñs móllraretnó
oés velle fs er bis fibi gratas elige fumme tñ piculofum oés
mitti ne oés retineat qt fegni9 irritât aios oimiffa p arlé quá
fifintoculís fub recta fidelib9? q ipfe fibi tradit fpectatot f m
otatiú 1 erperiétia oocet Difficile eé a oñis capta talía pciofa
recupare nó appet ét qs aut quot 1 quáritas retínuiffet 1 cu?
pioponaf çp res ille q miffe funt erát pciofioies ceterís ita vt
illas folas oebuerit elige nec appet çp oés pteciofioies miffe
fint fs qdá er illís vñ fláreboeep alg quo? merces remanferút babitauerint oe fifibus ita íminebat piculú alijó 1 fotfan
vt facilius mitterenf móftrabat fe velle folú pto fuo vfu eligé ídé ergo oicédú é oe bmói mercíb9 miff¿6 ptefato oño el
alia? Puanda? cr bmóipículo çp oe mercibus iacri6 oe naui
tépellatis maris ad qua? ptríbutíoné by quo? merces falue
funt facte tenent"vt.l.i.-z.u.ffad.l.rodi.oe iac.ná in iure ídem
oífponic" oe bofpitefiueeaupóe 1 llabulario q merces faluá
d is receperunt vt fuit i cafu ifto qd oe nauta.ff.nau.cau.fta.í
furti aduer.nau.ficut § iact9 naute oblígat ad pmbutóes itaq5
1 iact9bofpifís b ét marie p3 er róe ílliM.ü.^.eqffimus vs qt
eqffimú é oetrimétú cóefieri eo? q pp amiffa?alio? merces
pfecuti fút vt fuas falúas brent q qdé ró militât Î cáu nro vn
cú locú béat ró J.os locú bre 1 ler.ff.ad.l.aql.l.illd.ff.oe ver,
ob.l.a ritio.cú fi.i boc ét inducút ooc.D.l.íj.ibí ad oomum oe
llructá pp incédíú vt alie oom9vicine faluefiâtçp by quoiu5
oomus falue facte funt teneáf ad pfríbuédú 1 cú eqtas oictet
actioné oari o ida é falté vrilís oe pferiptis vbis.l, quotícs.í
ibi no.qnéadmodú ígt'f 1 i ílla.l.y.ad.l.rodi.oe iac.bij quotu?
merces iacte funt er locato cú magro nauis agé oebét 1 ipfe
er pducto agat cú bis quo? merces falue facte funt fie eét im
piefentia? oñi merciú miffa? ptef3to oño agét p ipos bofpi
tes vt ipfi agit p eos quo? merces falue fút facte vel vtactio
nes cedlt 1 gra euítádirircuitúpp abñtiá 1 oilláriá ipfo?bo
fpirú ppetít vrilísfineceffione oe infii.l.i.§.fi.t.l.y.i no. oe
Di.ífectoJ.oá.ínfec.llipulario.§.fi.facit.C.ad trebel.l.fancím9
,§.fi.nec moueot çp ipfi mercatoies nó cófignauerunt merces
bofpítíb9f3 vectoub9? guidis eo? ná cú pfignauerít noie ipo
rus mercato? 1 eo? volútate táqj res ipfo? mercato? er cali
pfignatióe 1 oepofito obliglf ipfi bofpites oñis merciú.C.ad
erbib.l.pe.ff.oe .pcu.Lq^curatot er re.t p gui.í.l.certipditio
4 / 1 mimos.t ibi p 56ar.fi cer.pe.?.ff.oe ver.ob.Lllipulatio
t'(la.§.fi llipuler nó moueot ét çp ille merces ptí9 fuiffent feq
ílrate apud bofpíté 1 aliú ciué qt nó p boc fuit ocrogatú inri
ipo? mercato? nec poffeffiói oe feqf.pof.i fruc.c.í.i no.per.
a6ar.i.l.ítereffeputo.ff.oe ac.pof.t marie qt remáferút apd
bofpúé i camera vt ppóif ppetit ét fs glo.i.o.l.g.ad.Lrodi. d
iac.ipfismercatotib9quo?mercespditefútpeos quo? mer
ces falue fút negocio? gello? actio n i bofpes 1 ali9ciuis apd
quos é factum feqllrú geflerúf vtifr negociú tilo? quo? mer
ces falue facte funt 1 boc videnf feciffe côi noie oius mercato
rú quáobié illi quo? merces pdite font boc ratú babétes qfi
ipfi gefferit qd eo? noie gellú é 1 ratú babét.ff.ti vi 1 vi.ar,
,í.i.§.fs 1 fi qs d admi.tur.l.ita át.§.geff¿ffe recte babét nego
ció? gello? actióem.lRe.n.ípa or negociú eo? quo? merces
falue fút.f.ne res ípe pirét d neg.ge.l.fi fiípuler.§.fi tity.iíbi
p ooc.occurrit ét bic eqtas qt pp merces millas aly babét fal
uas fuas 1 fic quodlmó oicunf er re alio? locupletari ar.l.fii
me.t títiú.ff.fi cer.pe.l.fi eú ferou3.e.ti.d neg.ge.l.fi.C.oe rei
vé,1,mater cú ibi notatis facit ét,ff.d.ne,geJ,n¿ 1 fu 9 ? qdtbi
no.ad allegata in contrarili refpondef cp.l.qtn fernandarú i
fi loquútur oe actione er Delicto nó eni3 oeliquit qui merces
pioiecic actio aút er contractu ve! quali competit vt fupza ad
rationem autem allegata in contrarium patet refpófio fuperi
us oicta qt bic eli negocia petú ratione contractus vel qft vt
.s.plene oeclaratú é itapfulo ego lftapb.raimúd9oe ciimis.
fTSlvig.qromutuaui pecunia mercato« iple emit merces
que errät i ipfopoftmodú fallito anego i mercibus oebeat
pzelerri algs creditozt'b9 pio cuius oeclaratióe videnda funt
DUO può an res empia er pecunia mea fit míbi tacite obliga
ta qt fi boc eli róe tacite ppotece in illa algs oebeopteferri i
Dicendú eft regufr gp nó cafus eli in.l.quáuis eUg.C.oe pig.
fallir in re empta er pecúia pupilli qm illa é tacite ipotecata
ter.é ling.Pm vna3 lectura glo.tn.l.idécg.ff.q pot.in pig.bab.
vbi glo.arguédo a rimili t5 idé foie in re empta er pecúia mi
litis bene tú verú é g> íi res emjjta er pecúia mea mibi obli
gef erpteííe quáuis pollerius tn in eadé fum porioz alijs ere
ditozibus babétibus ppoteca3 potioté.l.lj.C.g po.ín pig,ba.i
in autético.oe eqli.oor.§. bis pfequens.-z.^.qz vero in auté.
qö obtinet oe pignolo nunquid in re empta er pecunia mea
ego béas iter alios creditore puilegiú erigédi in quo quides
fuit vna opi.in.l.ls.C.qui po.in pig.ba.g» nó qt in eadé cú ali
is peurrere oebeo p ter.in.l.pzocuratozis.ff.oe tributo.-z irti
opi.tj DOar.ímo Pin ooXod.iitc.fi cum ooté.§.fi mulíer.fo.
ma.nó ob.terUn.Uqö qs oeptiuil.credi.vbi é erpteffujg* mu
tuás pecunia in nauis emptioné eli iter alios creditotes pziui
legiarus in erigendo fj illa nó ob.qt loquif in C3fu fpeciali.i.
mutuate pecuniä in emptioné nauis quo cafu fpecíale é vt pti
uilegiú babeat is er cuius pecunia res emítur a ratio fpálita
tis eli vt inducarur facilina borníes ad mutuandú tn buiufmo
di cám cum er eadé ptíngat facultas facilius mercandi i nego
dandi qö publice vrile eli vt in rimili oicit fingulariter tcr.in
.l.tj.adfiné.ff.oenúdinis Pm ipfu3 ooXodo.í,D.§.fi mulier,
3 ¡ r c a
n o n a m
partetrí
p á t v
cípaléan facto vnius er focgs alij oblígenf primo
vr g> nó vt é cafus ad lram.ff.pzo fo,l.fi focg fumus in fi. vbi
fi vnus er foeij.ptrabit oebitú folus ¿He puenifacreditoze g
oebitum ptrant eft tú verú gpfioiuidif focietas qt tune focij
qui non pirarerút oebent cauere oe oefendc'do fociú pbenté
aduerfua creditozé i ideo er.l.oé es alienú.cú.l,fe. colligunf
ouo cafus pzimus qú oebitú ptractU3 ab vno er focijs eli pu
rus i túc oiuifa focietate focius q cótrarit oebitú qz folus re
manet ereditozi obligatus oeducit oe focietate totú illud oebitú vbi aút oebitúfitin oié tune focij qui non cótrarerút oe
bitu3 oebét cauere cus Dies veniat oefenfurú ¿n fociú er quo
cócludif gp I3 es alienum cóicetur inter focios nó tú obligatio
cótracta cú vno er focgs obligat alios focios ipfi ereditozi ali
ud é ergo quere oe actióe pzo focio que focietatefinitanafeif
ínter focios.C.pto foXtl oiu.quo cafu iter ipfos focios bz ra
do erís alienicótracri Durante focietate.l.oé es alienú.oúmo
do tale es alienus líe petú róe qliti fodetatis.l.fed nec es alie
nú.ff.piofo.-z ípenfusfttin re in q ptracta é foeíetas.ff.pzofo.
.l.fi ínter fratres.§.fi qs aliud é queré oe iure credítozis q¡5
fibi folusppetit ? f°ciú cú quo ptrarit non aút cótra focios q
fecú nó cótrarerút vt.s.pzobatus é Pm oo.Tfbe.oe perufio in
pfilio qö incipit factú pzoponif i bac fozma tn cófilio.ccdrrv.
oie pztmo méfis ¿fanuarij fuit peta focietas in gnto li.piilio?
carta.cviij.Seeúdo v i gp vno er focijs ptrabéte infolidú qui
libetobltgef.Lfi.in fi.oeerercí.fi.pzo fo.l.oé es alienum.lf.cói
oiui.Lcú ouo.ff.oe inftíto.l.babebatí fi.Zertio vr gp quilíbs
er focijs teneaf pzo pte 1 oe boc é cafuo.ff.oe erercito.l.fi tú
plures pzo intellecra bums palTus oicunt ¿fac.oe are. Hàe.-z
Cp.in.l.cú te in galliá.C.ficer.pe.g>aut funt ouo vel plures q
nó erercent vnú aetú infolidú 1 túc glibetpzo pte videfobli
gattaie pbere actiue vt.o.Uú te.-z pafiiue.C.oe ouob9re¿s.I,
uj.ff.oe ouobus reís.l.reos.§.cú in tabulis.aut funt plures q
erercét vnú aetú ifolidú vt funt plures argétarg vnius merces vel plures magiftri vnius adminiftratióis college 1 rane
qö vnus facit in ea adminiftratióe alter vr facere 1 fie obliga
none videf contrabere infolidú actiue 1 palline vnde fi facta
eft credétía vni er ouob9collegis 1 alter fe ercufat gp nó rece
pit fs focius fuus nó valet illa ercufatio -z ita Ioquunf pria P5
Jía.oe Slre.'Tfbe.'z C p . S j ? boc obgeit 26ar.i.l.an eadej in
.vg.q.oe ouob9 reis oe.l.fi tú plures res oe erercüpzimo rn
deo gp pzimú rúfum ob.oícto ilio? 1 fcöo rúdeo gp obftat rói
eo? vbi or gp glibet pzo pte qz nó videnf inuices i'nftitozes p
quá.l.repzobat oictú ifto? 1 róem eo? ideo ipfe alicer oiftin
guit oicés gp aut ifti plures repzefentat publicú officiú vt argétarg 1 fimiles -z quils tenef infolidus qz ipfa adminiftratio
affícit eos ifolidú cus officili nó fu oiuifus 1 ita loquif.l.fi vn 9
er argétarijs.i.l.i magiftrat9.aut pzopzia volútate qfq; gerit
aetú 1 túc refert aut gerit p aliú vel alios aut p fe piío cafu qt
qií per alios vt ifti focg gerút illa negociationé feu mercátiá
per fitos inllitutozes feu p fuos erercitozes q vulgo appelli
tur factozes 1 túc qlibs ocó? tenef infolidú inftitozia feu erer
dcoiia.l.i.infi.cú.l.fe.oeerercito.-zoeinfti.Lbcbat in fi.cu3.l.
fe.qz quils repzefentaf infolidú pzefeni fi cú vno é petú ne in
plures Diftiguaf .ff.oe ererci.l.ne in plures.qö intellige ve?
qn inftitó.ptrabit vt iftitutio alias fi ptrabit alio noie gp infti
tozio non obligaf ons cafus é in.l.tj.i.ig.ff.oe íflitozia. $tc in
tellige verú cp oé qö cú ¿nftitoze gerif obligat eus q eum pze
pofuit qn eius rei gfa cui pzepofit9fuerat peras é.l.quicúq3 .§.
non oé.oe infti.pditio eni pzepofitozis feruáda eft.l.fs 1 fi pu
pillu-3.§.códitio.oe infti.bñ facit.e.ti.l.fi cú villico.^téficuter
ptractu ¿nftitozis pót dns pueniri ita er cótractu dni puenitur
factoz feu ífti'tutoz ter.é in.l.i.§.pe.de erercit.qö eft notadúer
ptractu vero inftitozis non agetdns nifi actio necelTe nifi i n íubiidíú puta fi factoz fugilíet vel alif foluédo nó elTet ter. eft
tn.l.t ¿nfi.eú.l.fe.deinfti.Pm Sng.in.l.cú te.in gallias.C.fi cer.
pe.fi aút otrabnntper fe ipfos túc refert aut ambofil'qzperfunt eídéftationi1 quilíbet tenef pzo pte quá bét in negociatt'óe vt.d.l.fi tú in pzin.aut erercet eá fepatim vt puta duo fút
focg vnus erercet eá i vna duriate alius i alia vel vnus erer
cet fpeciariá 1 alius mercátiá 1 túc quils tenef infolidú viden
tur eni inuicé inftitozes pzopofiti ar.fi cer.pe.l.eius q in ¿uín
eia.-z ar.C.de fabzícé.l.iure pzouifo.li.ri.-z de duobus reis.l.
reo.boctenuit 3faco.deare.-z 30ar.in.l.fi tú.-z .Kßar.in.d.l.an
eadé.caue tú gpfipzefunt vniméfefipfuetudoé qz qnqj cum
vno qñqs cu3 altero quils infolidú tenef ne qui cú vno ptraiterít babeat diuidere actióes in plures.l.enifi tñ fundat"i illa
róne qz cú pluríbus eft ptractú feeueficú vno tm Pm lRai.de
fozltuio vt refert 36al.i.d.l.eú te.mibi vr dicédú gp aut erercét p cóes magillrú -z túc quils teneaf infolidú -z ita loquif.l.fi
tú.^.fs fi plures -z.l.i.infi.deerercito.aut p fe 1 túc aut fimul
ambo gerút 1 tune pzo pte qutls tenef -z ira Icquaf.d.l.fi tú.in
pzin.-z.ff.nau.cau.fta.l.fi.§.fi plures.l.reus.^.cus in tabulís.ff.
de duobes reis.aut qfq3 eo? folus 1 tune aut pzefunt diuerfis
ílatíóib9-z túc qls obligaf infolidú qt videnf inuices pzepofiti
1 magiftri -z loquaf 3Bar.s.aut oés ptefnnt eidem ftationi 1
túc aut qfq5 eo? foIu3 gerit ad cóe ppendiú 1 de alterius vo
lútate puta qz íuicé erát pzepofiti magiftri vel ita erat pfuetu
do ipo? gp qñqs cú vno qúqs cú alio ptraberef -z qö vnus ge
rebat alius ereqbaf -zfieappet de tacita volútate pzepofiture
1 túc quils obligaf infolidú ar.l. vel vniuerfo?.ff.de pig. ac.-z
loquaf lRai.de foz.-z JBal.in.d.l.cú te.aut ambo pzefunt eidé
ílatíóí nec appet erptefle gp inuicesfintptepofiti magiftri nec
tacite er cófuetudine 1 túc aut qfq, folus gerit ad cómodus í o
cietatis vt qt puertit in vtilitaté cóes 1 túc aut qrim9 de actio
ne pzo focio que foderate finiti nafeif iter focios.l.taj diu.C.
pzo focio -z túc inuicé funtobligati.l.oé esalienú -z.l.iure focie
tatis.ff.pio focio 1 ibi p glo.i'n verbo in cóes ibi -z túc tenef p
obliquú qz focius tenef focio g aceepit pecunia i urilitaté cóes
aut querimus de iure creditozisqö fi ppetitius folú p fodus
cú quo prit -z loqtur auus meus in pn.iftius nó pncipalis mé
bti in dicto pfilio aut qfqs folus prit nó tú ad cómodú focieta
tis qz nó puertit in utilitaté cóes ? tue nullo mó focius g nó co
trarít obligaf neqj ereditozi neqj alteri fo.l.fs nec es ali'enil-z
.I.omne es alienum.'z.l.inter focieta^.ff.pzo fo.e.ti.l.verus.f.
id quod vbi inter focios in actione pzo focio non deducif qó
debetur a focio nifi er ipfa focietate debeatur.
C l b i i m o quero duo frés babet bona cóia er beditate aliq
9 maulte eoíotie p aliquc ipfo? peta £ es alienú veniút polimoda ad oiuifioné nunqd es alienú p vnú petñ foluef oe có
munibus bonis i vf 3»ficp.l.oéee alienum ftc.n.oirit oé es
alienú gp manére focietate petit é -zc.fs non ob.illaJ.q: loqtur
in ere alieno peto occaftòe focietaijJ.fs nec es alienu5.ff.,p fo<
qre oiftingue in quelltoe pzemifla qz aut es alienuj ab oibua
íolui 0 3 1 bic eft cafus indubitabilis aut ab vno tiñ 1 túc aut
occaíione bono? cóiu3 eft pctus 1 >n efiem vtílitaté pzofectú 1
boc pzobafab eo q ptit oebitú 1 tune oe cóibus bonis é fol
uendú vt.o.l.oé es aliena.? farit.ff.oe nego.gefj.pomponi9
la pzima,?J,fe,§,i.autnon pzobat occafióe bono? cóius nec in
utilitatécóem pzofectú 1 tune a cótrabéte tiít folui oebet fine
grauamine cerero? nec pót oici gp alg vel co? bona fint obli
gata iceircoq»vnus?bitilludoebitu3manentecóione vr.lf.
oe reg.iu.Lnon 03 alteri ná non fufficit cp cótrabatnr manen
te cóione fed erigifq> occafioné cóionis 1 inutilitaté cóem fit
verfum 1 boc pzobefper contrabenté oebim vt oictuj eft 1
»ff.pzo focio.liure focietatis -z.ff.fami.ber.l.er parte,§.fi filine reipublice.7 er bac folutíone no.folutiones queftionis oe
oote inter fratres velalios obtínentes focietate cóem 1 oos
eft recepta pzo vno ex eis na aut pater accepit ooté p:o filio
•2 tune oiuifionis tpe oos 03 oe cóibus bonis oetrabi Pm foz
ma legis.ff,fami.berciJ.fi filia in pzin.-z.f.i.'z.g.aut vnus ex
fríbus fuo noie ooté recepir 1 túc oiftigue q: aut .pbaf pzofe
ttá i cóioné vrilitaté? oiuifióis tpe 03 oe cóib9 bóis oetrabi
aut nó 1 túc de cóibus bóis nó 03 oetrabi I5 bic es alienú 00
lis petúfitmanente cóione nam boc nó fufficit vt boc er fupe
rioribus pzobafaperte 1 farit.ff.pzo fo.l.aen'one.^.fi.t.l.fe.'Z
•ff.oe iure oot.l.fi is qui,$.i.7.C. fami.berJ.g.?.fF,fo. ma.l. fi
cum ootem.§.fi.Pm franci.tigrini.in.o.l.omnes es alienum.
CSecundo quero ouo erát fratres maioz natu 1 mino: natu in oiuifu5 patrimoniú pínamqs oém fubá3 pofiidétes quo
rum gnbernarioné 1 admiftrationé torius pzimony maio: na
tu gerebat ptigit cp mt'noz accepit vrozé 1 ad reftitutióem 00 tis obligauit fe nec pót aliter appere qd fuerit factus oe oote
nifi p piecturas 1 p pfuetudiné oicto? frat? q erat vt oía per
«jenirét ad manus oicti fratris maiozis 1 p eú oifpenfarétur
1 ét qz oictus maiojfrater poft bitam ocám ooté 1 obligatio
né pdicti frís minozis tradidit qdá fuas filias nuprui 1 oedit
eis ooté nec appet vii foluerit núc ínter oefeendétes ipfozum
ozta materia oíflenfionís .pcedífad oiuifioné 1 oefeendés er
fratre minoze petit oeás ooté oetrabi oe coi queríf nunquid
poífit rñdeo ocám ooté oebe refici oe cói nó v i folius frater
mtafj fs vi pfumpte pticipatióis 1 collatíonis ná idé eft pzefu
mendú oe deá oote qö oe ceteris aduéticíjs er pfuetudine eo
rum ar.oe pigno,ac,l.vel vníuerfo?.oe fun.1nftrucJ.cu5 ocla
nionis.f.afiná oe le.üjj.pzedijs.^.balneas .§.titio.t.§.q 00
mú 1 pzefertí cú pzefupponaf ocúm frém maiozem erpéfas
©otiú filia? fua? feciffe q oeuéto fieri nó potuerunt.l.fi.C.oe
alimé.pupil.ar.oe pziui.cre.l.fi vétri.§.fi.er eo.n.q? oía inuícé
cóícabát pfumif 1 boc cóicatú fuiffe ar.ff.oe1pba.l.lpcula.cú fi,
©os ergo q é in cafu reftitutóisfeq 05 beredes qbus reftitutiofiédaé 1 ípfis 05 reftitui oe cói pzímonio dcó? frat? ficut
es alienú,ff.fami.ber.l,fi filia.§.nerarius -7.ff.p20 fo.l. actione
,§.fi vnus.i ita pfuluit 36al.in cófilio qó incipit.Jfn rpi noie
amé.,pponif q> dno erát frés ic.íQuid qñ pz 1 films pfitétur
recepiffedoté ad qué pzefumat" pueniffevide piene in.l.fi cum
doté.§.trafgrediamur.ff.$ fo.ma.0uid átfipz 1 mí cófitenf
recepilfe doté eo? filfi vel marinis ? vroz pfitétur babuiffe p
ciú rei dotalis védite ad qué pfumaf puenilíe vid36al.i auf,
fiqmulier.C.ad velie.? in.l.mr.C. de rei ven.? in.U.C.de
duobus reis.? per fpe.in ti.de ob.? folu.§.ante oía ver.quid
fi vir.? vide.d,3o.de imohin»c.cum contingat deiureiu.
CTZertio quero qñ funt pluresfocfi an quilibeter cótrartu
obligetur infolidum vel pzo parte dicit Üöal.in quodá confilioficfozmaliter qñcp funt plures f ocg 1 quilibet tenef infoli
dum 1boc contingit ex eo qz quilibet erpzelTe fe obligat info
lidú qñqs er eo qz pfueuerút negocian' feoifu31 ifolidú qñq3
er co qz cois iflitutio obligat quélibsinfolidú pu'mú^baf .C,
fi cer.pe.I.fi nonfinguli.'z.l.firé cóem f3 .pbatur eo.riJ.cum te
in galli3f7 ibi per ga*de Br.^fbe,? Cp.boc contingit fepilTi
me qff funt focg ad vntnerfiiàtè merdita? 1 qlibet pzo fua in
duftria negociaf:nuc iftemuc illemuc "gberufijyuic flo:étie:
lue T^iifis tacite eni er ipfa erplicado? negocio? na videnf
vice mutua inftitozes eé vel in merce coi nó bzet qls infolidu
ptatéficutb5.ff.0e admi.to.l.tieiu 1 meuiu.$.altero.Zeniu p
baf.ff.de inftito .l.ne in plures.Secudit ptingit qn fimul pbut
per feipfosfimpfrin ilio eni actu qls eft pzicipalis pbés 1 nó
infitto:.? ió qls p:o pte er ilio aau obligaf.IT.oe inftiroJ.fi tn
plures.ff.oe ouob^reis.l.reos.^.cu in tabuK P5 36al.q idé oi
cit in alio pfilio eéfipl'es pbut p feipfos vel p nuciu vel epi
ftoiajq: qls obligaf p:o pte:q: ta ipfe cp pbés cu eofidévtritjfqs pione feqf.vn fi nó adgeiaf gp infolidu teneaf qls eo? te
nef p:o ptib9.ff.oe erereito.l.fi tu in pu'n.fi aut p vnu inftitorem a quol3 eo? infolidu pofitu pberet.ql5 obligaref infolidii.fecus fi nó .pmi'filTet ql5 eo? infolidu fedfimplicifp:imu3
.pbatur.ff.oe inftito J.ne in plures.Seeudù^batur.ff.oe ^cu.
J.pluribus.na nó refert an pfe:an p aliti qs faciat vnu 1 ides
1 £m boc oebet t'nrelligi qò noXp.in.d.I.cum te.
CT^uarto qro qda Jioanes emit certos caftrones a quodas
grinra ?ppea fe ei9 pftiiuitoebico:é in.rrir.^loz.auri oemu
oicras grinta àgitp Sntoniu frés oicti foanis taqj fociu oei
^o.in focietate ar^ macelli i^bat gp tpe in oca petitióe ptéto
vidit pdcó3 "§o.i ant.fi facere arté macelli iterficiédo beftias
1 macellado 1 védédo ad vnu banebum 1 gp reputabanf focg
mó qrif nuqd er boc ocus anto.tancp foci9oicti ^o.veniat in
aliquo códénadus 1 vf gpficqz quoriés ouo erercentpmifeue
aliqua arté 1 qnq3 vnus qnq3 alius in eadé taberna feu ftatóe
v f vnus focius alteri^ficqs ? alt' alteri9vn9 obligat alte? 1 al
ter alte? faltc^ pte otmidia vt.ff.oe erercito.fi tn plures. j j n
pìiu v i na nó fequif ouo frés faciut fifartémaceilicrgo vn 9
emédo^pu'o noie aliu obligat qz q nó emit noie foriera tj fed
¿ppiio fibi foli negociu3 gerit 1 q fibi védidit nó babnit aium
aliu obligadi feip3 q fuo.ppzio noiepbat nifi,pbaref ré ver
fa3 in cóem vtilitaté.C.qò tu eo.Lci q aliud é eni vcnditoié fe
cntu effefidéfocietatis aliud folafidéemptozis fine cómemo
ratóe focietatis naficuter tali pctu nó agir co:p9focietatis fed
folus empto: ita ecóuerfo folus empto: pueniri 03 vt.ff.i> fo.
J.CU3 ouobus.§.fi fratres.i.C.oecurio.IJs.li.r.? oicit ler q? fi
funt ouo focg qd vnus emit proprio noie fuu é non cóetii eft
cóicandum puentus actióe p:o fo.fF.p:o foJ.fi quis focietates
cótrarerit.la picola.certe illa ler facit p:o grinto q: fi pót age
re vi cóicctur ergo ? cóueniri vnde melio: ratio vf q: non có
fìat oe fo:ma inite focietatis nec gp fuerit inita ad emendus 1
vendendu cói periculo 1 polTibile é gp aliquifimulftctad vé
dendu in aliqua taberna velftationi1 tn nófintfocg fed vn 9
eo? eft onus alter inftito: vnde nó videmr gp fit pdudenter
piobatu oe focietate coita ad emédu q: ifti actus pofliint erplicari citra ius 1 nomé focietatis 1 fic nó eft oe focietate fufficiéter p:obatu oupliciter eni pzobatur focietas aut pafentiu
puenrióe erpfla aut per actus fociales fed nó eft pjobaru per
actus fociales gp pfueuerint emere in cói tanqj focg 1 gp oam
na 1 lucra pticipauerit inuicé 1 fic non videnf,pbari actus fo
tiales illatiui focietatis.Jiténon vf pjobata pfuemdo gp pfue
uerut pbere pmifcueactus fociales in obligatióepbenda vii
nec vbis nec reb9ipfis vf ptobata focietas qliras eni actuum
inducitfocietaté tacita qn in cói queftus referrar qd nó videtur bic piobatuj.ar.ff.oe eden.l.p:eto:.§.fed fi filius ver. fed
recte fabinus.^tes non apparet gp Diete beftie fuerint empte
caufa macellandi na quando certam eaufas refpirit focietas i(
la ca eft p:obada ar.ff.oe ererei.l Jutius oibus igitur pfideratus videtur oicendu cp eti3fieffet p:obata focietas qz tamen
non é pzobara ad bunc actu oe quo qrirar talis pzobatio nó é
fulficiés ad pdénationé rei.ff.oe iftito.l.cnicuq3.§.nó tn omne
«z.ff.oe crerri.lJutius na poteft efle gp emit caftrones ca reué
dendi viuos ars vero macelli pfiftit in vendendo carneo ani
malium mo:tno?.l.cu oelanionis in p2in.ff.0e fnn.inftruc.vu
de quia pzobatio incerta non eft valida non videtur fufficere
talis pzobario.ff.oe po.l.i.§.fi qs argentu oe p:oba.in.e.t'n 0
fentia.fedfifuiffet pzobatum gp tanq5 focg confueuilTent eme
re 1 vendere tunc vi'deref elTe pzobata focietas 1 factu vnius
focg obligaret alium fociu3 quia obligaret eozpue foriera^ 1
ebft'gaío eoipote fodefatis oes focg funt obligíti gis pío pte
qua b5 í focietate,ff.ad.l.fal.l.i"n.l.falcidi'a boc feruádo ad boc
fadr.if.qi5 cú eo.I.titt'an9,3Sal.i quodápfilio cui9teneoi.s.ps¿
ITálnito qro ouo erat focij vn9 trafigabatfloiétiealter ve
fictgs erñs venetgs pfeffus fuit queda notariú bab'c indepo
fitú apud ipaj focietate venetia? certos oenarios oeide oiui
ferút ? traficúflozétieceífit batytátiflozétiecú ereditozibus ?
oebitozibus fuie i traficú venetia? babitátivenetgs cú credi
tis i oebitj interpofitis cautióib9? ille notari9inftrumétú có
fecit poli multos annos ille notarius puenit er pzedicta pfeffione illú egi obuenit traficúflozétieqrif qd iuris in pzedicto
cafu focius er petufoeg nó tenef nifi pzobef pecunia verlam
in arca cóem ? túc nó obligaf Directo ereditozi fs tenef focio
•ff.pzo fo.liure focietatis vbi glo.vú focins g cauit petit oe í
dénitate fi foluaf focietas cautióe eo.ti.l.oé es.-z.l.pzo fo.arbi
ter cói ot'ui.l.cú focíj.regula eni er alterius £ctu aliú nó teneri.ff.oe ver.obli.í.inter ílipuldítéjnlíít.de ínutil!.llip.§.fi qs
aliú na obligado vel res qfita per fociú poft focietates petam
nó qríf focio ipfo iure.ff.pzo fo.l.fi qs focietatem no.ff.fi cer.
pe.l.fi focius f3 tenef cóícare nec pót focius ré cóem totas alie
nare.ff.pzo foci.l.fi vnus.?.l.nemo er focgs.minus ergo perfoná focij obligauit nec ob.Ci.C.fi cer.peta.l.cú te.loquif ení
tu erercétibus eundé aetú ? fozte é intelligédus qú ambo con
trarerút licet vnus pecunia acceperit p.l.fi nó finguli.?,!, cum
te eolligíf1 er argétargs quo? eréplo vtif piobaf oepac.Lft
plures oe arbi.Ufi ouo 1 oictú 30ar.in.l.eadé,7 36al.? ang-í
in.l.cú te, vr contra.l.iur.fodetaíis cus glo.? ecótra glo.i.l.i.ire
fi.ff.oe erercito.-z contra.l.oé -z.l.elus qua allegát loquif in bo
nafideferuiétibus licet ignozantibus ? tn nó nifi p pte qrunt
nec refert focg fepati ererceant in oiuerfis locis vel tabernis
anfinetabernis qz quo ad inftitoziá nó refert certo loco pzopofitifintvel nó oe inftituto.l.ig,7.iiij.7.lantepe.M tenendo
filias ooc.pzius cóueniédus erit qui cótrarit -z ad qué res per1
uenit eréplo tuto? 1 magiftratuú vt voluit CjMn.l.cnm te.fieení in tutoiib 9 ? magiftratibus ad muni.l.iperatozes.p20 boe
glo.ff.man.l.creditoz.§.ouobns q incipit ita tú 38ar.ff.c5mo,
.l.vnde querif vú cú pecunia puenit ad vnú -z in oiuifióe pef
máfit apud eú piculo creditozis 03 effici oeterioz vt.o.l.ípers
tozes.C.oe pzoba.l.er pfona oe oiuide.tu.l.i,? ft.fj tenédo g»
ambo teneanf i'nfolidum er quo creditoz fecit ínftrm oiuifionis in quo puenit gp traficú venetia? cú oibus creditoiibus ?
oebitoiib9fit I3fibipiudicat qz actus ifte nó poterat fieri fine
eius cófenfu merito 7 pericula.l.fepe.7 no.in.Lgaius <z paria
funt generaliter vel fpáliter pfentire.C.oe pzefcrip.rrr.an.l,
oés.pzo boc de pigno.l.fideiuffoz4.i.g.mo.pi.vel typo.fol.U
ficut.§,non vf .vú per cófenfu3 vr remififfe -z pacto.e.túl.ft có
fenferit cúfi,nec ob.ff.oe pac.l.tale pac.§.poft oiuifiones q»
ibi non tenebaf infolidu5 ideo fi videref pacifci pzeiudicaret
? nó poffet p illú agere ió nó pfumif oonatio.^té bic bs beneficili oiuifióis cui nó é renúciatú cú ergo.b.id pdat pp talej
puentioné 1 fie creditoz acqrit efficace actioné 03 obliare erce
pno fi agat p oe pac.l.inpfonas.fi.vbi nó pót tolli ipfo iure
p actóes oe peculio pietoiiá iftit.oe bo.pof4.quos át oe m i no.l-zfifine,§.f3qtf foititer obltar.fpoft oiuifioné.? ad.Lga
ios -z.l.ticia.^.lutia psrúfio er pdícris pterea ibi agebatur oe
magno piudido bic oe nullo qz vterq3 funt foluédo túc fadt
oe fal.l.vrozí.§.i.oe tefta.tu.l.er fnía.C.oe teffa.l.cú antigtas
in fi.oe bis qfiúta pzelato.c.quáto.vbi p f o.an.poft glo.pof
fet ét oici cúfitoepofitú qfi oepofuerit apud.b.nó teneri per
,l.fi ei oepofiti q loquif generaliter \ refieét in genere licer,
pe.l.i.^té védicatío oaf ertánVnúmis de piiui.cre.l.véit 4 .
in bonis de peculio.l.oepofui -z pfumif ertare.C.oe erbib.I.
nó ignoiabit oe pigno.ac.Lfi creditoz 7 é equú cú creditoz an
nis.rv.nibil direrit marie fi moie flo.vfuras.a.b.receperit 1
fie vf pfentire de fepatio.l.t'4.illo -z qfi ó nouo ópofuiffe ar,
Ioc.l.íté qrif 4.q ípleto.ita pfuluit TRapb.ó Tftaimú.ó cumis.
C S e r t o qro tici9z fei9 focgflozétie0ÍU3 negociationu3 pre
rútfocietaté cú fempionio lutio -z gaio in arte cábg erercendi
venetgs -z alio? negocio? \ ciuitate venetia? tm erereédo? i
q focietate titi9-z fei9 pofBerút.cccc.fempzonius.cccc.alia luti9
1 gai9aíia,cc.Jta gp luc?¿ tertia pte eét ticg -z fei $ tenia pte
fempzontj pio alia tertia pte lutg gai qlutiue 1 gai9 oeberct
liare venetgs -z fub noie focietatj tráfigé feribédo tití 9 « fentpzoni 9 1 focij.ita fem ell accidit cp coznelius feripfit oicte focie
tati venetgs vt pío eo emeret certas merces -zfibimitteret 1
fie fciíí elt.vú qz miffe fuerút fibi merces nec pecunia miferat
focietati remáferat oebitot certe gmtatj.idé Cotneli 9 als mer
ees mifit floiéni ocís titio -z feio védédas q tutus 1 feius veditis sitie mercib9 recepì númis illis aufugerut:nec er bonis
fuis pót creditozib9eo? quos bñt er negociatotib9qsgerebat
floiétie fatiffieri lutius át 1 gains bút vú fatiffaciát oib9 credi
tozib9occafióe foeieta^ venetia? 1 nó vltra qrif fipuemafcoi
nelius ad pecunia quá 05 occafione negociatióis fibi miffe oe
venetj poffit oicg fe oebe peurrere cú algs creditonb9 occafio
ne ei9 qt>fibi05 titius -z feius er pecunia receptafloiettevel
vti retétióe vel cópéfatióe falté pío tertia pte quá oict9 titius
1 feius bñt i focietate venetia?.ná illud qó 05 coineli pzo ter
tía pte vi oebitú titio <z feio.?fiecúfiteo? oebitoz ? credito*
loc9eft cópéfatiói illud cía? é gp er oebito petofloiétienó tenef femptoní9lutí9nee gaiusiqzvniuerfa focietas é.ff.pto fo.l.
focietas.?.l.q admittif Xófultú fuit ips coineliú nullá petitio
né retenrioné cópéfationé bze.?fieinfolidú erigí p.l.^curato
ris,§.fi plures oe tributoiia in róne fuí.er q róne I5 loqf ín
fuo tú ertédif ad libe? vtfiecreditozes q prerút reípeetu vni
us negociatióis nó peurrút cú pbentib9refpeetu alterrnec ad
bocobliat.oe admi.tu.Liter tutoies.? cjó no.C.ó cópé.l.i.qz I5
fozet afefieretcópéfatío oebiti ? crediti er oiuerfis negotiation^ 9 in piudiciú oebítozís nó tñ in piudiciú creditozis.ficut
ego erceptióe repellif^diu nó é creditoiib9venetia? fatiffactú.ita nec cópéfata cópenfa.l.qcúqj tñ nó puto cp bñ allegef
ille4.f1 plures.nec ertédif ad bona.nec.n.repío puilegiú oan
creditoiibus eo gp prerút refpectu oíuerfe negociatióis cú es
alienú refpícíat totú pzimoníú oe iudi,l.fideicóm4.tractatum
nee repio bác eé íuítá cám impetrlde fepatióis fi bñ infpiciaE
titulus oe p1iui.cre.70e fepatio.7 ille4.fi plures.logf in tributoiia q pp feías oñi o a f vt vocef i tributi! g> er ea méte ?c.
de tribut.l.¿cuf4,p bác.?fiecú agif tributoiia,i.vt oñs in tri
bum vocef .ná cu refpectu oñi creditoz béat folú illud piiuiVlegiú refpectu lili 9 negociatióis cuius prit feqfq> ét inter eos
fiat cá illa fepatiotqz oñs vnicuiqs eo? pferf in oi'uerfa nego
ciatióe ? peurrít cú quolibet eo? in eadé negociatióe vbi 6 no
ageref tributoiia f3fimpl'roe peculio vel oe in res verfoituc
nófiatilla feperatio. vt.l.pe.eo.ti.er quo apparet gp in libero
vbi nó agif tributoiia fsfimpfrróne nó bs locum. Jté nec ro
sllius4.fi plures b3 locú in libero vt qfi vi fibi fenfiffe gui.cú
magis videaf credi pfone fs in Può bñ bs Iccú pp ñas tributoite q eli refpectu illi9mercis ? oño facientj alij allegarcM.il
cú militi in piin.oe cópen.oe tella. mili.l.ft certa?4.i.oe fepa
tío.l.i4.fi filg.q nibil faciút fi bñ ítelliganf 7 p ea q oiri in.d ;
M certa?.?.o4.fifilg.oicebátét nó eé locú cópéíatióúqt nó
erat cotnelí9oebitot ipfi9titg ? fei er eo q> búerint a focietate
venetia? qt p illa focietaté non qrebaf actio ipfis titio ? feio
finecefTióe nifi in fubfidíú de inllito.l.i.in fi.? p 36ar.de ouo
bus reis.Ua.in p«n,in.víj.q.nec obftat gp fub noie mg infitti
labant Ire 1 oia vt fupta qt nó p boc qfi p núcios giiales potuit qri obligatio.vt no.p .T6ar.de pfti.pe.l.g át4.fi.7.l.fe.? p
Cp.C.ft gs alteri vel fibi.l.multú, j£go át pfiderauig? er quo
q erat in focietate venetia? in pecunia vel algs coiponb_9erát
pío pte tertia titg ? fei.g5uis.n.qfita p fociú poli fonetaté petá
nófintcóia fed cóicáda pío fo.l.fi qs focietaté.tñ ibi jntelligo
vbi fub noie cói acqrif vt eét b p.l.q mibi oonatú cú fuá ma
oe oonari.ea át q erát in notb9oebito? nullomó qfita erát ip
fis titio ? icio p.d.l.i.de inftitoiia vt pdictú é.vñ refpectu nominú oebito? erñtiú i focietate venetia? nó pót cotnelí9 aliq
liter pticipare cú illa noia nó fint oe bonis titg ? fei oebito?
fuo? nec ét oeberét actióes utío ? feio cedi cú folutj oebitj oi
ae fodeta^ nibil fupfit pío focio.l,murí9.refpectu nó coipo?.
a l i a róne repellif cozneliustqz cú alg focg venetia? teneanf
infolidú iurta nota p 36ar.in.d.l.ea.in.vg.q.? p 36al. in.d,ft
cú te.tenerefpté ipfo? cozpo? reddere titio 7 feio nifi oefen
derenf pzo pte ipfi9titg ? fei a creditoiib9.ff.man.l.fi mádato
,§,i.pe oote pie,I.li focer,? peurrétibus creditoiibus p eú illa
«ottone non tenerefur eo.tij.pater merito ergo cuj oetnr re
tentio alijs foego contra íi'ctum i feium pzo parte fua venien
tea ad quod etiam facit oe condwndebt.I.ft non fozre.§.fi cen
tum i quod ibi not. /£rcluditur etiam Cornelius er perfona
ipforum 2Tùy i fei veniens confilium ìftapba, Raimondi
oe cumis ooc,
e
c a t > e d m a m
p a r t e m
p : m
cipalé fi vnus er focgs in focietate alinm fociu fine
pfenfu fono? adfumpfit an er facto aflumpti ipfe afTiimptnm
vel affumens ceteris teneaf? econtra an ceteri eo? er facto
alfumpto vel afiumenti teneanfoic q> admittens er facto ad
miffi tenef nec cedendo iura liberar qzfiadmiffus fuit in cui
pa Difficile é negare culpa admittétis non fuifTe.ff.pzo fo.l.oe
ilio póponius oubitat.aget ergo admites ? admiffum er ei 9
facto i focietari pieftabit qcqd fuerit cófecntus.l.-z qcqd in fi.
.ff.pto focio i fi facto adimiffifocietas oánus pariár? admit
tens ab eo cú foluédo non fuerit vel aufugerint nibil poterit
pfequi alije focgs cedendo iura minime liberar fed omnimo
do ipfuj admitiente teneri puto vt.o.I.oe ilio in pM'n.vbi cafus er contrario quoqs factú focio? ipfe admittensficutifuu?
pzopiiú admifio pzefiare tener cu3 ipfe admittés aduerfus fo
cios babeat actioné.ff.pzo fo.l.er cótrario.CT^ui em"5 admit
tirfocius eitm focius eft q admifit i rccte cú eni focietas con
fenfu ptrabatur.ff.pio fo.l.vtfitpzo fo.actio cú fe.focius mibi effe nó pót qué ego fociu effe noluiXq admittir.ff.pzo fo.
nec focius mei foctj focius mens effe 0r.ff.p20 fo.I.ná focius.
1 er bis ps cpfiplures tanq? focg emunt gabella vel ali'33 có
munatias 1 alter er bis admittit vnus in focietatefineconfen
fu olio? efficit"focius admittétis tm 1 non alio? 1 ideo ab ali
iscóueniri nó pót fed ab admitiente Pm 36aI.in.o.l,qui admittir.1 econtra ipfe alios conuenire non poteft fed folus ad
mittente qui iure focietatis contra ceteros poterit erperiri 1
quod fuit confecutus ipfi admiffo cóicabit.Uqui'cquid cú oua
bus fe.ff.pzo fo.quod eft bene menti tenendú qz quotidiani.
< T l £ » i m o quero vnus er foeijsfinecófenfu alio? aiterà in
focietate admifit facto admiffi focietas oám'ficara é admittens
aufugit núquíd ipfe admiffus ab altjs abfqs ceffione actionis
poffit cóueniriputo in fubfidiú poffe ar.l.i.ffi.cú.l.fe.ff.oe i
ftito.l.fi.§.plane.s,oe eo per qué factú erir.ff.oe pzcto.ftip.l,
fi.'Z.l.oibns er bis etíá pót Decidi talis queftio quidl emit ga
bella cóis poftea reuendidit alteri ifte emptoz erercuit officium recipiendo gabellas poftea pzimus emptoz effectus é nó
foluendo vel aufugit querir an eòe contra Pm emptozem pof
fit babere regreffus refpondeo eòe in fubfidius contra Pm em
ptozé regreffum babere puto.ar.o.l.i.cú.l.fe.ff.oe inftito.Si
vero fcös emptoz aufugit vel foluédo nó é túc pzimusoíno te
neri darum eft nec cedendo iura ipfi cói contra Pm emptezej
liberai cafus éin.l.oe ilio póponius oubitat in pn,ff.pzofo.
CTSecundo quero qn focietas alicuius negoaationis a pluri
bus a p2Ìncipio pbitur an liceat maiozi parti ipfo? focio? ali
qué ahum nouiter in fociú illius focietatis affumere oic cp nó
qz foeietasptrabiturpfenfu.ff.pzo fo.Uig.i inftit.oe ob. que
er pfenfu in p:in.i ió nó pótptrabi focietas pzo alijs non eó
fentíentíbus.Jitcqi focg q a piin.certá focietate cótrabunt eh
gunt fibi in focíos certas 1 Determinaras perfonas vs illas p
fonas cú quibus a pzincipi'o pbunt focietaté que focietas poft
modú ad alias gfonas nó ertendif inftitu.eo.§.foltit ibi ous
oicit qz q focietaté ptrabicertá perfona fibielegit.f té non li
tuit maiozi parti ius focg non confenriemis tranfferre ad foci
nm nouiter admiffus.l nemo er focgs.ff.pzo fo.quia id quod
noftrum eftfinenoftro confenfu a nobis cucili non poteft vt
in regula id quod noftrum oe reg.iu.CT©ltimo boc dare p
b3tur per ter.in.l.admittitur cnm.l.fe.ff.pzo fono vbi cafus 1
idem tenuitrofre.in rubzicapzo fo.§.quidfiplures funt focg,
C S e r t i o quero ouo funt focg vnus abeft 1 vultrelinqué p
curatozem minozem.rwg.annis ad adminiftrandum focietatem oicit 36al.l.erigendi.C.oepzocura,qjalter focius non te
netur bunc pzoenratozem admitiere pzopter imbecillitátem
confilg fui fedfieffet maioj.rvitj.annis teneretur eum admit
tere ar.ff.pzo fo.l.idemqj.
c
^ r c a v n d e d m á
p a r r e ?
p n t v
cipalem qliter 1 qñ focietasfiniat"oic plurib 9 ? oioerfis modis focietaté finiri pumofinit"interéptionepfona?
PP mozte eni nalé 1 ét ciuilé in pfona alterius focio? ptingen
temfinitur.-zficpoepoztationé vel aliacapitis oiminutiones
marimá vel media oiftrabif focietàs.ff.pzo fo.l.ve?.§.fi.-z er
boc vi cp p ercóicationé alterius focio? focietas foluat" fi ercóicationé eqperamus oepoztationificutoicit glo.infti.oe capi.oimi.§,media.nó aút oiftrabir emacipatione vel arrogatione nec rráfu ad patréarrogàtozé.l.actione.§.focietas.ff.pzo
fo.bñ tñfiniturquo ad patré emancipanté I5 focietas fuerit p
età cú filio i ptáte erñte.l.fi id quod qs.f.fifiliuffa.ff.pzofo.i
mozte vnius focíj focietas oiffoluiretíá quo ad alios 1 fi pfen
fu omnia coitafitplures vo fupfint nifi in coeúda focietate ali
ter pueniretinfti;eo.§.foluif.l.actióe.§ .mozte.ff.pzo fo.nec be
res íocíj fuccedit vt ibi ps.nó.n.pót ita coiri focietas vt tranfeat ad beredé.l.nemo pót.ff.pzo fo.7j.ea.l.§.fdé riiditfocie
taré nifi nouo pfenfu reintegrauerint focietaté.ff.pzo fo.I.plane.vel nififitfocietas publico? vecrigaliú q nófinit"mozte fi
oe beredefiatmétionifi is moziar cuius i'nduftria erat electa
neeberes lít eq idone9.l.adeo mozte.ff.pzo fo.qó no.pzo emptozib9 aque Iacus feu ciuffi vel alteri9gabelle.C£5cì5o finii
focietas interéptióe rei fi res pp qua focietas coita fuit intere
pra eft rei eni'5 q nulla eft afq5 focius nó eft mutauit pditioné
adeo cp pmurationé pditióis res eft erépta ab vfu boium rei
enis q faerafitvel publica qfqj focius effe nó pót.l.verú.§.fi.
ver.rcs vopiúeta glo.ff.pzo fo.GTXertiofinit"focietasfiere
ditozes bona vnius focio? pp es alienú aceipiút in folutú vel
iure creditozis emút Dato fozte euratoze bonis.l.fi qs infiirua
tùr.oe bere.infti.ter.eft in.l.actióe.§.ité bonisa crcdit02ib9DÌ
ftrac^.ff.p20 fo.^dé fi oía bona vnius er focgs funt publicara
vt.d.l.acnóe.§.publicatióe.qó eft menti tenendú pzo bannitis
quo? bona oía publícanf vt amplius tales focg nó ourét.imo
pzo moztuis quo ad id qd babeanr I3 nó quo ad oía vt fentit
glo.tn.o.§.ptibIicarióe.qz nó quo ad ea q funt iurifgenttú.I.ft
tibí mádauero.f .is cuius.ff.mn.^dé fi bonis cefferit inftit.eo.
.§.idé.ff.pzo fo.l.fi focietaté in fuuncra glo. CT^uarto oiffol
uìtur focietas renunciatióeeírca qd aduertédú aut focietas eft
pera in tépus certú.i tune poftfinitútépus líberú eft recedere
.ff.pzo fo.l.actióe.f.ité qui focietaté 3ut in tépus íncertú.-z rúe
per oiffenfum reniiciare focietari Isqn focgs erpedierít cómo
de oíffociari.l.actióe^.Dirímus.'z.l.f3 focius.§.fi.a prio fenfu
.ff.p20 foc.an tépus aút renunciado focili a fe nó fe a focio l i bcrat.itaqs fi qd cópendtj factú fuerit eius parté ferct ac fi oi
fpendiú eque pftabit poztioné.l.aaióe.^.^té qui focictaté.ff.
pio fo.<z ideo qui ante tépus renúcíat tenet"actione pzo fo.l.fi
cóuenerit.§.qd tñ.pót tñ qnq; etia antefinitútépus locú bre
renunciatio nec tenebit"actióe pio fo.renunciat.vt.d.I.actione
.^.Jté qui in tepus.-z.l.fi puenerit.§.fi.ff.pzo fo.vt fi piomiffa
nó Puanr.Uú pponas.C.oe pac.I.iulianus.$.offerri.ff.De ac,
emp.i.d.l.fi puenerit.^.fi.Jdes fi foci9fit nimis rirofus.vt.o.
•§.fi.cú quo qg nó cópeilit" bze cóioné.l.ij.C.qñ 1 qbus qrra
pars oebc.Ii.r.-z bine eft cp multú notanf oirit 36ar.in.d.l.fi
puenerit.-z femp allegar^ I5 minoz nó poffic.puocare maioté
ad oiuifioné,vt.l.fi pupillo?.ff.oe rebus eo?.tñ boc ve? nifi
frarer maioz effet rirofus vel .puocaref ab ipfo maioze.-z bec
eft ró qre minoz pót oiuidere cú maioze qui enim inqerat v :
,puocare.idéfi vellent oiuidere reddírus.ví.l.!utius.ff.famil.
ber.idé in ecclefia q er caufis pdietis diuidere pór.c.er lris.de
pba.p 5nno.-z36al.in.l.iubemus nulli.C,oeia.fan.ec,5dé fi
teftatoz inbibuit brdib9ne Diuiderér.vt no.^ac.oe are.m.l.fi.
.^.lutius.oe leg.ij.vel mádauir filgs fuis cpfimulbabitcnt in
cadé familia oe códi.-z oemó.Lfs fi boc.§.fi.qz nó obftáre,pbi
bùione pnt oiuidereer caufis pdictis.vel qz vnus er frarrib9
vellet retiñere pcubiná Pm 36al.in.d.l.fi puenerir.qui idé oi
cit in fcolaribus q funt focíj facir.l.nó alirer.ff.oe vfu.-z babi.
5dem erit oícendú fi renunicatio ideo facta cft.qt ea re cuius
gratta peta é focietas vti nó poffir.ff.pio fo.l.vel cp ea,re vel
fi focius renunciauit focietari qz reipublice cá oíu 1 inuitus fit
abfotorgs nifi per alium eque còmode facta focietatis erpli-
care poffit qt túc poffet ei obgd g> pót per aliú focietatem ad
miniftrare vel focio cómittere.ff.pto fo.Lidcq? erit oicendum
Dirimus oiffenfu folui focíetatem boc ira eftftoes oiffentiat
quid ergo fi vnu3 renúcict caffius rcfcripftt cú qui renúciaue
rie fociecatia fe qdé liberare focios pót fe aút ab illis non (i
berare q d vtiqs obferoidú é lì oolo malo rermeiatio facta fit
velutiftcú oiusbono? focietate iniffemus oeinde cú obaenif
fet vni bereditas pp boc renúciauit ideo®ftqtf oanú attulit
béditas boc ad eú q renúciauit ptmebít cómodiu aút cóicare
cogifact¿one¿ focio cp ftqd in cogitatú poll renúdaríoné acq
uit nó erit cóicadú qt nec oolus admiffus é in eo bee font foj
malia vba ter,in.d.Uctióe.§.oidmua.Éi vo coi renunciatuj
é qcqd oino poli renúciati fodetaté acqriffolipeedif inlli.e.
plane.v.ci vo.? generali- tradéda é regula.quotiés inte
peftiue vel in fraudé renúciaf focietati renúa'is tenef actióe
pío fo.ad interefle.vt,o.l.actióe.$iité fc¿édú.?4.labeo.7.ff. p
fo.l.f5fociua.§.fi.nift er necelTitate fodetati renunciatú fueru
ví.o.l.ft ?uenerit.§.fi,cú ouabus fe.? er fdicris ps qú aút interdi tori9 forietaris oilTolui ipune pót ei renúciari Ps 3 6 a l
in.o.foirimua qd intelligo qñ in focietate nó fuit appofituj
certuj ti>o qi focietas bs in fe tacitU3 tps oonec fodetati erpe
ditnó renúciari vt.o.§.labeo,?.o.l.ft?uenerit.?.l.f5fodns.§,
fi.Si aút in puentióe t(3s appofttú é id feruari 05 vt.o.§. itej
qfodetaté in tcmpus.Oáuintooiftrabitur forietas cú fepa
rati focij agere ceperút ? vnufqfqj eo? fibi negocieffineon
bio eni tune ius fodetatis oiffoluif .ff.pto fo.l.ita cp vbi cáus.
CTSerto oiffoluif focietas fi alieni9 rei petafit1 finis nego
ciòfitipofitusinlli.eo.i.^tc fi alienine ?,l.aetione ,§.ité fi ali
cuius rei.ff.pto fo.CSeptimo finif focietas em'óevt tñ vn*
er focijs agit vt fuá poitio fibi oef videf enim tunc bére ani
mú oiftrabende focietarts.ff.pio fo.Lacrione in piin.cú actio
pio fono non nafeatur Durante foeietate.C.eo.l.tandiu.? ibi
26al.oicit an actio pio focio pofTit intentad Durante focieta
te aut Ioquimur in focietate neceffariafieuté forietas vecriga
liú a qua nó pót libere recedi poftep contracta é ne pteiudieet
fifeo 7 t ú e p ó t intentan Durante focietate.l.aaióe.^.non vncp
.fF.pto fo.aut loqmur in focietate oi tpe libera túc aut erpedit
ab ea nó recedi.? tuncfimiliterpót agi pio particulari articu
lo.s.ea.l.^.qdi fagarias ?.§.fed ? fi quid.Si vero agif actio
ne pio focio generali vt g> reddaf rano Pm 38al.i'n rubiica,
.C.eo.vel agit ad poitioné fuam c0nfequenda5.ff.p10 focio.l.
anione ? túc qt eoipfo cp ¿ponif videtur focietati renunciatú
ideo focietate ouráte non agif actione pio focio fj ti finita vt
.o.l.tidtu.aut erpedit agért a fodetate recedi ? ea métióe agit
7 tunc eo momento focietas oiftrabitur ? actio nafeitur
1 inter oiftractum 7 actionem nullum eft medium tempo
ris fed folus é quidam otdo traditus a iuris inttellectu vt pit
us inteUigaf folui focietas cp acn'o nafei Ps j©al.in.o.l.tadiutt
C h e t a n o foluitur forietas actione pempta vel mutata vt ft
qo mibi oebes actionem focio ab alioftipulotnouadi animo
vel contra alium lité conteftot nouandi animo vt tu libereris
renunciatú eni videtur focieiatíiff.pto fo.l. verú.§.fi.7.l.acrio
ne ? banc renunciationé puta poffefieriper me tm vel p fpi
lem piocuratotem vel generalé qui babet liberas alia autem
fimpler renunciatio qi nó ertinguituractio puma fieri potefl
per me ? per piocuratotem generalem foite 7 fi non beat li*,
beram nifi oñs ptobibueriieum renunciare ecótrario ¿tura
toii focg renunciari non pót vt libererar renundans nifi rata
babeat renunciationes is cuius ¿curatori renunciatum eft vt
.D.l.actione.$.renunciare.C,eo.in fumma ver.ité foluitur focietas.CTlHono foluitur focietas manumiffione focg q erat
feruus vel alienartene eius 7 fi in eadem mutatoftatuperma
ferit alia incboatur.fF,pto focio.Uft id quod.§.penulrtmo.
GUbtimo quero vbi abfenti focietas renunriatur anteepad
eiusperueniatnotici'aman quelita cóicenturoicg>gcgdrenuncians focietati anteep in noticiam focg perueniat querit in
communioné venit fed oamnúfitipfius folius ?ecótra g» ab
fentes queritfibiacquirit 7 oamnú commune intelligitur.l .fs
fodus quialienauit4.fi abfenri.ff.pio fo.? ró PsÜSar.qre qe
qd abfens qrit fibi acqrit 1 non tenef cóicare eft qt abfentes
gdíic negociú noie focietatis que iafinitaeft eptó ad ipfuj re
nunrianté.-áberito ei Incru factú p abfenté non d s cóicari fs
fi abfentes boc feiret ? negocius nomine cói gereret licet iltò
Incru per aniones pio focio non teneretur cóicare qi focietas
eftfinitaper actionem tamen negodoiú geftotum tenetur eo
ratum babente qui renunciautt.ff.pio focio.l.vtinconducu'oni
bus.ff.oe nego ge.l.fi negocia Pm eú quod eft menti tenendú
7 er bis ps g> fi funi plures fratres vel patruus ? nepotes fo
cg vel quicúqs focg 7 vnus emit clá poffeffionem pio fe 7 fu
is beredibus cp nibilominus tenetur cóicare talem poflefiio*
nem ? clandeftina 7 oolofa emptio nó 05 fibi patrocinad qt
non potuit eia 7 altero ignoiante focietatem oiuidere fed oe
buit renundare ita cp perueniret ad noticias focg.l.actione.§,
renunciare.ff.pto focio Ps 36al.in.l.fi patruus in piin.C.com
munia vtriufqj vidi 3Bal.tamen videtur loqui focgs omniú
bono?, vt patet er piecedenribus oum oicit in ptin.o.l.fi patruus.ibi nifi patruus ? nepotes eftent focg omniú bonotum.
nam tune oeberent cóicare vide piene in quinta parte ptinci
pali in.i.q.piedicta etiam fariunt ad fratres vel alium focium
qui oonecftaiin cóione cum altero fratre vel alio focio eum
oecipit fecrete pio fe tantum negociando g> cogatur lucrum
communicare 7 oamnu3fibiimputare qt ifte fecrete pio fe ne
gociando videtur tacite renunciare.l.itaqj.ff.pio fo.? in.o.§.
fi abfenti per 36al.? ignoiante altero fratrevel alio focio ió
maligtriras renunciantis fibi foli nocet vt.04.fi abfenti fu»
3Bal,ibi quod tene menti.qt eft cafus optimus.
CTScòo quero poft motté focg focius vel bés focg aliq6 lu
crú facit an id cóicare oebeat.rñdeo aut erpielfo vel tacito có
fenfu iter fociú remanété 7 beredé piemoitui inita é focietas
qó oe nono cófenfu poftea gelferunt cóicari os.l.plane fi bi,
iff.pio fo.Si ^0 nó eft pct3 nouo pfenfu focietas túc aut lue?
babitú poft motté focg eft er re focietatj vt fruct9? mercedes
vecíure equo? cóium ? pteciú re? vendita? ? tale lucrúcóicS
dum é.ff.pto fo.l.actione4.moite ?.l.verú4.in beredé.?.o.l.
act10ne4.fi incerta vbi cafus aut ertra ré vt qt pteciú rerú vé
ditarum conuertit focius vel beres focg in aliquam negoeiarionem ? lucratus eft 7 boc non eft ptribuendum.ff.oe admi.
tu.l.ticium ? meuium4'altero.t.lf.pto focio.l.fociu5 qui in.e,
.^.poft moitem vbi cafus Pm ^ac.oe Sfre.in.D4.mozte.
CTZertio quero an beres focij negocia focietaris 015 oefun
cto contraete gerere teneatur refpondeo noua non oebet in eboare fed incepta per oefunetum eius beres tenetur erplica
re.l.beres focij.fF.pzo fo.? per glo.in.l.nemo .fF.eo.ti.
C ^ u a r t o qro DUO frés idiuifas béditaté pofTidebát ifti fra
tres bébát vná foioté monialé cui pater tpe quo tfta filia tra
ftuit í monafteriú loco elimofine¿ oicta filia fup altari pofuit
cétú lìo.mó ifti frés volút venire ad oinifioné oicit mom'ales
terna ps tágit mibi pio monafterio in quo ego fus ¿felfa que
ritur an oicta tertia ps oebeatur buiefilieoe bonis patris có
fideratoftatutocp cóiter eft p Atalia oifponés g? filia ootara
nibil poffic bre velpetere in bonis pfis fed oebeat efle fua
ooteptenta ? oubietas eft in boc an fidicta monialis cenfeaf
Dotata er illa pecunia que fuit pofita in altari ? primo videf
oicendú cpfiliacenfeaf Dotata pfiderato cói vfu loquédi vbi
illa pecunia appellaf DOSfilieingredienti^ ? cóis vfus loqué
di infpicif .ff.oe fuppeI.le.l.labeo.adeo gp illa pecunia cóputatur in legitima filie.vt oicit j{6ar. in.la.ff.fi gs a pat.fuerit
manu.? S3al. in.l.omnino.7Ìn.l.quonil.C.De inoffi, tefta.er
gbus pcludif g> illa pecunia cenfeaf oosptofpúali mrimonio q6 an fit ve? infra patebi't.Sed túc infurgit oubiú an ver
baftanitiloquétis oe muliere Dotata intelliganffiuefitoota
tapio mrimonio carnalifiuefpúali. £onftar.n.g> mulier que
¿fitetur ptrabit mrimoniú fpúale.ná per ¿feffioné fpúaliter
ípo nubil ? imoitali fponfo fe coniúgit.rtvft.q.t,e.que rpo.?
in.c.qd aútappellationeigifmfimonij intelligimus non folú
oe mfimoniocarnali.ff.fol.ma.l.i.federtáoe fpúali.ímo fottius oe fpúali tág5 oe oignioti in quo maiot verfaf falus ani
t»e.rrvg.q.i.nuptia? bonú.Is enim virgines ? prinentes ? ét
piugari per fide recti 1 opationé boni placentes oeo ad eternam mereanf beatitudiné puem're oe fumma trini.c.firmiter
infi.tñprtnétes plus oeo placent ^ piugatirqi nó erpedit bo
mini ad regna celo? tendenti acapere ViOie^wdy.q.v.tunc
fatnabif t no.glo.in.ô.c.firmiter.ftê cú (li oos illa q oafpio
mr imonio fpúali ergo verbú Dotata referfad ooté que pio
vtrocg er illis matrimongs oaffiuep:o carnali fiuepjo fpiri
mali mrimonio ná indefinite i generaliter llatucuj De nupta
loqairi oe mrimonio ad qó referf oos i ióvtroqs cafu DOS
7 vtrúqj mfimoniú ¿ncludaf oe elec.c.vt circa cum vtrúqs Te
béat vt eque principale nec ró fuadeat vnus mfimoniúicludi
magis $ alte? $ vtrúq5 ícludif oefideiof.Lgnalifin priú facit
g» verbaftanitiloquétis oe Dotata intelligaturoe ootat3 refpectu mfimonij carnalis non aút refpectu mfimony fpúalis
na3 ióftatutúercludit ootatá ab beredi'tate patris pp ootem
que remanet apud filia i cenfef patrimoniúfiliei filie queri
mr vt.l.vnica.C.oe rei vr0.ac.S3 illa pecunia polita in altari
per patré loco elimofìne remanet apud móafteriú 1 monsfte
rio querifoe foioppeten.c.pqueftus nec remanet nec querif
nec qri poterit filie cú fit piofelfa p quam pzofelïïonesabdica
m't a fe pzopriú nec polfit babé piopiiú oefta.mona.c.cusad
monafteriú nec talis pecunia q per illas oblationé queftta eft
monafterio reftitueref idi moniali fi ad aliud monafterius fe
tráfferrei.rrvg.q.i.c.fi qs rapuerit.in auté.oe m0na4.fi vero
relinqués.i eft cafus oe j5uile.c.cú olim.la.ij.oe quo piene in
.c.qö ad te.oe cleri.piuga.ljté illa pecunia oblata in altari loco elemofine nó eft DOS illi9mfimong fpúalis nec pót eé 000
Bilius mfimonij qm pio tali mfimonio fpúali pfequcdo nulla
pót oos aflignari 1 ft er pacto afii'gnarefefletfymoniade fpmo.c.nó fatj.vbi át fpóte vfinevlla pditióe f$ pura intentióe
aliqd pef nó eft boc,pbibitú oe fpmo.c,veniés,-7.c.tu3 nos,?
.c.fi.T.i.q.i.c.placuit.nó.n.cenferi 03 vt DOS mrimong fpúalis
cú nó polfit oari pzo mrimonio fpúali pfeqtiédo, vt.o.wió fa
tis.-w.tua.i.c.veniens.nec pfumif oari pzo mrimonio fpúali
pfequédo;qz nó pfumif çp qs velit Delinquere nec eéfue fatò
tis imemoz oe pfump.c.lfas,i.q.vg.e.fancim9.nec eligere v i l
ad impugnádú fua iudicia.ff.De mili.tefta.Lfil'es.nec illa peco
nía cóputabifin legitima filie cú illa pecunia non fu oata filie
nec apud filiá remanere debeat f3 pure fit pofita 1 oblata per
pzem monafterio fup altari 1 loco elemofuie;?ficmonafterio
qratur. 3téftamtúgp loquifoe muliere Dotata ercludéda ab
bfditate pzis intelligif oe Dotata róne mfimong carnalis pio
quo mrimonio legitime DOS oafa pze cui onus ootádi incúbit.l.fi.C.oe ootj .pmif.nó auté intelligif oe mrimonio fpúali
pjo quo oos oari .pbibef qz funt gñalia interpzetanf f m ius
cóe.C.oe norad.fi ferui veftri.oe cófue.c.cú oilectus.nec indo
dunfftatnta,pbibitaa iure oe iuretur.c.i.li.vi.-z bác parte tenuti T^e.oe T^erufio in pfilio qó incipit vifo piefato púcto
1 vifis piefatisftatutísin.rit'g.li.pfilio? carta.cg,
CDQuinto qro puenit ínter ouos focios ne res fub certa pe
na oiuidaf infra certú tépus an polfit vedere vel aliter elficere vt Diuidaf,Sane pót oicívéditionéqdemnó impediri
fed erceptioné adnerfus emptoié locum bre fi ante oi'uidar §
oimdef fed 1 focius qui aliéname ptra pactioné cómittit 1 tenetor aut focieta^ aut cói oiuidúdo iudicio.íF.pio fo.idem erit
oicendú.§.qui igif.cú.l.fequéti nifi er iufta cá velici Diuidere
Iff.pio fo.l.fi puenerit.§.fi.-7.o,§.qui igi'tur. £ t vide 50.an.in
addi. Specu.in tí.oe iudi.§.generalia.^.i.'z ibi pomi an empto! teneatur feruare pactum appofitu3Cum venditoze.
C S e r t o qro cú ouob9vicinis funduspionctusvenalis effet
alter er bis petit ab altero vt cú fundú emeref.ira vt ea pars
qne fuo fundo iuncta efletfibicederet mor ipe eú fundú igno
rante vicino emit qritur an aliquá actioné cú eo vicinus béat
Sjfolianus iurifcófultus fcripfit implícita etiá facti qóné.nam ft
boc folú actú elfet vt fundú lutg tito vicinus cmeret 1 mecos
tómunicaret aduerfum me qui erai nullam actioné vicino cópetere.fi $0 id actú eft vt quafi cómone negociú gereref focietatis indicio teneboz vt libi oeducta parte quá mandauerá
reliq jas partes piefté.ê.ea.i'n piin.
CTSeprimo qro ego 1 qdá alius fecimus focietaté ad emedä
panos ego ori in factatii ad emédú interim focóme9 oifcelfit
on lucrú 1 oánú oebeat cú ei9 bidè cóicari v i q> nóiqi focietas ad beredé nó trafic vt.s.p3.oic gp lucrú 1 oánú erit eòe cu
berede eiuspp ignoiantíá moiflficutin mádato,l.a«ióe,§4m
ß integriô omnibus manétte,ff.pw fo,im ÄaLibi.
C T ^ c t a u o qro font p l u r e s b n t e s o o m u vel fondu coej v e oerut ad oiuifioné an v i d e a f actu gp v n u s babeat aditum p e r
parte alterius ficut piius bébat oic q> nó nifi boc iter eos f p a
liter puétu fit cafus é notabilis i.Lvia pftitui.^.qciiqj i fi.-z ibi
bocno.36al.-z oo.fioiianus -zcóiter ooc.lf.De ferui.ru. pdio,
fi I3 qls e o ? ante oiuifioné polìit trafire p fudu totus qt in qls
pte bébat pté pio idiuifo tn poli oiuifioiié nullus poterit tran
fire p pté altcri^facit.l.in wdédo.ff.oe p.emp.-z boc é vtile 1
marie iter f r é s oiuidétes oomii p ptes ad q s non poterat b a
b e r i aditus nifi p alias p t e s . ^ o n e eremplu tres erat f r é s 1
Oomii cóes bébat tria folaria bnté veneriit ad eius oiuifioné
1 cnils f r a t ? alfignatu é vnu folariu poftea f r é s q béba't fola
ria fupioia folebat ire p folariii iferins alio fratre iuito q r i f
an polfit.f.an p folariu iferi 9 l)éat iter feu aditu 1 vf cp fic p.l,
b i n a s edes alias incipit gaius.§.nó aut.oe ferui. vr pdi.Dicas
priuvtécafus'n0tabili8i.D.§.qcuq3f336al.'7 00c.ibi'7 p i o
b a f é t r ó e na Diuifio fimilis é emptiói.l.i.C.cóia vtri.iudi.fed
in véditione via vel iter nó venit nifi erpfie oictu fuerit.l.in
védédo.ff.oe p.emp.-z ró b u i 9 é qt i onbio r e s libera vedi v f
• 1 nó cualiq feruitute.l.in tradédi6.§.iterpofitj in fi.ff.cóia pie
d i p . ^ p t e r e a fi védidi tibi pdtu meu ad q ó iri nó poterat ni
fi p aliud pdiu meu nó vf actu v t illud oebeat tibi feruituces
nifi érpiTe oictu fuerit vt ^bafi.o.^.iterpofitis.i fi.cum glo.-z
ió fut cauti f r é s i oiuidédo vt referuéf vbierpiefie aditu e o d é m ó oebét eé cauri emptotes bic é q> notarg cóiter apponut
in iftrumétis véditionu 1 fimiliu vna claufula vs cu acceflib 9
<7 egreffib 9 fuis vfqs i vias publicas vt oicit 36ar.-7 ooc.t'.o.
•1.binas edes q claufula boc ipoitat qt I3 nó o e b e r e f feruitus
fibi ab alia r e mea tn ft pfueuera p illu locus ad ré védita ire
v e l fratres fimul pfueuerat alias emptoi vel frater ire nó p o
rerit qt ille pót oici accefius rei védite vel ointfe cauti9tn e f fet erptimere in fpecie q> iter feu aditus p talé loeu oebeatur
Ì a l l i t pzio in vfufructuario cui o e b e f iter feu adit 9 oato op n i
bil oicaf vt é ter.in.l.i.§.i.ff.fi vfulfr.peta.* p t o b a f in.l.fs 1 fi
gs.§.,pptietaii3 i fi.ff.oe vfufr.-z ró é qt fine aditu vfulfruct 9
eét inutilis vt ibi 1 i.o.l.binas edes.^.non aut 1 vide ad boc
glo.i.o.§.,ppiietatis in fi.tn vbo ptineri -zitellige due vfuffru
c t 9 o e b e a f e r pctu iter vinos fine er vltia volutate qi reputaf
eé modici piudicg erquo ppetuo nó ourat P3 glo.i'n.o.l.binas
e d e s -7 itellige gp ifte a d i t 9 o e b e a f vfufructuario iure cumfdaj
comodità^ nó iure feruitu^ qt feruit 9 feruitutj eé nó pt.l.i.oe
vfufru.le.-z.qó oictu é in vfufructu idé i quocuq, pctu q p t i n cipaliter pcerm't vfum. vt fi pcedaf ius bauriédi aqua e r fonte
tuo ar.l.fed addes4.illud.ff.l0ca.fm f l o i i . i n . o . l . b i n a s e d e s .
C C S c ó o fallii qn elfet feruit 9 oneris ferédi vel tigni iniucti
q t v f tue r e s védita vel oiuifa cu fuo onere.l.qó cóclaue.lf. ó
oa.infec.l.binas edes o e ferui,vr.pdi.i.l.i.ff.oe ferui.Ie.-7 ita
t3 36ar.-z ^lo.i.o.l.binas edes I5 aliter v i d e a n f o i c é in.o.l.
q ó pclaue.-7 2lng.in.o.Lbina8.S3pita o p i . ^ b a f p ter.in.d.l.
b i n a s q s edes cu fe.cu gl.fup v b o pcefierint q erponit.f. iter
v i u o s na cu v é d i f o o m u s vf ipofita feruit 9 vt fuftineat 0ne
r a pmanentia q ipfo actu ita tiic fubftinebat 103inteIIigi.d.f.
q ó pclaue.? 3 6 a r . i n . L i . o e ferui.le.-z in.o.l.binas in fi.-z talis
feruitus o r b a b e r e cam ptinua 1 permanenté 1 ptopterea vz
impofita marime fi ptrabétes boc fciebat vt oicit 3 6 a r . i n , d .
•Li.in ptin.fedfi baberet cam momentanea ficut éferuitus iti
neris feu aditus tunc Pm oés in ptractibus inter viuos nó v f
impofita nifi erptefie actum fit vt.o.Lin vendédo v t , s . patet.
C T Z e r t i o fallitqfi in inftrumenfo elfet appofita illaclaufula
cu accelfibus 1 egrelTib9fBÌ6 vfqs in vias publicasoe q.s.p3.
C T ^ u a r t o fallit in via ad fepulcbru o e qua oic v t iifcl.fi g s
fepulcbtu.ff.oe reli.-z fump.fu.-7 no.36ar.i.d.I.i,i
fi.€7i0uito
fallii in legatario 1 béde na3 bédi p Iegatariu feruitus f dicra
pftart 0313 nó fit ipofita.l.teftatotis.in ptin.ff,fi ferui.vendi.L
fi fnndu fub pditióe.$.q fundii.oe le.i.l.fi.oe ferui.ru.pie.an
aut oebeat pftari ab béde legatario vel a b v n o legatario al
teri.glo.oifputat in.Lig.$.fi locis.oe adi.le.36ar.aut in.o.1.6
ante fi.oe ferni.le.oicit cp credit gp oebeat pftari p.o.l. binas
v b i oicitur gp non pót b'eres lumina in totu obfcurare legata
rio rei cuiusppiietas eft legata 1 eadem róne 05 iter pftari 1
its 03 intenigi,D,I,binas.q eft clauis in ifta materia P m 3 S a n
f
»a
C l H o n o qro an colon9pt¿ palea? fen tetero? frnrtnû tocatoxi redime oebeat. ]fté an pdicto tpe vltimi ? penultimi ani
colon9ptéoliua? pédétiú bíe oéatvcl ne qdá aduocat9pufin9
oo.2lng.oe piglia a t p i b 9 n r i s , p oecifióe Dicta? qónú ita
oicebat pmo eft vidédú g oicáf coloni fedo quot fût colono?
fpés.tertío i gbas Dicte fpés colono? iter fe oifferat.qrto gd
oiuídif ? pticipare cú oñis debeát ? c . C Circa pmú oicédú ê
g? colon9,ppiie D Í terre culto: nec alia tradif oiffinírio nec ne
ceífaria é folú pdícta etimologia br p 3ßal. i.l.certi iuris.
in.i.col.C.loca.vbi vide.CTCirca fcdm fciédú é g?q5tú attinet
ad,ppofitú noftrú Due fút'fpés colono?.vt oicit ter. í.l.fi mer
ces vis maiOî.ff.loca.'T^jima V3 colono? qui númis colút.
Seda colono? ptiario? oe q feda ét logf ter.í.l.cú ouob94»
Il in coeúda.ff.p fo."^zima át fpés nó folú cópiebédit pducé
tes fúdos ? terrà ad pecunia numerata f5 fi alt'gd aliud pmiî
terét vt oecé coibes fruméti pio quotano, vel.rr.barilia vini
7 oecé medt'olina olei pio quotano vel gd fife ánuatis vt oi
cit gU11.04.v1s maioi.7 in.l.ft olei.? in.l.ercepto.C.loca.facit
gl.infti.oe actio.§.item feruiana.? in.c.ppfterilitaté.Deloca.
Seda atìt fpés colono? ptiario? é g lucrö ? oánú cú locatole
participât, vt oicit ter.in.04. vis maioi.Sd tertiú át rúdeo g»
in pluríb 9 ille fpés colono? oifferút 1 pilo qzíter oíaos colo
nos g númis colút 7 locatoiéuut refultat pet9 locatióis ? pda
ctióia oiit" inter eos actio er locato ?pducto qn pecuniá nume
rata oare oebét.vt.l.eú in plures4.meffem.ff.l0ca.ant refultat pct9inoíatus 00 vt oes qiíi frumétú vinú oleú ánuatis pío
mercede oebét.? p pñs otíf actio pferiptj vbis g tñ inoíatus
pct9iudieádus é Pm nâ'5pct9noîaticui magis alïimilaf qi poft
¿p nó interuenit pecunia numerata nó pót oici^piie pct9locationis fj qi ei affïmilat í m ei9 ñas iudicabif.l.i.§.fi gs Puú oe
po.l.nalif.£.atcú oo.oe pfcríp.tf.7 p gl.in.d.l.fi olei.ï.l.ercepto.?.l.ede,C.loca.in glo.ij.? in.U5.in gl.i.eo.ti.? in.04.fi gs
feruú.in vbo nó oaf in glo.? p TÖar.in.d.l.fi apee.Ç.fj inter
colonú ptiariú ? locatoié ozif pet9 pío focio vt eft ter.eú gl.in
,o.§.ft in coeúda.? ió inter eos otif actio pio focio. vt in.o.§,
fi in coeúda.7.04. vis maiot.vbi oicit ter.q? colon9 partían*
qfi focietatj iure oánú 7 lucrú cú oño fundi partiatur.? ita in
alija focys Dirit ter.in.d.l.cú ouob94.gdá fagariá. £ r qbuo
fequitur feda Oria V5 op fieut moite vnius er focgs foluitur.l.
ve? eú fe.ff.pio fo.ita moite coloni parriarg vel oñi poftgj m
ter eos pet9 focietatj iniri oí Pj oo.1Rapb.fuU.o4.vis maioa
7 36ar.ibi qd an fit ve? infra oicef fs nó foluet"motte coloni g númis colit vel locatoiis cú paus locatióis 1 pducn'onís
ad beredé tráfeat.l.viá.7.l.pctus.C.loca.£r gb9ét tertia oria
colligi pót V5 g> colon9 partiari9poftgí focio compaf nó pofíet pueniri vitra çp facere pofietficutalg focij. vt.d.l.veru5.in
ptin.qd ét erpteffe ts oo.Tftapb.ful.in.o4.vis maioi.qd non
eilet dicédú in piima fpé colono? g númis colút.^uaria differentia eft g» I5 colonia g númis colút remilïïo fiat pp Iterilitaté.vt.I.fi vno áno.?.d.l.fi merces.Ç.vis maioi.loca.7 in.o¿
¿.ppfteriIitaté.7.d.l.ercepto.f5colono partiario núcpfitremilïïo fsfimodicú recolligit o$ cú oño oiuidere ? pté ei dare
poftçp quafi iure focieta^ oánú 1 lucrú cú oño fundi oiuidere
05.vt oicit ter.in4.v1s maiot.vbi 3ßal.boc nö.7 oicit eé val
defingulare.íHd qrtú rñdeo ùpfiueinter colonos 7 locatotes
refultetpctus locati vel peius inoíatus 00 vtoestqi ad eius
fimilitudíné indicai vt in piima fpé colono? g númis colút.Sí
¿rime oictú eftfiuerefultat paus focietatj vi in feda fpé colono? p3rtiario? oictú eft femp ? ante oía gd inter ptes con
uentú lit infpici 05 cú paus er partiúpuenrione legé accipiát
.Li4.f1 puenit4.fepe.74.cibaria.oepofiti.7.l.?aus.oe regu.
iur.qd marime¿cedit in petu locationis.Us.l.circa.7.l.legé.C.
loca.7 ét in pon focietatj .l.fi nó fuerint.ff.pto fo4 fed li de par
tiú puentióe aliter nó apparerei nifi qt colonus ¿miiit colere
vel qt eoluit 7 túc ad gd oño tenef pfuetudo prie 7 regionis
fpectanda eft p ter.in.d,Uscertis.7.d.l.circa.7.d.l.ercepro.7.k
oñi ptedio?.C.oe agri,? cé.li.riqua pfuetudine nó apparéte
túc recurrédú eft ad iure oifpóné.ió ad ius eòe recurrédú eft.
Zertio 7 vltimo loco poft pfuetudiné qi paria eé videnf ius
feriptú nó babere vel habere fed eo nó vti 1 cui pfuetudine
fu di.rogatum.l.de gbus iuncto piin.cum fi.ff.oe legibus,? in
glo. g.ibi que incipit nos nó bémus.CBe iure igifcói veni
endo ad rñfioné piimi oubg oico g» pila fpés colono? fiue g
númis colútfiuecertá pté fruméti vel olei vel aliud ánuatim
oño oant ¿ oibus fructibus fúdi certe cú nulli alias fruméto
rum recolligédo? oño oare teneaf neepét paleas q vt fruct9
er fundo recolligunf 7 fruet9oicanf cú renafesnf .l.oiuoitio.Ç.
fi vir in fúdo.ff.fo.ma.7 boc fatis eia? é in oieta piima fpé co
lo no? in q oe oictis paleis nó folet oubitari.^fn feda át fpe
colono? ptiarioiz frequéter oubitari folet ió ¿ eius oeelatióe
pfidero gnqj cafus.T^iimus qñ colonus colit vnú pttcularej
qui non pftituebat vnú potere mote tufeo? aut in agrú mote
lombardo?.Scds qñ colebat vnus potere.i.in g5tú fufficit ad
vnú par bouú in anno vel vltra 7 ab initio eú cole incepitpa
leas a oño nó receptt vel in oi'cto pote nó adiuenit fs oe fuis
palets boues aluit 7 gubnauit fsfimúvel litamé redactú er i j
lis paleis i oictú pote nó¿ierit.Zerti 9 fi oictú litamen i oictú
poté.pieciffet in totú vel in pté.iQuart9 fi a pncipio boues er
paleis oñi aluilTet 7 gubernaíTet 7 litamé inde redactú i oictú
poté oñi nópieeiffet fs t'n fuas terras ¿ptias vel alienas vel
védid¿flet.¿auint9 ? vltius qñ oictu3 litamé i totú vel in pté i
Oictú pote ¿íeciffet pio quo? tñ cafuú oecifióe aduertédúeft
7 marie in bis ptibus é cerni 7 iure fuadef g>oicti coloni par
tiarij fui's¿pigs inftrumétis ? fuis ¿ptgs bobus fi aliter po
tere omode coli nó poffet colere oeberét ná in oicta focietate
colonus oí ponere arté 7 opas *
ponere fúdú loco ar
tis 7 oparú coloni vt é ter.in.04.fi i coeúda.fs certus é çp opa
rius pductus colere tenef cú fuis inftruméns.l.ü4'ri ?f«rua^
tis ad.Lrodiá.oe iaau.?bñ faa't glo.in.l.ftipulatióes pmodif
fimú.ff.oe ver.ob.vbi oicit glo.çp fcriptot 05 fcribere cus fuo
atraméto vel fuo Icauftro ita quoq, oicédú é in cafu noftro vt
cú oñs in oiaa focietate nó oicaf ponere nifi agrú oictus colonus pne oicaf opas 7 arté cú fuis inftrumétis ? cú ita oe fa
cto in illis ptibus obferuef fup boc nó infitto fs maiot circap
dieta occurrit oubitatio neceffario oeclaráda ná I5 g opas p flare 05 oebeat fibip vietu ? veftitu erpéfas face oe fuo pío
pu'o.l.qd nifi fuo victu.oe ope.libe.nifi pfuetudo eét in prius
vt.o.l.ercepto.C.loca.7 ts 36ar.i.o.l.qd nifi 7 .TSar.i.l. líber
ti Uberteqs oe ope.liber.tñ an oietus colonus ptiarius alere
7 gubernare oictos boues fuis fúptibus teneaf ? fie oe fuis
paleis ? biada fatis verififr pofiet oubitari v i eni piío oicen
dú op nó teneaf fs fumptibus focieta^ oiaas erpéfas face oe
beat cú fociusfitp ter.ín.l.cú ouobus4.fi gs er focijs.ff. pto
fo.gfiead Iras oicit fumpt9 focietati iputabit focius g ad mer
ces pparádaa accefiït bofpício? ftabulo? iuméto? ? vectura?
7 farcina? mereius gra pp cuius ter.gnalitaté oíd pofle v i g>
fumpt9ét¿pfona fua focietati iputare pofti't¿ quoét facit ter.
in.l.cú ouob94.ité fi in cóes 7 in.Lpto focio arbiter4.f1 tecus
eo.ti.Zñ in priú ? verius puto veritaté çp il non folú ¿ fe ?
fua familia fumpt9? ali'méta fs ét¿ oictis bobus oe ¿pao oi
ctus colon9 face oebeat facir.o.l.ij.Ç.fl pferuatis vbi oí g> fa
ber 7 alg g opas pilare tenenf cú fuis inftrumentis 7 fi oicta
inftruméta rúpunf oebét refici ¿pigs fumptib9 pdieto? ió ft
gappa vel 3ratrú frangercf fuis ¿pigs fumptib9 frangeref
multomagis eifdé ¿pigs fumptib9boues ali ? conferuari oe
bétad oicédú magismoueoi auctoiitate maio? ?oftro?36alc
ent in.o.l,cú ouob94.fi in coeúda.ita ad Iras oicit nó.bic erpiefiiij çp laboiatot gpmittit rñdere oe medietate fructuú nó
05 oedúcere erpenfas f3 reddé integrá medietatéfirn^ac.oe
are.g ita nó.fo.ma.l.fruct9.? ^ac.but.g ita no.in.l.i.C.oe fru.
7 lit.erpé.7 fubdit epfioict9colon9cogeref folué oatia 7 colle
«as pputaret oño qt ad illú ille fpectát.Udiles oe vis publi
ca.Uitibus4.fi.0e agri.7cenfi.imo magis moueot p ter.imc.
tua nobis la.ij.oe oecimis.g ad Iras oicit op oño oe terrieqs
erbiberet algs ercollédas nó qdé oeductus fumptibus aut fe
mine fepabit neceíTario oí anitegritate pfoluif ? ió oicit ibi
3n.nô.g» colon9nó oeducit fumpi9neq5 femé nifi alid fit ?uá
tú nec ob.qd.s.oictú é qt colonus pariiarius qfi focteta^ iure
lucrú 7 oánú cú oomino fundi parn'tur 7fieloquif per oicrio
nem quafi que imptoptietaté oenotat.l.fi quis quafi oe condì,
inde.? ideo non per oía equiparai"focio q erpenfas oeducit 1
ita rñderar ? tj ¿ial,in,Uin,iy,colù t ver.vg.quero,C.pw fo^
fi ergo boues oictus colono? ptiarius a principio oe foa pafea
gnbernauit qó facere p pdicra tenebafnon pót pp boc a liquidi
ono tputare vel oe paleis pollea recolligendi's maioié ptem
bie nifi litamé inde redactu .pieciffer in fondii vel potere oni
qi illud oe .ppiio facere nó tenebaf .fs poftqj ,piecrio illius li
taminis ceffit ad pmodi vtriufqj ét in acrióe,p focio arbitriii3
boni viri fpectidu eft ? marime cu inter eoafitpctus bone fi
dei.l.in,ppofita.ff.1p fo.fequif gj oe futuris paleis poteris vel
fundi refici aliqd colono oeberet Pm crtimanóe3 oicti liramis
arbitrio boni viri 1 ió i bis ptibus pfnetudo inoleuir g? oe pa
leis penultimi ani nibil ono reftituif fi a |5ncipio colonus oe
fuis paleis bnues aluit ? totu litamé in potere .piect'r fi aut to
lum nó .pieciffer fjptem arbitrio boni viripueni ? pte? refar
ciré oe poitione oni q: qó iuris eft oe foto quo ad totù idé io
ris eft oepte quo ad ptem.l.q oe tota oe rei ven.fi aiit nibil
oe litamine feu oe fimo .pieciliet p oictis inisficutali) frocms eqs poitóibns inter coloni ? oiim oiuidi oeberét.vr.d.1.
fi(nó fuerint in pn.ff.p fo.? facit glo.t'n.d.l.oni pdio? oe a gif.
1 céfi.li.n'.in glo.in vbo ité pone.? ter.in.d,§.vis maio:, oirit
qfi foctetat} iure oannm ? lucri cum ono fundi ptiaf er qbus
fatj dare nunc colligi pót rifio ad ocs fup:adictos tres cafus
1 ad alios q ercogitari pofiint vt ad primi oicaf q>ficolon*
coluit vnii fundi tm ? litamen nójpiecit boues fuis fumptib9
alere 03 ? palee qoolibet ano oiuidi ont inter ipfum ? o n m
,p rata.Si tu litamen pieciliet boc cafu in bis ptibus er pai
leiscolligédis cóibus arbitrio boni viri recópenfatio fieri oe
beret in totu vel in ptem ? boc mó rndef ad fcÓ3 ? tertium ea
fum.gr qbus ét p3 rnfio ad qrti q» oictepalee oro reftitui'd
beat p colonu3 in totn.SUd qntfi riideo arbitrio boni viri pue
nit vt maio:é ptem palea? ferat tunc ons quem colonus pio
parte etiam penultimi anni poftg; a piincipio colonus boues
aluit oe paleis oni qs colonus oebebat ponere oe foo oe pa
leis aut virimi ani arbitrio boni viri pueniret vt fi i oicto furi
do vel in oicta pte poteris er q vltimo ino palee recollt'gunf
1 frumentu ? fruges fi ri» ibi litamé pioiecrii fuit p coloni oe
paleis qs pceperit medfis inis ? ó oictj cóibus paleis boues
gubernauit vbi oe^pitjs alere ? gubernare óbebat adbuc fo:
taffe maioié aliqua ptem ferre óbeat ons tn oe okto vlrimo
5no ? alys medus oeducto penultimo ano nó foletouri qó f j
oictj anis oe paleis cóibus alunf boues ? litamé inde redactu
in potere .pici folet nulla alia iter onm ? colonu palea? fit oi
oifio feu reperirlo fi tn colonus oictj anis medijs ? vltio pale
as fafcepifTet ? litamé ide redactu fup potere nó,pieriffer ons
quolib3 ano oimidia oicta? palea? repetere polle p piedicta
q fufficere videnf j> rnfione fupia fcripta piime pneipalie qó
nis palea? er notis p 36al.in.d.§. fi in coeuda q p illum ter.
1 p alio? maio? noftro? auctoiitates oirit g> colonus ptiari*
g tenef ridere oe medietate fretui no 03 oeducere erpenfas
f3 ono reddere integra medietaté.£>equif § <$ femé colonus
oe^jpiio ponere 05 neq3 illud an ptem oeducere Ì5 oés fruct*
p oimidia oiuide qó ? in colono q numis coluit certiffimi eft
p ter.in.l.er pducto.§.i.?.l.fi vno.§.vbiciq3.ff.loca.oi ter. o i
cit ne fupia o i n i amiilt femismercedes pftare cogaf.|dé ét
in colono ptiario p ter.in.d.c.tua nobis.Ia.tj.ó oeci.vbi ét boe
erpffe ts Jnno.? oo.TBicbo.abbasficulus? USal.i.l.i.in.vtj,
q.C.pio fo.15 aliudfitqn tractamus oe oiuidédis fructibus in
ter v i ? ? vroié foluto mfimonio vel bcde6 ipfo?.l. oiuoitio
,§.ipendia.?.$.qó in fementé.ff.fo.ma.q oia obferuanda erui
nó folu inter pdictos colonos f3 ét i oictos colonos ? pdones
n poffeffoies oicto? fundo? poft folutionem a colonis facta m
p.l.fi vibana pdia oe pdi.indebi.q non folu loci bit in pdgs
vibanis vt ibi oicit ter.fed ét in rufticis.vt ibi oicit glo.ibi ió
eadé oiftinctio q ibi fit in vrbanis p glo.? ooc. fieri oebebit i
rufticis.CT2lduerte tri qi DBal.in.l.ité fi fundi.§. feminarios
»ff.oe vfufru.oirit cp ille.§.facit p colonis q ont bie femen a
ono.S3 ad illi.fpoffet rnderi cp non obftat prime pclufioni
n i alio cafu loquif V3 qn teftato: legauit vfamfructu fundi eni
fundo teftatoi parauerat femen qò oeputauerat ci feminidi
illu fnndum q: tue ad vfufructai ium ptinet quafi inftrm fundi
? oe anno in anni femen 03 renouari.vt. vltimo anno quo fili if vfufructus reddaf ono illud femeo^n cafu aut noftroco*
lonus partiarius pdorit fundu colendum p:o quo ons nec pa
rauerat nec oeputauerat femen quo cafu ille.§. non loquitur
? eo cafu inrelligaf puma pclulio ? ró oiuerfitatj eft qi lemen
paratu feu oeputatum ci feminandi oi effe inftrm fundi.l. q
fuu.§.i.oe vfufr.le.ff.qó cedic vfufructuario vt finito vfufructu redd3f vt.d.^.feminarios.alias fequeret" qjqtolibet ano
ons teneref oare femen vfufructuario fundi qo »ftfalfum vt
P5 in.d.§.feminarios.vbi femé paratu ca feminandi cedit vfu
fructuario ? oe ino in annu p ipfum vfufructariii renouaf in
telligo ne co::iip3f.l.oiuo2tio.§.fi.p glo.ff.fo.ma.vt »llud fen*
ono finito vfufructu poffit reftitui pfuetudiiié in regionis arbitro: obferuanda q eft optima legu interpies.l.minime. ?.U
fi oe interpieratióe.ff.oe legibus.i.l.qó fi nolit.§.g affidua ff,
oe edil.edic.CCCirca Pm pn'ncipale oubiu V5 an colonue par
rem oliuj? vel olei vltimo annofiuepductionis bie 03 ? pio
quota pte aduertédu eft cp in boc nfo territorio pufino 1 algs
territoigs circuftantibus fatj oe boc vcrifimiliter oubitaf im
mo plurium oocto? varias vidi riifiones ? opi.^nfurgit em.3
in bis partibus magis § in algs foite oubitatio ppea.quia vt
plurimus oliua? arboies funt in tapis ? fundis in gbus recol
ligtinf fruméta q fruméta recolligi videnf femel tm in.rvig.
méfibus ? fic femel in anno cu oimidio vel circa.TRam fudus
pio frumento in bis ptibus incipit curari coli vt vulgari nfo
vtar magefari.cóiter oe menfe marti) ? poftea eodé anno feminaf frumenti oe menfe octobiis ?ficfiatin cura ? cultura
octo méfibus quo tpe nos appellam9 magefes ? poftea a ter
ra feperaf oe méfe iulu vel augniti ? fic i terra iacer.r.méfib'
vel circa ? fic cóputato tpe quofiatterra fub cultura ? cura 1
frumétu in terra curata ? culra fijnr.rviil.mcfes a menfe it au
gufti vfqs ad méfcm martg cóitur terra in bis ptibus vacat qi
neq3 curaf neq3 feminaf ? fic vacare 0: fer méfibue gbus co
.lonus nibil agere b? ^ frumenti in bis partibus pcipif fpacio
octo menfii varianf enim ifta tpa P5 varias patrias ? loca vt
dicit ter.? glo.in .I.diuoitio.§.quod in anno.ff.fo.ma. 1 glof.eft
in.l.item qritur,§.quiimpleto.ff.loca.in glo.ma.in fi. Cum er
go oliua fit fructus vnius annificutin vua vel vindemia dicit
ter.rii glo.in.l.oiuoitio in piin.fo.ma.? erperienria docet quia
tirum femel in anno pcipiar.ls enim oliue tramare vt noftro
vtar vocabolo aut ftoies facere inctpiit de menfe mag ? colligantur poftea de menfe octobiis vel poftea ? fic poftg? mei
piunt apparere non ftit nifi fer vel ftptem menf.bus ante^
pcipianf tamé qi in fructib9babetur ratio non folus
quo
apparere incipiit fs ét tpis quo curanf ? nutriunf in lerra.vt
«d.l.diuoitioin pn.v.neq3.n.i.d.§.qó in ano.v.nà ? bic froct9.
^ ó oliuaficutvua vel vmdemia 0: frucrus analis et; s frumé
t i er fundis i bis ptibus tm femel pcipianf fpacioj;.?.vig.mé
fifi vt.è'.dicti eft ? oliua femel un in ano.binc eft cp I5 colon9
p ilio integro ino debea Ible diinidià ptem oliua? cu inter co
ionum ? onm locatoiem qfi focietatj iure lucrum ? dani par
tiaf.dicit ter.in.l.fi merees.§.vio maio:ff.loca.?bti facit.l.cus
duobus.§,fi in coeunda.ff.^» fo.nó vf cp de elgs oliuis na^' in
fra illu medium annu colonus ipfe bié debcat nifi dimidiam
dimidie ? fic qrtam ptem oliua? cum tm^ eo tpe vf fuas ope
ras pftitiffe ? laboi ? pecunia diutfionc recipiin.l. feto amiccu
,§.medico.ff.de inuis le.? fimilirer diftributioné fieri videm9
inter v i ? ? vroié de fructibus dotj pceprj vltimo ano quo fetori eft matrimonium vt diuidanf ? marito vel bcdibus eius
p rata denf p qua onera miimong fubftinuit vt eft ter.in.dX
diuoitio.in piin.^ta quoqs dieendum vf in colono in quo ani
pductióis intelliganf ? numeref Pm culturas fiue fint maioiis
fiue minoiis tpis qui i n i currétcs vt eft ter.in.d,§.qó in ano.
? bn facit qó dicit glo. ma.in fi. in tacita recóducuóe.tn.d.§. g
impleto.S3 aduertendi cp cum in fructibus nó folum béatur
ró tpis quo pcipiunf fed ét quo curanf dicit ter.in.d.l.diuoirio
.§.nó folum. ver.ni ? bic ? facit ea.l.in pun.v.neqjenim. que
cura intelligif nó folum refpectu culture qui facit colonus fed
ét refpectu alimento? ? nutrimenti que arboies ? vitcs dicro
tépoie er terra pcipiunt vt psin lana que alitcr nó curatur ni
fi cum pcipitur vel poftea ? tamé illud lantum tempus perceptióia non infpicitur fed ét tempos quo nafeitur 1 augetur in
coipoie aiumalis,vt^.§.non folum.? ió vinderaie oicitur fru
etus totíüS anni.vt eft fer.in,l.üiuo!tio.§.qö fn femente.aliaa
ineipit fi fundus.ff.fo.ma/z tn vinea non colíf nifi octo menftbus.qt cóiter oe menfe febiuarij putatur i oe menfe octobiis
vue colligunf.? íó 3ßar.in.d.§.qö in áno in fi.oütt q> tn iftis
partibus in qbus vno áno femínaf frumétum i in alio nibil
vel alia feges mmoiis errimattóis vt milíú vel légala vel la
pini totnm biénium cóputaf pto vna cultura i ió pto oeclario
ri rñfione i oeclaratióe piemilTe oubitationiö píiderádi funt
plures cafus in bis ptibus i in algo in qbus totum bienios có
putafpío vnica cultura fundo? er qbus pcípiffrumétum vel
alia feges.Tfciimus fi locatio facta fuiffet ¡medíate recollecto
? fecato frumento vs oe méfe augufti vel feptébiis vt freque
ter accidit in bis ptibus quo tpe adbuc oliua pender in arboii
bus vfqs ad menfem octobiis veí nouébiis i fie para fundí lo
cati of.vt.l.fructus pcndentes.ff. oe reí ven. i tune aut locans
p fe vel p pzeteritum colonö oictas oliuas peepit in totum v i
puto q> oe iure peipere poliit et inufto nouo colono i non ob
ftate ot'cta Iocatóe cu5?ctus ftt bonefidei.inft.oeactio,^. actio
num.7 boni viri arbitrium.? qöfteripfueuit oeduetum vr vt
.l.circa.C.loca.i ét cumfimilefpetui p:o fo.vt.d.p in coeund3.-7.d.§.vio maioi.fn quo petu pzo focio arbitrium boni v i ri fequendu eft.vt in.l.ptopofita.ff.pto fo. oicendu eft cp oicto
nouo colono liceat fruetus er oicto fundo peipere qui pcipienf
er fequéti cultura i cura oicti biénij. S e d cú oicte oliue oican
tur eflfe oe pcedente cultura 1 tpe qz nate ? ante funt tpc pcedentis culture Is nóftntadbuc pccpie tn non fpectat ad oictus
nouúcolonumfsadipfum oñm locantem velad pzecedetem
colonum fi 3 oicte oiíue pendétes I5 tpe noue locatiois pcipiu
tur p oñm vel antiquú colonum tue indubitatum eft cp oictus
nouus colonus,p vna cultura oicti fundí oebebit babere ouos
fructus oliua? pzo ouobus ánie pzo qbus ourat cultura picti
fundi I5 oñs alteri colono locauerit poft annú cus oimidio v¡
oe menfe augufti v d feptébzis.Eum qz oictus colonus 05 ba
bere fruetus ouo? anno? er quo cultura oicti fúdi oe iure o?
ourare biénío.vt,d.§.qo in áno.tum ét qz refpectu fructuu pe»
piendo? oicti biénij Pm boni viri arbitrio íntelltgaf facta oí
cta locatio 1 pductio.vt.d.l.círca.tum ét qz colonus 03 fundum
relinquerein eoftatuin quo babuit.l.fi merces.§.pductot.i.l,
bec oift.ffi.ff.loca.ió fi oictus oñs pmifilíet Dicto nouo colono Dictas oliuas pendétes in pzincipio oicte locatióis colligere 1fieoici pót cp refpectu oliua? oictus nonus colonus fundus plenú babuit pzimo áno fue pductióis oebebit vltimo an
no plenum relinquere refpectu oliua? vt relinquat in eoflatu in quo babnit.ßt idem oicédum fozet in p|urib9annis loca
tio ouraret vt colonus pzo quolibet oebeat vná tríí collectam
oliua? que nafcerenf bíe nec pzedictis obftat ter.iúcta glo. m
.d.S.qö in áno vbi bétur cpfilocatio ad annú facta c fundí tn
quo étfitfiluain qua fruetus nó capiunf nifi fingulis quinqué
nijs túc er filua nó oebebifillí q talem fundus pzo vno anno
pdurit nifi pzo quinta pte qz ib i locatio facta fuit pzo vno auno? filua non pftabat fructum nifi in quinquenio fj in cafu no
Jiro locatio intelligif facta pzo vna cultura q ourat bienio, vt
oicit 36ar.in.d.§.qö in áno.? quolibet áno otcti btenjj pctpif
oliua ió DÚOS fruetus oliua? pzo oicta vna cultura colonus p
cipere 05 ac ft fundum pdurilTet in quo eilet vmea 1 terra ad
frumentum qz pzo vna recollecta fruméti babebit ouas vmde
mias ar.d.S.qö in feméte.CTSecúdus cafus eft qn locatio ot
ctis fundi effet facta peeptis oliuia vsoe menfe octobiis noue
bzis oecebzis vel ianuartj aut febiuary.ifieanteg> fundus p 9
recollectú frumentum ineeperit coli qz vt.s,oictum eft. coli in
eipit pzo noua cultura cóiter oe méfe martu 1 me pzo vna ocul
tura fruméti que vt.s.oictum eft ourat biéiuo bis 03 babere
fruetus ol;ua?.tum qz bis oicto bienio fruetus ¿ducit vt pzori
me oictú eft tum ét qz fundß relinquere 03finitalocatione fine pzo vna culturafiuepio pluribus pdurit in eoftatuin quo
babuit vt.d4.fi pduetoz.?.d.§.fi. CSCertius cafus eft qñ loca
tío facta fuilTet poftcp fundus ineepit coli vel a oño vel ab an
tiquo colono vs oe menfe martij apiilis maij iunij i'ulij augufti feptébiis.?fiepoftcp fundus ieepit coli pzo noua cultura an
t.'cp feminef frumentú vel bladum ? poftea nouo colonoloce
tur q granú in oicta terra culta vel magefata íeminat,? túc oli
na oicti ani pio rata tpis ínter oídos oíos colonos oim'di DJ
Br.d.l.oiuoitio.í.d.^.medíco.? boc mó qzfilocatio nouo colo
no fcá fuit in pn.octobiís añep fundusfitfeminatus poftcp iñ
eft cultus ? magefatus ? tune cú oicta oliua pío tpe pductióis
noui coloni nó pendeat añg> colligí oebeat cóiter nifi vno mé
fe velcirca¿ rata oictimenfis ?fievna pte anni tm oe.rij.pti
bus Dicte oliue b;e oebebit.antiquus aút colonus vel oñs q
añ Dictum fundú coluit arando pío cultura oicti anni oebebit
bze.ri,partes oe.rij.ptibus Dicte oliueficut.ri.ptesoe.rij. par
tibus oicti ani aferibunf oicto antiquo colono I5 enim non eo
iueríc oictus antiquus colonus nifi fer vel fepté méfibus oicti
anni.qz vt oiern eft in ptibus illis pcepto fruméto oe méfe iu
nij iulij vel augufti fundus poftea nó colit" nifi oe menfe mar
tu 1 fie fundusftaticultus fer vel fepté menfibus vs ab augu
ilo vfq5 ad febiuariú inclufiue vel circa tñ oictú tps nó video
qj aliquo mó aferibi poflít vel cóputari ad vtilitaté noui colo
ni qz neq3 róne petus neqj róne culture oici pót cp ad eius vti
Eira té poÉt cóputari.Tñec ob.q» Dicto nouo colono fi pzo vna
cultura locatio facta é in bis ptibus intelligit" pío vno biénio
in¡d.§.q0 in anno.ifienon v i q> oiftributio fieri oebeat,p ra
ta vnius áni fs DUO? qi rñdef ip illud,pcedtt qñ alius colere ú
incept't cui aliqö tps oicte culture biénalis aferibi polTi't qi lo
catio nouo colono facta eét anteep alius p oicta cultura colere
¿ncepifiet fs qñ locatio fea dTet poftg3,p ilio áno alius colerei
cepit túc refpectu noui coloni nófitpfideratio biénij marime
refpectu oliue fs tmfitpfideratio illius áni cuíus fruetus iter
ouos colonus oiuidi oñt nouus colonus lucran alíqd oicamr
cú iactura piimo p.l.ná boc na.oe pdi.inde.l5 in foitiédo fruméto pío illa cultura a ouab9 colonus facta pcipiédo foite ali
q pfideratio baberi polTet pferrim vt refpectu illius pumi q
coluit'añptem femé oeducere oebeat nouus colonus in quo
tñ ad pfens aliter nó infifto 1 eodé mó pfiderandú 1 Dicendú
eétfiin jSncipio méfis feptébzis poftcp fundus p antiquñ colo
núfueratfcoo cultus 1 magefat9 locatio nouo colono fcá fuif
fet q poftea oe méfe octobzis ¿rime fequ^ntis frumentú feminaffet qz túc cum cóiter ipfe culture noui coloni refpectu oi
cti áni oliua nó pendeat nifi ouobus méfibus vel circa oictus
nouus colonus ouas ptes oe.rij.ptíbus oicte oliue bze oebe
bit 1 antiquus colonus.r.ptes.?fieoe fingulis mcnfib9oicere
potes fi poftcp antiquus colonus colere icepit locatio fcá fuiffet nouo colono v t ¿ rata oicti áni oiuidi oebeát fruetuß d i na? oicti áni iter oi'ctos ouos colonos aut ínter colonú 1 oñs
fi oñs p fe coluilTet ad vnum tñ aduertédum eft fi poftcp anti
quus colonus vel oñs oe méfe martíj fundú colere incepilTet
1 magefas fecilfet oeide in pn.menfis octobiis añg> feruifiet
nouo colono locaftet vel oe méfe feptébiis vellet tñ oñs veí
antiquus colonus ét cú pfenfu oño ínuito nouo colono oliuas
ét imaturas collígere vt nouus colonus ptem aliquá nó babe
at an pofiit 1 pito oicédum vr g>fieqt ét oliua ímatura in frn
ctu elTeoz.? vfufruetuaríus eá ímaturam collígere poteft.l, fi
abútj ín fi.i.l.pe.oe vfufr.Cótrarium tñ oe iure, verius puto
qi fcá locatióe oliua q pendebat in fundo locato ps oicti fúdi
eé oz.vt.d.l.fructus pendentes.ita cp nouus colonus o? bze in
ea ius cátum oepñti.adeo fine eius pfenfu 1 in eius piudicius
oliua colligi nó pótad boc bñfacit.l.fi feruus feruú.^.fi oliua
«ff.ad.l.aquil.Sbi fi ? volúntate oñi ius baben^ oliua in ma
tura eolligif I5 in fructu effe oicaf »vt.s.oíctú eft.tñ colligés,!.
aquil.tenef.CrScöo qi poftcp in petu locatióis oiccnf ét taci
te qfieripfueuerút 1 q arbitrio boni viri venirci,vt;d.l, circa
kCl0Ca.fi pfuetudo nó erat oliuas tmaturas collígere nó pote
rit in piudiciú oicti noui coloni 1 ? eius volútate cus béat ius
oe pñti i matura collígi non ob.dd.fi abíente.f.l.pe.q ibi loqf
cp poflít collígi ab vfufructuario í píudícíú¿piietaru q nó bs
cátum ius oe pñti f3 oe futuro.».finíto vfufructu ílli.oe vfufr.
§.finif.Si 6 colon9antiqu9oe pfenfu oñi vellet ímaturas oli
«as collige añ^ nouo colono locet oe méfe feptébiis vel octo
biis vel añ tune qi tpe locatióis nó pédebát oliue ñ pofiet co
fequerinou9colon9maríepp.l.fi abntew.l.pe.pdictas nififot
te oolo fuiffet íduct9 oict9nou9colon9ad pbcdú 1 pducédú pu
tas ibídé eé oliuas 1 pédere qt túc recurrédu? eét ad materia
4,elegater i pn.ff.oe ooIo,oicédo oictú petú bonefideinull«
pp oolum vt ibi babef. C e n a r l o s ta fus eft qñ locatio fieret oe méfe octobiis fundo feminato ? pendentibus oliuio ?
tue dicte oline funt oe cultura pcedentí in qua nulla opam po
fuit nouus colonus I3 pendeát ét poft factá locationé nouo colono 1 pendere poflint p vnú vel ouos menfesad nouú colo
num nibil oí ptinere qi boni viri arbitrius qdin oicto peni
verfaf vt.d.l.circa boc nó oictat neqj pót aliquo mó oiuidi la
boi cú emolumento vt 03,vt.d.$.medic0.£r qbus p3 gp quarooi tpa pio ventate oicti qftti pftderáda funt. *^>iimu3 qñ p
repto fruméto fundus in quo funt oliue locai anteep inceperít
colt^p noua cultora ? fic tpe quo fontftipulev¡ menfe augnili
vfqs admenfe3 marty ? túc oic vt in piimo cafu.s. oictua eft.
Scom t£s eft qñ locatiofitpoftmenfc5 octobiis collectis oWm's 1 túc oic vt in fecondo cafu.Zerriom t{5s eft qñ locatio fit
poftcp fundos inceptos é coli ? magefari V3 oe menfe marro
vfq5 ad méfcm octobiis anteqí femiuef ? túc oic vt in tertío
cafo.)@uartú tf>s eft qñ locano fit poftcp fundus é feminatus
1 adbuc oline pendent vt qñ locatiofieretoe menfe octobiis
vel ét nonébiis oliuis pendétibus ? tune oic vt in qrto cafu 1
pdicta .pcedunt qñ oliue funt in fundo q coli folet ?colifpio
fruméto cuíus cultura ourat biénio.fi aút anno tm ouraret vt
eft vinea. vt.d.§.qd in femente.in qua elfent oliue ? túc clap
eft gpficutvna cultura vince é annalio ? anno quolibet peipif
vindemiaficotoicta vindemia oiuidif ? oebef inter vnus vel
plures colonos,ita oiuidi oñt fructus oliua? eadem róne ar.
•d.§.qd in femente.? idé oicendú eét in fnndis in qbus culto
ra cffet ánalis vt effe oí ,ppe mare V5 in marénis.qt idé oicé
dnm túc in olinis eriftétibus.Si aút oliue effent in filuis. vel
in alfis fundis qui nó colunf ? tñ oe p fe pío paftura vel eum
altjs fundis locanf vel funt in extremis ptibus vinea? vel fñ
do? in qbus nuncp coloni colere pCueuerunt ? túc I5 pio labo
re fuo refpectu oliua? colonus nó v i oebere bie aliqua partem ar,d.§.medico.tñ qi quo ad oictá rem pductam 05 Iucruj
1 oanum cum oño pori vt.d.l.fi merces,§.vis maiot,?.d.l.m
ouobus.$.fi in coeunda.? cú in oicto peto tacite oednetum vr
qd fieri pfueuerat.vt.d.I.circa.ió talis colonus 03 bie oi anno
oimidia oicta? oliua? oliua enim anteg? oe eafiatoleus pót
pomum appellari.? p pñs fructus nalisficutenim alia poma,
appellaf fructus nales vt oicit gl.ma.in.d.l. er oiuerio in pn.
oe rei ven.ita vr poffe oici o l m a t e ? tn qi eómoditas er ea
pcipi non pótficuter alqs pomis nifi cú induftria bois fine q
olefi fieri nó pt fructus idnftrialis ét oliua appellai nó qdé re
fpecni ipfius oliue fs magis refpectu olei.i ita intelligo ter.in
.d,I.fi eius.ff.oe rei ven.ibi oú ter.oicit factum.? facit.l,fivfu,
frnctuarius.ff.qbus modis vfuf.amit.l5fimpl'roicta inra con
fueuerint allegari cp oliua oí fructus iduftrialis fs recte intuì
ti 05 intelligi refpectu elei ? ita refert 36ar.i.l.pe,ff.ad.l. fai.
fe pfuluìffe p verbum ter.g> oleum oi fructus induftrialis qd
ét inferri pót ad arundinetú qi arúdines vt erperientia oocet
oicunf fructus anales.? facit.l.gaius feius. oe annu.le. jgodé
mó oicendú eft oe giade ? ió colonus oi anno 05 babere par
te arúdineti ? gládisficut.s.oictúeft oe oliuis ? oe alije frucribusar.oe giade lege.l.i.Si aút colonus pduceret fundus i l
quo bis fructus idé qfi frumentum eodé loco recolligif vt i in
fula crete vt oi in.d.§.qd in ano.fiibidé effent oline vel aru
dinemm qd femel tm in ano fructus ^ducerei qliter inter coIonum ? oñm oiuidaf ? certe oicédú gp ñpp vna coltura tifi lo
caffet ? fic,p fepté menfibus colonus qrtam ptem oliua? peipere 03 qi nó tm tps quo pn'piunf inlpicii fs ét tps quo cura
uir.vt.d.l.oinoitio,in pn.ver.neq3 enim.?.d.§.qò in ano ver.
ná? bic frucms.fi aút pduriffetp toto anno.?ficpp ouab9cuIturís frumenri.? túc oeberet bie oimidiá ptem oliua?.fi ante
nó apparet pio quo tpe pdurit tnne ad pfuetudinem recurren
dum eft ar.d.l.circa.fi aútpfuetudonó apparet mne putaré gp
pio vna tm cultura.?ficpio fepté méfibus pduceret p ea que
oicit tewúgl.in.d.l.item querif.^.q impleto.ff.loca. vba fune
pfari aduocati ercellentis ooctoiie pufini. Sfdde onm pfatus
ooctoi oirit qñ fundus fuit locatus pceptisfegetib9 ? ante no
oas culturam pn'piunf fructus arbo? gp illi fructus ptinent ad
antiquú colonum ná in prium facit qi er boc fequeref gp ipfe
colonus pio vna cultura 1 pceptione frumenti griperet binos
fructus arbo? Pm (5faram ooctoiem quod non vr oicendunr.
C T ^ i i m o qt locatio ?pductio in oubio intelligif facta ad an
num.l.item qrif.§.q ipleto.ffJoca.ibiita accipiendú vt in ipfo
áno in quo tacuerit videanf eádem renouaffe locationem facit ét ter.in.l.cú manufata.ff.oe p.emp.vbi erceptis in venditione fundi manufaij infelligútur ercepta q in fingulis ánts fe
ri folétficin piopofito facta locatióe in oubio itelligif in bis
q fingulis ánis feri folétficin ^pofito facta locattóe in oubio
intelligif in bis q fingulis ánis feri folét feu pcipi non aút vt
idem fructus q fingulisannís nafcútur biennio perct'piantur.
C S C D O qi pductio intelligif facta ad id tps quo itegri fruct*
pcipiúturfiuefintfepté méfesfiuefitánusfiuemaiustps vt
qnquénium.fa.qd no.3ßal.in.d.l.oiuoitio.§.qdin áno.ff. fo.
matrimonio.l.^tem querif.f.q impleto.? ibi p glo. ? 36art.
.ff.loca."Bocaf enim ánu6 arrificialis q eft plurimo ? pauco?
oie? vs quoufcp fructus oésfintpeepriPm 36al.in.d.Uegem
.C.loca.fs pceptofiuefecato frumento tune oés fructus fundi
ab ipfo colono femel funt pcepri quod ps qi tpe qno erát ma
gefes feu frumémm feminatum pcepit oés fructus arbo? oe
inde pcepit frumentum fi ite? pceperit fructus arboius vt eli
oliua nuces mala ? fimilia bis pceperit fructus annales quod
ñ puenit qi locatio co tpe nó ourabit p piedicta facit ét qd no.
3ß3l,in.l.oiuo!rio.§.qD in anno.ff.fo.ma. in qóne oe ilio qui
emit vuas vel vel rofas viridarij q fructifieain bis in áno qi
non 03 babere nifi piimú frnetum? nó Pmficoicamusin pio
pofito vt locatio que fimilis eft empriói.I.i/r.ij.ff.loca.folú ou
rat quoufqs funtpcepti integre oés piimi fructus non át erte
dai ad vlteriustps vt bis abfqs noua cultura idé fructus pcipiátur marime ànales.CTZertio qi inter colonú partiariú 1
oñm oiciturpcta foct'etas.l.fi merces.f.vismaioi.ff.loca.l.cu
ouobns.§.fi in coeunda.ff.pio fo.in qua focietate verfaf arbi
trium boni viri vt qd equú eft fiat.TRibil aút iniqui.I.in piopofita.cú fe.ff.pio fo.f3 equum eft ? arbitrio boni viripuenire v i vt oés fructus ánales pcipiat ? fi funtaliq fructus vt eft
frumentum qi infra annum nófintpcepri pcipianf qi vfqs ad
illud tps ourabit locatio vr.s.^rc? aút fruems arbo? non per
cipiat tum qi iamfinitaerat locatio vr.s.tom étqi bis fructus
annales papier quod vf iniquum. O S u a r t o facit qi fruaus
vnius vindemie ? vnius feget} oicúrur effe fruems vnius ani
.l.oiuo:tio.§. ^tes fi meffes ?,$.qd in femente.ff.fo.ma.adeo
gpfitpclurinatioad oiuifionem fruauúannalium faeiendá vni
us videmie ? vnius collectióis frumenti nó aút plurimu3 vin
demia? ad vnárecollecrionem frumenti vt oictis iuribus me
rito quéadmodum femel tiíí colonus pcepit fegetes ita femel
tifi 05 bie fructus vindemie ? alia? arbo?.<DQninro ad idé
facit qtfiinter bñtes fundum cóem puenit vt alterius ánis fú
dum pductum babeát non pót vnus vltimo méfe fue pducrio
nis fructus ¡maturos colligere vt oicit glo.in.l.pe.oe vfuf.le,
iúcta.l.? becoift.§.cú fundum.ff.loca.quá allegar glo.i.d.l.pe,
C r quo ps gp fructus pendentesfinitoáno nó ptinent ad eus
qui ad annum pdurit I3fintnati in fua cultura ? tpe primi annific oicamus in cafu nfo I3 fecundi fructus arbo? fecundi an
nifintnati er cultura primi coloni ? ouráte fuo rpe non iñ fe
quifq? ad ipfum ptineátcnmfinitúfittpsfuepductionis per
piedicta.CTSerto ad boc facitter.in.d.I.oiuottie.in ptin.vbi
P3 gp fructus oebétur marito pio rata tpis quo ourauit matri
moniumficoicamus in colono vt ei oebeárur folum pio rata
tpis quo ourauit locatio fs locatio itelligtf factaadannum vc
.e.g folú fructus vnius anni béar.ÌCSeprimo pio illa ét par
te facit qt fructus pendétes intelligúrur effe pars fundid, fructus pendétes.ff.oe rei ven.g er quo fecato fruméto intelligif
finita locatio fructus arbo? pendentes prineát ad eum ad qué
ptinet fundus ? fic ad oñm cú pars fundi effe oicaf bis tñ nó \
obftátibus prium arbitroi oe iure verius ? fic cp antiquus co
lonus pio vna cultura ? recollecrione frumenti in bis ptibus
bis fructus arbo? pcipiat vs primo poftqjincepit colere terrà
tpe quo ocá terra ourabat in magefe fm vulgare nollrú quo
tpe peipiunf nuces vue in arbotib9? mala ? ét tpe quo erat fe
minata quo tpe peipiunf oliue poftea oe méfe iulij peipit fro
métú oetde i fuaftipulaite? fruet9 pdicta? arbo? qd plurib 9
rónib9oemóftraf.T^zío qi locatio intelligif facta $ vna culto
ra que in biß partibus ourat bienio Pm üßanin.d.!. oiuotíío
.§.qö in anno.? Jßal.ibi s oes fructus qui infra biénium per
cipiunf 05 colonuß ¿poitione coloni er quo infra fuü rps pei
piimr merito [5 bis eofdes fruetus pcipiat tu er quo infra fua
tpa fui,ppoitióe coloni effe oñt. G T S C D O qt labot 1 pecunia
oiuiftoné reeipiunt.l.eú ouobus.§.fi in coeúda.ff.pio fo.h feio
amico.§.medico.oe anuís le. f5 folú pio cultura quá oictus co
lonus fecit primo pcipiunfoés frnems arbo? vfqj ad mefem
febiuarij oeinde in méfeiulij frumetú oeinde inftipulaabfqs
alia cultura ite? oés ptedicti fruetus arbo? 1 fic er ptecedenti
cultura 1 cura vt erperientia oocet qö p5 qt cóiter in bis par
tib9 oe méfe febiuarij feu marttj colonus inripit colere 1 ptinuit cultura vfqj ad méfej octobiis inclufiue 1 oe méfe noué
biis feminaf frumétú oeinde vlterius nó colif vfq3 ad méfes
febiuarij vel marttj fequétis ani.fnterim tn in oieto fundo p
cipiunf oicti fruetus arbo? pxto oonec terra our3t magefara
1 paulo poftcp é feminata 0einde pcipit" frumentú poftea í Iii
pula ite? pcipiunf oicti fruetns arbo? abfqj aliq alia cultura,
Èrgo er quo er cultura oicti coloni pcipiunf ta ptimi fruetus
arbo? vs in magefe 1 feminato § fcòi fruetus ipfo? arboius
V3 inftipulatátp er cultura cura ac laboie oicti coloni ftnt pee
pti fui oés vspio pte laboiatoiis eé vidéf, C Z e r t i o facit qi
colon9 03 fundú relínqre in eoffatuin quo babuit.l.fi merces
«§.pductox.l.videmoe.§.$t¿ «pTpieere 05 1.I1 bec oift.§. fi.ff.
loca.é er quo oibus fructibus recollectis ti frumento? cp arbo? inuenit tpe pduetioniß eodémó relinquere 031fiefundú
vacuú quéadmodú vacuú iuenit.Cá^narto facit qi locatio iti
telligif curare tanto tpe cp pcipiunf oés fruetus ita gp fundus
remaneat inania 7 vacuu's.l.gtéquerif.^.q impleto.ff.loca.p
glo.7 p J3ar.? p ^al.in.l.lege.C.loca.Sspeeptis fegetibus
adbuc fundus remanet plenus fructib9arbo? g quoufqj euacuef in totú oí curare locatio. CTéàuinto facit qi frnet9 funi
re vindemie poft recolleetioné fruméti cú^cedat er eadé cultu
ra oí effe fruetus eiufdé anni.l.oiuoi.^.SJtes fi meffes.7.§.qö
in femente.ff.fo.ma.fi oí effe eiufdé anni s ad ipfunt colonum
¿poitíone tangent} colonúpfineát.(C£5erto gp bec pars clara reddaf oemonlfraf eréplis que ad oeclarationé funt indù
cta.l.regula.ff.oe iur.-z fac.igno.l.vt rúfu3.C.oe tranfac. pona
mus 0 in cafu noftro fundú fuiffe locatum De menfe augufti 1
fic fructibus arbo? vt funt nuces oliue mala vites in arboiib9
a ftmilibus pédétibus.Sut illi fruetus ptineant ad antiquú co
lonum róne culture 1 cure ptecedétis 1 tune nó eft oubium cp
bis fruetus ipfa? arbo? pto vna cultura oicti fundi pcipit V3
piimo tpe quo ipfe antiquus colonus babebat fundú magefa
tum 1 feminatú quo tpe in Dicto fundo erant nuces 1 oliue 1
alg fruetus arbo? qi Dicto tpe nó eft oubiú oictos fruetus ar
bo? ad oictú colonum piinere er quo in fua cultura 1 cura na
(confi pcipiunf pendente locatióe. Secúdo eofdé ét fruetus
arbo? pcipit fecato frumento quo tpe erant pedentes fruetus
arbo? 1 nati er eius cultura 0 bis fruetus arbo? pto vna cultura 1 pceptione frumenti pcipit fi aút oieeremus gp nó perii
nent ad antiquú colonum fruetus arbo? pendentes in ftipula
Í5 ad nouú túc ftmiliter bínos fruetus arbo? annaliú pio vna
cultura 1 pceptione frumenti pcipiet colonus qt> p5 qi Pm Di
ctum Pm cafum pcipiet frucius pendentes in ftipula pteceden
tis coloni 1 ét fruetus arbo? qui oeinde in fua cultura nafeun
tur 1 pcipiunf in magefe 1 feminato fi aút fundus fuit Iccatu3 tpe quo erat vacuus puta oe méfe febzuarg 1 túc ftmiliter
idem ps ná oictus colonus incipit rúpereftipulumptecedenij
coloni vacua 1 facit magefes in qbus nafeunf 1 pcipiuntur p
eum fruetus arbo? oeinde er eadem cultura fecatis frumenti
pendent fruetus arbo? in ftipula cius.2lut eos recolligit ipfe
róne fue culture 1 tunc p5 gp pio vna cultura 1 pceptione frumenti binos fruetus arbo? percipit aut non rccolligit ipfe f5
nouus colonus 1 túc nouus colonus pfidcrando vt.è.limiliter
pto vna 1 eadé cultura 1 perception frumenti bis fruetus ar
bo? pcipitfic1 antiquus colonus eodem mó pfiderando par
tet 0 gp omni cafu colonus pio vna cultura 1 pceptione frumé
ti in bis partibus bis fruetus arbo? annalium percipere 05.
G S e p t i m o ad idé facit qi inter colonu3 partiariú 1 oñm oí
peta focietas,l,cú ouobus.§.fi in coeundaábi aut agrum polli
citatoti oamus in eòe querédis fructibus.!?. pto fo.l.fi merces
.§.vis maioi inftne.ff.l0ca.f5oé lucrum pzoueníens er focietate eòe effe 05.l.ve?.§.in beredé.i.l.actione.§.fi in certa rem
•z.fmo»e.ff.p!0 fo.fs fruetus fecúdi anni q funt pendentes pp
neniunt occalíon e focietatj cp er ptecedéti opera 1 re focietaij
igitur cóiter ad ipfum omn 1 colonum ptineant,l.coiri.cum fi.
«ff.pto fo.CE70 etano pio ifta parteftmiliterfacit qi inter colo
num partiariú vt in cafu noftro 1 oñm oí peta focietas vt.s,
p5 que intelligif in oubio curare tanto tpe quanto erpedit fo
netati.Lfipuenerit vermi fi nonpueneritw.l.fs 1 focius,§.
fi .ff.pto fo.? quoufqs finis negociofitipofuus.l.actióe.§.gté fi
alicuius rei..ff.pio fo.fs focietati erpedit vt ouret quoufq, ite
gri Pi fruetus arbo? fint recollecti er quo er ptecedenti cultura vt.s.? eo tpe oí impofitus finis negocio qt ante er quo fecatis fegetib9 remanebát alg fruetus arbo? pendétes nó erat
finis ípofitus negocio.¿ffeerito oés fruetus q interim pcipiun
tur tam ptimi q5 fecúdi oiuidunf inter oñm 1 coloni! partiarium piedictú vt.s.t fi oñs fecatis fegetibus pendétibus fru
etibus arboz: renunciaret focietati puta locado alteri oictú fú
dum tmedíate fecatis fegetibus in tépeftiua erit rcnunciatio
ideo oño nó colono partiario nocebit vt.d.l.fi puenerít.i.d.l.
f 5 1 focíua.ffi.Clñono qt vbi eft vna cultura plures fruci9
recollígunf in eodem loco oés iudícanf ,p vno fructu.l. oiuot<
<4.qö in femété.ibi qi totius áni vnus fructus.fo.ma. 1 ts glo.
.i.in.d.l.oíuoi.fqo in anno ver.bis terra colíf 12lng,1 ét ibi
eft oe méte ¿Jmo.ous oieút q? vbi noua cultura nó ¿nteruenít
poft piimos fructus recollectos pío recollectióe alio? fructuú
eréplum cum in eodem fundo recolligíf frumentú 1 vinú e,ri
ftens in srboiíbusfttuatisin eo qt tune oés ifti fructus oicun
tur effe fruct9 vnius anni I5 fecusfitqñ recollectis primis fru
ctibus pío algs fructibus recolligendiß interuenit noua cultura qi tune nó vnus fructus fs plures oiuerfo? anno? oícunf
fm eos/lRec ob .cp in cafu noftro nó vno anno fs bienio recol
ligunf qt annus eft m cafu noftro emerges qui eft plurium 1
piuco? oic? Pm naturam reí vt oicit 36al.in,l.legc,C.loca, 1
forum biénium eomputatur pto vn3 cultura vt oicit 3ßart. 1
'JB 1l.in.d4.qo in anno.-z 36al.in.d.l.legem. vbi oicit gp fi er
ogro nó pcipiuntur quolibet anno fruetus fs in quínquénium
totum luftrum hi pio vno anno.Tñon ob.q? primo loco oiceb3m q? intellígaf facta locatio Duratura foius p annum ic. qt
imo boc nó eft ve? in cafu 11ro qt in annus nó indurifintegra
peeptio in iftis partibus oíum fructuú qui nafeunf in cultura
a cura iftius coloni fs p biénium vt fupta ps igitur in biénius
intelligaf facta locatio vt.s.p3 ß oés fructus qui t'n biénium p
típiunf oiuidi oñt inter colonum partiariú 1 oñm. 2Br boc ét
p5 cp non ob. Pm argumentú imo facit pto 1 ftmiliter Dictum
2ßil.in.d.Uege. vbi oí cp locatio intelligif facta ad id tépus
quo oés fructus funtpccpti 1 fúdus remanet vacuus 1 inanis
qt in cafu nío elapfo anno fructus integri nó erant peepti nec
fundus remanebat vacuus 1 inanis imo plenu6 fructibus arbo? qui fecato frumento erát pendentes igif nó fit finit3 vt ip
fernet ,Í03r.i 3ßal.oieiKitpterea nó traetsmus oe áno näli
fs oe ano emergenti q eft pluriú 1 psuco? oie? Pm ptingétiá
cafuum 1 Pm gp citius 1 tardius ítegri fructus recollígunf ita
gp fundus remanest vacuus 1 inanis vt oicit jßal.in.d.l.lege
.C.loca. lRec étob.tertiú argumentú qt imo i'niquú fotet fi co
lonus nó biet parte fuá oicto? fecundo? fructuú arbo? q fue
er eíus cultura 1 equú eft gp ibi oánum.f.opera? pieftita? in
cultura fundí ibi 1 lucrum eé 05.I.CÚ ouobus.^quídá fagariá.
i n fi.-z.l.fi focietate mecú in fi.ibift plus alter ope íduftrie. ic.
.ff.pio fo.aiias videref qdam focietas leonina fi totú emolu
mentú fecundo? fructuus ptineret ad oñm p.l.fi nó fuerint.¿
fo.'lHó ob.cp iam pcepit ptimos fructus arbo? 1 fructus frumento? er oicta cultura q fuit fepius reiterata eft tanta vt nó
folú er ea pcipianf 1 alane primi fructus arbo? ac fruméti fs
ét fecúdi fructus arbo?.Conueniést equú eft in recópenfatío
nem buius opis vt ct ptem fecundo? fructuum arbo? babeat
facít.d.l.fi foeietaté.i ñ.1 fic illa ró que eft in pceptione piimo
rum fructuus arbo? eadem ró eft in fecundís imo 1 maíot qt
fecúdi fructus arbo? oícunf oe cultura illius anni quo fuit recollectum frumétum «ídem iudicaf oe eis qo oe frumento,!,
oiooitío.f.Jfecm fi meflesw.fqó in fementé.fF.fo.ma.? cp er
£cedéti cultura Diete arboies fructus pdictos fecerint ét appa
ret qt nouus colonus nibil i fundo facit fs folú pzimus colon9
igif er eius cultura oicitur nati.THec ob.fi oicereffinecultura arboies fructus faciút qz imo er cultura ná arboi incultura
efficiffilueflris? ifructifera vt erperieìia Docet igif -re. Tñee
ét ob.fi Dicerec cp ét fi nó fuiffent oi'cte arbozes i DCÓ fundo p
eadé cultura reqrebaf,p reeollectióe frumenti qz rùderi pót
pzio cp er qno Dictns colonus pdurit fundú arbozatú ea pditó
ne v i pdurilTe er ná rei> fructib9 ét arbo?.23lia6 fozte nó có
ducturus vel fo ipfe arbozes pp vmbzá pfiát oánú fegetibus
«gif puentes efl vii puenit oánú inde .pueniat lucrúar.l.mani
fefiilfimi.C.oe fur.-z.d.§.qdá fagariá. infi»® e l pót rùderi cp
fúdus pp arbozes reqrit maiozé cultura vt quofdá pfului riifiicos. 1R5 obertura argumétú qz er quo cultura fruméti ou
rab3t biénio vt.s.oirit 36ar.7 38at.? er eadé cultura I3 fruems fnimétipcipiátnr femel in bienio tñ fructus arbo? pcipi
nnf bis qz quolibet áno fructificát.zlfeeriro tú qz locatio itelli
gif onrare táto tpe quanto ourat cnltnra ? cura ? fic biéno vt
P3 in.d.§.q ipleto.? p 36ar.i glo, ?3Sal.i.d.l. legé tum ét q»
ti fecúdijp piinri fructus er eadé cultura ipfius coloni pcipiu
tur.50 ti pzimi q5 fecúdi fructus arbo? veniút Diuidédi inter
©ñm ? ipfu3 colonificut? ipfum frumétú oiuidebaf nec ob»
quintú argumétú oe gl.U.pe.oe vfufr.Ie.piuncta.l.? bec oifl,
§.cú fúdú.ff.loca.qz illa iura loquunf t" colono q númis colit i
quo erat erpffum tps locatióis qó nó onrabat nifi p annú na
le cafus aút nolter loquifin colono partiario q oz focius ? lo
catio feu focietas itelligif ourare p biénium vt.s.ps. B e l illa
iura loquútur qz frumétú recolligebaf quolibet áno nos át lo
qmur i ptibus locahW.in ptib 9 ifiisi qbus vt.s.oirit 38ar<
a 36al.vna cultura fruméri ourat biénio.ifló ob.ét fertú a r gumétú imo facit jp qz in cafu nfo vt er pdicris ps locatio itel
ligif ourare biénio g oés fructus q infra biéniuj recolligunf
©nt oiuidi iter oñm ? coloni! p qó ét p3 cp nó obflat feptimá
argumétú vt er pdictis ps. |ftem adde in qntus pfatus ooctot
S.i nona qóe in rñfióe tertij cafus oicebat qj colonus ptiari9
eqperaf focio ió mozte coloni vel oñiftniflocatioficutmozte
vnius er foeíjs.l,ve?.ff.pzo fo.? idé oicit 3Sar.ín.d.l. fi meree6.§,vis maioz.lf.loea. TRas in príum vf ter.in.l.q fundú.ff,
loca.l.nibil.§.fi.oele.i.l.viá.C.loca.vbi oicút oicta iura gp locatio tráfitad bédes ? idé vf tenere 36al.in cafu nro V5 in co
lono partiario.l.certi iuris.C.loca.vbi oicit gp tráfit ad bédes
qz nó funt ppzie focíj ? ró eli qz eli qdas focietas velata fubt
peto locatióis inclufa ió fapit nám locatióis ? pductóis f m efi
$tem adde inquátú pzefatus ooctoz.s. in oicta nona qóne in
qrto cafu piincipali oicebat gpficolonus ptiarius in piimo an
no locatióis poztauit ipotere paleas oe fuo ? boues ? alia aia
lia oe oicij paleis aluit oeídefimúfeu litamé pzoíecit in oicto
potere feo agro pdueto gp p ea rata pzo cj pzoiecit litamé oeducit er paleis oñi ? ita ét in fequétíbus ánis.TRas pp fila opi
nione facit pzto qz colonus 03 fundú relínquere in eo fiatu in
quo babuit.l.fimerces.§.pductoz.l.videamus.§. ^té^fpicere
05.1.7 bec oill.§.fi.ff.loca.l£rgo er quo puenit fúdú piimo an
nofinepalea ? boues oe fuo aluitfinepalea vltimo anno re
linqre 05?ficfundú vacuú quéadmodú vacuú inuenit.CTSe
cúdo 4>ut in rimili ot'címus in vroze in.l.fructus cum ouabus
íkedétibus ? cú.l.fe.lf.fo.ma.vbi oz gp erpéfam quá feeit mu
iter oe fuo pzimo áno mfimonij in fundo ootali recuperai a
marito vltimo áno foluti mfímonu er vltimis fructib9 fie oi
camus in cafu nro vt paleas qs colonus pzimo anno pofuit ó
fuo qz inuenitfundú pductú vacuú recuperet a oño vltimo an
nofinitelocatióis er parte palea? rangéte oño vltimo anno.
C S e r t i o ad idé facit qz vr gp er quo ínter oñs ? colonú par
tiáriú intelligif peta focíetas.l.fi merces.§.vís maioz.ff.loca.l,
cú ouob9.§.fi in coeunda.ff.pzo fo.q> erpenfe facte bobus 00
mitj qui oicunf effe inftrá.fundí.l.inltrá.oe fundo infime, oe<*
bnerint fieri fumptibus focietatis ?fiepariter oñi ? coloni.l,
cum ouobus4.fi qs er focüs.-z.f .^tem fi in cóem riuum. ?.l»
pzo f0.arbiter4.fi tecú.infi.lf.pzofo.é er quo colonus pzimo
ano aluit oe fuo repet pzo pte tangente pzono ab ipfo píono
uefitfocietadleonina.l,fi nó fuerint,lf,p:o fo,?c.£ontrarúmi
puto veriuo 1 pzimo circa pzimum qó folet oubitari vtrus co
lonus partiarius teneaf rellituere oño ptem palea? ? certe
vbi elfet pfuetudo feruáda elfet qz id oz inter oñm ? colonu3
ta cite puenm5 qó fieri pfueuit.l.l3.?.I.ercepto.?.l.circa.C. loca;
.I.fi vno.lf.e,ti.l.fi tibi poliéda.ff.oepzefcrip.ver.I.oñi pzedio
rum.C.oe agri.? cen.? qó nó.in.l.cú qd.ff.fi cer.pe.vbt aút có
fuetudo nó elfet vel nó apparerei quo cafu paria font vt.l. in
lege fundi.ff.loca.qz pfuetudo eli qd facti ? nó pzefumifnifi^i
bef.Un bello.§.ficte.oe capti.? p 36al.in.l.pfentaneú.C.qu5
? qn mder vbi plus oicit gp étfiglo.oiceret aliqd efie oe con
fuetudme nó 05 ei credi nifi pfuetudo .pbetur ? túc oicédú eli
cp colonus partiarius tenef oare oño ptem palea?ficutaliorus fructuu qz palea é in fructu vtno.©pe.in tí.ó oecimis.§.
,t.ver.fi.ar,l.fi vfufruetuarius mefiem ibi oú oicitfiipula.que
in malfa iacet.ff.qbns mo.vfufr. amit. iuncta.l. filua cedua oe
ver.fi^.? ts ooXodo.in.l.oiuoz.§.impédia fo.ma. f£rgo ide3
iuris e in palea qó in alijs fructib9 ? fic medietas oebeaf colono ?alía oño b enim eli focietas in 3 ons ponit fundú colo
ñus aút ponit opam ? reliq quo cafu fi aliter nó fit puentú qz
tue llandú elfet puentiói.l.fi nó fuerint.ff.pzo fo.nec pfuetudo
alitej appeat quo cafu lládú eiíet pfuetudini p.d.l.ercepto. cu
fi.ons 05 oe fructibus pcipere medietaté ? aliam medietates
colonus.l.fi nó fuertnt.pzo fo.vbi eli cafus Pm vnum intelleptú ? voluít 36al.in.d.l.cú 0ucbus4.fi in coeúda.lf. pío fo. 1
facit ter.in.d.§. vis maioz in fi.CBlterius ét circa P5 oe quo
pubitari frequéter pfneuit fi colonus parriaríus fimú feu lita
mé in fundo qué ipfe colebar,piecit vtrú pzedtctú litamé oedu
fat oe parte palea? tágéte ono ? certe qcqd pzedicti ooctozes
pírerinr.s.in oicta octaua qóne in qrto cafu pzincipali oicédú
eli gp vbi efler fup boc pfuetudo feruáda effet p.d.l.ercepto.?
J.qz circa eú alijs fupza allegati© qz qó pfuetum é fieri vf taci
te oeductú in puentíone locatióis p pzedicta iura fi aútpfuetu
do aliq nó apparerei eo cafu oicédu5 vr gp colonus litamé nó
©educatoe parte palea? tangente oño imo fuis fumptibus in
telligaf pzoieciffe in fundo qó plurib9 ,pbaf rónib^.íTUbzi
mo qz iter colonú partiariú ? oñm videtur peta focietas in q
©ñs ponit folú fundú.l.cú 0n0bn04.fi in coeunda.ff.pzo fo.l,
fi merces.f.vis maioj.ff.lora.colonus aút ponit in oicta focíe
tate arté ? opam vt in.d4.f1 in eoeúda. fe ponit colonus ét
inflrá.l.ü4.fi pferuatis.ff.ad.I.rodi.oe iac.facit glo.in.I. fiipulatióes cómodiirimú.oe ver.ob.? appellanóe infiruméto? ve
niút boies ad colédú.^tem boues oomiti ac ét pecoia ad'fier
coiisádum agrú parata que oicunf inftrá gratia querendozuj
fructuú parata.l.inflrá.ver.pzeterea.ff.oe fun.infirnc. § fierco
risatio ? fic fimi pofitio in agro ptineat ad colonú.^tem ponit
colonus ét pe ruó femé.c.tua nobis oe oecimts.l.er pducto.s»
f3?fi labes.7.l.fi vno ver.fupia oeniq5.ff.loca.?p 36al. i.l.i.
¿n.vtj,qóe.C.pzo fo.vbi oicit q? colonus ponit in oicta focieta
te femé ?oía.|ítem ?oés fumptus ponit colonus oe fuo vt.d»
^.tua nobis. vbicafus ? p 36al. in.d4.fi in eoeúda. ¿Sberito
fumptú qué feeit in ^ict'cdo líiamé pdictú in fundo pdacto nó
polfit a oño repetere imo fibi oebeat íputare qz oñs nó tene
baf ponere nifi fundus colonus aút ponebat reliq p pzedicta,
CTScóo qzfimúfeu litamé feruit ad flercou'sadú agrú vt.o„
»I.íltruméra.?.l.plenú4.f5fi pecoiis oe vfu ? babir.ífiru.e.ti.
.§ pe.?fieefl oepédés ac ptinés ad ipfam cultura ? curas que
ad colonum ptinét vt.s. ps igifa dño nó recupetcum ad cum
nó ptinebat p piedcá.CSertio qz ipéfa q folú pceptóes feo
ícqfitóes fructuú epeernit nó át ppetuá rei vtilitaré a dño nó
repetif ar.l.díuoztio.f.ípédia.fo.ma.fspofitio fimi feu litami
nis i fundo pcerni't folú pceptioné feu aqfitioné fructuú tpalé
vt.d.l.illrá.dú dicit ter.quercdú veluti boies q agrú colín pie
terea boues domiti ? pecoza Itercozísádi cá pata funt nó auté
ad ppetuá rei vtilítaré.íjgtf 3 oño nó repetaf fs pzo pte fructuúfibitangente iputef vt.d4.f1 incoeüda.CQuarto qz fi
colonus impéfam feminis pomi oe fuo vt.s.patet ergo multo potius de fuo ponar ípenfam fimi feu litaminis q é minoz
? modica videtur ar.autétíce multo magis.C.oe facrofanc.eccle.facit quod not¿n.l.diuomo4.impendia.fo.ma.ibi dus dicit
oe tutela edificio? ? enra feruo? vbi fi modica eli non repeti
tgrlj fecns eétfifoite magna vt ibi no.CQuinto qi coloncs
c ufirnlege pductionis fafere 05 i inte oía corare 05 vt opera ruftica fuo quoqj tpe facial, I.fi merree.§.pductoz.ff. lora, (5
oe lege pductioois eft pioi'ecti'o fimi feu litamis í fundo vt.d.
Línftra.merito ad colonú pt¡ncat.CSerto qt colonus qui co
lit vineá ne pp vetuftaré reducaf adfterilitatemrenef colere
*i ¿pagare vt bonus p:familias.l.fi vno.§, ^te alio refcripto
in glo.fnptfboremilfio.ff.loca.jBrgoftcolonus renef vinearti
pp vetnftatem.ppagare ft bonus pi familias multo potius vt
bonus ptfaroilias teneaf fundúfimofeu litamie impinguare.
CTSeptimo qi vt 0iri litamé agri cá paratum ell vt.o.pj 1 é
prineus ad ipfam cultura oñs nó ponit qt folus fundú feu po
tere 1 ag? ponit er pte fua vt.d.§.ft in coeunda. ¿ft boc perti
net ad cultura 1 oeferuit ad ípinguandú agrú 1 oñs tenef ipfe fequif neceflario gp prineat ad colonú qui cura opera feme
1 oil ercepto fundo ponit ex pte fua vt.s, p5- T^on obftat 3»
piimo loco oicebaf g> colonus oebeat relinquere fundum in
eo flaca in quo adinuenít p iura.s.allegata qt ilia iura loquu
rur vt fundus 1 res locata nófitfacta oeteriot q? eiTet tpe locatióis nos aút loqmur in alio cafu.Tflon obftat fecúdo.l.ó oí
nifione CU3 fequétibus vfq3 ad.l.oiuojtio.incluriue fo» ma. vbi
vrot recuperar impenfas qs fecit ptio anno í re ootali ex fru
ctib9 virimi anni foluti mrimonij qt ibi muli'er ptimo ano fe
eie ípenfam 1 nullos fructus pcepit ió recuperai oe fructib'M
timi 3nni i cafu aút noftro colonusfifecit ípenfam ptimo anno in paleis ilitamine earn oedurit oe fua pte fructuum qui
fructus oiuidunf ínter oñm 1 colonú p medium oñs I33 medietaté fructuum q pcípíuntur in fundo locato eo qt pofuit in
oicta focietate fundum colonus aut partiaríus bs alia medieta
tem fructuú creo qt pofuit í oicta focietate arté 1 operam femé fumptus 1 alia oía vt.ó.p31ficeft valde oiuerfa ró in ma
rito 1 vrote colono partiario 1 oño colonus eni 1 oñs oiuident fructus q pcipiunf róe pdicta maritus aút 1 vroi alio re
ípectu maritus eni lucraf fructus ootis nó pp impelas fed pp
onera matrimonij.l.¿ oneribus.C.oe iure oot.t.l. ootis, ff.e.
tí.pto ea s parte anni pto q fubftinuít onera matrimóíj lucrai
fructus pto alia aút pte pio qua nó fubftinuít onera mnniontj
tedút lucro vrotiscú effet ró qre maritus lucraref. Jmpenfa
aút ideo oíuidif inter maritú 1 vroié Pm ratam fructuum eís
tágenté qt maritus pto ípéfa facta in frucnbue recollígédis ni
bil fuerat ea oe cá pfecutus igif in parte fructuú tangente ma
rito pfunditur ps erpenfa? ab eo facta?.£llia aút pars oedu
cif oefructibus tangétibus mulieri pto rata vt.d.lfru.tus. cú
ouabus pcedétibus 1 cú fe.fo.ma. Tñon ob.tertíú qt er quo i
ter colonú partiariú 1 oñm intelligif peta focietas ¿mpefa facta oceafióe focietatj oeducaf oe cói qt in cafu uro in tali focie
tate oñsfolúmó tenebaf ponere fundum colonus aút partiaríus cura opam femen inftrm fumptú 1 oía vt fupta p5. ¿She
rito er quo colon9 tenebaf iure oicte focietatj ponere fumptú
oe fuo nó recupet a cói cotpote focietatj qt tune nó poneret 6
fuo fs oe cói qó effet ? nam oicte focietatj nec bocé iníquú qt
colonus partiaríus ideo bs medietaté fructuum q recollígunf
qt er parte faa ponit oía ptcdicta oñs aút ideo bs aliam medíetatem qt er parte fua ponit fundum vt.s. ígif bec oiuifio é
equa.l.fi non fueriní.ff.pio focio.
C S e r i m o quero eft arbot que in pfinio nata eft.Jtem lapis
qui p vtrúq3 fundum ertenditur an cum fuceida arbot 1 lapis
eréptus eius fit cuius eft fundus pio ea quaqj parte fmgulo?
elle oebeat pio qua parte lingulo? in fundo fuerat nali cóuenit róni vt poftea tantá ptem vtei qj babeat tá in lapide g5 in
arbote quantam in terra babebat.l.pe.ff.pto fo.vbi cafus.
( D E i quero oiuifa focietateapud qué infignia oebeant rema
nere rñdeo qdam funt infignia vnius oomus feu agnatóis vt
funt infignia q poitanf er pceffione ptincipis velut ífignia q
peelTitgenitotimeo 1 ceteris ve agnatione fua fereniflimus
ptieepsfigifmúdus cú ad ferenitaté fuá pftátie tpe pfilij a ele
ctióie fanctilTimi oñitoñi martini pape qrti ipfe meus genitot fi oño btacbio oe fotte btacbíjs legatus ertitít 1 oemum
poft cotonarioné pfati ferenifimi pncipis faetá p fanctiftimus
oñm:oñm eugenium papá qrtum idem ptiuilegius ínfignio?
peeftíonis 1 pfirmatíoniscum pufium aduentaret mibi fratri
q; meo ppendéti bulla reftituit in quo fua pcedit ferenitas no
bis 1 ceteris oe agnatióe nfa bec infigniafiuearma vs feutus
aureú eú ouabus fbarris nigrisí medio p tráfucrfum 1 galea
cú capite cuiufdá etbiopis vfqj ad bumera cú alias vieta aurea íuoluta quodá fudario aureo iuoluto capiti oicti etbiopis
1 cú qdam ala argétea p medius capitis ptendentís a facie ad
fpatulas oicte galee q arma j5fatusfigifmúdusoiuína fauéte
demécia romano? imperatot fp auguftus ac vngarie boemie
oalmatie croatie 1 talis rer nobis 1 ceteris ó agnatióe noftra
pfirmauit? inquátú opus eét oe nouo pceflít 1 elargitus fuit
<7 ífta tráfeunt ad oés oe ¿ftarifta agnatióe oefeédétesfiuefint
bédes ptís vel aut' acqrentis talia infigniafiueñ ar.ff.oe reli.
»l.familiaria. i.l.fe.nec p oiuifionem pñtalTignari vniarg.ff.
oe reli.l.ft fepulcb? ad cognatos vero vel affines nó ptinent
ar.C.oe rcli.l.ius familiarium Pm .TBar.in tractatu oe íiígngs
1 armis f3 an baftardi vel fpurij poflint vti iftis armis oic cp
nópfuetudo tñ in tufeia feruatprium Pm ÜSar.ibi qi nó funt
oe familia velagnatóe fpurij enim nó oicútur oe oomo vt e
cafus ín.Ler libera.C.oe fuis 1 legi.t fuit olim pfultuj cp fpu
ru oe petra mala nó oi'cátur oe petra mala Pm j85al„ibi 1 v i
de eúdem in fi.C.oe feruis fugi.-z i rubrica pio fo.in fine, vbi
oicit gp arma nobiliti remanét apud ptncipalé oomus qt i eo
tácp in capite fiat fplcdot genimre ar.ff.oe religi.l.cú in oiner
fis 7.1.CÚ fegnis oe agri.? céli.li.ri.qdam funt infignia alicuius
íocietatia 7 ilio? qdam funt artifìci} vt cú piincipalirer operaf
qlitas loci eréplum in marchia anconitana in q eft quoddam
nobile caftrú noie fabiianum vbi artifieiú faeiédi cartas papi
reas pncipaliter viget ibiqs funt arrificia multa ad boc er qui
bus artifieijs meliotes carte .pueniút I3 enis multú operef bo
nitas operátis oico igif gp ifto cafu remanebit apud illum fignú apud qué remanet ipfus edificiú in quofitfineiure ¿prie
tarisfiueiure pductióisfiuequouis alio titulofiuein totú fiue
p ptefiuemalafideteneat toto tpe quo ts nó pót,pbiberi vti
figno 1 idé in ceteris filibus realibus ar.ff.oe ferui. vi. pte.U
via pftitui.§.fi.7 fi feruitus vé.l.y.§.fi.cù.l.fe.Pm DGar.in ocó
tractatu oe tfigngs tarmis.£ìuedà funt artifteij 1 pirie in
bua piincipal'r opaf bonitas artificio vt videmus in ifignis q
apponútur fpadts 1 gladgs 1 algs opibus metallo?••x ifto eáu
oés q funt in vnaftatióepút vti iliofignoquo magifter pnei
palis illius ftatóis apptobet ifta opa.ar.in auté.oe tabellio.f.
nos auré.vbi no.in glo.q incipit caue tibí i fi.glo.Si vo fepan
tur túcfignus05 remanere apud eú q }3ncipal¿? erat in ftatóe
ar.oefi.inftr.l.fi.fsfifotteoés effent eqles nifi pueniat apud
quéfignúremaneat fotte oirimif.l.fi q funt cautióes in pn.ff.
fami.ber.Pm 3Bar.í.d.traetara.^uedá funt ifigniañ oenotl
tía pncipaFr artifieiú feu peritiá Í5 aliud vt funtfignamercato
rú 1 talia ífignia cú vídeanf ípofita ad recognofcédú oiuifa fo
cietate cuilibet ad bnplacirú vr licere facere.l.ad reeognofeen
dos.oe ígenu. 1 manu.ná quéadmodú noia boíus funt inuéta
ad recognofcédú vt.d.l.ad rccognofcédos.ita ét inuéra videnf
íftgnía.ff.oe re.oiu¿.lfanctú.£rgo quéadmodú poftint eé plu
res eiufdé noís.fF.oe teft.tu.l.ouo funttitíj.oe le.g.li qs feruú
.f.ft iter ouos ita videnf plures pode eadé ifignía facere 1 re
busípiimerecú vtrúqj equefierivideaf ad recognofeédú.^n
prium facit qt oíetafignavidenf ípoitarefiducíá1 qlitate totíus focieratj fs fi oilToluta focietatefignúremaneretapd vnú
folú oe facili popul9 q credebatfignoróefiducietottus focie
taij polTet oecipi.£rgo ne populus poftit oicipi oiuifa focietatefignúqtf eft acceftbiiú focieta^ intelligaf errinctú.C.oe la
tina liber.tol.l.i.§.fs 1 q oñi 1 ertra oe iudeís.c.in nonnullis.
36ar.í.d.tractatu oe ífignijs 1 armis oicitfigdem erat vnus í
focietate q effet caput-7 qfi magifter focietatis licut ot in fimili
.ff.oele,i.l.peculiú.§.i.túc apud cu 03 remanerefignúqt erat i
ter eos maiotis bonoiis.ar.ff.oe bere.infti.l.fi. facit qó oirit
36al.in.c.fi ouo frés oefra.nouo bñfi.inuefti.í vfib9pbeudo
rus vbi oicit cp claues caftri 1 figillú 03 remanere apud frem
piimogenitú.'Si vo boc nó erat túc apud eú ramanebit g erat
focius maiotis quáritag.lf.fami.ber.l.fi q funtcautóes. S i vo
oés funt eqles fotte oirimédú é vt.d.l.fi q fúteautóes puto tn
g>fioifoluta focietate vnus er focietate remanet negociatot
03 ei remanefignúqi alio? ñ ítereft.Jté qt fi oiífoluta focie
tate negociado remáet penes illú g tniquú è fignú qó erat
tfceflbuu negociationfó ab ea fepaf.C.cóia vtri.iu.Lpofleflòria Pm 23ar.S3al.tfi rub.C.e.foinjafr oicit qro núqd qñ ma
io: para remanet in focietate ? tirino* recedit polfit talis maio: pars vti folitofignofocietatj qó apponút mercatoies tá in
Iris cp in ballis ? v i q> ficiq: iflnd fignii eli vniuerfo? ? totius
cotpis focietatj q remanet ? fnndaf in maioii nnmero.Jn p riú v i q: no p5t qs alfumere nome quo qs fe repiitet aliud cp
lit nec ét figillu velfignacuIum.Sicut.n.nóeli licítú alfumere
nojnen^ppiiu in fraudé alteriusjqt nomina cp$ licita nó oebent allumi in reb9iUt'riris ita nec ligna.Tñó.n.l? alteri furari
nome ét fi nofiatoolo malo oúmó ce eo fequaf oánú alteri9
q: nó I3 eccederefinesiuflicie 7 eqtatj q eni infignia alterius
mouet oe fuo loco términos alterius mouet qó nó eli licito?.
TBa pofito cp nófiatad alterius emularioné er aiofitreipfa?
I5 oefu fraudis affeems nó tn deefl oáni effecras a qbus abfli
neri 03.ar.Lpe.0e termi.mo.7.C.fi.regú.l.fi pftiterit.CScóo
nifi^cedat oe oium pfenfu nó 03fignúvel ligillú integrú remanere forietaté nó integra ne faifa repñtariofiat.ff.oefal.l.
eosficutnó pót qsfignareannulo alieno nifi fibicómittaf.vc
•ff.oe teltaj.ad telliú.er quo.n.efl fcá nouatio focietatj in pactis 7 in f Dafiatét in accidétalib9 ? pñtib9 fBa3.ar.ff.l0ca.Lcu
in plures.f .lege oicta.? bec va in bis q pnt trabi ad captióej
alterius Pm ip3 3Bal.p:o quo facit glo.oe ercef.pla.c.oilecta.
in glo.in $bo inbibeatj qó v i ,pbarí:q: cú róne figni qó notá
erat oñdebaf fides qlitas 7 potétie coti9 focietatj.Qalde iniu
llú viderefeé cp talefignúremaneret apó aliqué ipfo? cú nó
tantefiducie7 potétie pofiit effe vnns folus ipte erat totú coi
pus focietatí. Jdeo fi populus er talifignoqó remaneret apó
aliqué forietas pofíet ledi oifìòlurafocietate v i ét fignú oebe
oiífolui.ar.o.c.in nónullis.7.d.Li.C.oe Iari.lib.tol.S5i tñ ferie
tas nó elfet oilfoluta quo ad oés f3 foifitan quo ad aliquos q
renúciauerút focietari ? quo ad cereros eadem focietas firma
manerer,vr,Lactióe,§.dirimns,ff.pto fo.vi clare oicédú. Jdey
fignú dnrare quoaddurat ipfa forietas qi cúfignúfitfoderati
accefloiiú.vt fup:a oictú fuit fapit nà'3 focietatj cú accefibiiú fe
quaf nám fui pncipalis vtin regula accelíoziú.oe reg.iu.fi tñ
populus nó polTitledi er tali figno qó foluta focietate remaneret apud vnú folú puta q: nó credebá'folifignofineIris fo
cietaij oirectj velfignúnó erat notú nec ét ipfi focg oiftraben
tes focietate? ledi faris v i bona oífiinctio 36ar.fi cut políent
folú ledi ipfi focgttúc oib9pfentrétib9vi vni políe fignú rema
nerc.vr.s,oirit jBal.qÓ mercato? indicio relinquédú v i ar.l.
femeLoe re mili.Ii.r.?.l.i.oe vé.infpi.c.fignifica(ti.oe bomi.cu
fi.¿íé>íbi falúa vi'oii oeterminatióe v i polfe imaginari 7 oiri:
aut loqmur oefignoartifici) vt edifici} cáta? aut oefignopitie vt fignú gladio? fpada? aut oe figno fiducie 7 credulità^
fise opú potétie vt inTignis mercato? cápfo? 7 fimilíú que fi
gna ponunfín ballis? figillis vt figna oemóllrét fignata.i.cu
ius focietasfintille bailefignate.l.oosoata.C.oe oonat.ante
nup.p 3Sal. |3mocafufignúremanet ei cui remanet edificáis;
vts.iocutns fuit 3Bal,Scóo ? tertío cafu oefignoperitie vt
funtfignagladio? 7 oefignofiducievt funt figna mercato?.
aut vnus folus focietari renúciaut't.? túc cú vnius oilTenfu nó
polfit oiltolui focietasiq: er quo coi cófenfu eli peta focietas
05 cói oiflenfu oilfoluúq: nibil eli tá naie q» eo vincilo oilìol
Di quo qs ligat9 ell.ff.oe reg.iu.Lníbil tá nále.l.ficut.C.oe ac.
1 ob.l.ab emptióe.ff.oe pac.ff.oe folu.I.^ut.Bno é oilfentié
te nó oi(ìbluif:qt qdé q oilfentit alios a fe liberatn'pfe aút nó
liberai" ab eis.ff-pto fo.l.actióe.§.oirim9.?.§.ité q focietaté f j
TRof.in rub.fi aliq focietaté faciút.ffi m qris qre focietas ?c.
v i clare oicédúfignúapud ceteros ourare quoaddurat focietastqi cúfignúfitfocietati accelfoiíwvt.s.dictú eli fapit na'5 fo
cietatj cú accefibiiú feqf na3 fui pncipalis vt in regula accefio
riú.oe reg.iu.l.lecta.§.oiccbá.ff.fi cer.pe.£rgo inde efl oe figno qó oe focietate eo marie q: renúciatio tédit folú in giudi
ciú renúciantj 7 fauoié cetero?.l.f3 focius4.fi.ff.pto fo.7.04,
dirim 9 .?4.ité q focietaté.&ut pfenfu oium oiffolutaefl focie
tas vel aliffinitaeli quo ad oés vt piene oictu fnit.s.in.ri.pre
pncipali.7 túc aut a pncipío pnérú eli apud quéfignúfocietatj
oebeat remanere 7 puérioni fletef ,l.fi nó fuerint.§.ita coiru
«-S.fi $0 placuerit.fr,pio fo,? in ea,L§,ité a factoaut a pnei-
pio nó eli puenrtí apud qué ítgnú oebeat remanere.-f? boc co!
latú eli arbitro vtrins vel pluriú focio? vel tercie pfone.? túc
puétio Paaiida eli ? intelligifq? eq debeat arbitrari.l.fi focietatem mecú coieris.?.l.fi coitafitfocietas cú gnq3 fe.ff.pto fo,
aut a pneipio nibil puétú eli.? túc aut fignú qó eòe coipns fo
cieratj oium pfenfu alfumpfit erat vni 9 focio? eréplú peta eli
focietas inter plures mercatoies vnus er iltis focgs erat pus
mercato: ? fignú fuú erat mons cú cruce fupia monté vt p3 er
figno bfigurato.autnúc pbit focietaté cú algs mercatoribus:
? totú cotpus focietatj facit idéfignúV5 monté cú cruce fupia
monté vel facit locofigniarma vni 9 er focijs pp ei9oignitaté
vt in armis nris vs feutu cú ouab9fbarris nigris p trafuerlus
vt b apparet figuraci eli vnus faber q facit gladi9 vel cui
tellos ? fignú ípfi9ell liliú vt b figurati ell.núc aút pbit focie
taté cú algs fabtis ad faciendusgladios vel cultellos vel alia
arma 7 faciút idéfignúV5 liliú fupiafiguratúvel funt plures
mercatoies q prerút focietaté ? arnp priffent focietaté ouo er
eis mercantiá erercebát V3 P e t r u s ? ¿I&artinus vn 9 er eis
V3 T£>etrus bébat in fignú monté cú cruce vt fupia ps figuratú.alius vo vs ¿Ifeartinus bébat infignúcircuiti folú vt eius
figura b bsmúc aút pbút focietaté fimul vel fimul cú algs ? in
fignú roti9 coipis forietatj alfumút circulú cú monte in medio
cú cruce fupia moté.?fiecóponútfignúIfbetrí ? fignú ¿Ubar
tini fimul ? faciút vnúfignúcópofitú er pdic^ ouab9fignis vt
eius figura b bs.^el funt ouo fabti feparim gerétes arté gla
dio? vel cultello?.? vnus facit in fuisgladgsfiue cultellís fignú lilg.alias $0 facit coioná úi fuifignúnúc pbút focietaté fi
muí vel fimul ? cú algs ? in fignú foderati faciút liliú cojonatú.?fieer ouob9figm's focío? faciút vnúfignúcópofitú repie
fentás ipfa? focietaté vt eiusfigurab I55 mó oilfoluta eli focietas inter idos mercatoies vel inter iltos fabios onbitabaf
apud quéfignúdebeat remanereiaut eli oifiracta focietas ilio
rumqalíumpferútfimpler fignú qó ante petá forietatéerat
vnius er illis focijs vt fupia fuit oictú in mòte cú cruce fcp:a
monté 7 in lilio 7 in armis vnius er focijs q locofignipp fuá
oigniraté pio cói focietate alíumpta fuerút.? túc talefignusaeJ
eú reoeríafcuius erat ante petá pdicrá focíetaté.s.ea.l.^.ft in
coeunda.? in ea.l.§.íté er facto vbi forius oeducit pmo qó in
cóe coipus pofuir oemú oiuidút emoluméta facit in eaJ.$.ité
fi in cóe? riuú.?.§.fi qs er focgs.?.f.eo.l.fi vnus er f0ege4.fi
qd vnus.Sed b foci9in coe coipus focietatj pofuitfignú piopiium vs monté cú cruce fupia monté vel liliú vel arma fua.g
ante ota pdietúfignúoifiracta focietate ocducat.7fieti fignuj
remaneat cuius j5mo erat I5 focietari cóicauerit aut loqmur in
figno cópofito vt qñ focietas facit vnú fignú cópofitú ex ouobus fignis focio?.vt fupta ps in circulo cú mòte in medio 7 in
cruce fupia monté ? in lilio colonato.? túc oifiracta focietate
v i fignú oiuidi oebe vt cuíqs reddatf qó añ petá focietaté fuu
erat p iura fupi9allegata.?fiemons cú cruce remaneat illi focio cnius erat talefignúañ petá focietaté 7 circulus remaneat
illi cuiusfignúañ petá focietaté folus circulus erat.? idé in lilio co:onato:q: liliú 05 oifiracta focietate remanere illi cuius
fimpler liliú erat ? cotona 05 remane illi focio cui9fignúerat
cotona cú facilisfitfepatiotalis figni cópofiri.ar.Lfi frumétú,
in p1in.74.f3 fi plúbú cú argéto.ff.oe rei vé.? infii.oe re? oi
Ui4.fi ouo?.?4.qó fi frumétú.in prtú facit q: er quo tale fignú cópofitú mutauit foimá afimplicifigno.vt p3 in ei"figura
7 oe cói cófenfu factúfiteòe eé oebeat.vt.d.l.fi frumétú.f.qó
fi volútate eo? còmirta fúnt tácpfitaliudfignúa fimplicib9 fi
gnis er qb9cópofitú elì:qt ipfi focio cui9 eratfignúfimplerni
btl oí ob efle.jCúfignúcópofitú oicaf oiuifu5-¿ ei remanere
nó oebeatíqt rúe perctper plus oebito qó eét p na¡ focieta^ q
ptes eqlcs tribuit.l.fi nó fuerint.in ptin.ff.pto foc.? inflar fra
ternitatj obtiuet.L ve?.in pti.ff.pto fo.tñ cogita qt cú cópofitú
fapit nà'3 eo? er qb9cópofitio facta efl.vt n0.in.04.fi ouo?.?
in.Lg.oe vb.ob.vi g> oifiracta focietate talefignúcópofitú re
dire oebeat ad fuá ná3 ad quá res oe facili reuertif.Lfi vnus
4,pact9ne peteret v.qój.fpé oo^.ff.oe pac.nifi oicas cp boc
ve? qñ er eppofitóe pdicto? figno? i0is focgs quo? erát firn
pliciafignaer qb9 fem elifignúcópofitú flliqd oiceref ob cé.
*pcd in cafu uro vt,s.p3 nibil eia o i ab cITe.^deo idé v i iudi
8
eandú oe talifignocópofíto qt5 íudícaref oefignononiter re
pto p ipfos focios oe qnofignonouíf repto infra oicef.aut
fignú fuit oe nono reptú p focios qó añ perà focietate alicui9
eoiz nó erat.i túc aut diftracta focietate puenit ínter oés apud
quéfignúóbeat remane 7 eifignúremaneat vt oiritDBal.g.
S i át oés nó pfentíút a túc pfentíetes nó pñt giudicare nó có
fenriériiqt nemo er focijs plus parte fua alienare pót.Lnemo
er focijs,(T.pio fo.vbi v i cafus.aut oillracta focietate nibil có
uenít ínter eos fs qls vult fignú fibi remane.i túc aut eli in re
gióe pfuetudo apud quéfignúoebeat remane i ipafciádafit
.l.qó fi nolit.§.q afTídua.ff.oe edi.edic.in aut.oe fideiuf.§.fi.i
.l.fi.C.oefideiuf.autnulla in regione talis pfuetudo apparef
túc autfignúaftúpfit nomé róne fingularís ercellétíe vnius fo
ció? vt ínfignocofmi oe medícis oefloiétia7 filiú vel íllí 9 g
faciebat clauú 0IÍ5i gladijs 7 moderatotíjs g ppfingularéei9
pitia védebat gladios 7 moderatola ad pódus argétí.i tue ei
oéat remanere fignú ne populus oeripí poflít 1 ét qz focietas
fúmá róné 1 egtaté ¡n fe ptinet. vt.d.l. ve? in pn.Sí funja ro
7 eqta3 é vtfignúei remaneat er cui9 pfonafignúnomé aflu
pfit cú róe fue ercellétíe 1 pitie plus oicaf in focietaté ponc.g
plus 03 pcipe.l.focietas pbúf ,§.fi.7.l.fi focietate mecú,§.i.tj.
.ff.pio fo,7.1.qd eni.e.ti.gjplus ozpeipefifignúfibiremanen
S i átfignún'ó aftiimpfit nomé ab ercellétia vel pitia vni 9 fo
ciò? fs ab oib9 focijs.-: túc loquaf S S a l . s . ^ á cú ín ocá focie
tate neuf pofuerít oictúfignúfs potí9eói pfenfu ips fignú pfti
terút.-z ipfi focietati attribuerút tale fignú ocá focietate oi'flo
luta erit oilfoluedú adeo g>apud nullú remanere oebebit cu
oilToluafeo móq'io pftímtú fuit ad boc.c.i.oe reg.íu.feqf.n.
tale fignú vt accefloiiú ñas ípfíus |5ncípalis.vñ ficut oilToluif
ip3 f5ncípale.ita 7 fignú qó eft ei acceflbiiú ad boc regula.acceflbiíú in.vi.facit.l.oiflblute.C.oe pdi.fine cá.Sd b ét fac qt
qs nó 03 nomé alteri9 allume vel alteri9 figillú 7 cú eo figillare fine illi9pfenfu de tefta.l.ad teftiú.§.i.f5cú figno repñtet
cozpus toti9 focietatj 7 nota oíus fo«'o? fimul collecta.|[gíf no
03 vn 9 foct9 fine pfenfu alio? tale fignú aflumé 1 ipfo vti in
reb9 fuis ¿ptgs.l.ros.in fi.ff.oe falad B ét.C.vt nemo £uai 9
.l.íC.vt nemini líeeat.l.i.7.g.ad b ét facit gl.i.c.oilecra.in \^bo
«rtbibeatf oe ercef.pla.vbí Angulares fignovel figillo collegíj
nec vti nec bze pñt ibi onm oicit gl.f3 qre ¿bibef iftís bre fi
gillú cú qls poflít bre figillus.ró qfi reddíta eft fnpi9:qz ifti cu
nó eflent vnú cozpus volebát face figillú cóes tácp elTent vira
coipusfiue collegiú.i p b videbaf fieri piudiciú abbatílTe 7C»
iBrgo cú i cafu nfo oifloluta focietate oés focij oicanf efle fin
guiares 7 nó repñtant vlteri9coipue fociVtatj qó oilfolutú eft
nó puenit vt aliqs eo?fine pfenfu alio? fingir vtaf ilio figno
1 ió oicit ibi oo.TRíco.ficug> vn 9 mercatoz vel arrifer nó pót
vtifignovel armis alteri9 vt béat maioié peurfum qñ tedie iti
illi 9 rel reípub.piudiciú. ^oite tñ políet oici cp talefignúcóif
ínter oés focios eqlitate ¿poztionis oíuidaf cpficoftenditur»
C T ^ i i n i o qz oictúfignúI3 er fuifigura7 er fe ipfo nó dicaf
elíe neqj lucrú neep oánú cúfignúfitqdá picturafiuelinearis
fiue círcularisfiguratíonullius er fe ¿pía fola valozis vt er fe
pj.tñ cú illifignop qó repñtaf tota focietas vt ligna oemonftrétfignata.vti auf.oos oata.C.oe oona.añ nup.C.vt nemo
j5ua.7.C.vt neminí líceat in rubio 1 nigro ad b qó no.oe fen.
erc.c.fi iuder laicusfitlides attributa pp legalitate bonttaté ac
pfuetudiné focietatj 7 re? q fub iliofignoptinéf adeo q'res q
repíunf talifignofignatemagnú I55 peurfum aduéto? tú fozte
pp legilitaté re? q fub tilofignopfueuerútrótineri.Sú foite
pp plures quos ípfa focietas q p illud fignú repñtaf pfueuit
bze aduétozes q fil'r 7 alliciút éprozes bec ét 1 bis filia nó par
ua afferút vtéti tali figno vtilitaté 7 cómodú qo bñ políet pecunia ertimari vt in fifi oirit ^o.cal.in.c.fi.oe vfur. %\\ ilio q
pecunia mutu3t tirio vt vadat ad fuú molédinú furnú vel intret fcolas fuas fi er boc recepit vtilitaté q políet pecunia erti
mari eét vfurari9puta qi er boc molédinú vel furnú vel feole
bñt maioié peurfú pfona? 1 é maiozis fame.^fla.n.dícit ípfe
bñ políent pecunia ertimaruSic oicam9 in ¿pofito nfo qz I3
ilio fignú er fe ipo er fuifiguranó videaf ercipe ertimatióe3,
X ñ er quo res q fub eofignoptinenf maioiéfiduciacócurfus
1 fama bñt occalíóib9 £dictj bec pñt pecunia ertimari 1 lucra
pttac oícunf mérito ocmfignúbita oícfa pfideratíone oí cfTe
in lucro.fgif 03 oiuidi íter oictos focios vt cetera lucra nó át
03 pcipuú vni eo? remanere cú oe na focieta^ fit vt oé oánú
7 lucrú,puenié8 occafióe focietatj oebeat ínter focios.ppozíiom'b9eo? eqtr oíuidi.l.pzo fo. arbif.in pn.7.l.ft nó fuerít.i pu.
fm vnú intellectú que oedit iHico.oe mat.7 feqf 3Gal.in.Li.
.C.pio fo.l.cú ouob9.§.qda" fagariá.in fi. T.§.li fratres.7.§.cú
0 uo.7.1.li vn 9 .7.ffi qd vn9.7.l.focíú q ín eo.§.foci9.ff.,p foc.
( T S c ó o pío bac cade pte facit iniquú eft aliú er focgs plus
aliú minus cófeqimo vtríufqj poitio 05 ereqri.l.ve?.§.cú in
tres.ff.pio fo.fsfifignúremaneret vni er focijs ille pus de fo
cietate pfequeref qifi alter vt.s.ps.aiius aut min9qí> eét iniquú igif •ic.1 boc ét alia róne,pbaf ná fi vn9er focgs remane
retfinefigno1 béret necefle face aliudfignúnouú.alteri át fo
ció remaneretfignúpdictú vt eo vteref illi cui nó remaneret
fignúfieretpíudtcíusjqz nouofignovti necefle bret acfiefiet
nou9artífer 1 mercatoi.Slli9aút cui oictúfignúremaneret eo
vteref acfielfet antiqu9 artifer 1 mercatoi pp fignú antiquú
1 pfuetú cp vteref ín píudicius eius q remaneret fine figno 1
emolumétú ei9cui remaneret fignú vt er fe P3.7 qt magis bo
noze fama 1 emolumeto ac peurfu pfumptióe iuris oecozef 1
omef antiqu9? alíuemscp noue'.ar.C.oe epi.? cle.l.parabolá.
ibi p pfuetudiné curádi gerút erpiétiá.7.l.(puidédú.C.i5 poftu.
ibí aut vetulias in vna pte.?.l.icerti.C.oe indi, ibi 1 oes tales
boies p vfum quotídíanú eé apptobatos facit oe edil.edic.l.
fciédú.^.illud feiédum igíf ?c. (TXertio ad ídé facit qó oirit
oñs ©íonf.oe pufio in pfil.qó incipít
í p i n o í e Cl1 c r
maftatutilub rub.oe mó tenédo in fignalíb9vbi pfult9er callro fabiíani cui mottuo teftatotefignúqo ipfe faciebat í cartj
oebeat remane peludít qó ocmfignú05 oiuidi ínter filies 1
nepotes et9brdes nó qno ad vfus iigni vt qls brdú poflít ¿iiis
figno vti.C.vt nemo pua.tit.pdgs fuis vel alie iponat i rubio
1 ¿n.l.g. S e d cp apud vnú remaneatfignú1 fiat ertimatio có
modítati 1 alg cui nó remanet attribuif er quo cómoditas er
valoie fígni pcipi pót qó íudicis arbitrio ertímabif attenta có
modítatefigniqó remanet apud illum cui aííignatur Pm eum.
¿ " C u a r t o facit qt vt oic 3Sar.in ocó tractaru oe infigníjs 1
armisfignúeft accelfotiú ad focietaré.g pueníés é vt fapiat 1
fequaf ñas alia? re? focíeta^ vt í ocá regula accelíoiiú.Ét fie
pncipale foirirí 05 vt oirit 35al.in malíaritgs fupptllectüib9
íalijsacceflbtgsfocíeta^ ín.l.í.C.pto fo.allegádo.l.qucadmo
dú.C.oe agri.-z céfi.li.rí.?J.fs 1 addes.§.fi qs mulieré.ff.loca.
lEr bis § vi-q? cú ocm fignú vt.s.p3 ptineat lucrú 7 cómodus
7 ertimationérecípíat oiuidi oebeat íter oictos focios eqlita
teppoitióis ne afs feqfabfurdú vt vn9plus alter mir¡9 er fo
cietate pcipiatqó eét p ñas focíeta^ fs qtfignúeft res indiuífi
bilis fit ertimatio valous oicti Hgni refpectu cómoditatj 7 lucri arbitrio boni vi'rivt.s.oidt ©íonfli 9 ?vni alíignaf fignú.
S l g s vo ertimatio ipfi9.l.ité qñii6,§.ft vfus.ff.cói oiui.í.l.ad
offm.C.cói oi.qt quotiés oiuilio cómode fieri nó pót.Sfut res
indiuíftbílis é oeueníf ad ertimatíóes.l.nó ápli 9 .f .cú bor.a?.
oe le.í.l.g.Cqñ 1 qb9qrta ps oeb.li.r.l.cúfticbú.ff.oefoln.t
ito.in.l.in puétionalib9m ^n.7 in fi.oe v.ob.lfle alias oiuifto
coirúpet fbas 7 pté ínutilé redderet iuje no.í.l.ftipula:ionú.$.
er bis.oe v.ob.cú fi.^el díuiTtofiatíudicío fot^.C.qñ 7 qbus
qrta ps oeb.l.i.li.rdf.oe iudi.l fscú ábo.l.cú ouob0.in pn.C.
cóia oele.l.fi q fút cautióes.infi.ff.fam.ber.7p :«6ar.m tracta
tu pdcó oe infigníjs 7 armis.qi ille í qué fois cecíderít oz cói
pfenfu focio? retine er quo oés pfenferút vt illi i qué fo:s ce
cíderit remaneat fignú.Si vo nullus vult gp iudicio foi^oiri
maf túc cú impedirét fe p peurfusfignúoilfoluif.l.quotics de
vfufruc.l.g.^.fi.qui.mo.vfuf.amít.l.itinere.ff.oePui.ru. pdi.U
bmói.f.fi.oe !e.i.p 36ar.fac qó oirit 36al.in.d.l.fi.feu in ru
biica.C.pto fo.oú oirit nifi,pcedat oe oíus pfenfu nó 05 fignu
vel figillú remane integrú focietate nó ítegra ne faifa repñta
tio fiat.ff.oefal.l.eos.7 facit glo.in.o.c.oilecta.oe ercef.ptela.
Tñó ob.qó voluit 30ar.ín ocó petu oe infigníjs 1 armis o i cens 05 remane apud capítaneú 7 pncipale feu magiftrú focie
ta^.ar.l.fi.oe fi.inftr.7.l.peculiú.fí.oe le.i.qt bec iura boc no
¿bit.necjj.l.fi q funtcautíóes.fam.ber.nec in.d.l.pecul¿u.§-i.
nó o i $ oebeat remanere apud pncipalej4mo potius ibi oí
ertincto qdrigo.i.jjncfpalí equo extínguif totú tale legaiú.vn
nó facit p imo porius facit cp ertincta ipfa'focíetate ertinguaf
ét fignú vt accelToiíú tñ tila leetfevt oiri nó facit ad,ppoiitu5
nfm.SíTr 7-d.I.fi q funt cautíones boc nó,pbát cú loquunt" in
alio cafu.loquunf.n.eo cafu quo aliqd oe ¿pía focietate rema
net apud vnú nibilomin^ftat cómodú alije focgs cú ille ap¡5
qué remanet tale inftrm tefti oebeat algs erbibere.-z.d.l.fi q
funt cautióes.-z ibi gl.cp nfr locú bret in alije cautíonib9cóib9
vñ quocúqj remanet apud vnú calia inftra nibilomín9 (jftant
còmodi alije qó nò eét in ipfofignoqó alije cómodú nò pie
ftarer.imo poriue oánú a oiminutióes vt.s.ocm eft.Qñ nò é
pueniée q> apud vnú remaneat,£odc mó rñde ad id qó o i irit 36al.in4C.fi ouo frée.oe fratrib9no.bñfi.inuefti.in vltímis
$bís oú oirit gp dauee poita? caftri 1 figillu3 remaneat apud
primogenito. CTliltimo fciendnm eft q>fiínter onoe fabtos
vel ínter ouoe mercatoies eftptenrio oe figno ille q agir nó
poteft vri pendente lite iliofignoPm 36aUn.l.i.C.vc nemini
liceatfineiudi.auté.figna imponere.
C X g . q r o plures frés oiufteterútin cóione oeinde venínnt
ad oiuifioné ad qué er frib9prinear poiriòes pío erpediéda di
nifione focieta^ facere 1 ad qué pus electio ptíneat facta? poz
rionú bieuif oicendú gp vna.l.oicitqj ín oíuifionib9electío er
foitj felicitate pringtt.C.qñ-zq.qr.ps oeb.l.ij.Ií.r. aiía.l.óicit
electio in oiuifióe ptingé er pte maion'tatì.C.oe metatj.l.ij.li.
jcg.SHlia vi oicere electioné in oiuifionib"ptingere er loci có
tiguítatj.C.oeoí agro oePto.l.qcúqs.la.g.li.ri.-z ibi p Slndreá
oe barulo.SUíbivz oici gp fauote ecclefie eídé electio oari de
beat oe procbije.c.i.jgrgo pari róne dabifét minozi.zlkinoz
ení 1 ecclefia a iure parificane oe in integ.reftit.c.i.2llibi oici
vz gpfiqs oioifioné alicuí9 reí cúfifeofacere I55fifeueptes fa
cit alterici dat electioné.ita no.in.I.edicto.in pn.t ín.l.feíus.f.
fenatus.vbi oe boc p 38ar. oe iure fif.i in.l.i.C.oe bis q fe
oeferút.li.r.'^barí róne idé vz oicédú in minóte cú refpublíca 1 mínot eqpenf»C,oe iure reípubl.l.ré publica. 30zemter
tn verítas eft.gp in re parí nullus electioné bj feu optioné fibi
oeputatá a iure alé enim fruftra ter.oiceret oiuifioné iudíris
olfó erpediri.iitftí.oe 0ffi.iudi4.fi famílie cú fc.ff.fami.ber.l.
añpe.-z.l.plane cú fi.íünde aut in acripiédo pottióes pcotdare
oebéc índice iubéte oe le.i.bmóí.§.fi.vel cómittef electio ipfa
indicio fottj.l.g.C.qñ 1 q.qrta ps oeb.ff.oe iudi.l.fs cú ambo,
cúfi.-zboc eft qó firmai 38ar.C.oe bis q fe oeferunt.l.i.li.r.
138al.C.oe facrofan.ee.l.iubem9.la.g.-7,l.pe. in pn.C.cóí oí.
bñ tñ ve? eft gp vni er ipfis frib9 íudicio fot^ oiuidétíbus er
ipftus foitj in felicitate intollerabilís ptingat oeceptío o; tune
ipfa oiuífio in meli9refotmarí.vt pcludit 36al.in.l.mínot¿b9t
-zcóía vtri.iu.nifi ipfa oiuífio fcá fotetp iudicé 1 trálíffet in ré
iudicatá,¡®ebuit.n.appellare q ledebaE fi fibi fnía oifplicebat
•C.ft fepi9 in ¿nteg.reftit.poftn.l.i.cúfi.-zita intellígi 05 qó idé
nó.in.l.fi ouob9 in pn.C.cóia oele.-z boc cefìat fi municipahs
pftó alif oicat Pm ¿odo.in pfil.qó incipit quo ad pmú .ppofi
te pfultatiòis in fi.pfilg.i6t aduerte qt ^o-an.í.c.í.oe procbgs
oicit gp nó feniot ouob9oíuidjit.f3 q oiíni9epatú rerirzqz pfumifmeli9 fcire qli'tates facti gp bis q minozi tpe fuit in epato
per qó no.B-3oft.-z 3bb.q> ad oiuifioné bfditatj face oeberet
nò minoz natu Í3 q oiutius tractauit 1 admiftrauit res brdita
rias 1 inter foriosftudgq oiuti9 fuit inftudio.fmips ^o.an.
C £ t eft aduertédú gp in oinionibus faciédis fp 05 animaduerti ad oiuidétiú pmoditaté.l.nò amplius.§,cú bono? iuncta
glo.ff.oe le.l.i.farit.l.fi cuúff.oe ferui.timlo generali.-z. veterescú.l.fe.ff.oe irinere actuq, ptiua.alias fi pmode oiuifio fie
ri non polfet aut ipoftibilis effet ad ertiationé oeuemf.vt.o.
,§.cú bono?.i,I,g.qñ 1 qui.quarta ps oebe.lib.r.l.cú ftiebum
oe folu.l.in puenriòibus in piin.7 infi.ff.oevb.fig.i fi vnus
er oiuidentibus b3 fundus piope fundú oiuidendum 1 aliud
non oebetpoitio alfignari eidé iurta fundú pioptiú.l.g.C.oe
metatis.li.rg.facit.l.fi fundue.oele.g.Tñec oebent partee afii
gnare fegregate vni videlicet in capite 1 in medio.Sllteri $0
poft puri"? infi.-zficper faltus fed pgrue 1 ptinue effe debét
fi fieri pòt.l.véditO!.?.l.pe.§.fi.de ac.emp.imo oiritCp.qué fe
quut9 fuit ÍSal.in.l.fi er falfis.C.oe tráfac.qj mulier pio refti
tutióejootj nó pót pté bono? mariti cape eligédo a latere ca-
rioii in pluribus rcb9. ^té in electióe pferf ille q maiotepté
bze os.vt.d.l.g.de meta^.al6 fozte oirimif.ar.d.l.fi.in pn.fa«.
cit ad pdicta.I.q folídú.f poft motté.-z.l.gaius.oe le.g.i qó oi
rit 3Sal.in.l4ú ancillis.ffi.C.oe inceft.nup. S l ^ in füma.C.
cói oi.§.in ceteris.fotmaìr ita oicit.^n ceteris át reb9 oiuifio
vel adiudicatú erit faciéda indice fequéte in pmie id in quo có
fonát oés focü.CScóo qj oib9nò vni tm forio? vtilimú eft.
Tñá còis vtilitas eft pferéda puate.ff.cói oiui.l.iudicé.i de re.
iu.l.fi puenerit.ff.pto fo.Lacriòe.^.labeo. S i s pio vna parte
agaf bac róne veluti fundo 1 ifte fundus còmodà recipiet oi
nifioné ei9ptesfingnh'soebét adiudicare.i fi vni9pars pgra«=>
nari videbit" is inuicé certa pecunia alteri pdénádus eft ertima^ rei iufto pcio.ff.cói oiui.I.item q?uis.§.fi.q>ficòmode diuidi nò pót veluti bó foztj vel mulus oe quo áctú eft tot9 vni
eft adiudicádus 1 is inuicé alteri certa pecunia é pdénádus.in
fti.oe iudt'.^.q? fi oe vna r e . S i vo pluriú re? agaf bac actióe
cói oíui.-z qfdá res mibi qfdá tibi vz iuder adiudicádas cópé
fatio inuicé peg erit faciéda.? is cui ree maiotis peg obuenerit ceteris odénabif. vt.s.oirim 9 in actióe fami.ber.-7 vide ad
masJ.ad offrii.$.cú aút.-z.l.i.C.cói oiui.vtrobiqs p 36al. 1 vi
de 36al.in.l.fabinus.§,fi oe veftibulo.ff.còi oiui.oicété gp qñ
eft res talis cui'oiuifio cotrúpit fbaj nò pót peti oinifio.-z vi
de ét eú í.I.fancim9.C.oe oo.q oicit cp qñ res non pót oiuidi
fine deteriotatòe nò 03 diuidi qó oic notatú,p indicib9fup eòi
oiuidúdo 1 ibi ét oicit gpfioptio offerf babenti maioté pté 1
illinonacceptattranfitoprioinbabentem minotem partem
quod ot'etum 36aLtntelligo quando oiuifio erat eque 1 fine
oeceptione facta ar.l.fi focietatem mecus coieris.ff.pto focio.
<T3iig.qro an focietas vcctigaliú quéadmodú tráfitad bere
dé ita éttráfeat ad bc'dé bedis gl.i.l.milla focietas.ff.pto fo.ts
gp nó qt i ma nó tràfmiffibili coartaf mertio bedis ad ptimú
bédé.¿3 boc fotte nò é ve? imo magis tráfmifiibilis é ad vi
teriotes bédes ar.qó met9cá.Uvideam9oele.ij.l.pater.fqdá
i,cú ler ot'eat tráfire ad bcdé'itelligo oe quols bede arg.ff.oe
ver.fig.l.fcíédú|> p iduci pt qó no.^i.i.l.er fact04.fi.ad tre
bel.vba fút SSal.i.o.l.nulla.^fesibi rñ opimo gl.q i oubio te
néda é fatis placet ròe fua nifi fanot reipublice cét gp tráfiret
ad beredé beredis puta qt non erpediebat reipublice foriera
té oiffolui tpe mottis focij 1 beredis eius qt túc qua róne trá
fit ad beredé reipublice eadé tranfeat ad beredé beredis qui
appellatione beredis cótinetur.l.in annalibne.C.oelegatis.
CTiiig.qro foci9an admittaf i tefté pp focio rndeo nó fi fit fo
eius ofu? bono? qt fua itereft.Secus in focio pticulari qui ad
mittif pio quo ad pte q focio ptigit Pm "Tfbe.oe perufio in.c.i
fup oe tefti.qó eriam é oe mente glo.i l.qm liberi.C.oe ceffi.
C T T u oic aut qs é foci9ròe focietatis pete p paetú 1 fic p pie
qués lucrú é eòe 1 túc foci9pio fo.nó admittif aut focietas ve
tiic p modú cuiufdi incidétis vt fi pluribus fit legata res a fic
incidéter funt focij 1 túcfifocius er teftificatòe nullú pfeqm'f
lucrú vnus admittif ,p altero P5 Cr.-z ang.i.o.l.qm. £ r giTali
ter pt tradi regula.q» aut er tali focietate fperat lucrú vel oá
nií.7 nó admittif aut nò fperat lucrú vel oánú a túc admittif
Pm 36al.in.o.l.qm q ét ibi oicit foau itinert's pto fo.admitti
qd in criminali vide in.o.l.quoniá 1 oe refti.c.iig.7.c.veniés.
CTív.qro res erat còis er rá forietaris 1 fuit védita nunqd
pfumaf védita oe volútate focío?.lRñdcofici re erpofira ve
nali 1 qoe ideo tenebanjr vt vendereturficutfunt mercantte
ar.l.t.oe inftito.-z oe pigno.l.cum rabernam.Secus in re non
erpofita venali qt nò pfumitur animus vendendinifi ptobe
tur.ar.l.i.lf.oe re? pmu.Ps 36al.in.l.in familic.C.famil.ber.
< T i vi.quero qd fi ifte qui vendidit oieat fe védidiffe.r.focg
oicantq? vendidit.rr.qd iuris.'iRefpondeo fuper boc oebent
reripipiobationes vtriufq3 partís. vt.I.inter coheredes .§.co
beredes.ff.fami.ber.fi aút neutra pars piob3t ftaturiuramen
to véditotis fi é bó bone pditióis 1 fame argumétú.C.oe 00.
nad.fiqs pio redéptione Pm IGal.in.l.in'familie.C.fami.ber.
C í v i j . q r o frés oíuiferút iter fe bòa fcercte i camera iter fe
ipfos 1 poffiderunt p oiuifo poftea p.r.vel.rr.annos oe boc
nullú fuit pfectú íftrumétú 1 nulli fút teftes mottuíe iftis fratríb9 iter filios eo? otíf ma qóis qt qdá eo? afferút bona idi
uifa 1 petút díuidi fs er aduerfo allegaf oiuífio 1 ad^batióes
s ü
oiuifiÓis fducifpoffeffio lógi rpis facta iter frès pio oiuifo q
r i f vt?,pbati tali poffcffióe.p oiuifo i p otfticto p longii tps
itelligifjpbata oiuiiio gl.norabiìr i.l.fi maioi.C.cói dim.t5 gp
fic q: er quo qljfubgt onera ta^,pp:ie poztióis i fruct9feozfus pcepit p dece annos iter pfentes ?.rr.irer abiites pfumt'c"
diuifioné pceffiffe ar.ff.,p fo,l.itaqj ? tdej t5 ®dolf.i 38ar.l5
vltramótani tcnest alit JBil.vo i.d.l.ft maio: diltiguit cp aut
iter ¿Has poffeffióes e ,ppoztio q por adiaari ad eqlt'tate diui
ftoruew pzefumifdiuifióes pceffiffe qt tractat" de può ? nullo
pieiudia'o aut iter iftas poiTcìTiócs nulla é ¿pomo nec debita cógruitas a tue no p:efumit"diuifiOiic pieceffiffe qz no piefumifalf iusppziu iaetaifear.ff.de ¿ba.l.cii de idebito P5 bai.
(E"3tpiij.qf0 frés diutdiit abbieuia ? fojti-3 ifelintatis emergit itollerabilis deceptto an debeat i roeli9)efotmari30al.in
l.maiozib9.C,cóia vtri.1u.f3 9? r'c P «Hu tct.tiicta.l.ij .C.qii ? q.
qr.p.òbe.li.r.nift Illa diuifto eét facta p iudieé 1 trafiffet in re3
indicata debuit enim appellare qui ledebatur aliter fententia
refoimari nó pór.C.fi fepina iiteg.refti.poltu.ì.t.Ps »P5
C i v i i g . q r o plures fiit focg vectigaliu diuiferiit admiltrató
nes de pfenfuftfeipieulii 1 lucru e cuiufis i pte fua.Si at diui
ferurfinepfenfufife»tue alf ,p altero tenet"fifeo fi tn vf cp di
uiferunt animo diuidendi focietatem non tenetur vnus cóica
re lucrum feeu9fidiuiferunt gratia commodious dtuifionis
facit quod babetur in.l.gaius de le.y.i in.l.ij.C.de diui.tuto,
immo in.Uicitatio.<§,focij veetigalium.ff.de publicanis.
CTÌr.quero quidam infiito: piepofitus in bac ciuitate a qua
dam focietate deflozentiacum pieno mandato fecit certas ex
penfas in bonoze mercato? qui fecus contrabebant an dictas
iwpeufas focietati imputibit 36ar.in queltione de factodiiit
cp Ticfiiuta ratione motus fecit in,l.filiuffamilias de dona,
(Ojri.qro fut duo frès q bént caftruj eòe qs datene claues
dici'. J0al.i.c.fi duo frés de fra.no.benef.iuefii.i vltimisvbis
cp pmogenit9dj tene clauea poita? 7 figillit fi nulla iminet fu
fptu'o de le.y.l.eu pater pluribus 7 qi boc i facto 116 in iurifdicnóis.piogatiua pfiftit nó dr plus i iurifdictóis babé P3 eu.
CT3Érg.qro fuitqó iter duas cóitates de qda via publics per
qua ibat curr9 vrnufq3 cóitatis cui er territoujs dea via debe
ut applieari ? dice'dii é cp dieta via é i ¿rnifcuo vfu nec diuidi
pót qi ql5 pa diutfa eét inutili6 ad erercitiù vie ? cui9effeci9ù 1
diuidu9c ei9 quoqjfba id.uidua é ar.ff.de reg.iu.l.cui9 effect9
•7.l.arbo:.<§.de veltibulo.ff.cói diui.? malefici» ibi cómiffa fin
dic9 vtriuiq3 cóitatis poterit denudare nec euro i qua pte vie
vr? magis vfus vnu territoiiufiuea latere vili 9 lerritoiij jp
vius reliquu qi tota via é .pmtfcue iurifdictióis ?ilte cóitates
redigunt'ad iltar duo?fiueduo? reo? credédi.eìn fi trafeun
ics p illa via dént foluere pedagiu erit eòe qi e* re .pmifcua
1 eòi .pnenit i iquirédo tn de maleficio ibi cónuffo5 vf melio:
pditio oceupatis.i^ecupare eni dr q totu vfurpat 1 nó l?3 loca occupatio iurifdictióis vbi pieuétio facit ius.ff.de offi.cófu
|is.I.i.ff.ad.l.fal.l.b'oc obferuadu 1ficutiplere pditioné ¿dell
folii ipléti vt.l.ii plures.C.de pdic.ifertis ita erereere iurifdic,ióe5,pdeft foli viéti-^ono plus pieueniés itelligi't" iurifdi
Ctt'oné etercere.aili) dieut fi 111 medio dua? ciuitatu é loc9cóis
«z ibifiatmaleficiu cp potellas vniufcuiufqj ciuitatis b5 cogno
feere qz ei9territoziù offendif vt.ff.de bis qdeie.vel effu.l.i,
,§.fi.?.l.fi vo.^.q? li ec meridiano.?ficnó é metioz pditio pie
ueniétis licut iiuria fca plurib9vniufqfqj fud iiuria ¿fequit"?
boc viusfirnISbertii de crcmona 1 ecóuerfo fi villa tenetur
enédare furta feà ifuo diftrictu ai via coi dua? villa? eét fa
ccu furtu qls villa teneCiiolidu fs vna foluete altera liberat"
1 fte qó eòe é ¿piiu actiue 1 pafliue i iltis idiutduis.CT^uid
fi vna via cóis é iter fronte» agroiu vel ealtro? qro ad cuius
lurifdistióem piefumanf piedia ptinere.lRiideo via cóis diui
dit loca Pj vicinitaté afpet9 iffit.de re?diui.§.ifula 1 vide qò
noi'Hjo i fuinma vii pofft.§.i bis.^té mediii iquatii mediu e
ectremitatibus appoiitis Pm Srilto.i ió nulla eitremitas de
medio piedicat" .^té qó pticipat de prijs nó éfimplicitertale
.ff.de le.ig.l.boc Iegatu ."©al.i.I.fi plures.C.de códic.iniertis.
CE"Xeiij.qro duo focij babebant domos communes babétes
clauitrum veniunt ad diuiftoiiem illarum domo? 1 vna pars
aifigtiaturvni altera affignatur alteri qualiter clauitrum di-
i
uidatur.iSic $ medietas a latere tuo é tua medietas a latere
meo é mea.pnt i rimili dirit USar.i.l.pclaue de da'.ifec.iillo q
védit vna domii reterà alia qz clauflru ds diuidi mó pzedicto
Pm eii.£>3 Slng.ibi dicit bec ¿cedere qii i vtraqj domo effet
boltiu p qò deueniebat'i dictù elaultrii 1 exif.Sedfiivna do
mo? tifi é bollili p qó itraf 1 exit claultru feu pozticu erit i l lius tifi euiusé domus babes boltiu 1 dirit 26al.i.l.arbor.§.
de veftibulo.ff.cói dim'.cp poite p qs babef igreffus ad plures diuerfas domos diuerfo? nó veniunt in diuifione nec vt
diuidatur nec vt licitentur vbi congrue licitano fieri non pót.
Ciriig.quero funi duo fcolares in eadé camera 1 vnus pio
pter alta vocé vel pzopter trufas nó dimittit alili Itudere an
bec fu iulta ca diuidédi.dic qjficvt elt ftngulare dictii.Spec. I
ti.de iudi.§.? gencralis.v.-i no,? p SKnt.de but.in piobemio
decretalium 1 dominusXodo.ponta.ponit in.l.i.ff.fo.ma.
CT3£rv.qro volo diuidere cu quoda abnte q ¿curatozé nó di
milit quo remedio mibi fuccurraf vide 35aì.in.l.coberedib9
.C.fami.ber.q oicit cp fozmabo libeliu p ipfusabnté ? faciaj
citari affines 7 cognatos ? amicos p edictus gnàle 1 fi aliquis
pparet ad defenfionè abiitie.pcedap ipfujdefenfoiio noie 1
li velie denuciare abiiti audief vt i auré.q in.put'ncia.C. vbi de
cri.agi opozter ad boc facir.ff.de in ius vo.l.neq3 impuberes
in fi.li autem penitus indefenfus nec fperatur oe pzorimo re
dire faciam oare curatoiem bonis abfentt's 7 contra eum experiar vr.l.ab boltibus in pzin.quibus er caufis ma.Pm eum,
C S t v i . q r o fut ouo frés q poli mozté piis remaferùt ¿Ifba
ioz naru facici oomib9 paternis magnos fumptus an repetat
a minoze p pte vide ter.i.l.er ouobus fribus.ff.oe nego.gef,
vbi modeflinus riidet ob fumpt9 nulla re vrgéte fs volutatis
caufa factos cu oe eo queritur actionem non babere vbi glo,
fuper verbo non babere inrelligir in voluntarys qued tamé
limitar ibi glo.niii fucrint mereales quia itine actiones babet.
C&pij.quero focij oiuiferune foeietaté cui er eis oebeat re
manere fuiidicus feu aporeca in qua arte confueuerunt erereere. Concludi potelt tp aut oominiu erat ipfoium focioium
aur alterius eo? aut niillius eo? quia ea5 códurerunt ab alio.
CT'*l|bzimo cafu aur vnufqlq3 eo? vult arte erereere in oicta
aporeca aut vnus vult locare alter vero babitare ? ea vti ad
pzopzium vfum pitmo cali^quando vnufqfqj vult in ea artes
fua5 erereere ? tunc aut locus crat capsr ? non ipediebant fe
per concurfum aut impediebsnt fe per peurfum qz locus non
erat capar vei ererritia erat repugnantia pzimo cafu quando
locus erat capar 7 non ipediebdt fe per cócurfum ? tunc vnuf
quifqsporelt vti re coi ad vfum oeflinatii nec alter ab altero
potelr pzobiberi.Urboiibu0.§.n3uis 7 ibi glo.fuper verbo
vt nautgetur.ff.oe vfuf.inltit.oe rerii oiui.f .in comune ? per
glo.in.l.fabinus.? in.Ufi qais putans.§.fi quis in communem
.ff.communi oiui.Si vero aliquis eo? vellet ea vti ad vfum
non oeltinatii ? tiic li res fu oeterioi non potelt Pm ^aco.oe
beluifo in.l.fi edes cóes coi oiuidii.7.l.vnus er onis.ff.oe fer
tti.titulo generali 7 fi vtitur tenetur aatone pio fo.vel eòi oi
uidudo Pm gl.in.l.fi qs putas.§.fi qs in cóes fudii.ff.cói oiuidundo.Si vero nó Seret melioz neqs oeterioz 7 tunc pzopter
immenfascontentióes 03 ventri ad oiuifioné Pm glo.C.oe fa
cro.fan.,eccl.l.iubemus nulli in pii'neipio fup vbo oiuidere fa
dt.ff.oe fer. vib.pie.l.fi in re coi 7 qó oirit 3Bal.in.l.i.C.q te
Its.Ét idé oicendu elt quando locus nó erat capar vel impediebant fe per concurfum per piedicta iura 7 equus iuder oirniioné faeiet Pm JBal.q? fibi equiu6 ? iultius effe videbitM.
ad officium.C.cói oiuidu.l.in eòi oiuidundo.ff.co.ti, S i vero
vnus vult babitare 7 fui arté erereere siter vero vult locare 7 t£ic oic vt oictii fuit.s.in.v.p3r.piin.in.ir.qóne. CTSecu
do cafu qii apotecs non erat cóis oium refpectu onij fed alte
ri'us eo? 7 tunc eius cuius remanet 7 ipfe ea pót pio fuo libi
to vti qi rei fue quils eli moderato! 7 arbiter.l.in re mandata
.C.man.? pót pio fe retinere ? alteri locare vt fibi piacerone
cui.C.locati.CEertio cafu qn oicta apoteca nó erat alietiius
fociozum qz ab alio eam condurerant 7 tunc aut locatio erat fi
nitaifinita focietate aut cóductio adbuc durabat pzimo cafu finita locatione in potellate eli oomini cui vult locare vt oicta
,l,ne cui ibi cafus notabili^ fi auté conducilo adbuc ourabat 1
tunc vnufquifq, fono? intelligif in Dicto fundico feu apoteca
babere alia parte qua bet in ¡ocietate i in alije rebus i maffaritijs eius argumeto ei* qó oirit 38aU.l.i.ver.ocrimoter
lio qro.C.pio fo.qi acceffoiiu fequif natura fui pncipalis per
iura vulvaria vt ipfe oicit a ió in Diuiftóe oicti fúdi'ci facienda iter oictos focios quo? vnufqfqs foite volcbat fibi rema
nere pio erercéda arte l'uà quouiqs ourabat tps cóductionis
facce. £quus iudcr qo iuftmsfibividebifftatuet.ff.cóioiui.1.
cói oiuu-z oicta.l.ad olficíú i marie i focietate i qua plurima
viri boni ai bitriú verfaf .ff.pio fo.l.qd nerua.§.ñ.cú rimili.
i iter alia equus iuder pfiderabit gp marimú reripit cómodú
ille cui oicta remanet apoteca in qua arte comunes pfueuerát
erercere róne fitus i confuetudfnis vt erperiétiaoocet.^deo
aliqd recópenfare 05 ei focio cui nó ad iudicat oictam.apotecam vt in limili oictii fuit.s.infignoin eadem parte puncipa
li in nona qóne 30t foite oiriment cui oebeat remanere oicta
apoteca feu fundícus vt oictum fuit in fimili in figno.
CTícvífi quero oicit bicftatugp nullus mercato: vel artife*:
polfit aliqua oomú velcamerá qná alius mercatoi vel artife* babere ad pendone pio fua arte ererceda códucere quouf
qj oktus mercato: vel artifer eaj vokieritfineantefinitatépus locatióisfiuepoftea,Sn pofiit emere fructus oicit 36al.
cp nó q:fieretfrauslegt'.Éffet.n.fraus oe cótraciu ad contra
rtú ita oicit ipfe in,Uñó oubiú in tertia oppofiti.C.oe legib9*
S 5 qdfiftameoictoftatutofinitafocietate ac locatióe piedi
età vnafqf-E oicto? focio? vigoie oictiftatutivolt bat fundi
cú feu camcrá piediaá pio fe ad vfuj oeftinatú vr q»ftoomi
ñus vult gratificare vni magis <f¡ ali} q> poflit per oictá.l.necuúC.oe loía,nec é cótraftatutñpzedictú q: nó locat illi fs aló
qui ¿á condoreríít.£rgo veríficaf oictúftatutú1 oifpofiriooi
cta.l.ne cui.i cpfitlocus gratificatici vf piobari ertra oe iure patronat9.c,cú aduocat9.ff.locati.l,í ñaue faufeli.ff.ad filie,
,!,fi qs in graui,§.fs cú oée.ff.oe relúi fump.fo.l.fi.1 ibi glo.
in verbo gratificano! que allegat multas cócozdanríasfiauté
ons non vult boc onus in fe fufeipere -zficnó vult gratificare vni magi3 cp alij túc equus iuder qd iuftú eric arbitrabif
inter eos ideo oic vt fupia i^ría qóne i tertío cafu otús fuit.
(T3crviiu.quero apd qué er focus remanebút factoies 1 gar
fones foitís pío fundico 1 oicta arte cóductifinitaforiera« fi
adbuc eo? locatio nó eratfinita1 ipediebant fe p concurfum
magiftrifinefocij q: vnifqfq3 eos volebat.SMc cp fslan'115 0$
foluí pío pieteríto tpe ,put qfqs babebat rata in focietate vt
in fimili oirit 30al.ifundico.in.l.piia ver. oeciotcrti'o quero
,C.p:o5fo.facít qd br in.l.in bi6.§.fcruis vrou's.ff.fo.ma.ous
oicítur oeueftimentís factisferuis vroiis.^zo futuro autes
tempoie ille cui feruiet foluet falariú qi labo: cú pecunia com
penfatur.l.cú ouobus.^.fi in coeunda.ff.pio fo.? fi funtoifeoi
des qi vnufqfqs focioius vnlt q> feruiatfibitúcfinon poffunt
aliter concoidari foite oirimét arg.l.ft ouobus.in piín.C.cóia.
oe legat.cúfimilibusfupia in noaa qóne oe figno allegane.
CXrr.quero quidam oe reliquia maffarítg61 fuppellcailibus focietaris per forietatetn aquifitis.Bic cpfietoiuifio pío
tu quifq3 ratám babet in focietate vt oirit 36al.in,M. verfic,
íiij.quero.C. pio focío,
C3Éiri.quero ouo focíj oiuidút fundicú 7 mercítíis 7 vn*oc
cafione fundíci erat oblígat9alicui tertio fol'.&n oebeat pfer
nari indemnis ab altero pío parte.©ic gpfic7fieffet eractus
vel'condemnatus poffet oeducere vt.l.certú.C.fami. ber.fm
23nge.in.l.frater a fratre.ff.oe condic.inde.bi.oe quo vide pie
nius fupia in octaua parte piincipaliin Duodecima quefiione.
Círrij.quero nunquid per moité vnus vel ouo? focío? fit
finita focietas peta pio pluribus annis quo ad oés focios ? ad
qd tps intelligitur renouata 36al.fic cófului't J n rpi nomine
Bmen.Sriendú eft gp licet multifintfocíj tamé vno eo? moi
mofinitaeft focietas quo ad omnes nifi nono confenfo re in
tegrauerint fo'rietatem fnperoenientes.vt.ff.pio focio .{.actio
ne.§.moite.i,l.plane fi bi.vel nifi actumfitvt vno morieme
focietas ooret inter fupereriftentes infti.pio foao.§.foluitur
S t ergo inter fuperuíuentes focietas eft contracta feu reintegrata querendum eft fub quibus modis 7 tempoiibus ? fiq
dem actum eft inter eos oe modis 1 tempoubueftafpuétiói
eo? vr.C.pio fo.l.pemil.Si aút boc nó apparet qi tacite é re
noiiata 1 oe modis ?tpibusnibfleft erpieffum piefumitur
renonata cú illis paois modis ? tpibus cú quibus a principio
fuit oidínata.fRá ¿fta renouatio équedá confequentia ? reliquie ? ideo a piimoidio tirali pofterio: foimaf euentus I3 in
ptractu locatióis 1 pductióis in vrbanis g5diu ínqlinus babitatiin rufticis ad annú intellígaf facta rcnonati'o.^n locatione
eni ? pductione infpicitur fructus rei que na annuari erbibet
fs in focietate non pót ifte refpectus baberi qi magis in opa
confiftit cui nó pót affígnari certú t£>s nifi illud quod ab initio
ftatutú 1 túc é inflnru7 fieri.Sicnt oicta in pzefactionibus W
telligunf reperita in pfequétijs.ff.l'ocati.l.itc querif 4 . qui i plcto.ff.oe arbi.l.labeo.ff.fo.ma.l.in bis.^.vroi.ificernatura piorogationis intelligif tps qni tpsficutfummaps é focte
tatis.ff.oe eden.l.¿4.oic.S3 fi nona foima effet oata p pactú
tune nibilintelligeref repetítú.ff.loca.l.cum in plures.^lege
oicta.^s aút gp ifti actus fociales 1 renouatiui pfeueraucrint
fi eni poft aaus ptractiuos feriffent actus offtraai'uos. putare
cipìcndo pareé foitiú foluta effet oe nouo focietas oiuifionis
fecusficapitali remanéte in focietate fola lucra foitita effent
.ff.pio fo.l.itaq3 38al.in fuis cófilijs.Slduerte qi piedicta ve
ra intelligo vt intellígaf renouata forietas ad idé tps qd erat
erpieffum in focietate q foluta fuit p moité vnius 1 renouata
p acras fociales 1ficquo ad pfeuerationé piie.Si átfinitopii
mo tpeftatutofocg pfeuerctin focietate v i renouata ad id té
pus qd erpedt't focietari.ff.pto focio.I.fi cóuenit ver.ná 1 fi n6
cóuenit i.l.fs 1 focius.^.in focietate át.Tñó át ad totú piimuj
ips qd foite erat qnquéniú vt i fimili bi oe locatóe i oícto4.
q ipleto nifi erpedi'erit focietatip fup:adict31 boc mó itelligo
33aUn boc tú puto arbitriuj boni viri fequendum qui in fo
ristate plurimi pfideraf .ff.pio focio.I.fi forietates mecú, cú fi.
¿3¿rriÜ.quero cótracta eft focietas in qua vnus ponebat pe
cuni'am puta qngentos áureos 1 alius operam per quinquen
nium ouratura.^nfinequinquénijtamcapitale^ lucra que
funt facta in oicta focietate pio maiori parte funt HI oebitoribus iorietaria mercantgs 1 maffaritijs puta in arte lane vel
coiamini's vel alia arte querif quomodo oiuifio oebeat fieri
vr ponens pecuniá babeat fuus capitale cú parte lucrifibitan
gente 1 ponens operas confequaf er fuis opcribss parté lucri fibi oebita 1 circa banc qneftioné confiderò gp lucrú nó oi
cif nifi oeducto oáno qm lucrú a oamnú inuicé aduerfantur.
1ña5 vbi eft oamnú non pót Dici lucrú iecontra.1. mutiue.ff»
pio forio.fdeo piius reftituendú eft capitale fnú ponenti pecunia 1ficante omnia oetrabitur fois polita er parte illius q
pofuít pecuniá.l.cú ouobns4.fi in coeunda.ff.pzo fo.cú m reli
quo cófiftat lucrú qd in oubio equal'r oebet oiuidi non erifté
te alia conuentione.l.fi non fuerint.ff.pio fo.Be? qi capitale
ac etiam lucrú non inuenitur nifi in pecunia oubitaf quid agé
dam 1 certe arbitro: q>fircperif aliqua pars pecunie ca reftitnaf ponenti pecuniá 1 qi integrú capitale non fuit confecu
tuscómunibas fumptibus vtriufq5 focio? erigatnr alias fi fú
ptibus ponentis erigeref non confequerctur integrú capitale:
fed tanto minos qxum funt erpenfe facte pio ipfo confequen
do 1 moia -zrefiduù quod oiritur lucrú oiuidarar inter forios
pio rata piout qnifqs 05 participare oe lucro vtl feenndú con
uentioné f«ta3 vel eqoaliter vel arbitrio boni viri fecúdú gp
piene oictú fait in quarta 1 quinta parte pncipali.Sed pone
a ponens pecuniáfinitafocietate vult gp omnia oiuidanf 1
non reperiútur pecunie fed oía vt/s.fnnt in oebitoubus mer
cantiijs 1 maffaritfis quomodofietoiuifio vt ponens capitale
ipfum integrúconfequatur 1 lucrú oeinde equalt'ter equalita
ptoporrionis inter forios oinidaf puto oiuifionéficfiendam
vt feruefequalitas queinter focios feruari oebetve? in pn.
«ff.pio fo.q» buie focio qui pofuit pecunia fua clecrione pfigné
tur oebíeoies mafiaririe vel mercátie 1 fi clegerit oebitoies
puto gp erquo ipfe pofuit in focietatepecumá 1 nó focietas p
illa pecunia oat ei oebitoies pio qbo« erigédis fieri oebent
fumptus 1 erpenfe 1 currit etíá oilatio ipis 1 fic oetractis oc
trabendis minus valét f pecunia numerata in qua nulla fit
erpenfafifatiffieretfibiin pecunia gp eracrio ilio? oebitoroj
Katcónwnibus erpéfto ipericulo oium focio? vel configne3 iO
\
tor tili q pofuft pecui'3 vltra gtitati oebito? lumlté cptii erat
peciiia p cu pofita i focietate tut cp oicti oebitores poliint eri
ai pio oicto capitali erpcfiö cóib9ita g> Diet9 foa9i erigedo fu
um capitale nó fit in osino ne alias ipe patiaf oinu fui capitato tn pte 1 alter forius lucret' nó.n.ect illa boa focietas nec
eq.l.fi nó fuerit.iT.pio fo.? iltud plus pót pfiguari iurtapfuetudiné ilio? q pio alio erigiit co? erpéfis vel arbitrio bòi v i
riqó in focietate plurimi! verfaM.fi focietate mecii.fF.pzo fo.
cos.n.fump9 focietati puenit iputari q i ed ré ipéfi füt.ar.ff.^j
fo.l.cü Duob9.§.ii qs er focijs.ibi q pp ea ré ipéfi funt viatica
igif 7 c.? fi qd foci9a Debitoie pio erpéfts fuit pfequut9 foite
qi fuit in erpéfis ipfi focio pdénatus eius ét ró béri 05 vt bo
nus vir eqj arbitref adeo cp focius q pecunia pofuit in focietate nec plus nec minus foite fua pfequar"? boc qn fuerunt fi
bi pfignati Debitoics focietatj p:o fua ione feu capitali.fi aiit
mercatie velmafiaritie nó cadit Dieta pfideratio crpenfa?qt
vir bóus pio equo pieeio pfignabit 7 non cadutfumpt9inera
ctióe piout cadùt qn pfignanf noia Debito? vt.s.ps 7 boc De
capitali vel foite pofita in focietate p illü q peculi pofuit.^n
Incris aiit que oicunf eé a capitali.s.vt.o.muti9oésfut pares
t i ponés pecüiä cp ponés opa37 ió in eis nó cadit Dieta pfide
ratio fumptuu ? erpéfa?qi fi vnicuicu pfignanf noia Debitorü focietatis pio lucro vnufqfq? laboiat eodé moibo in erpefis ? fumptibus faciédis ,p Debitoiibus erigendis ebuentis fi
biin pté róne lucri 1 fifr in mercatgs ? maiiaririjsp ipos fo
cios iter eos oiuidédis 1 fi ptingeret cp algo ex focijd plus p
te fua fuerit pfeeut9 puta qz oi anno retrabebat certa cpritaté
oe focietate er fozma eo? puéiióis vel róne pfuetudinis vel
alio mó plus pte fua recepii focus q minus fuerut confequtirt
reftitnat.l.ve?.§.fi cu tres focij.ff.pio fo.ibi an bic q min9 có
fequutus é cu eo agere polTit q folidii aecepit ad communiean
das partes inter eos.i.erequendas quafi iniquum fit er eades
focietate alium plus aliun» minus confequi.fed magis é vt p
focio actio eofequi poffi't vt vtriufq; poztio erequeturque feti
tentia babet equitàtem 7.1 .actio ne.§.fi cómunis pecunia .e.ti.
CTÌrriiij.qro qdä pater bébat filios ouos 1 multa lucra 9
fuit ipe ? fily 1 bj ouos alios filios puulos q nibil lucrantur
oubitaf moztuo pie quo qfita er lucriß pdictis oiuidanf iter
frés.TRndeo interdii pi bs bona imobilia 7 boues fuos inter
dü nibil bj fs eolut pdta a l i e n a c i erercét arte 1 fimul lucra
tur 7 er lueris multa qftuerGt.^zimo cafu qn pi I55 bona im
mobilia q fif ipfe ? fili) eolut cu bobus pinis ? ét cohit piedia
aliena er qb9pté tangeté labozatozé feu colono pcipiut ? tunc
eli talis pfideratio fiéda vt fciam9qua pté vnufqfq; in frucrib9
béat
pzio pz cr pdtjs ¿piijsqipfc 7 fili) cu bobus ¿ p i i j s
9
eolut b3 pté tageté piono q eli fua ¿pzia.Lcü ouob .§.fi in co
euda.ff.,p fo.c.cu in tua.oe oecimis.^té b3 pté tagété f;bi^>cpi
bus bouü quos ponitad coledu oe fuo.vt oidtSßar.in sfilio
qó incipit Cinciarellus.7 .ISal.in pfilio qó incipit adeuidétisi
fjmittédii qó pofui.s.in qrta pte in.r.q.TReliq aüt fruct9ta oe
Jdijspinis ó alijs q oénf colóis rfpectu culture teure oiui
durif in capita pp opib9labozantiu.i fi aliqs eo? oe ¿pzio ali
9
qua ipenfam fecit oe eòi ocducet.l.oé es alicnü.7.l.ft vn .f .fi
9
qd vn .ff.piq,focio.7 voluit 3Bar.in Diete pfil.? et 36al,i I3
otetifilOoe iure antiquo qcqd qreba't qrebät pzi.l.placet. oe
acqr.bere.Zn oe iure.C.quo ad ¿pzietaté qrfit fibi I5 quo ad
vfumfrue.qrut pri.l.i.C.oe bo.mr.7.l.cGo5.C.oe bo.q lib. £>5
•oubitatio eli quo qfita er oictis Incris oiuidanf 7 circa boc flit
pnderdd» ouo cafus.^nterdii pi ? f i l i j er illis lueris multa fimul qfiucrut oe qb9 nó funt inftruméta celebzota 7 eo cafo^ut vnufqfq3 eo? bébat pté in oictis lueris ita bebit pté i re ta
liter acqfita.éréplu pr bébatpdt'a ¿pila vel aduéticia filioiö
q colebant eóiter cu bobus prnis 1 ét ßdia aliena q fimilit cu
bobus paternis colebät er qb9 fruet9pcipieba"t pio pte tagéte
colonü feu labozatozé ponam9infineanni oeductis oib^fumptibus 1 erpéfts reflabant tot frun9 quot afcédebat adeptitaté r.flo.quos fruct'védiderfit 1 emeriit vnü vel ouo pzedia
cr oicto pzen'o quomó oebeat oiuidi.TRndeo pzius 03 oetra
bi qó vnufqfq ipendit in anno in fui vtilitaté pone cp oe pa
trimonio 1 aduéticgs peipiebant pio parte tagéte patronum
occé falmas grani pio pte tangete boues ouas vel tres srb»
trio boni v i r i . 0 pio parte tingete labozatozes feu colon00
in bonis paternis vel aduétieys oeio falmas grani.?ficin to
tu percipiebant.l.falmas grani.^n alijs vero pzedijs alienis
er quibus non percipiebant nifi parté tangente coloim vel la
bozatozé triginta falmas grani.CT©e illis quinquagita patri
tang; patrono oénfoecéfalme grani que funt medieras.rr.
falmarum recolleetarii in bonis paternis uel aduentieijs. W
teri9 05 babere pone ooas pio parte tangente opera bonnm
quos ponebat pater qui cu oeterioientur oano patris conue
nit vt lucra quod ne er eisfitpatris qz vbi oamnii ibi lucrus
.l.manifcftiffimi.C.oe furtis.l.cu ouobus.^.quidas fagaria.in
fi.lf.pzo focio.?ficpater b5 ante parté.rtj.falmas grani. ìRefi
duusquod c ^titas.rrrviij.falmaru que efl illa quantitas que
oebetur colonis feu laboiatoiibus pio cultura cura ac recolle
ctura oebet inter eos oiuidi per capita colenti'« 1 fic in tres p
tes piout tres fuerunt ad colendii quarti vna pars oebefpatri alter a vni filio 1 altera alteri equaliter oiuidendo 1 fic pa
ter oe illis.rrrviij.falmis grani babebìt.ri'u.falmas oempto
vno tertio falmc."Bnus filius babebitfimrr.ritj.falmas grani oempto vno tertio 1 eodé modo alter filius babebit pur.
¡tiij.falmas oempto vno tertio falme 1 fic in effcctu pater oibus pputatis bébit.rrv.falmas grani oépto vno tertio falme
1 qlibct tìlio? babebit.riij.falmas grani oépto vno tertio ,p
quol51 qi oe oictis.l.falmis grani non reltabat in fine ani ni
li.rr.falme grani q vendite fuerunt.rr.floteniserqbus pdia
fueriit empta vt feiamus quomodo oebeant oinidi é necelfe
perferutari eptu vnufqfq, co? erpédebat pio vtilitaté fua fen
neceflirate tunc eni bébimus ^tas vnufqfq3 ptem bébat in il
lis.rr.falmis grani er quarti piecio fuerut empta oictaptedia
1 pit'mo pater facit ipenfa pio fe 1 ouobus filijs poulis quos
tenef alere.l.fi qs a liberis.§.fi velpens.ff.oe lib.agno.q po
namus fumat.rv.falmas grani oibus pputatis vn 9 er illis fi
lijs magnis ponamus erpedit pio fui vtilitaté a erpéfa.v.fal
mas grani 1 tantudem alter filius i.v.alias falmas erpendiit
pio comuni vtilitaté puta pio femine ferendo qó colonis pòi
tur vt.o.c.cu in tua. vel pio alia eòi vtilitaté pio vrozibus eo
rum que opas ponebant in coi ideo oe coi oebebant papere
oliméta.Llicut per glo.ff.oe ope.Iibe.rella't ergo in manu.rr.
falme grani oeductis oibus erpéfis que védite fuerut 1 Dieta
piedia empta eóiter quofietoinifio oic cp qjmm vnufquifqs
bs in oietis.rr.falmis grani 1 fic eli videndu cpiu vnicuiqs oe
ductis fumptibus reflabat pi oe poitione fibi tagéte in illis.!.
falmis grani bébit.rrv.falmas oépto vno tertio falme 1 ex
pédiditpzimo.rv.falmas pzo erpéfis que fibi ineubebàf vt.s.
1 tertia pté oe.v.falmis pio fua pte oe cóib9.erpéfis q é vna
falma <1 ouo terrij alterius falme.? ftc in rotti oe poitione fua
erpédidit.rvi.falmas ? ouos tertiosaltenns falme vn9filius
.v.falmas pio fuis ? piopijs erpenfe 7 vna alia falmas « m
ouobus tertijs alterius falme oe'fua parte pio erpéfis cóib9
7 tatiidé alterfili9.vt.s.p3.7ficoeductis oibus erpenfe patri
oe.rr v.falmie grani oépto vno tertio 4 erat poitio fua retta
bit i mauu oeductis fumptibus.viu.falmegrani vel circa vni
filio.vi.falme grani 7 alteri filio fifr.vi.falme q fumat i totus
.rr.falmas grani q fuerunt vendite.rr.floien.? er eis fuerunt
eóiter empra piedia ? oe bis piefumunf empta oca piedia in
quib9 pater oe.rr.ptib9bébit.viu.ptes vn9eroicris filijs. vi.
alter fimiliter.vi.partcs oe.rr.partibus.? illud piobatur er
bis queoicit oo.^ieo.ab.fic.7 Doc.in.c.oim in offictjs. oe te
fti.7 iu.c.iu.oe pec.clew.rij.q.iiij.c.i.in quibus babetur cp fi
moiitur clericus 7 poli benefieium adeptum aliqua qtiefiuit ?
eli contentio inter beredes clerici 7 fncceiToié in beneficio cu
ius oebeant effe illa bona quefita an beredis an vero fuccef
foies in beneficio oicunt ooe.in oicns iuribus 7 piobatur ét
in.o.c.i.gj fi clericus babebat patrimonium feuindulìriam er
qua lucrabatur puta erat ooctoi ercdlens qui multa legendo
7 confulendo lucrabatur babebat etiasredditus ecelcfiallicos
tunc fi patrimonium feu quefita er indullna fua erant fufficiS
tia ad acquifitionem illomm bonoium ceclefia autem erat infufficiens in emendo er redditibusecclefialticis in totum ? in
parté qi erat paupercula ? cii oifficultate fufficiebàt ei qfita
er re sedie vfoccafióe eccfìe^ alimétis ipi9clerici? talia qfita
ptefomunf qnefita ex primonto clerici rei efo& indunria ti5
aut ex redditib9 ecclefie.ideo talia qfita riic erut beredis ipft9
clerici nóaut fuceeffotisin bnficio.ri io ep eccfia erat fuificiés
priraoniu at nó qz foite nó bébat nec ét induftria qz ex indùUria nfljil lucrabaf cu ea nó bretz? tue talia qfita enit fucceiTo
ria i bnftcio nó ai brdisiqz p ecclia erat ^fiiptio.vt.o.c.i.? in
tf.i'.oe pecu.cle.Si i o vterqj fufficiés é ad acqrédu ri er primonio vel induftria q5 er re eccfie vel occafióe ecclie;? tue ta
lia qfita erut cóia ?fietoiuifio iter fueeeflbzé in bnfieio ? bidè
ipfi9 clerici Pm tpritaté reddituu vtriufcu eréplu pone oe piimonio feu induftria bébat in redditib9oucéra deductj fiTptib9
oe reddirib9eccfiefifroucéta oednc^ fiiprib9marte erpenfa?
piati .palimene qfieriont oe redditib9 ecclefie.c.az Pm oe p
ben.?fietoiuifio eqlif.fi at ineqlif reftabat oe redditibus er
pfimonio feu induftria ? oe redditib9 er re ecclefie feu occafioné ccdefic:? tue oe qfujfietineqlis oiuifio puta ueriftlr oe
redditib9primonu uel er induftria reftabat oeductj fumptib9
ftfifr cétu.oe redditib9 i o ecclefie uel occafióe ecclefie oucéta
maioié poitioné in illis qfitj bébit fuccefiot i bnftcio ip bfs qz
bis bébit tertia pté ? fuceefloz in bnfieio bébit ouas pres oe
trib 9 ?fice?fiplus vifilr reftabat oednc^ fuptib9 vel redditi
bus er pfimonio feu induftria clerici q oe redditibus ecclefie
liei occafióe ecclefiezqt tue maioiépté bébit brs Pm cp uerifilfr
reftabat oe redditib9 pfimonij uel er induftria qua fuccelToz
in bnfirio cui iifimilif deduci erpéfis min9reftabat:? ira poffumus oicé in cafu nfo p eafdé rónes q oiuifio 7 pfideratio é
multó rónabilis ut oicitficin.o.c.ig.oe penule.? 0dca nedicantfibilocu qn nó funtcelebiata infira cataria magis in pfo
na uni9q> alteri9.fi i o oe ocis acqfit} eéntcelebzata inftra cótantia fozte i pfona piis ei9erut oc5 acqfita.C.de rei vé.l.fi er
ca.Coe oona.iter uiJ.fi detua.C.có.ntri.iudi.l.fi patrone.?.!,
fi oefanctj.C.arbi.tute. tn oe.rr.ptibus (3cg uni filio reftiruet
•vi.ptes,? alterifilio.vi.alteras pres cu illud qó qrit filius er
opa ? induftria fuafibinó aut pfi qrat.utoi.33ar.ifiliomer
caroze lucrate cu pecunia piis? fuis opib 9 .l.i.f fj nec caftréfe
oecolla.bo.7.l.cuo3.C.oe b0.q5lib.-z eqtas bòc oietat.nt oicit S3al.i.l.certu.C.fami.ber,7 fa.ter. infti.p qs pfo.noB acq,
.§.q aut.ne gp ei filio fuis labozibus uel^pfpera foituna acceffit b in alias ?c.? in.d.l.cu 03,ibi 7filfinó Itìgebut que er futa
Eabozibusfibipolfelfa funt in alios tralTerenda uel ad ertraneos uel ad frés fuos qó ét grauius mul^ effe vf 1 p bac rationéfifiliusuna cu pfe plantat uinea in fundo prno uel edi
ficat oomu uel reficir filio oebent refici eptum fuit de fuo erpenfum uel er reddiribns uel er operibus filij.
CTirrv.qro plures funt focg q in uargs locis negoriationcs
1 erercitia ipfo? gefferut fecerut libtos rónu polì aliq tpa di
niferut focietaté mone renuciarióe uel ah'ter ? reuifa ac calca
lata róne Dubitai apud qué oéant ifti libri oepói oecifio bui9
qónis oepédeterbi'sqbabéf in.I.fi q fut eautióes.eu fe.ff.fami.ber.ubi foimaliterficoicit ter.fi q funt cautióes bfditarie
eas iuder curare 03 ut apud eu maneant q maioze er pte bfs
fit ceteris oeferiptu 7 recognitu faciateautióe itcrpóita ut cu
res erigeritipfe erbibeanf fe oés bifdé ptib9 brdesfintnec
inter eos puenit apud qué poti9 effe oebeàt fozriri eos 03 aut
er pfenfu uel fuffragio eligédus é amicus apud qué oeponaf
uel in ede facra oeponi ont ita foimalif oi.ibi ter.ps § er pie
dictj cptii ad cafus nrm ep libri foderati q funtcóes oebét oeponi apud illu q l>s maioié pté róne màiotis intereé oeberq3
ipfe ceteris fcriptura irecognitióes facere 7 cauere ipfis ut cu
res erigeritipfi libri erbibebiif 1 fi oés funt pares aut inter
eos puenist apud qué oeponanfzautfi nó pnt peotdare fozte
nel pfenfu eligat amt'cufiduapud qué oeponaf 7 ultio loco fi
alicer nó pnt pcoidare oeponit in ede facra.ut.d.I.fi q flit cau
tióes in fi.? arbitroz in boc multu arbitrii boni uiri vfari ut
.puideat q> fcriptureffentapud pfonafidaq nulla cómittere
poffit in eis faìfitatéaut malignitaté 7 ut poffit neceffitate fua
dentefiericopia algs 7 eos cautos redderet.n3 in focietatib9
multii arbitrili boni uiri uerfatur.ff.pio fo.l.fi focietaté mecu
.Lpio foriosrbiter^fpicere oebeteautionibus in futuro oam
no uellittro.l.interpofita.7.l.quid.n.fi nerua.
CX(rvi t qro aSonoméfts qda bns bòa cu titio fre fuo 7 cu
eo coire uiués fecit teftm í quo firn pupíllú brdé inftituit 7 oi
ctúritiííeidé tutoié òdit ? iter cetera oifpofuit p bec vba. ^té
iubeo reftirai p titiíí frés meú oé id ? qcqd ego ? oici9 titius
uel alf nrs recepiffem9uel búiffem9 illicite a quocuq5 oe bonis cóib9 mei's ? fuis P3 cp ipfi titio placuerit:? de b liei oicto
ipj»9titg 7c.*^oftea vo i codicillie oifpofm'r cp oict9 fu9 fili9
oéat Ilari 7 motari cú ocó tirio fre fuo coire ufqs ad etaté.rrv
ano? cópleta mó cú.o.titt9 tpe tefti 7 codicillo? 7 poftea buie
magni familia oict9 i o pupill9 pua 7 qfi nullá.7.o.pupillus
Herir cú ocó titio nulla fcáoiuífióe qrif an.o.pupill9oéat aliqd rebre a.o.titio qt plus fuit ípéfú i familia.o.titg.7 qd impottét.o.iba cp oéatftarecoire Po cú.o.titius fuo iuramento
afferat fe multa foluiffe $ male abla^ an fuo ocófitllandú fi
nó oicat qd etrea p™ v i q?.o.vba nibil ipottét nifi qtenus pò
pillofitutile.ff.ubi pu.edn.oe.l.i.$.i.i.teftatoi.ftatuit ubi pupillus oéat motari llaf eius uolútati qtenus pupillo eft utile
(jterea illa vba q? oéat motari cú.o.titio ufq5 ad etaté.rrv.an
no? vr adiecta i fauoté ipfius pupiIli.?.o.titto nullú cómodú
03 afferre.ff.ad treb.l.feius fatnrninus.? qo ibi no.ff.de ufu.
Xinfideicómiffo.§.cúpollídius.ep vr qj.o.vba fpottét gp oía
bona fuit iuicé cóia dirit.n.tellatoi oéat motari cú.o.titio coire er quo cóio bono? v i ipottare.ff.oe le.g.l.fi.^.lutius.ff.ad
treb.l.luti9in pn. bisficallega^ oico cp vbúfignificáscóioné
referf qnqs ad res feu ad bona 7 runefineoubiofignificatut
ipfafintcóia bona eqliter ut oict]' íuríb9 qnqs vbú cóio referí
ad aliú actú ut in cafu .ppofito.ubi cóiter referf adftare7 mo
rari ? túc vba funt oubia poffent.n.íntellígi'q? folú erpéfe ni
ctusfierétcóiter.i.eqliter7 eqliter qlibet cófert.ff.oe collari,
bo.l.i.rirca pn.?.l.ig.in fi.? illud ego credere effe ne? i oubio
in pluríb9 bñribas pfimoniú oiuifim ut dicimus in pluribus
fcolarib9 qftant7 motanf cóiter.i.eqliter aduictú cóferunt nt
oictj legib9fs qñ illa iba referunf ad plures bñtes píimoniú
eòe ut fuit in qóne nia túc credo gp illa iba oebeant intelligi
gp oés fructus còiter 7 eqliter pcipianf ? eqlirer erpédaniur 7
ille tirius róne maiotis familie plus ponere nò coganir boc
,pbaE prno er ilio ibo còiter qt) 05 exponi.i.eqliter.ut,d.l.fi,
.f .lufiua.oe le.g.ubi v i cafus.? oe ouo.fra.no.bñfi.inucfii.c.
ouo frés facit oprime.ff.pzo foc.l.cú ouob9.alias incipitfifra
tres.boccriá fozrificaf gp oicere uiuere còiter boc impottat gp
róne maiotis familie a dicto titio plus nó erigaf p.l.fi.<§.fi,ff,
de doli ercep.ubi tellatoi grauauit unú ut paré rónem faceret
cú fuis bfdibus qó erponif ibi p glo.i'.pto fua pte eis nò con
neniar cú còiter idé eft dicere cp effli'ter feu pariter erponaf c,
q> dictus pupiUus dictú tíriú pio dictis frucrib9ufq3 ad dictum
tps nó cóuem'at ? illa interpterationé adiuuat mens iellato.»
ris q colligif er eo q> ipfe in fua ulta fecit cú fratre fuo 7 vba
dubi'afideì'còmiffideclaranf.l.oànas4.ii.ufu.le.oeadtm'.Ie.l.
pe.oe le.i.l.fi Puns pluriú cúfi.fup fcóo oubio ui'def gj okto
illiusritgfitllandú Pm gp teftatot uoluit.l.reopópus.ff.oe 00
te ptele.ubi uidef cafus oe tefta.c.cú tibi.jgcótra uidef cp non
qt ifte uolnntas uidcf captatotia p qua teflon's uolunras ad fe
creiú uoluntoij aliene pferf 7ficà iure repjobamr.l.capratorias.C.oe beredi.inflit.ff,oe le.i.l.caprarozias.bzeuiter fupcr
ilio púcto oebemus eraminare oe iuribus verbo? pzimo qd
impotent illa iba Pm cp ipfi mtoti placuerir..Secwido qnid
impottent Illa nerba 1 oe bocfteturoicto ipfius titg oe primo oic gp nerba placneritintelligunf arbitrio boni uiri.ff.oe
fideiuff.lib.l,tbaisancilla4.fi fototé. vbi erpieffum ? eodem
titulo.l.lege lutius.?lx)cattento apparet gp adminiftrationi
ipfius titfi non eft llandú nifi qtenus uir bonus arbúref boc
eft inder q of vir bonus.l.vir bonus.ff.iudi.fol.l.còrinuiis.^,
cú ita.ff.oe uerb.ob.ff.oe iniur.l.fedfiunus.^.ait ptot.? nota
in.I.fi ioeietaté.$.arbitro?.ff.p!o foc.fed uir bonus non arbin-aretur nifi quatenus conftaret 7 ptobaretur legitime ab alù
quo eroitú effe.l.illiritas.^.ueritas oe offi.ptefi.ergo ?c.
CT©e fecúdo cú oí gpftetureius ocó ?c.oico cp oictú oí qó
nuda afferrione ^feref.l.fciendú.^.oictns.ff.oeedili. edic.iúi
mera uoluntate v i còferri magis cp in boniviri arbitn'ú.ar.I.
tbais4.lutius.0efideicó.liB.fsbocapparet an oéat ? cui oebcamr pfertur in volnntaté oicti titg.?fictalis oifpó elli pfo
iure uulla.vt,d,l,captatorias,?,l,capt«oiie in qwbus eft cafas
no ob.I.tbeop5p9qt ibi ìoquifflùtote ootìs.lpoft.f gener.ff»
oe tare oo.pterea tcltaioz pofuit tu in volante alteri9cp ille
cecine nó poiTit vr ibi p3.IÌ0 ob.c.cu ubi qt 05 itelligi Pm oi
fticuoné iuris ciuilis vel tbi loquiftitumó in relictis ad piaa
eis fs magis é relinqre alteri oebitu pterea ad boc facit qó 3
d i in pcribus oicutcp ft piomitto (lare fimplici oicto tao non
valet nec rs boc gl.€i.in.l.fi qs in pfcribédo.C.oe epi.i cle.i
tangifin Specu.oe ¿ b a . f .nuc videdó v.qdfi.fsiBi. oicit q»
ralepactu valet v j l ì male arbitrefrcdncefad arbitrili boni
viri vtipe no.oe pto.ftipu.l.fi.C£go tn oico in cau,ppofito
tale oifpónes nulli9 eé mométi 7 afferrói oicri titij ftidti non
effe.^ila funt vba 26ar.in pftlio qó incipit bononiéfis qdas.
Oiirvij.quero qda oedit ad coptumu t qnquéniu quoddas
potè mote nfo i quo erit olmeti vinee 1 ét terrenu laborato
riu pto.rr.falmis grani.rrr.cadis vini ?,vig.mediolinis olei
anno quol3 curate ocó qnquénio ptigit cp pp intéperié aeri»
7 pzuina vltra folitu t biotte oliuetii é oeficcatu 1 fic arbotes
vel vinea é oeftccata 7 ftc vites mó oicit locato: rndeas mibi
oe vino 1 oleo oicit ille pducto: oliuetu cau fortuito é oeficca
tu vinea é oeftccata adeo q>qft nibil recolligi pt oe oleo vel
vino oicit locato: qd ad me remilTio mercedis nó 05 fieri nifi
PPfterilitatémagna qn nó recolligif medietas fruauii et9qó
pfueuit pcipi vt piene bi in.c.pp llerilitaté oe I0cad.l3.C- ,ofa
ti vbi p 33al.ff.loca.l.er pducto,ffs7ftlabes ibi oémq3 fru
età tulerit oano coloni non eé ne fupta oanu5 feminis amidi
mercedcs agri pftare cogsf.l.fi merces.§.vis mai'oj.ff.locat.
ibiftplus cp tollerabile é lefi fuerat fruct9 modicu eni oanuj
colon9ferri 03 vt ibi ou oicit ter.2flioqn modicu osnu equo
aio ferre 03 colon9 cu modicu lucru nó anferaf .facit.e.ti.l.ba
bitatoies ibi aliq5 pté punii i pmodi fubftineret farit.l.fi vno
,§.cum quidam .ff.locari. vbi oicit ter.cum quidam oe frnctuii
eriguitate querercnt non effe rationem babendam ei9 referi
p:o oiui antonini ptinef-z gl.oicit ibi nifi róe fteriiitatis. Sldi
idé facit ter.i.o.l.fi vno.§,itéalio vbi oicit ter.^té alio referi
prò ptief nouà ré oefideras vt pp vetuftaté vinea? remiffio
cibi 0ef 7 ifta pa vi,pbarip id qó oicit 36ali.l.l5.C.loca.vbi
oicit qj ft vniuerfa locatióe ifpeeta emergat tollerabile oani»
nófitremiffio mercedis.Sec9 fi tollerabile é vkra oimidia
iulle mercedis qó in vno ano planu efiin frnméto nibil recollectu é fs in oleo fuppletii é q: toti9 ani vn9fruct9é.ff.folu.
ma.l.oiuortio.§.qó in femétéq: velamine vbertatis panptaa
aboleffunt vba D0al.er qbus v i petc oeeifio pdicte qónis.
H5is tri nó obftatib9falua verion fnta puto in cau oe quo qri
tur remiffionéfiéda,p rata qn oietu oliuetu oeficcatu é i tota
vl'in magna pte adeo cp magno oanu iferat vel vinea oefictata é tota v i i maria pte adeo cp graue oinii iferat ? ficoefic
tati fut arboies feu vites 7 p pns caus veit in arboiib9 er q
b9peipiebanf fruci9 nó i fructib9facio n.oifFfrétia an fterili
tas véiat i fructib9 an vo véiat i re er q frun9 pdpiunf qt fo»
te cafmate pergt vf colon9 re locata ad fruct9 pcipiendos vti
nó poterat.CIJbuo.n.cau qn fterilitas véiri fructib*.? tunc
I53 locu.c.ppfterilitaté.cupcozditijs oe qb 9 .s.qi fi oanu é in
tollerabile regulr fit remiffio mercedis vt.s.i.nó oi oanu in
tollerabileqfi Oanu é i vno fiido ? pt reftaurari i alio eiufdé
pductóis vl'oanu é in oleo 1 pt reftaurari i fruméro vt.a.oijcit i S a l . S i at fterilitas feu caus véit 1 re er q pcipiebantur
fruct9? tue fi modicu é oanu feu icómodu nófitremiffio mer
cedis vt i iurib9.s.allegatis qt Ó minimis nó curat ptoi.l.fcio
«ff.oe refti.i itegrufiat oanii nóé modicu vt in qóne .ppofita
r, nó afcéditad oimidia péfióis q folueb3f vl'fructuii q pfue
nrrat fcolligi 1 tue putofiédaremiffioné,p rata 1 ió fi oanu c
in oliueto qó cau fortuito é oeficcatu I3 nó fu in feget-.bus vel
in viea tn putofiédaremiffioné mercedis p:o rata.Simifr ft
oanu é i vie3 q cau fortuito é oeftccata purofimftfiédapio ra
ta remiffioné mercedis I5 vna eét locatio q ptiebat vinea oli
uetu 1 pdia pio fegetib9? oanii nófitin oliueto nec in fegeti
b 9 qt nó códueto: ipedifvti re pduets cafu fotmito vel culpa
locatoti® i totu vel in pté fit remiffio mercedis pio rataei9qó
ipedifpduttot vti ipa re locata.l^ec pfideraf vtrii oamnurt»
fit intollerabile eo mó quo pfideraf infterilitatequJdo fterilitas venit in frucnb9oumó oanu nó fu modicù,ff,locatl. fiqs
oomú.«.ineruftis.ibi eius tpis in quo edifiriu ci 9 lletit mercedé pft3r.d3.Ui vno.§.vbiciiq3 ibi f3 mercedis eroneratioej
pio rst3 i.l.fed 1 addes4.f1 qs cus in ánú.l.fi.merces.^.fi v i cino.ibi 1 oe mercedib9quoq3ft cü eo agafreputatiois ro bu
d3 é eadé intelligim9il boftia fehcftras nimiú conuptss loca
tot nó reftituat t.l.b3bitatotes ?.l.q ínfula ibi rñdi fi viciatus
edificiú neceffarío oemolímrus eét,ppottione q5ti pdíú locaffet qt ci9tpis babitatotes bitare nó potuiffent róe3 oeduci.l.
fi fúdus i piin.?.§.n31 fi colonus eo.ti.t ad bác oiftictióes fa
rit qó oicit gmo.m.o.c.pp llerilitaté fup gl.i.ibi ét femen no
fupfit vbi foimafr ita oicit qnqs ^0 colon9 allegai fúdi cafma
fitaté vt qt oicit cp cafmate boc é terremotu vf ruinofitatepe
rijt fúdus 1 tue 03 fieri remifli'o p id qó bi in.l.er pducto,§.ft
fS ager.ff.loc3.qnq3 colon9allegat fruauú vtilitaté vt qt parfi
valeat I5 in magna copia fuerit pcepti 1 tue nó pót peti remif
fio qt nó pt oici túe fuiffe llerilitaté f3 potius babúdatiá qnqj
allegat fructuú viciofitaté vt qt nó funt ita boni ptout erat có
fuetú fotte qt vinú é magia acerbú vel frumétú nó é ita bene
grauatúficutpfueuit 1 tuefimtVnófietremiffio mereedis.l. fi
vno.^.cú qda i.o.l.er pduct0.fi.qnq3 allegat colon9fruetuus
paucitaté 1 tuefinó é tata gp iducat llerilitaté 1 fic afficiat ma
gno ieómodo nófietremiffio.l.fi vno.§.cú qda3.ff.locati.qnq3
allegaf oinú ifructib9pp poffeffionis puta vinee vetuftates
vel alti llerilitaté quá ppédé potuit pductot 1 tue ét nó é fien
da remiffio vt.o.l.er pducto^.i.? fe.? idé ét fi fit aliq fterilitas pfueta ? túc filr nófietremiffio mercedis cú pductot v i defvifilr illa fciuiffe facit qó bi in.o.l.er pducto.§.f3fiager.
7 fe.ifta fút vba ^mof.er qbus P5 cp qñ colonus allegat oánúqi cafma venit in refitremiffio mercedis fimlr qñ venit
olnú in fructib9occafióe poffeffionis ? colonus verifilr non
potuit ícire vt í cáu nollro ar.a.ptrario fenfuoú ^ínto.oictt q»
qñ oánú venit in fructib9 occafióe poffelììóis vt pp vinee ve
tuftaté vel aliá llerilitaté quá ppédé poruit colonus nó fiet re
miffio mercedis ergo a fenfu prip fi colonus nó potuit ppen
derefietremiffio cú ergo cafu nollro oánú 7 fterilitas nó ve
nit in fructib9 fs in re er q pcipiebanffruct9vt in oliuis.i. ar
boiib9q cafu funt oeficcate 7 nibil ammó pripiefper mnltos
annos fotte fp vel in vinea vt fupta 7 iftú cafum pductot nó
potuit ppéde igif fiue vernati pte reifiueí tota re oúmó nó
fit modicú oebet fieri remilìio mercedis pio rata I5 flló oánú
refpectu fructuú nó fittñí quátú reqrif cpfitqñ venit folú in
fructib9 vtfìatremiffio mercedis pp fterilitaté fructuú tenef
eni locatot face vt colonus vel inqlin9poffit vti 7 frui re loca
ta alias fit remiffio mercedisfiueboc nó poffit face pp cafus
fottuitú venieté in re locatafiuepp cafu3 fottuitú venienté er
pte loc3toiis,ff.loca.l.fi qs oomú in fui,bitatoies ?.l.qui ifuli
cú alijo fupia allegstis cú ergo in cafu nollro locatot nó poffit face cp cóductot poffit vri frui re locata pp cafus ptingentc
in ipfa re locata I3fineculpa locatotis oebs fibi (idei remiffio
mercedis pto rata vt oictis iuribus ? illa opi.vr pfona iuri ?
eqtati nam alias oictas conducto! nó poffet percipcre vi'nu;
qt vinea eli oeftccata vel non poffet pereipere oleus qt oline
funt oeficcate 7 nicbilomia9folueret oleú vel vinu3 oe fuo p
ptio qó abfurdú v i 7 locatot lucrarefcus iactura pductotis p
.l.ná boc.n3.ff.oecódi.inde.7p verifimiléitétióe3ptiú.l.fi qs
nec ea.fF.fi cer.pe.'fl^ó db.c.ppfterilitatécú alijs pcoidátiis in
cótrarifi allegatis qi loqnif infterilitate ptigéte in fructib9 nó
aút in cafu fortuito veniéte i re locata cui9cá pductot nó pt ea
vti in totú aut in parté in qbus é ratio oiuerfa ? oiuerfa iurts oifpofitio nó ob.q> pio modico oamno nonfitremiffio q:
fateot fs in cafu nollro nó é modini oánú immo magnú licet
non tale quale requiritur vtfiatremiffio qñ folum fterilitas
venit in fructibus non ob.l.fi vno.§.cú quidam vbi piopter
eriguitatem fructuum non oebet fieri remiffio mercedis quia
id piocedit quando fterilitas venit in fructibus quo cafu piopter eriguitatem fructuum perceptotum nonfi:remiffio mer
cedis nifi quado effetfterilitasfructuú oe qua íopia oictú fu
itvtibi oicit glo. non obft.ea«l.$.5tcm alio quia ibi loquitur in vetuftate vinee quam colonus tenebatur ptopugnare vt ibi oicit glo. alias eli in culpa colonus ? non conue-
ni vt oefeaculpa quia non ptopagam't ptout tenebatur
reporter cómodú vt ibi oicit gl.nos It loqmur i vinea oeficcata cáu line culpa colono,nó ob.qo oicit 3i3al.i.o,l,l5 gpfinó
recolligif frumétú ? recolligif oleú fupplef i oleovt nó oicaf
flerilitas ? fic nófiatremiífio mercedle qz id nó,peedít qñ Ile
rilitas vcit i fruaib9nó i re locata qi eo cáufinó recolligunf
fruct9i vno fúdofirecolligifi alio.^el nó recolligúf frumen
ta tñ recolligif oleúfitfupplectó qz oes íút fruct9 vni'ani ?,p
vno frnctu bénfoés vt.0J.0iu01ti04.qt> i femété,TRo6 auté
loqmur qñ cafus foitnit'véit i re locata er quo pductoz nó pt
vti fruí re locata imo patificómodú ? oánú qz I5fitabfqs cui
pa locatozisfiuevéiat in pte reifiuei tora refitremifiio mer
cedis fi rata oúmodo nófitmodicú oánú qz oe minimis noti
curat ptoi v t J . (TCócludit ergo gpfié oeficcatú oliuetú mó
pdicto 03fieriremifiio oleijp r a t a . C S i é oeficcata vinca 05
fieri remifiio mercedis vinip rata faluo tamé veriozí iudicio.
OÉrrvi'o.qro fcolaris fecit ipéfas i ifirmitate vl'func alteri9
ícolaris fui focíj veniút pentes 1 repetút libzos ab ilio focio,
jQuer i fan cogaf reftúué nó fatiffacto fibi pzi9ò erpéfis bal,
póit bácqóes i,l.í reftituédo.C.d petitóe béditatis?oicg»nó.
c
^ r c a Duodécima pre pancia
palé qs róej gellióis reddé teneaf.i©ic gp nó é oubiú cp inf fociosfinitafocietate ró admillrationís reddi 03 vt
p DBal.ü.tá oiu.C,,p fo,7Í rubi.e,ti.7.íJ.í.C.vtac,ab bé.? có
trabé.?J.act,i.labeo.ff.,p fo.ad boc vt appear qlif fit gellú 1
tprú fu lue? 7 cptú oánúficuti rntoze oicimus vt vídeaf ró ge
ftíonís vt p boc appearqlit creuerit 7 ad qd teneaf pupillo 1
vfa vice ad qd teneafpupiIl9tutozi.l.i.ff.oe ture.? ra.oiltra.I,
.i.ff.oe pria ac.tu.£uét9,n.ifti9caufeq petifró gellióis admi
niflratóis foa'etatis alijs eraminádis oabitinitiúvel negabit
cú p boc appeat an aliqdfitrellituédú vel file oe ele.c.fi fozte i v i , a oic cp ille q geffit róes gellióis reddé 03? ille pzi9
03 cóueniri vt oicit gl.í J.creditoi4.ouob9.ff.má.? i fili or in
tntoiib9J.i.C.oe tráfac.? p gl.í J.er pfona.C.oe .pba.q.n.itu^
tozib9 oicunf 7 í Cuatis admíftratoiib9íreIligúf PsTjbe.oe pe
rufio í pfi.qtf ídpit nó pt allegan fufpea9í.rij Ji.pfilio?carta«
elrrvij.? boc mó fozte itelligifter.íJ.ve?4.ft cú rres.ff.,p fo,
7 vide fpe.í tr'.oe iudi.^.fequif.i.qd fi 1 vi.l.q1ppiio4.(pcora
toi.ff.oe,pcu. Jté fi focij vnú cóesmaffariúfiuefácellú pftitue
rtnt bis,p rata ab oíb9focijs pueniédus é vt.o.^.fi cú tres ?.l.
actióe.§.fi cois pecúia penes aliqué focio?fit.^ftéfivn 9 ex fo
efis eregerit ptej fuá alter vo foci9fuá erigere nó pót qz fancellusfiuemafiarius nó eli foluédo pp equalitaté feruandara
tenef focius q eregit pte, quá recepitcóicare vr,04.fi cú tres
qz nó eli equú gp vn9focius pfequaf plus vel minus qná ali 9
.í.fi nó fuerint.ff.pzo fo.£t ad euidentiá buius.ru.ptis pzinc*
palís pmittendú ell gp focius fo.oe gellis 7 admífiratis p cus
tenef reddere rónes.lf.oe eden.l.quedá funt pfone in pn. red
dereaút rónes eli nó folú libios rónus edere f3 reliq in medium pzoferre boc oicit rer.in.l.boues.ff.oe ver.fig4.fi.ff.0e
eondi»? oemon.l.q fub conditióereddenda? rónum ?.I.cú fer
uus.ff.oe manu.te.l.fi ita fuerit4.f1 io.?.l,q filiti {púberes 4 »
gté quefitú oe tute.? ra.oiftra J,i4.officío. oe fidecó.lib.l.tbat
is4-fozoze4.flicbu6 7 oánas.?4,tirius flicbo, ?.l,fi pater ou
os4.flicbo.?.ff.oe llatu.li.l.fi flato libera petit4.fi.?.I.feruus
fi beredi4.iperatoz.7.l.llicbo libertas.^.feru9 rellaméto ?.ff.
oe condì.? oemó.l.fi cui libertas ?.ff.oe libe.le.l.nó folú.f.ís
qui rónes.?.l.fi4.inter certá oés.n.pzedicte leges oicút gp no
mine rónu3 reddéda? ptinentur ? certe ét fcrupulofa inqfifio
cótinefnifi remilfafit.ff.oele.i.l.fi feruus vetitns."ponders
dn3 aút ell que ? quales .pferendefint? qlíter ró reddi oebe
at ? anfinon pzoferanf feripture pofiit in lité iurarí.jEt circa
pzimúponderandifuntter.oictarúlegúnáin.l.cú feruus or
gp pioferende funt róes quomó pzoferri follét id eft offeréde
legende erplicáde cóputáde que pzobe vel ípzobe referantur
recte vel nó recte accepta vel oata.Ss in.l.qui fub pdítíófe or
gp qui tenef reddere rónes oocere 03fidempilare oibue que
ab eo gefta futtt.Slt in.l.cui libertas or arbitrili a confulibus
oandú q inllrumenta videat rationes calculet 7 oppzobet vel
oamnet.^ozzo in.o.l.fi ita fuerit or volumina rónus redda
tur,Sed in.l.qui filiú or ex bono ? equo rónes reddat quá bo
nus paterfamilias reap et.2ft i.l.fi pure oicit ter. te fingulis
iftrue.Ss i4.flicbus 7 oamas oicit córineri oé quoquomedo
actusfidéqsrefpicerer.Ss in.Mlátu libera peneri.oicit volumina rarionú reddenda 7 pcunaandas eraminandas ? fcié
das rationes.£t bzeuirer onmis redditio ratiotm in fe bonas
fidem babere oebet nec non folertt'á 7 oiligentiá qua natura
actus oefiderat.^n quo ét infpiatur confuetudo ras generalis
gp fpeciaU's i b i gratia fi feneratoz puta oicit fe non fccifle co
dice rónú fs oúdit qfdá cartillas feu fogliarias nó é ei crederi
dú qz tacite vr ei ma'datú qj pficiat codices 7 qz ita fe bs cófue
tudo vt no.^a.butri.in.I.i'.C.oe eden.fa.c.i.oe vfu.t de.? ar,
.ff.oe pig.ac.l.vel vniuerfozus vñ occultare pzefumif codices
rónus qui eos nó edit qua pzopter in actionibu6 bonefideifi
cut ell actio pio focio 7 fimiles iuraf in litem ar.ff.oe admi.ru
to.qui repertotius ? bec funt verba $a.oe are.in.l.1'4. officio
•ff.oe tu.? ra.oiflra.fup verbo edere, vbificair pzo boc.s.oe
admi.tuto.l.lufius4.tutelle fic ? a quolibet adminillratoie ip
fe líber oebet edi vr.ff.oe I1be.leJ.i4,inter cerras ?.ff,oe ma
nu.tej.fi ita fuerir.alias fi non facit tenebitur ad intereffe oe
clarandú per iuramenm in lité vt.s.oe admi.tu.l.tntoz qui re
repertou'ú.^a.oe are.£r bis igitur apparet pdudédus fuper
punctis pzemiffis gp editio facta in carcis fogliatis ?non in co
dieibus rónum vt fieri affolet? 03 oolú pzefumptum edentis
ollendit. Jdeo gpficodices rarionú nó edit vt affolcnr confici
7 oebent iuraf in lité vt paret ex pzedictis manifelle. © e calculaos auté 7 liquidati's parres iudicis funt vt cogat oebitorem ad foluendíí vt.ff.oe ftani libe.l.llatu líber rationú 1 ita
oebet vir bonus arbitrari cui committitur illa oifeuffio nec
pzofuntozijs fcripturts fed codicibus folénirer ? moie cenfue
tudo confeais eli oanda fides vt.s.plenifftme pzobatum eft?
fa.C.oe oona.I.fi quis pzo redéptione.£ll verú q> oe qm'bnf
dam minutis 7 leuibus iurta qualitatem perfone poffet credi
facramento edentis fed non oe grauibus 7 póderofis vt nó.
per glo,7 ooc.C.oe 1u.oeliJ.fi4.in cóputarione 7 ertra oe ac
cu.l.qualiter ?qnando ? eli erpieffum in.o.l.qui fub conditio
ne.^Ilud noriffimus ell gp ratio edi debet in capite cú oiebus
1 confulibus.ff.oe eden.l,argentariu34.edi.7J.fi quis er argentarijs.f.rónem 7.I.Í4,rationes 7.l.pzetoz,in pzin.? quia
coufueucrunt in talibus codicibus rationus apponi Jkalende
infingulozusmenfiú inicio ideo oicti codices quandeq; vocá
tur.IKalencIariú vt.ff.fi cerros petatur.l.eius qui in pzouintias
in pzincipio pozzo pzotellationes facte in ptrariú rabil operá
tur quia factú erigitur nec lufficit pzotefiatio vt no.38ar.inJ,
pzetoz4-fi quis pararus.ff.oe noui ope.nun.non igitur fuffieie pzoteltari nifi omnes libzi totius geltionis pzeferantur in
medium ? gp Veritas fine vlla calumnia poffit apparere vt.s.
latiffime ptobatum eft piene itaqs ? erfideratio reddi oebet
,ff.man.l.creditoz4 lutius ? ita confuluit 36al.? incipit cófili
um.^fn nomine Domini ad eiudentiam piemittendum.
C l ^ z i m o quero vt?fitftádúfcripturíslibio? in torasfifo
eius appzcb3t parté.Sn vero poffit fcripwras libzo?pzo par
te accentare 7 pzo pre nó 7 vr cp in totú oebeat acceptare.ff.
oe admi.ra.l.cú querif.^fa eótrariú vf qj pofiit acceptare acceptáda vt.ff.oepo J.pubIia4.fi.ff.De libe Je.l.aui elius 4.1'dé
quefijt oicunt ooc.q? arca idccapitulum vel connerú opottet
cp acceptet totú veítotú repudiet.Ss fi capitula funt oino feparata ? oiuerfa continétia pót vnum acceptare ? aliud repo
diare nifi iáacceptauerit vel appzobauerittotú codicem ratio
num qi tune tenefftareei qo appzobauit ita no.Cp.C.oe cófeff.l.vnicain.riij.q.7.C,oe oonat.ante.nnp.l.fi.? HBar.in.f.
idem quefqt.Sed ego non recedo a ter.qz quando pio parte
affentitfcriprare7piopartenoneonfentitinrationibus red
dendis iuder oebet ertimare ? confiderare verifimile.vt.o J.
publia4.fi.? oebet fubriliter iniquircre vcritatem ar.C.oe
fen,que pio eo quod inJ.i.£>i ameni non poteft apparere io
dici per alias coniecturas oebet confiderare qualitates fcribé
tis.ff.oe eden.l.fi quis er argentarijs4.g.? fi fit bonus vir 7
bone fame 7 quantiras nonfitnimis magna ftabit facramen
to fuo vt.C.oe oona.I.fi quis pio rcdemptione7no.C.oe iu.
oe.l.fi.in computatione ? in.c.qualiter 7 quando oe ac.? in J,
oés.f.a.barbarif.oe re mi.in oubio aútftandúé oiftictói pie
dicto?.f.» aut cil vnus capitan aut plnra inreparabitia i tune
nó pót PIO pte appiobari fcnptara i p pte nó fs i diuerfis lo
cum bj fepatto er bis et pcludifqd lit in oubto tn li ille cut 05
reddi ró vult,pbarc prium eius qö feriptum eil 05 admttti ad
^bandum vt.d.fidé q fijr.7 ita pfuluit 36al.in confi.quod ineipir in rpi no.amen cum ouc funt focictatee.
CTSeundo qro oe feripturis f o c i o ? Ä <p illi ont facere co
dicé rônû oe bis q fiüt p eos oe oatj 7 fufcepti.ff.oe ede.I.qd l in pn.quo? feripturis intcr fe iß oe focios ft funt ftfimiles
credit"? n é oubiu q> ? feribéte erediff5 ét p feribete in Ins q
lut pnera 7 fuboidiata 7 $ifimilia,ar.ff.oepo,l.publia.§.fi.7 b
totü reliqf arbitrioH'udicis vt fétit o o . ^ i . ö mat.715 bal. 1 ru
bii.C.oe fi.inflf.^.feqf vid? 6 feripturie focio?.? ibi et ö I n s
trifmilTis 6 vno ad aliü qi 3 acceptai Ifas vr fatcri ce ve? qo
ptinefi eis feras fi n acceptai vt.l.publia.§.fi.'î.l/t_fili ad ma,
CTSertio qro mercatoi recepii pecûil ad oimidia lucri * c a
ni oemü molellafad an qi vult vidé ró3 oî mc'fe an poilu co
pelli ? oico çp n an Infi ter.é fing.l.l.neminé.C.oe fufcep.?ar
cba.lùri.qué ad b allegat Xo.póta.i fuis fingularib'i I r a ^ .
c
^ r c a t)ecimamtcrtia5 parte
pncipa.an ? qii iuri redédi róné admillratióia fiferi
baf oie q> cu action fo.vt reddafró admillratóis nfitn3ta ou
rite focietate f$ omü eafinita.lti ciu.C.,p fo.l.ac.ff.c.7 p bal.
fi.d.l.tâ oiu ? l.l.i.C.vt ac ab ber.ourite ipa focietate n incipit
curré pfcriptó f5 ömti eafinitaneept obijci cur n renuciamt er
quo renûciaf pomit P3gUl.i.C.ó an.e; .i.v.p fo.ibi curate fo
cietate idé voluit bal.i.l.irb9.C.Ö iu.co.?.l.quo.C.ó pci.ip.of,
C T ^ z i m o quero qn ró focio? oebeat reuideri. ©ic ç 0 an
no t ami amicabilit n oico oictato iudicio qi tue folueret" focie
tas vt.d.l,act.Pm 26ar. ^ta no.ffpio fo.Lmutius nifi aliud m
pactj eo? caueafXu oie P5 3Ôal.î rubiica.C.eo.q> ró reuideri
03 qncûqsfinecaliinia petit" vt no.C.e.l. 125 oiu.qöJatj placet
qi multoriéserpedit focietati {tentare actione p lo. et curante
Ibcietate ad aliüfinécp ad oiiiidédii vt cicef .[..prima pte pn
cipali ? babefp 3Ôal.in.d.l.tam oiu.puta fi pe;if vt reddatur
ró adminillratióis ouranie focietate vt fecius qui adminifira
tut pferat in eòi coipoia focieta^ reliq 7ficp5 çp non fuit inté
tata ad oiuidendum f5 ad pferendam.
~
a
C S e c û d o quero bémus ouos fûdos vi'anos termi Iteteriit
.rrr.lnis nó turbati poltea turbanf qro vtru3 illa actio pofiit
moneri.TRndeofieqi actiofinitiregu.nó potuit pus opponi,p
finib9oirigédis eufinesliarét vt oebeât mie aür icipit nafci è
nue icipit pferiptio P3 3a.bu.i.l.fi.C.fi.rcgii.5imil qó fuit fo:
mata î actióe eòi oimdüdo.^uidä lleterüt in cotone p.rrr. an
nos vnus ÌII022 vult pollea petere oiuifioné qrif nunqd poffit glo.oicit g> nó in.l.fi.C.cói oiuùSed veritas eil in priu q:
nó é ve? çp fola cóio pariât aduerfariü nifi qs faciat fe aduer
fariü pdteedo oiuirtót.jfté cü vterq3 poiTideat,p i oiuifo p pof
fidété nó currit^fcriptto.Jté p pactû nó poiïït fieri r.e ppetuo
oiuidaf n pót fieri p pfcriptioné.^tes pferiptos fut itroducte
ad lires tollédas mó fi p pferiptioné iduceref ppetua coio ilto
nó eér lite toller fs auge qs ma cóionis folet ercitare.ijte coio
7 poflfelTio p in oiuifo eli ci actióis .pducéde s n 05 eé ca eius
tolléde.£r qbusróibus 1 alijs q poffent adduci va cóclufio e
tp vtroqj pofiidéte n currit pferiptio f$ altero tm polfidete i l le bii pót pftribcre.rrr.annis firn 36al.in.d.l.fi.C.fi.re.
té pncipalé.^ actio ppetat iter focios 1 qn v n a b al
tero pueniaf.©ic q> iter focios pp erit actio p fo. ? artio coi 01
ui.ff.,p fo.l p fo.arbif.§.fi.?petit i t actiop fo.aliqnad collaiio
né faciédaj vt.f.oicef 7 in boc bs priam näm cü actione fami,
ber.vel coi ciniglie enl ^ p o n u n f vt cóia oiuidanf becaui:p
ponif vt .ppiiu cóieet" nónii^ em'5 ppetitactio ,p foeto curate
focietate.ff.pio fo.l.aetóe.§.nóniiq> qui.f.nó eil fpälio inuecti
galib fs giialis qi già erépli fuit ibi cciim c e vectigalib f>m
rof.7 5o.an.i addi.Spe.in ti.oe iudi^.giialia^.^tc focietas
q oicut vbicuqj focius in focietate nó ptulit qò oebuit pferre
fiue fit pecunia fiue ferii fiue opa agif actione pio fo.vt pferat
q focietate curate ppetit vt bae.l.eü ouobua.in pn.§ papinia
9
>f
0
9
nu8.?.fitem er facto.fidem papinianus.§.ides rndit.§.fi qs
focietate.i.f item mella.i.f itesftin coem riuii.§. fi qs er fo
cijs Pm eos.Si tu opponis actioe pio fo.oillrabiffoeietas vt
.d.l.actioe in piin.TRrideo actio pio fo.ad plura intetaf aliqn
vt ppleas q oebeas pplere in focietate 1 tiic ppetit ourlte fo
cietate vt oictii ell aliqn vt focietate oifibluamus 1 q fiit coia
oiuidamus 1 tue non ppetit nifi oiffoluta focietate 1 fic no q>
vna 1 eade actio opatur onos prios effectu8 no tn circa idem
vt als in actioe erepto q oaf ad firmldu pcram venditionis
qn ego emptoipeto ficiu3.aiiqn oaf ad oillrabedus cmptio
ne qn actum fuit vt oifoluaf .ff.oe ac.emp.l.er empto.§. is q
vina.?ficoifcite fanari p que oidiriflis amare vna man9 vo
bis vuln9 opeqs ferer.Pm rof.i libellisfuis in ti.fi aliq focieta
le/aciut.^.fi aüt qrie vtrum actio pio fo.^tefi ipendl in rem
coem ago pio fo.vel coi oiui.fs fi pp focietatem ^fectus erpe
d i aga pio fo.no coi oiui.qi in re coem no ipendo. Jtc agi ft
p fo.vel coi oiui.p fociufier re coi pcipiat.l.pio fo.arbiter.§.
fi.ff.,p fo.vel oanu i ei oet vcl p fallacii vel oolo amcuit re
coes vel el celadi aio petet pio oano in agi pot.l.aqlia ?p fur
to pot agi furti actioe ad pen! onpli vel qdrupli.Xollif autes
actio.l.aqlie p actione pio fo.i ecouerfo qi vtraq? actio refpicit rei pfecutionefieut7 actio coi oiuuvel pditio furtiun no It
ita in actioe furn'qi illa ptinet pen! tili vn nec illa p illasncc
illa p illa tollif.^dej fercafin actioe midati 1 furti ppejetib9
p,pcuraioiem meü f5 7 ides vbiciiqjpcurrit actio furti cii actio
ne bonefideivbi gratia cü aeöe tutele p tutorem meü vel cus
actoe locati p colonü meüvt.ff.pio fo.l. pio fo.§.fi tecu.7.l.rel
cois.7.l.fs 7 fi er cl p° rnfo.7.§.i.7.l.fs nibilomi'nus.7.1. fi boc
7 actoe.7.l.cü ouob9.§.fi qs er focfis.ff.pio fo.^'dud nondü e
qj focius ita oemü tenef furtifipbtf apte oe oolo jnalo prif
fe rem coe3 7 f3ne plerüqj crededü eü q pio pre oris ell iure
fuo pott'us vti # furti pfiliü inire velplagiü ferui coic- atnitte
re.ff.,p fo.l.merito.^tem oaf actio pio fo.p fociu vt patiatur
me vti rei coi ad illfi vfum cm" gra apta e 7 ecce feipedes ptu
limus iter nos vt ibi parietes edificarem9 ad onera nra fufttnenda fi edificato pariete me imittere no patiarie^ fo.teneris
toqs 7 fi are! coem emimus ne luminibus nris officeref 7 tibi
traditafitnec mibi piellas qö puenilli teneberisi» fo.ff.,p fo.
•l.cu ouobus.^.f tes mela.fic 7 ep agif pio fo. nefiatin re coi
illud cui9gra no ell pperta vt moitui illatio.ff.pio fo.l.fi fundus vbi osf b actio focio 7 bedibus eius p fociu 7 eiu3 bere
des 7 ell oirecta ab vtraqj pte inlli.oe pe.te.li.§.er qbus nec
eni repif priaficutindepofiti actioe q«5 io ell qi aliud ell officii! oeponetj 7 aliud ocpofitarfi 7 in actoe midati 7 fifib9.Ce
te? bic no magis e vnus foci9 cp alius vterqs ad ides tendit.i.
ad lucridü vtriufqs ell ides offriivn bic n magis oici pot vna
oirecta ^ alia ? io vtracp o: oirecta q: nulla e pria no qi vti
lis actio pio fo.qiiq3 no oef oaf enim iter cobitantee.ff.ö bis
g oei'e.vel effu.l.i.§.fi.7.l.u.iii.7.iiij.fic 1 cü pberef cum,pciira
toie meo focietas vtilis er ei9pctuficut7 al's mibi oaref actio
.ff.oe ac.emp.l.iulianus.$.fi .pcuratoi.Pm SI50.Ü1 fum.C.e.cir
cafi.7no.q» ad boc vt actio,p fo.oirecta copetat reqrif vt focietas pbatur ad vfu3 comodioiem 7 qllü vberiotem itä in ea
induftria vnius foctj multü pfertqi pp eü fit comodiot vfus
alterius 7 qllus vberioi7 fepe bt ro lucri 7 oini bec,pbantur
»ff.pto fo.l.fi no fuerini.§.ita coiri.7.f .fi.l.mun'us vtilis enim
actio pio fo.qnq3 locü b5 inter fcolares ? inter aliquoe in code cenaculofimulbitantes qi no pbunt focietat^ ad coinodio
rc vfum 7 vberioie qllum ell tn focietas intcr eos 7 io vtilis
locü bs.ff.ö bis q oeie.7 effu.l.pceptiöe p qul.l.Sso.7 i0do.
oeterminauerunt qonem que qnqj Iter fcolares ptingit qn fi
vnus foite coicare non vult qö 05 vel facere Duodena immo
et plus oirerütqj fi fcolaris in eade oomo vel camera turbat
aliü vt (luderet no pofft't ppelli pot p vtilem acrione Defiliere cü em's bec actio bonefideifit7 in ea veniüt illa oe qbus
no tern neqs cogitatü ell ef oe cau.po.7 ppu.c.ecclefia.ff. 6 io
di.l.folemus.gUü tn oicut ep boc cafu locü bs actio er pdocto
p oiim vt ipfe er locato agat p illü impediente g? ab illo ipe
dimento ceffet.ff.Io.l,cü i plures.$.ineffe.ff.adfl.ro,oe iac.l.ij.
fm Spe.in ti.oe iudi.^.gnalia.ver.boc et no.7 rof.in ti.,p fo,
in pun.fa,fftfi fer,ven.l.ficuti.$4rilto^bi fj mutinenfts,
C | & M m o quero an in actione pio io,inter plures forios l i ceat focio agere ptra vnum focium coiá vno iudice i ? alium
focius coil alio indice oic gp nó.l.i.tf.oe qbus re,ad eun.iu.e,
fm ifbe.oe TJberufio in.c.i.oe canfa pof.-z jppii.vbi vi.
C S c ó o qro one font foa'etates oiftmcte a oiihnctj tpib9an
còpsrat oue actióes pio fo.vel vna oic cp cópecút oue marie
qñ in feda focietate elfet adiúctns nouus foci9, vna,n.actio có
petit pio pma focietate i pio róne ei9reddéda ab eo q focietaté adminiftrauit alia pio fcóa.? lie oeinceps quotiélcüqj pii
ma focietatefinitaineboef noua focietas.muitú.inrefert an in
eadé focietate ouretan nona ineboef.ff.pio fo.l,fi qò.§.fi fili9
• ff.oe 0ca.l.f3ftmanéte.vbi eft no. gp ea q veniút ad piumationé incboato? nó faciút nona focietaté nec renoua 15 ea q g
tinéc ad nouú negociú. vñ faciút ré noná.ff.oe neg.geft.l.ná 1
Puius.§.ft vino,ff.oe admi.mto.l.timi5.$.altero.er boc apparet vtrú ea que gefta funt finita focietate puneant ad actioné
pio fo.velactionem neg.geft.qi fi oino noua funt pertinéc ad
actionem neg.geft.moituo focio 1 nó ad actionem pío fo,
tUZertio qro qdá pofuit in focietate cétú i ali9pofuit opam
puenit gp ille q pofuit pecuníl qñcúqs vult pofiit eá repeiere
mó facit oubiú in bac qóe qi nó v i liqda eptitas capitalis qui
pofuit ifte q pofuit pecunia i núc ea repetit cu ró nófitreddi
ta nec appareát qfintreliq i in focietate pót effe lucrú i daro
nú.l.cú ouob9.§.qdá fagariá.ff.pio fo.rñdeo imo eft certú es
infpectióe inftfi focieta tj nifi ,pbef oánú.ná nó plumif oánú
nifi .pbetur fa.C.oe fen.quefinecer.quá.l.fi.? ibi no.36al.in
pfi.fuía oe quo latius in.vifi.parte pncipali in.rü.q.
c
I r c a quíndecím % vltímam
pté pncipalé qlif focius focio teneaf oic cp in pdénatióe faciéda eft oifcrerío adbibéda ne infolidú pdénef fs in
quátú facere pót pfiderato tpe rei indicáde nifi oolo fuo vel
pacto id bñficiú amiferit.l.vc? in pn.ff.pzo foc. qi oolus oém
bonoié ercludit.l.i.C.vbi fe.vel cía.? íntellige cp focius pdem
natur inquátú face pót oeducto ne egeat pfiderata etate i pdi
tione eius q cóuem'f Pm glo.in v.a focio in.d.l.ve?.? Cp. ibi
Cautela tñ eft vt facías fociú oe quo oubitas p bis fecú renú
ciare buie bñficio ne cóueniaf inquátú face pót.fs infolidú qó
nó.tn.qni ponis pecuniá in focietate vel oas alalia ad foccitá
rufh'a"s.vt.d.l.cu3 ouob9.§.fi in coeúda.qi cóit* nó bm.vñ v i uant f3 v i gp iftud pactú vt qs infolidú teneaf nó V3 qz er eo
inferf gp valeret pactú vt qs nó pofiit cedere bonis cui9 priú
cófuluit lRicar.malú.p glo.in auf.imo.C.oe ac.? ob.in gl.fi.in
fi.ná quéadmodú cefiio bono? opaf ne qs oetrudaf in carcerem.vt.l.i.C.q bo.ce.po.qi ft renúciaret 1 renúaatio teneret
cogeref qsftarein carcere qóftareeft fpé» Puitutj fm ipfuni
iRicar.eodé mó v i í pacto ne qs cóueniaf inquátú facere pót
fs infolidú teneaf.Sed ^ e . o e bel.parti.in.o.auf. imo oicit
oppofitúíqi I3 in carcereftettñ nó Puit.o.auté. imo loquif oe
eo qué Pnire ops pio quo fa.l.fi.in fi.oe bis q in frau.cre, vbi
oilíipás bona fua p fraudé I5 bonis cedat in nullo releuaf qn
pío oebito oetrudaf in carcerem fa.d.l, ve?.in pn.i in.§.boc
quoq3.7.l.nemo.§.illud qrif.i.l.fi vnus.§.fi,ff,pio fo. vñ ficut
ler qñqs boc oifponit ita v i poífe oifponi p actú equipando
potentiá legis 1 pacn'.C.oecre. oecu.in rub.li.r.ff.oe pac.I.qd
ociíi.Pm ang.in.o.auté.imo. $tc intellige gp in actióe pío fo,
nó oeducif es alienú nifi er focietate oebeaf.vt.dXve? in i .
Id qó facere focius pót.£té bmói bñficiú tm ipfi focio pcedif
nó át pii fideiulfoii vel ejèneo brdi cú fit pfonale.? p pñs nó
tráfmifiíbile vt^bafin.d.l.vejz.l.idé in ouob9.§.fi,fi.oe pac»
1 p Bfu'n regula.bñficiú.oe re.iur.in.vi.? p HGal.in.l.qz tale
»e.ff.fol.ma.oaf tñ fimplici oefenfoii oefenfoiio noie nec túc
a ,ppiia pfona fepaf.vt,d.l.ve?.vbi no.oicit 36ar.cp remediú eft vtfideiuffoibñficio pncipalis vti polfit cp oenúciet pncipali q alfumé poterit oefenfioné.? boc bñficiú feu erceptio
né allegare erpfona fua.ar.l.idéqs.^.gnal'r.ff.má.fm eú in.d.
.1 ,ve?.? per 30al.in.l.fi.C.oe pci.impa.of. 3fté I3 focius béat
bñficiú ne pueniaf nifi inquátú facere pót 1 focietas iftar fra
ternitatj obtineat vt.d.l.ve?.tñ fi fr pueniaf a fré nó bs iftud
bñficiú Pm glo.ibi in vbo fraternitatj.ibi rñdeo nó róne ibi p
Cf.8iTignataj£t attéde gp iftud bñficiú bj locú iter focios vbi
effet pcta focietas poentionalis fecus fi elfet incidés qi non có
nentionafr fs incidéter coita é Pm glo.in.l.focietaté coiri.ff.pzo
io.na tunc bs loca oictu bnficium Pm glo.pdicta in.d.l.ve?. P5
vo.3iony.oe pufio ibi qó tene bii menti n i er boc ps gp mul
tis oenegabif boc bnficium vt oicit.d.glo.-z quauis ifiud bnfi
ciufitpfonale tn oaf cói filio P3 glo.q incipit vt piono?. in.d.
.I.ve?.§.pii,aüt.l3 aliter notef in glo.in.l.ét.ff.fol.ma.
C l j b z i m o qro qs oicaf facere quo minus facere polfit an is
q eroga bona fua i fraudé future actóisran 1 q occafióe acqré
di nó vtif fs verius eft oe eo fentire pio pfulé q erogat bona
fua idqs er iterdic^ colligerc polium9in qb9ita eft qó oolo fe
cifti vt oefineres poiridc.l.nemo.§,flló qrif.ff.,p fo.vbi cafus,
C S e c u d o qro pcta eft focietas ad certuni tépus 1 oati funt
fideiulfoies oemii poft tépus renouata eft anfideiulToiesteneantur oe geftis poft renunciationé oic gp nó cafus eft ad lit
teram in.I.fi cum bermes.C.loc.fa.qó no.in.l.fi.ff.oe pac.
C X e r t i o qro pcta eft focietas inter 2Luca 1 ^rancifcus pio
Xuca Sempzoniusfideiuffitmó qrif ad qd qtenus 1 qii te^
neatur oictus fideiulfoi. ^ndeo ad id tenef ad qó tenebatur
2£ucas ipfi ^racifco.quatenus i o 1 qn teneaf. IRtideo gp ops
pus reuidere róné inter X,uca 1 f ridica oe 03nis 1 lucris fi
qua obuenerüt ouräre tpe focietatj 1 oe omni geftióe 1 admi
niftratione faaa p ocrii Xucäad boc vt appareat qd geftii fit
1 adminiftratu.? an lucra vel oäna obuenerint.i idé Xucas
fuerit negligés in adminiftrado vel nó.Ifeis sficliqda^ 1 patefac^ apparebit ad qd teneaf Xucas $raeifco 1 p pfis appa
rebit ad qd teneaf oicto f ridico pdicg fempioni9 fideiulfoi,
THó.n.ptinet oicta,pmifiio 1 obligatio facta ^räcifco p otetus
femp:oniu certa qftiraté pecunie f3 certificandö er poft facta,
^uod ; n.a pneipio erat incertu er poftfacto certificaf per red
ditioné rónis.l.i.oe tute.-z rónibus oiftrabédis.lf.oe fideiuff,
tuto?.l.i,facit.C.de fentétijs qfinecerta cptita.l.i.i.ij.Pm pclarilTtmu 1'n.vtrocp iure lumé onm l^etru oe Kàerufio auum
meu in pfilio qó inapit vifis pactis puenti'onibus 1 obligatio
nibus in.rvi,libio pfilio? carta octuagefimaquinta,
C£rpli'c{t folénis fractafus oe onobus fratribus 1 alus qui
bufcunq3 focijs editus per famofifíimum ooctiffimúqs virum
oñm ^ e t r u m oe elbaldis oe ^ e r u f i o vtriufqj iuris 00ctoiem ercellentilfimil. ^fmpieifum ^enetùs per 3ßernardinnm Henemmoe Hitalibus. anno oñi,¿Sh,
©i'e duodecimo Septembzis.
TRegiftrum
a b c d e f g © m n e s funt terni